Μέσα από την ηθική, τη θρησκευτική μας πίστη και την παράδοση, μάθαμε ότι υπάρχει ένας σωστός και ένας λάθος δρόμος: ο δρόμος του καλού και ο δρόμος του κακού. Δεν υπάρχει όμως αντικειμενικά, κανένας τέτοιος διαχωρισμός, παρά μόνο στο μυαλό μας και στις ιδέες που επιλέγουμε να διατηρούμε εκεί. Η αλήθεια είναι απλή, διαχρονική και φτάνουμε σε αυτήν μέσα από άλλες διαδικασίες σκέψης από αυτές που έχουμε μάθει. Ένα ερώτημα απαντάμε, κάθε στιγμή της ζωής μας, μέσα από κάθε μας σκέψη, μέσα από το λόγο μας και την κάθε πράξη μας: Ποιο δρόμο διαλέγω, πότε και γιατί;
Ποια επιλογή έχω αλήθεια αν εκ των προτέρων έχω καταδικάσει, μειώσει σε αξία ή αγνοώ την αλήθεια των δυο αυτών διαφορετικών δρόμων; Πόσο ελεύθερος είμαι να επιλέξω αν έχω ήδη φορτωθεί ακλόνητες ενοχές για την επιλογή της δράσης μου; Πόσο ελεύθερος είμαι όταν έχω ήδη αποδεχτεί χιλιάδες υποβολές που μου καθορίζουν ποιος είμαι και πώς είναι ο κόσμος γύρω μου;
Δεν είναι εύκολο – μάλλον είναι αδύνατον – να αντιληφθούμε οποιονδήποτε από τους δυο δρόμους αντικειμενικά, όταν κοιτάμε από μέσα προς τα έξω. Και είναι φυσικό επακόλουθο αφού ο καθένας αποτελεί μια διαφορετική κατάσταση ύπαρξης που εμφανίζει μια διαφορετική οπτική.
Το μόνο που μας δίνει αυτή τη δυνατότητα – να κοιτάμε αντικειμενικά, με γαλήνη και σιγουριά τους δυο αυτούς δρόμους – είναι η ανεξάρτητη θέση του παρατηρητή. Είναι μια θέση που σίγουρα δεν έχουμε εκπαιδευτεί να αναγνωρίζουμε και να εκτιμούμε, μέσα από τον τρόπο της διαπαιδαγώγησης μας (και υπάρχει λόγος για αυτό). Όμως είναι μια θέση που μπορούμε να έχουμε δικαιωματικά, ο καθένας μας, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ή πού βρίσκεται, με την ίδια δυνατότητα έκφρασης, την ίδια ευκαιρία διεκδίκησης και επιλογής, φτάνει να το αποφασίσουμε.
Δεν είναι θεωρητικό αλλά εντελώς πρακτικό και ευκολονόητο ότι εκφράζουμε, ως άνθρωποι, ένα πολύ μικρό (ελάχιστο) μέρος των συνολικών δυνατοτήτων μας. Δεν είναι θεωρητικό αλλά εντελώς πρακτικό και ευκολονόητο ότι εμείς οι ίδιοι (ο καθένας μόνος του) χτίζουμε μεθοδικά και προσεκτικά το κελί της φυλακής μας, μέσα από το οποίο αγναντεύουμε περιοριστικά τον κόσμο (μέσα στο οποίο παγιδεύουμε την εξέλιξη μας, τις άπειρες δυνατότητες μας, τη δημιουργικότητα μας). Συνηθίζουμε αυτό το κελί με τον καιρό, πιστεύουμε ότι είναι πραγματικό και ότι βρίσκεται έξω από μας. Το θεωρούμε μέρος ή το όλον του εαυτού μας. Θέλουμε να πιστεύουμε (γιατί έτσι μας βολεύει) ότι είναι δύσκολο ή ακατόρθωτο να σπάσουμε τα δεσμά μας γιατί έχουμε εκπαιδευτεί να βλέπουμε μόνο τις προβολές των δημιουργημάτων μας. Βγάζουμε τρελό όποιον μας πει ότι εμείς οι ίδιοι κρατάμε τα κλειδιά της ελευθερίας μας, ότι το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι βρίσκονται στα χέρια μας και απλά να τα χρησιμοποιήσουμε για να ανοίξουμε την πόρτα αυτή και να βγούμε έξω – γιατί μπορούμε αν το επιλέξουμε.
Τι θα έλεγες σε κάποιον που ερχόταν μια μέρα και σου έλεγε: «Ξύπνα, ζεις έναν εφιάλτη! Εσύ τον δημιούργησες! Εσύ επέλεξες το σενάριο, τους ηθοποιούς, τα πάντα μέσα σε αυτό. Ξύπνα, έχεις κι άλλα όνειρα να δεις, και άλλα σενάρια να δημιουργήσεις, και άλλους ηθοποιούς να διαλέξεις, ακόμα περισσότερα πράγματα να ανακαλύψεις και να μάθεις. Εσύ αποφασίζεις! Γιατί παίζεις πεισματικά τον ίδιο εφιάλτη ξανά και ξανά και ξανά και ξανά; Για δες, υπάρχουν άπειρες επιλογές που μπορείς να επιλέξεις να εκφράσεις. Έλα, ξύπνα τώρα, ένας εφιάλτης είναι μόνο!»
"Τρελός", θα έλεγες, "φέρτε τον ζουρλομανδύα". Την αμέσως επόμενη στιγμή όμως, σε κάποια άλλη περίσταση, λες επιδεικτικά, «από τρελό και από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια». Αλλά ούτε και τότε ξέρεις τι λες γιατί έχεις μάθει απλά να παπαγαλίζεις χωρίς συνέπεια πράξης, έχεις μάθει να αλλάζεις τις φράσεις που επαναλαμβάνεις κατά το δοκούν, έχεις μάθει να προσαρμόζεις τις ανάγκες σου στους φόβους σου, που βρίσκονται κρυμμένοι κάτω από τη μάσκα του «ελεύθερου ανθρώπου» που μόνο ο ίδιος δεν βλέπει τη φυλακή του, ενώ είναι ορατή σε όλους τους άλλους.
Υπάρχει και άλλος τρόπος να ζεις. Δεν θα τον μάθεις κοιτώντας μέσα από την ασφάλεια του γνώριμου δρόμου που έχεις (απλά) μάθει να ακολουθείς χωρίς να τον γνωρίζεις πραγματικά. Ακολουθείς τυφλά τις προσταγές (ή καλύτερα τις υποβολές) του, χωρίς να έχεις διεκδικήσει ποτέ να μάθεις το μηχανισμό της λειτουργίας του. Δεν επιλέγουμε ποτέ κάτι διαφορετικό από αυτό που ξέρουμε, ενόσω πιστεύουμε ότι είναι ευκολότερο να συνεχίσουμε να ζούμε με τον τρόπο που γνωρίζουμε. Κανείς δεν επιλέγει την ελευθερία του αν πρώτα δεν αναγνωρίσει τα δεσμά του. Ποτέ δεν μαθαίνουμε αν δεν είμαστε πρόθυμοι να μετακινηθούμε από το γνώριμο και το οικείο.
Το δύσκολο γίνεται εφικτό, το αδιανόητο γίνεται υπαρκτή δυνατότητα, το «ξέρω» γίνεται «θέλω να μάθω», μόνο όταν φτάνουμε σε εκείνο το σημείο στη ζωή μας όπου η μετακίνηση από τις παγιωμένες θέσεις μας γίνεται ζωτική ανάγκη. Η σπίθα υπάρχει μέσα στον καθένα μας. Δεν την αντιλαμβανόμαστε αν δεν γίνει φλόγα, που καίει την καρδιά μας, αναζητώντας από μας την ουσία, την αλήθεια και το νόημα της ζωής μας. Ποτέ δεν ξυπνάμε πιο πριν και ποτέ για κανέναν άλλον λόγο. Δεν σπάμε τα δεσμά μας για χάρη ή για χατίρι άλλων, δεν τα σπάμε από βαριεστιμάρα ούτε από περιέργεια. Τα σπάμε μόνο μέσα από την καθαρή και ειλικρινή πρόθεση να Ζήσουμε, να εκφράσουμε αυτό που πραγματικά Είμαστε.
Το ότι κάποια στιγμή όλοι θα ξυπνήσουμε είναι δεδομένο. Ο καθένας επιλέγει το χρόνο που θα το κάνει και τους εφιάλτες που θέλει να συνεχίσει να βιώνει μέχρι τότε. Και έχουμε ατομικούς και συλλογικούς εφιάλτες… ας μην κατηγορούμε όμως τις προβολές της φυλακής μας και τους καθρέφτες της ασχήμιας που έχουμε δημιουργήσει αλλά δεν θέλουμε να βλέπουμε μέσα μας. Ας απελευθερωθούμε πρώτα εμείς οι ίδιοι από τα δεσμά του δικού μας προγραμματισμένου νου. Τότε θα δούμε αλλά και θα δημιουργήσουμε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο, μέσα μας αλλά και έξω από μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου