Formy Organizacyjne Khrystyna Chaika

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 45

Formy organizacyjne.

Zasady dydaktyczne.

Khrystyna Chaika
1. Formy organizacyjne
2. Kryteria podziału organizacyjnych form
nauczania
3. Nauczanie jednostkowe
4. Formy zindywidualizowane
5. Formy masowe (zbiorowe),
6. Formy grupowe,
7. Formy wzajemne (monitoralne),

Spis treści
8. Formy lekcyjne i pozalekcyjne,
9. Formy szkolne i pozaszkolne,
10. Formy klasowo - lekcyjne.
11. Zasady dydaktyczne
12. Zasada poglądowości
13. Zasada przystępności w nauczaniu
14. Zasada świadomego i aktywnego udziału
uczniów w procesie nauczania, uczenia się
15. Zasada systematyczności
16. Zasada trwałości wiedzy uczniów
17. Zasada operatywności wiedzy uczniów
18. Zasada wiązania teorii z praktyką
Formy
organizacyjne
-to różne sposoby organizacji
procesu edukacyjnego.

Obejmują one różne struktury,


metody i techniki, które są
stosowane w celu zapewnienia
skutecznego przekazywania
wiedzy, umiejętności i
wartości.
indywidualne
(jednostkowe),
zindywidualizowane,
Formy masowe (zbiorowe),
organizacyjne grupowe,
wzajemne (monitoralne),
lekcyjne i pozalekcyjne,
szkolne i pozaszkolne,
klasowo - lekcyjne.
Podstawę tych podziałów stanowią
następujące kryteria:

LICZBA

uczniów uczestniczących
w procesię kształcenia.

MIEJSCE
uczenia się dzieci i
młodzieży.

CZAS
prowadzenia zajęć
dydaktycznych.
Ze względu na liczbę osób wyróżnia się jednostkowe i zbiorowe formy
organizowania pracy.
Natomiast stosownie do miejsca pracy uczniów zwykło się dzielić te
formy na zajęcia szkolne oraz pozaszkolne.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE UCZNIÓW

szkolne pozaszkolne

świetlicowe praca domowa


klasowo-lekcyjne wycieczka

laboratoryjne koła zainteresowań


Z punktu widzenia czasu pracy dzieci można
mówić o zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych.
Pierwsze odbywają się na lekcjach - stąd
pochodzi ich nazwa, drugie natomiast - w
czasie nie objętym lekcjami.

Zajęcia pozalekcyjne mogą być organizowane


zarówno w szkole, np. w świetlicy, jak i poza jej
murami, jako zajęcia pozaszkolne. Niekiedy
pewne zajęcia pozaszkolne organizuje się w
czasie przeznaczonym na prowadzenie lekcji.
Nauczanie jednostkowe
(indywidualne)
Nauczanie jednostkowe - polega na realizowaniu przez ucznia
określonych zadań dydaktycznych indywidualnie, korzystając
przy tym z bezpośredniej lub pośredniej pomocy nauczyciela.

Przykładem bezpośrednich i zarazem jednostkowych


kontaktów nauczyciela i ucznia są korepetycje.
Z kolei studiowanie podręcznika jest jedną
z możliwych egzemplifikacji pomocy udzielanej
uczniowi przez nauczyciela - jako autora - w sposób
pośredni.
Niewątpliwą zaletą bezpośredniego nauczania jednostkowego jest to, że
umożliwia ono pełną indywidualizację treści i tempa uczenia się, co z kolei
pozwala na stałą i zarazem bardzo dokładną kontrolę zarówno przebiegu,
jak i wyników pracy ucznia, jego każdego kroku na drodze prowadzącej od
niewiedzy do wiedzy. Dzięki temu nauczyciel może również modyfikować
własne czynności dydaktyczne i przystosowywać je do stale zmieniających
się, ale zawsze przez niego kontrolowanych sytuacji.

Efekty nauczania jednostkowego są na ogół bardzo wysokie, gdyż uczeń


opanowuje określone wiadomości, umiejętności i nawyki w optymalnym dla
siebie czasie i przy oszczędnym, slale kontrolowanym wydatkowaniu sił.
Formy zindywidualizowane
Zindywidualizowana ścieżka kształcenia jest organizowana dla
uczniów, którzy mogą uczęszczać do przedszkola lub szkoły, ale
ze względu na trudności w funkcjonowaniu wynikające w
szczególności ze stanu zdrowia nie mogą realizować wszystkich
zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych
wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym i wymagają
dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specjalnych
potrzeb edukacyjnych. Taką grupę uczniów mogą stanowić ci,
którzy mają problem z funkcjonowaniem szkolnym, np. fobia
szkolna, depresja, czy też choroby somatyczne, szczególnie w
początkowym stadium leczenia.
Formy grupowe
Praca grupowa polega na współpracy kilku uczniów przy
opracowywaniu wspólnego zadania. Jest to jedna z
najpopularniejszych metod aktywizujących uczniów.
Istnieje wiele odmian pracy grupowej, można wybrać
odpowiednią z nich w zależności od typu planowanej
lekcji, realizowanego przedmiotu, wieku uczniów.

Praca w małych grupach w czasie lekcji przygotowuje do


spełnienia zadań społecznych i zawodowych. Uczenie się
przez współpracę jest aktywną metodą zdobywania
wiedzy i umiejętności, pozwala na pokonywanie
trudności i rozwiązywanie problemów.
.
Cechy nauczania grupowego:
Skład grup jest stały. Uczniowie tworzą je sami, kierując się względami
osobistymi, np. więzami przyjaźni, wspólnymi zainteresowaniami itp.
Nauczyciel czuwa jednak nad tym, aby każda grupa stanowiła swego rodzaju
"miniaturkę klasy", tzn. aby w jej skład wchodzili zarówno uczniowie dobrzy,
jak i słabi.
Wszystkie grupy pracują na lekcji pod kierunkiem nauczyciela bądź nad
rozwiązywaniem tych samych zagadnień, bądź też każda grupa rozwiązuje
odrębne zagadnienie.
Ocena uzyskiwanych przez poszczególnych uczniów wyników w nauce
odbywa się wyłącznie indywidualnie, natomiast wszystkich członków każdej
grupy wychowuje się w duchu wzajemnej pomocy i wpaja się im poczucie
współodpowiedzialności za postępy poszczególnych osób.
Podstawową metodą pracy grupowej jest dyskusja nad wspólnie
rozwiązywanymi zagadnieniami. W toku dyskusji uczniowie zdolniejsi lub
bardziej zaawansowani w nauce pomagają w pracy słabszym kolegom.
Całością pracy uczniów kieruje nauczyciel. On też w razie potrzeby udziela
pomocy poszczególnym grupom
Pracę grupową nad rozwiązywaniem problemów na lekcji poprzedza na ogół
dyskusja lub pogadanka z całą klasą. W tej części lekcji nauczyciel, właśnie w
wyniku dyskusji lub pogadanki, precyzuje zwykle tematy pracy, dzieli go na
podtematy, nad którymi uczniowie pracują później w grupach, ustala związek
poszczególnych podtematów z ogólnym tematem lekcji itp. Po zakończeniu
pracy grupowej znowu następuje powrót nauczania zbiorowego. Jego
zadaniem, realizowanym głównie za pomocą pogadanki, jest tym razem
uporządkowanie i podsumowanie wyników pracy wszystkich grup oraz
utrwalenie przerobionego materiału.
NAUCZANIE ZBIOROWE
W XVI wieku liczne czynniki, takie jak rozwój rzemiosła i
handlu, wielkie odkrycia geograficzne, odrodzenie
literatury, sztuki i nauki, a także reformacja i
kontrreformacja, wpłynęły na powstanie nowych potrzeb
oświatowych w Europie. W tym okresie zauważono
konieczność rozszerzenia zakresu szkolnictwa i gruntownej
reformy treści, metod i form organizacyjnych kształcenia.
Szczególnie istotnym elementem było uznawanie
skuteczności indywidualnego nauczania w realizacji nowych
celów dydaktyczno-wychowawczych. W XVI wieku pojawiła
się także alternatywna koncepcja edukacji zbiorowej,
zapoczątkowana przez strasburskiego pedagoga Jana
Sturma i teoretyzowaną oraz rozpowszechnioną przez J.A.
Komeńskiego.
System klasowo-lekcyjny, bo taką właśnie nazwę nadano z czasem
omawianej formie nauczania zbiorowego, wykazuje następujące
cechy:
1) Z uczniów o tym samym lub zbliżonym wieku tworzy się odrębne klasy, których
skład osobowy podlega nieznacznym zmianom w ciągu pełnego cyklu nauki szkolnej.
2) Każda klasa pracuje zgodnie z przeznaczonym dla niej rocznym planem nauczania.
Porządek nauczania tych przedmiotów jest realizowany w ściśle określonym
wymiarze godzin.
3) Podstawową jednostkę organizowanych dla uczniów
zajęć dydaktyczno-wychowawczych stanowi lekcja.
4) Z wyjątkiem klas niższych, każda lekcja poświęcona jest w zasadzie jednemu
przedmiotowi nauczania.
5) Pracą uczniów na lekcji kieruje nauczyciel.
Głównym elementem klasowo-lekcyjnego systemu pracy dydaktycznej jest lekcja.
Jako podstawowa jednostka zinstytucjonalizowanej formy organizacyjnej procesu
nauczania-uczenia się, określa ona nie tylko czas pracy nad tematami, na które
podzielony jest materiał programowy, lecz wpływa również na tok kształcenia, tzn.
na rozkład w czasie poszczególnych działów programu oraz związanych z nimi
zadań dydaktycznych.

Struktura lekcji, uzależniona od realizowanych celów, treści, metod kształcenia


itd., jest zarazem pochodna wobec różnych typów lekcji, określanych z kolei
stosownie do ich głównych funkcji dydaktycznych takich jak:
zaznajamianie uczniów z nowym materiałem;
utrwalenie opanowanej przez dzieci i młodzież wiedzy, czemu towarzyszy na
ogół wiązanie teorii z praktyką:
sprawdzanie wiadomości, umiejętności i nawyków, połączone przeważnie z
oceną pracy uczniów.
Odpowiednio do tych funkcji można wyróżnić następujące typy
lekcji: służące zaznajamianiu uczniów z nowym materiałem,
powtórzeniowo-systematyzujące oraz poświęcone kontroli i
ocenie wyników nauczania.

Typy te rzadko występują w praktyce szkolnej w postaci "czystej".


Na pojedynczych bowiem lekcjach poszczególne funkcje krzyżują
się ze sobą, przy czym jako dominująca występuje tylko jedna z
nich, np. zaznajamianie uczniów z nowym materiałem lub
kontrola i ocena wyników nauczania. Pozostałe funkcje mają
wówczas charakter pomocniczy, a sprawdzenie wiedzy uczniów
stanowi etap przygotowawczy do opracowania nowego tematu
lekcji. Jedynie w niższych klasach szkoły podstawowej występują
lekcje, które można nazwać lekcjami typu mieszanego. Podczas
nich realizuje się równocześnie kilka różnych funkcji
dydaktycznych.
Niezależnie od typu, każda lekcja przebiega według określonego
planu, przygotowanego wcześniej przez nauczyciela.

Głównymi elementami tego planu są:


- czynności przygotowawcze, np. sprawdzenie pracy domowej lub
kontrola i ocena wyników pracy niektórych uczniów;
- czynności podstawowe, zdeterminowane przez dominującą
funkcję dydaktyczną lekcji;
- czynności końcowe: utrwalenie nowego materiału, zadanie
pracy domowej itp.
Zalety systemu klasowo-lekcyjnego:
przejrzysta struktura organizacyjna,
możliwość pracy z dużą grupą uczniów
równocześnie,
możliwość organizacji pracy
zespołowej,
zachęcenie dzieci i młodzieży do
współzawodnictwa w nauce szkolnej.
Wady systemu klasowo-lekcyjnego:
nieprzystosowanie treści
kształcenia do zainteresowań i
możliwości poszczególnych
uczniów,
ograniczenie możliwości
indywidualizowania tempa uczenia
się.
Próby modyfikacji systemu
klasowo – lekcyjnego
Idea klas zrodziła się w XV w. w szkołach braci wspólnego
życia w Niderlandach, podjął ją i rozwinął J. Sturm w
swoim gimnazjum w Strasburgu, a uzasadnił teoretycznie
J.Á. Komeński w Wielkiej dydaktyce (1657); od pocz. XX w.
podejmowano próby modyfikowania lub zastępowania
klasowo-lekcyjnego systemu nauczania innymi
systemami, jednak nadal stanowi on podstawową formę
organizacji nauczania w większości szkół na świecie;
obecnie stosuje się go zwykle w mniej sformalizowanej
postaci, umożliwiającej większą indywidualizację procesu
dydaktyczno-wychowawczego oraz wprowadzanie
nowoczesnych, aktywizujących metod nauczania.
Formy monitorialne (wzajemne)
Jedną z odmian nauczania zbiorowego
stanowił system monitorialny. System
ten - obecnie już zaniechany, ale
na przełomie XVIII i XIX wieku bardzo
popularny w krajach anglosaskich -
polegał na tym, że uczniowie bardziej
zaawansowani w nauce, tzw.
monitorzy, uczyli swoich słabszych
kolegów tego, czego sami wcześniej
nauczyli się od nauczyciela.
Nauczanie pozalekcyjne i pozaszkolne
Według definicji Wincentego Okonia:
Zajęcia pozalekcyjne: nieobowiązkowa Zajęcia pozaszkolne: nieobowiązkowa
wykonywana w czasie wolnym wykonywana w czasie wolnym działalność
działalność uczniów w obrębie szkoły uczniów poza obrębem szkoły. Są obok zajęć
obejmująca zajęcia w typowo „szkolnych”. Do głównych rodzajów
organizacjach młodzieżowych, kołach zajęć pozaszkolnych zaliczamy :
zainteresowań, świetlicy, sali - praca domowa ucznia,
gimnastycznej lub na - szkolne/pozaszkolne koła zainteresowań,
boisku czy w ogrodzie szkolnym. - wycieczka.
PRACA DOMOWA
Pracę domową traktuje się jako integralną cześć prowadzonego przez
szkołę i na terenie szkoły procesu nauczania-uczenia się. W związku z
tym musi ona spełniać określone funkcje dydaktyczne, ściśle
powiązane z funkcjami realizowanymi przez poszczególne lekcje.
Do funkcji pracy domowej ucznia należą zatem:
utrwalenie materiału przerobionego na lekcji;
ukształtowanie u uczniów określonych umiejętności i nawyków w
drodze samodzielnego ćwiczenia
rozwijanie samodzielności myślenia i działania przez wykonywanie
zindywidualizowanych zadań teoretycznych i praktycznych .
Na podstawie badań stwierdzono, że
stopień realizacji tych funkcji
dydaktycznych zależy w dużej mierze
od nauczyciela. Przeciążanie uczniów
nadmierną ilością prac domowych,
zlecanie im do wykonania zadań
przekraczających ich możliwości,
niedostateczne przygotowanie do
samodzielnej pracy w domu - oto
czynniki, które utrudniają im tę
pracę i zniechęcają do nauki.
KOŁA ZAINTERESOWAŃ
Koła zainteresowań, prowadzone na terenie szkoły lub poza nią, np. w
domach kultury, skupiają młodzież, która w czasie wolnym od zajęć
lekcyjnych studiuje wybraną dziedzinę wiedzy lub dąży do
ponadprzeciętnego opanowania określonej umiejętności praktycznej. W
tej pracy pomagają uczniom nauczyciele lub instruktorzy. Koła
zainteresowań dzieli się zazwyczaj na naukowe, artystyczne, techniczne i
sportowe (w tym krajoznawcze). Rosnącą popularnością wśród uczniów i
studentów cieszą się tzw. obozy wakacyjne, podczas których łączą się
ogólnie zajęcia o charakterze naukowym, np. intensywne studia
obcojęzyczne, z wypoczynkiem.
WYCIECZKA
Funkcja dydaktyczna wycieczki sprowadza się do bezpośredniego
zaznajamiania uczniów z określonymi zjawiskami i procesami
przyrodniczymi, technicznymi, społecznymi i kulturowymi pod kątem
ustalonych celów pedagogicznych. Wycieczka, podobnie jak praca
domowa uczniów, stanowi integralny składnik procesu nauczania-
uczenia się. W szczególności służy ona realizacji tych zadań
dydaktycznych, których na lekcji nie można wykonać w sposób
poglądowy. Dobrze przygotowana i prowadzona wycieczka sprzyja nie
tylko osiągnięciu zaplanowanych celów dydaktycznych, lecz również
wychowawczych, zwłaszcza umocnieniu więzi społecznych dzieci i
młodzieży, lepszemu poznaniu uczniów przez nauczyciela, itp.
Zasady organizacji form zajęć pozalekcyjnych:

1. ZASADA DOBROWOLNOŚCI 2. ZASADA


UCZESTNICTWA W FORMACH ZAJĘĆ ATRAKCYJNOŚCI
POZALEKCYJNYCH.
Ucznia nie można zmusić do uczestnictwa w Tylko zajęcia atrakcyjne w treści i
zajęciach pozalekcyjnych, bo brak chęci z jego sposobie prowadzenia mogą liczyć
strony nie przyniesie w pracy żądanych na względnie stałych uczestników.
rezultatów. W pozyskiwaniu uczestników nie
wystarczy odwołać się do zdolności czy
rozbudzonych już zainteresowań, lecz warto
sięgnąć do innych motywów, zwłaszcza motywu
sukcesu.
przyczyniają się do rozwoju i pogłębiania
zainteresowań, co wiąże się ściśle z
przygotowaniem młodzieży do zawodu i
dorosłego życia,
Korzyści edukacyjne pełnią funkcje wychowawcze i
z działalności wspomagające wobec realizowanego
programu nauczania oraz takie, które
pozalekcyjnej:
wykraczają znacznie poza doraźnie
realizowane zadania szkoły,
mają wpływ na proces rozwoju
psychicznego i intelektualnego młodzieży.
Zasady
dydaktyczne
Zasady dydaktyczne wg Cz. Kupisiewicza:
Zasady nauczania – to normy postępowania dydaktycznego, których
przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajamiać uczniów z podstawami
usystematyzowanej wiedzy, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze,
wpajać im określone poglądy i przekonania oraz wdrażać do samokształcenia:
zasada poglądowości
przystępności w nauczaniu
świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania, uczenia się
systematyczności
trwałości wiedzy uczniów
operatywności wiedzy uczniów
wiązania teorii z praktyką
Zasada poglądowości
Zasada ta akcentuje wielo-zmysłowy kontakt
ucznia z poznawaną rzeczywistością. Powoduje ona
powstawanie w naszej świadomości zmysłowego
obrazu zjawisk w postaci spostrzeżeń i wyobrażeń,
na który składają się wrażenia wzrokowe,
węchowe, smakowe, dotykowe. Podkreśla
konieczność zdobywania wiedzy o rzeczywistości
poprzez bezpośrednie poznanie rzeczy, zjawisk i
procesów lub pośrednie ich poznanie w postaci
środków dydaktycznych, takich jak: obrazy,
modele, wykresy, tabele.
W procesie dydaktycznym najczęściej stosuje się poglądowość ilustratywną,
przeważnie w podającym toku nauczania poprzez kojarzenie rzeczy i słów. Polega
ona na samym pokazywaniu uczniom rzeczy, modeli, co wiąże się z mniejszą lub
większą biernością uczniów.
Większą wartość dydaktyczną ma poglądowość operatywna czynna, która opiera
na działaniu samych uczniów. Uczniowie zamiast oglądać rzeczy, modele,
eksperymenty sami je wykonują, sami gromadzą niezbędne zbiory, prowadzą
obserwacje. Podstawowym sposobem realizacji zasady poglądowości jest
obserwacja. Powinna ona spełniać następujące warunki:
• uczniowie muszą znać cele, zadania, jak też plan prowadzenia
obserwacji;
• uczniowie prowadzą odpowiednie notatki z obserwacji;
• obserwacja musi być wnikliwa, wyczerpująca i zmierzająca
do odkrycia związków i zależności między zjawiskami.
Zasada przystępności
Zasada ta zwana jest także zasadą
stopniowania trudności, oznacza
konieczność dostosowania materiału
nauczania, metod kształcenia i środków
dydaktycznych do poziomu rozwoju i
możliwości psychofizycznych uczniów.
Prowadzenie pracy dydaktycznej
determinuje znajomość uczniów, którym
chcemy przekazać wiadomości i
umiejętności.
Do najważniejszych reguł odnoszących się do
zasady przystępności należy zaliczyć:

• rozpoczynanie realizację treści od tego, co jest uczniom


znane, bliskie;
• przechodzić w procesie nauczania od tego, co jest dla uczniów
łatwiejsze, do tego, co trudniejsze;
• w procesie nauczania – uczenia się uwzględniać różnice w
tempie pracy i stopniu zaawansowania poszczególnych
uczniów;
• w procesie nauczania należy brać pod uwagę poziom całej
klasy i nie przeciążać uczniów nadmiarem zadań.
Zasada systematyczności
Zasada ta podkreśla konieczność
realizacji procesu nauczania – uczenia
się w ściśle logicznym porządku i
odnosi się do pracy nauczyciela i
uczniów. Nauczyciel musi
konsekwentnie kierować pracą
uczniów w celu opanowania przez nich
systemu wiedzy i umiejętności. Uczeń
zaś w procesie uczenia się powinien
systematycznie przyswajać wiedzę i
umiejętności oraz je utrwalać.
W realizacji zasady systematyczności nauczyciel powinien pamiętać
o następujących regułach:
• treści kształcenia należy realizować we właściwej kolejności, zgodnie z logiką
przedmiotu;
• stale nawiązywać do materiału opanowanego, wiązać jego poszczególne partie w całość;
• podkreślać zagadnienia główne i istotne;
• należy dążyć do usystematyzowania materiału nauczania przez respektowanie związków
rzeczowych i logicznych oraz odpowiednią ich hierarchizację;
• należy umożliwić uczniom poznanie struktury omawianego zagadnienia poprzez
podzielenie materiału na sensowne fragmenty i kolejnego ich opanowywania w ciągłym
nawiązaniu do całości;
• przechodzić do nowego materiału po gruntownym przyswojeniu poprzedniego materiału;
• na każdym etapie przyswajania wiadomości należy systematyzować i uogólniać, głównie
zaś przy końcu tematu i na końcu działu programu nauczania;
• należy wdrażać uczniów do pracy samodzielnej oraz stwarzać im możliwości
wykonywania zadań wymagających dłuższego i systematycznego wysiłku.
Zasada trwałości wiedzy
Zasada ta wskazuje na potrzebę takiego
organizowania przez nauczyciela procesu
nauczania, jaki umożliwia uczniom
gruntowne opanowanie zasadniczego
materiału, tak, że będą oni w stanie zawsze
odtworzyć go z pamięci i posługiwać się nim
zarówno dla celów szkolnych, jak i
pozaszkolnych. W dążeniu do trwałości
wiedzy i umiejętności proces nauczania –
uczenia się powinien przebiegać zgodnie z
jego prawidłowościami, przy respektowaniu
wszystkich zasad kształcenia.
Do najważniejszych reguł odnoszących się do
realizacji zasady trwałości należy zaliczyć:

• przygotowanie i prowadzenie zajęć tak, aby zapewnić każdemu


uczniowi aktywny udział;
• stosowanie ćwiczeń mających na celu utrwalenie przerobionego
materiału, aby wszyscy uczniowie go dobrze zrozumieli;
• przekazywanie informacji należy łączyć w układy logiczne, a
uczniów trzeba wdrażać do naukowej weryfikacji praw, zasad,
reguł;
• należy stosować systematyczną kontrolę wyników nauczania i
oceny pracy ucznia, co wpływa korzystnie na trwałość jego wiedzy.
Zasada łączenia teorii z praktyką
Wiązanie teorii z praktyką wyrabia u uczniów
przekonanie o użyteczności wiedzy, a
jednocześnie wywołuje pozytywne motywacje
uczącego się w sposób istotny wpływa na jego
aktywność. Odwołanie się do praktyki czyni
wiedzę teoretyczną potrzebniejszą, a także
bardziej trwalszą. Wdrażanie uczniów do
samodzielnego działania wymusza na
nauczycielu takie kształcenie, które jest w
ciągłym powiązaniu z otaczającą
rzeczywistością przyrodniczą, społeczną,
techniczną, kulturalną.
Wiązanie teorii z praktyką to prawo procesu poznawczego.
Z zasady tej wynikają następujące postulaty:

• działania praktyczne uczniów powinny być poprzedzone przekazaniem im


określonej porcji wiadomości;
• reguły, zasady, definicje i prawa należące u podstaw uczniowskich działań
powinny być produktem własnej aktywności uczniów;
• operacje praktyczne uczniów powinny być kształcące;
• powiązanie działań uczniów z efektywnym przekształceniem rzeczywistości
powinno mieć miejsce wszędzie tam, gdzie istnieją warunki ku temu.

Brak przestrzegania w nauczaniu – uczeniu się zasady wiązania teorii z


praktyką sprawia, że uczniowie nie potrafią wykorzystać zdobytych
wiadomości w praktyce.
Zasada świadomego i aktywnego udziału
uczniów w procesie nauczania, uczenia się
Biorąc pod uwagę, iż uczenie się jest samodzielnym
zdobywaniem wiedzy, to rozwijanie tej
umiejętności pracy umysłowej w procesie
kształcenia jest nadal ważne. Nauka szkolna
powinna w dużej mierze bazować na samodzielnym
zdobywaniu wiedzy, jest to podstawowy warunek
wdrażania uczniów do samokształcenia. W trakcie
samodzielnego zdobywania wiedzy ważną
umiejętnością jest racjonalna jej selekcja, synteza
oraz wykorzystanie w różnych sytuacjach
szkolnych i pozaszkolnych.
Zasada operatywności wiedzy
uczniów
Zasada operatywności wiedzy uczniów zakłada, że nauka nie powinna
ograniczać się jedynie do biernego przyswajania informacji, lecz także do
aktywnego wykorzystywania ich w praktyce. Uczniowie powinni rozwijać
samodzielność myślenia i działania poprzez rozwiązywanie problemów
teoretycznych i praktycznych. Reguły dydaktyczne wynikające z tej zasady
akcentują potrzebę wdrażania uczniów do dostrzegania, formułowania i
samodzielnego rozwiązywania problemów, co nazywa się nauczaniem
problemowym. W procesie tym uczniowie analizują problemy, formułują
hipotezy, uzasadniają je, opracowują plan działania i oceniają uzyskane
rezultaty, integrując teorię z praktyką.
Filmy https://www.youtube.com/watch?v=Oef1Z-
2eWdo&t=2400s

https://www.youtube.com/
watch?v=ejV7r3yObI4

https://www.youtube.com/
watch?v=TcXdX0Q7qOY
Dziękuję za
uwagę!

You might also like