autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a) ...................................................

ARKUSIK 13
RUCH OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ. CZĘŚĆ 3
Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania

PYTANIA ZAMKNIĘTE

Zadanie 1 1 punkt
Pręt o znikomej masie jest tak zagięty, że jego
ramiona tworzą kąt 135o. Oś obrotu jest
prostopadła do płaszczyzny rysunku. Obie siły są
r2 = 0,5 m r1 = 1 m prostopadłe do swoich ramion. Aby pręt był w
równowadze siła F2 musi mieć wartość
F2 A. 2 N
B. 2,8 N
C. 1,4 N
D. 4 N
F1 = 1 N

Zadanie 2 1 punkt
Dwa arkusze cienkiej blachy mają wymiary 2π cm - długość, π cm – szerokość. Wykonano z nich dwie rurki,
pierwszą o długości 2π, a drugą o długości π. Moment bezwładności rurki wokół osi przechodzącej przez jej
2
środek i prostopadłej do podstaw I = mr (jest traktowany jak obręcz cienkościenna. O momentach
bezwładności powiedzieć można, że

A. I1 = I2 B. I1 = 2I2 C. I1 =4I2 D. I1 = 0,25I2

Zadanie 3 1 punkt
Ziemia wiruje ruchem wirowym wokół własnej osi. Nieprawdą jest, że

A. Jej moment pędu jest prostopadły do równika

B. Jej prędkość kątowa jest prostopadła do równika
C. Prędkość liniowa punktów jest prostopadła do równika
D. Pęd i prędkość liniowa dowolnego punktu na równiku mają zgodne zwroty

Włodzimierz Wolczyński – ARKUSIK 13 – RUCH OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ – CZĘŚĆ 3 Strona 1

 PYTANIA OTWARTE

Zadanie 4 5 punktów
Zaznacz krzyżykiem

PRAWDA FAŁSZ
Wskutek ruchu wirowego planety wokół własnej osi z kuli staje się ona
coraz bardziej elipsoidą obrotową i jej promień równikowy staje się coraz
większy. Doba na tej planecie w takim układzie wydłuża się.

௃మ
Wzór na energię kinetyczną bryły sztywnej ‫ܧ‬௞ = (gdzie J – moment
ଶூ
pędu, a I – moment bezwładności) jest poprawny.

Liczba obrotów jaką wykonuje hamujący wirnik wentylatora jest wprost

proporcjonalna do prędkości kątowej początkowej wirnika.
Dla takiej samej tzw. diabelskiej pętli
minimalna wysokość z jakiej musi stoczyć
się kulka zawsze będzie mniejsza niż
wysokość z jakiej bez tarcia zjechałby
klocek

Moment pędu bloczka z nicią, na której zawieszono ciężarek ma zawsze

taki sam zwrot jak ciężar owego ciężarka.

Zadanie 5 4 punkty
Wokół osi przedstawionej na rysunku obok wiruje bez
ଵ ଵ
napędu cienki pręt o długości L = 50 cm, z
L O L częstotliwością fo = 5 Hz. W momencie
ଶ ଶ
przedstawionym na rysunku, gdy oś obrotu
przechodzi przez jego środek jego moment
ଵ
bezwładności jest I୭ = mlଶ . Pręt jednak wysuwa
ଵଶ
się jednostajnie w prawo i po czasie 10 s oś
przechodzi przez koniec pręta.
W chwili początkowej

Po pewnym czasie

Włodzimierz Wolczyński – ARKUSIK 13 – RUCH OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ – CZĘŚĆ 3 Strona 2

5.1 Wykaż, że po czasie 10 s częstotliwość wirowania pręta jest równa 1,25 Hz (2 pkt.)

5.2. Poniżej przedstawiony jest wykres zależności częstotliwości pręta od x (patrz rysunek wyżej).

6,000 f [Hz]

5,000

4,000

3,000

2,000

1,000

0,000
0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30
x [m]

Na podstawie tego wykresu ustal po jakim czasie częstotliwość wirowania pręta zmaleje do połowy?
(2 pkt.)

Włodzimierz Wolczyński – ARKUSIK 13 – RUCH OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ – CZĘŚĆ 3 Strona 3

Zadanie 6 8 punktów

m3 = 0,5 kg
m2 = 2 kg

Na rysunku przedstawiono układ dwóch

ciężarów i bloczka. Kąt nachylenia równi jest
zmienny. Załóżmy że tarcie jest do pominięcia.

m1 = 1 kg

6.1. Uzupełnij równania ruchu, jeśli N1 oznacza naciąg nici przy masie m1 , N2 naciąg nici przy masie
m2 , z kolei a oznacza przyspieszenie ruch ciężarów, a α kąt nachylenia równi. (3 pkt.)
Miejsce na przekształcenia wzorów, by je doprowadzić do żądanej postaci

mଵ a =......................................

mଶ a =......................................

mଷ a =......................................

6.2. Z jakim przyspieszeniem poruszają się ciężary, jeśli kąt nachylenia równi wynosi α = 10o ? (3 pkt.)

Włodzimierz Wolczyński – ARKUSIK 13 – RUCH OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ – CZĘŚĆ 3 Strona 4

6.3. Przy jakim minimalnym kącie nachylenia równi ruchu nie będzie (2 pkt.)

Zadanie 7 4 punkty
1 2

F=1N m = 0,1 kg

Rysunki przedstawiają ten sam blok o masie mb = 0,5 kg, który w pierwszym przypadku jest ciągnięty
siłą F = 1 N, a w drugim przypadku tę rolę pełni ciężarek o masie m = 0,1 kg (nota bene jest to więc ta
sama siła, jeśli przyjąć, że g = 10 m/s2). Wykaż, że stosunek przyspieszeń kątowych

ɛଵ 7
=
ɛଶ 5

(2 pkt.)

Włodzimierz Wolczyński – ARKUSIK 13 – RUCH OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ – CZĘŚĆ 3 Strona 5

Ocena

l. p. temat ZDOBYTYCH PKT. MAX

ZADANIA ZAMKNIĘTE 3

4 Zaznacz krzyżykiem
5
5 Wokół osi
4
6 Na rysunku
8

7 Rysunki przedstawiają
4
RAZEM ZADANIA OTWARTE
21

RAZEM
24

Włodzimierz Wolczyński – ARKUSIK 13 – RUCH OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ – CZĘŚĆ 3 Strona 6