Araling Panlipunan

Ikalawang Markahan – Modyul 2:

Konsepto at mga Salik
ng Supply

CO_Q2_ AP9_Module 2
Araling Panlipunan – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 2: Konsepto at mga Salik ng Supply
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: May Faith B. Dayagdag, Augustus G. Soriano

Editors: Serapion P. Cabatingan Jr., Nelson S. Lasagas
Tagasuri: Ramel P. Cael
Tagaguhit: Junelito Pamat
Tagalapat: Pepe M. Tabanao, Jr., Rosel P. Patangan
Tagapamahala: Ruth L. Fuentes
Pedro Melchor M. Natividad
Eugenio B. Penales
Sonia D. Gonzales
Danny A. Cordova
Ma. Diosa Z. Peralta
Ma. Madelene P. Mituda
Alelen Zinnia A. Pancho

Inilimbag sa Pilipinas ng
Department of Education – Region IX
Office Address: Regional Center, Balintawak, Pagadian City
E-mail Address: [email protected]
 9

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 2:
Konsepto at mga Salik
ng Supply
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda
para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito
ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat
aralin at malinang ang mga kasanayang itinakda ng kurikulum.

Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy

na naglalaman ng mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng
mga magulang o kung sinumang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga
mag-aaral sa kani-kanilang tahanan.

Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang

nalalaman ng mag-aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang
magsasabi kung kailangan niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy
o sa guro. Mayroon ding pagsusulit sa bawat pagtatapos ng aralin upang
masukat naman ang natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita
kung tama o mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit.
Inaasahan namin na magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.

Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na

ito upang magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o
mamarkahan ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng
hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.

Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa

kanilang guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa
mga aralin at paggamit ng SLM na ito.

Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga

tagapagdaloy, umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral kahit wala
sila sa paaralan.
 Alamin

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN PAMANTAYANG PAGGANAP

Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa Ang mga mag-aaral ay
mga pangunahing kaalaman sa ugnayan nakapagsusuri sa mga pangunahing
ng pwersa ng demand at suplay, at sa kaalaman sa ugnayan ng pwersa ng
sistema ng pamilihan bilang batayan ng demand at suplay, at sistema ng
matalinong pagdedesisyon ng pamilihan bilang batayan ng
sambahayan at bahaykalakal tungo sa matalinong pagde-desisyon ng
pambansang kaunlaran. sambahayan at bahaykalakal tungo
sa pambansang kaunlaran.

Sa araling ito, bilang mag-aaral inasahang matutunan mo ang

sumusunod na mga layunin:
 Natatalakay ang konsepto ng supply at salik na
nakaaapekto sa supply sa pang araw-araw na
pamumuhay, (ArPan9, Q2, W3-4, MELCs: 2020)

Tiyak na Layunin

 Nabibigyang kahulugan ang supply.

 Nasusuri ang mga salik na nakaaapekto sa supply.


Subukin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat

pangungusap o pahayag. Piliin at isulat sa iyong sagutang
papel ang titik ng tamang sagot.

1. Ano ang tumutukoy sa matematikong pagpapakita ng ugnayan

ng presyo at
quantity supplied?
A. Law of Supply
B. Supply Curve
C. Supply Function
D. Supply Schedule

1
2. Ang presyo ng tinapay ay unti-unting bumababa ng tigtatlong
piso kada araw mula sa P 25. Pagkatapos ng limang araw, ang
presyo ng tinapay ay P 10. Ano ang epekto nito sa supply at
sa mamimili?
A. Darami ang suplay ng tinapay at darami ang mamimili.
B. Darami ang suplay ng tinapay pero hindi mabebenta ang mga ito.
C. Bababa ang suplay ng tinapay pero darami ang gustong bumili
nito.
D. Bababa ang suplay ng tinapay at bababa rin ang dami ng
gustong bumili nito.

3. Bilang isang mag-aaral, alin sa mga sumusunod ang

nararapat mong gawin kung tumaas ang presyo ng
produkto?
A. Maghanap ng paraan upang mabili ang kagustuhan
B. Magtipid at bilhin ang nararapat na pangangailangan
C. Bilhin ang nararapat at humingi na lamang kapag kulang na
ang salapi
D. Bilhin ang nararapat at hayaan na lamang ang mangyayari
kinabukasan.

4. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng direktang ugnayan

ng presyo at supply?
A. Kapag tumaas ang presyo, nananatili ang dami ng supply
ng produkto at serbisyo.
B. Ang pagtaas ng presyo ay walang epekto sa dami ng
supply ng produkto at serbisyo.
C. Kapag tumaas ang presyo, kokonti ang supply ng produkto
o serbisyong handa at kayang ibenta.
Kapag tumaas ang presyo, dadami rin ang supply ng
produkto o serbisyong handa at kayang ibenta.

5. Alin sa sumusunod ang tamang kahulugan ng supply?

A. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na
handang ipagbili ng prodyuser sa iba’t-ibang presyo.
B. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na
handang bilhin ng mamimili sa iba’t-ibang presyo sa isang
takdang panahon.
C. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo
na handa at kayang ipagbili ng prodyuser sa iba’t-
ibang presyo sa isang takdang panahon.
D. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na
handa at kayang bilhin ng mammimil sa iba’t-ibang
presyo sa isang takdang panahon.

6. Ano ang gawain ng mga mamumuhunan ang nagdudulot ng

artipisyal na kakulangan ng supply sa pamilihan?
A. shortage
B. surplus
C. hoarding
D. bandwagon effect
7. Sa paggawa ng produktong ibebenta, isinasaalang-alang ng
mamumuhunan ang mga salik ng produksiyon. Ano ang
kahihinatnan ng pagtaas ng presyo ng alinmang salik?
A. Ito ay mangangahulugan ng malaking kikitain ng
mamumuhunan.
B. Ito ay mangangahulugan ng mabilis na produksiyon ng mga
produkto.
C. Ito ay mangangahulugan ng pagtaas ng supply dahil sa mataas
na presyo.
D. Ito ay mangangahulugan ng pagtaas sa kabuuang gastos sa
produksiyon.

8. Ano ang mangyayari sa produksiyon ng supply at kalagayan

nito sa pamilihan kung magpasyang gumamit ng
makabagong makinarya ang prodyuser?
A. Magkakaroon ng unti-unting pagbaba sa supply.
B. Tataas ang supply sa pamilihan at tataas rin ang presyo.
C. Bibilis ang produksiyon at darami ang ibebentang supply.
D. Bababa ang supply sa pamilihan dahil sa gastusin sa
produksiyon.

9. Inaasahang darami ang bibili ng mga produktong pasta para

sa pasko. Ano ang mangyayari sa supply ng pasta pagdating
ng buwan ng Disyembre?
A. Bababa ang supply dahil inaasahan lamang at hindi tiyak
na bibili ang mga tao.
B. Tataas ang supply sa buwan ng Disyembre dahil sa
inaasahang pagdami ng bibili nito.
C. Mananatili ang dami ng supply dahil pansamantala
lamang ang pagtaas ng kita ng mga tao.
D. Walang pagbabago sa supply dahil karaniwan lang
naman na tumataas ang kita ng mga tao.

10.Sa pamumuhunan, ang isang matalinong negosyante ay may

malawak na kaalaman sa pagpapatakbo ng negosyo. Alin sa
mga sumusunod ang HINDI KABILANG sa mga katangian ng
isang matalinong negosyante?

A. May kakayahang umangkop sa mga makabagong paraan ng

produksiyon.
B. Mapagmasid sa galaw ng demand, supply at presyo sa pamilihan.
C. Mapanuri sa ginagawang produkto upang mapanatili ang kalidad
nito.
D. Naglalagak ng puhunan sa mga produktong walang tiyak na
demand.
 Balikan

Handa Ka Na Ba?

Balikan natin ang konsepto ng demand. Ipagpalagay natin na ikaw ay isang

mamimili. Sa iyong punto-de-vista, ano ang iyong gagawin kapag ang presyo ng
produkto ay mahal o mura?

Guhitan ng arrow ang direksiyon ng iyong gagawing desisyon sa nakalahad na

kaganapan sa pamilihang iyong napuntahan.

Dadamihan ang Dadamihan ang

bibilhing tilapia bibilhing noodles at
de -lata
Ang presyo ng Nag-sale ang
tilapia ay bodega na
nagmahal. binibilhan mo ng
mga noodles at
Mula sa de-lata na siyang
P90.00/kg, ito mabili sa iyong
ay P125.00/kg munting sari-sari
na ngayon. store.
Babawasan ang Babawasan ang
dami ng bibilhing dami ng bibilhing
tilapia noodles at de-lata
 Tuklasin

GAWAIN 1

THREE PICS: ONE WORD

Panuto: Kompletuhin ang word puzzle ng bawat larawan. Matapos nito ay

pag- ugnay-ugnayin ang inilalahad ng bawat larawan upang mabuo ang
hinihinging konsepto. Pumili ng mga letra upang mabuo ang salita o
konsepto. Isulat sa baba ang inyong sagot.

Pamprosesong Tanong:

1. Ano-ano ang salitang nabuo mula sa mga

larawan? Sagot:

2. Anong konsepto ang mabubuo mo batay sa mga

larawan? Sagot:

3. Paano mo maiuugnay ang mabubuong konsepto sa mga

prodyuser? Sagot:
 Suriin

Sa bahaging ito ng modyul ay iyong lilinangin ang mga

kaisipan/kaalamang tutulong sa iyo upang higit na maintindihan ang
paksang- aralin. Sa pamamamagitan ng mga inihandang babasahin,
ay matutunan mo ang mga mahahahalagang impormasyon hinggil sa
konsepto at mga salik ng Supply. Kung kaya’t halika at umpisahan na
ang masayang pagbabasa at pang- unawa sa paksang-aralin.

ANG KONSEPTO NG SUPPLY

Bilang tugon sa maraming pangangailangan ng tao, nabibigyan ng

pagkakataon ang mga prodyuser na lumikha ng mga produkto at
magkaloob ng serbisyo upang kumita. Ang supply ay tumutukoy sa dami
ng produkto o serbisyo na handa at kayang ipagbili ng mga prodyuser sa
iba’t ibang presyo sa isang takdang panahon.

Batas ng Supply

Isinasaad ng Batas ng Supply na mayroong direkta o positibong

ugnayan ang presyo sa quantity supplied (qs) ng isang produkto. Kapag
tumataas ang presyo, tumataas din ang dami ng produkto o serbisyo na
handa at kayang ipagbili. Kapag bumababa ang presyo, bumababa rin
ang dami ng produkto o serbisyo na handa at kayang ipagbili (ceteris
paribus).

Mataas na presyo ng produkto Mababa ang presyo ng produkto

P
Dami ng produkto o serbisyo na
handa at kayang ipagbili

Ayon sa Batas ng Supply, sa tuwing ang mga prodyuser ay

magdedesisyon na magprodyus ng produkto o magkaloob ng serbisyo, ang
presyo ang kanilang pangunahing pinagbabatayan. Ipinapakita ng batas
na ito, na ang presyo ng produkto o serbisyo sa pamilihan ang
pangunahing batayan ng prodyuser sa paglikha. Dahil dito, higit ang
kanilang pagnanais na magbenta nang marami kapag mataas ang
presyo.
Supply Schedule
Higit na mauunawaan ang konsepto ng supply sa pamamagitan ng
Supply schedule. Ang supply schedule ay isang talaan na nagpapakita ng
dami ng kaya at gustong ipagbili ng mga prodyuser sa iba’t ibang presyo.
Makikita sa ibaba ang supply schedule.

Supply Schedule ng Kendi

Presyo( piso bawat Quality
piraso) Supplied
Php 5 50
4 40
3 30
2 20
1 10
0 0

Ang iskedyul na makikita sa talahanayan ay tumutukoy sa quantity

supplied para sa kendi sa iba’t ibang presyo. Halimbawa, sa halagang piso
(Php1.00) bawat piraso ng kendi, sampu (10) lamang ang dami ng handa
at kayang ipagbili ng mga prodyuser. Sa presyong (Php2.00) bawat piraso,
dalawampung (20) piraso naman ang handa at kayang ipagbili ng mga
prodyuser. Kung tataas pa ang presyo at maging limang piso (Php5.00)
bawat piraso ang kendi, kapansin-pansing magiging 50 ang magiging
supply para dito. Malinaw na ipinapakita ang direktang ugnayan ng
presyo at quantity supplied ng kendi para sa prodyuser.

Maliban sa supply schedule, maipakikita rin ang ugnayan ng presyo

sa quantity supplied sa pamamagitan ng isang dayagram o graph, ito ay
tinatawag na supply curve. Ito ay isang grapikong paglalarawan ng
ugnayan ng presyo at quantity supplied.

Ang graph sa itaas ay batay sa supply schedule na nasa

talahanayan. Kung ilalapat sa graph ang iba’t ibang kombinasyon ng
mga presyo at quantity supplied ay mabubuo ang supply curve para dito.
Halimbawa, sa punto B ang presyo ay piso (Php1), sampu (10) ang dami
ng kendi na gusto at handang ipagbili ng prodyuser; sa punto C na ang
presyo ay dalawang piso (Php2), dalawampu (20) ang dami ng kendi na
gusto at handang ipagbili ng prodyuser. Kung tutuntunin ang mga
puntong ito hanggang punto F ay makabubuo ng isang kurbang pataas o
upward sloping curve. Ang kurbang ito ay nagpapakita ng direktang
ugnayan sa pagitan ng presyo at sa dami ng gusto at handang ipagbili
ng mga mamimili. Ang paggalaw sa
kurba mula punto B papunta ng punto C ay nagpapakita sa pagtaas ng
supply ng sampung (10) piraso ng kendi. Kapag ang presyo naman ay
bumaba ng piso makikita sa graph na bumababa ang quantity supply sa
sampung (10) piraso.

Paggalaw sa Supply Curve o Movement Along the Supply Curve

Ipinapakita sa graph sa itaas ang paggalaw sa supply curve.

Mangyayari ang paggalaw sa supply curve kung ang salik na nakaaapekto
ay ang sariling presyo ng produkto na nagbabago. Kung ang presyo ng
kendi ay tumaas mula Php1 tungong Php2, makikita sa graph na lilipat
ang punto B sa punto C. Kung bababa naman ang presyo mula Php5
tungong Php4, ang punto F ay lilipat sa punto E.

Supply Function

Ang isa pang paraan ng pagpapakita ng ugnayan ng presyo at

quantity supplied ay sa pamamagitan ng supply function. Ang supply
function ay ang matematikong pagpapakita ng ugnayan ng presyo at
quantity supplied. Maaari itong ipakita sa equation sa ibaba:

Qs = f (P)

Supply Function mula sa Supply Schedule para sa kendi: Qs = 0

+ 10P.
Kapag ang P = 1 Qs= ? Kapag ang P = 10
Qs=?
 Gamit ang supply function ay makukuha ang dami ng quantity
supplied kung may given na presyo. I-substitute ang presyo na piso sa
variable na P at I- multiply ito sa slope +10, ang makukuhang sagot ay
idadagdag sa 0 (intercept). Mula dito ay makukuha ang sagot na 10 na
quantity supplied. Sa ikalawang halimbawa, ang presyo na 5 ay i-
multiply sa 10. Ang naging quantity supplied ay 50.

Mga Tanong
1. Ano ang kaibahan ng supply schedule, supply function at supply curve?

2. Bakit mahalaga ang Supply batay sa pang-araw-araw na

pamumuhay ng bawat pamilya?

IBA PANG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA SUPPLY

Maliban sa presyo, may iba pang salik na nakaaapekto sa Supply.
Ang pagsusuri ng mga salik na ito ay mahalagang malaman upang higit
na maging matalino sa paggawa ng desisyon ang mga prodyuser.

(1) Pagbabago sa Teknolohiya

Karaniwan na paggamit ng makabagong teknolohiya ay
nakatutulong sa mga prodyuser na makabuo ng mas maraming supply
ng produkto. Dahil dito, maaaring bumaba ang halaga ng produksiyon
na lalong hihikayat sa mga prodyuser na dagdagan ang kanilang supply
upang kumita ng mas malaki.

Lumang Makinarya Makabagong Makinarya

(2) Pagbabago sa Halaga ng mga Salik Produksiyon

Ang paggawa ng produkto ay nangangailangan ng iba’t ibang salik
gaya ng lupa, paggawa, kapital at entrepreneurship. Sa bawat pagtaas ng
presyo ng alinmang salik, mangangahulugan ito ng pagtaas sa kabuuang
gastos ng produksiyon kaya maaaring bumaba ang dami ng mga
produkto o serbisyo na handa at kayang ipagbili ng mga prodyuser. Sa
kabilang banda, ang pagbaba ng presyo ng alinmang salik ay magdudulot
din ng pagbaba ng kabuuang gasto sa produksiyon kaya’t inaasahan ang
pagdami ng supply.

Mga Salik Ng Produksiyon

Dami ng
Supply Dami ng
Halaga ng salik Halaga ng salik Supply

(3) Pagbabago sa Bilang ng mga Nagtitinda

Ang salik na ito ay maihahalintulad din sa bandwagon effect sa
demand. Kung ano ang mga nauusong produkto ay nahihikayat ang mga
prodyuser na magprodyus at magtinda nito. Halimbawa, dahil nauuso
ang pagtitinda ng siomai, milkshake at toasted siopao, mas marami ang
nahihikayat na magtinda ng kaparehong produkto.

(4) Pagbabago sa Presyo ng Kaugnay na Produkto

Ang mga pagbabago sa presyo ng isang produkto ay nakaaapekto sa
quantity supplied ng mga produktong kaugnay nito. Halimbawa, ang
magsasaka ay nagtatanim ng palay at mais. Sa panahon na mas mataas
ang presyo ng mais, magaganyak siyang gamitin ang kabuuang lupa
bilang taniman ng mais. Ito ay magdudulot ng pagbaba sa supply ng
bigas at pagtaas ng supply ng mais.

P Supply
P ng
bigas

P
(5) Ekspektasyon ng Presyo
Kung inaasahan ng mga prodyuser na tataas ang presyo ng
kanilang produkto sa madaling panahon, may mga magtatago ng
produkto upang maibenta ito sa mas mataas na presyo sa hinaharap. Ang
kondisyong ito ay tinatawag na hoarding na nagbubunga ng artipisyal na
pagbaba ng supply sa pamilihan.

Halimbawa, may paparating na bagyo na tatama sa Gitnang Luzon

na isa sa mga pinagmumulan ng supply ng bigas sa bansa. May ilang
mapagsamantalang negosyante na magtatago ng kanilang supply dahil sa
inaasahang pagtaas sa presyo ng produkto. Kapag nangyari na ang
inaasahang pagtaas ng presyo ng bigas, muli nilang ilalabas sa
pamilihan ang mga itinagong bigas. (Ekonomiks – Modyul para sa Mag-
aaral Ed. 2015 pahina 147)

Supply ng
bigas

Pagyamanin

GRAPHIC ORGANIZER.

Subukang punan ang mga kahon sa organizer base sa nabasang teksto.

Mga Salik na
Nakaaapekto sa
Supply

(Ang mga inaasahang kasagutan ay makikita sa huling pahina ng modyul na

ito).
GO NEGOSYO!
Suriin ang pag-uusap ng dalawang prodyuser at sagutin ang
pamprosesong tanong sa ibaba. Isulat sa baba ang inyong sagot.

Mga Tanong:

1. Tungkol saan ang paksang pinag-uusapan ng dalawang prodyuser?

2. Batay sa usapan, ano ang reaksiyon ng isang prodyuser kapag

tumataas ang presyo?

3. Sa iyong hinuha, ano ang relasyon ng pagtaas ng presyo ng mga

produkto sa pagdagdag ng produksiyon?
____________________________________________________________________

Isaisip

Gawain 1. I-GRAPH MO!

Ilipat sa graph ang mga punto na makikita sa supply schedule

sa kaliwa upang mabuo ang supply curve. Isulat sa baba ang inyong sagot.
Mga Tanong:

1. Ano ang quantity supplied sa presyong Php 30?

2. Ano ang nangyari sa quantity supplied nang bumaba ang presyo

sa Php10? Ipaliwanag.

3. Paano inilalarawan ng supply curve ang batas ng supply?

Gawain 2. ANONG SALIK?

Suriin ang mga sumusunod na sitwasyon at sabihin kung anong
salik ang may epekto sa supply.

Salik na
Sitwasyon
Nakaaapekto sa
Supply
1. Nakita nina Kardo at Victor na mabenta ang
lumpia na tinda ni Nora sa paaralan ng Sta.
Monica National High School. Kung kaya’t
nagpasiya silang magbenta din nito.
2. Ang isang rolyo ng tela na nagkakahalaga ng
P6,000 ay nakakagawa ng 200 piraso ng
pantalon. Nagkaroon ng sale sa tela kaya
bumili si Andoy ng
dalawang rolyo ng tela.
3. Ang presyo ng mais na sangkap sa paggawa
ng feeds para sa manok ay bumaba. Tumaas
naman ang presyo ng sorghum na sangkap rin
sa feeds.
Ano ang mangyayari sa supply ng sorghum?
4. Sa panahon ng Pasko, mabili ang pasta
para saspaghetti at salad. Walang
inaasahang pagbabago sa presyo dahil
nangako ang mga prodyuser na mananatili ang
kasalukuyang presyo.
5. Ninais ni Elyong na pabilisin ang paggawa ng
sapatos kung kaya bumili siya at gumamit ng
electric cutter sa pagputol ng mga gomang
suwelas.

GAWAIN 3. SANAYSAY
Panuto: Gumawa ng sanaysay tungkol sa salik na nakakaapekto sa supply
at ang epekto nito sa kanila ngayong may pandemya. Isulat ang iyong sagot sa
ibaba.
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
 Isagawa

MAGDESISYON KA! Bilang panghuling gawain, ipagpalagay na isa kang

negosyante. Ano ang iyong desisyon sa mga sumusunod na sitwasyon?
Isulat at ipaliwanag ang iyong sagot sa espasyo sa ibaba.
1. Mayroon kang sari-sari store at marami kang nakatabing de lata na
nabili mo lamang nang mura. Makalipas ang ilang araw, tumaas ang
presyo nito. Ano ang gagawin mo?

2. Tumataas ang gastos sa produksiyon dulot ng pagtaas ng halaga ng

mga materyales. Hindi ka makapagtaaas ng presyo sapagkat baka
marami ang hindi na bumili sa iyo. Ano ang dapat mong gawin?

3. Maraming balakid na kakaharapin ang iyong negosyo. Ilan dito ang

banta ng kalamidad at krisis sa kabuhayan at sa ekonomiya. Paano
mo mapatatatag ang iyong negosyo?

Tayahin

Panghuling Pagtataya

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap at piliin

ang tamang titik na tumutukoy sa tumpak na kasagutan. Isulat sa
sagutang papel ang mga sagot.

1. Alin sa sumusunod ang tamang kahulugan ng supply?

A. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na handang
ipagbili ng prodyuser sa iba’t-ibang presyo.
B. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na handang
bilhin ng mamimili sa iba’t-ibang presyo sa isang takdang
panahon.
C. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na handa at
kayang bilhin ng mammimil sa iba’t-ibang presyo sa isang
takdang panahon.
D. Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na handa at
kayang ipagbili ng prodyuser sa iba’t-ibang presyo sa isang
takdang panahon.

2. Ano ang mangyayari sa produksiyon ng supply at kalagayan nito

sa pamilihan kung magpasyang gumamit ng makabagong makinarya
ang prodyuser?
A. Magkakaroon ng unti-unting pagbaba sa supply.
B. Bibilis ang produksiyon at darami ang ibebentang supply.
C. Tataas ang supply sa pamilihan at tataas rin ang presyo.
D. Bababa ang supply sa pamilihan dahil sa gastusin sa produksiyon.
3.Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng direktang ugnayan ng
presyo at
supply?
A. Kapag tumaas ang presyo, nananatili ang dami ng supply ng
produkto at serbisyo.
B. Kapag tumaas ang presyo, kokonti ang supply ng produkto o
serbisyong handa at kayang ibenta.
C. Kapag tumaas ang presyo, dadami rin ang supply ng produkto o
serbisyong handa at kayang ibenta.
D. Ang pagtaas ng presyo ay walang epekto sa dami ng supply ng
produkto at serbisyo.

4. Ano ang tumutukoy sa matematikong pagpapakita ng ugnayan ng

presyo at
quantity supplied?
A. Law of Supply C. Supply Curve
B. Supply Function D. Supply Schedule

5. Bilang isang mag-aaral, alin sa mga sumusunod ang nararapat

mong gawin kung tumaas ang presyo ng produkto?
A. Magtipid at bilhin ang nararapat na pangangailangan.
B. Maghanap ng paraan upang mabili ang kagustuhan.
C. Bilhin ang nararapat at humingi na lamang kapag kulang na ang salapi.
D. Bilhin ang nararapat at hayaan na lamang ang mangyayari
kinabukasan.

6. Ang presyo ng tinapay ay unti-unting bumababa ng tigtatlong piso

kada araw mula sa P 25. Pagkatapos ng limang araw, ang presyo ng
tinapay ay P 10. Ano ang epekto nito sa supply at sa mamimili?
A. Darami ang supply ng tinapay at darami ang mamimili.
B. Darami ang supply ng tinapay pero hindi mabebenta ang mga ito.
C. Bababa ang supply ng tinapay pero darami ang gustong bumili nito.
D. Bababa ang supply y ng tinapay at bababa rin ang dami ng
gustong bumili nito.

7. Sa paggawa ng produktong ibebenta, isinasaalang-alang ng

mamumuhunan ang mga salik ng produksiyon. Ano ang kahihinatnan
ng pagtaas ng presyo ng alinmang salik?
A. Ito ay mangangahulugan ng malaking kikitain ng mamumuhunan.
B. Ito ay mangangahulugan ng pagtaas sa kabuuang gastos sa
produksiyon.
C. Ito ay mangangahulugan ng mabilis na produksiyon ng mga produkto.
D. Ito ay mangangahulugan ng pagtaas ng supply dahil sa mataas na
presyo.

8. Sa pamumuhunan, ang isang matalinong negosyante ay may malawak

na kaalaman sa pagpapatakbo ng negosyo. Alin sa mga sumusunod
ang HINDI KABILANG sa mga katangian ng isang matalinong
negosyante?
A. Naglalagak ng puhunan sa mga produktong walang tiyak na demand.
B. May kakayahang umangkop sa mga makabagong paraan ng
produksiyon.
C. Mapagmasid sa galaw ng demand, supply at presyo sa pamilihan.
D. Mapanuri sa ginagawang produkto upang mapanatili ang kalidad nito.
9. Inaasahang darami ang bibili ng mga produktong pasta para sa
pasko. Ano ang mangyayari sa supply ng pasta pagdating ng buwan
ng Disyembre?
A. Bababa ang supply dahil inaasahan lamang at hindi tiyak na
bibili ang mga tao.
B. Mananatili ang dami ng supply dahil pansamantala lamang ang
pagtaas ng kita ng mga tao.
C. Tataas ang supply sa buwan ng Disyembre dahil sa inaasahang
pagdami ng bibili nito.
D. Walang pagbabago sa supply dahil karaniwan lang naman na
tumataas ang kita ng mga tao.

10.Ano ang gawain ng mga mamumuhunan ang nagdudulot ng

artipisyal na kakulangan ng supply sa pamilihan?
A. bandwagon effect
B. hoarding
C. surplus
D. shortage

Karagdagang Gawain

Subukang pasyalan ang pinakamalapit na pamilihan sa iyong lugar.

Magmasid sa galaw ng demand, supply at presyo. Magtanong sa mga
negosyante.

1. Ano-anong mga produkto ang kadalasang nauubusan ng supply?

Ano-anong produkto ang di gaanong binibili?

2. Ano ang kanilang ginagawa sa mga produktong madalas bilhin ng

konsyumer? Ano naman ang kanilang ginagawa kapag hindi
gaanong mabili ang isang produkto?
Pagyamanin
GO NEGOSYO!
1. Ang paksang pinag-uusapan ng dalawang prodyuser ay ang kanilang magiging
produksyon batay sa taas o baba ng demand.
2. Ang reaksiyon ng isang prodyuser kapag tumataas ang presyo ay masaya sapagka’t
maaari niyang maibenta sa mataas na presyo ang mga produkto niyang ginawa noong
mas mura pa ang mga hilaw na materyales
3. Ang relasyon ng pagtaas ng presyo ng ga produkto sa pagdagdag ng produksiyon ay
mlaki at proporsyonal ang dalawang ito. Sa pagtaas ng presyo ng produkto upang
makuha ng mga prodyuser ang tubong kanilang inaasam.
GRAPHIC ORGANIZER
Presyo
Salik na Hindi Presyo
Pagbabago sa Teknolohiya
Pagbabago sa Halaga ng mga Salik ng Produksiyon
Pagbabago sa Bilang ng mga Nagtitinda/Mangangalakal
Pagbabago sa Presyo ng Kaugnay ng Produkto
Ekspektasyon sa Presyo
Suriin
Balikan Tuklasin Paunang
Gawain 1: Handa Ka Na Ba? THREE PICS: ONE WORD Pagtataya
1. Ang demand ay tumutukoy sa Ang mga salitang nabuo 1. C
dami ng produkto at serbisyo mula sa mga larawan ay 2. C
na kaya at handang bilhin ng paninda, pabrika at
3. B
mga konyumer sa negosyante. Ang konseptong
alternatibong presyo sa isang mabubuo batay sa mga 4. D
takdang panahon. larawan ay supply. 5. C
2. Salik na Naaapekto sa Maiuugnay ang mabubuong 6. C
Demand konsepto sa mga prodyuser 7. D
 Kita sa pamamagitan ng 8. C
 Panlasa pagbabatay ng mga 9. B
 Dami ng Mamimili produyser ang magiging 10.D
 Presyo ng magkaugnay na presyo ng kanilang produkto,
produkto sa pagkonsumo dami ng supply at pati ang
 Inaasahan ng mga ibiigay nilang sahod sa
mamimili sa presyo sa kanilang manggagawa.
hinaharap
Susi sa Pagwawasto
 Panghuling Pagtataya
11.D 6. B
12.B 7. B
13.C 8. A
14.B 9. C
15.A 10. B
Isagawa
MAGDESISYON KA!
1. Maaaring Sagot: Ilalabas at ibebenta ang natabing mga de lata. Dahil sa
mataas ng presyo maaaring kumita ng malaki.
2. Maaaring Sagot: Maaaring magbawas ng produksiyon. Maaari ring ayusin ng
maigi ang produksiyon upang walang masayang sa mga materyales.
3. Maaaring Sagot: pag-aralan ng mabuti ang tamang pamamalakad ng negosyo.
Maaaring sumangguni sa mga eksperto tungkol sa pamamahala sa negosyo.
Ang banta ng kalamidad ay maaaring mapaghandaan sa pamamagitan ng
paglalaan ng pundo upang magamit sa anumang pag-aayos sa mga masisira
ng kalamidad
Isaisip








iba pa 
Sanggunian
Bernard R. Balitao, Martiniano D. Buising, Edward D.J. Garcia,
Apollo
D. De Guzman, Juanito L. Lumibao Jr., Alex P. Mateo, at Irene
J. Mondejar; Kagawaran ng Edukasyon, EKONOMIKS, Araling
Panlipunan Modyul para sa Mag-aaral, Unang Edisyon 2015, pp-
138- 148

Mga Pinagkunan ng larawan:

https://shopee.ph/Grocery-Package-Grocery-Package-Grocery-Package-Grocery-
Package-i.29367712.4838146925
https://www.shutterstock.com/search/old+food+factory
https://www.kalabiotech.com/food-processing-equipment/
https://marketbusinessnews.com/financial-glossary/factors-production-definition-
meaning/
https://www.pixtastock.com/illustration/58297200
https://www.dreamstime.com/illustration/rice-cultivation.html
https://poultry.extension.org/articles/feeds-and-feeding-of-poultry/feed-ingredients-
for-poultry/cereals-in-poultry-diets/corn-in-poultry-diets/
https://www.vectorstock.com/royalty-free-vector/good-idea-portrait-man-with-a-
light-bulb-vector-33280330
https://www.kindpng.com/imgv/ixxRhTT_corn-field-borders-transparent-corn-field-
clipart-hd/
https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fclipart-
library.com%2Fclipart%2F114819.htm&psig=AOvVaw3rtLfBN_LQLMAHyuNkuFsU&u
st=1629946210970000&source=images&cd=vfe&ved=0CAoQjRxqFwoTCOjk-
Y2Vy_ICFQAAAAAdAAAAABAD
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.vecteezy.com%2Ffree-
vector%2Frice-
field&psig=AOvVaw2Krhm4hcEHvIQZxjieNOVA&ust=1629946489312000&source=im
ages&cd=vfe&ved=0CAoQjRxqFwoTCLCIsYCWy_ICFQAAAAAdAAAAABAJ
https://www.clipartmax.com/middle/m2i8K9b1b1K9i8N4_big-image-businessman-
clipart/
https://www.shutterstock.com/image-vector/warehouse-rice-vector-374286853
https://www.istockphoto.com/illustrations/rice-bag
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: [email protected] * [email protected]