XDD Beka
XDD Beka
XDD Beka
Wprowadzenie
Przeczytaj cz. 1
Film samouczek
Przeczytaj cz. 2
Sprawdź się
Dla nauczyciela
Adresy IP: maska sieci i podsieci
Adres IPv4 poza tym, że wskazuje konkretne urządzenie w sieci komputerowej, określa
również sieć, w jakiej to urządzenie pracuje. Na całym świecie mamy miliony sieci
komputerowych, a o przynależności do danej sieci decyduje adres IPv4 urządzenia wraz
z maską sieci (podsieci). W tym e‐materiale wykonamy ćwiczenia umożliwiające wskazanie
adresu sieci i adresu rozgłoszeniowego na podstawie adresu IP hosta oraz maski, a także
zastosujemy adresowanie bezklasowe.
Twoje cele
Dowiesz się, jak określać część sieciową oraz część hosta w adresie IPv4.
Zrozumiesz, czym jest maska sieci.
Nauczysz się poprawnie stosować adresy IPv4.
Przeczytaj cz. 1
Adres IPv4 składa się z 32 bitów. W każdym adresie IPv4 pewna część bitów, liczona od
lewej strony, reprezentuje adres sieci, w której pracuje host, a pozostała część to już adres
hosta w konkretnej sieci. Jest to logiczne ponieważ wysłany do odbiorcy pakiet danych
najpierw musi trafić do właściwej sieci, a dopiero potem trafia do konkretnego hosta w tej
sieci. Podobnie jest w życiu codziennym, list lub paczka najpierw trafia do określonej
w adresie miejscowości, dopiero potem pod wskazany numer domu na konkretnej ulicy.
Jaka część bitów przeznaczona jest na adres sieci, a jaka na adres hosta określone jest przez
tzw. maskę sieci, zwaną również maską podsieci. Maska jednoznacznie wskazuje, które bity
adresu IPv4 reprezentują adres sieci, a które adres hosta. Zadaniem maski jest określanie
wielkości sieci, wielkości rozumianej jako liczba hostów jaka może w tej sieci pracować.
Definicja: Maska
Maska sieci (podsieci) określa, która część adresu IPv4 to adres sieci, a która to adres
hosta. Maska definiuje również wielkość sieci, czyli określa liczbę hostów jakie w danej
sieci mogą pracować. Maskę zawsze stosuje się razem z adresem IPv4! Nadając adres
IPv4 urządzeniu, które pracuje w sieci bezwzględnie przypisujemy mu również maskę.
Podobnie jak sam adres IPv4, również maska zapisana jest przez w postaci liczby dziesiętnej,
ale przez urządzenia sieciowe i komputery interpretowana jest jako 32‐bitowa liczba
binarna, a jej zapis składa się wyłączenie z zer i jedynek. W konfiguracji urządzeń,
podobnie jak w przypadku adresu IPv4 stosuje się zapis dziesiętny, podzielony na 4 oktety.
Ważne!
Oba sposoby zapisu maski, czyli zapis dziesiętny oraz prefiks są równoważne!
Zapisana w ten sposób, informuje nas, że pierwsze 24 bity odpowiadającego masce adresu
IPv4 określą sieć, pozostałe 8 bitów adresu wskazują na hosty pracujące w tej sieci.
Jedynki w postaci binarnej maski określą, że odpowiadające jej bity adresu IP to sieć, zera
natomiast to hosty w tej sieci.
192.168.1.34
192.168.1.X
Oktet ostatni (X) to już są numery - adresy hostów pracujących w tej sieci.
Ważne!
11111111.00000000.00000000.00000000 – 255.0.0.0
11111111.11110000.00000000.00000000 – 255.240.0.0
11111111.11111111.11000000.00000000 – 255.255.192.0
11111111.11111111.11111111.00000000 – 255.255.255.0
11111111.11111111.11111111.11100000 - 255.255.255.240
od 192.168.1.1 do 192.168.1.254.
Każde urządzenie, które posiada adres z podanej puli będzie pracowało w tej sieci.
Gdybyśmy jednemu z urządzeń przypisali inny adres niż podana pula, np.
192.168.2.45/24 to urządzenie wówczas będzie już logicznie w innej sieci niż pozostałe.
W w praktyce oznacza to, że gdybyśmy chcieli skomunikować ze sobą urządzenia z tych
dwóch różnych sieci musielibyśmy użyć rutera, bo jak pamiętamy rutery potrafią przesyłać
dane pomiędzy sieciami.
W pierwszym adresie mamy liczbę 2, a w drugim liczbę 1 na trzecim oktecie, a to znaczy, że
są to dwie różne sieci.
Oczywiście łatwo można taki stan rzeczy zmienić, to znaczy modyfikując odpowiednio
maskę możemy spowodować, że oba adresy będą adresami z tej samej sieci.
Wystarczy zmienić maskę, np. ustawić ją na /16 (255.255.0.0). Wówczas zgodne muszą być
tylko dwa pierwsze oktety, a pozostałe dwa mogą się dowolnie różnić. W naszym
przypadku, gdybyśmy zastosowali maskę /16 to zarówno adres 192.168.2.45, jak i adres
192.168.1.53 byłyby w tej samej sieci. W takim przypadku do komunikacji wystarczyłby tylko
przełącznik sieciowy, który przesyła dane w sieciach LAN.
Ważne!
Modyfikując maskę, możemy zwiększać lub zmniejszać ilość hostów, jaka może w danej
sieci pracować.
Polecenie 1
Obejrzyj wideo wyjaśniające zasady obliczania adresu sieci, adresu rozgłoszeniowego oraz
liczby hostów.
Ćwiczenie 1
Na podstawie adresu IPv4 hosta 192.168.46.76 oraz maski sieci 255.255.255.0 oblicz adres
sieci, adres rozgłoszeniowy oraz możliwą do zaadresowania w sieci liczbę hostów.
Dane:
Rozwiązanie:
1.1. Zamieniamy na postać binarną adres IPv4 hosta oraz maskę (każdy oktet adresu IP i maski
osobno):
1.2. Mnożymy każdy bit adresu IPv4 z odpowiadającymi mu bitem maski, następnie uzyskaną
liczbę konwertujmy na postać dziesiętną:
2.1. Negujemy postać binarną maski (zamieniamy jedynki na zera, a zera na jedynki),
a następnie określamy postać dziesiętną otrzymanej po negacji liczby:
liczba zer w masce
2 − 2
gdzie (-2) oznacza, że obliczając liczbę możliwych do zaadresowania w sieci hostów nie
bierzemy pod uwagę adresu sieci oraz adresu rozgłoszeniowego!
PODSUMOWANIE:
PAMIĘTAJ!
Adresem hosta nigdy nie może być adres sieci oraz adres rozgłoszeniowy!
Ćwiczenie 2
Na podstawie adresu IPv4 hosta 151.18.146.226 oraz maski sieci 255.255.0.0 oblicz adres sieci,
adres rozgłoszeniowy oraz możliwą do zaadresowania w sieci liczbę hostów.
Dane:
Rozwiązanie:
1.2. Mnożymy każdy bit adresu IPv4 z odpowiadającymi mu bitem maski, następnie uzyskaną
liczbę konwertujmy na postać dziesiętną:
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1.3. Otrzymana liczba, czyli 151.18.0.0 to adres sieci, w jakiej pracuje host o adresie
151.18.146.226.
2.1. Negujemy postać binarną maski (zamieniamy jedynki na zera, a zera na jedynki),
a następnie określamy postać dziesiętną otrzymanej po negacji liczby:
2.3. Otrzymana liczba, czyli 151.18.255.255 to adres rozgłoszeniowy sieci o adresie 151.18.0.0.
liczba zer w masce
2 − 2
gdzie (-2) oznacza, że obliczając liczbę możliwych do zaadresowania w sieci hostów nie
bierzemy pod uwagę adresu sieci oraz adresu rozgłoszeniowego!
3.2 Podstawiając właściwe liczby do wzoru, otrzymamy liczbę hostów:
32−17 15
2 − 2 = 2 − 2 = 32 768 − 2 = 32 766
Podsumowanie:
Adresowanie bezklasowe
Wprowadziliśmy już pojęcie adresowania klasowego i podział adresów IPv4 na klasy. Podział
ten, dość sztywny, zakłada stosowanie konkretnych, niezmieniających się masek sieci. Maski
dla poszczególnych klas zdefiniowane zostały następująco:
Ten sztywny podział na klasy nie sprawdza się zbyt dobrze. Często istnieje konieczność
samodzielnego określenia ilości możliwych do zaadresowania hostów w sieci na podstawie
zakładanej przez nas wielkości tej sieci. Takie bardziej elastyczne adresowanie, nazywa się
adresowaniem bezklasowym - tutaj nie używamy tych domyślnych, sztywno zdefiniowanych
klas i masek, a zamiast tego posługujemy się w tym adresowaniu maskami, którymi dowolnie
możemy ustalać wielkość sieci.
Ćwiczenie 3
Na podstawie adresu IPv4 hosta 85.18.146.222 oraz maski sieci 255.224.0.0 oblicz adres sieci,
adres rozgłoszeniowy oraz możliwą do zaadresowania w sieci liczbę hostów.
Dane:
1.2. Mnożymy każdy bit adresu IPv4 z odpowiadającymi mu bitem maski, a następnie
uzyskaną liczbę konwertujmy na postać dziesiętną:
1.3. Otrzymana liczba, czyli 85.0.0.0 to adres sieci, w jakiej pracuje host o adresie
85.18.146.222.
2.1. Negujemy postać binarną maski (zamieniamy jedynki na zera, a zera na jedynki),
a następnie określamy postać dziesiętną otrzymanej po negacji liczby:
2.3. Otrzymana liczba, czyli 85.31.255.255 to adres rozgłoszeniowy sieci o adresie 85.0.0.0.
liczba zer w masce
2 − 2
gdzie (-2) oznacza, że obliczając liczbę możliwych do zaadresowania w sieci hostów nie
bierzemy pod uwagę adresu sieci oraz adresu rozgłoszeniowego!
32−11 21
2 − 2 = 2 − 2 = 2 097 152 − 2 = 2 097 150
Podsumowanie:
Technika VLSM
Technika VLSM (ang. Variable Length Subnet Mask), zwana techniką zmiennej maski,
pozwala tworzyć sieci i dzielić je na podsieci uwzględniając zakładaną dla danej sieci liczbę
hostów.
Przykład 1
Załóżmy, że chcemy aby w naszej sieci pracowało 400 hostów (komputerów, drukarek,
smartfonów). Jest to sieć lokalna, tak więc jako administratorzy sami możemy dobrać
adresy prywatne stosowane w naszej sieci.
Załóżmy, ze wybierzemy adres 192.168.1.0 - to jest adres naszej sieci. Teraz musimy dobrać
maskę. Nasz adres to wyjściowa klasa C, a jak wiemy w klasie C mamy domyślna maskę
/24. Pytanie czy taka maska pozwala zaadresować interesującą nas liczbę hostów?
Możliwą do zaadresowania liczbę hostów jak już wiemy wylicza się na podstawie
poznanego wcześniej wzoru matematycznego:
liczba zer w masce
2 − 2
Przy masce równej 255.255.255.0 (/24) liczba hostów w sieci wynosi 254 (28-2), a to
oznacza, że takiej maski zastosować nie możemy ponieważ nie pozwala ona na
zaadresowanie wymaganej przez nas liczby hostów.
Spróbujmy zatem użyć maski bezklasowej. Analizując wzór na liczbę hostów, łatwo
możemy dojść do wniosku, że zwiększenie maski spowoduje, iż zmniejszy się liczba
hostów w sieci (np. maska 255.255.255.128 [/25] = 27 - 2 = 126 hostów).
Musimy zatem zmniejszyć maskę. Sprawdźmy, czy maska 255.255.254.0 czyli /23 będzie
wystarczająca. Po podstawieniu odpowiednich licz do wzoru wychodzi nam, że przy
masce /23 liczba możliwych do zaadresowania hostów wynosi 510 (29 - 2), tak więc jest to
liczba dla nas wystarczająca.
Podsumowanie:
Jeśli w sieci ma pracować przynajmniej 400 hostów, maskę dla takiej sieci możemy
ustawić na /23 (255.255.254.0).
Przykład 2
32−16 16
2 − 2 = 2 − 2 = 65 536 − 2 = 65 534
Przy masce równej 255.255.0.0 (/16) liczba hostów w sieci wynosi 65 532 (216-2), a to
oznacza, że taką maskę możemy zastosować, ale liczba możliwych hostów jest bardzo
duża, aż tylu ich nie potrzebujemy.
Ponownie spróbujmy użyć maski bezklasowej. Analizując wzór na liczbę hostów, możemy
dojść do wniosku, że w tym wypadku powinniśmy zwiększyć maskę.
Podsumowując:
Jeśli w sieci ma pracować przynajmniej ok. 1400 hostów, maskę dla takiej sieci możemy
ustawić na /21 (255.255.248.0). Pozostało nam jeszcze wskazać adres sieci, adres
rozgłoszeniowy oraz pierwszy i ostatni host w sieci. Zatem:
adres sieci,
maskę podsieci,
adres rozgłoszeniowy,
Słownik
prefiks sieci
postać binarna
252.0.0.0 11110000.00000000.00000000.00000000
255.128.0.0 11111111.11111111.11000000.00000000
255.252.0.0 11111111.11111111.11111111.00000000
255.255.192.0 11111100.00000000.00000000.00000000
240.0.0.0 11111111.11111111.11111111.11100000
255.255.255.0 11111111.10000000.00000000.00000000
255.255.255.224 11111111.11111100.00000000.00000000
Ćwiczenie 2 輸
Dokończ zdanie.
Maska sieci (podsieci) nie określa…
wielkości sieci.
Ćwiczenie 3 輸
Uzupełnij zdanie.
bezklasowe, klasowe
Ćwiczenie 4 醙
11111111.11101111.11011111.00000000
11111111.11111000.00000000.00000000
11111111.11111111.11111000.00000000
11111111.11111000.00000000.00000001
11111000.11111111.11111111.00000000
11111111.11111111.11111111.00000000
Ćwiczenie 5 醙
Na podstawie adresu IP hosta (164.45.87.12) oraz maski (/19) oblicz: adres sieci, adres
rozgłoszeniowy, liczbę hostów w sieci.
Adres sieci: . . .
Adres rozgłoszeniowy: . . .
Liczba hostów:
Ćwiczenie 6 醙
Uzupełnij zdanie.
Ćwiczenie 7 難
Uzupełnij zdanie.
Ćwiczenie 8
Przedmiot: Informatyka
Grupa docelowa:
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy i rozszerzony
Cele kształcenia – wymagania ogólne
3) Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi, w tym:
znajomość zasad działania urządzeń cyfrowych i sieci komputerowych oraz wykonywania obliczeń
i programów.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
III. Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi. Uczeń:
4. charakteryzuje sieć internet, jej ogólną budowę i usługi, opisuje podstawowe topologie sieci
komputerowej, przedstawia i porównuje zasady działania i funkcjonowania sieci komputerowej
typu klient-serwer, peer-to-peer, opisuje sposoby identyfikowania komputerów w sieci.
kompetencje obywatelskie;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych,
technologii i inżynierii.
Dowiesz się, jak określać część sieciową oraz część hosta w adresie IPv4.
Zrozumiesz, czym jest maska sieci.
Nauczysz się poprawnie stosować adresy IPv4.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Faza wstępna:
Faza realizacyjna:
Praca domowa:
Wskazówki metodyczne: