ARALIN 3: Mga Estruktura ng Wika sa Lipunan (Belvez, 2003)- midyum ng komunikasyon

sa isang pook na kung saan ang nasabing

3.1 PANLIPUNANG ESTRUKTURA NG WIKA katutubong wika ay nabibilang.
 Panlipunang Estruktura
- Isa sa mga posibleng relasyon sa pagitan ng
wika at lipunan. 3.3 IDYOLEK
- maaaring makaimpluwensya o kumilala sa  Walang taong nagsasalita nang magkatulad
lingggwistikong estruktura at/o pag-uugali. na magkatulad.
Halimbawa: Dahilan: pagkakaiba sa edad, kasarian,
Ang Pilipinas na may iba-ibang wikang kalagayang pisikal o pangkalusugan,
sinasalita dahil sa anyo nito na pulo-pulo. personalidad, lugar na pinanggalingan atbp.
 Barayti ng wika
- sumasalamin sa kinabibilangang rehiyon,  Ang bukod tanging wika ng isang indibidwal
sosyal o etnikong pinagmulan at kasarian. ay tinatawag na idyolek. Ito ang
pekyularidad sa pagsasalita ng indibidwal.
Ang tinatawag na communicative isolation ay Halimbawa: Kris Aquino, Gas Abelgas,
ang hiwalay na pag-uusap sa pagitan ng mga Mommy D, at iba pa.
pangkat sa isang partikular na lugar o bansa.
3.4 TABOO
Hindi maibabahagi nang madalian ang  Ito ay mga salitang bawal gamitin o hindi
pagbabagong linggwistik sapagkat: maaaring gamitin sa pormal na usapan sa
lipunan.
1. may mga hadlang o sagabal (interference)  Kung ang gawain ay taboo, ang paggawa rin
sa komunikasyon nito sa publiko ay isang taboo.
1. ipinagbabawal ang paggawa nito kung hindi
Hadlang sa pakikipagkomunikasyon pinahihintulutan na bukas sa mga mata ng
 pisikal na hadlang - dagat, bundok, publiko
 lipunan - politikal, mga angkan o grupo 2. ipinagbabawal din ang pag-uusap tungkol
ng tao at maging sa uri ng relihiyon dito lalo na sa pormal na usapan at domeyn.

2. may kalakasan ng pagkakaiba sa dayalekto Mahirap itong bigkasin sa mga lugar na

(dialectal differences) pampubliko at tinitingnan ng mga nakikinig
- ito ang pagbabago ng wikang na hindi tama. Sa halip, papalitan ito ng
sinasalita ng lipunan na umusbong sa isang mga salitang yupemismo. Halimbawa:
rehiyon na hindi naibabahagi sa iba pang bawal sabihin ang puki, nagtae, utin,
rehiyon. (Mababanaag sa pagkakaiba sa kantutan at iba pa.
punto tuwing magsasalita)
3.5 YUFEMISMO
Ang punto o accent ay ponolohikal o - Ang mga ideya o salitang taboo ang naging
ponetik na pagbabago sa paraan ng dahilan sa pagkakaroon ng mga salitang ito.
pagbigkas at katangian ng pagsasalita na - Ito ay salita o parirala na panghalili sa
siyang pagkakakilanlan sa taong nagsasalita salitang taboo o mga salitang hindi masabi dahil
ng nasabing dayalekto. malaswa, bastos o masama ang kahulugan o
hindi magandang pakinggan.
Halimbawa:
3.2 DIYALEKTO  Nagsiping sa halip na nagtalik
- Varayti ng wikang nalilikha ng dimensyong  Sumakabilang buhay sa halip na
heograpiko. namatay
- tinatawag ding wikain at ginagamit sa  Nagsakses (tagumpay) sa halip na tumae
isang partikular na rehiyon (bernakular)  Ibon sa halip na utin
- may set ng mga distink na bokabularyo,  Bulaklak sa halip na puki
punto o tono at sa estruktura ng
pangungusap.
- unang wikang kinamulatan at ugat ng
komunikasyon sa tahanan, lalawigan at
pamayanan.
3.6 SPEECH COMMUNITY/KOMUNIDAD NG Ang pag-unawa sa komunidad ng
PAGSASALITA pagsasalita ay mahalaga sa pagkakaroon
ng kamalayan sa pagkakaiba-iba.
 Zalzman, Stanlaw, at Adachi (2012)
“Walang kultura sa isang lipunan na pareho sa  Morgan (2003)
lahat ng miyembro nito.” - integral sa interpretasyon at representasyon
ng mga lipunan at sitwasyon ang mga pagbabago,
Sabkultura - komplikadong lipunan na binubuo ng pagkakaiba-iba, at pagtaas ng teknolohiya pati na
isang malaking bilang ng mga grupo na tinutukoy rin ang sitwasyong dating itinuturing bilang
ng mga tao at mula sa kung saan ay nagmula ang kombensyonal.
natatanging mga balyu, mga pamantayan, at mga - Sentro ng pag-unawa ng wika ng tao at
tuntunin para sa pag-uugali. paggawa ng kahulugan ang kaalaman ng
Ayon Jandt (2010) komunidad ng pagsasalita dahil ito ay produkto ng
- Ang sabkultura ay kultura sa loob ng isang matagal na pakikipag-ugnayan ng mga taong
kultura o lipunan sa loob ng isang lipunan parehong may ibinabahaging paniniwala at mga
SAPAGKAT kahawig ito ng isang kultura sa sistema ng halaga (value) tungkol sa kanilang
isang lipunan sariling kultura, lipunan, at kasaysayan pati na rin
ang kanilang komunikasyon sa iba.
SABKULTURA -Dito nabuo ang tinatawag na Ang konsepto ng komunidad ng pagsasalita
komunidad ng pagsasalita o speech community. ay hindi lamang nakatuon sa mga grupo ng
Ito ay maaaring hango sa wikang Aleman na nagsasalita ng parehong wika. Sa halip, ang
Sprachgemeinschaft na nangangahulugang konsepto ay tumatayong katotohanan na ang wika
speaking community sa wikang Ingles. ay kumakatawan, sumasaklaw, lumilikha, at
bumubuo ng makabuluhang partisipasyon sa isang
 Zalzman, Stanlaw, at Adachi, -lahat lipunan at kultura.
ng mga nagbabahagi ng mga tiyak na
tuntunin para sa pagsasalita at
pagbibigay-kahulugan sa wika at kahit 3.7 LINGUA FRANCA, PIDGIN, AT CREOLE
isang barayti ng wika ay tinatawag na
komunidad ng pagsasalita. A. Lingua Franca - paghahanap ng komon o
wikang alam ng mga taong may iba’t ibang
 Hymes (1972) sinasalitang wika para magkaunawaan.
Ang komunidad ng pagsasalita ay isang
komunidad na may parehong mga tuntunin para UNESCO – ang lingua franca ay wikang ginagamit
sa pagsasagawa at interpretasyon ng pagsasalita, ng mga taong may iba-ibang unang wika upang
at mga tuntunin ng kahit isang linggwistikong mapadali ang komunikasyon sa kanilang pagitan.
barayti nito.
Etnologue - may 187 at 183 dito ang buhay at 4
Ang sitwasyon ng LGBTQI, na may sariling ang itinuturing na wala o patay na. Mula naman sa
kultura at wikang nauunawaan nila ay mga buhay na wika, 175 ay katutubo at 8 ay hindi
matatawag na isang komunidad ng pagsasalita. kautubo.

 Wardhaugh (2006) Ang komplikadong sitwasyong pangwika na ito ng

o speech markers - katangian ng ating bansa ay hindi maaaring walang wika na
wika na ginagamit ng isang magsisilbing tulay sa bawat isa. Ito ang dahilan
pangkat upang makamit ang kung bakit nagpahayag ng probisyon ang ating
pagkakakilanlan ng grupo, at ang 1987 na konstitusyon tungkol sa pagkakaroon ng
pagkakaiba ng grupo mula sa iba pambansang wika na tinatawag na Filipino.
pang mga nagsasalita.
Sa kabilang banda naman, tungo sa tawag ng global
Pareho man ang lugar na kinabibilangan maaaring na pangangailangan, itinuturo at naging lingua
mabibilang sa iba-ibang komunidad ng pagsasalita franca na rin ng mga pilipino ang wikang ingles
ang naninirahan dito. Halimbawa, makikita ito sa para sa pakikipag-ugnayan sa mga dayuhan.
pagitan ng mga milenyal at mga may edad na.
B. Pidgin - dulot ito ng pagkakaroon ng
pangangailangan ng lingua franca. Bunga ito ng
dalawang lipunan na may mga wikang hindi
magkakalapit o unintelligible languages ngunit c. Ang proseso ng creolization ay dumadaan sa
kailangan ng pakikipag-ugnayan sa isa’t isa dahil sa alinmang yugto ng pag-unlad ng isang pidgin
tiyak na limitado o natatanging layunin - lalo na sa maaaring gradwal na creolization o biglaang
kalakalan. creolization.

Ang isang wika ay dumadaan sa proseso ng  Gradwal na creolization - mangyayari sa

pidginization. pinahaba/pinalawak na yugto ng pidgin.
Ang creolization ay nagsisimula sa yugto
 Zalzman, Stanlaw at Adachi (2012)- ang kung saan ang pidgin ay lubos na
pidginization ay proseso ng gramatikal at nadebelop. Ito ay nailalarawan sa
leksikal na reduksyon dulot ng limitadong pamamagitan ng pagkakaroon ng
ginagampanan ng pidgin. pamantayan ng paggamit ng wika.

Bunga rin ang pidginization ng direktang ugnayan  Biglaang creolization - proseso bago
ng unintelligible na mga wika - prestihiyong wika lumabas ang matatag na pidgin mula sa
bilang higit na may impluwensya sa wikang walang maagang pag-unlad nito. Sa puntong ito,
kapangyarihan. Ang sitwasyong ito ay lumilikha ng ito ay nailalarawan pa rin sa
paghahalo ng dalawang wika na kinikilalang pamamagitan ng kakulangan ng matatag
bagong wika. na lingguwistikong mga pamantayan ng
Ang bokabularyo ng “bagong wika” na nalikha ay paggamit ng wika.
nagmumula sa wikang mas higit ang gumagamit o
wikang may prestihiyo.

Ito ang sitwasyon noon ng Chavacano nang 3.8 BILINGGWALISMO AT

hindi pa ito naging unang wika sa lungsod ng MULTILINGGWALISMO
Zamboanga. Nalikha ito dahi sa pananakop ng mga
Kastila noong unang panahon kaya ang lexifier sa
 Wei (2013) maaaring ang isang tao sa isang
wikang ito ay wikang Espanyol.
komunidad ay magiging bilinggwal o
multilinggwal habang ang buong lipunan na
Katangian ang Pidgin: Hindi unang wika ninuman;
kanyang kinabibilangan ay kumikilala lamang ng
Limitado ang gamit; at Limitado ang bokabularyo.
isang wika para sa pampublikong gamit sa
pamamagitan ng batas at ibang anyo ng
C. Creole - ito ang wika na napaunlad mula sa regulatoryo.
pidgin.  Romaine (2013), ito ay makikita sa lahat ng tao
gaya ng mga nasa rural at maging sa mga
- Dumaraan ito sa proseso ng creolization o kilalang historikal na mga tao tulad nina Hesu
ekspansyon sa halaga at gamit ng pidgin na Kristo at Gandhi at mga kontemporaryong
wika. Samakatwid, ito ay isang pidgin na indibidwal gaya nina Pope Benedict XVI at
nagiging unang wika ng isang komunidad Canadian na mang-aawit na si Celine Dion.
ng pagsasalita o speech community.
A. Bilinggwalismo – Ito ay tumutukoy sa taong
- Tulad ng pidgin, tinatawag din itong ugnay
nakapagsasalita ng dalawang wika.
na wika o contact language sapagkat nabuo
ito mula sa dalawa o higit pang wika nang
 Bloomfield (1935) - paggamit ng dalawang
dalawa o higit pang lipunan.
wika sa tulad ng katutubong wika. Hindi
lamang tungkol sa kakayahan ng pagsasalita
Narito ang mga mahahalagang pagtukoy ng mga
bagkus ito ay tumutukoy rin sa kahusayan sa
katagian ng isang creole na wika (Sebba, 1997):
pagsasalita at paggamt nito na may
konsiderasyon sa kahusayang linggwistika.
a. May katutubong tagapagsalita. Ang pidgin ay
 Trask (2007) - kahanga-hangang tagumpay na
magiging creole sa pamamagitan ng proseso
sa kasalukuyan ang magkaroon ng abilidad sa
ng pagsasakatutubo o nativization.
pagsasalita ng dalawang wika lalo na sa
b. Ang creole ay laging lumalabas sa isang
lipunang higit na diin ang pagsasalita ng wikang
pidgin.
Ingles.
Ang proseso kung saan ang isang creole ay
nagbabago at isang pidgin ay nagkakaroon ng
katutubong nagsasalita ay tinatawag na B. Multilinggwalismo – Ito ay tumutukoy sa
creolization. higit sa dalawang wikang batid ng isang indibidwal
na gamitin sa anumang uri ng komunikasyon.
Tinatawag din itong PLURILINGGWALISMO
 Crystal (2008), sa sosyolinggwistiko ito ay
tumutukoy sa isang indibidwal na
tagapagsalitang may kakayahan sa
paggamit ng higit sa dalawa o maraming
mga wika na may iba-ibang antas ng
kahusayaan.

3.9 ANG KAHALAGAHAN NG WIKANG

FILIPINO SA LIPUNANG PILIPINO

Ayon kina Santos, et al (2012)- ginagamit ang

Filipino sa pakikipag-interaksyon ng mga
mamamayang Pilipino sa isa’t isa. Dagdag nina
Santos, et al. na ang mga sumusunod ay tungkulin
ng wika Filipino:

1. Binibigkis ng wikang Filipino ang mga Pilipino

2. Tumutulong ito sa pagpapanatili ng kulturang
Pilipino
3. Sinasalamin ng wikang ito ang kulturang Pilipino
4. Iniaabot nito ang isip at damdamin ng mga
Pilipino
5. Sinimbolo ng wikang Filipino ang pagka-Pilipino
ng mga Pilipino