RASYONALE

Ang Pilipinas ay binubuo ng humigit kumulang Pitong libo at isang daang mga

kapuluan. Kaakibat nito ay ang iba’t ibang pangkat etniko na naninirahan sa bawat

panig ng Pilipinas, sila ay may kanyan - kanyang mga pagkakakilanlan base sa

anyo, kultura, paniniwala at wika. Na kung saan ang mga wika ay iba’t iba o

sinasabing dayalekto.

Ang dating wikang Filipino ay nahahaluan na ng mga banyagang salita tulad

ng Ingles. Ang wika ay isang matibay na kasangkapan sa pakikipagtalastasan. Hindi

maaaring magkaroon ng isang matatag at buong pamayanan kung walang wikang

mag-uugnay sa bawatisa. Ang wika ang dahilan kung bakit may pagbubuklod at

pagkakaisa. Ito rin ang pinakamahalagang salik sa pagganap at pagtupad bilang tao

sa kanyang lipunang ginagalawan.

.Ang LALAWIGANIN ay mga salitain o dayalekto ng mga katutubo sa

lalawigan o panlalawigang salita. Ang mga Cebuano, Iloko, Batangueno at iba pa ay

may temang lalawiganin sa kani-kaniyang dila. Isang matibay na indikasyon ng

lalawiganing tema ay ang punto o accent AT ang paggamit ng mga salitang hindi

banyaga at hindi rin naman Tagalog. 

sa antas na ito mapapansing ang mga salita ay pawang konfaynd lamang sa

probinsya o rehiyong pinanggalingan nito. may mga salitang hindi maituturing na

standard sapagkat limitado pa rin ang saklaw ng pinag gagamitan nito.

Dito sa Region 4A-CALABARZON ay wikang tagalog ang umiiral. Ngunit ito

ay nakabatay pa rin sa kung anong bayang kinabibilangan. Kaya naman layunin ng

pag-aaral na ito na malaman ang etimolohiya ng partikular na salita sa Sariaya,

tanging sa nasabing lugar lamang maririnig. Kaya naman ang pag-aaral na ito ay

naglalayong suriin at alamin ang etimolohiya ng mga pagtikular na salita na tanging

rito lamang mararinig at kung anong kaugnayan nito sa teksto. Upang maging

lunsaran ng mga mag-aaral sa labis na pagkatuto sa mga lalawiganing salita at

pagiging mas buhay sa paggamit nit sa kanilang particular na kinalalagayang lura.

BALANGKAS TEORETIKAL:

Ayon sa Teoryang Behaviorism ni B.F Skinner na isang tagapagtaguyod nito,

naniniwala na ang pagkatuto ng wika ay pag-uugaling napag-aralan. Pinaniniwalaan ng mga

behaviorist na ang kilos at gawi ng isang tao ay maaring hubugin sa pamamagitan ng

pagkontrol sa kapaligiran. Sa madaling salita ang paghahanda ng isang bata sa mga bagay na

pagiang ginagawa ay may malaking impkuwensiya upang matutuhan ang wika.

Ayon naman sa teoryong Innative o Nativist Approach lahat ng tao ay may likas na

kakayahang matuto at matutuhan ang wika dahil sa paniniwalang lahat ng ipinanganak ay

may taglayna build-in-device o isang likhang-isip na aparato na kung tawagin ay “black box”

na kung saan ito ay responsable sa pagkatuto ng wika. Si Noam Chomsky ay nagbigay

katawagan sa aparatong ito na tinukoy bilang language acquisition device ito ang

tumatanggap ng mga ipormasyon mula sa kapaligiran sa anyong wika kay likas din na

natutuhan ng mga bata ang lingguwistikong katangian ng wika.

Ang wikang Filipino ang ginagamit sa buong kapuluan sa pakikipagkomunikasyon sa

iba't ibang etnikong grupo. Ang wikang Filipino ay dumadaan sa isang prosesong paglinang

sa pamamagitan ng paghiram ng mga wika ng pilipinas at di katutubong wika sa ebolusyon

ng barayti ng wika para sa mga iba't ibang sitwasyon, ang mga nagsasalita nito ay may iba't

ibang saligang sosyal at para sa mga talakayang paksa at iskolariling pagpapahayag. Sa mga
nagkaroon ng kaalaman sa mga barayti ng wika, magkakaroon ng mga pagbabago sa atityud

o kaugalian ng mga Pilipino sa wikang pambansa. Ang kamalayan ng bawat isa sa atin na

mayroon tayong malaki at mahalagang papel sa pagpapaunlad ng wikang Filipino. Nagiging

mas aktibo na ang partisipasyon ng lahat sa iba't ibang gawain at mas ikakalago ang isang

barayti ng wika kaya mas gagamitin at tatangkilikin ang wikang Filipino ng iba't ibang

Pilipinong nagsasalita nito. Isang bagong istratihiya ito upang magamit sa iba't ibang paksa at

gawaing pag aralan at saliksikin ng mga mag aaral at guro sa ano mang antas ng pagaaral na

hindi hadlang sa antas ng gradwado. Sa isang simpleng paglista ng mga salita o diskurso,

isinasagawa pa ang mas malalim na pagtugon sa mga sumasalita at gumagamit sa pasulat na

anyo ng wika ng mga tao sa iba't ibang grupo o pangkat. Sa larangan naman ng pagtuturo,

mahalaga ang mag aaral at guro ng malinaw na paraan tungkol sa konsepto ng barayti at

barvasyon ng wika. Makikita ng mga magaaral at guro na ang bawat grupo, komunidad at

rehiyon na gumagamit ng wika ay hindi naiiba o iba kundi kasapi at kabahagi ng wikang

pambansa at kultura. Mawawala ang mababang antas na pagtingin sa mga wika ng mga taong

hindi kasapi o karehiyon.

Ang dating wikang Filipino ay nahahaluan na ng mga banyagang salita tulad ng

Ingles. Ang wika ay isang matibay na kasangkapan sa pakikipagtalastasan. Hindi maaaring

magkaroon ng isang matatag at buong pamayanan kung walang wikang mag-uugnay sa

bawatisa. Ang wika ang dahilan kung bakit may pagbubuklod at pagkakaisa. Ito rin ang

pinakamahalagang salik sa pagganap at pagtupad bilang tao sa kanyang lipunang

ginagalawan.
 PARADIMA NG PAG-AARAL:

Malayang Baryabol Di-Malayang Baryabol

Mga Salitang Sariayhin

 Buntag-adlaw
 Gamit ng wika
 Tig-ilitlog sa
 Tagbalahog pangungusap
 Masirum  Interpretasyo
 Tigiyapon n
 Tigbaranig  Palabuoan ng
 Unang Pamalo salita
 Tigburugtw
 Pinagmulang
 Paranugpo
bayan
 Lagitik
 Kalapit na

kalapit na
MEKANISMO SA
bayan
PAGBUBUO NG SALITA

 Panghihiram
 Pagbubuo ng
salita
 Simbolismo ng

tunog

PAGLALAHAD NG SULIRANIN

Sinusubukan ng pag-aaral na ito ang etimolohiya ng mga partikular na salita sa

Sariaya, Quezon na naririnig at mga kaugnayan nito sa pagbuo ng teksto

Partikular, nilalayon nitong sagutin ang mga sumusunod na katanungan:

1.Ano mga silik ng pagkakakilanlan ng mga tagasagot base sa;

 Edad

 Kasarian
 2.Ano-ano ang mga ilang halimbawa ng salita na naririnig?

 Lagitik
 Buntag-adlaw
 Tig-ilitlog
 Tagbalahog
 Masirum
 Tigiyapon
 Tigbaranig
 Unang Pamalo
 Tigburugtw

Paranugpo

3. Paano susuriin ang ang naturang salita base sa:

MEKANISMO SA PAGBUBUO NG SALITA

 Panghihiram
 Pagbubuo ng salita
 Simbolismo ng tunog

 Gamit ng wika sa pangungusap

DISENTO NG PAG-AARAL

Ang disenyo ng pag-aaral na ito ay “qualitative research design” na ang

mananaliksik ay makikipanayam sa mga wikang sinasalita sa sariya quezon at ang

kaugnayan nito sa teksto, pipili ng mga salita at susuriin ito base sa

pagpapakahulugan, palabuoan, estruktura at gramatika.

2003 - 2015 Marked by Teachers. All Rights Reserved.

[ CITATION GMA1 \l 13321 ]

[ CITATION Soc15 \l 13321 ]

[ CITATION 201 \l 13321 ]

[ CITATION htt14 \l 13321 ]