Mustafa Necati Sepetçioğlu

1. Yavuz  Bahadıroğlu, Sunguroğlu- I
2.Yavuz Bahadıroğlu, Sunguroğlu- II
3.Yavuz Bahadıroğlu, Sunguroğlu- III
4. Yavuz Bahadıroğlu, Turgut Alp
5. Tarık Buğra, Osmancık
6. Bekir Büyükarkın, Kutludağ
7. Cavit Ersen, Osman Gazi
8. Mustafa Necati Sepetçioğlu, Bu Atlı Geçite Gider
9. Mustafa Necati Sepetçioğlu, Çatı
10. Mustafa Necati .Sepetçioğlu, Konak
11. Mustafa Necati Sepetçioğlu, Üçler Yediler Kırklar
12. Kemal Tahir, Devlet Ana
13. M. Turhan, Gönülden Gönüle
14. Feridun Fazıl Tülbentçi, Osmanoğulları
15. Ragıp Şevki Yeşim, Ovaya İnen Şahin

In the historical novel entitled Daragaci (Gallows) written  by Mustafa Necati Sepetcioglu,  political and social upheavals that Ottoman Empire suffered  at the beginning of the 15th century as well as Sheikh Bedreddin’s  rebellion are mentioned. In the fictional world of the novel, Sheikh Bedreddin appears as the historical figure. In the novel Daragaci Sheikh Bedreddin who was promoted as “kazasker” (the head of kadis) during the reign of Musa Celebi, seems to be a personality who got caught in between his scientist identity and his political thoughts and passions. The rebel movement which was shaped around his personality proved to be traumatic for it coincided with the weak period of Ottoman Empire.  Çelebi Mehmed succeeds to put down the movement around Sheikh Bedreddin and his apostles, that is well adapted for a purpose to churn the social structure and to break down the  political consolidation. In the fiction Sheikh Bedreddin  appearing with philosophical, scientific, political and social thoughts; also with hesitation and fear  maintains to be distorted, but gets to be the leader of the rebellion beacuse of his political passions. Sheikh Bedreddin  compensates this with his life on the gallows. In trouble and rebel, he gets to be the victim of the formed “Sheikh Bedreddin” image, more than his real identitiy.

ÖZET
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli isimlerinden olan Sepetçioğlu, asıl ününü tarihi romanlarıyla sağlamasının yanında, tiyatrolar
da kaleme almış bir yazardır. Birçok oyun yazan Sepetçioğlu’nun sadece Köprü (1969); Son Bloklar (1969), Büyük Otmarlar (1970), Çardakçı Bakıcı (1969), Her Bizans’a Bir Fatih (1972), Yunus Emre (1993) oyunları yayımlanmıştır. Sepetçioğlu’nun kaleme aldığı fakat bugüne kadar yayımlanmamış on tiyatrosu da bulunmaktadır. Bu oyunlardan biri de olayları, on dördüncü yüzyılın sonlarında ve on beşinci yüzyılın başlarında geçen Meragalı Abdülkadir’dir. Üç perdeden oluşan oyun, Meragalı Abdülkadir adlı bir musikişinası konu almaktadır. Oyunda ayrıca Emir Timur, Şebek, Tandu Hatun, Miranşah, Gülendam öne çıkan diğer kişilerdir. Bu bildiride Meragalı Abdülkadir adlı oyun, “dramatik örgü (olay örgüsü)”, “zaman”, “dekor-mekân”, “kişi kadrosu”, “dil ve anlatım” yönleriyle incelenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Mustafa Necati Sepetçioğlu, oyun, Meragalı Abdülkadir, Emir Timur, dekor, sahne.

ABSTRACT
An Unpublished Play of Mustafa Necati Sepetçioğlu:
Meragalı Abdülkadir as one of the outstanding figures of Turkish Literature during Republican period Sepetçioğlu, besides achieving his fame from historical novels, is an author who wrote plays as well. He produced a number of plays; but only Köprü (1969), Son Bloklar (1969), Büyük Otmarlar (1970), Çardakçı Bakıcı (1969), Her Bizans’a Bir Fatih (1972), Yunus Emre (1993) have been published. There are ten of Sepeçioğlu’s unpublished plays completed during his prolific life-time. One of these plays is MeragalıAbdülkadir whose plot is based on the events took place at the last decades of fourteenth and the beginning of fifteenth centuries. The play is comprised of three episodes and reflects the life of a musician called Meragalı Abdülkadir. Some other important characters within the play are: Emir Timur, Şebek, Tandu Hatun, Miranşah, Gülendam. In this paper Meragalı Abdülkadir has been examined in respect of plot, time, setting-stage, characters, language and narration.
Key Words: Mustafa Necati Sepetçioğlu, play, Meragalı Abdülkadir, Emir Timur, stage, scene.

Yesili Hoca Ahmed isimli tarihî roman Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun yayımlanan son
eseridir. Üç ciltten oluşan bu tarihî roman Hoca Ahmed-i Yesevî’nin hikmet dolu hayatını ve tasavvufi bakış açısını yansıtır. Tarihî romanlar, tarihi bir fon olarak kullanırken hakikat ve kurgu arasındaki ilişkiyi de tesis etmeye çabalar. Sepetçioğlu, eserini kaleme almadan önce Türkî coğrafyayı gezmiş ve gözlemlerde bulunmuştur. Ahmet Yesevi’nin manevi iklimini solumaya gayret eden yazar, yapmış olduğu okumalarla Ahmet Yesevi ve Yesevilik üzerine bilgilerini arttırmıştır.

Bilginin gerçekliğinde kurulan çerçeve metin, kurgu sanatının esaslarına da sadık kalınarak romanlaştırılmıştır. Ahmed-i Yesevî, tarihî şahsiyetinin yanı sıra roman kişisi olarak da hayat bulmuştur. Çalışmamızda Ahmed-i Yesevî’nin tarihî şahsiyetiyle roman karakteri kimliğinin ne ölçüde işlendiği ele alınacaktır. Ayrıca Türk tarihinin bir mihenk taşı olarak ele alınan Yesevilik öğretisinin de izleri sürülecektir. Yeseviliğin öne çıkarılan yönleri metin merkezli incelenip örneklendirilecektir.

Bu çalışmada kurgu sanatının eseri olan roman kişisi Yesili Ahmed ve öğretileri gerçeklik terazisinde ölçüye vurulacaktır. Türk edebiyat tarihinin önemli yazarlarından Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun en büyük eseri olarak tavsif ettiği ilgili romanı edebî mikyaslarla, akademik okumalar eşliğinde değerlendirilecektir.

As a literary genre, stories are the works which should be dwelt upon in language studies. Literary genres contain all possibilities of a language because they are formed in the styles in which reflection forms of world of senses to the surface structure are on the top level. In this study, Mustafa Necati Sepetcioglu’s story called Menevseler Olmemeli is analysed in the light of semantics. It is the story of a lonely man who has lost his joy of life in the crowd. The story composed of a short section is founded on the formation of man’s auter world through the effect of his inner world. In the study, world of senses composing the story are tried to be analysed in terms of paralellism of word and sense in the light of language used in the story