Gıda ve Tarım

Son yıllarda endüstriyel gıda sisteminin işleyişine bağlı kapsamlı sorunlarla kendisini gösteren gıda krizi, küresel ölçekte  etkisini giderek artırmaktadır. Toplumsal risk ve belirsizliklerin, güvencesizliğin yaygınlaştığı bu süreçte üretim, tedarik ve tüketim süreçlerinde kimyasal ve fosil yakıtlara artan bağımlılık, beslenme sorunlarına bağlı olarak artan hastalıklar, doğa ve canlılar üzerinde artan yıkım krizin çeşitli boyutlarını oluşturmaktadır. Bununla birlikte gıda krizi ekolojik, sosyal, ekonomik boyutlarıyla küresel ölçekte çeşitli alternatif arayışları ve sistem içi reform çabalarını gündeme getirmektedir. Bu çabalardan biri de Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat ve Tarladan Sofraya Stratejisi belgeleri temelinde başlattığı ekolojik yönü ağır basan, sürdürülebilir tarım ilkelerine yaslanan ekonomik, sosyal reform paketidir. Çalışmada söz konusu belgelerin Avrupa’nın gıda tedarik zincirleri ve tarımsal gıda üretiminde yer alan kooperatifler üzerindeki etkilerine odaklanılmıştır. Yeşil mutabakat eksenli dönüşüm sürecinin birlik üyesi ülkeler yanında tedarikçi ülkeler üzerindeki en önemli etkisi gıda tedarik zincirlerinde agroekolojik, organik yöntemlerle yapılan üretimin yakın gelecekte zorunlu hale gelmesidir. Ancak geçiş süreci çeşitli tartışmaları ve gerilimleri de beraberinde getiren sonuçlar doğurmuştur. AB’nin önde gelen üretici kooperatifleri yeşil mutabakat temelinde geliştirilen yeni normlara çeşitli itirazlarda bulunurken yerel gıda zincirleri içinde adil, sağlıklı, doğa dostu üretim ilkeleriyle faaliyet gösteren kooperatifler bu sürece uyum gösterme konusunda daha esnek davranabilmektedirler.           



Food crisis occurring in wide problems related to the industrial food system’s functioning becomes more effective. In this process where social risks and uncertainties and precarity becomes more widespread, dependency to fossil fuels in production, supply and consumption processes, increasing diseases related to nutrition, destruction of nature and all living creatures constitute different aspects of the crisis. Besides, food crisis stimulates search for various alternatives and intrasystem reform attempts in a global context. One of these attempts is the ecological, economical and social reform pack, arising from sustainable agriculture principles, that began on the basis of the European Green Deal and From Farm to Fork Strategy. This study focuses on the impact of these documents on European food supply chains and cooperatives. The most significant impact of the Green Deal oriented transition process on member countries as well as supplier ones, is that it makes agro-ecological and organic production compulsory in food supply chains. However the transition process gave birth to results that triggered tensions and debates. While leading producer’s cooperatives in the EU are opposing on several aspects to new norms arising from the Green Deal, cooperatives that are functioning in local food chains with healthy, nature-friendly production principles are more flexible in adapting themselves to this process.

Geçen hafta pişirdiğiniz brokolinin kalanı hâlâ dolapta mı duruyor? Bu hafta yaptığınız mutfak alışverişinden kalan, bozulmaya yüz tutmuş meyve ve sebzeler dolabı her açtığınızda üzgün üzgün size mi bakıyor? Yalnız değilsiniz.

Yemek yaparken atık üretmeme konusunda ne kadar hassas davranırsak davranalım, çoğu zaman bunu başaramıyoruz. Marketteki ürünler belli porsiyonlarda paketlendiği için, pişireceğimiz yemeğin gerektirdiğinden daha fazla ürünle eve dönmek zorunda kalabiliyoruz. Ayrıca yemeğin ev halkı tarafından beğenilmesi ve sağlıklı olması arasında da bir denge kurmaya çalışıyoruz. Bu sürecin sonunda yenebilir durumdaki gıdaların toprakta, üreticide başlayan yolculuğu çöp kutumuzda son buluyor.
David Evans pek çoğumuzun ortak problemi haline gelen atık meselesini merkeze koyduğu araştırmasının sonuçlarını, çeşitli antropolog ve sosyologların teorileriyle harmanladığı bu kitap aracılığıyla okuyucuya sunuyor. Ayrıca Evans gıdayı gıda olmaktan çıkaran, onu “atmaya hazır” hale getiren sebepleri araştırarak, onları tekrar yenebilir hale getirme ihtimalini inceliyor.

“Sıfır Atık: Tüketim Kültürü ve Gıda İsrafı” kitabı kapalı kapıları aralıyor, insanların evine ve hayatına müdahil olarak gıdanın fazlalık ve atık olma rotasını eleştirel bir bakışla ortaya koyuyor. Eğer siz de daha az atık oluşturmayı amaçlıyor ama nereden ve nasıl başlayacağınızı bilmiyorsanız, bu kitap tam size göre.

Terra Madre “arabanın arka tekeri” olarak nitelendirilen mütevazı ve marjinal bir kesimin kendi önemini anlayıp birlik olma hayalinin sayfalara dökülmüş halidir. Bu insanların önemi hep göz ardı edildi. Bu insanlar zamanın gerisinde kalan, dünyanın geri kalmış bir parçası, hatta “az gelişmiş” olarak görüldü. Küçük çiftçiler ve sürdürülebilir gıda üreticileri neredeyse serseri olarak kabul edildi. Ama bu olumsuz yargı, temelinde ciddi bir hatayı barındırır, üstelik dünya ekonomik ve politik sistemi için ölümcül bir hata olma riskini taşır.

Onlar ömürlerini mücadele içinde geçiren, hiç boş vakti olmayan insanlar. Bulundukları yerden uzaklaşamazlar, hak ettiklerini her zaman kazanamazlar, didinirler, çabalarlar ve doğayla konuşurlar, onu üretken kılarlar, kendi toplumları ve diğerleri için gıda üretirler.

Bu insanlarla farklı ve değerli bir biçimde yeniden ilişki kuran gıda toplulukları kırsal ve kentsel ilişkinin yeniden tanımlanması için iyi birer laboratuvardır. Belki de böylece tekrar “satmak” için değil, “yemek” için gıda üretimine başlanabilir. Hatta yeniden gerçek gıda nicelikten, verimlilikten, homojenlikten, taşınabilir olmaktan daha önemli hale gelebilir.

Gıda toplulukları yerel ağlardan oluşan bir sistem oluşturmanın ilk adımıdır. Gıdanın yeniden “lezzetli, temiz ve adil” olduğu insani ve sürdürülebilir bir sistem. Ancak bu yolla hayatlarımıza yeniden “egemen” olabiliriz. Gıda, hayatlarımızı geri almanın anahtarıdır. Bütün dünyaya yayılan bu hareketin “çocukça” olduğunu düşünenler Slow Food’a bakıp dillerini ısırsınlar. Bu uzun bir yol ancak yavaşlık değeri bize bir kerede elde edemeyeceğimizi, daha önemli olan şeyin niyetler, açılmaya olan uyum, hafıza ve bakım olduğunu anlatır.

Carlo Petrini’nin çağrısına milyonlar el veriyor. Bir el de sen uzat.

Satın almak için (http://www.pandora.com.tr/) adresini ziyaret edebilir ya da [email protected] adresine yazabilirsiniz! Fiyatı 23 TL

DÖRDÜNCÜ BASKI İÇİN ÖNSÖZ
Sevgili Okurlar,
Birinci baskısı üç yıl önce yapılan “Börtü Böcek İçin Doğa Dostu Öneriler ve Ev Yapımı İlaçlar” isimli kitabım, toplumun değişik kesimlerinden bu yönde arayış içinde olan kişiler tarafından büyük ilgi ile karşılanmıştır. Aradan geçen süre içinde kitapta yer alan öneri ve reçeteler ev bahçelerinde, evlerde ve geniş üretim alanlarında sorun olan etmenler için başarıyla uygulanmıştır.
Bu dönemde karşılaşılan bitki koruma sorunları gerek üreticilerle bir araya geldiğim toplantılarda sözlü olarak, gerekse farklı zamanlarda yazılı olarak tarafıma iletilmiş ve çözümler üretilmiştir. Ayrıca kişisel gözlem ve incelemelerimde edindiğim yeni bilgilerin de eklenmesine gerek duyulmuştur. Bu bilgilerle birlikte önceki baskıda verilenler de gözden geçirilerek genişletilen dördüncü baskı hazırlanmıştır.
Bu baskıda zararlı böceklerin sayısı yirmi ikiden otuza, avcı canlılarınki on beşten yirmi ikiye çıkarılmış, zararlıların yakalanmasında kullanılan tuzaklara sekiz tane yeni tuzak tipi eklenmiş, zararlıları uzaklaştıran bitkilerle ilgili yeni bir bölüme yer verilmiş, önerilen reçetelerin sayısı otuz üçten kırk ikiye çıkarılmış ve fotoğraf sayısı da iki katı oranında arttırılmıştır. Böylece, kitabın genişletilmiş dördüncü baskısı, öncekine göre önemli ölçüde zenginleştirilerek siz değerli okuyuculara sunulmuştur.
Konuyla ilgilenen ve börtü böceğe bütüncül bir bakış açısıyla bakmak isteyen herkese yararlı olması dileğiyle…
Mayıs, 2014
Bornova

KİTABIN BÖLÜMLERİ HAKKINDA
Kitabın birinci bölümünde, bahçelerde ve konutlarda sıklıkla görülebilecek bazı böcek ve diğer hayvansal canlılardan zararlı olan türlerin tanınmaları, yaşayış ve zararları ile bu türlerin yönetimini kolaylaştıracak öneriler yer almıştır. Bu bölümde yer alan zararlılardan yaprakbitleri, yaprakpireleri, beyazsinekler gibi tür çeşitliliği fazla olan canlılarda tür düzeyinde ayrıntıya girilmeyerek genel bilgi verilmiştir. Ayrıca domates güvesi, palmiye kırmızıböceği ve çam keseböceği gibi dikkati çeken zararlılar da ele alınmıştır. Zararlıların tanınmalarını ve zarar şekillerinin anlaşılırlığını kolaylaştırmak için konuyla ilgili fotoğraflara yer verilmiştir.
İkinci bölümde, yararlı canlıların tanınmaları, yaşayış ve yararlarına değinilerek, özellikle av tüketim kapasitelerine vurgu yapılmıştır. Gerek zararlı, gerekse yararlı canlıların sunulmasında olabildiğince Türkçe karşılıklar verilerek kullanılan dil sadeleştirilmeye çalışılmıştır.
Üçüncü bölümde, zararlıların ve yararlıların yakalanma yöntemleri verilerek, bu yöntemlerden zararlıların yönetiminde ne şekilde yararlanılabileceği açıklanmıştır.
Dördüncü bölümde, bazı zararlıları konukçu bitkilerinden ya da ortamdan uzaklaştıran bazı keskin kokulu bitkilerle ilgili bilgiler verilmiştir. Bu bölüm sonunda yararlıların tanınmalarını kolaylaştıran fotoğraflarla, zararlıların ve yararlıların yakalanmalarında kullanılan araçların fotoğrafları yer almıştır.
Beşinci bölümde evde hazırlanabilecek doğal ilaç reçeteleri verilerek kullanımında dikkat edilmesi gereken konular açıklanmıştır. Evde hazırlanan doğal ilaçlar genellikle birden fazla zararlıda etkili olduğundan, reçetelere numara verilerek metin içinde geçtiği yerde göndermede bulunulmuştur.
Altıncı bölümde, böcek ve diğer hayvansal canlılar dışında bitkilerde hastalık oluşturan etmenler ve yabancı otlara ilişkin bilgiler ana başlıklar halinde verilmiştir. Ayrıca bitkilerin sağlıklı yetiştirilmesi bakımından uygulanabilecek yeşil gübreleme, örtüleme, kompost oluşturma, solarizasyon gibi bazı ek bilgilere de aynı bölümde yer verilmiştir.
Kitap içinde geçen ve okuyucuya yabancı gelebileceği düşünülen bazı sözcük ve terimlerin anlamı ise Sözlük Bölümünde açıklanmıştır.

Permakültür Bahçeleri, hayal gücünüzü harekete geçirerek, permakültürün en temel mesajını okurlara ulaştırıyor: Doğaya karşı değil onunla birlikte çalışırsak daha güzel, daha bereketli ve daha bağışlayıcı bahçeler yaratabiliriz. Toby Hemenway’in gösterdiği gibi işbirliği içinde çalışabilen ve;
Toprağın verimliliğini ve yapısını geliştirmek ve korumak,
Peyzajın içinde suyu yakalamak ve sudan tasarruf etmek,
Faydalı böcekler, hayvanlar ve insanlar için habitat sağlamak,
Mevsimsel meyveler, yemişler ve diğer gıdalar üreten yenebilir bir “orman” yaratmak
gibi çeşitli işlevler üstlenen bitkileri topluluklar şeklinde bir araya getirerek arka bahçenizde bir ekosistem yaratmak hem kolay hem de tatmin edici bir uğraştır.
Bu gözden geçirilmiş ve güncellenmiş baskıya, yetiştirme alanları çok kısıtlı olan kentte ya da banliyöde yaşayan insanlar için özel olarak tasarlanmış, kentsel permakültür üzerine yeni bir bölüm de eklenmiştir. Elinizdeki bahçe ya da tarla ne büyüklükte olursa olsun permakültürün temel ilkelerini uygulayarak orayı daha çeşitli, daha doğal, daha üretken ve daha güzel hale getirebilirsiniz.

“Permakültür Bahçeleri kesinlikle bugüne kadar yazılmış en iyi permakültür kitabı ve bugüne kadar yazılmış en iyi bahçıvanlık kitabı olmaya da aday. Herkesin kütüphanesinde bulunmalı.
Sharon Astyk
Depletion and Abundance: Life on the New Home Front’un yazarı

“Dünyaya geldiğimizde bize bir kullanma kılavuzu vermedikleri için arada bir bazı bilge kişilerin kılavuzlar yazması büyük bir hizmet.  Permakültür Bahçeleri  bunların en önemlilerinden biri ve geleceğin dünyası için kesinlikle ihtiyaç duyacağımız bir kitap.”
Bill McKibben
Deep Economy ve Hope, Human and Wild’ın yazarı

“Toby Hemenway’in Permakültür Bahçeleri adlı eseri uygulama ile vizyonerliği birleştiren, insanların rakibi değil parçası olduğu ekosistemleri güçlendirmek ve hayatta tutmak için Yeryüzü’nün simbiyotik topluluklarının doğal zekâsını kullanan bahçıvanlar ve peyzajcılar için tarihi bir dönüm noktası. Doğa ile uyum içinde nasıl yaşayabileceğimizi ve böyle yaşamak zorunda olduğumuzu gösteren muhteşem bir eser!”
Paul Stamets
Mycellium Running: How Mushrooms Can Help Save the World’ün yazarı

“Permakültür bahçeleri artık geleceğe dair hayaller değiller. Buradalar ve yaşıyorlar. Permakültür Bahçeleri  evlerinin bahçesini sağlıklı, sürüdürülebilir ve şifalı hale getirmek isteyen herkes için aydınlatıcı ve mutlaka okunması gereken bir kaynak.”
Robert Kourik
Designing and Maintaining Your Edible Lanscape—Naturally’nin yazarı

Savruk bir tüketici değil sürdürülebilir bir üretici olun. Bu muhteşem kitap size bunu nasıl yapcağınızı, harika arka bahçe ekosistemleri yaratmada ve geliştirmekte yardımcı olarak gösteriyor. Bu kitaptaki bilgileri uygulayın ve hem kendi topluluğunuzu hem de daha ötesini olumlu yönde değiştirecek bir örnek olmaya başlayın. En güzeli de bu kitapla bunu yapmanın çok kolay, ilginç ve eğlenceli olması.
Brad Lanchaster
Rainwater Harvesting  for Drylands and Beyond’un yazarı

Permakültür Bahçeleri’nde o kadar büyük bir bilgelik var ki hakkını vermek için bir düzine köşe yazısı yazmam gerek. Cesur, etkileyici, doğayı kucaklayan ve tamamen mantıklı bir gelecek vizyonu.
Justin Siskin
Los Angeles Daily News yazarı

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de tarım arazilerinin korunmasına yönelik gerçekleştirilen politikaları Düzce İli özelinde tartışarak genel bir perspektif çizmektir. Çalışmada önce Türkiye’de tarım topraklarının kullanılması politikası ve bu konudaki yasal gelişmeler ele alınmakta ve toprak koruma kurullarının çalışmaları incelenmektedir. Daha sonra Düzce özelinde kentleşme ve imar ilişkisinde tarım topraklarının imara açılması ve İl Toprak Koruma Kurulunun kararları analiz edilmektedir.

İncelemeye konu olan Düzce İlinin bir pilot uygulama olarak ele alınmasının bir diğer nedeni de 2017 yılından itibaren Büyük Ova statüsüne alınan önemli merkezlerden birisi olmasıdır. Bu kapsamda ilgili statü ile koruyucu önlemlerin ne derece değiştiği incelenmekte ve rakamsal verilerle çalışma desteklenerek bir çıkarımda bulunulmaktadır.

Düzce’de 1999 depreminden sonra kentin yeniden imar edilmesi, il olmasıyla birlikte yeni kamu binalarına olan ihtiyacın ortaya çıkması, sanayiyi hızla geliştirmek için ve depremin ortaya çıkardığı ekonomik tahribatı kısa sürede ortadan kaldırmak amacıyla 4. derece teşvik kapsamına alınması sonucu Düzce’de tarım topraklarının hızla imara açılma riski ortaya çıkmıştır. Bunun sonucunda verimli mutlak tarım arazileri geri dönülemez şekilde yok olma tehlikesine maruz kalmıştır. Çalışmada 1999 yılından itibaren tarım topraklarının imara açılmasındaki bu değişim rakamlarla ortaya konularak tartışılmaktadır.

Özet
Gıda güvencesinin sürdürülebilir bir şekilde iyileştirilebilmesi için en önemli noktalardan biri Türkiye'de su yönetiminde ve tarımsal yapıda etkinliğin sağlanmasıyla gıda üretiminin istikrarlı bir şekilde artırılması kadar uluslararası tarımsal ticarette rekabetçiliğin elde edilmesi olarak ifade edilebilir. Bu amaca yönelik olarak, tarımsal politikalarda, kısa dönemli etkileri olan geçici kaynak aktarımlarından çok, kaynakların tarımda etkin kullanımının sağlanmasına ve istikrarlı ve sağlam bir tarımsal yapının oluşturulmasına odaklanılması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Gıda güvencesi ve gıda güvenliğinde olumlu gelişmeler sağlanabilmesi için, makroekonomi ve sosyal politikalar ile uyumlu, sonuç odaklı su ve tarım politikalarına ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler : Gıda Güvencesi, gıda güvenliği ,güvenilir gıda, 1.Giriş Gıda güvencesi kavramı insanların aktif ve sağlıklı bir yaşam sürdürmeleri için beslenme gereksinimi ve tercihlerine uygun, yeterli, sağlıklı ve besleyici gıdaya her zaman fiziksel, sosyal ve ekonomik olarak ulaşabilmesi durumudur. Günümüzde gıda güvencesinin dört boyutu tanımlanmakta ve bunun sağlanması için bu dört boyutun eşzamanlı gerçekleşmesi gerekmektedir. • Gıdanın Bulunabilirliği, • Gıdanın Erişilebilirliği, • Gıdanın Kalite ve Güvenilirliği ve • İlk üç alanda istikrar sağlanması Tek başına kendine yeterliliğin sağlanması gıda güvencesinin sağlanması konusunda yeterli koşul değildir; gıda bulunabilirliği bir dereceye kadar sağlanmış olmasına rağmen yüksek fiyat ve bunun gibi sebeplerle gıda erişilebilirliği sağlanmamış veya bozulmuş olabilir. Örneğin, sağlıklı ve dengeli beslenmede günlük alınması gereken protein miktarı açısından ele alındığında, Türkiye'de hayvansal kökenli gıda tüketiminin, özellikle et tüketimin az olduğu söylenebilir.

Tarım kooperatifleri Türkiye’deki tarımsal örgütlenme için uygun bir model midir? Yoksa tarımsal işletmelerinin çoğunluğunu küçük işletmelerin oluşturduğu ve işletmelerinin arazileri parçalı yapıdaki tarımsal yapımız, yeni bir örgütlenme modeline muhtaç mıdır?
“Çiftçi Tipi Anonim Ortaklıklar” (ÇAO), Türk tarımsal örgütlenme politikası olarak benimsenen kooperatifçilik anlayışına eleştiri olarak doğmuş bir modeldir. ÇAO, Türk tarımında yapısal bir sorun olan tarımsal işletmelerin küçük ve parçalı yapısına, kooperatiflerin bir çözüm olamayacağının altını çizerek, anonim ortaklıkların kurum ve ilkeleri aracılığıyla ve toprağın doğal varlık niteliğini ön planda tutarak ekolojik ve ekonomik anlayışla, çözüm olarak sunulmuştur.
Türkiye’deki tarımsal işletmelerin küçük ve parçalı yapısı nedeniyle Türk tarımında örgütlenecek unsurun bu sorunlu tarımsal işletmeler olmaması gerektiği, örgütlenecek unsurun tarım arazileri olması gerektiği savunulmuştur. Bu nedenle tarımsal örgütlenmemizin, tarımsal işletmeleri örgütleyerek onlara hizmet sunan kooperatifler yerine, tarım arazilerini örgütleyebilecek ve onları sermaye unsuru olarak görerek bir yönetim altında toplayabilecek anonim ortaklıklar esaslı olması gerektiği belirtilmiştir. Arazi sahiplerinin sosyal durumları nedeniyle, şirkete sermaye olarak arazilerin mülkiyetinin devredilmesi yerine, araziler üzerinde sermaye olarak şirket lehine intifa hakkı veya kiracılık hakkı tesis edilmesi önerilmiştir. Böylece arazi sahipleri, arazilerinin mülkiyetini kaybetmeden, arazilerini bir ortaklık altında bir araya getirerek optimal büyüklüğe sahip işletme oluşturabilecek ve bu ortaklığın pay sahibi olacaklardır. Tarım arazilerinin doğal varlık niteliği nedeniyle ortaklığın faaliyet konusu, “onarıcı tarım” olarak belirlenmiş ve arazilerin bir araya getirilmesiyle oluşan ekonomik faydaya ekolojik fayda da eklenmiştir. ÇAO’nun ülkemizde tarımsal örgütlenme politikası olarak benimsenebilmesi için tarım arazilerindeki iyileşmeye göre vergisel teşviklerle desteklenmesi düşünülmüş ve mevzuatta müstakil veya ek bir kanuni düzenleme yapılması önerilmiştir.

Özetçe: Uzun bir giriş gerekçelendirmesi ile kişisel kârın ardından koşulmasını günün koşullarını oluşturduğu ve bir mentalite değişikliğinin gereğine değinildi. Koşullardan sağ-salim çıkılması olasılığının ölçüsünün bilinmezliğine aldırmaksızın eğitim ve enerji üretimi gibi ön planda olması gereken işlerin hızla yapılmalarının gereği vurgulandı. Giderek ucuzlayan ve teknoloji açısından gelişen Yenilenebilir (Kaynaklı) Enerji Sistemlerinin tarım arazileri üzerinde , çiftçiye ek bir gelir ve uzun vadede makineli tarım olanağı sunabilmeleri açısından olabilirlikleri irdelendi. Bir örnek proje sunuldu. Ülkemizin yıllık fosil yakıt giderleri tutarında bir kaynağı bu alana aktarması ile 10 yılda 250 GWatt güçlü bir kapasiteyi kurabilecceği ortaya kondu.

Endüstriyel tarıma dair eleştiriler, teknolojik imkânların tarım sektöründeki kullanımına karşı olmaktan değil, bu metodun doğaya verdiği zarar ve gıda üretiminde yaşanan tekelleşmenin getirdiği olumsuzluklardan kaynaklanmaktadır. Endüstriyel tarımın üretimde gözle görülür bir artış sağladığı gerçektir. Ancak bu çiftçilik modeli, doğayı kendini yenileyebileceğinden 40 kat daha fazla aşındırması, gıda üretimini küçük bir seçkinler grubunun eline teslim etmesi nedeniyle sürdürülebilir değildir. Diğer yandan bugün dünyada üretimi zenginlerin yaptığı, yoksul halkın ise uluslararası rekabet piyasasına göre fiyatları belirlenen gıdaları satın alacak gücünün olmadığı ve bundan dolayı da açlıkla karşı karşıya kaldığı bir düzen hâkimdir. Bu durum gıda yetersizliğiyle mücadele edebilmek için üretimi artırmayı değil, öncelikle tarım kaynakları üzerindeki gücün paylaştırılması meselesini çözmeyi zorunlu kılmaktadır.

Özet Tarımsal desteklemenin bir aracı olarak kullanılan İhracat Sübvansiyonları hem GATT hem DTÖ sürecinde serbest ticareti bozucu destekler kapsamında ele alınmış ve bu desteklerde belirli oranlarda indirimlerin yapılması öngörülmüştür. Tarım piyasalarının serbestleştirilmesi sürecinde, piyasa bozucu destekler olarak nitelenen bu politika araçlarının kullanımının tedricen azaltılması ve süreç sonunda tamamen kaldırılmasında her ne kadar bazı bağlayıcı taahhütler bulunsada bu politika araçları çoğu gelişmiş ülke tarafında kullanılmaya devam edilmiştir. Genel olarak ihracat sübvansiyonları gelişmiş ülke ekonomileri için uluslararası piyasalarda üstünlük sağlayan bir araçtır. Ancak bu politikalar ekonomileri büyük ölçüde tarımsal üretime dayanan azgelişmiş ülkelerin tarım sektörleri üzerinde ciddi zararlara neden olmaktadır. Ayrıca bu tür politikalar ticaret hadlerinin bozulmasına, önemli ihracatçı ülkelerin tarım ürünleri ihracatından ötürü yüksek faturalar ödemesine de yol açmaktadır. Diğer önemli bir husus ise ihracat sübvansiyonlarının bir türevi olarak kullanılan gıda yardımlarının etkisidir. Genellikle gelişmiş ülkeler tarafından azgelişmiş ülkelere yönelik uygulanan gıda yardımı programları belirli sınırlar dahilinde ihracat sübvansiyonunun yasal bir metodu olarak kullanılmaktadır. Bu politikaların her zaman piyasa bozucu negatif etkileri olmayabilir ve azgelişmiş ülkeler, gelişmiş ülkelerin gıda fazlasını elimine etmek için kullandığı yardım programlarından, hem ithalat fiyatlarını düşürdüğü hem de gıda yardımı aldığı için fayda sağlayabilmektedir. Buna karşın çoğu azgelişmiş ülkede bu tür yardım programları, dünya fiyatlarını düşürdüğü ve bu ülkelerin yerli üretimlerinden vazgeçmelerine neden olduğu için negatif etkileri söz konusu olmaktadır. Dolayısıyla temel sorun, bu yardımların çoğu zaman azgelişmiş fakir ülkelerin tarımsal yapılarını tahrip edici nitelikte olması ya da başka bir değişle fakirliği önleyici nitelikte değil fakirlik üretici nitelikte olmasıdır.

Türkiye’de tarımda işçileşme, imparatorluğun son yıllarından bu yana devam eden bir süreçtir. Özellikle son yıllarda mevsimlik işçiler Türkiye’de çeşitli tarımsal alanlarda yaygın olarak görülen bir emek profili haline gelmiştir. Oysa Türkiye’de tarım sektörü çoğunlukla köylüler ve küçük üreticilere odaklanarak ele alınmış, tarımda ücretli çalışanlar uzun yıllar boyunca ihmal edilmiştir. Bu çalışmada tarımda kapitalistleşme ve makineleşme süreçlerinde önemli bir dönemeç sayılan 1950’lerde mevsimlik tarım işçileri; köylülükle olan ilişkileri, içinde bulundukları yaşam ve çalışma koşulları, sınıfsal davranış ve düşünüş biçimleri gibi çeşitli boyutlarıyla aydınlatılmaya çalışılmıştır. Eserlerini toplumsal gerçekçi tarzda yazan Orhan Kemal ve Yaşar Kemal’in Çukurova’nın toprak sahiplerini, köylülerini ve mevsimlik işçilerini konu alan edebi eserleri bize bu alanda geniş bir malzeme sağlamaktadır. Bu eserler sayesinde 1950’lerde tarımda yaşanan hızlı kapitalistleşme sürecini mevsimlik tarım işçileri özelinde ele almak mümkün hale gelmektedir.

Anahtar Kelimeler: Tarımda dönüşüm, tarımsal sınıflar, mevsimlik işçiler.

                                                          ABSTRACT
The process of proletarianization in agriculture in Turkey is an ongoing process since the last years of Empire. Specifically in recent years, seasonal workers have become a widespread labor profile in various agricultural areas in Turkey. However in Turkey the agriculture sector has been mostly examined by focusing on peasants and small producers and disregarded the wage labor for many years. In this study, various characteristics of seasonal agricultural workers are tried to be enlightened such as their relations with the peasantry, the living and working conditions and their class behavioral patterns during the capitalization and mechanization processes in agriculture in the 1950s which is particularly considered as an important turning point. Orhan Kemal and Yaşar Kemal, who wrote their literary works in a socially realistic form reflecting the landowners, peasants and seasonal workers of Çukurova provide us with a wide range of data on this area. These works make it possible to examine the rapid capitalization process experienced in agriculture in the 1950s in the context of seasonal agricultural workers.
Key words: Transformation in Agriculture, Agricultural Classes, Seasonal Workers.

Anahtar kelimeler: Rekabet, Gıda sektörü, Fiyatlama, Azerbaycan'da Gıda Sektörü, Azerbaycan Gıda Sektöründe Pazarlama Sistemi Çağımızda dünya çok süratli bir şekilde değişime uğramakta ve tek bir küresel pazar haline dönüşmektedir. Teknoloji gelişimi de bu değişimi yakından etkilemektedir. İşletmeler hayatta kalmak için bu değişimlere uymak mecburiyyetindedirler, diğer tarafdan ise güçlenen rakip-leri ile baş edebilmeleri için çeşitli stratejiler geliştirmek zorundadırlar. İşletmeler fiyat strate-jileri geliştirerek rakipleri ile mücadele ediyorlar, bu stratejilerin iyi planlanması ve uygulanması son derece önemlidir. Bu makalenin amacı Azerbaycan'da gıda sektöründe fir-maların uyguladıkları yeni fiyat belirleme stratejilerini üç firma örneği üzerinden incelemektir. Bu amaç doğrultusunda bu araştırmada metodoloji olarak firmalarda mulakat yapılmıştır. Toplam 15 soru tasarlanmış ve firmaların pazarlama yöneticileri tarafından cevap-landırılmıştır. Araştırmada firmaların pazarlama faaliyyetleri, rekabet durumları ve yeni fiyat belirleme stratejilerinin uygulanma yöntemleri belirlenmiş ve analiz edilmiştir. Giriş. Qloballeşen dünyamızda Gıda sektörü üretim potensiyelinin artırılmasında, ekono-minin sürekli gelişim moduna geçilmesinde, ekonominin tüm alanlarının faaliyyetlerinin ve-rimliliğinin yükseltilmesinde önemli yere sahiptir. Bu durumun doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan küresel rekabet koşullarına ayak uyduramayan, özgün stratejiler üretemeyen şirketlerin başarılı olması, hatta uzun süre hayatta kalması, artık mümkün görünmemektedir. Gelişmekte olan ve yüksek üretim potansiyeline sahip gıda sektöründe, giderek artan rekabet ortamında, sahip olduğumuz üretim becerisinin üzerine strateji üretme becerisini katamadığımız sürece, bu görüş, giderek daha yaygın hale gelecektir. Özellikle şiddetli rekabet içinde bulunan bu sektörde ve ekonomilerde işletme stratejileri geliştirmek ve uygulamak çok daha önem kazan-maktadır. Rekabet Anlayışı ve Rekabet Analizinde Esas Faktörler ekonomi literatürüne göre rekabet, giriş ve çıkışın serbest olduğu, bilgi akışının tam, malın homojen ve hiçbir alıcı ve satıcının tek başına fiyatı ve toplam arz miktarını etkilemek gücüne sahip olmadığı bir piyasa şekli olarak tanımlanabilir[1, s. 11]. Rekabet analizi bir endüstriye girme kararının verilmesi bakımından önem arz eder ve stratejik kararların temelini oluştur-maktadır[11]. İşletme stratejilerinin belirlenmesinde yararlanılan en önemli modellerden biri AZƏRBAYCAN UNİVERSİTETİ 43 n İPƏK YOLU n 4/2016

Türkiye’de, 1980 sonrasında serbest pazar ekonomisine geçiş süreci başlamıştır. Özellikle 2000 sonrasında yasal düzenlemelerle beraber tarımda devlet desteklerinin azaldığı, taban fiyat uygulamasının birçok ürün için kaldırıldığı, ürün fiyatlarının piyasa koşullarına bırakıldığı ve bununla dünya piyasalarıyla uyumun sağlanmaya çalışıldığı görülmektedir. Bununla beraber kırsalda -özellikle genç nüfus-
istihdam kaygısıyla şehre göç etmeye devam etmektedir. Kırsalda kalanlar da tarımda üretim birimi olarak varlıklarını sürdürebilmek adına beka mekanizmaları şeklinde adlandırılan stratejiler geliştirmişlerdir. Tarımda metalaşmanın artmasıyla birlikte, çiftçiler ayakta kalabilmek için gelir kaynaklarını çeşitlendirmek, üretimi çeşitlendirmek, ürün kalitesini artırmaya yönelik iyi tarım uygulamaları veya organik tarıma yönelmek, sertifikasyona dayalı üretim ve sözleşmeli çiftçilik yapmak gibi çeşitli uygulamalara başvurmaktadır.
Sözleşmeli çiftçilik uygulamasında sözleşme şartları ürün çeşidine göre değişir, alıcılar ürünün kalitesine dair standartlar belirler ve bu standartlara uyum sağlaması için ürünün tohumdan son haline gelinceye kadar gerekli girdiler konusunda üreticilere destek olurlar. Sözleşmeli çiftçiliğe, şartların genel olarak alıcılar lehine belirlendiği ve çiftçilerin aleyhine koşulların yer aldığı yönünde eleştiriler getirilir.
Öte yandan birçok üretici, ürünü satma garantisi anlamına gelen bu uygulamaya taraftar görünmektedir.
Ocak 2020’de Beykoz Tarım Çalıştayı’nda önemli ve modern bir yöntem olarak gündeme gelen “Adil Sözleşmeli Tarım Projesi”, Mayıs 2020’de Beykoz Belediyesi’nin 19 çiftçi ile sözleşme imzalamasıyla hayata geçirilmiştir. Baldan karpuza çeşitli ürünlere alım garantisi sunulan proje ile tüketicilere kaliteli ve sağlıklı ürün imkânı sunulurken, üreticiler daha fazla gelir elde etme olanağı kazanmaktadır. Bu çalışmada “adil sözleşmeli tarım”ın üreticiler ekseninde nasıl sonuçlar doğurduğu,
sözleşmeye katılan üreticilerle görüşmeler yapılarak ele alınmıştır. Söz konusu projenin uygulanma örneklerinin sonuçlarına yer verilen çalışmada, kırsal kalkınma ve bölgesel kalkınmanın sürdürülebilirliği çerçevesinde uygulamaya yönelik bir değerlendirme sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Tarım, Beykoz’da tarım, kırsal kalkınma, sözleşmeli çiftçilik, kırsal sürdürülebilirlik

2019 yılının Şubat ve 2020 yılının Nisan ayları arasında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda hazırlanan;
• Konya İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği Tarihsel Süreci,
• Konya İlinde Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile İlgili Aktörler ve Aktörler Arası İlişki Ağı,
• Konya İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri Geçici Çadır Yerleşim Yerleri Mevcut Durum Haritası ve Raporu,
• Konya İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile Mücadele Uygulama Programı,
bölümlerinden oluşan Konya İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği Mevcut Durum Raporu ve Uygulama Programı’nın nihai hedefi, 2021-2024 yılları arasında belirli sürelerde Eskişehir ilinde konaklayacak olan mevsimlik gezici tarım işçisi haneler ve bu hanelerdeki çocukların iyi olma halini sağlamak için eğitim, sağlık, çocuk koruma hizmetlerinin sunumunu arttırma ve çocukların yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve
risklerin bertaraf edilmesine katkıda bulunmaktır.

sahaya ait çalışmanın incelenmesiyle XIX. yüzyılda Anadolu'da ziraatı yapılan tarım ürünlerinin içerisinde hububat, meyve ve sebze üretiminin önemli bir yeri olduğu anlaşılmıştır. Hububat üretiminde buğday ve arpa başı çekerken meyve üretiminde üzüm ve dut, sebze de ise soğan öne çıkmaktadır. Bu dönemde darı, fındık, erik, zeytin, susam, burçak, vişne, badem, börülce, kestane, ceviz, elma gibi ürünlerin de ziraatı yapıldığı görülmektedir. Genel olarak bakıldığında Anadolu'da ağırlıklı olarak hububat tarımı yapıldığı, bunun yanı sıra meyve ve sebze üretiminin ise kıyı bölgelere doğru çeşitlendiği tespit edilmiştir. Ayrıca XIX. yüzyıl Anadolu'sunun farklı bölgelerinde afyon, tütün, kök boya, pamuk gibi endüstri ürünlerinin de yetiştirildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Pratik Sebze Yetiştiriciliği Rehberi, küçük büyük toprakla uğraşan herkes için tam bir baş ucu kaynağı. Esasında bu kitabı yayınlamamız için, bizi okurlarımız yönlendirdi. Domates nasıl budanır, tohum ne zaman alınır, fide nasıl yetiştirilir ve daha pek çok soruyu yöneltip, cevapları için kaynak sorduklarında sunacak kitap gösteremiyorduk.

Neyse ki sonunda, elinizdeki rehberle, ekoloji yayınlarımız içindeki büyük bir açığı kapatmış olduk. Çünkü bu rehber, sözü dolandırmadan, dallandırıp budaklandırmadan, elinizdeki tohumun, hasat zamanına kadar geçirdiği yolculuğa, usta bir bahçıvan gibi eşlik etmeniz için gereken bütün bilgileri, sade bir anlatımla madde madde diziyor.

Bugün, ne güzel ki kentte, kasabada ve kırda, toprağa, tohuma ve bunların geleneksel yetiştirilme biçimine hak ettiği saygı yeniden gösterilmeye başlandı. Eli toprağa hiç değmemiş ve çok değişik mesleklerden insanlar sebze ve meyve yetiştiriyor. Elinizdeki rehberle bilgi ve deneyim kazanıp, lezzetli, verimli ve şenlikli hasatlar yapacaksınız.

Zaten mesleği çiftçilik olanlar için de bu kitap önemli bir kaynak. Sürdürülebilir, tüketici odaklı, ekim zamanı, ürün seçimi ve yönetimi gibi konularda müthiş ipuçları veriyor. Çiftçinin en büyük problemi “verimlilik” için özel öneriler sunuyor.

Pratik Sebze Yetiştiriciliği kitabının, kulaktan kulağa tavsiye edilerek, kısa zamanda çok sevileceğine ve tohumdan hasada kadar el altında tutulan vazgeçilmez bir kaynak olacağına inanıyoruz.

Şehir permakültürü şehirde bahçecilik yapmaktan fazlasıdır. Şehir permakültürü bahçede öğrendiklerimizi alır ve bunu çok daha geniş bir insan deneyimine uygular. Bu sayede yalnızca bitki bahçeciliği değil; insan, mahalle ve hatta kültür bahçeciliği de yaparız.

Bu kitabın amacı da okuyucularına permakültür tasarımcısı gibi düşünmeyi öğretmek, onların şehirlerde yaşarken çözümler bulmak için bütünsel sistem yaklaşımında uzmanlaşmalarını sağlamaktır.

Şehirler kaldıraç noktasıdır. Sürdürülemez şehirler, toplumun kalanını da beraberlerinde aşağı çekeceklerdir çünkü insan üretiminin ve tüketiminin çoğunluğu şehirlerde gerçekleşiyor ve tüm ürünlerin büyük çoğunluğu şehirler üzerinden hareket ediyor. Dahası, çoğu fikir ve kültürel eğilimler şehirlerden geliyor. Eğer yenilenebilir şehir kültürleri oluşturamazsak, başka bir yerde ne olduğunun pek de önemi kalmaz.

Permakültür tasarımcılarının sistemin tamamını düşünerek, besin üretimini ve habitat onarımını uygulayarak öğrendikleri şeyler, kentsel çevredeki insan ekolojisi üzerinde temel ve birincil uygulamaya sahiptir. Bu yüzden bu kitap yalnızca bahçecilik ile ilgili olamaz; aslında, yalnızca çeyrek kadar bir kısmı bununla ilgilidir.

Permakültür, apartman balkonlarında küçük saksı bahçeleri, hobi bahçelerinde alçakgönüllü fakat ilham verici parseller, dar şehir arka bahçelerinde mikrobesin ormanları, parklarda besin üreten vahşi yaşam bahçeleri ve kenar mahallelerde verimli çiftlikler tasarlamak için kullanılabilir.

Bu kitap, permakültür tasarımcıları ve uygulayanlarının yaklaşımlarında ve düşüncelerinde yeni bir derinlik, çok yönlülük ve çeşitliliği belgeliyor. İçinde şehirlerimiz için umut hikayeleri ve örnekleri var. Buralarda yaşayanlar ve onlardan ağır şekilde etkilenmiş olan vahşi ve evcilleştirilmiş doğa var. Permakültür şehirde tüm bu deneyimi şehir hayatının bütün işlevlerine uygulamamız için önce deneyimlendi sonra yazıldı.

Toby Hemenway’in Türkiye’de ilk kitabı Permakültür Bahçeleri büyük ilgi gördü. Permakültür Şehirde de aynı etkiyi yaratacak güçte bir kitap.

Bu derlemede, 20. yüzyılın son çeyreğinde icat edilen GDO"nun; tarihçesinin, moleküler düzeyde üretim yöntemlerinin, ülkelere göre dağılımının, potansiyel yarar ve zararlarının, gıda sanayindeki kullanım yerlerinin, dünyada ve Türkiye"deki yasal düzenlemelerinin tanımlanması amaçlanmıştır. GDO, bir organizmanın sahip olduğu genetik bilginin bir kısmının başka bir organizmaya aktarılmasıyla elde edilen yeni organizmadır. Agrobacterium aracılı gen transferi, biyolistik, elektroporasyon, mikro enjeksiyon gibi yöntemlerle gen aktarımı sağlanır. Bu yöntemler sonucunda da GDO"lu ürünlerde üretim, kalite ve dayanıklılık süresinin artışı, ilaç üretimi, yeni besin türlerinin eldesi, ürün atıklarının azaltılması ve çevreye kazandırılması gibi yararlar sağlanırken; antibiyotiğe dirençlilik, potansiyel toksisite, istenmeyen gen değişimi, tür zenginliğinin azalması, haksız rekabet gibi zararlar da doğmaktadır. En çok kullanılan GDO"lu ürünlerden pamuk, mısır ve soya üretiminde; herbisitlere, insektisitlere ve iklim şartlarına dayanıklılık sağlamak, ilaç ve gübre kullanımını azaltmak amaçlanmaktadır. Birincil olarak, pamuk; yağ, hayvan yemi, tekstil ve katkı maddesi sanayiinde, mısır; yağ, un, nişasta, glikoz şurubu üretiminde, soyaysa yağ, kauçuk, yem, mürekkep, inşaat malzemesi üretiminde kullanılmaktadır. Besin zincirinde GDO"lu ürünleri ve türevlerini tüketen tüm canlılara bunlar aktarılmaktadır. Yasal olarak dünyada GDO"lu ürünlerde kısıtlama yapmayan ülkeler ABD"yi, ülkemizin de içinde bulunduğu kısıtlama yapan ülkelerse Avrupa ülkelerini örnek almaktadır.

2019 yılının Şubat ve 2020 yılının Nisan ayları arasında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda hazırlanan;
• Manisa İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği Tarihsel Süreci,
• Manisa İlinde Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile İlgili Aktörler ve Aktörler Arası İlişki Ağı,
• Manisa İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri Geçici Çadır Yerleşim Yerleri Mevcut Durum Haritası ve Raporu,
• Manisa İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile Mücadele Uygulama Programı,
bölümlerinden oluşan Manisa İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği Mevcut Durum Raporu ve Uygulama Programı’nın nihai hedefi, 2021-2024 yılları arasında belirli sürelerde Konya ilinde konaklayacak olan mevsimlik gezici tarım işçisi haneler ve bu hanelerdeki çocukların iyi olma halini sağlamak için eğitim, sağlık, çocuk koruma hizmetlerinin sunumunu arttırma ve çocukların yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve
risklerin bertaraf edilmesine katkıda bulunmaktır.

Bu çalışma, 2000'lerle birlikte yeniden canlanan tarım/köylü sorunu tartışmalarının kuramsal bir değerlendirmesini yapmayı hedeflemektedir. Son 30 yıllık dönemde, tarım-gıda ilişkilerinin geneline ve tarım/köylü sorununa yönelik artan ilginin zemininde, neoliberal küreselleşme süreçleri ile sosyal kuramın seyrine damgasını vuran post-dönüş yer almıştır. Bu makale, tarım-gıda bilgisi alanında, bu bağlamda gerçekleşen çeşitlenme ve kuramsal farklılaşma süreçlerinin eleştirel tarım-gıda çalışmalarının ortaya çıkışı olarak görülebileceğini öne sürmektedir. Bu temelde, çalışmanın temel iddiası şudur: eleştirel tarım-gıda çalışmalarının yükselişi, yalnızca ana-akım liberal yaklaşımlar bakımından değil, 1960'lardan 1980'lerin sonlarına kadar ilgili literatüre kuramsal yönelimini veren siyasal iktisadî çözümlemeler bakımından da bir kırılma anı olarak işaretlenmelidir. Kuramsal dayanaklarını esas olarak kalkınma kavramının radikal eleştirilerinden alan ve kendisini daha ziyade güncel tarım/köylü sorunu tartışmalarında gözlenen post-kalkınmacı dönüşte gösteren bu kırılma, tarım/köylü sorunu literatürü bakımından post-kalkınmacı yaklaşımlar ile siyasal iktisadî çözümlemeler arasında giderek derinleşen bir kutuplaşma ve yarılma anlamına gelmiştir. Bu kutuplaşmayı, tarihsel ve entelektüel bağlam, kuramsal varsayımlar, metodolojik stratejiler, sorunsallar ve politik önermeler düzeylerinde inceleyen bu makale, 21. yüzyılda tarım/köylü sorunu tartışmalarının kuramsal ve politik sonuçlarının izini sürmektedir.

MSGSÜ - Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, 2021 Bahar döneminde hazırlanan bu bitirme ödevinde, kentteki gıda politikalarının kavramsal çerçeve içinde çözümlenmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte mekansal ve yönetsel açıdan gıda politikalarının yeri, yurtdışı (Bristol, Paris, Milano, San Francisco, Havana ve Buenos Aires) ve Türkiye (İstanbul, Ankara, İzmir) örnekleri üzerinden incelenmiştir.

Öz: Bu çalışmada, gıda-tarım literatüründe sıkça kullanan üç temel kavram olan gıda güvenliği, gıda güvencesi ve gıda egemenliği kavramları ele alınmaktadır. Bu üç kavramın halk sağlığı perspektifi ile tanımı yapılmakta, bu perspektife bağlı sınırları çizilmektedir. Gıda ve sağlık ilişkisinde bu üç kavramın nasıl birbiriyle bağlantılandığı ele alınmakta, ayrıca bu bağlantıların üç kavramı nasıl sınırlandırdığı veya geliştirildiği ele alınmaktadır. Ayrıca, gıda sistemi yaklaşımına bağlı olarak, bir meta olarak gıdadan süreç olarak gıdaya geçişte bütüncül bir yaklaşımın nasıl mümkün olduğu bir örnek üzerinden serimlenmektedir. Gıda güvenliği, gıda sürecinin tüketim ayağına odaklanan, tüketim sürecindeki bir gıdanın insan sağlığı açısından hangi koşullarda tüketilebilir olduğunu tanımlayan bir yaklaşımdır. Dolayısıyla, gıda-sağlık ilişkisinde olmazsa olmaz yaklaşımlardan ilkidir. Ancak, mevcut şirket gıda sistemi bu kavramı bir takım sınırlılıklar içerisine hapsetmektedir. Gıda güvencesi, bir toplumda herkesin sağlıklı gıdaya erişebilmesini tanımlamaktadır. Bu açıdan, gıdanın toplumsal bir ilişki olması ve bir hak olarak tanımlanmasını mümkün kılması itibariyle gıda güvenliği kavramından farklı ve onu aşan çeşitli boyutları vardır. Gıda güvencesi kavramı, gıdayı toplumsal bir süreç olarak tanımlarken bu süreçte hangi aktörlerin karar verici olduklarını göz ardı etmektedir. Gıda egemenliği kavramı, gıda üretim-tüketim ilişkilerinde yer alan asli aktörlerin bu sürecin belirleyeni olmasına odaklanan, toplumsal karar alma süreçlerine bu aktörleri yerleştiren bir kavramdır. Böylece, gıda güvencesi kavramı, gıda güvenliği ve karar verme ilişkisi ile bütünleştirilerek derinleştirilir. Abstract: The aim of this study is to identify the three most essential concepts that are used in the food-agriculture literature, such as food safety, food security and food sovereignty. It is done in accordance to defining these three concepts in regards to public health perspective, and showing their limits. The relation of food and health with regards to these three concepts are shown and how these relations have limited the use of these concepts are discussed. With regards to the food-system approach, how is it possible to move from food as a commodity to food as a process is discussed and a more holistic approach is off ered. Food safety is a concept that focuses on the consumption part of food and defines the safety conditions of a food in regard to humen health. In this sense, food safety is a concept that is indispensable regarding the food-health relations. Hence, the current corporate food regime limits this term. Food security is a concept that determines the accessibility of healthy food to all the members in a society. In this sense, food security goes beyond the food safety concept and defines food as a right and as a social process. However, it does not define which are the actors that has the right to participate in decision making processes. Food sovereignty is a concept that puts food producers and consumers at the hearth of the decision making process of food system. In this sense, food safety and food security is now related with decision making and becomes a much more holistic approach.

DENİZ MEHMET,Ali Ayaydın (2015). Çine İlçesinde Yerfıstığı Yetiştiriciliği. Coğrafyacılar Derneği
Uluslarası Kongresi 2015

Ege Bölgesinde yer alan Aydın ili, yer fıstığı üretimi açısından Akdeniz Bölgesindeki üretim alanlarından
sonra Türkiye’de önemli bir yere sahiptir. Bu ile bağlı Çine ilçesinde 2013 verilerine göre il genelinde yetiştirilen
yer fıstığı alanlarının %96,5’i yer almaktadır. Üretim kapasitesinin ise % 89,3’ü gerçekleştirilmektedir. Geçmişte
ovalık sahada yoğun olarak pamuk tarımı yapılırken, günümüzde ise bu etkinliğin önemini yitirmesi ile alternatif
ürünlerden olan yer fıstığının yetiştirilmesine başlanmıştır. Çalışmada araştırma sahasının coğrafi çevre
koşullarının yerfıstığı ziraati ile ilişkisi kurulmuş, arazi gözlemleri ve ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) verilerinden
yararlanılarak sahadaki yayılışı ve faaliyetin yöre ekonomisine katkıları tespit edilmiştir. Araştırma süresince
üreticiler, Çine İlçe Gıda-Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Aydın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
yetkilileri ve bu ürünün ticaretini yapan işletmeler ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir.
Anahtar kelimeler: Yerfıstığı, Arachis hypogaea L., Tarım Coğrafyası, Tarım, Çine İlçesi
ABSTRACT
Aydın province that located in Eagen Region has an important places in terms of production of peanut in
Türkiye. According to the data of the year of 2013 in Çine district that in the boundaries of this province % 96.5
percent of peanut production takes places and also %89,3 percent of production made across the province. In
the past while intensive cotton farming was done in the plane area, by loosing its impotance of this activity, the
alternative productions have begun to be cultuvated. One of the alternative productions is peanut. In the study
the relationship of the peanut cultivation with the geographical environment conditions of the research field has
been established by utilizing the data of ÇKS, the distribution in the field and the contrubition of the activity to
the regions economy has been examined. In the process of the research interviews have been carried out with
operations that trading this product and authorities of Aydın İl Gıda-Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü (Aydın
Provincial Directorate of Food-Agriculture and Livestock), Çine İlçe Gıda-Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
(The Çine District Directorates of Food-Agriculture and Livestock) and the planters.
Keywords: Peanut, Groundnut, Arachis hypogaea L., Agricultural Geography, Agriculture, Çine district

Özet
Büyük Menderes ovasında çok eski dönemlerden günümüze kadar yetiştirilen pamuk, pazar koşullarına göre şekillenen üretim şekli ile Ege Bölgesi’nin en önemli tarım ürünleri arasında olmuştur. Önceleri ihtiyaçları görmek için, sonra ticari olarak yapılan üretimde, yerli ırklar zamanla yerini batı menşeli ırklara bırakmıştır. Gelişmiş ülkelerin Anadolu’dan pamuk ithal etmeye başlaması ile önemi daha da artan pamuk, zamanla yerli ırklar ile ıslah edilmiştir. Günümüzde değişen pazar koşulları, bu bitkinin Büyük Menderes ovasındaki yetiştiriciliğine verilen önemi azaltmış, yerini yem bitkileri vb. almıştır. Çalışmada pamuk yetiştiriciliği, Nazilli ilçesi sınırları içinde incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Pamuk, Nazilli, Tarım, Tarım Coğrafyası, Büyük Menderes Depresyonu
Absract
The cotton that cultivated in Büyük Menderes plain from very ancient times to present days is between the most important agricultural products in Aegean Region that formed according to bazaar conditions with its mode of production. At the beginnig, production was done to meet the needs and then as commercial and by the time native races gave their places to western origin races. The cotton whose importance increased with the cotton importing of developed countries from Anatolia has been reformed with native races in time. Today the changing bazaar conditions have decreased the importance of this plant cultivation in Büyük Menderes plain and feed crops and etc. have taken its place.In this study cotton cultivation is studied in borders of Nazilli district.
Keywords: Cotton, Nazilli, Agriculture, Agricultural Geography,Meander Depresion

Yaşlanan dünya ile birlikte yaşanan gelişmeler birer dönüm noktası olarak adlandırılmaktadır. Sanayi devrimi, büyük buhran, dünya savaşları, teknolojik devrim son 150 yıl için birer çağ özelliği taşımaktadır. Bu çağlar toplumun yaşam tarzında, satın alma davranışında farklılıklar ortaya çıkarmıştır. Aynı dönemde doğanlar arasında ortak özellikler daha çok arttığı için de her jenerasyon için “yeni nesil” terimi kullanılmaktadır. Çoğu zaman nesiller arasındaki farklılık kuşak çatışmaları olarak da ifade edilmektedir. Her kuşağın kendi değerleri, tutumları, davranışları, sosyal yaşamı, tüketimi, alışkanlıkları, dünya görüşünün farklılığı ret edilemez gerçektir. Nesillerin dikkat çekici olarak bölündüğü dönemler için kuşak tanımları (gelenekçi, babby bommers, X, Y ve Z kuşakları) kullanılmaktadır. İçinde bulunduğumuz dönem ise daha çok Y kuşağının hâkim olduğu ve peşinden Z kuşağının geldiği dönemdir. Son 50 yılda dünya genelindeki nüfusun artışı, Y kuşağının büyük ölçüde artmasına ve dünyanın en büyük nüfus payına sahip olmasına neden olmuştur. Y kuşağı (1980-2000) günümüzde, iş yaşamının aktif çalışanları ve adaylarını içeren ve aynı zamanda büyük bir tüketici grubu olan kuşaktır. Bu kuşak, girişimci, sabırsız, bireyci, sonuca odaklı, teknoloji ile yüksek bağı olan, hızlı tüketici, internet tutkulu, egosu ve özgüveni yüksek olarak tanımlanmaktadır (Altuntuğ, 2012). Y kuşağının temel özelliklerinden biri de marka sadakatinin yüksek olmasıdır. Genç olan bu tüketici grubunun hızlı tüketim alışkanlıkları içinde gıda ürünleri ve hizmetleri tüketiminin yerini bilmek ve belirlemek de önemlidir. Bu çalışma, tüketicilerin önemli bir kısmını oluşturan bu kuşağın gıda ürünler satın alma karar ve davranış özelliklerini genel olarak ortaya koymak amacıyla yapılmaktadır. Araştırma Adana merkezinde yaşayan 18-37 yaş grubunda bulunan 300 kişi ile yapılan anket sonuçlarını içermektedir.
Anahtar Kelimeler: Yeni nesil, Y Kuşağı, Gıda Tüketimi, Tüketici Tercihi

ÖZET
21.yüzyılda nüfusun ve buna paralel olarak talebin artması, dünyanın fiziki şartlarının kötüleşmesi ve doğal kaynaklarımızın azalması ile gıda ihtiyacımızı karşılayabilme sorunu, ülkelerin ana gündem maddelerinden olmuştur. Bu sorun, tarım ve gıda sektörlerinin geleceğinin planlanmasının önemini arttırmaktadır. Artan nüfusun beslenme ihtiyacının güvenli bir şekilde karşılanması ve gelecek nesillere yaşanılabilir bir dünya bırakılması açısından sürdürülebilir tarım ve gıda üzerine yapılan çalışmalar son yıllarda ivme kazanmıştır. Bu çalışmada, sürdürülebilir tarım, sürdürülebilir gıda ve sürdürülebilir tedarik zinciri kavramları üzerinde durulmuş, kavramlar çevresel, toplumsal ve ekonomik boyutlarıyla ayrıntılı bir biçimde açıklanmıştır. Sonraki bölümlerde ise gıda tedarik zinciri ve sürdürülebilirlik ilişkisi incelenmiş, gıda sektöründe sürdürülebilir bir tedarik zincirinin neden önemli olduğu ve nasıl olması gerektiği sorularına cevap aranmıştır. Çalışmanın amacı, gıda üretimi yapan firmaların tedarik zincirlerinde dikkat etmesi gereken hususları ifade etmek ve sürdürülebilir bir tedarik zinciri oluşturmaları sürecinde neler yapmaları gerektiğini açıklamaktır.
Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Gıda, Sürdürülebilir Tarım, Sürdürülebilir Tedarik Zinciri

ABSTRACT 
In 21th century,  World population and food demand are constantly increasing. At the same time, world’s physical conditions and availability of natural resources has worsened. So, countries’ main agenda topics was made of to be able to afford our food need. This problem increases the importance of planning agriculture and food sectors. In this study, it was pointed out for sustainable food and sustainable supply chain and conception was explained in details as environmentally, socially and economically. Thereinafter, relation between sustainable food and sustainable supply chain was examined and looked for the reply how important sustainable supply chain in food sector and how it should be. Aim of study is to explain what kind of facts that food producing companies should pay attention and what they should do during the period to form a sustainable supply chain.
Key Words: Sustainable Food, Sustainable Agriculture, Sustainable Supply Chain

Kamu yönetimi alanındaki yeni gelişmeler ve eğilimler, kamu idarelerinin geleceklerini kurumsal bir stratejik plana dayalı olarak tasarlamalarını gerektirmektedir. Bu anlayış doğrultusunda faaliyetlerini stratejik planlama anlayışıyla sürdüren Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013-2017 Stratejik Plan döneminin tamamlanması ile günümüzdeki politik, sosyal ve ekonomik gelişmeleri dikkate alarak 2018-2022 dönemi Stratejik Plan çalışmalarını gerçekleştirmiştir.

Dünya nüfusunun gideceği yer son zamanların en popüler tartışma konularından birisi olmuş durumdadır. Geleceğe yönelik öngörüler sunan teorilerin sınanması ise ancak geçmişin verileri üzerinde yapılabilmektedir. Nüfusa ilişkin teoriler, nüfus artışının sonuçlarına yaklaşımı itibarı ile iyimser ve kötümser olarak çok temel bir ayrıma tabi tutulmuştur.
Bu çalışmada, söz konusu iyimser ve kötümser tezlerin, Avrupa nüfus tarihine ait verilerle sınanması amaçlanmış; bu teorilerin Avrupa tarihini ne derece açıkladığı yorumlanmaya çalışılmıştır. Kliometri tekniğine uygun olarak oluşturulan veriler ve analizleri yorumlanarak, nüfus-gıda ilişkisine dair yeni bir algoritma oluşturulmuştur.
Nihayetinde, beslenme durumu ile nüfusa dair oranların değişimi incelenmiş ve gıda üretimi ile nüfus arasında dolaylı da olsa pozitif bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur.

Bu kitab›n bas›m, yay›m ve sat›fl haklar› Anadolu Üniversitesine aittir. "Uzaktan Ö¤retim" tekni¤ine uygun olarak haz›rlanan bu kitab›n bütün haklar› sakl›d›r. ‹lgili kurulufltan izin almadan kitab›n tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kay›t veya baflka flekillerde ço¤alt›lamaz, bas›lamaz ve da¤›t›lamaz.

Ankara, genç Cumhuriyet’in sadece mekânsal olarak ele alınamayacak; son derece kapsamlı bir toplum mühendisliği ütopyasıdır. Aynı şekilde Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) de Ankara içinde gerçekleştirilen önemli ve eşsiz bir ‘kentsel mekân ütopyası’dır ve sadece bir rekreasyon alanı olarak anlamlandırılmaya indirgenemez. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren Ankara ile birlikte şekillenmiş, daha sonra metropoliten makroform içerisinde daima önemli bir konuma sahip olmuştur. Bu makale, ilk olarak Ankara ve AOÇ’yi iç içe geçmiş ütopyalar olarak ele almayı amaçlamaktadır. Daha sonra, oluşan AOÇ mekân dokusunda atölyeler, Etimesgut (Ahi Mesud) Japon Gülyağı Tesisleri ve Direksiyon Meyhanesi örneklerinde fotoğraflar ve sözlü tarih çalışması yoluyla, büyüyen Ankara metropolü ile ilişkilendirilerek mekânsal değişiminin nedenleri üzerinde yoğunlaşılacaktır. Yazının son bölümünde ele alınan tartışma konuları; AOÇ’nin kuruluş ideallerine sadık kalınıldığı savunularak, aslında; 1938’den başlayarak ‘kamu için kamu’ya rağmen’ anlayışı ile kâğıt üzerinde kamuya açık bir kent parçasına dönüşüp dönüşmediği ve Ankara ütopyası uygulamasının da daha başlangıçta karşılaştığı, uygulama sürecini olumsuz etkileyen etkenlerdir. Okuması yapılan asıl kaynaklar; daha önce yayımlanmamış kişisel bir fotoğraf arşivi, sözlü tarih kayıtları ile 1933, 1935 ve 1953 tarihli kurum yayınlarıdır.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınladığı “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasina Dair Yönetmelik”te, elektrik üretmek için yürütülen madencilik faaliyetlerinde tapuda zeytinlik olarak kayıtlı alanlardaki zeytin ağaçlarının taşınması (veya kesilmesine) Bakanlıkça “kamu yararı dikkate alınarak” izin verilebilir denmektedir. Bu yönetmelik açık bir şekilde kâr peşindeki sermayenin önünü açmak için hazırlanmıştır.

ÖZET
Kayıngiller familyasının bir üyesi olan Kestane ağacı sıcak ve ılıman iklim koĢullarını seçen bir bitki türüdür. Çin,
Türkiye, Güney Kore, Bolivya ve Ġtalya dünyadaki önemli üretici ülkeler konumundadır. Bitkinin Türkiye‘de Ege,
Karadeniz, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yayılıĢ alanlarına sahip olduğu bilinmektedir. Kestane
yetiĢtiriciliğinde önemli paya sahip iller Aydın, Ġzmir, Kastamonu, Sinop‘tur. Kestane yetiĢtirildiği yerin mülkiyet
durumuna göre Ģahsa ait tarım alanlarında üretilebildiği gibi devlete ait ormanlarda ormancılık Ģeklinde de
yetiĢtiriciliği yapılmaktadır. Bu sebeple yetiĢtirildiği alanlarda önemli mülkiyet sorunları ile karĢılaĢılabilmektedir.
Ancak yetiĢtirildiği alanlarda karĢılaĢılan tek sorun mülkiyet sorunu değildir. ÇalıĢmada kestane ağacı ve meyve
üretimi bakımından Türkiye‘deki en önemli il konumundaki Aydın ilinde kestane yetiĢtiriciliğini etkileyen doğal ve
beĢeri çevre koĢulları, üretim durumu ve yetiĢtiriciliğinde yaĢanılan sorunlar ortaya çıkarılmıĢtır. Ayrıca Orman ve
Su ĠĢleri Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan Kestane Eylem Planı 2013-2017‟de Aydın ilinin yeri incelenmiĢtir.
Anahtar Kelimeler: Kestane, Tarım, Tarım Coğrafyası, Kestane Eylem Planı
ABSTRACT
The chestnut tree that is the member of family fagaceae is kind of plant likes warm and mild climatic conditions.
China, Turkey, South Korea, Bolivya, Italy are the important producers in the world. It is known that the plant
has distrubution areas in the region of Aegean, Black See, Marmara in Turkey. Aydın, Ġzmir, Kastamonu and
Sinop provinces have important share in chestnut production.according to the areas ownership status, the
chestnuts can be produced both in personal owned agricultural fields and in stated owned forest that is in the
activity of forestry. Because of this reason there can be important ownership problem where it is produced.
However that is not the only problem. In this work the natural and human environmental conditions that
affecting chestnut cultivation, chestnuts production and problems of the cultivation have been brought out in
the most important producer of chestnuts and chestnut tree growers of province of Aydın. After that the
position of Aydın province in the Kestane Eylem Planı 2013-2017 which is has been put into practice examinated.
Keywords: Chestnut, Agriculture, Agricultural Geography, Kestane Eylem Planı