Curriculum Vitae in Greek (update July 2020)

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 3-8 1. Σπουδές – Τίτλοι σπουδών 2. Ακαδημαϊκή Σταδιοδρομία 3 4 5. Εμπειρογνωμοσύνη 7 8. Διακρίσεις – Βραβεύσεις – Υποτροφίες 8 3. Ερευνητικά Προγράμματα 4. Διοργάνωση Συνεδρίων 5 6 7. Διεθνείς Επιστημονικές Εταιρείες 8 6. Διεθνής παρουσία Β. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ 1. Βιβλία / Μονογραφίες 2. Μεταφράσεις – Επιμέλειες επιστημονικών βιβλίων 3. Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας & Διδακτικά Εγχειρίδια 7 9-38 9 9 10 4. Άρθρα σε επιστημονικά Περιοδικά και Αφιερώματα 5. Άρθρα σε Συλλογικούς τόμους & Πρακτικά Συνεδρίων 11 14 8. ΕΤΕΡΟΑΝΑΦΟΡΕΣ 29 6. Ανακοινώσεις σε επιστημονικά Συνέδρια & Ημερίδες 7. Άλλο συναφές έργο Γ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ & ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Ι. Ερευνητικό έργο ΙΙ. Διδακτικό έργο ΙΙΙ. Διοικητικό έργο 17 26 39-70 40 54 70 Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Α. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ❖ ΑΤΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ονοματεπώνυμο: Αφροδίτη Δημητρίου Αθανασοπούλου Διεύθυνση εργασίας: Παν. Κύπρου – Τμήμα ΒΝΕΣ – 1678 Λευκωσία, Κύπρος Email: [email protected], [email protected] Websites: ucy.academia.edu/AfroditiAthanasopoulou και ucy.ac.cy/dir/el/component/comprofiler/userprofile/afroditi 1. ΣΠΟΥΔΕΣ – ΤΙΤΛΟΙ ΣΠΟΥΔΩΝ 1985-89 Προπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πτυχίο Φιλολογίας (23.9.1989) με γενικό βαθμό «Άριστα» 9.40/10. Πρωτεύσασα στο έτος μου. 1989-92 Α΄ κύκλος μεταπτυχιακών σπουδών στον Τομέα ΒΝΕΦ του Παν. Κρήτης. Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (Master) στη Νεοελληνική Φιλολογία (απονομή: 30.9.1992). Βαθμός «Άριστα» 10. Θέμα διπλωματικής εργασίας: «Παρατηρήσεις στη μετρική ανάλυση ποιητικών έργων με τη χρήση Η/Υ. Μετρικά ζητήματα στον Ερωτόκριτο, τη Θυσία του Αβραάμ και την Ερωφίλη».* Επόπτρια: Dia Philippides (Boston College, USA), Επισκέπτρια Καθηγήτρια. 1991 Μεταπτυχιακές σπουδές για ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο (Σεπτ. – Δεκ. 1991) στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Amsterdam (Ολλανδία) με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. - πρόγραμμα Erasmus.** 1992-98 Β΄ κύκλος μεταπτυχιακών σπουδών στον Τομέα ΒΝΕΦ του Παν. Κρήτης. Διδακτορικό δίπλωμα στη Νεοελληνική Φιλολογία (αναγόρευση: 29.6.1999). Θέμα διατριβής: «Το πρόβλημα της διγλωσσίας − Η περίπτωση του Σολωμού». Τριμελής επιτροπή: Μassimo Peri, Πανεπιστήμιο της Padova (κύριος επόπτης), Αλέξης Πολίτης, Στέφανος Κακλαμάνης (συνεπόπτες, Πανεπιστήμιο Κρήτης). Για την εργασία αυτή σχεδίασα ειδικό λογισμικό με τη βοήθεια πτυχιούχου της Πληροφορικής. Κατά την εκεί παραμονή μου παρακολούθησα μαθήματα και σεμινάρια των καθηγητών Wim Bakker και Arnold van Gemert για την πρώιμη νεοελληνική λογοτεχνία, με έμφαση στην Κρητική Λογοτεχνία της Ακμής, όπως και του καθηγητή Κωνσταντίνου Δημάδη για τη νεότερη ελληνική λογοτεχνία, με έμφαση στη «γενιά του ’30», και παρουσίασα εργασίες που σχετίζονταν με τα παραπάνω θέματα. * ** -2- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 2. ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ Τρέχουσα θέση 2011/12 – Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας. Πανεπιστήμιο Κύπρου, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (διορισμός: 03.02.2011 – ανάληψη καθηκόντων: 01.09.2011). Προηγούμενες θέσεις 2005-06 2003-08 2000-02 1992-97 Καθηγήτρια-Σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Προπτυχιακό πρόγραμμα «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό», θεματική ενότητα: «Γράμματα ΙΙ. Νεοελληνική Φιλολογία (19ος και 20ός αιώνας)». Επιστημονική συνεργάτις με διδακτικό έργο στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (αποσπασμένη από τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση). Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, «Εργαστήριο Ιστορίας», Ρόδος. Ειδική Επιστήμων Π.Δ. 407/80 στη βαθμίδα του Λέκτορα στη Νεοελληνική Φιλολογία. Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Φιλολογίας. Lettore di Lingua e Letteratura Neogreca. Università degli Studi di Padova, Dipartimento di Scienze dell’Antichità, Sezione di Studi Bizantini e Neogreci. Άλλη εκπαιδευτική εμπειρία 2001-02, 2009-11 Καθηγήτρια Φιλόλογος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Οργανική θέση: Διεύθυνση Β΄θμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου (Ρόδος). 1999-2000 Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Σχολή Ξεναγών Ε.Ο.Τ. (Αθήνα). -3- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 3. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 2020-2022 «Φίλοι του άλλου πολέμου: Ο Σεφέρης και η αγγλική διανόηση (1944-1963)». Επιστημονική Υπεύθυνη. Σε συνεργασία με τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια Βασιλική Λαμπροπούλου. Εγκρίθηκε ως χρηματοδοτούμενο ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου (Π.Κ.) στο πλαίσιο του Προγράμματος Χρηματοδότησης Μεταδιδακτορικών Ερευνητών «Ονήσιλος» (Δεκέμβριος 2019), προϋπολογισμός 70.000 ευρώ. 2009-2015 Εθνικό Πρόγραμμα: «Νέα Αναλυτικά προγράμματα για τα δημόσια σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας», Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ). Μέλος της τριμελούς Επιστημονικής Επιτροπής για το μάθημα της Λογοτεχνίας. Επιστημονική Υπεύθυνη για τη σύνταξη του ενιαίου Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας (ΠΣΛ) και Συντονίστρια της Συντακτικής Ομάδας των εγχειριδίων Ο λόγος ανάγκη της ψυχής για το Γυμνάσιο. 1999-2001 Έργο «ΣΑΛΑΜΙΣ: Σχολικές Βιβλιοθήκες», Συντονίστρια. ΥΠΕΠΘ – Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιά. Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος: Καθηγητής Δημήτρης Δεσπότης. Το Έργο χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ - Β΄ ΚΠΣ) υπό την αιγίδα του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας. 1994-1995 «La topica del sogno nella letteratura neogreca», Ερευνήτρια. Università degli Studi di Padova, Sezione di Studi Bizantini e Neogreci. Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Massimo Peri. 1990-1992 «Αρχείο Νεοελληνικής Μετρικής», Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών. Ερευνήτρια-υπότροφος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας. Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Νάσος Βαγενάς. - υπό ετοιμασία • • «Εγχειρίδιο Νεοελληνικής Μετρικής». Επιστημονική Υπεύθυνη. Σε συνεργασία με έγκριτους νεοελληνιστές που ασχολούνται με τη Μετρική, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. «Ελληνο-ιταλικές πολιτισμικές σχέσεις / Rapporti italo-greci del Novecento». Επιστημονική Υπεύθυνη. Σε συνεργασία με τον Dr. Luca Pignataro, Διδάκτορα Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων, Università di Teramo, Ιταλία. ➢ Βλ. αναλυτική περιγραφή των παραπάνω Ερευνητικών Προγραμμάτων στην ενότητα Γ.Ι.3. -4- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 4. ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ 2019 2018 1. Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο για τον Ερωτόκριτο: Αισθητική, ιστορία, κριτική (Ρέθυμνο, 21-23/06/2019). Διοργ. Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας. Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής. 2. Δ΄ Διεθνές Συνέδριο για τη Δημιουργική Γραφή (Φλώρινα, 12-15/9/2019). Διοργ. ΑΠΘ – ΕΑΠ, Κοινό Διαπανεπιστηµιακό Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών «Δηµιουργική Γραφή». Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής. 3. «Με ολάνοιχτα του λογισμού τα μάτια»: 220 χρόνια από τη γέννηση του Διονυσίου Σολωμού. Επιστημονική Ημερίδα (Λευκωσία, 17/03/2018). Συνδιοργ. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου – Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα ΒΝΕΣ – Λύκειο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ Δασούπολης. Επιστημονική Υπεύθυνη. Με τη συμμετοχή πανεπιστημιακών από την Κύπρο και την Ελλάδα. 4. Ο Νίκος Καζαντζάκης και η επίδραση του έργου του σε άλλους συγγραφείς. Επιστημονικό Συνέδριο (Χανιά, 28-30/09/2018). Συνδιοργ. Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας – Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης. Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής. 2015 5. Νεοελληνική Μετρική: Ερευνητέα και μεθοδολογικό πλαίσιο. Επιστημονική Συνάντηση σε συνεργασία με τον Καθηγητή Massimo Peri (Padova, 08/08/2016). Η συνάντηση είχε προπαρασκευαστικό χαρακτήρα για τη διεξαγωγή Διεθνούς Συνεδρίου για τη Μετρική στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. 2011 7. Ο λογοτεχνικός γραμματισμός στη διδακτική πράξη. Ημερίδα (Λευκωσία, 14/03/2015). Διοργ. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, Γραφείο Αναλυτικών Προγραμμάτων. Επιστημονική Υπεύθυνη για την οργάνωση της Ημερίδας και τη διεξαγωγή των εργαστηρίων (workshops) από την Ομάδα υποστήριξης του Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας. 2016 6. Οι γλωσσικοί κώδικες στη σχολική πράξη. Φιλολογικό μνημόσυνο στη μνήμη του Εμμανουήλ Κριαρά. Διημερίδα (Ρἐθυμνο, 17-18/04/2015). Διοργ. Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Ρεθύμνης. Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής. Βλ. www.sfnr.gr/ 8. Διδακτική της Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση: Aντικρίζοντας το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα. Συνέδριο (Λευκωσία, 6-7/5/2011). Συνδιοργ. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου – Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Επιστημονική Υπεύθυνη της οργάνωσης των εργαστηρίων (workshops) από τα μέλη της Ομάδας υποστήριξης του Α.Π. Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση. Στο Συνέδριο συμμετείχαν ειδικοί στη Διδακτική της Λογοτεχνίας από την Κύπρο και την Ελλάδα (Βενετία Αποστολίδου, Ελένη Χοντολίδου κ.ά.). -5- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 5. ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ • Συντακτικές Επιτροπές Περιοδικών – Αξιολόγηση άρθρων (reviewer) 2020 – Neograeca Bohemica, Rivista della Società Ceca di Studi Neogreci. http://www.phil.muni.cz/journals/index.php/neograeca-bohemica. Aξιολογήτρια άρθρων μετά από πρόσκληση. . 2018 – SYNERGHEION, Rivista internazionale di studi greci. Lingue, Culture, Società, Università degli Studi di Catania. Aξιολογήτρια άρθρων. 2015 – JoLaCe: Journal of Language and Cultural Education, SlovakEdu o.z. Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής και αξιολογήτρια άρθρων, μετά από πρόσκληση. Βλ. www.jolace.com/editorial-board/ 2017 – • Ήριννα, περιοδική έκδοση του Συνδέσμου Φιλολόγων Δωδεκανήσου. Μέλος της Επιτροπής των Ειδικών Συμβούλων του περιοδικού και αξιολογήτρια άρθρων, μετά από πρόσκληση. Επιτροπές του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου (ΥΠΠ) σε επιτελική θέση 2016 – 2015 2009-2015 Επιστημονική Υπεύθυνη της Ομάδας Θεματοθέτησης για τις Γραπτές Εξετάσεις Διορίσιμων Εκπαιδευτικών Μ.Ε. στο μάθημα της Λογοτεχνίας (διορισμός: 8/12/2016, διεξαγωγή εξετάσεων: 7/11/2017). Επιστημονικό μέλος της Επιτροπής Θεματοθέτησης των Παγκυπρίων Εξετάσεων στο μάθημα της Λογοτεχνίας (Μάιος 2015). Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για το μάθημα της Λογοτεχνίας στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, μαζί με τους καθηγητές Παντελή Βουτουρή (Πρόεδρο) και Μίμη Σουλιώτη, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας της Κύπρου (διορισμός: Φεβρουάριος 2009). Για τις αρμοδιότητές μου αναλυτικά βλ. στην ενότητα Γ.Ι.3. 6. ΔΙΕΘΝHΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑ Έχω προσκληθεί και διδάξει σε διάφορα ξένα πανεπιστήμια (King’s College London, University of Warsaw, Universidad Autónoma de Madrid, Shanghai International Studies University, Freie Universität Berlin, Università degli Studi di Padova). Επίσης έχω συμμετάσχει μέχρι σήμερα σε περισσότερα από 60 Διεθνή επιστημονικά Συνέδρια και Ημερίδες για θέματα της Νεοελληνικής και Συγκριτικής Φιλολογίας και της Διδακτικής της Λογοτεχνίας. Αναφέρω ενδεικτικά τη συμμετοχή μου, με ανακοίνωση στα αγγλικά ή στα ιταλικά, σε πρόσφατα Διεθνή συνέδρια στο εξωτερικό: ΑθήναATINER (2019), Φλωρεντία (2018), King’s College London (2018), Cambridge, UK (2014), Vancouver, Canada (2014), Σλοβακία (2014), Βαρσοβία (2013), Ρώμη (2013). Βλ. αναλυτικά στην ενότητα Β. Δημοσιεύσεις και Ανακοινώσεις σε Συνέδρια. -6- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 7. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (μέλος) 2015 – Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών. British Society for Modern Greek Studies, UK. 1999 – Associazione Nazionale di Studi Neogreci, Italy. 2008 – 8. Société Internationale des Amis de Nikos Kazantzaki, Genève, Switzerland. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ – ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ – ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ 2017 2017 Προτεινόμενη για το Βραβείο Ποιοτικής Διδασκαλίας 2017 του Πανεπιστημίου Κύπρου από συναδέλφους και φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής. Βραχεία λίστα (short list) για το Βραβείο Δοκιμίου 2017 του περιοδικού Ο αναγνώστης για το βιβλίο μου Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο (Επίκεντρο, 2016). 1990-92 Υπότροφος του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας / Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών στο ερευνητικό πρόγραμμα «Αρχείο Νεοελληνικής Μετρικής». 1991-92 Υπότροφος του Ι.Κ.Υ. για μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Amsterdam (1 ακαδ. εξάμηνο). 1991-92 Βραβείο Χριστίνας Αγραφιώτη για διακεκριμένη μεταπτυχιακή εργασία στη Νεοελληνική Φιλολογία, με τίτλο «Ο σατανισμός και άλλα βυρωνικά θέματα στην ποίηση του Αχιλλέα Παράσχου». Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Φιλολογίας. 1985-89 Υπότροφος του Ι.ΚΥ. καθόλη τη διάρκεια των προπτυχιακών μου σπουδών. -7- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Β. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ 1. ΒΙΒΛΙΑ / ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ 1.1. 1999: Το πρόβλημα της διγλωσσίας – Η περίπτωση του Σολωμού, διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Φιλοσοφική Σχολή, 251 σελίδες. Αναρτημένη στο Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/32251. 1.2. 2008 (σε συνεργασία με τον Γιώργο Κόκκινο και τον Γαβρίλη Λαμπάτο): Η Ματαιωμένη Oυτοπία. Γιάννης Γαβριηλίδης, Νίκος Καραγιάννης και άλλοι σύντροφοι, εκδόσεις Ταξιδευτής, Αθήνα, 351 σελίδες, ISBN 9789606748318. 1.3. 2016: Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο, ή Περί μυθικής και ιστορικής μεθόδου. Μια ανίχνευση στη νεοελληνική ποίηση του 19ου και του 20ού αιώνα, εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 288 σελίδες, ISBN 978-960-458-661-5. http://www.epikentro.gr/index.php?isbn=9789604586615 Υπό έκδοση (με βεβαίωση εκδότη) 1.4. Εισαγωγή στη Νεοελληνική Μετρική. Ένας οδηγός για κάθε ενδιαφερόμενο, εκδόσεις Gutenberg / Γ. & Κ. Δαρδανός, Αθήνα (προβλεπόμενο έτος έκδοσης: 2020). 2. ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 2.1. 1999: “Του πόθου αρρωστημένος”. Ιατρική και Ποίηση στον «Ερωτόκριτο», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 289 σελίδες. Μετάφραση του βιβλίου του Massimo Peri, Malato d’amore. La poesia dei medici e la medicina dei poeti, ed. Rubbettino, 1996. 2.2. 2009: Louis Coutelle, Για την ποιητική διαμόρφωση του Διονυσίου Σολωμού (18151833), μτφρ. από τα γαλλικά Σ. Καψάσκης, γενική επιμ. έκδοσης Δ. Αρβανιτάκης, Μουσείο Μπενάκη, 670 σελίδες. Η συμβολή μου σε αυτή την έκδοση ήταν η μετάφραση των ιταλικών και λατινικών ποιημάτων και παραθεμάτων του βιβλίου (βλ. σχετική αναφορά του συγγραφέα στις «Ευχαριστίες της ελληνικής έκδοσης», και του επιμελητή της έκδοσης Δ. Αρβανιτάκη στο: Κείμενα για το βιβλίο του Louis Coutelle «Για την ποιητική διαμόρφωση του Δ. Σολωμού», Μουσείο Μπενάκη, 2010, σ. 17). 2.3. 2014: Ανδρέας Κάλβος Αλληλογραφία, 2 τόμοι (512+592 σελίδες), εισαγωγή – επιμέλεια – σχολιασμός Δ. Αρβανιτάκης με τη συνεργασία του Λ. Ζαφειρίου, Μουσείο Μπενάκη. Η συμβολή μου σε αυτή την έκδοση ήταν η μετάφραση του μεγαλύτερου μέρους των ιταλικών επιστολών και των δύο τόμων (βλ. σχετικά τόμος Β΄, σ. 535). 2.4. 2019: Massimo Peri, «Εἷς, δύο, τρεῖς: ὁ δὲ δὴ τέταρτος ποῦ;». Έρευνα για τον λογοτεχνικό τόπο της καλλονής, αναθεωρημένη έκδοση, μετάφραση Μαρία Οικονομίδου, θεώρηση μετάφρασης – επιμέλεια Αφροδίτη Αθανασοπούλου, ΑΠΘ, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών/Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 506 σελίδες, ISBN 978– -8- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 960–231–195–0 (ιταλ. έκδ. Ma il quarto dov’è? Indagine sul topos delle bellezze femminili, Edizioni ETS, Pisa 2004). 2.5. 2020 (υπό έκδοση): Αλληλογραφία Στυλιανού Αλεξίου – Λεύκιου Ζαφειρίου, επιμέλεια – σχολιασμός Αφροδίτη Αθανασοπούλου. Η έκδοση περιλαμβάνει 73 σχολιασμένα γράμματα που καλύπτουν την περίοδο 1995-2013. 2.6. 2020 (υπό έκδοση): Πίτσα Γαλάζη, Ποιήματα, εισαγωγή και επιμέλεια Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Αθήνα, εκδόσεις Αρμός. Στην έκδοση περιλαμβάνονται όλες οι ποιητικές συλλογές της Κύπριας ποιήτριας, με Σημειώσεις, Γλωσσάρι, και Ευρετήριο όρων-συμβόλων. 2.7. 2021 (υπό ετοιμασία): A. Athanasopoulou, St. Constantinou, G. Paraskeviotis, A. Serafim (eds), The topoi of visuality: Ekphrasis and locus amoenus in literature across times and cultures. Ο τόμος θα περιλαμβάνει συμβολές από την αρχαία ελληνική, τη λατινική, την ελληνιστική, τη βυζαντινή και τη νεοελληνική γραμματεία. ➢ Βλ. και στην ενότητα 6. ΑΛΛΟ ΣΥΝΑΦΕΣ ΕΡΓΟ: Φιλολογική επιμέλεια σε επιστημονικές εκδόσεις της Νεοελληνικής Φιλολογίας με σημαντική απήχηση. 3. ΕΡΓΑΣΙΕΣ (ΒΙΒΛΙΑ) ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ & ΝΕΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ (Παραδοτέα Εθνικού Προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου) 3.1. 2009-10: Νέα Αναλυτικά Προγράμματα για τα δημόσια σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας – Λογοτεχνία. Υπεύθυνη σύνταξης: Α. Αθανασοπούλου, εποπτεία: Π. Βουτουρής – Μ. Σουλιώτης. Εγκεκριμένη μορφή για την υποχρεωτική εκπαίδευση: www.moec.gov.cy/analytika_programmata/analytika_programmata/logotechnia.pdf 3.2. 2011-14: Α. Αθανασοπούλου & συνεργάτες (Β. Σελιώτη, Αλ. Μπαζούκης, Λ. Ματθαίου), γενική εποπτεία Π. Βουτουρής: Ο λόγος ανάγκη της ψυχής. Κείμενα λογοτεχνίας. Διδακτικά εγχειρίδια για τις τρεις τάξεις του Γυμνασίου με βάση τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων. 6 εγχειρίδια: 3 βιβλία μαθητή (Κείμενα) και 3 βιβλία εκπαιδευτικού (Ερωτήσεις-Δραστηριότητες). Σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή: http://logom.schools.ac.cy/index.php/el/yliko/didaktiko-yliko • Μελέτες σε εξέλιξη / υπό συγγραφή – Σχεδίασμα «εσωτερικής βιογραφίας» του Διονυσίου Σολωμού με βάση το έργο και την αλληλογραφία του. – Αναφορά στη σκέψη και στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη. – «Αφήγηση του εγώ». Η αναπαράσταση του εαυτού σε νεοελληνικά αφηγήματα του Ρεαλισμού. – Από τη γλώσσα στον λόγο. Η διγλωσσία του Σολωμού υπό το πρίσμα της τέχνης του (επεξεργασμένη μορφή της διδακτορικής διατριβής, βλ. 1.1). -9- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 4. ΑΡΘΡΑ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ & ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ Η καταγραφή γίνεται κατά φθίνουσα χρονολογική σειρά. Οι αναδημοσιεύσεις καταχωρίζονται στο λήμμα της πρώτης δημοσίευσης. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2019a: «Καζαντζακικές απηχήσεις στο έργο του Λειβαδίτη», Νέα Εστία 1882 (Σεπτέμβριος 2019) 844-876. 2019b: «Πικρολέμονα και Κλειστές πόρτες, ή η λογοτεχνία ως χρονικό», Θέματα Λογοτεχνίας 61 (2019) 116-145. 2018a: «Observations on Cavafy’s historical method: The erotic poems», Modern Greek Studies Online 4 (2018): A 27-56 (ISSN: 2056-6182), http://www.moderngreek.org.uk/ journal/content/athanasopoulou2018 2018b (σε συνεργασία με τον Μassimo Peri): «Η γκιόστρα του Ερωτόκριτου: ιμπρέζες ή εμβλήματα;», Κονδυλοφόρος 16 (2018) 5-30. 2017: «Μητρότητα και ερωτισμός: η γυναίκα - μητέρα στο έργο του Λειβαδίτη», Θέματα Λογοτεχνίας, αφιέρωμα στον Τάσο Λειβαδίτη και στον Κώστα Βάρναλη, 56 (Ιούλιος 2017) 125-140. 2016a: «Η “Κύπρια Οδύσσεια” ιστορημένη από την Πίτσα Γαλάζη», Νέα Εστία, αφιέρωμα στην κυπριακή λογοτεχνία, τόμ. 179, τχ. 1871 (Δεκέμβριος 2016), 735-750. 2016b: «Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Κύπρο», Επιστημονική Επετηρίδα της Κυπριακής Εταιρείας Ιστορικών Σπουδών, τόμος ΙΒ΄, Λευκωσία, 293-308. 2015a: «Ο ερωτικός - λυρικός Σολωμός», Πόρφυρας 155 (Απρίλιος-Ιούνιος 2015) 7-24. Αναδημοσίευση στα Πρακτικά του Ι΄ Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου, τόμος ΙΙΙ: Λογοτεχνία, Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, Κέρκυρα 2017, 177-192. 2015b: «Μετρικά ζητήματα στη φαναριώτικη ποίηση», Νέα Εστία 1866 (Σεπτέμβριος 2015) 716-752. Αναδημοσίευση στον ψηφιακό τόμο (e-book) Ζητήματα Νεοελληνικής Φιλολογίας: Μετρικά, υφολογικά, κριτικά, μεταφραστικά, Πρακτικά ΙΔ΄ Διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης στη μνήμη του Ξενοφώντα Α. Κοκόλη, ΑΠΘ – Τομέας ΜΝΕΦ, Θεσσαλονίκη 2016, 231-254, http://www.lit.auth.gr/sites/default/files/ mneme_x._a._kokole_ praktika.pdf. 10. 2014a: «Cipro tra Grecia e Gran Bretagna, 1931-1960: testimonianze di letterati di lingua greca», Res publica: Rivista di studi storico-politici internazionali, vol. 8 (gennaioaprile 2014) 65-86. 11. 2014b: «Teaching Literature in Contemporary Education: The National Curriculum for Literature in Cyprus», JoLaCe: Journal of Language and Cultural Education 2(3), 2014, 4-24, www.jolace.com/en/sluzby/a2-3-september2014/ 12. 2011: «Ο “πολιτικός” Σεφέρης και ο “ιστορικός” Καβάφης· παράλληλοι;», Το Δέντρο, αφιέρωμα στον Γ. Σεφέρη, 179-180 (Ιανουάριος-Μάρτιος 2011) 9-22. 13. 2010: «Η παρουσίαση του “άλλου εαυτού” στο αυτοβιογραφικό αφήγημα. Παράλλαξη και αποσιώπηση στο Αμάρτημα της μητρός μου του Γ. Βιζυηνού», Νέα Εστία 1834 (Ιούνιος 2010) 1151-1186. -10- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 14. 2009: «Νοσταλγώντας “το άπειρο των παιδικών μας χρόνων”. Το θέμα της παιδικότητας στην ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη», Το Δέντρο, αφιέρωμα στον Τ. Λειβαδίτη, 171-172 (φθινόπωρο 2009) 14-18, και ηλεκτρ. δημοσ. σε εκτενέστερη μορφή: https://ucy.academia.edu/ AfroditiAthanasopoulou. 15. 2008: «Νίτσε – Βούδας – Καζαντζάκης: Η γενεαλογία της “Κρητικής Ματιάς”», Πόρφυρας 129 (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2008) 287-303, και ηλεκτρ. δημοσ. σε εκτενέστερη μορφή: https://ucy.academia.edu/ AfroditiAthanasopoulou. 16. 2007a-b: «Μια λύση στο πρόβλημα της ονομασίας των νεοελληνικών στίχων στην παραδοσιακή έμμετρη ποίηση», Μικροφιλολογικά 21 (άνοιξη 2007) 36-42 και: «Επισημείωση στο άρθρο για τη Μετρική», στο ίδιο, 22 (φθινόπωρο 2007) 57-59. 17. 2007c: «Το αντικαθρέφτισμα της Ιστορίας στην ποίηση του Κώστα Μόντη», Ύλαντρον 8-9 (Ιούνιος 2007) 21-35. Aναδημοσίευση με προσθήκες στον τόμο: Κώστας Μόντης (1914-2004). Ο περιπατητής του ουρανού, επιμ. Κ. Νικολαΐδης, Πολιτιστικές Υπηρεσίες ΥΠΠ, Λευκωσία 2008, 175-190. 18. 2000: «Προβλήματα περιγραφής και ερμηνείας των ελληνοϊταλικών του Σολωμού», Πόρφυρας, αφιέρωμα στον Δ. Σολωμό, 95-96 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2000) 197-232. 19. 1997a: «Il Dialogo di Solomòs. La questione delle fonti», ΙταλοΕλληνικά. Rivista di cultura Greco-moderna, Atti del V Convegno Nazionale di Studi Neogreci, Università di Napoli – Istituto Universitario Orientale, 1997-98, 397-422. 20. 1997b: «Για τις ελληνικές πηγές του σολωμικού Διαλόγου», Η Λέξη, αφιέρωμα στον Δ. Σολωμό, 142 (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1997) 868-881. 21. 1996: «Φαινόμενα γλωσσικής διαπλοκής στο έργο του Σολωμού», Μαντατοφόρος 41 (Ιανουάριος 1996) 5-49. Σε φιλολογικά & εκπαιδευτικά Περιοδικά χωρίς σύστημα κρίσης 22. 2019: «Η Λογοτεχνία στο μεταβαλλόμενο τοπίο της ψηφιακής εποχής. Προβληματισμοί, οριοθετήσεις, συνάφειες», Ήριννα 6 (Ἀνοιξη 2019) 89-93. 23. 2016: «Οικοδομώντας τον λογοτεχνικό γραμματισμό στη βαθμίδα του Δημοτικού. Στοιχεία διδακτικής του ποιητικού λόγου στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας για τη Δημοτική Εκπαίδευση της Κύπρου», ηλεκτρ. δημοσ. στο περιοδικό Κείμενα 22 (Ιανουάριος 2016), http://keimena.ece.uth.gr/main/t22/04-athanasopoulou.pdf 24. 2015: «Ένας ποιητικός διάλογος για την ελληνική γλώσσα με αφορμή το ποίημα του Μόντη “ Έλληνες ποιητές”», Νέα Ευθύνη 30 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2015) 443-453. 25. 2010a: «Ο Ρίτσος στα σχολικά εγχειρίδια Λογοτεχνίας», Ήριννα Δωδεκανήσου, 3 (Ιανουάριος 2010) 55-79, και αναδημοσίευση με βελτιώσεις: Παρουσία Κύπρου, 19 (Σεπτέμβριος 2010) 82-96. 26. 2010b: «Απομεινάρι θαυμαστό ερμιάς και μεγαλείου: Η σολωμική κληρονομιά από τη σκοπιά του σήμερα», Ακτή Λευκωσίας, 82 (άνοιξη 2010) 203-222. -11- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 27. 2009a: «Σκέψεις για μια “πράσινη” λογοτεχνία» [= τα χαϊκού], Λωτός Ρόδου, 29 (Μάιος) 42, και ηλεκτρ. δημοσ. σε αναπτυγμένη μορφή: http://users.sch.gr/afroath. 28. 2009b: «Ο υπερρεαλισμός από σημερινή σκοπιά», Φιλόλογος 138 (ΟκτώβριοςΔεκέμβριος 2009) 1209-1222. 29. 2008: «Ιχνηλατώντας το πεδίο της Λογοτεχνίας. Παρατηρήσεις για τη θεωρία και τη διδακτική της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Ήριννα Δωδεκανήσου, τχ. 2 (Νοέμβριος 2008) 32-41 [συντομευμένη μορφή με μικρές αλλαγές του άρθρου: «Σχεδίασμα»]. 30. 2006a: «Το μετέωρο βήμα της Λογοτεχνίας στην πρωτοβάθμια ελληνική εκπαίδευση ή: ένας τρόπος να διδάξεις λογοτεχνία χωρίς “λογισμό και όνειρο”», στο εκπαιδευτικό ηλεκτρονικό περιοδικό www.edn-news.gr (ανάρτηση: Ιούνιος 2006). 31. 2006b: «Παρατηρήσεις για τη διδασκαλία της Ιστορίας στο Δημοτικό σχολείο», περιοδ. Παιδαγωγικά Ρεύματα στο Αιγαίο, τχ. 2 (Νοέμβριος 2006) 60-67. Μεταφράσεις άρθρων 32. 1996: «Ει τις τα ξένα μάχεται… Ιταλο-ελληνική μετρική διαπλοκή στις κυπριακές Ρίμες αγάπης», Σημείο Λευκωσίας, 4 (1996) 93-103: μετάφραση του άρθρου τού Massimo Peri, «Ει τις τα ξένα μάχεται… Interferenze metriche italo-greche nel canzoniere petrarchista di Cipro», στον τόμο: Atti del Convegno Testi letterari italiani tradotti in greco (dal ’500 ad oggi), Rubbettino, Messina 1994. Άρθρα υπό δημοσίευση 33. «Ο locus amoenus στην ελληνική λόγια και δημώδη λογοτεχνία: Από τον “λειμώνα του προσώπου” του Τάτιου ώς το “σπήλιο” της Βοσκοπούλας”» (2019), περιοδικό Ελληνικά. 34. «Παρατηρήσεις στους δεκαπεντασύλλαβους των φαναριώτικων στιχουργημάτων: Από τις μισμαγιές στον Α. Ρ. Ραγκαβή», υπό δημοσίευση στα Πρακτικά του 4ου Συνεδρίου Νεοελληνιστών των Βαλκανικών χωρών Ελληνισμός και Βαλκάνια – Αμφίδρομες σχέσεις: γλώσσα, ιστορία, λογοτεχνία, πολιτισμός (1453-2019), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Κομοτηνή, 22-24/11/2019). 35. «Τρόποι αφηγηματικής αναπαράστασης του λόγου των προσώπων σε ηθογραφικά κείμενα στο μεταίχμιο 19ου και 20ού αιώνα», υπό δημοσίευση στα Πρακτικά του 19ου Παγκύπριου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Προκλήσεις και προοπτικές στο σύγχρονο σχολείο: Μεθοδολογικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία και τη μάθηση, Εκπαιδευτικός Όμιλος Κύπρου (Λευκωσία, 24-25/1/2020). 36. «Ο “Διθύραμβος” του Αλ. Σούτσου και “Η ΚΕ΄ Μαρτίου” του Γ. Ζαλοκώστα: Μιμήσεις και μεταποιήσεις του Ύμνου εις την Ελευθερίαν του Δ. Σολωμού στην ποίηση των Αθηναίων Ρομαντικών», υπό δημοσίευση στα Πρακτικά του διαδικτυακού Επιστημονικού Συνεδρίου Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία (12-13/6/2020). -12- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 5. ΑΡΘΡΑ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥΣ ΤΟΜΟΥΣ & ΣΕ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ - Για θέματα της Νεοελληνικής Φιλολογίας 1. 2018a: «Being a Bilingual “National” Poet: The Case of Dionysios Solomos / Dionisio Salamon», στον τόμο: Innovation in Language Learning, Proceedings of the 11th International Conference, Filodiritto Editore, Florence, 252-256. E-book: https://conference.pixel-online.net/ICT4LL/files/ict4ll/ed0011/Conference%20Proceedings.pdf 2. 3. 2018b: «Η Αλληλογραφία του Σολωμού: μια πολύτιμη πηγή για τη ζωή και το έργο του», στα ψηφιακά Πρακτικά του Συνεδρίου «Με ολάνοιχτα του λογισμού τα μάτια». 220 χρόνια από τη γέννηση του Διονυσίου Σολωμού, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου, http://logom.schools.ac.cy/index.php/el/epimorfosi/imeridessynedria (ανάρτηση: Μάιος 2018) (26 σελίδες). 2018c: «Οι κριτικές απόψεις του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου για το έργο του Σολωμού, του Κάλβου και άλλων ποιητών του 19ου αιώνα», στον τόμο: Το κριτικό έργο του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, επιμ. – εισαγ. Θεοδόσης Πυλαρινός, Εκδόσεις της Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Αθήνα, 111-126. 4. 2017: «Kazantzakis’s perception of England (1939, 1946)», στον τόμο: Liana Giannakopoulou & Kostas E. Skordyles (eds), Culture and Society in Crete. From Kornaros to Kazantzakis, Cambridge Scholars Publishing, 77-102. 5. 2015a: «Από τις Κρητικές κωμωδίες στα σατιρικά όνειρα του Σολωμού», στον τόμο: Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία, Πρακτικά E΄ Συνεδρίου Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, επιμ. Κ. Α. Δημάδης, Αθήνα, τόμος Β΄, 785-819. 6. 7. 8. 2015b: «O Καζαντζάκης στο νησί της Αφροδίτης (1926). Ερωτήματα, υποθέσεις, νέα στοιχεία», στον τόμο: «Διά ανθύμησιν καιρού και τόπου». Λογοτεχνικές Αποτυπώσεις του Κόσμου της Κύπρου, επιμ. Μιχάλης Πιερής, Πολιτιστικές Υπηρεσίες ΥΠΠ Κύπρου – Τμήμα ΒΝΕΣ Πανεπιστημίου Κύπρου, Λευκωσία, 407-443 [α΄ δημοσ. χωρίς τη βγρφ. εκ παραδρομής: Νέα Εστία 1865 (Μάρτιος 2015) 270-301]. 2013 (σε συνεργασία με τη Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα): «Βιτσέντζος Κορνάρος – Διονύσιος Σολωμός: Η χρήση λογοτεχνικών παραδειγμάτων του 16ου και 19ου αιώνα στη διαπολιτισμική εκπαίδευση [...]», κεφάλαιο στον τόμο: Διαπολιτισμικός διάλογος στην Εκπαίδευση: Θεωρητικές προσεγγίσεις, πολιτικές πεποιθήσεις και παιδαγωγικές πρακτικές, επιμ. Παναγιώτης Αγγελίδης και Χριστίνα Χατζησωτηρίου, εκδ. Διάδραση, Αθήνα, 379-419, ειδικά 390-413. [Χρησιμοποιείται ως ακαδημαϊκό σύγγραμμα-εγχειρίδιο στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας] 2011: «Come l’uom s’eterna. Για μια τυπολογία των ηρώων της καζαντζακικής μυθολογίας», Πεπραγμένα του Ι΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, επιμ. Κωστής Ψυχογυιός, τ. Γ3, Χανιά, 247-272 [α΄ μερική δημοσίευση: Φιλόλογος 130 (ΙανουάριοςΜάρτιος 2008) 55-71]. -13- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 9. 2004: «Ο Σεφέρης και “οι τρεις μεγάλοι ποιητές μας που δεν ήξεραν ελληνικά”», στον τόμο: Γιώργος Σεφέρης: το ζύγιασμα της καλοσύνης, επιμ. Μ. Πιερής, εκδόσεις Μεσόγειος – Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004, 245-267. 10. 2002: «Ο απόηχος του Κρητικού Αγώνα στην ποίηση των Ελλήνων Ρομαντικών», στον τόμο: Ο Ρομαντισμός στην Ελλάδα, Εταιρεία Σπουδών, Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας - Σχολή Μωραΐτη, Αθήνα, 31-53. 11. 1996a (σε συνεργασία με τον καθηγητή Massimo Peri): «Μια ελληνική οδός προς τον ανισοσύλλαβο στίχο», στον τόμο: Η ελευθέρωση των μορφών. Η ελληνική ποίηση από τον έμμετρο στον ελεύθερο στίχο (1880-1940), επιμ. Ν. Βαγενάς, Π.Ε.Κ., 57-69. 12. 1996b: «Το παρόν και το μέλλον των Νεοελληνικών Σπουδών στην Ευρώπη. Διαπιστώσεις και προοπτικές», στον τόμο: Οι Νεοελληνικές Σπουδές στην Ευρώπη, Υπουργείο Πολιτισμού, Αθήνα, 366-370. - Για θέματα Διδακτικής της Λογοτεχνίας & των σχέσεων Ιστορίας - Λογοτεχνίας 13. 2019: «Σκέψεις για τη διδακτική της λογοτεχνίας διαβάζοντας το Η λογοτεχνία σε κίνδυνο του Τσβετάν Τοντορόφ», στα ψηφιακά Πρακτικά του 18ου Παγκύπριου Επιστημονικού Συνεδρίου Ανα-θεώρηση του Δημόσιου Σχολείου της Κύπρου σ’ έναν κόσμο συνεχών αλλαγών και προκλήσεων, Εκπαιδευτικός Όμιλος Κύπρου (Ε.Ο.Κ.), http://www.eokcy.org/data/uploads/docs/18osynedrio//athanasopoulou_synedrioeok martios2019.pdf. Έντυπη δημοσίευση: Νέα Παιδεία 171 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2019) 108-123. 14. 2018a: «Μυώντας τους μαθητές στη λογοτεχνία μέσα από το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου. Δείκτες επιτυχίας και επάρκειας», στον τόμο: Ποίηση και Εκπαίδευση, Πρακτικά 36ου Συμποσίου Ποίησης Πατρών, επιμ. Ξένη Σκαρτσή, Μανδραγόρας, Αθήνα, 79-95. 15. 2018b (σε συνεργασία με την Αγγελική Τανίδου): «Με μπούσουλα τις Οδηγίες Πλεύσεως φτάσαμε σε μια… δημιουργική Ιθάκη. Ένα βιβλίο για τη δημιουργική γραφή και εφαρμογές του στη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο Λύκειο», Πρακτικά 3ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη Δημιουργική Γραφή, επιμ. Τ. Η. Κωτόπουλος – Β. Νάνου, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα, 17-42. 16. 2015a: «Η Κύπρος μεταξύ “μητέρας Ελλάδας” και “μητριάς Αγγλίας”: μαρτυρίες λογοτεχνών, ή Η λογοτεχνία ως δημόσια ιστορία», στον τόμο: Η Δημόσια Ιστορία στην Ελλάδα. Χρήσεις και καταχρήσεις της Ιστορίας, επιμ. Αντρέας Ανδρέου κ.ά., Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 217-236. 17. 2015b (σε συνεργασία με τον Αλέξανδρο Μπαζούκη): «Το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας στη δημόσια εκπαίδευση της Κύπρου: στόχοι, καινοτομίες και εμπειρίες από την εφαρμογή του», στα ψηφιακά Πρακτικά του Συνεδρίου (e-book) Η Νεοελληνική Λογοτεχνία σήμερα: Κοινωνία και Εκπαίδευση, ΕΚΠΑ, Αθήνα, 30-77, http://tonephil.phil.uoa.gr/fileadmin/phil.uoa.gr/uploads/Tomeas_MNEF/istoselida_tn f/pdf_istoselida_tnf_/Proceedings_LitSoc__2013__2015.pdf. Έντυπη δημοσίευση: Νέα Παιδεία 154 (Ιανουάριος-Μάρτιος 2015) 87-126. -14- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 18. 2012: «Περιεχόμενο και καινοτόμα στοιχεία του νέου Αναλυτικού Προγράμματος Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση της Κύπρου» και «Χιούμορ και σάτιρα στη Λογοτεχνία», στον τόμο: Διδακτική της Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση: Αντικρίζοντας το νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα, επιμ. Μ. Ροδοσθένους-Μπαλάφα – Γ. Κ. Μύαρης, ΥΠΠ, Λευκωσία, 41-67 και 124-135. 19. 2010: «Διαπιστώσεις και προτάσεις για την εφαρμοσμένη Διδακτική της Λογοτεχνίας στην καθ’ ημάς εκπαίδευση, στον ορίζοντα μιας (ακόμη) Μεταρρύθμισης: από την ελλαδική στην κυπριακή πραγματικότητα και πάλι πίσω», στον τόμο: Η θέση της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Χρ. Αργυροπούλου – Π. Σκορδάς, Ελληνοεκδοτική, Αθήνα, 276-303. 20. 2008: «“Σκοτάδι πνευματικό σκέπασε την Ελλάδα…”: Διαβάζοντας για την παιδεία επί Τουρκοκρατίας στα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης», στον τόμο: Η Διδακτική της Ιστορίας στην Ελλάδα και η έρευνα στα σχολικά εγχειρίδια, επιμ. Α. Π. Ανδρέου, Μεταίχμιο, Αθήνα, 233-267. [Η εργασία αναφέρεται σε ζητήματα «ιστορικής αφηγηματολογίας» και των ρητορικών τρόπων της] 21. 2005: «Σχεδίασμα για μια Γραμματική της ποιητικής γλώσσας. (Σκέψεις και προτάσεις για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας)», στον τόμο: Γλώσσα και Λογοτεχνία στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Κ. Μπαλάσκας – Κ. Αγγελάκος, Μεταίχμιο, Αθήνα, 143-173. 22. 2004: «Ιστορία και Λογοτεχνία στο σχολείο. Μια διεπιστημονική πρόταση διδασκαλίας για την κριτική αγωγή των μαθητών στον σύγχρονο πολιτισμό», στον τόμο: Η διαθεματικότητα στο σύγχρονο σχολείο & η διδασκαλία της Ιστορίας με τη χρήση πηγών, επιμ. Κ. Αγγελάκος – Γ. Κόκκινος, Μεταίχμιο, Αθήνα, 101-131. -15- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 6. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ & ΗΜΕΡΙΔΕΣ Η ένδειξη [δημοσ.] παραπέμπει στον κατάλογο δημοσιεύσεων παραπάνω. Τα σχετικά άρθρα αποτελούν επεξεργασμένες, πολλές φορές και θεματικά διευρυμένες, μορφές των ανακοινώσεων που αναφέρονται εδώ. Διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια (με ανακοίνωση στα αγγλικά ή στα ιταλικά) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2019a: «The Topos of Locus Amoenus in the Byzantine Vernacular Literature: The Erotic Landscape in Digenis and in the Rhymed Chivalric Romances of the Frankish Period in Greek», ανακοίνωση στο Symposium on Byzantine History and Arts as part of the 6th Annual International Conference on Humanities & Arts in a Global World. Athens Institute for Education and Research (ATINER). Αθήνα, 3-6/1/2019. 2019b: «The locus amoenus as an erotic landscape. Some observations on the development of the topos in the learned and vernacular literature in Greek: From Achilles Tatios to Voskopula», ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Sex and the ancient city: Aspects of sexual intercourse in Greco-Roman antiquity, Conference in honor of Prof. Chris Carey. University of Cyprus. Λευκωσία, 11-13/6/2019. 2018a: «Observations on Cavafy’s historical method: The erotic poems», ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο C.P. Cavafy: The poetics of history and the music of poetry. Συνδιοργ. King’s College London – The Hellenic Centre, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. London, 11-12/1/2018. [δημοσ.] 2018b: «Being a Bilingual “National” Poet: The Case of Dionysios Solomos / Dionisio Salamon», ανακοίνωση στο 11th International Conference Innovation in Language Learning. Florence, 8-9/11/2018. [δημοσ.] 2014a: «Teaching Literature in Contemporary Education: The National Curriculum for Literature in Cyprus», The International Conference on Language, Literature and Culture in Education 2014. Nitra, Slovakia, 7-9/5/2014. [δημοσ.] 2014b: «Durrell in Cyprus: Orientalism and Nationalism in Literary Perspective», ανακοίνωση στο International Conference On Miracle Ground XVIII: Durrell & Place. Fairleigh Dickinson University. Vancouver, Canada, 14-17/5/2014. [αναρτημένο στο https://ucy.academia.edu/AfroditiAthanasopoulou] 2014c: «England in the writings of Nikos Kazantzakis», ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο From Kornaros to Kazantzakis: Language, Culture, Society and History in Crete, Conference organised in honour of Prof. David Holton. Cambridge, Selwyn College, 30/6 – 1/7/2014. [δημοσ.] 2013a: «Desiderata of Kazantzakis’s oeuvre / Ζητούμενα του καζαντζακικού έργου», ανακοίνωση στο Συνέδριο Nikos Kazantzakis (1883-1957): The Luminous Interval, International Symposium for the commemoration of the 130th anniversary of the birth of Nikos Kazantzakis. Συνδιοργ. Εκδόσεις Καζαντζάκη – Ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο – The Hellenic Centre. London, 18/2/2013. [υπό δημοσ.] 2013b: «Nikos Kazantzakis: The Glance of a Traveller», ανακοίνωση στο Symposium on Nikos Kazantzakis (1883-1957). University of Warsaw, Poland, 26/4/2013. -16- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 10. 2012: «Cipro tra Grecia e Gran Bretagna, 1931-1960: testimonianze di letterati di lingua greca», ανακοίνωση στην Επιστημονική Ημερίδα (Giornata di studi) Un centenario dimenticato. Il Dodecaneso italiano: Istituzioni, Religione e Cultura. Lumsa Università – Dipartimento di Studi Economici, Politici e delle Lingue Moderne. Roma, 5/12/2012. [δημοσ.] 11. 2007: «“Salvatores Dei”. Το σωτηριολογικό πιστεύω του Νίκου Καζαντζάκη», ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο Nikos Kazantzakis, 50 anni dalla morte. Università degli Studi di Napoli – Dipartimento di Studi dell’Europa Orientale – Lingua e Letteratura neogreca. Napoli, 22-23/10/2007. [υπό δημοσ.] 12. 2000: «Seferis e “i tre poeti greci che non sapevano il greco”», ανακοίνωση στην Επιστημονική Ημερίδα (Seminario di studio) Seferis e la tradizione europea. Università degli Studi di Padova – Dipartimento di Scienze dell’Antichità – Studi bizantini e neogreci. Palazzo del Bo’, 3/5/2000. [αναρτημένο στο https://ucy.academia.edu/ AfroditiAthanasopoulou] 13. 1997: «Οι πηγές της έμπνευσης του σολωμικού Διαλόγου και η συμβολή του στην προώθηση της συζήτησης περί γλωσσικού στην Ελλάδα», ανακοίνωση στο V Convegno Nazionale di Studi Neogreci Pensiero Occidentale e Illuminismo Neogreco. Università degli Studi di Napoli “Federico II” – Istituto Universitario Orientale. Napoli, 15-18/5/1997. [δημοσ. στα ιταλικά] Επιστημονικά Συνέδρια στην Ελλάδα και στην Κύπρο (με πρόσκληση ή/και αποδοχή περίληψης) 14. 2020a: «Η αφηγηματολογία στην τάξη. Εφαρμογές σε κείμενα του 19ου και του 20ού αιώνα», ανακοίνωση στο 19ο Παγκύπριο Επιστημονικό Συνέδριο Προκλήσεις και προοπτικές στο σύγχρονο σχολείο: Μεθοδολογικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία και τη μάθηση. Συνδιοργ. Εκπαιδευτικός Όμιλος Κύπρου (Ε.Ο.Κ.) – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου (Π.Ι.Κ.). Λευκωσία, 24-25/1/2020. [υπό δημοσ.] 15. 2020b: «Η “ΚΕ΄ Μαρτίου” του Γ. Ζαλοκώστα: Μια εξαρχαϊστική εκδοχή του Ύμνου εις την Ελευθερίαν του Σολωμού», ανακοίνωση στο διαδικτυακό Επιστημονικό Συνέδριο Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία, 12-13/6/2020. [υπό δημοσ.] 16. 2019a: «Σκέψεις για τη διδακτική της λογοτεχνίας διαβάζοντας το Η λογοτεχνία σε κίνδυνο του Τσβετάν Τοντορόφ», ανακοίνωση στο 18ο Παγκύπριο Επιστημονικό Συνέδριο Ανα-θεώρηση του Δημόσιου Σχολείου της Κύπρου σ’ έναν κόσμο συνεχών αλλαγών και προκλήσεων. Συνδιοργ. Εκπαιδευτικός Όμιλος Κύπρου (Ε.Ο.Κ.) – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου (Π.Ι.Κ.) – Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ). Λεμεσός, 15-16/3/2019. [δημοσ.] 17. 2019b: «Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο», εισήγηση στο Α΄ Διεπιστημονικό Φόρουμ. Πανεπιστήμιο Κύπρου – Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών. Λευκωσία, 15/5/2019. 18. 2019c: «Το ερωτικό-ειδυλλιακό τοπίο (locus amoenus) στον Ερωτόκριτο και σε άλλα έργα της κρητικής και κυπριακής Αναγέννησης», ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Ερωτόκριτος: Αισθητική, ιστορία, κριτική. Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας. Ρέθυμνο, 21-23/6/2019. [υπό δημοσ.] -17- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 19. 2019d: «Παρατηρήσεις στους δεκαπεντασύλλαβους των φαναριώτικων στιχουργημάτων: Από τις μισμαγιές στον Α. Ρ. Ραγκαβή», ανακοίνωση στο 4ο Συνέδριο Νεοελληνιστών των Βαλκανικών χωρών Ελληνισμός και Βαλκάνια – Αμφίδρομες σχέσεις: γλώσσα, ιστορία, λογοτεχνία, πολιτισμός (1453-2019). Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης – Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας. Κομοτηνή, 22-24/11/2019. [υπό δημοσ.] 20. 2018a: «Η Αλληλογραφία του Σολωμού: μια πολύτιμη πηγή για τη ζωή και το έργο του», ανακοίνωση στην Επιστημονική Ημερίδα «Με ολάνοιχτα του λογισμού τα μάτια». 220 χρόνια από τη γέννηση του Διονυσίου Σολωμού. Συνδιοργ. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου – Τμήμα ΒΝΕΣ Πανεπιστημίου Κύπρου – Λύκειο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ Δασούπολης. Λευκωσία, 17/3/2018. [δημοσ.] 21. 2018b: «Καζαντζακικές απηχήσεις στο έργο του Λειβαδίτη», ανακοίνωση στο Επιστημονικό Συνέδριο Ο Νίκος Καζαντζάκης και η επίδραση του έργου του σε άλλους συγγραφείς, σύγχρονους και μεταγενέστερούς του, στην Ελλάδα και την αλλοδαπή. Συνδιοργ. Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας – Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης. Χανιά, 2830/9/2018. [δημοσ.] 22. 2017a: «Οι κριτικές απόψεις του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου για το έργο του Σολωμού, του Κάλβου και άλλων Επτανησίων ποιητών», ανακοίνωση στο Επιστημονικό Συνέδριο Το κριτικό έργο του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου. Συνδιοργ. Ίδρυμα Κωστή Παλαμά – Σχολή Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου – Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός». Αθήνα, 1718/2/2017. [δημοσ.] 23. 2017b: «Μυώντας τους μαθητές στην ποίηση. Μια νέα προσέγγιση μέσα από το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου», εισήγηση στο 36ο Συμπόσιο Ποίησης Πατρών με θέμα Ποίηση και Εκπαίδευση. Πανεπιστήμιο Πατρών, 1-2/7/2017. [δημοσ.] 24. 2017c: «Με μπούσουλα τις Οδηγίες Πλεύσεως φτάσαμε σε μια… δημιουργική Ιθάκη. Ένα βιβλίο για τη δημιουργική γραφή και η εφαρμογή του στη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο Λύκειο», ανακοίνωση από κοινού με την Αγγελική Τανίδου στο 3ο Διεθνές Συνέδριο για τη Δημιουργική Γραφή. Συνδιοργ. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας – Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο – Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Κέρκυρα, 68/10/2017. [δημοσ.] 25. 2016: «Μητρότητα και ερωτισμός: η γυναίκα - μητέρα στο έργο του Λειβαδίτη», ανακοίνωση στο 35ο Συμπόσιο Ποίησης Πατρών με θέμα Τάσος Λειβαδίτης. Πανεπιστήμιο Πατρών, 2-3/7/2016. [δημοσ.] 26. 2015a: «Το γλωσσικό ζήτημα στην Ελλάδα μετά την “επίλυσή” του, 1976-1986», εισήγηση στη Διημερίδα Οι γλωσσικοί κώδικες στη σχολική πράξη. Φιλολογικό μνημόσυνο στη μνήμη του Εμμανουήλ Κριαρά. Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Ρεθύμνης. Ρέθυμνο, 17-18/4/2015. [υπό δημοσ.] 27. 2015b: «Κάποιες παρατηρήσεις σχετικά με τα εμβλήματα του Ερωτόκριτου», ανακοίνωση από κοινού με τον Massimo Peri στο Διεθνές Συνέδριο Ο δέκατος έκτος αιώνας στη βενετοκρατούμενη Κρήτη. Ιστορία και πολιτισμός, Μνήμη Εμμανουήλ Κριαρά και Στυλιανού Αλεξίου. Διοργ. Εταιρεία Κρητικών Σπουδών / Ίδρυμα Καψωμένου. Κρήτη, 4-11/9/2015. [δημοσ.] -18- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 28. 2015c: «Δείκτες επάρκειας και δείκτες επιτυχίας στο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου», εισήγηση στο Διεθνές Συνέδριο Γραμματισμός και Σύγχρονη Κοινωνία: Συνθέτοντας Κοινωνικο-Πολιτισμικές, Φιλοσοφικές, Παιδαγωγικές και Τεχνολογικές Πτυχές. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. Λευκωσία, 23-24/10/2015. [δημοσ.] 29. 2014a: «Μετρικά ζητήματα στην ποίηση των Αθηναίων ρομαντικών, 1830-1880», ανακοίνωση στην ΙΔ΄ Διεθνή Επιστημονική Συνάντηση Ζητήματα Νεοελληνικής Φιλολογίας: Μετρικά, υφολογικά, κριτικά, μεταφραστικά, Μνήμη Ξ. Α. Κοκόλη. ΑΠΘ – Τμήμα Φιλολογίας – Τομέας ΜΝΕΣ. Θεσσαλονίκη, 27-30/3/2014. [δημοσ.] 30. 2014b: «Η γυναικεία παρουσία στο έργο και στον βίο του Δ. Σολωμού», ανακοίνωση στο Ι΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο. Συνδιοργ. Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών – Μουσείο Σολωμού, υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών. Κέρκυρα, 30/4 –4/5/2014. [δημοσ.] 31. 2014c: «Από τις Κρητικές κωμωδίες στον σατιρικό και “γελαστικό” Σολωμό», ανακοίνωση στο Ε΄ Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία. Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών. Θεσσαλονίκη, 2-5/10/2014. [δημοσ.] 32. 2013a: «Η Κύπρος μεταξύ “μητέρας Ελλάδας” και “μητριάς Αγγλίας”: μαρτυρίες λογοτεχνών», ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Χρήσεις και καταχρήσεις της Ιστορίας: Η δημόσια ιστορία στην Ελλάδα. Συνδιοργ. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας – International Federation for Public History. Βόλος, 30/8 - 1/9/2013. [δημοσ.] 33. 2013b: «Το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας στη δημόσια εκπαίδευση της Κύπρου: στόχοι, καινοτομίες και εμπειρίες από την εφαρμογή του», ανακοίνωση από κοινού με τον Αλέξανδρο Μπαζούκη στο Επιστημονικό Συνέδριο Η Νεοελληνική Λογοτεχνία σήμερα: Κοινωνία και Εκπαίδευση. ΕΚΠΑ – Τμήμα Φιλολογίας. Αθήνα, 28-30/11/2013. [δημοσ.] 34. 2012: «Καζαντζάκης και Κύπρος», ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο Λογοτεχνικές αποτυπώσεις του κόσμου της Κύπρου. Συνδιοργ. Τμήμα ΒΝΕΣ Πανεπιστημίου Κύπρου – Πολιτιστικές Υπηρεσίες ΥΠΠ Κύπρου. Λευκωσία, 8/10/2012. [δημοσ.] 35. 2011a: «Περιεχόμενο και καινοτόμα στοιχεία του νέου Αναλυτικού Προγράμματος Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση της Κύπρου», κεντρική ομιλία και εργαστήριο με θέμα: «Χιούμορ και Σάτιρα στη Λογοτεχνία» στο Συνέδριο Διδακτική της Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση: Aντικρίζοντας το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα. Συνδιοργ. Π.Ι. Κύπρου – Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Λευκωσία, 6-7/5/2011. [δημοσ.] 36. 2011b: «Κόμικς και Λογοτεχνία στα νέα Αναλυτικά Προγράμματα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην Κύπρο», ανακοίνωση στην Α΄ Επιστημονική Συνάντηση Κόμικς και Λογοτεχνία. Τμήμα ΒΝΕΣ (Επιστημονικός Υπεύθυνος: Τάσος Καπλάνης). Λευκωσία, 10/12/2011. [αδημοσ.] 37. 2011c: «Πώς η τεχνική γίνεται τέχνη: τρόποι ρεαλιστικής αναπαράστασης του λόγου των προσώπων σε αφηγήματα του Παπαδιαμάντη», ανακοίνωση στην Επιστημονική Ημερίδα Η μαγεία του Παπαδιαμάντη. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. Λευκωσία, 17/12/2011. [υπό δημοσ.] -19- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 38. 2009: «Διαπιστώσεις και προτάσεις για την εφαρμοσμένη Διδακτική της Λογοτεχνίας στην καθ’ ημάς εκπαίδευση, στον ορίζοντα μιας (ακόμη) Μεταρρύθμισης: από την ελλαδική στην κυπριακή πραγματικότητα και πάλι πίσω», ανακοίνωση στο 36ο Ετήσιο Συνέδριο της Π.Ε.Φ. Η θέση της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Μυτιλήνη, 12-14/11/2009. [δημοσ.] 39. 2007a: «“Σκοτάδι πνευματικό σκέπασε την Ελλάδα…”: Διαβάζοντας για την παιδεία επί Τουρκοκρατίας στα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης», ανακοίνωση στην Επιστημονική Ημερίδα Ιστορία. Καταστροφική παιδαγωγική ή στρατηγική πρόκλησης εθνικού πανικού; Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Φλώρινα, 15/5/2007. [δημοσ.] 40. 2007b: «Νίτσε – Βούδας – Καζαντζάκης: η γενεαλογία της Κρητικής Ματιάς», ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Κρητικός Πολιτισμός, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ηράκλειο – Μυρτιά (Βαρβάροι), 28-30/9/2007. [δημοσ.] 41. 2006: «Come l’uom s’eterna. Για μια τυπολογία των ηρώων της καζαντζακικής μυθολογίας», ανακοίνωση στο Ι΄ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο. Χανιά, 1-8/10/2006. [δημοσ.] 42. 2005: «Το αντικαθρέφτισμα της Ιστορίας στην ποίηση του Κώστα Μόντη», ανακοίνωση στο Διεθνές Συμπόσιο Κώστας Μόντης. Συνδιοργ. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού – Τμήμα ΒΝΕΣ Πανεπιστημίου Κύπρου. Λευκωσία, 17-19/6/2005. [δημοσ.] 43. 2003: «Ιστορία και Λογοτεχνία στο σχολείο. Μια διεπιστημονική πρόταση διδασκαλίας για την κριτική αγωγή των μαθητών στον σύγχρονο πολιτισμό», ανακοίνωση στο Συνέδριο Η διαθεματικότητα στο σύγχρονο σχολείο & η διδασκαλία της Ιστορίας με τη χρήση πηγών. Αθήνα, 28-30/11/2003. [δημοσ.] 44. 2000: «Σεφέρης – Σολωμός, Κάλβος, Καβάφης», ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο Γιώργος Σεφέρης: ποιητής του ελληνισμού. Μνήμη Γιάννου Κρανιδιώτη. Συνδιοργ. Υπουργείο Πολιτισμού Ελλάδας – Τμήμα ΒΝΕΣ Πανεπιστημίου Κύπρου – Κοινότητα Πλατρών. Λευκωσία – Πλάτρες, 26-29/2/2000. [δημοσ.] 45. 1999a: «Η διγλωσσία του Σολωμού μέσα από το πρίσμα της τέχνης του», ανακοίνωση στο Διεθνές Συμπόσιο Διονύσιος Σολωμός («Σεφέρεια» δ΄). Συνδιοργ. Τμήμα ΒΝΕΣ Πανεπιστημίου Κύπρου – Δήμος Αγίας Νάπας. Αγία Νάπα, 23-25/4/1999. 46. 1999b: «Ο απόηχος του Κρητικού Αγώνα στην ποίηση των Eλλήνων Ρομαντικών», ανακοίνωση στο Συνέδριο Ο Ρομαντισμός στην Ελλάδα. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας - Σχολή Μωραΐτη. Αθήνα, 1213/11/1999. [δημοσ.] 47. 1998a: «Για μια τυπολογία της γλωσσικής διαπλοκής στα αυτόγραφα του Σολωμού», ανακοίνωση στο Επιστημονικό Συμπόσιο Ο Σολωμός και το Μεσολόγγι. Φως που πατεί χαρούμενο τον Άδη και το Χάρο. Συνδιοργ. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων – Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας. Μεσολόγγι, 2-4/5/1998. -20- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 48. 1998b: «Προβλήματα περιγραφής και ερμηνείας των ελληνοϊταλικών του Σολωμού», ανακοίνωση στο Συνέδριο Ο Σολωμός και η Ευρωπαϊκή Παιδεία. Συνδιοργ. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κέρκυρας – Ιόνιο Πανεπιστήμιο – περιοδ. Πόρφυρας. Κέρκυρα, 1315/11/1998. [δημοσ.] 49. 1996: «Ο Σολωμός και οι Aρχαίοι», ανακοίνωση στο Συνέδριο Τα όρια της αρχαίας κληρονομιάς. Η διαχείριση της αρχαιότητας από τον νεότερο ελληνισμό. Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης. Ρέθυμνο, 30/10 – 3/11/1996. Παρουσιάστηκε επίσης, σε επεξεργασμένη μορφή, με τίτλο «Η σολωμική έννοια της κλασικής παράδοσης» στο ΙΕ΄ Συμπόσιο Ιστορίας και Τέχνης Η επανάχρηση του παρελθόντος. Μονεμβασιά, 1921/7/2002. [αδημοσ.] 50. 1995: «Το παρόν και το μέλλον των Νεοελληνικών σπουδών στην Ευρώπη. Διαπιστώσεις και προοπτικές», ανακοίνωση στην επιστημονική Συνάντηση των Ευρωπαίων Νεοελληνιστών Οι Νεοελληνικές Σπουδές στην Ευρώπη. Υπουργείο Πολιτισμού, Αθήνα, 31/3 – 4/4/1995. [δημοσ.] 51. 1993: «Μια ελληνική οδός προς τον ανισοσύλλαβο στίχο», κοινή ανακοίνωση με τον Massimo Peri στο Συνέδριο Από τις έμμετρες μορφές στον ελεύθερο στίχο (1880-1940). Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών. Ρέθυμνο, 30/9 – 2/10/1993. [δημοσ.] Ανακοινώσεις σε φιλολογικές Ημερίδες (με πρόσκληση) 52. 2020: «Λογοτεχνικές (επαν)εγγραφές της Ιστορίας: Ντάρελ – Μόντης», ανακοίνωση στην Ημερίδα Κώστας Μόντης: «Όλα όσα αγαπήσαμε», στο πλαίσιο του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας ελληνικής γλώσσας. Λεμεσός, 8/2/2020. [δημοσ.] 53. 2019a: «Αντιπολεμική λογοτεχνία: Συνδυάζοντας εικόνα και λόγο στο βιβλίο Ο λόγος ανάγκη της ψυχής της Γ΄ Γυμνασίου», εισήγηση στην Ημερίδα Οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Συνδιοργ. Όμιλος Αρχαιολογίας και Όμιλος Λογοτεχνίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου. Λευκωσία, 6/4/2019. 54. 2019b: «Το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου» και εργαστήριο (workshop) με θέμα: «Η αξιολόγηση στο ΠΣΛ: Τύποι ασκήσεων και ομαδοσυνεργατικών εργασιών», στη φιλολογική Ημερίδα Αναλυτικά προγράμματα λογοτεχνίας σε Ελλάδα και Κύπρο. Σύνδεσμος Φιλολόγων Δωδεκανήσου. Ρόδος, 18/5/2019. 55. 2018: «Η ωρίμανση του σολωμικού λόγου», εισήγηση στη φιλολογική Ημερίδα «Δε βλέπω με το μάτι όσο γυρεύω πάρεξ τον ουρανό...». Διονύσιος Σολωμός: 220 χρόνια από τη γέννησή του, στο πλαίσιο της «Ημέρας των Γραμμάτων». Συνδιοργ. Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα ΒΝΕΣ (Επιστημονική Υπεύθυνη: Α. Αθανασοπούλου) – Λύκειο Βεργίνας. Λάρνακα, 29/1/2018. 56. 2017: «H επίσκεψη του ζεύγους Καζαντζάκη στην Κύπρο (1926) και μια αναφορά στα μεταπολεμικά χρόνια», κεντρική ομιλία στη Διημερίδα Το μεγαλύτερο ταξίδι μας το κάνουμε με την ψυχή μας – Νίκος Καζαντζάκης: Ο Ταξιδευτής, στο πλαίσιο του Έτους Καζαντζάκη. Συνδιοργ. Μουσείο Καζαντζάκη – Εκδόσεις Καζαντζάκη – Λύκειο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Λεμεσός, 15-16/12/2017. [το α΄ μέρος δημοσ., το β΄ μέρος υπό δημοσ.] -21- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 57. 2016: «Ο “καβαφικός” Σεφέρης στην Κύπρο: Σχόλια στο Ημερολόγιο Καταστρώματος, γ΄», κεντρική ομιλία στη φιλολογική Ημερίδα Συναπάντημα λόγου και μουσικής στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη. Σύνδεσμος Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων (ΣΕΚΦ). Λεμεσός, 20/4/2016. 58. 2015a: «Στοιχεία γραμματικής του ποιητικού και αφηγηματικού λόγου στο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου», κεντρική ομιλία και εργαστήριο στην Ημερίδα Ο λογοτεχνικός γραμματισμός στη διδακτική πράξη. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου – Γραφείο Αναλυτικών Προγραμμάτων. Λευκωσία, 14/3/2015. 59. 2015b: «Οικοδομώντας τον λογοτεχνικό γραμματισμό στη βαθμίδα του Δημοτικού», κεντρική ομιλία και εργαστήριο με θέμα: «Αναλύοντας ποιητικά κείμενα στο Δημοτικό», στη Διημερίδα Δημιουργικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού γραμματισμού στο Δημοτικό σχολείο. Συνδιοργ. Π.Ι. Κύπρου – Πανεπιστήμιο Frederick. Λευκωσία, 89/5/2015. [δημοσ.] 60. 2014: «Ένας ποιητικός διάλογος για την ελληνική γλώσσα με αφορμή το ποίημα του Μόντη “ Έλληνες ποιητές”», εισήγηση στη φιλολογική Ημερίδα Κώστας Μόντης. 100 χρόνια... σ’ αυτή τη μακρινή γωνιά, στο πλαίσιο του Έτους Μόντη. Συνδιοργ. ΣΕΚΦ – Πολιτιστική Κίνηση Λεμεσού «Επιλογή». Λεμεσός, 21/3/2014. [δημοσ.] 61. 2012: «Κοιτάζοντας τη “σχολική” λογοτεχνία μέσα από μια νέα οπτική», κεντρική ομιλία στην Ημερίδα Το όνειρο, το γέλιο και η εξέγερση στην παιδική και νεανική λογοτεχνία. Frederick University – Σχολή Επιστημών της Αγωγής. Λεμεσός, 9/6/2012. 62. 2010: «Η διάρθρωση και τα περιεχόμενα του νέου Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας στη δημόσια εκπαίδευση της Κύπρου», εισήγηση και εργαστήριο με θέμα: «Λογοτεχνικός γραμματισμός: παραδείγματα από την ποίηση του Συμβολισμού», στην Ημερίδα Κριτικός γραμματισμός και νέα Αναλυτικά Προγράμματα: Θεωρητικές και διδακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος. Πανεπιστήμιο Κύπρου – Τμήμα Επιστημών της Αγωγής. Λευκωσία, 19/6/2010. 63. 2009: «Ο Ρίτσος στα σχολικά εγχειρίδια Λογοτεχνίας», ανακοίνωση στη φιλολογική Ημερίδα Γιάννης Ρίτσος, 1909-2009. Συνδιοργ. ΥΠΠ – Π.Ι. Κύπρου – ΣΕΚΦ. Λευκωσία, 12/12/2009. [δημοσ.] 64. 2007: «Συναρμόζοντας Ιστορία και Λογοτεχνία στη διδακτική πράξη. Μια διαθεματική προσέγγιση με επίκεντρο την ποίηση του Καβάφη και του Μόντη», ανακοίνωση στο εκπαιδευτικό Συνέδριο Η διαθεματικότητα ως μέθοδος προσέγγισης της γνώσης στην εκπαίδευση. Λανίτειο Λύκειο Α΄, Λεμεσός, 24/2/2007. Η ίδια εισήγηση διαβάστηκε και στην Ημερίδα Νέες τάσεις στην προσέγγιση και διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων. Διοργάν. «Συνεργασία Καθηγητών». Λευκωσία, 17/3/2007. 65. 2005: «Το μετέωρο βήμα της Λογοτεχνίας στην Πρωτοβάθμια ελληνική εκπαίδευση ή: ένας τρόπος να διδάξεις Λογοτεχνία χωρίς “λογισμό και όνειρο”», ανακοίνωση στην Ημερίδα Η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας: Ιστορική και Συγχρονική Προοπτική. Πανεπιστήμιο Πατρών, Π.Τ.Δ.Ε. – Διδασκαλείο «Ευάγγελος Παπανούτσος». Πάτρα, 7/12/2005. [δημοσ.] -22- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Διαλέξεις – Σεμινάρια με πρόσκληση (δειγματοληπτική καταγραφή) 1. «Ο Αποχαιρετισμός του Γιάννη Ρίτσου: ερμηνευτική προσέγγιση», κεντρική ομιλία σε εκδήλωση-αφιέρωμα στον Γ. Ρίτσο, Λύκειο Αγίας Φυλάξεως. Λεμεσός, 14/2/2018. 2. «Ο υπαρξιακός Καζαντζάκης», διάλεξη στο πλαίσιο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Δήμου Κηφισιάς. Αθήνα, 21/2/2018. 3. «Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Κύπρο», διάλεξη στο πλαίσιο του Ελεύθερου 4. 5. 6. 7. 8. 9. Πανεπιστημίου Δήμου Κηφισιάς. Αθήνα, 21/11/2014. «Όψεις της Αγγλίας και της Κύπρου στο ταξιδιωτικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη», διάλεξη στην Ελληνική Κυπριακή Αδελφότητα του Λονδίνου, 21/3/2013. «Η πρόσληψη της Ιστορίας στην ποίηση του Κώστα Μόντη», κεντρική ομιλία στο Α΄ Φιλολογικό Μνημόσυνο Κώστα Μόντη. Συνδιοργ. Ίδρυμα Κώστας Μόντης – Δήμος Αγίου Δομετίου. Λευκωσία, 1/3/2012. «Ο Ανήφορος του καζαντζακικού ανθρώπου», κεντρική ομιλία σε εκδήλωσηαφιέρωμα του περιοδικού Φιλόλογος για τα 50χρονα από τον θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη. Θεσσαλονίκη, 19/11/2007. «Ιχνηλατώντας το πεδίο της Λογοτεχνίας. Παρατηρήσεις για τη θεωρία και τη διδακτική της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», διάλεξη στο Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ρόδος, 7/4/2006. «Ιστορία και Λογοτεχνία: Το παράδειγμα της ιστορικής ποίησης του Καβάφη», κεντρική ομιλία στην Ημερίδα Τέχνη και Ιστορία. Διοργ. Διεύθυνση Α΄θμιας και Β΄θμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου. Ρόδος, 2/3/2005. «Τα ελληνοϊταλικά του Σολωμού», κεντρική ομιλία σε Ημερίδα αφιερωμένη στον Διονύσιο Σολωμό. Διοργ. Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Ρεθύμνης. Ρέθυμνο, 2/11/1998. – Για θέματα διδακτικής της λογοτεχνίας (επιλογή) – 10. «Η αίσθηση της Ιστορίας στον Καβάφη και στον Σεφέρη». Επιμορφωτικό Σεμινάριο σε φιλολόγους. Διοργ. 4ο Περιφερειακό Κέντρο Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Αττικής. Ευαγγελική Σχολή Νέας Σμύρνης, Αθήνα, 22/3/2019. 11. «Αφηγηματικές τεχνικές στην πεζογραφία του Ρεαλισμού (από τον Παπαδιαμάντη έως τον Χάκκα): ζητήματα εστίασης και φωνής». Επιμορφωτικό Σεμινάριο σε φιλολόγους στο πλαίσιο της «Ημέρας του Εκπαιδευτικού». Λύκειο Κοκκινοχωρίων «Φώτη Πίττα», 12/12/2018. 12. «Διαβάζοντας το Δεύτερο γράμμα στη μητέρα του Μόντη: μια ερμηνευτική προσέγγιση». Επιμορφωτικό Σεμινάριο σε φιλολόγους. Λύκειο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, Λεμεσός, 15/3/2018. 13. «Η αφηγηματική αναπαράσταση του ενδιάθετου λόγου των προσώπων σε νεοελληνικά πεζογραφήματα του 19ου και του 20ού αιώνα». Επιμορφωτικό Σεμινάριο σε φιλολόγους στο πλαίσιο της «Ημέρας του Εκπαιδευτικού». Λύκειο Αγίου Γεωργίου, Λάρνακα, 12/12/2017 και Λύκειο Αγίας Φυλάξεως, Λεμεσός, 14/3/2018. -23- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 14. «Ιστορία και λογοτεχνία: το παράδειγμα του Λιπέρτη». Διάλεξη-μάθημα στο Λύκειο Κύκκου Β΄, Λευκωσία, 2/2/2018. 15. «Συνεξετάζοντας ποιήματα του Καβάφη και του Σεφέρη (Αλεξανδρινοί Βασιλείς, Καισαρίων, Ελένη): σχόλια περί μεθόδου και ποιητικής». Επιμορφωτικό Σεμινάριο σε φιλολόγους. Λύκειο Βεργίνας, Λάρνακα, 13/6 και 20/6/2017. 16. «Εφαρμογές της συνανάγνωσης σε ποιήματα Κυπρίων ποιητών πριν και μετά την εισβολή». Επιμορφωτικό Σεμινάριο σε φιλολόγους. Λύκειο Αρχαγγέλλου, 23/1/2017. 17. «Ποίηση και Ιστορία: Η Σαλαμίνα της Κύπρος του Σεφέρη και ο Ονήσιλος του Παντελή Μηχανικού». Διάλεξη-μάθημα στο Λύκειο Ιδαλίου, 9/3/2015. 18. «Εισαγωγή στην ποίηση του Καβάφη». Διάλεξη-μάθημα στο Εσπερινό Λύκειο Λεμεσού, 5/12/2013. 19. «Ο ιστορικός Καβάφης». Διάλεξη-μάθημα στο Λύκειο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, Λεμεσός, 6/12/2013. 20. Σεμινάρια και εργαστήρια (workshops) για το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας σε εκπαιδευτικούς κυρίως της Μέσης Εκπαίδευσης σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου: Λευκωσία – Λεμεσός – Πάφος – Λάρνακα-Αμμόχωστος, από το 2010 ώς σήμερα. 21. Έχω επίσης παρουσιάσει το ΠΣΛ της Κύπρου στο πλαίσιο Συνεδρίων και Ημερίδων οργανωμένων από Σχολικούς Συμβούλους και Συνδέσμους Φιλολόγων σε διάφορα μέρη της Ελλάδας: Αθήνα (17/1/2014), Θεσσαλονίκη (31/3/2014), Κρήτη (Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Άγιος Νικόλαος, 16-18/12/2014), Κέρκυρα (8/10/2017), Φλώρινα (14/6/2018), Ρόδος (18/5/2019). -24- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 7. ΑΛΛΟ ΣΥΝΑΦΕΣ ΕΡΓΟ Ι. Παρουσιάσεις βιβλίων α) Επιστημονικές εκδόσεις 1. Παρουσίαση του τρίτομου έργου του Luca Pignataro, Il Dodecaneso italiano, 19121947 (Solfanelli, 2011-2018), Premio della Fondazione Spadolini - Nuova Antologia. Roma, Biblioteca del Senato della Repubblica Italiana, 15/4/2019. 2. Παρουσίαση του βιβλίου της Βασιλικής Σελιώτη Βρετανικά στρατόπεδα Εβραίων προσφύγων στην Κύπρο, 1946-1949 (εκδ. Επίκεντρο, 2016). Πανεπιστήμιο Λευκωσίας - Αμφιθέατρο Unesco, 13/12/2016. 3. Παρουσίαση του βιβλίου της Έλλης Φιλοκύπρου «Ένοχος μιας μεγάλης αθωότητας». Η ποιητική περιπέτεια του Τάσου Λειβαδίτη (2012), ως προσκεκλημένης ομιλήτριας στο Επιστημονικό Colloquium Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος ΒΝΕΣ. Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία, 15/10/2013. 4. Παρουσίαση των σολωμικών μελετών του Περικλή Παγκράτη ως προσκεκλημένου ομιλητή στο Επιστημονικό Colloquium Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος ΒΝΕΣ. Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία, 30/9/2013. 5. Παρουσίαση του βιβλίου του David Connolly Ο μεταφραστής και ο ποιητής. Μια εκλεκτική συγγένεια (2012), ως προσκεκλημένου ομιλητή στο Επιστημονικό Colloquium Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος ΒΝΕΣ. Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία, 20/11/2012. 6. Παρουσίαση του αφιερωματικού τόμου Μνήμη Διονυσίου Σολωμού: 150 χρόνια από την κοίμησή του τού περιοδικού Ακτή Λευκωσίας, «Σπίτι της Κύπρου», Αθήνα, 1/12/2008. [δημοσ.] β) Λογοτεχνικές εκδόσεις 7. Μια στο λευκό και μια στο μαύρο των Μιχάλη Παπαδόπουλου και Παναγιώτη Νικολαΐδη, παρουσίαση της ποιητικής συλλογής στη Λευκωσία, Θέατρο Πόλης (23/3/2018) και έντυπη βιβλιοκρισία στο περιοδικό Διόραμα, τχ. 17 (Μάρτιος – Απρίλιος 2018) 38-43. 8. «Η “ταπεινή τέχνη” του Γιώργου Κωνσταντίνου», παρουσίαση των βιβλίων του καλλιτέχνη-συγγραφέα στο «Σπίτι της Κύπρου», 18/6/2014. Ηλεκτρον. δημοσίευση στο περιοδικό Φρέαρ, http://frear.gr/?p=6340 (Σεπτέμβριος 2014). 9. «Παρουσίαση του φιλολογικού περιοδικού Ήριννα», στο πλαίσιο της εκδήλωσης Περιοδικά Τέχνης και Λόγου στη Ρόδο (1946-2011), Ρόδος, βιβλιοπωλείο «Το Δέντρο», 19/3/2011. Έντυπη δημοσίευση στην Ήριννα, τχ. 4 (Αύγουστος 2011) 184-191 και ηλεκτρονική δημοσίευση στο website του Συνδέσμου Φιλολόγων Δωδεκανήσου, filologoi.pblogs.gr/2011/03/paroysiash-toy-periodikoy-hrinna.html. -25- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΙΙ. Φιλολογική επιμέλεια σε επιστημονικές εκδόσεις με σημαντική απήχηση Έχω συνεργαστεί επί σειρά ετών ως φιλολογική επιμελήτρια, μεταφράστρια και διορθώτρια με τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και το Μουσείο Μπενάκη, όπως επίσης με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και τις εκδόσεις Σοκόλη και Ακρίτας. Εδώ αναφέρω ενδεικτικά τη συμβολή μου στην επιμέλεια εκδόσεων με σημαντική απήχηση στον χώρο των Νεοελληνικών Σπουδών (σε παρένθεση σημειώνεται η σελίδα όπου γίνεται αναφορά στη δουλειά μου από τον συγγραφέα ή τον επιμελητή της έκδοσης). 1. Massimo Peri, Η φεγγαροντυμένη του Σολωμού. Ένας άγνωστος x που πρέπει να παραμείνει άγνωστος, εκδόσεις Gutenberg, 2016 («Πρόλογος»). 2. Η ποίηση του κράματος. Μοντερνισμός και διαπολιτισμικότητα στο έργο του Καβάφη, επιμ. Μιχάλης Πιερής, Π.Ε.Κ., 2000 («Πρόλογος»). 3. Αθηνά Βογιατζόγλου, Η Μεγάλη Ιδέα του Λυρισμού. Μελέτη του «Προλόγου στη Ζωή» του Σικελιανού, Π.Ε.Κ., 1999 («Πρόλογος»). 4. Massimo Peri, Δοκίμια Αφηγηματολογίας, επιμ. Σ. Ν. Φιλιππίδης, Π.Ε.Κ., 1994 (σ. viii). 5. Μιχάλης Πιερής, Χώρος, φως και λόγος. Η διαλεκτική του «μέσα»-«έξω» στην ποίηση του Καβάφη, Καστανιώτης, 1992 (σ. 17). 6. Επιμελήθηκα επίσης το αφιέρωμα στον Καζαντζάκη του περιοδικού Φιλόλογος, τχ. 130 (Ιανουάριος-Μάρτιος 2008), με συνεργασίες των Peter Bien, Χρίστου Γουνελά, Φάνη Κακριδή, Παναγιώτη Υφαντή, Τασούλας Μαρκομιχελάκη, Δημήτρη Κόκορη, Στέλιου Λαμπάκη, Σπύρου Κατσαραπίδη και άλλων. ΙΙΙ. Τομίδια πανεπιστημιακών σημειώσεων Διανεμήθηκαν σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή στα ακροατήρια των αντίστοιχων μαθημάτων (ο αριθμός σελίδων είναι ενδεικτικός· σε κανονική μορφή βιβλίου θα ήταν αισθητά μεγαλύτερος). 1. 2011: «Όψεις του Ρεαλισμού στην ελληνική πεζογραφία του 19ου και των αρχών του 20ου αιωνα» (μαθημα ΒΝΕ 280, Χ.Ε. 2011), 45 σελίδες. 2. 2011, 22014: «Η πνευματική μορφή και το έργο του Διονυσίου Σολωμού» (μάθημα ΒΝΕ 273, Χ.Ε. 2011, και αναθεωρημένο-συμπληρωμένο για το μάθημα ΒΝΕ 273, Ε.Ε. 2014), 83 σελίδες. 3. 2012, 22014, 32019: «Στοιχεία νεοελληνικής μετρικής και στιχουργίας» (μάθημα ΒΝΕ 342: «Η ελευθέρωση της μορφής», Ε.Ε. 2012, και αναθεωρημένο-συμπληρωμένο για το σεμινάριο ΒΝΕ 450, E.E. 2014 και την παράδοση ΒΝΕ 330, Χ.Ε. 2019), 44 σελίδες. 4. 2013: «Ελληνικός και ευρωπαϊκός Ρομαντισμός. Μια εισαγωγή» (μάθημα ΒΝΕ 330, Ε.Ε. 2013), σώμα κειμένων & σχολιασμός τους, 44 σελίδες. 5. 2012, 22016: «Η σκέψη και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη» (μάθημα ΒΝΕ 348, Χ.Ε. 2012, και αναθεωρημένο-συμπληρωμένο για το μάθημα ΒΝΕ 346, Ε.Ε. 2016), 44 σελίδες. * -26- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) - - ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ - ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Συμμετοχή στη σειρά ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τον Καζαντζάκη», συμπαραγωγή Cosmote TV και ελculture (τηλεοπτική προβολή, Σεπτέμβριος 2018). Παρουσίαση του βιβλίου μου Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο στη ραδιοφωνική εκπομπή της Όλγας Πιερίδου «Γυρνάμε σελίδα – σελίδες πολιτισμού» (ΡΙΚ, 23/01/2018). Ραδιοφωνική εκπομπή για τον Σολωμό με την Gaia Zaccagni (ΡΙΚ, Οκτώβριος 2013). *** -27- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 8. ΕΤΕΡΟΑΝΑΦΟΡΕΣ Οι 96 ετεροαναφορές (citations) που δίνονται είναι ενδεικτικές. Eνδέχεται να λανθάνουν και άλλες, τις οποίες δεν κατόρθωσα να εντοπίσω μέχρι τη σύνταξη του παρόντος (12/7/2020). ❑ Βιβλία / Μονογραφίες 1. Το πρόβλημα της διγλωσσίας – Η περίπτωση του Σολωμού, Πανεπιστήμιο Κρήτης – Φιλοσοφική Σχολή, 1999 (διδακτορική διατριβή). ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ii. iii. iv. v. vi. vii. Μ. Ζ. Κοπιδάκης,“Εν λόγω ελληνικώ κ’ εμμέτρω και πεζώ”, Αθήνα 2001, σ. 157 (νεότερη έκδοση: Ίκαρος, 2003). Massimo Peri, “L’italiano di Solomòs”, in Scrittori stranieri in lingua italiana, dal Cinquecento ad oggi, Atti del Convegno Internazionale di Studi, a cura di Furio Brugnolo, Padova: Unipress 2009, 275-296: σ. 275, σημ. 1, 2. Μ. Πασχάλης, «Οι ιταλικές θρησκευτικές και ποιητικές αφετηρίες του “ Ύμνου εις την Ελευθερίαν”: Μια νέα ερμηνευτική προσέγγιση», Πόρφυρας 147-148 (Απρίλιος- Σεπτέμβριος 2013) 7-22, passim (11 αναφορές). Fatima Eloeva, «Ο Διονύσιος Σολωμός – η γλώσσα της ελευθερίας ή η ελευθερία της γλώσσας», ηλεκτρ. δημοσίευμα: βλ. Eloeva_Fatima-24grammata.com_.pdf. Gaia Zaccagni, “Sulle tracce dei versi mascherati: osservazioni sul variantismo e sul bilinguismo di Dionisios Solomos”, στο: Pavlou Kostis – Pilidis Giorgio (επιμ.), Autografi letterari romanzi e neogreci. Due giornate di studio in memoria di Filippo Maria Pontani, S.a.r.g.o.n. Editrice e libreria, Padova 2015, σ. 182, 184 και σημ. 14, 22, 23. Massimo Peri, Η φεγγαροντυμένη του Σολωμού. Ένας άγνωστος x που πρέπει να παραμείνει άγνωστος, Gutenberg, Αθήνα 2016, σ. 19, 20, 26, 54. Konstantina Zanou, Transnational Patriotism in the Mediterranean, 1800-1850. Stammering the Nation, Oxford University Press, 2018, σ. 30, σημ. 15, σ. 60, σημ. 21, σ. 61, σημ. 23. 2. Ιστορία και λογοτεχνία σε διάλογο, ή Περί μυθικής και ιστορικής μεθόδου. Μια ανίχνευση στη νεοελληνική ποίηση του 19ου και του 20ού αιώνα, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2016. Περιλήφθηκε στη βραχεία λίστα (short list) για το βραβείο δοκιμίου 2017 του περιοδικού O αναγνώστης. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ - - - - Λονδίνο, British Society for Modern Greek Studies. “Meet the authors”, 7/4/2017. Ομιλητές: Γιάννα Γιαννακοπούλου (συντονίστρια), Α. Αθανασοπούλου (συγγραφέας). Αθήνα, διοργ. Εκδόσεις Επίκεντρο. Art Polis Cafe, 19/10/2016. Ομιλητές: Γιάννης Παπαθεοδώρου, Παντελής Μπουκάλας, Έλλη Φιλοκύπρου (συντονίστρια). Βλ. http://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=1f0da7df-e0e6-41ae-acd2-8f84ac0dc9f7 Λευκωσία, συνδιοργ. Εκδόσεις Επίκεντρο – Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου (ΕΛΚ). Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, 24/1/2018. Ομιλητές: Πέτρος Παπαπολυβίου (Παν. Κύπρου), Λεωνίδας Γαλάζης (ΕΛΚ), Παναγιώτης Νικολαΐδης (συντονιστής). Λεμεσός, συνδιοργ. Εκδόσεις Επίκεντρο – ΟΕΛΜΕΚ. Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, 14/3/2018. Ομιλητές: Γιάννος Σωκράτους (Πρόεδρος ΟΕΛΜΕΚ), Παναγιώτης Νικολαΐδης, Μίμης Σοφοκλέους, Διευθυντής Ιστορικού Αρχείου Λεμεσού (συντονιστής). ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ Λεωνίδας Γαλάζης, «Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο», Νέα Εστία 1878 (Σεπτέμβριος 2018) 705-710. ii. Παναγιώτης Νικολαΐδης, «[Αφροδίτης Αθανασοπούλου] Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο», Διόραμα Λευκωσίας, 16 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2018) 37-40. i. -28- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΑΝΑΦΟΡΕΣ iii. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, «Ο Ποιητής και η Πολιτεία. Θητεία στο Σύσσημον του Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου», The Athens Review of Books 74 (Ιούνιος 2016), σημ. 20. iv. Έλλη Φιλοκύπρου, Ο απόκρημνος χωροχρόνος της ποίησης, Νεφέλη, 2019, σ. 17, σημ. 17. v. Αλέξανδρος Μπαζούκης, Ένας συγγραφέας σε καιρούς δοκιμασίας: Ο Ρόδης Ρούφος στην Κατοχή, στην Αντίσταση και στον Αγώνα της ΕΟΚΑ, διδ. διατριβή, Πανεπιστήμιο Κύπρου – Τμήμα ΒΝΕΣ, Λευκωσία 2017, σ. 699-700, σημ. 20, 728 (Βιβλιογραφία). Βλ. https://lekythos.library.ucy.ac.cy/handle/10797/15424 vi. Βασιλική Σελιώτη, Το τραύμα του 1974 στην ελλαδική και κυπριακή λογοτεχνία – Έμφυλες προσεγγίσεις, διδ. διατριβή, ΑΠΘ – Π.Τ.Δ.Ε., Θεσσαλονίκη 2019, σ. 10 & σημ. 4, σ. 12, σημ. 13, σ. 13 & σημ. 15, σ. 128, σημ. 247, σ. 161, σημ. 453, σ. 186 & σημ. 538, σ. 387 & σημ. 914, και αλλού, όπου αναφορές και σε άλλες εργασίες μου (βλ. Βιβλιογραφία). Βλ. https://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/46348 vii. Alexandra Gorbacheva, Η πρόσληψη του γενέθλιου τόπου στη νεοελληνική λογοτεχνία της Κύπρου του 20ού αιώνα, διδ. διατριβή, Πανεπιστήμιο Κύπρου – Τμήμα ΒΝΕΣ, Λευκωσία 2019, σ. 61, σημ. 174, σ. 114, σημ. 264 και 266, σ. 119, σημ. 279, σ. 212, σημ. 509. viii. Το βιβλίο αναφέρεται και στην «Πύλη» του ΚΕΓ: http://www.greek-language.gr/ digitalResources/literature/education/greek_history/articles.html 3. Η Ματαιωμένη Ουτοπία: Γιάννης Γαβριηλίδης, Νίκος Καραγιάννης και άλλοι σύντροφοι, σε συνεργασία με τους Γ. Κόκκινο – Γ. Λαμπάτο, Ταξιδευτής, Αθήνα 2008. ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ Ζιζή Σαλίμπα, «Σωματοποιημένη ιστορία», στη στήλη «Αναγνώσεις» της εφ. Η κυριακάτικη Αυγή, 30.11.2008, σ. 32-33. ii. Τάκης Καμπύλης, «Οι διπλά ηττημένοι του Εμφυλίου», Η Καθημερινή, 13.4.2008, σ. 30-31. iii. Γιώργος Σιακαντάρης, «Οι διπλά ηττημένοι του ελληνικού Εμφυλίου», στο ένθετο «Βιβλιοθήκη» της εφ. Ελευθεροτυπία, τχ. 540 (13.2.2009), σ. 22-23. i. ΑΝΑΦΟΡΕΣ iv. Π. Βόγλης, Φ. Τσίλαγα, Ι. Χανδρινός, Μ. Χαραλαμπίδης (επιμ.), Η εποχή των ρήξεων. Η ελληνική κοινωνία στη δεκαετία του 1940, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2012, σ. 9, σημ. 3. v. Γαβρίλης Λαμπάτος, ΚΚΕ και εξουσία (1940-1944), Μεταίχμιο, 2018, σημ. 43. vi. Το βιβλίο έχει συμπεριληφθεί και στο Section VII: The International Bibliography of Communist Studies. Issue 2009, Compiled by Bernhard H. Bayerlein and Gleb Albert (with contributions from Uwe Sonnenberg, Kostis Karpozilos and others) στο The International Newsletter of Communist Studies Online XVI (2010), no. 23, σ. 191. ❑ Μεταφράσεις – Επιμέλειες βιβλίων 4. Του πόθου αρρωστημένος. Ιατρική και Ποίηση στον «Ερωτόκριτο», μτφρ. Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Π.Ε.Κ., 1999 (πρωτότυπο: Massimo Peri, Malato d’amore. La poesia dei medici e la medicina dei poeti, Rubbetino, 1996). ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ (για την ελληνική έκδοση) i. Στέφανος Κακλαμάνης, «Βασανισμένος από έρωτα», Το Βήμα, «Βιβλία», 23.5.1999, σ. 8-9. ii. Βασίλης Πασχάλης (ερευνητής του Τμήματος Μ.Ι.Θ.Ε. Παν/μίου Αθηνών), «Η διαπλοκή ιατρικής – ποίησης», Η Καθημερινή, «Βιβλίο», 6.6.1999, σ. 56. iii. Θανάσης Μουτσόπουλος, «Πώς ο έρωτας διαβάζεται ως αρρώστια… και η λογοτεχνία γίνεται ιατρική», Αντί 687 (21.5.1999) 63-64. -29- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) iv. Τασούλα Μαρκομιχελάκη, ηλεκτρονική βιβλιοπαρουσίαση, με αναλυτική περιγραφή των περιεχομένων του βιβλίου, στο site του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας: www.greeklanguage.gr/greekLang/literature/studies/ essays/04.html ➢ Βλ. επίσης: Αντώνης Λιάκος, «Καίγει όντεν αρχίση», Το Βήμα, «Βιβλία», 8.6.1997, σ. 10 (βιβλιοκρισία για την ιταλική έκδοση). ❑ Άρθρα σε επιστημονικά Περιοδικά και Συλλογικούς τόμους 5. «Φαινόμενα γλωσσικής διαπλοκής στο έργο του Σολωμού», Μαντατοφόρος 41 (Ιανουάριος 1996) 5-49. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ii. iii. iv. v. vi. vii. viii. ix. x. xi. xii. xiii. xiv. Massimo Peri, «Μικροπαρατηρήσεις στον Σολωμό», Μαντατοφόρος 41 (Ιανουάριος 1996), σ. 84, 111. Στυλιανός Αλεξίου, Σολωμιστές και Σολωμός, Στιγμή, 1997, σ. 71. Peter Mackridge, «Solomos after Alexiou: A critical study», Byzantine and Modern Greek Studies 23 (1999) 298-316, σημ. 19. Π. Δ. Μαστροδημήτρης, Η νεοελληνική σύνθεση: Θέματα και κατευθύνσεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Νεφέλη, 1999, σ. 89, σημ. 13. Βλ. εδώ και σημείο vii. Γιάννης Δάλλας, Σκαπτή ύλη. Από τα σολωμικά μεταλλεία, Άγρα, 2002, σ. 27 [= «Ο Σολωμός ανάμεσα σε δύο γλώσσες. Η αμφίδρομη δοκιμασία της ποιητικής ιδέας», Η Λέξη 142 (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1997), σ. 692]. Γιώργος Βελουδής, «Της γλώσσης μας τα κάλλη», Κριτικά στο Σολωμό, Δωδώνη, Αθήνα Γιάννινα 2000, σ. 177, σημ. 88. Π. Δ. Μαστροδημήτρης, Επτανησιακά. Μελετήματα για την επτανησιακή λογοτεχνία και κριτική (1960-2005), Πορεία, Αθήνα 2006, σ. 198, σημ. 13. Δημήτρης Δημηρούλης, Φάκελος «Διονύσιος Σολωμός». Ανατομία ενός εθνικού θρίλερ, Μεταίχμιο, 2003, σ. 90, σημ. 8. Διονύσιος Σολωμός Έργα: Ποιήματα και Πεζά, εισαγ. - επιμ. - σχόλια Δημήτρης Δημηρούλης, Μεταίχμιο, 2007, σ. 514 («Βιβλιογραφία: Μελέτες»). Πήτερ Μάκριτζ (Peter Mackridge), Εκμαγεία της ποίησης. Σολωμός – Καβάφης – Σεφέρης, Εστία, 2008, σ. 39, σημ. 4. Gaia Zaccagni, “Sulle tracce dei versi mascherati: osservazioni sul variantismo e sul bilinguismo di Dionisios Solomos”, στο: Pavlou Kostis – Pilidis Giorgio (επιμ.), Autografi letterari romanzi e neogreci, ό.π., σ. 183 και σημ. 20. Kostis Pavlou, “Le premier projet d’écriture des Libres Assiégés de Dionysios Solomos: vers une démarche génétique”, στο: Pavlou Kostis – Pilidis Giorgio (επιμ.), Autografi letterari romanzi e neogreci, ό.π., 2015, σ. 140, σημ. 35. Massimo Peri, Η φεγγαροντυμένη του Σολωμού. Ένας άγνωστος x που πρέπει να παραμείνει άγνωστος, ό.π., σ. 20, 34, 53. Massimo Peri, “Poeti greci del Novecento: una Ferrari fra le Topolino”, στο: Cinzia Franchi (επιμ.), Editoria e Traduzione. Focus sulle lingue ‘di minore diffusione’, Lithos Editrice, Roma 2016, σ. 370, σημ. 23. 6. «Προβλήματα περιγραφής και ερμηνείας των ελληνοϊταλικών του Σολωμού», Πόρφυρας 95-96 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2000) 197-232. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ii. Πήτερ Μάκριτζ, Εκμαγεία της ποίησης, ό.π., σ. 39, σημ. 4. Δημήτρης Δημηρούλης, Φάκελος «Διονύσιος Σολωμός», ό.π., σ. 90, σημ. 8. -30- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) iii. Gaia Zaccagni, “Sulle tracce dei versi mascherati: osservazioni sul variantismo e sul bilinguismo di Dionísios Solomós”, ό.π., σ. 183 και σημ. 20. iv. Kostis Pavlou, “Le premier projet d’écriture des Libres Assiégés de Dionysios Solomos: vers une démarche génétique”, ό.π., σ. 140, σημ. 35. v. Γιώργος Κ. Μύαρης, «Η επικαιρότητα του έργου και του μηνύματος του Ρήγα. Αναγνώσεις και ιδεολογικές χρήσεις», Υπέρεια, τ. Ε΄ [= Πρακτικά Ε΄ Διεθνούς Συνεδρίου «ΦεραίΒελεστίνο-Ρήγας»], επιμ. Δ. Α. Καραμπελόπουλος, Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης ΦερώνΒελεστίνου-Ρήγα, 2010, σ. 1008, σημ. 11, αναρτημένο στο: http://www.rhigassociety.gr/new/wpcontent/uploads/2016/06/%CE%A5pereia_Tomos_%C E%95_11436_521_1207.pdf 7. «Για τις ελληνικές πηγές του σολωμικού Διαλόγου», Η Λέξη 142 (ΝοέμβριοςΔεκέμβριος 1997) 868-88 και: Il Dialogo di Solomòs. La questione delle fonti», ΙταλοΕλληνικά. Rivista di cultura Greco-moderna, Napoli 1997-98, 397-422. ΑΝΑΦΟΡΕΣ Peter Mackridge, «Solomos after Alexiou: A critical study», ό.π., σημ. 25. Βασίλης Αλεξίου, «Μεταγλωσσ(ολογ)ικοί διαλογισμοί πάνω στον σολωμικό Διάλογο», Νέα Εστία 1732 (Μάρτιος 2001), σ. 361, σημ. 7. iii. Βασιλική Μήσιου, Περί μεταφράσεως ποιητών. Θεωρητικές τοποθετήσεις Ελλήνων ποιητών του 19ου και του 20ού αιώνα και η επίδρασή τους στο μεταφραστικό έργο τους, διδ. διατριβή, ΑΠΘ – Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, 2012, σ. 157, σημ. 296. Βλ. http://ikee.lib.auth.gr/record/131067/files/Misiou.pdf iv. Στέση Αθήνη, «Οι νεοελληνικές τύχες του Αλκιβιάδη ώς το τέλος του 19ου αιώνα», Σύγκριση, 25 (2016), σ. 9, σημ. 30. Βλ. https://doi.org/10.12681/comparison.8787 i. ii. 8. «Ο Σεφέρης και “οι τρεις μεγάλοι ποιητές μας που δεν ήξεραν ελληνικά”», στον τόμο: Γιώργος Σεφέρης: το ζύγιασμα της καλοσύνης, επιμ. Μ. Πιερής, εκδόσεις Μεσόγειος – Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004, 245-267. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. 9. Κωνσταντίνα Ζάνου, «Διανοούμενοι-“γέφυρες” στη μετάβαση από την προεθνική στην εθνική εποχή», Τα ιστορικά, τόμ. 30, τχ. 58 (Ιούνιος 2013), σ. 8, σημ. 10. «Μια λύση στο πρόβλημα της ονομασίας των νεοελληνικών στίχων στην παραδοσιακή έμμετρη ποίηση», Μικροφιλολογικά 21 (άνοιξη 2007) 36-42, και 22 (φθινόπωρο 2007) 57-59. ΑΝΑΦΟΡΕΣ Massimo Peri, «Il ricordo della musica nei versi greci medievali e moderni: un confronto con la situazione romanza», Rivista di studi bizantini e neoellenici 49 (2012), σ. 119 και σημ. 41. ii. Olessia Fedina, «Δύο συστήματα μέτρησης και κατάταξης των νεοελληνικών στίχων. Μερικές παρατηρήσεις και προτάσεις», Κονδυλοφόρος 11 (2012), σ. 11, σημ. 7. iii. Τάσος Καπλάνης, «Μέτρο και ομοιοκαταληξία στον νεοελληνικό 17ο αιώνα. Η μαρτυρία του αυτόγραφου κώδικα BAR ms. gr. 37», στον ψηφιακό τόμο Ζητήματα Νεοελληνικής Φιλολογίας: Μετρικά, υφολογικά, κριτικά, μεταφραστικά, ΑΠΘ – Τομέας ΜΝΕΦ, 2016, http://www.lit.auth.gr/sites/default/files/mneme_x._a._kokole_praktika.pdf, σ. 138, σημ. 25. i. -31- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 10. «Μετρικά ζητήματα στη φαναριώτικη ποίηση», Νέα Εστία, τχ. 1866 (Σεπτέμβριος 2015) 716-752. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. Αναστασία Τσακιρίδου, Συγκριτική μελέτη προεπαναστατικών φαναριώτικων ποιητικών ανθολογιών σε σχέση με το χειρόγραφο «Μελπομένη» του Νικηφόρου Καντουνιάρη (1818), διδ. διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - Τμήμα Φιλολογίας, 2018, passim αναφορές στο κεφ. «Στιχουργική», σ. 133-154. 11. «Η παρουσίαση του “άλλου εαυτού” στο αυτοβιογραφικό αφήγημα. Παράλλαξη και αποσιώπηση στο Αμάρτημα της μητρός μου του Γ. Βιζυηνού», Νέα Εστία 1834 (Ιούνιος 2010) 1151-1186. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. Ελένη Γ. Πότσα, Η αισθητική του Γ. Μ. Βιζυηνού. Θεωρία και λογοτεχνικές προσαρμογές, διπλωματική μεταπτυχιακή εργασία, ΑΠΘ – Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, 2014, σ. 117, σημ. 656, σ. 119, σημ. 669, σ. 134, σημ. 746. 12. «Νοσταλγώντας “το άπειρο των παιδικών μας χρόνων”. Το θέμα της παιδικότητας στην ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη», Το Δέντρο 171-172 (φθινόπωρο 2009) 14-18. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ii. Έλλη Φιλοκύπρου, “Ένοχος μιας μεγάλης αθωότητας”. Η ποιητική περιπέτεια του Τάσου Λειβαδίτη, Νεφέλη, 2012, σ. 170, 254. Vagia Κalfa, The Poetics of Tasos Leivaditis: From Extroversion to Introversion, M.Phil. thesis, University of Birmingham, 2015 (επόπτης: Dimitris Tziovas), Βιβλιογραφία. Βλ. http://etheses.bham.ac.uk/6483/1/kalfa15mphil.pdf. 13. «Come l’uom s’eterna. Για μια τυπολογία των ηρώων της καζαντζακικής μυθολογίας», Φιλόλογος 130 (Ιανουάριος-Μάρτιος 2008) 55-71. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ii. Helena González Vaquerizo, La Odisea cretense y modernista de Nikos Kazantzakis, Tesis doctoral, Universidad Autónoma de Madrid, 2013, σ. 503 (Βιβλιογραφία). Λυδία Παπαστεφανάκη, «Βλέποντας τον Καζαντζάκη με τα μάτια του θεάτρου. [...]», στον τόμο: Η θέση του Καζαντζάκη στην Εκπαίδευση στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Εκδοχές πρόσληψης στη διδασκαλία και στην έρευνα, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου για τα 60 χρόνια από το θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη υπό την αιγίδα του ΥΠ.Ε.Π.Θ., επιμ. Σοφία Κανάκη, έκδ. Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, Ηράκλειο 2019, σ. 231, 232. 14. «Kazantzakis’s perception of England (1939, 1946)», στον τόμο: Culture and Society in Crete. From Kornaros to Kazantzakis, Cambridge Scholars Publishing, 2017, 77-102. ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ i. ii. Peter Bien, Βιβλιοκρισία του τόμου στο Journal of Modern Greek Studies 37.1: 184-187, η αναφορά στην εργασία μου στη σ. 184. DOI: 10.1353/mgs.2019.0007 Τασούλα Μαρκομιχελάκη, Βιβλιοκρισία του τόμου στο Byzantine and Modern Greek Studies 43.1 (April 2019) 143-145, η αναφορά στην εργασία μου στη σ. 144. ΑΝΑΦΟΡΕΣ iii. David Holton, “Kazantzakis in Cambridge”, στον τόμο: Between Two Worlds: The British Council and Anglo–Greek Literary Interactions, 1945-1955, edited by Peter Mackridge and David Ricks, Routledge, London & New York, 2018, σ. 223, σημ. 5. -32- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΣΧΕΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 15. «Ο απόηχος του Κρητικού Αγώνα στην ποίηση των Ελλήνων Ρομαντικών», στον τόμο: Ο Ρομαντισμός στην Ελλάδα, Εταιρεία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, 2002, 31-53. ΑΝΑΦΟΡΕΣ Λουκία Δρούλια, «Βίκτωρ Ουγκώ: οι φιλελληνικές του εκδηλώσεις», στο: Βίκτωρ Ουγκώ (1802-1885). Ο ρομαντικός συγγραφέας, ο οραματιστής στοχαστής, ο φιλέλληνας. 200 χρόνια από τη γέννησή του, επιμ. Ά. Ταμπάκη, Δ. Προβατά, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2002, σ. 57 (Βιβλιογραφία). ii. Μαίρη Μικέ, Έρως (αντ)εθνικός, Πόλις, 2007, σ. 14-15, σημ. 24. iii. Γιάννης Παπαθεοδώρου, Ρομαντικά πεπρωμένα. Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης ως «εθνικός ποιητής», Βιβλιόραμα, Αθήνα 2009, σ. 64, σημ. 90. iv. Θάλεια Ιερωνυμάκη, «Ωδές στην επαναστατημένη Κρήτη (1841 και 1866): Όψεις των μετασχηματισμών ενός ποιητικού είδους», Πεπραγμένα του Ι΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, επιμ. Κωστής Ψυχογυιός, τ. Γ5, Χανιά 2011, σ. 17, σημ. 5. Της ίδιας, Η νεοελληνική ωδή έως το 1880. Ιστορική διαμόρφωση και θεωρία του είδους, Σμίλη, Αθήνα 2017, σ. 361, σημ. 51. v. Δημήτρης Μαλέσης, «…ν’ ανάψη η επανάστασις». Μεγάλη Ιδέα και στρατός τον 19ο αιώνα, Ασίνη, Αθήνα 2018, σ. 192, σημ. 53. i. 16. «Ιστορία και Λογοτεχνία [...]. Μια διεπιστημονική πρόταση διδασκαλίας [...]», στον τόμο: Η διαθεματικότητα στο σύγχρονο σχολείο & η διδασκαλία της Ιστορίας με τη χρήση πηγών, επιμ. Κ. Αγγελάκος – Γ. Κόκκινος, Μεταίχμιο, 2004, 101-131. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ii. iii. iv. v. vi. vii. viii. Δημήτρης Κ. Μαυροσκούφης, Αναζητώντας τα ίχνη της ιστορίας. Ιστοριογραφία, Διδακτική Μεθοδολογία και ιστορικές πηγές, α/φοι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005, σ. 52. Μαρία Βλαχού, «Η αξιοποίηση του τοπικού περιβάλλοντος και η οργανική του ένταξη στο μάθημα της Ιστορίας», στο: Προσεγγίζοντας την ιστορική εκπαίδευση στις αρχές του 21ου αιώνα, επιμ. Γ. Κόκκινος – Ειρ. Νάκου, Μεταίχμιο, 2006, σ. 399, σημ. 8. Άγγελος Παληκίδης, «Το λογοτεχνικό αφήγημα ως ιστορική πηγή: Ζητήματα ερμηνείας και διδακτικής μεθοδολογίας, προσεγγίζοντας την Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα», στον τόμο: Η θέση της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Χριστίνα Αργυροπούλου – Παναγιώτης Σκορδάς, Ελληνοεκδοτική, 2010, σ. 391, 394 (στο κείμενο η εργασία αναφέρεται ως μία από τις «ελάχιστες [5] συγκροτημένες προτάσεις [… με] θεωρητικό και μεθοδολογικό προβληματισμό πάνω στη σχέση ιστορίας και λογοτεχνίας»). Μαρία Νέζη, «Συναναγνώσεις λογοτεχνικών και ιστοριογραφικών κειμένων. Σενάρια διαθεματικής διδασκαλίας», Ήριννα 4 (Αύγουστος 2011), σ. 163. Παναγιώτης Γ. Κιμουρτζής, «Η φοίτηση στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά τον Μεσοπόλεμο. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο νεαρός Νικόλαος», Academia. A Publication of the Higher Education Policy Network, volume 1, number 1 (2011), σ. 69, σημ. 16. Βλ. http://xantho.lis.upatras.gr/pasithee/index.php/academia. Γιώργος Κ. Μύαρης, «Ποίηση και Ιστορία στο έργο του Κυριάκου Χαραλαμπίδη. Η μορφή του Ρήγα Βελεστινλή», στο: Υπέρεια, τ. 6, μέρος Β΄, Πρακτικά ΣΤ΄ Διεθνούς Συνεδρίου, επιμ. Δ. Α. Καραμπερόπουλος, Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα, 2014, σ. 997 και σημ. 10, 11. Γιώργος Κ. Μύαρης, «Από την Ιστορία στην Τέχνη. Αποτυπώσεις του Ισπανικού Εμφύλιου Πολέμου: Ποιητικές αναφορές του Θοδόση Πιερίδη», στον τόμο: Ο Ισπανικός Εμφύλιος: Κύπρος, Ελλάδα και Ευρώπη, Πρακτικά Συνεδρίου, Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας, Λευκωσία 2015, σ. 79, σημ. 32. Π. Καπροΐτη, Ε. Σαραντοπούλου, Χρ. Ζεπάτου, «Διδάσκοντας Ιστορία μέσα από τη Λογοτεχνία και τις Τέχνες», στον τόμο: Προγράμματα Σπουδών – Σχολικά εγχειρίδια. Από το παρελθόν στο -33- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) παρόν και το μέλλον, Πρακτικά Συνεδρίου, επιμ. Σταύρος Σγόρδος, Αθήνα 2016, τόμος Β΄, σ. 22. ix. Σμαράγδω Κωστούδα – Χριστίνα Κουζινόβσκα, «Οι διαπολιτισμικές συνιστώσες σε σύγχρονα ιστορικά μυθιστορήματα», στον τόμο: Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός, Πρακτικά 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, επιμ. Γιώτα Παπαδημητρίου, Χριστόφορος Κωσταρής, Αθήνα 2019, τόμος Β΄, σ. 475, 476. x. Νικόλαος Λινάρδος, «Όψεις Πολιτισμικής Ιστορίας: Η Ελληνόγλωσση Μεσαιωνική Γραμματεία στη Μέση Εκπαίδευση», στον τόμο: Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα, ό.π., σ. 569. xi. Νικολέττα Γιαννήτσαρου, «“Μια φορά κι έναν καιρό…”. Μια έρευνα για ιστορία και ιστορίες», Πρακτικά 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Γραμματισμός και Σύγχρονη Κοινωνία: Ταυτότητες, Κείμενα, Θεσμοί, Υπουργείο Παιδείας Κύπρου – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, [2020], σ. 64, 6566, 69, 70, 71, 73. ➢ Βλ. και Ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις. 17. «“Σκοτάδι πνευματικό σκέπασε την Ελλάδα…”: Διαβάζοντας για την παιδεία επί Τουρκοκρατίας […], στον τόμο: Η Διδακτική της Ιστορίας στην Ελλάδα και η έρευνα στα σχολικά εγχειρίδια, επιμ. Α. Π. Ανδρέου, Μεταίχμιο, 2008, 233-267. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ➢ Τα συγκρουσιακά θέματα στη διδασκαλία της Ιστορίας, συλλογικός τόμος, Νοόγραμμα Εκδοτική, Αθήνα 2010, σ. 27, 110 (Βιβλιογραφία). Βλ. και Ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις. 18. «Το αντικαθρέφτισμα της Ιστορίας στην ποίηση του Κώστα Μόντη», στον τόμο: Κώστας Μόντης (1914-2004). Ο περιπατητής του ουρανού, επιμ. Κ. Νικολαΐδης, Λευκωσία 2008, 175-190. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. Nicoletta Hadjipavlou, ‘This too will pass’: Constructing the idea of Empire in the Modern Greek poetry of Cyprus (1878-2004), διδ. διατριβή, King’s College London, 2015, σ. 148, σημ. 314, σ. 149, σημ. 316, σ. 174, σημ. 366, σ. 193, σημ. 397. 19. «Ο “πολιτικός” Σεφέρης και ο “ιστορικός” Καβάφης· παράλληλοι;», Το Δέντρο 179-180 (Ιανουάριος-Μάρτιος 2011) 9-22. ΑΝΑΦΟΡΕΣ Anastasia Antonopoulou, «Late Antiquity as an Expression of Decadence in the Poetry of Constantine P. Cavafy and Stefan George», στο: Marja Härmänmaa and Christopher Nissen (eds), Decadence, Degeneration and the End. Studies in the European Fin de Siècle, Palgrave Macmillan, New York 2014, σ. 62, σημ. 6, 245-246 (Βιβλιογραφία). ii. Οικονομίδου Σοφία, «Η πρόσληψη του Κ. Π. Καβάφη στο γερμανόφωνο χώρο», διπλωματική εργασία, Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Σπουδών Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας Τμήματος Φιλολογίας, ΑΠΘ 2015 (επιβλέπων: Μιχάλης Χρυσανθόπουλος), σ. 16. Βλ. http://ikee.lib.auth.gr/record/284235/files/GRI-2016-17184.pdf iii. Το άρθρο μου αναφέρεται επίσης στον επίσημο ιστότοπο του «Αρχείου Καβάφη», www.cavafy.com/companion/bibliography/analytical.asp?years=2011. ➢ Βλ. και Ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις. i. -34- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 20. «Cipro tra Grecia e Gran Bretagna, 1931-1960: testimonianze di letterati di lingua greca», Res publica, vol. 8 (gennaio-aprile 2014) 65-86. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. ii. Luca Pignataro, Il Dodecaneso italiano, 1912-1947, vol. III: De Vecchi, Guerra e dopoguerra, 19361947/50, Edizioni Solfanelli, 2018, σ. 12, σημ. 16, σ. 214, σημ. 584, σ. 353, σημ. 1328. Marcello Rinaldi, Verso un’inevitabile amicizia. Italia e Grecia tra il 26 maggio 1944 e il 5 novembre 1948, Società Editrice Dante Alighieri, Roma 2018, σ. 37. 21. «Η “Κύπρια Οδύσσεια” ιστορημένη από την Πίτσα Γαλάζη», Νέα Εστία, τόμ. 179, τχ. 1871 (Δεκέμβριος 2016) 735-750. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. Alexandra Gorbacheva, Η πρόσληψη του γενέθλιου τόπου στη νεοελληνική λογοτεχνία της Κύπρου του 20ού αιώνα, διδ. διατριβή, ό.π., 2019, σ. 136, σημ. 329, σ. 166, σημ. 394. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 22. «Σχεδίασμα για μια Γραμματική της ποιητικής γλώσσας [...]», στον τόμο: Γλώσσα και Λογοτεχνία στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Κ. Μπαλάσκας – Κ. Αγγελάκος, Μεταίχμιο, 2005, 143-173. ΑΝΑΦΟΡΕΣ Γιώργος Κ. Μύαρης – Δέσποινα Νικολάου – Αγγελική Ριαλά, Το δημοτικό τραγούδι ως πολιτισμικό αγαθό. Η διδασκαλία του στη Μέση Εκπαίδευση της Κύπρου, Ακτίς, Λεμεσός 2016, βλ. Βιβλιογραφία (στο τομίδιο γίνεται αναφορά και σε άλλες μελέτες μου για τη διδακτική της λογοτεχνίας, βλ. τις σημειώσεις στις σ. 28, 29). ii. Μαρίκα Δουζίνα, Εναλλακτικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού κειμένου [...] μέσω της δημιουργικής ανάγνωσης και της δημιουργικής γραφής, διδ. διατριβή, ΕΚΠΑ – Τμήμα ΕΜΜΕ, 2019, passim. iii. Το δημοσίευμα εντάχθηκε ως μελέτη αναφοράς στο μάθημα ΕΠΑ 526: «Η διδακτική και η διδασκαλία της Λογοτεχνίας» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (διδάσκουσα: Σταυρούλα Τσιπλάκου). ➢ Βλ. και Ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις. i. 23. «Ο Ρίτσος στα σχολικά εγχειρίδια Λογοτεχνίας», Ήριννα 3 (2010) 55-79· αναδημοσ. με βελτιώσεις Παρουσία Κύπρου 19 (2010) 82-96. ΑΝΑΦΟΡΕΣ i. Μαρίκα Δουζίνα, Εναλλακτικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού κειμένου [...], διδ. διατριβή, ό.π., 2019, σ. 295, σημ. 227. 24. Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας & συναφή δημοσιεύματα ΑΝΑΦΟΡΕΣ Διδακτική της Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση: Αντικρίζοντας το νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα, επιμ. Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα – Γιώργος Κ. Μύαρης, ΥΠΠ, Λευκωσία 2012, passim. ii. Δημιουργική Διδασκαλία της Λογοτεχνίας: Εισηγήσεις και Πρακτικές Εφαρμογές στη Δημοτική Εκπαίδευση, επιμ. Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2017, passim. iii. Τάσος Μιχαηλίδης, «Η διδακτική της λογοτεχνίας στον 21ο αιώνα: προκλήσεις, όρια και προβληματισμοί», Εκπαιδευτική Επικαιρότητα, τ. Β΄, τχ. 5 (Δεκέμβριος 2018), σ. 3, http://ekpaideytikhepikairothta.gr/?page_id=375 i. -35- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) iv. Βασιλική Σελιώτη, Το τραύμα του 1974 στην ελλαδική και κυπριακή λογοτεχνία – Έμφυλες προσεγγίσεις, διδ. διατριβή, ό.π., 2019, σ. 173, σημ. 498. v. Μαρίκα Δουζίνα, Εναλλακτικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού κειμένου [...], διδ. διατριβή, ό.π., 2019, passim. vi. Λεωνίδας Γαλάζης, «Λογοτεχνικός γραμματισμός και λογοτεχνική επάρκεια. Όροι, όρια, διδακτικές στρατηγικές», Νέα Παιδεία 170 (2019) 55-63, σ. 55, σημ. 1 και passim. vii. Λεωνίδας Γαλάζης, «Ανάμεσα στα δίκτυα των κειμένων και των διδακτικών επιλογών [...]», ανακοίνωση στο 3ο Διεθνές Συνέδριο Γραμματισμός και Σύγχρονη Κοινωνία: Ταυτότητες, Κείμενα, Θεσμοί (Λευκωσία, 11-12/10/2019), αναρτημένο στο Academia.edu, σημ. 17. ❑ Ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις Οι σημαντικότερες από τις δημοσιεύσεις μου βρίσκονται αναρτημένες, μετά την έντυπη δημοσίευσή τους, στο ucy.academia.edu/AfroditiAthanasopoulou. Αναφέρω την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας (25.500 επισκέψεις από 29/11/2011 έως 12/07/2020) και τον αριθμό ανακτήσεων (views) για ορισμένα δημοσιεύματα, ως ενδεικτικά στοιχεία του αντίκτυπού τους. Προηγούνται τα άρθρα με τις περισσότερες ανακτήσεις. < τελευταία πρόσβαση: 12/07/2020 > 1. «Ιστορία και Λογοτεχνία. Μια διεπιστημονική πρόταση διδασκαλίας [...]» (2004). (ανακτήσεις: 6.361 από 29-11-2011) 2. «Ο “πολιτικός” Σεφέρης και ο “ιστορικός” Καβάφης· παράλληλοι;» (2011). (ανακτήσεις: 4.455 από 29-11-2011) 3. «Σχεδίασμα για μια Γραμματική της ποιητικής γλώσσας» (2005). (ανακτήσεις: 1.281 από 7-12-2011) 4. «“Σκοτάδι πνευματικό σκέπασε την Ελλάδα…”: Διαβάζοντας για την παιδεία επί Τουρκοκρατίας [...]» (2008) (ανακτήσεις: 1.220 από 7-12-2011). 5. «Η παρουσίαση του “άλλου εαυτού” στο αυτοβιογραφικό αφήγημα. Παράλλαξη και αποσιώπηση στο Αμάρτημα της μητρός μου του Γ. Βιζυηνού» (2010). (ανακτήσεις: 1.128 από 29-11-2011) 6. «Το αντικαθρέφτισμα της Ιστορίας στην ποίηση του Κώστα Μόντη» (2008). (ανακτήσεις: 1.072 από 4-3-2011) *** -36- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ❑ Άλλες εργασίες (δακτυλόγραφο) i. «Σατανισμός και άλλα βυρωνικά θέματα στην ποίηση του Αχιλλέα Παράσχου», μεταπτυχιακή εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, α.έ. 1989-90 (Βραβείο Χριστίνας Αγραφιώτη, α.έ. 1991-92). ΑΝΑΦΟΡΑ ii. Αθηνά Γεωργαντά, Αιών βυρωνομανής. Ο κόσμος του Byron και η νέα ελληνική ποίηση, Αθήνα: Εξάντας, 1992, προλογικό σημείωμα. «Η ομοιοκαταληξία του Ερωτικού Λόγου. Σύνταξη και σχολιασμός Ριμαρίου», εκπονήθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Αρχείο Νεοελληνικής Μετρικής», 1992. ΑΝΑΦΟΡΑ Ευριπίδης Γαραντούδης (επιμ.), Βιβλιογραφία Νεοελληνικής Μετρικής, Π.Ε.Κ., 2000, σ. 79, λήμμα αρ. 55. iii. «Ο Σολωμός και οι αρχαίοι», ανακοίνωση στο Συνέδριο Τα όρια της αρχαίας κληρονομιάς, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο, 30/10-3/11/1996. ΑΝΑΦΟΡΑ Δ. Ν. Μαρωνίτης, «Περί σολωμικής ποιητικής. Απορίες και προτάσεις», Διονύσιος Σολωμός. Μελετήματα, Πατάκης, 2007, σ. 58, σημ. 6 (α΄ δημοσ. στον τόμο: Διονύσιος Σολωμός: «Κανών» νεοελληνικού πνευματικού βίου;, Εταιρεία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, 1999, η αναφορά στη σ. 28, σημ. 6).  -37- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Γ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Ι. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ 39-53 1. Επιστημονικά ενδιαφέροντα 40 3. Ερευνητικά προγράμματα (περίληψη δραστηριότητας) 50 2. Σύνοψη ερευνητικού έργου – Μελλοντικοί στόχοι ΙΙ. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ 1. Μαθήματα σε Πανεπιστήμια 2. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών 3. Εποπτεία μάστερ και διατριβών ΙΙΙ. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ 1. Σε Συγκλητικές Επιτροπές του Πανεπιστημίου Κύπρου 2. Στη Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα ΒΝΕΣ 40 54-69 54 63 64 70 70 70 -38- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Ι. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ - ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ 1. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ Κύριο επιστημονικό πεδίο: Νεοελληνική και Συγκριτική Φιλολογία, με έμφαση στη λογοτεχνική παραγωγή και κριτική του 19ου και του 20ού αιώνα. Ειδικότερα ερευνητικά ενδιαφέροντα: Ευρωπαϊκός και Ελληνικός Ρομαντισμός, αθηναϊκός και επτανησιακός, με έμφαση στο έργο του Διονυσίου Σολωμού • Η σκέψη και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη • Μετρική • Αφηγηματολογία • Τοπολογία • Σχέσεις Ιστορίας – Λογοτεχνίας • Διδακτική της Λογοτεχνίας και σύνταξη Αναλυτικών Προγραμμάτων. 2. ΣΥΝΟΨΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ - ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Παραθέτω και τα αντίστοιχα δημοσιεύματα για να φανεί η εξέλιξη της έρευνάς μου για κάθε θέμα. ❑ ΣΟΛΩΜΟΣ Ένα σημαντικό μέρος της ερευνητικής μου δραστηριότητας διαχρονικά είναι αφιερωμένο στον γενάρχη της νεοελληνικής λογοτεχνίας Διονύσιο Σολωμό. Η διγλωσσία του Σολωμού αποτέλεσε το αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής μου (1999), αλλά και μιας σειράς εργασιών πριν και μετά την υποστήριξή της (δημοσιευμένες στα περιοδικά Μαντατοφόρος, Πόρφυρας, Η Λέξη και αλλού). Στα δημοσιεύματα αυτά με απασχόλησε επίσης η γλωσσική θεωρία του Σολωμού, με επίκεντρο τον Διάλογο και τις πηγές του, καθώς και οι υφολογικοί ιταλισμοί που αποτελούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ποιητικής έκφρασης (diction) του Επτανήσιου ποιητή. Στο κεφάλαιο που συνέγραψα για τον τόμο Διαπολιτισμικός διάλογος στην Εκπαίδευση (2013) επιχειρώ να περιγράψω πώς ο Σολωμός συνθέτει με τρόπο «μικτό αλλά νόμιμο» τις δύο βασικές πηγές της ποιητικής του έκφρασης, την ιταλική παράδοση και το δημοτικό τραγούδι, με έμφαση σε εκείνα τα ενδιαφέροντα φαινόμενα «μετρικού switching», όπου ο ιταλικός 11σύλλαβος και ο δημοτικός 15σύλλαβος συνεργάζονται στην κατασκευή του ποιήματος. Η τρέχουσα έρευνά μου επικεντρώνεται στη σχέση βίου και έργου. Ετοιμάζω μια μονογραφία για το θέμα αυτό, με άξονες τα λυρικά και τα σατιρικά ποιήματα του Σολωμού και με οδηγό την Αλληλογραφία του ποιητή (το έδαφος έχουν προλειάνει σχετικά δημοσιεύματα). Στόχος μου στη μελέτη αυτή, καταρχάς, είναι να δείξω και να αποδομήσω την ανεκδοτολογία και παραφιλολογία που έχει συσσωρευτεί γύρω από τη ζωή του ποιητή και, τελικά, να προτείνω ένα σχεδίασμα «εσωτερικής βιογραφίας» του Σολωμού, όπως θα είναι και ο τίτλος του βιβλίου μου. 1. 2. Μονογραφία Το πρόβλημα της διγλωσσίας – Η περίπτωση του Σολωμού, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 1999 (διδ. διατριβή). Αναρτημένη στο https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/32251 [ΣΟΛ. ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ, ΑΥΤΟΓΡΑΦΑ] Άρθρα 1996: «Φαινόμενα γλωσσικής διαπλοκής στο έργο του Σολωμού», Μαντατοφόρος 41, 5-49. [ΣΟΛ. ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ, ΕΚΔΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ] -39- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. i. ii. iii. 1997a: «Il Dialogo di Solomòs. La questione delle fonti», Ιταλο-Ελληνικά, Atti del V Convegno Nazionale di Studi Neogreci, Napoli, 397-422. 1997b: «Για τις ελληνικές πηγές του σολωμικού Διαλόγου», Η Λέξη 142, 868-881. [ΣΟΛΩΜΟΣ & ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ & ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΠΗΓΕΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ] 2000: «Προβλήματα περιγραφής και ερμηνείας των ελληνοϊταλικών του Σολωμού», Πόρφυρας 95-96, 197-232 [σύνοψη των πορισμάτων της ανέκδοτης διδ. διατριβής μου] [ΣΟΛ. ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ, ΑΥΤΟΓΡΑΦΑ ΕΡΓΑ] 2004: «Ο Σεφέρης και “οι τρεις μεγάλοι ποιητές μας που δεν ήξεραν ελληνικά”», στον τόμο: Γιώργος Σεφέρης: το ζύγιασμα της καλοσύνης, επιμ. Μιχάλης Πιερής, Μεσόγειος – Ελληνικά Γράμματα, 245-267. [ΣΕΦΕΡΗΣ: ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ, ΓΛΩΣΣΑ & ΥΦΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, ΣΟΛ. ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ] 2010: «Απομεινάρι θαυμαστό ερμιάς και μεγαλείου: Η σολωμική κληρονομιά από τη σκοπιά του σήμερα», Ακτή 82, 203-222. [ΣΟΛΩΜΟΣ, ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΤΕΡΟΥΣ] 2013 (σε συνεργασία με τη Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα): «Βιτσέντζος Κορνάρος – Διονύσιος Σολωμός: Η χρήση λογοτεχνικών παραδειγμάτων του 16ου και 19ου αιώνα στη διαπολιτισμική εκπαίδευση […]», κεφάλαιο στον τόμο: Διαπολιτισμικός διάλογος στην Εκπαίδευση, επιμ. Π. Αγγελίδης και Χρ. Χατζησωτηρίου, Διάδραση, 379-419 (ειδικά 390-413). [ΣΟΛ. ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ, ΥΦΟΛΟΓΙΚΟΙ ΙΤΑΛΙΣΜΟΙ, ΜΕΤΡΙΚΗ ΔΙΑΠΛΟΚΗ, ΣΟΛΩΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ, ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΕΤΕΡΟΤΗΤΑ, ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ] 2015a: «Ο ερωτικός - λυρικός Σολωμός», Πόρφυρας 155, 7-24. [ΣΟΛ. ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΟΛ. ΕΡΓΟΥ] 2015b: «Από τις Κρητικές κωμωδίες στα σατιρικά όνειρα του Σολωμού», στον τόμο: Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014), Πρακτικά Ε΄ Συνεδρίου Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, επιμ. Κ. Α. Δημάδης, τόμος Β΄, 785-819. [ΣΟΛ. ΣΑΤΙΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΚΩΜΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ, ΕΠΤΑΝ. «ΟΜΙΛΙΕΣ», ΣΥΝΘΕΜΑ 1833-34, ΟΙΚΟΓ. ΔΙΚΗ] 2018a: «Η Αλληλογραφία του Σολωμού: μια πολύτιμη πηγή για τη ζωή και το έργο του», στα ψηφιακά Πρακτικά «Με ολάνοιχτα του λογισμού τα μάτια». 220 χρόνια από τη γέννηση του Διονυσίου Σολωμού, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου, http://logom.schools.ac.cy/index.php/el/epimorfosi/imerides-synedria (26 σελίδες). [ΣΟΛ. ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ, ΒΙΟΣ & ΕΡΓΟ ] 2018b: «Οι κριτικές απόψεις του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου για το έργο του Σολωμού, του Κάλβου και άλλων ποιητών του 19ου αιώνα», στον τόμο: Το κριτικό έργο του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Εκδόσεις Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Αθήνα, 111-126. [ΣΟΛΩΜΟΣ, ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ] 2018c: «Being a Bilingual “National” Poet: The Case of Dionysios Solomos / Dionisio Salamon», στον τόμο: Innovation in Language Learning, Proceedings of the 11th International Conference, Filodiritto Editore, Florence, 252-256. [ΣΟΛΩΜΟΣ, ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ, ΕΚΔ. ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΕΚΔ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ] 2020 (υπό δημοσίευση): ««Ο “Διθύραμβος” του Αλ. Σούτσου και “Η ΚΕ΄ Μαρτίου” του Γ. Ζαλοκώστα: Μιμήσεις και μεταποιήσεις του Ύμνου εις την Ελευθερίαν του Δ. Σολωμού στην ποίηση των Αθηναίων Ρομαντικών», υπό δημοσίευση στα Πρακτικά του διαδικτυακού Επιστημονικού Συνεδρίου Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία (1213/6/2020), με βεβαίωση δημοσίευσης. [ΣΟΛ. ΥΜΝΟΣ, ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΙ] ------------------------------Άρθρα υπό ετοιμασία: «Ο locus amoenus στο έργο του Σολωμού». «Le poesie satiriche di Solomòs: sogni, visioni, terrori». Βιβλίο υπό συγγραφή: Σχεδίασμα «εσωτερικής βιογραφίας» του Σολωμού με βάση το έργο και την αλληλογραφία του. -40- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ❑ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ Οι πρώτες εργασίες μου για τον Καζαντζάκη (2007, 2008) κινήθηκαν γύρω από την κοσμοθεωρία του και την εφαρμογή της στο δημιουργικό έργο του (Ασκητική, Αναφορά στον Γκρέκο και μυθιστορήματα της ωριμότητας). Στα δημοσιεύματα αυτά ανίχνευσα το υπόβαθρο της σκέψης του (βιταλισμός, νιτσεϊσμός, βουδισμός, ορθόδοξος μυστικισμός) με βάση έννοιες-κλειδιά όπως «Κραυγή», «Ανήφορος», «Άβυσσος», «Κρητική ματιά», «μετουσίωση», «θέωση» [= Ελευθερία], και έδειξα πώς οι έννοιες αυτές ενσαρκώνονται σε τύπους ανθρώπων στα έργα του: ο άνθρωπος «των αισθήσεων»/Ζορμπάς – ο άνθρωπος «του χρέους»/Καπετάν Μιχάλης – ο «ήρωας-άγιος»/Μανολιός, Φραγκίσκος της Ασσίζης, Χριστός. Οι τύποι αυτοί συγκλίνουν προς το «μελλούμενο ον», τον τύπο του «ελεύθερου απελπισμένου» (desperado), που ενσαρκώνει ο Οδυσσέας στο ομώνυμο εμβληματικό έπος του Καζαντζάκη (1938). Πιο πρόσφατα, η έρευνά μου στράφηκε στην πολιτισμική πολιτική του Καζαντζάκη, ή «πολιτική του πνεύματος» κατά τον εύστοχο όρο του Peter Bien (“Politics of the spirit”). Διερεύνησα καταρχήν τη στάση του Κρητικού απέναντι στην Κύπρο και την Αγγλία σε αντίστοιχα δημοσιεύματα (2015, 2017). Προτίθεμαι να συνεχίσω αυτή τη γραμμή έρευνας εξετάζοντας τα ταξίδια του Καζαντζάκη εν συνόλω (Ρωσία, Ιταλία, Ισπανία, Παλαιστίνη, Άπω Ανατολή) μέσα από τα αντίστοιχα ταξιδιωτικά του. Με ενδιαφέρει επίσης η ψυχολογική προσέγγιση του καζαντζακικού έργου με κύριο ερευνητικό άξονα την ένταση ανάμεσα σε γενετήσιο και δημιουργικό οίστρο, ακριβέστερα την «απειλή» – όπως φαίνεται να την εκλαμβάνει ο συγγραφέας– της γενετήσιας ορμής έναντι της δημιουργικής πράξης (φόβος του ευνουχισμού). Στόχος είναι η ολοκλήρωση της μονογραφίας μου με τίτλο Αναφορά στη σκέψη και στο έργο του Καζαντζάκη. 1. 2. 3. 4. 5. i. Σχετικά δημοσιεύματα 2008a: «Come l’uom s’eterna. Για μια τυπολογία των ηρώων της καζαντζακικής μυθολογίας», Φιλόλογος 130, 55-71. [ΒΙΤΑΛΙΣΜΟΣ, ΜΠΕΡΞΟΝ, ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΖ.] 2008b: «Νίτσε – Βούδας – Καζαντζάκης: Η γενεαλογία της “Κρητικής Ματιάς”», Πόρφυρας 129, 287-303. [ΝΙΤΣΕ, ΗΘΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΖ., «ΚΡΗΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ»] 2015: «O Καζαντζάκης στο νησί της Αφροδίτης (1926). Ερωτήματα, υποθέσεις, νέα στοιχεία», στον τόμο: «Διά ανθύμησιν καιρού και τόπου». Λογοτεχνικές Αποτυπώσεις του Κόσμου της Κύπρου, επιμ. Μ. Πιερής, Πολιτιστικές Υπηρεσίες ΥΠΠ Κύπρου – Τμήμα ΒΝΕΣ Παν. Κύπρου, Λευκωσία 2015, 407-443 (α΄ δημοσ. Νέα Εστία 1865, Μάρτιος 2015, 270-301). [ΚΑΖ. ΤΑΞΙΔΙΑ: ΚΥΠΡΟΣ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΔΙΑΚΕΙΜΕΝΑ] 2017: «Kazantzakis’s perception of England (1939, 1946)», στον τόμο: Liana Giannakopoulou & Kostas E. Skordyles (eds), From Kornaros to Kazantzakis: Language, Culture, Society and History in Crete, Cambridge Scholars Publishing, 77-102. [ΚΑΖ. ΤΑΞΙΔΙΑ: ΑΓΓΛΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ] 2019: «Καζαντζακικές απηχήσεις στο έργο του Λειβαδίτη», Νέα Εστία 1882 (Σεπτέμβριος 2019) 844-876. [ΚΑΖ. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ, ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ] ----------------------Υπό δημοσίευση «Ζητούμενα του καζαντζακικού έργου», ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο Nikos Kazantzakis (1883-1957). The Luminous Interval (London, 18/2/2013). [ΑΛΛ/ΦΙΑ ΚΑΖ., ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ & ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ, ΔΥΤΙΚΕΣ - ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΖ. ΕΡΓΟΥ] -41- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) «“Salvatores Dei”. Το σωτηριολογικό πιστεύω του Ν. Καζαντζάκη», ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο Nikos Kazantzakis, 50 anni dalla morte (Napoli, 22-23/10/2007). [«ΘΕΟΛΟΓΙΑ» ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ] iii. Βιβλίο υπό συγγραφή: Αναφορά στη σκέψη και στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη. ii. ❑ ΜΕΤΡΙΚΗ Η ενασχόλησή μου με τη Μετρική χρονολογείται από την περίοδο των μεταπτυχιακών μου σπουδών (1990-1992: ερευνητικό πρόγραμμα «Αρχείο Νεοελληνικής Μετρικής»). Το πρώτο δημοσίευμά μου, σε συνεργασία με τον καθηγητή Massimο Peri, είναι για τον «ελευθερωμένο στίχο» στην ποίηση του Παλαμά και του Καβάφη (1996, γρ. 1993), ενώ ακόμη πιο πρώιμο (1992) είναι το «Ριμάριο» για τον Ερωτικό Λόγο του Σεφέρη (αναφέρεται στη Βιβλιογραφία Νεοελληνικής Μετρικής, επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης, Π.Ε.Κ. 2000, σ. 79, αρ. 55). Ως σημαντικούς σταθμούς της ερευνητικής μου δουλειάς πάνω στη νεοελληνική Μετρική θεωρώ το δημοσίευμα στα Μικροφιλολογικά (2007), στο οποίο προτείνω μια λύση στο πρόβλημα της ορολογίας των νεοελληνικών στίχων που ομοιομετρούν κατά το «έντεχνο σύστημα», καθώς και το πιο πρόσφατο δημοσίευμα «Μετρικά ζητήματα στη φαναριώτικη ποίηση» (Νέα Εστία, 2015), που χαρτογραφεί ένα ουσιαστικά παρθένο έδαφος, αυτό της φαναριώτικης μετρικής. Η τρέχουσα έρευνά μου αφορά τους 15σύλλαβους της φαναριώτικης ποίησης. Παράλληλα επεκτείνω την έρευνα στην ποίηση των Αθηναίων ρομαντικών, οι οποίοι αντλούν από τη φαναριώτικη στιχουργία, με στόχο τη συγγραφή ενός βιβλίου για τη φαναριώτικη μετρική εν συνόλω (προεπαναστατική και μετεπαναστατική). Έχω ήδη έτοιμη μια Εισαγωγή στη νεοελληνική μετρική για μια πρώτη εξοικείωση του αναγνώστη με τη νεοελληνική στιχουργία και τα βασικά της ζητήματα (υπό έκδοση από τις εκδόσεις Gutenberg στην Αθήνα). Στα μελλοντικά μου σχέδια είναι η σύνταξη ενός Εγχειριδίου που θα αντικαταστήσει την παρωχημένη Νεοελληνική Μετρική του Θρ. Σταύρου, σε συνεργασία και με άλλους συναδέλφους (βλ. παρακάτω: Ερευνητικά προγράμματα). 1. 2. 3. 4. i. Σχετικά δημοσιεύματα 1996 (σε συνεργασία με τον Massimo Peri): «Μια ελληνική οδός προς τον ανισοσύλλαβο στίχο», στον τόμο: Η ελευθέρωση των μορφών, επιμ. Ν. Βαγενάς, Π.Ε.Κ., 57-69. [ΕΛΕΥΘΕΡΩΜΕΝΟΣ ΣΤΙΧΟΣ, ΠΑΛΑΜΑΣ, ΚΑΒΑΦΗΣ] 2007a-b: «Μια λύση στο πρόβλημα της ονομασίας των νεοελληνικών στίχων στην παραδοσιακή έμμετρη ποίηση», Μικροφιλολογικά 21, 36-42 και «Επισημείωση στο άρθρο για τη μετρική», στο ίδιο, 22, 57-59. [ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ, ΟΡΟΛΟΓΙΑ] 2015: «Μετρικά ζητήματα στη φαναριώτικη ποίηση», Νέα Εστία 1866, 716-752. [ΦΑΝΑΡΙΩΤΙΚΗ ΜΕΤΡΙΚΗ, ΦΑΝΑΡ. 15ΣΥΛΛΑΒΟΣ, ΦΑΝΑΡ. ΔΙΣΤΙΧΟ, ΦΑΝΑΡ. ΣΤΡΟΦΗ, ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΕΝΟΙ ΣΤΙΧΟΙ, ΦΑΝΑΡ. ΚΑΝΟΝΑΣ ΙΣΟΜΕΤΡΙΑΣ] Μεταφράσεις άρθρων 1996: «Ει τις τα ξένα μάχεται… Ιταλο-ελληνική μετρική διαπλοκή στις κυπριακές Ρίμες αγάπης», Σημείο Λευκωσίας 4, 93-103. Μετάφραση του άρθρου του Massimo Peri, «Ει τις τα ξένα μάχεται… Interferenze metriche italo-greche nel canzoniere petrarchista di Cipro». [13ΣΥΛΛΑΒΟΣ, ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΕΡΩΤΙΚΑ] ------------------------------------Bιβλίο υπό έκδοση (2020): Εισαγωγή στη Νεοελληνική Μετρική. Ένας οδηγός για κάθε ενδιαφερόμενο (έχει εγκριθεί από τις εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα). -42- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ii. Άρθρο υπό δημοσίευση: «Παρατηρήσεις στους δεκαπεντασύλλαβους των φαναριώτικων στιχουργημάτων: Από τις μισμαγιές στον Α. Ρ. Ραγκαβή», Πρακτικά 4ου Συνεδρίου Νεοελληνιστών των Βαλκανικών χωρών Ελληνισμός και Βαλκάνια – Αμφίδρομες σχέσεις: γλώσσα, ιστορία, λογοτεχνία, πολιτισμός (1453-2019), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Κομοτηνή, 22-24/11/2019). [ΦΑΝΑΡ. 15ΣΥΛΛ., ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΜΕΤΡΩΝ & ΡΥΘΜΩΝ] ❑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Το ζήτημα της αφηγηματικής αναπαράστασης του λόγου των προσώπων, ιδίως του ενδιάθετου, με απασχολεί ερευνητικά από καιρό. Το ενδιαφέρον μου εστιάζεται στα αφηγηματολογικά προβλήματα που θέτει η αναπαράσταση των σκέψεων/αισθημάτων των ηρώων κυρίως στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση (στην «αφήγηση του εγώ»), όπου αφηγητής και ήρωας είναι το ίδιο πρόσωπο, αλλά και στην τριτοπρόσωπη, με τη χρήση άλλοτε του υποκατάστατου και άλλοτε του ελεύθερου πλάγιου λόγου. Η επιλογή μεταξύ των δύο αυτών τύπων λόγου, όπως δείχνω στην υπό δημοσίευση εργασία μου για τη Φόνισσα του Παπαδιαμάντη, δεν είναι ασήμαντη, αλλά αντιθέτως αποκαλύπτει μια διάσταση της εσωτερικότητας των ηρώων που συνήθως δεν λαμβάνουμε υπόψη: ο υποκατάστατος λόγος κάποτε δίνει φωνή στο συλλογικό ασυνείδητο. Από την άλλη, η δημοσιευμένη εργασία μου για τον Βιζυηνό (Νέα Εστία, 2010) αποκαλύπτει ορισμένους αφηγηματικούς τρόπους/τεχνάσματα με τους οποίους «καλύπτεται» (και απωθείται) ο ενδιάθετος λόγος των προσώπων σε αφηγηματικό επίπεδο: την παράλλαξη και την αποσιώπηση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης μια σύμβαση στο πρωτοπρόσωπο αφήγημα –όπως προκύπτει κατεξοχήν από τα διηγήματα του Βιζυηνού– ότι δηλαδή είναι αναδρομικό: η ηλικιακή/χρονική απόσταση ανάμεσα στο εγώ-που-δρα (ανήλικος πρωταγωνιστής) και στο εγώ-που-αφηγείται (ενήλικος αφηγητής) είναι, όπως δείχνω στην εργασία, διαφορά σκοπιάς, αξιολογικής θέσης απέναντι στα πράγματα. Σχεδιάζω μια μονογραφία για να καλύψω με επάρκεια τα θέματα αυτά, προεκτείνοντας την έρευνά μου και σε άλλα κείμενα της ελληνικής ηθογραφίας. Η μονογραφία θα έχει τίτλο «Αφήγηση του εγώ». Η αναπαράσταση του εαυτού σε νεοελληνικά αφηγήματα του Ρεαλισμού. – – – – Σχετικά δημοσιεύματα 2010: «Η παρουσίαση του “άλλου εαυτού” στο αυτοβιογραφικό αφήγημα. Παράλλαξη και αποσιώπηση στο Αμάρτημα της μητρός μου του Γ. Βιζυηνού», Νέα Εστία 1834, 1151-1186. [ΒΙΖΥΗΝΟΣ ΑΜΑΡΤΗΜΑ, ΠΡΩΤΟΠΡΟΣΩΠΟ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΟ ΑΦΗΓΗΜΑ, ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ, ΑΦΗΓΗΜ. ΤΕΧΝΙΚΕΣ: ΠΑΡΑΛΛΑΞΗ, ΑΠΟΣΙΩΠΗΣΗ] 2020 (υπό δημοσίευση): «Τρόποι αφηγηματικής αναπαράστασης του λόγου των προσώπων σε κείμενα της ηθογραφίας στο μεταίχμιο 19ου και 20ού αιώνα», Πρακτικά 19ου Παγκύπριου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Προκλήσεις και προοπτικές στο σύγχρονο σχολείο: μεθοδολογικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία και τη μάθηση, Εκπαιδευτικός Όμιλος Κύπρου (Λευκωσία, 2425/1/2020), με βεβαίωση δημοσίευσης. [ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΦΟΝΙΣΣΑ, ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟΣ ΛΟΓΟΣ, ΟΝΕΙΡΑ] -----------------------------Άρθρο υπό ετοιμασία: «Γ. Βιζυηνού Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας: μια ψυχαναλυτική συνεδρία;» Βιβλίο υπό ετοιμασία: «Αφήγηση του εγώ». Η αναπαράσταση του εαυτού σε νεοελληνικά αφηγήματα του Ρεαλισμού. -43- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ❑ ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ Το ενδιαφέρον μου για τους λογοτεχνικούς τόπους προέκυψε από τη συνεργασία μου με τον καθηγητή Massimo Peri στο Πανεπιστήμιο της Padova, όταν μετέφρασα στα ελληνικά τη διεπιστημονική μονογραφία του Malato d’amore («Του πόθου αρρωστημένος». Ιατρική και Ποίηση στον «Ερωτόκριτο», Π.Ε.Κ. 1999). Αναφέρω επίσης τη συμμετοχή μου στο ερευνητικό πρόγραμμα για τον τόπο του ονείρου υπό την εποπτεία του (βλ. Ερευνητικά Προγράμματα). Πρόσφατα επιμελήθηκα στα ελληνικά την αναθεωρημένη έκδοση της μονογραφίας του Peri «Εἷς, δύο, τρεῖς: ὁ δὲ δὴ τέταρτος ποῦ;». Έρευνα για τον λογοτεχνικό τόπο της καλλονής (ιταλ. έκδ. Ma il quarto dov’è? Indagine sul topos delle bellezze femminili, Edizioni ETS, Pisa 2004). Ο τόμος, που εκδόθηκε από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών/Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη του ΑΠΘ (2019, 506 σελ.), ερευνά εξαντλητικά τον τόπο της γυναικείας καλλονής στη δυτική και στην ελληνική λογοτεχνία, από την ύστερη Αρχαιότητα έως τον Διαφωτισμό, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών πεδίων, παραδόσεων και κειμένων, τα οποία εξετάζονται συγκριτολογικά. Στο παρόν στάδιο ασχολούμαι ερευνητικά με τον τόπο του locus amoenus μελετώντας τις καταβολές του από το ελληνιστικό μυθιστόρημα και τις τροποποιήσεις που υπέστη στο πέρασμα των αιώνων. Μια πρώτη μορφή της μελέτης μου παρουσίασα σε διάλεξη με τίτλο «Μετασχηματισμοί του locus amoenus στη νεοελληνική λογοτεχνία: Από τον Διγενή έως τον Σολωμό» στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (2016). Στην εργασία αυτή αναλύω την έννοια του «τόπου» ως συστήματος και εξετάζω τις μετατροπές του locus amoenus από την υστεροβυζαντινή έως τη νεότερη ελληνική λογοτεχνία, πιο συγκεκριμένα: από τον Διγενή και τα ερωτικά-ιπποτικά μυθιστορήματα της Φραγκοκρατίας έως την προεπαναστατική λογοτεχνία (Βηλαράς, Χριστόπουλος) και τη λογοτεχνία του 19ου αιώνα, με έμφαση στο έργο του Σολωμού. Επιμέρους τμήματα της έρευνάς μου παρουσιάστηκαν σε Διεθνή Συνέδρια στην Αθήνα (Ιανουάριος 2019), στην Κύπρο και στην Κρήτη (Ιούνιος 2019) και είναι υπό δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Ελληνικά η απορρέουσα συνθετική εργασία μου). Πρόθεσή μου είναι να επεκτείνω την έρευνα για τον locus amoenus και σε άλλα έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 19ου και του 20ού αιώνα με στόχο τη συγγραφή σχετικής μονογραφίας. 1. Μετάφραση βιβλίου (1999): Massimo Peri, “Του πόθου αρρωστημένος”. Ιατρική και Ποίηση στον «Ερωτόκριτο», μτφρ. Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 289 σελίδες (ιταλ. έκδ. Malato d’amore. La poesia dei medici e la medicina dei poeti, ed. Rubbettino, 1996). [ΛΟΓ. ΤΟΠΟΙ, ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ] 2. Επιμέλεια βιβλίου (2019): Massimo Peri, «Εἷς, δύο, τρεῖς: ὁ δὲ δὴ τέταρτος ποῦ;». Έρευνα για τον λογοτεχνικό τόπο της καλλονής, αναθεωρημένη έκδοση, μτφρ. Μαρία Οικονομίδου, θεώρηση μετάφρασης – επιμέλεια Αφροδίτη Αθανασοπούλου, ΑΠΘ-ΙΝΣ, 506 σελίδες (ιταλ. έκδ. Ma il quarto dov’è? Indagine sul topos delle bellezze femminili, Edizioni ETS, Pisa 2004). [ΛΟΓ. ΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ] --------------------------------Άρθρο υπό δημοσίευση: – «Ο locus amoenus στην ελληνική λόγια και δημώδη λογοτεχνία: Από τον “λειμώνα του προσώπου” του Τάτιου ώς το “σπήλιο” της Βοσκοπούλας”» (2019), υπό δημοσίευση στο περιοδικό Ελληνικά. [LOCUS AMOENUS, ΕΡΩΤΙΚΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ, ΔΙΓΕΝΗΣ, ΚΥΠΡΙΑΚΗ & ΚΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ] -44- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) – – – Συναφείς ανακοινώσεις σε Επιστημονικά Συνέδρια: «The Topos of Locus Amoenus in the Byzantine Vernacular Literature: The Erotic Landscape in Dighenis and in the Rhymed Chivalric Romances of the Frankish Period» (2019), ανακοίνωση στο Symposium on Byzantine History and Arts as part of the 6th Annual International Conference on Humanities & Arts in a Global World. Athens Institute for Education and Research (ATINER), Αθήνα, 3-6/01/2019. [LOCUS AMOENUS, ΔΙΓΕΝΗΣ, ΕΡΩΤΙΚΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑΣ] «The locus amoenus as an erotic landscape. Some observations on the development of the topos in the learned and vernacular literature in Greek: From Achilles Tatios to Voskopula», ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Sex and the ancient city: Aspects of sexual intercourse in Greco-Roman antiquity, Conference in honor of Prof. Chris Carey. University of Cyprus, Λευκωσία, 11-13/06/2019. [LOCUS AMOENUS, ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ, ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΔΗΜΩΔΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ] «Το ερωτικό-ειδυλλιακό τοπίο (locus amoenus) στον Ερωτόκριτο και σε άλλα έργα της κρητικής και κυπριακής Αναγέννησης», ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο για τον Ερωτόκριτο. Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, Ρέθυμνο, 21-23/06/2019. [LOCUS AMOENUS, ΚΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ] ❑ ΣΧΕΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Το βιβλίο Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο, που καταθέτω για κρίση, αναφέρεται στη «συνομιλία» της λογοτεχνίας με την ιστορία, με εστίαση στη νεοελληνική ποίηση του 19ου και του 20ού αιώνα. Ο τόμος περιλαμβάνει μια θεωρητική Εισαγωγή, 5 κεφάλαια και έναν Επίλογο με συμπεράσματα. Η εξέταση του θέματος ορίζεται από δύο άξονες: ο πρώτος, θεωρητικός άξονας αφορά τον καθορισμό των σχέσεων Λογοτεχνίας και Ιστορίας σε επιστημολογικό και ανθρωπογνωστικό επίπεδο, ως οπτικών και λόγων/αφηγήσεων που διαμεσολαβούν τη γνώση μας για τον κόσμο. Ο δεύτερος, παραδειγματικός άξονας αφορά τη χαρτογράφηση των τρόπων χρήσης της ιστορικής (ή και μυθολογικής) αναφοράς στα έργα Νεοελλήνων ποιητών του 19ου και του 20ού αιώνα, με στόχο τη διάκριση της «ιστορικής» από τη «μυθική μέθοδο». Βασικές πτυχές που καλύπτουν τα κεφάλαια του τόμου είναι: ο εθνορομαντικός ιστορισμός, με έμφαση στο Κρητικό και το Κυπριακό ζήτημα, ο ιστορικός Καβάφης, ο «μυθιστορικός» Σεφέρης, η αντι-ιστορία του Μόντη. Βλ. πιο αναλυτικά στο Παράρτημα Ι. Περιλήψεις εργασιών. Στα άμεσα μελλοντικά μου σχέδια είναι η επέκταση της έρευνας για τις χρήσεις του ιστορικού παρελθόντος και σε άλλα λογοτεχνικά κείμενα από τον Ρομαντισμό ώς τον Μοντερνισμό. Με ενδιαφέρει να ελέγξω τη δυνατότητα εφαρμογής της τροπολογικής θεωρίας του Hayden White στο κλασικό βιβλίο του Metahistory (1973) στην καθ’ ημάς «ιστοριoγενή» λογοτεχνία (ποίηση – πεζογραφία) και, ει δυνατόν, στην ιστοριογραφία. 1. 2. Βιβλίο 2016: Ιστορία και Λογοτεχνία σε διάλογο, ή Περί μυθικής και ιστορικής μεθόδου. Μια ανίχνευση στη νεοελληνική ποίηση του 19ου και 20ού αιώνα, εκδ. Επίκεντρο, 288 σελίδες, http://www.epikentro.gr/index.php?isbn=9789604586615. Άρθρα 2002: «Ο απόηχος του Κρητικού Αγώνα στην ποίηση των Ελλήνων Ρομαντικών», στον τόμο: Ο Ρομαντισμός στην Ελλάδα, Εταιρεία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, 31-53. [ΕΛΛ. ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΣΜΟΣ] -45- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 2004: «Ιστορία και Λογοτεχνία στο σχολείο. Μια διεπιστημονική πρόταση διδασκαλίας για την κριτική αγωγή των μαθητών στον σύγχρονο πολιτισμό», στον τόμο: Η διαθεματικότητα στο σύγχρονο σχολείο & η διδασκαλία της Ιστορίας με τη χρήση πηγών, επιμ. Κ. Αγγελάκος – Γ. Κόκκινος, Μεταίχμιο, 101-131. [ΛΟΓ. & ΙΣΤ. ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ – ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΙΣΘΗΣΗ & ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ] 4. 2007: «Το αντικαθρέφτισμα της Ιστορίας στην ποίηση του Κώστα Μόντη», Ύλαντρον 8-9, 21-35· αναδημοσ. με προσθήκες στον τόμο: Κώστας Μόντης (1914-2004). Ο περιπατητής του ουρανού, επιμ. Κώστας Νικολαΐδης, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού - Πολιτιστικές Υπηρεσίες, Λευκωσία 2008, 175-190. [ΛΟΓ. & ΙΣΤ., ΜΟΝΤΗΣ] 5. 2008: «“Σκοτάδι πνευματικό σκέπασε την Ελλάδα…”: Διαβάζοντας για την παιδεία επί Τουρκοκρατίας [...]», στον τόμο: Η Διδακτική της Ιστορίας στην Ελλάδα και η έρευνα στα σχολικά εγχειρίδια, επιμ. Α. Π. Ανδρέου, Μεταίχμιο, 233-267. [Στην εργασία αυτή δίνεται έμφαση περισσότερο στο σκέλος της ιστορικής αφήγησης και των ρητορικών τρόπων της] [ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ-ΡΗΤΟΡΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ, ΠΑΙΔΕΙΑ ΥΠΟΔΟΥΛΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, «ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»] 6. 2011: «Ο “πολιτικός” Σεφέρης και ο “ιστορικός” Καβάφης· παράλληλοι;», Το Δέντρο 179-180, 9-22. [ΚΑΒΑΦΗΣ, ΣΕΦΕΡΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ – ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ, ΠΟΙΗΤΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ] 7. 2014a: «Durrell in Cyprus: Orientalism and Nationalism in a Literary Perspective», ανακοίνωση στο International Conference On Miracle Ground XVIII: Durrell & Place (Fairleigh Dickinson University, 14-17/05/2014), Vancouver, Canada. Αναρτημένο στο https://ucy.academia.edu/AfroditiAthanasopoulou [ΛΟΓ. & ΙΣΤ., ΟΡΙΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ] 8. 2014b: «Cipro tra Grecia e Gran Bretagna, 1931-1960: testimonianze di letterati di lingua greca», Res publica: Rivista di studi storico-politici internazionali, vol. 8, 65-86. 9. 2015: «Η Κύπρος μεταξύ “μητέρας Ελλάδας” και “μητριάς Αγγλίας”: μαρτυρίες λογοτεχνών, ή η λογοτεχνία ως δημόσια ιστορία», στον τόμο: Η Δημόσια Ιστορία στην Ελλάδα. Χρήσεις και καταχρήσεις της Ιστορίας, επιμ. Α. Ανδρέου κ.ά., Επίκεντρο, 217-236. [Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΩΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ, ΕΘΝΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ] 10. 2016: «Η “Κύπρια Οδύσσεια” ιστορημένη από την Πίτσα Γαλάζη», Νέα Εστία, τόμος 179, τχ. 1871 (Δεκέμβριος 2016), αφιέρωμα στην κυπριακή λογοτεχνία, 735-750. [ΛΟΓ. & ΙΣΤ., ΚΥΠΡΟΣ, ΠΙΤΣΑ ΓΑΛΑΖΗ] 11. 2018: «Observations on Cavafy’s historical method: The erotic poems». Modern Greek Studies Online, 4 (2018): A 27-56. [ΚΑΒΑΦΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ, ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ] 12. 2019: «Πικρολέμονα και Κλειστές πόρτες, ή η λογοτεχνία ως χρονικό», Θέματα λογοτεχνίας 61 (2019) 116-145. [ΛΟΓ. & ΙΣΤ., ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ, ΟΡΙΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ & ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ, DURRELL, ΜΟΝΤΗΣ] 3. ❑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Το ζήτημα της διδασκαλίας της λογοτεχνίας συνδέεται με τα εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά μου ενδιαφέροντα. Σημαντικός σταθμός στην ερευνητική μου ενασχόληση με το θέμα ήταν το δημοσίευμα «Σχεδίασμα για μια Γραμματική της ποιητικής γλώσσας» (2005) [το «ποιητικής» θα πρέπει να εννοηθεί με την ευρύτερη σημασία της λογοτεχνικής γλώσσας], στο οποίο προτείνω έναν ανασχεδιασμό του μαθήματος και της διδακτικής μεθοδολογίας του, ώστε να γεφυρωθεί –ή τουλάχιστον να αμβλυνθεί– η απόσταση που χωρίζει την έγκυρη επιστημονική γνώση για το αντικείμενο από τη «σχολική» λογοτεχνία. Το μελέτημα αυτό αποτέλεσε τη βάση για το επόμενο, μεγάλης κλίμακας εγχείρημα. Πρόκειται για τη σύνταξη (2009-10) του Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας [ΠΣΛ], στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου. Ως μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για το μάθημα -46- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) της Λογοτεχνίας ανέλαβα να συντάξω το πλήρες σώμα του ΠΣΛ, το οποίο εν συνεχεία ελέγχθηκε από τα άλλα μέλη της Επιτροπής, τους νεοελληνιστές Π. Βουτουρή (Πρόεδρο) και Μ. Σουλιώτη, πριν κατατεθεί στο ΥΠΠ για τελική έγκριση. Είχα επίσης τον συντονισμό της Συντακτικής ομάδας των νέων διδακτικών εγχειριδίων για το Γυμνάσιο, στην οποία συμμετείχα και η ίδια με πρωτότυπο έργο (συγγραφή των ερωτήσεωνδραστηριοτήτων). Πολύ σημαντική θεωρώ τη θετική αξιολόγηση του ΠΣΛ από ανώνυμους αξιολογητές, καθώς και την ανταπόκριση που είχε από φιλολόγους και πανεπιστημιακούς στα συνέδρια που παρουσιάστηκε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (βλ. το δημοσίευμά μου στο διεθνές περιοδικό Jolace, 2014). Από το 2011-12 το ΠΣΛ εφαρμόζεται συστηματικά στις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, στο εξατάξιο Δημοτικό και στο τριτάξιο Γυμνάσιο (η πλήρης εφαρμογή του στο Λύκειο εκκρεμεί). Στο Υπόμνημα δίνεται συνοπτική περιγραφή της δομής του Προγράμματος και των περιεχομένων του, καθώς και των εγχειριδίων. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας και Διδακτικά εγχειρίδια 2009-10: Νέα Αναλυτικά Προγράμματα για τα δημόσια σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας – Λογοτεχνία. Υπεύθυνη σύνταξης: Α. Αθανασοπούλου, εποπτεία: Π. Βουτουρής – Μ. Σουλιώτης. Εγκεκριμένη μορφή για την υποχρεωτική εκπαίδευση: www.moec.gov.cy/analytika_programmata/analytika_programmata/logotechnia.pdf 2011-2014: Α. Αθανασοπούλου & συνεργάτες (Β. Σελιώτη, Αλ. Μπαζούκης, Λ. Ματθαίου), γενική εποπτεία Π. Βουτουρής: Ο λόγος ανάγκη της ψυχής. Κείμενα λογοτεχνίας, για τις τρεις τάξεις του Γυμνασίου με βάση τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα του Υπουργείου Παιδείαςτης Κύπρυ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο – Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων (6 εγχειρίδια). http://logom.schools.ac.cy/index.php/el/yliko/didaktiko-yliko Σχετικά δημοσιεύματα 2005: «Σχεδίασμα για μια Γραμματική της ποιητικής γλώσσας. (Σκέψεις και προτάσεις για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας)», στον τόμο: Γλώσσα και Λογοτεχνία στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Κ. Μπαλάσκας – Κ. Αγγελάκος, Μεταίχμιο, 143-173. [ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, «ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ» ΠΟΙΗΤΙΚΟΥ – ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ, ΠΕΡΙΟΔΟΛΟΓΗΣΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ] 2010a: «Ο Ρίτσος στα σχολικά εγχειρίδια Λογοτεχνίας», Ήριννα Δωδ/σου 3, 55-79· αναδημοσ. με βελτιώσεις Παρουσία Κύπρου 19 (2010) 82-96. [ΡΙΤΣΟΣ, ΔΙΔ. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ] 2010b: «Διαπιστώσεις και προτάσεις για την εφαρμοσμένη Διδακτική της Λογοτεχνίας στην καθ’ ημάς εκπαίδευση, στον ορίζοντα μιας (ακόμη) Μεταρρύθμισης: από την ελλαδική στην κυπριακή πραγματικότητα και πάλι πίσω», στον τόμο: Η θέση της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Χρ. Αργυροπούλου – Π. Σκορδάς, Ελληνοεκδοτική, 276303. 2012: «Περιεχόμενο και καινοτόμα στοιχεία του νέου Αναλυτικού Προγράμματος στη Μέση Εκπαίδευση της Κύπρου» και «Χιούμορ και σάτιρα στη Λογοτεχνία», στον τόμο: Διδακτική της Λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση: Αντικρίζοντας το νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα, επιμ. Μ. Ροδοσθένους-Μπαλάφα – Γ. Κ. Μύαρης, ΥΠΠ, 41-67, 124-135. 2014: «Teaching Literature in Contemporary Education: The National Curriculum for Literature in Cyprus», JoLaCe: Journal of Language and Cultural Education, 2(3), 4-24. 2015 (σε συνεργασία με τον Αλέξανδρο Μπαζούκη): «Το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας στη δημόσια εκπαίδευση της Κύπρου: στόχοι, καινοτομίες και εμπειρίες από την εφαρμογή του», Νέα Παιδεία 154, 87-126. [ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ, ΓΝΩΣΤΙΚΟ-ΑΞΙΑΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΔΗΜ. ΓΡΑΦΗ, ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΓΓΡΑΜΜΑΤΟΣΥΝΗ] -47- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 9. 10. 11. 12. 13. 2016: «Οικοδομώντας τον λογοτεχνικό γραμματισμό στη βαθμίδα του Δημοτικού. Στοιχεία διδακτικής του ποιητικού λόγου στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας για τη Δημοτική Εκπαίδευση της Κύπρου», ηλεκτρονική δημοσ. στο περιοδικό Κείμενα, 22 (Ιανουάριος 2016), http://keimena.ece.uth.gr/main/t22/04-athanasopoulou.pdf [ΠΣΛ, ΛΟΓ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ] 2018a: «Μυώντας τους μαθητές στη λογοτεχνία μέσα από το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου. Δείκτες επιτυχίας και επάρκειας», στον τόμο: Ποίηση και Εκπαίδευση, επιμ. Ξένη Σκαρτσή, εκδ. Μανδραγόρας, σ. 79-95. [ΠΣΛ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ & ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ] 2018b (σε συνεργασία με την Αγγελική Τανίδου): «Με μπούσουλα τις Οδηγίες Πλεύσεως φτάσαμε σε μια… δημιουργική Ιθάκη. Ένα βιβλίο για τη δημιουργική γραφή και εφαρμογές του στη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο Λύκειο», Πρακτικά 3ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη Δημιουργική Γραφή, επιμ. Τ. Η. Κωτόπουλος – Β. Νάνου, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα, σ. 17-42. [ΠΣΛ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ] 2019a: «Η Λογοτεχνία στο μεταβαλλόμενο τοπίο της ψηφιακής εποχής. Προβληματισμοί, οριοθετήσεις, συνάφειες», Ήριννα 6 (Ἀνοιξη 2019), 89-93. [ΚΥΒΕΡΝΟΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ] 2019b: «Σκέψεις για τη διδακτική της λογοτεχνίας διαβάζοντας το Η λογοτεχνία σε κίνδυνο του Τσβετάν Τοντορόφ», στα ψηφιακά Πρακτικά (e-book) του 18ου Παγκύπριου Επιστημονικού Συνεδρίου Ανα-θεώρηση του Δημόσιου Σχολείου της Κύπρου σ’ έναν κόσμο συνεχών αλλαγών και προκλήσεων, Εκπαιδευτικός Όμιλος Κύπρου (Ε.Ο.Κ.), http://www.eokcy.org/data/uploads/docs/18osynedrio//athanasopoulou_synedrioeokmartio s2019.pdf (ανάρτηση: Μάρτιος 2019). Έντυπη δημοσίευση: Νέα Παιδεία 171 (ΙούλιοςΣεπτέμβριος 2019) 108-123. [ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ] -48- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 3. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ (περίληψη δραστηριότητας) i. Σε επιτελική θέση 2020-2022 2009-2015 «Φίλοι του άλλου πολέμου. Ο Σεφέρης και η αγγλική διανόηση (19441963)». Πανεπιστήμιο Κύπρου. Επιστημονική Υπεύθυνη. Σε συνεργασία με τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια Βασιλική Λαμπροπούλου,. Εγκρίθηκε ως χρηματοδοτούμενο ερευνητικό πρόγραμμα στο Π.Κ. στο πλαίσιο του Προγράμματος Χρηματοδότησης Μεταδιδακτορικών Ερευνητών «Ονήσιλος» (Δεκέμβριος 2019), προϋπολογισμός 70.000 ευρώ. Αντικείμενο του προγράμματος είναι οι σχέσεις του Σεφέρη με τους «φίλους του άλλου πολέμου», δηλαδή με Βρετανούς διανοούμενους που διαδραμάτισαν ρόλο στα πολιτικά τεκταινόμενα της Ελλάδας και της Κύπρου μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με συμβατικά όρια αρχής και τέλους, αφενός, τα Δεκεμβριανά του 1944 και την (επαν)ίδρυση του Βρετανικού Συμβουλίου στην Αθήνα το 1945 και, αφετέρου, την απονομή του Νόμπελ στον Έλληνα ποιητή το 1963, που από πολλούς συνδέθηκε με τη στάση του στο Κυπριακό. Ειδικότερα, το ερευνητικό πρόγραμμα στοχεύει στην εξέταση μη δημοσιευμένων ή απόρρητων μέχρι πρόσφατα πηγών, η οποία δύναται να φωτίσει πτυχές της προσωπικότητας και της πολιτικής σκέψης του ποιητή που ακόμα μένουν άδηλες και, έτσι, να εμβαθύνει τη γνώση μας όχι μόνο για το έργο του Σεφέρη αλλά και για τις σχέσεις ποίησης και πολιτικής, σε συνάρτηση με την «πολιτισμική διπλωματία» του αγγλικού πολιτικού και πνευματικού κατεστημένου. Εθνικό Πρόγραμμα: «Νέα Αναλυτικά Προγράμματα για τα δημόσια σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας» στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου. Μέλος της τριμελούς Επιστημονικής Επιτροπής για το μάθημα της Λογοτεχνίας με τις εξής αρμοδιότητες: – Συντάκτρια του ενιαίου Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας (ΠΣΛ) για όλες τις βαθμίδες της εγκύκλιας εκπαίδευσης (Δημοτικό – Γυμνάσιο – Λύκειο): μεθοδολογικές αρχές, οργάνωση των περιεχομένων ανά βαθμίδα εκπαίδευσης και τάξη: θεματικοί άξονες και θεματικές ενότητες, γνωστικό και αξιακό περιεχόμενο, στοιχεία λογοτεχνικού γραμματισμού, διδακτική μεθοδολογία με έμφαση στη συγκριτική εξέταση των κειμένων σε μια ιστορική και διαθεματική προοπτική, και αξιολόγηση με έμφαση στη δημιουργική ανάγνωση και γραφή. – Συντονίστρια της Συντακτικής Ομάδας της σειράς εγχειριδίων Ο λόγος ανάγκη της ψυχής για το Γυμνάσιο (6 βιβλία, 2011-1014). Είχα την ευθύνη για την οργάνωση των κειμένων στα «βιβλία του μαθητή», καθώς και για τη συγγραφή των ερωτήσεων – δραστηριοτήτων, που ήταν διακειμενικές και διαβαθμιζόμενης δυσκολίας, στα «βιβλία του εκπαιδευτικού» (417 σελίδες). – Επιστημονική Υπεύθυνη της Ομάδας Υποστήριξης για την εφαρμογή του ΠΣΛ στη δημόσια εκπαίδευση. Συντόνισα όλες τις δράσεις της ομάδας: επιμορφώσεις, ημερίδες, διδακτικά σενάρια και δειγματικές διδασκαλίες, έλεγχος του αναρτημένου υλικού για το μάθημα στην ιστοσελίδα του ΥΠΠ κ.ά. – Κύρια Επιμορφώτρια στα προγράμματα εκπαίδευσης των καθηγητών στα νέα Αναλυτικά Προγράμματα για το μάθημα της Λογοτεχνίας σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. -49- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Βλ. αναλυτικά στους ακόλουθους συνδέσμους για τη Δημοτική και Μέση εκπαίδευση αντίστοιχα: http://logod.schools.ac.cy/index.php/el/ και http://logom.schools.ac.cy/index.php/el/ 1999-2001 Έργο «ΣΑΛΑΜΙΣ: Σχολικές Βιβλιοθήκες». ΥΠΕΠΘ – Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιά. Συντονίστρια. Συνολικός χρόνος εργασίας: 2 χρόνια (1.6.1999-30.6.2001). Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος για το Παν. Πειραιά: Καθηγητής Δημήτρης Δεσπότης. Το Έργο είχε ως αντικείμενο την ίδρυση 25 Σχολικών Βιβλιοθηκών σε Γυμνάσια και Λύκεια της Αττικής και του Πειραιά (5.000 έντυποι τόμοι η καθεμία συν οπτικοακουστικό υλικό και ηλεκτρονικός εξοπλισμός) και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ - Β΄ ΚΠΣ) υπό την αιγίδα του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας. Συντόνισα το σύνολο του Έργου: συνεργασία με εκδότες και προμηθευτές, συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης για την ψηφιακή επεξεργασία του υλικού και την καθοδήγηση της ομάδας των βιβλιοθηκονόμων, επιμορφωτικά σεμινάρια για τους καθηγητές-υπεύθυνους Βιβλιοθήκης, οικονομική διαχείριση, ενημερωτικές δράσεις και διοργάνωση Ημερίδας για την προβολή του έργου, αυτοψίες στα σχολεία και εγκαίνια των Σχολικών Βιβλιοθηκών. ii. Σε θέση συνεργάτη-ερευνητή 1994-1995 * «La topica del sogno nella letteratura neogreca». Università di Padova, Sezione di Studi Bizantini e Neogreci, Ιταλία. Ερευνήτρια. Συνολικός χρόνος ερευνητικής εργασίας: 1 έτος και έξι μήνες (Ιούνιος 1994 – Δεκέμβριος 1995). Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Massimo Peri. Το πρόγραμμα είχε ως αντικείμενο τη διερεύνηση του τόπου του ονείρου στη Νεοελληνική Λογοτεχνία από τις απαρχές της (10ος - 11ος αι.) ώς τον 20ό αιώνα (το κίνημα του Υπερρεαλισμού). Στόχος της έρευνας σε πρώτη φάση ήταν να διαπιστωθεί η επιβίωση της ονειρολογικής παράδοσης του αρχαιοελληνικού και βυζαντινού κόσμου στη λογοτεχνία του Νέου Ελληνισμού και να εντοπιστούν οι ενδεχόμενες επιδράσεις από τη δυτική παράδοση, κυρίως από την ιταλική Αναγέννηση και το Μπαρόκ. Αντικείμενο της δικής μου ερευνητικής εργασίας ήταν η μελέτη βασικών ονειρολογικών κειμένων της κλασικής και ύστερης Αρχαιότητας (αριστοτελική θεωρία για τα όνειρα, Ονειροκριτικά Αρτεμίδωρου κ.ά.) και η αποδελτίωση των έργων της Κρητικής Αναγέννησης αναφορικά με το θέμα του ονείρου (Φαλιέρος, Μπεργαδής, Χορτάτσης, Κορνάρος, Τρώιλος). -50- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 1990-1992 «Αρχείο Νεοελληνικής Μετρικής», Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών. Ερευνήτρια-υπότροφος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας. Συνολικός χρόνος έμμισθης ερευνητικής εργασίας: 2 χρόνια και 10 μήνες (1.1.1990 – 31.10.1992). Διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος: Καθηγητής Νάσος Βαγενάς. Αντικείμενο του προγράμματος ήταν η δημιουργία ενός Aρχείου, έντυπου και ηλεκτρονικού, για τη μετρική θεωρία και στιχουργική πράξη των Νεοελλήνων ποιητών από τα προεπαναστατικά χρόνια ώς τις μέρες μας. Μελέτησα το σύνολο των λογοτεχνικών περιοδικών της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, με στόχο την αποδελτίωση και θεματική κατάταξη όλων των αναφορών μετρικολογικού ενδιαφέροντος που περιέχονταν σε αυτά. Ενδεικτικά αναφέρω την αποδελτίωση όλης της σειράς της Νέας Εστίας (1927-1992). Προϊόν του προγράμματος αποτελεί η Βιβλιογραφία Νεοελληνικής Μετρικής, επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης, Π.Ε.Κ., 2000 (αναφορά στην ερευνητική συμβολή μου γίνεται στον «Πρόλογο» και στην «Εισαγωγή»). * iii. Ερευνητικά προγράμματα υπό ετοιμασία • «Εγχειρίδιο Νεοελληνικής Μετρικής». Επιστημονική Υπεύθυνη. Στόχος του προγράμματος είναι η συγγραφή ενός εγχειριδίου Νεοελληνικής Μετρικής που θα αντικαταστήσει την παρωχημένη Νεοελληνική Μετρική του Θρασύβουλου Σταύρου (11930, 21974) και θα έχει ως πρότυπο το έργο του Αldo Menicchetti για την ιταλική μετρική (Metrica italiana, 1993). Έχει ήδη σχεδιαστεί το ερευνητικό πλαίσιο του προγράμματος, σε συνεργασία με τον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Padova Massimo Peri, και προβλέπεται η συμμετοχή και άλλων πανεπιστημιακών και ερευνητών που ασχολούνται με τη Μετρική. Μεταξύ των ερευνητέων του προγράμματος συγκαταλέγονται: τα συστήματα μέτρησης, τα προβλήματα ορολογίας, οι σχέσεις μετρικής και μουσικής, οι βασικές παραδόσεις (δημοτική – φαναριώτικη – επτανησιακή), το ζήτημα της «βάρβαρης ποίησης», η στιχουργική όλων των σημαντικών Νεοελλήνων ποιητών (Σολωμός, Κάλβος, Φαναριώτες, Παλαμάς, Καρυωτάκης, Σικελιανός, Σεφέρης κ.ά.), ενώ το όριο της έρευνας θα είναι ο ελεύθερος στίχος. • «Rapporti culturali italo-greci del Novecento» - «Ελληνοϊταλικές πολιτισμικές σχέσεις (με έμφαση στον 20ό αιώνα)». Επιστημονική Υπεύθυνη. Σε συνεργασία με τον συνάδελφο ιστορικό Dr. Luca Pignataro, που δραστηριοποιείται στη Ρώμη, έχουμε σχεδιάσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα με αντικείμενο την παρουσίαση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στην Ιταλία από επώνυμους ανθρώπους των γραμμάτων, αλλά και του δημόσιου βίου (πολιτικούς, δημοσιογράφους) με λόγια ενδιαφέροντα. Ενδεικτικά ονόματα: Alessandro De Bosdari, Paolo Monelli, Emilio Cecchi, Manlio Cancogni, Filippo Maria Pontani, Μαργαρίτα Δαλμάτη, Cristina Campo, Antonello Colli, Felice Mastroianni κ.ά. Επίκεντρο θα είναι η περίοδος του Μεσοπολέμου, κατά την οποία ορισμένοι από αυτούς επισκέφτηκαν ή έζησαν στην Ελλάδα. Στόχος του προγράμματος είναι να αποθησαυριστούν ποιήματα, άρθρα, κριτικές, ανταποκρίσεις, και η δημοσίευση των σημαντικότερων από αυτά σε δίγλωσσο τόμο στην Ιταλία ή/και στην Ελλάδα. -51- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Άλλη συναφής εμπειρία Έχω επίσης ερευνητική εμπειρία διαχείρισης αρχείων και βιβλιοθηκονομικής επεξεργασίας υλικού. Αναφέρω ενδεικτικά την εργασία μου στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο. Συνολικός χρόνος εργασίας: 3 έτη (1986-1989). Γενικό αντικείμενο της δουλειάς μου ήταν η βιβλιοθηκονομική επεξεργασία, αρχειοθέτηση και καταλογογράφηση υλικού σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, με τομέα ειδίκευσης την κλειστή συλλογή Περιοδικών και Σπάνιων Εντύπων του 19ου και 20ού αιώνα. Καρπός της εργασίας μου, μεταξύ άλλων, ήταν η σύνταξη ενός πλήρους καταλόγου των λογοτεχνικών και ημι-λογοτεχνικών Περιοδικών και λοιπών εντύπων, για τις ανάγκες του προγράμματος «Αρχείο Νεοελληνικής Μετρικής», τον οποίο και κατέθεσα προς γενική χρήση στη Βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου. Σημειώνω επίσης ότι στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών μου σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Amsterdam εντόπισα στην εκεί πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη το σπάνιο περιοδικό Hellas (19ος αι.), το οποίο αποδελτίωσα για αναφορές σχετικές με τη Μετρική και το μικροφωτογράφησα εξ ολοκλήρου για τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο. Τη βιβλιοθηκονομική αυτή εμπειρία αξιοποίησα και στο Πανεπιστήμιο της Padova, όπου ανέλαβα και έφερα σε πέρας την αναταξινόμηση και ομοιογενή καταλογογράφηση της Βιβλιοθήκης του Τομέα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο διάστημα 1.1.1995 31.12.1995. Ήμουν επίσης υπεύθυνη για τις παραγγελίες της εκεί πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης για εκδόσεις σχετικές με τη νεοελληνική και βυζαντινή φιλολογία. -52- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΙΙ. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ Η ποιότητα του διδακτικού μου έργου αντανακλάται στις ιδιαίτερα θετικές αξιολογήσεις των φοιτητών/τριών σε όλα τα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα που δούλεψα. Σημειώνω επίσης ότι υπήρξα προτεινόμενη για το Βραβείο Ποιοτικής Διδασκαλίας 2017 στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. 1. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΕ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ • • • 2011/12 – σήμερα: Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών. Από τον διορισμό μου έως σήμερα (Ε.Ε. 2019/20) έχω διδάξει συνολικά 24 μαθήματα Νεοελληνικής και Συγκριτικής Φιλολογίας: 13 προπτυχιακές παραδόσεις και 11 σεμινάρια προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου (βλ. τον σχετικό κατάλογο παρακάτω). Έχω επιβλέψει επίσης μεγάλο αριθμό εργασιών προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Επιπλέον, τα τελευταία 3 χρόνια διδάσκω Διδακτική της Λογοτεχνίας στο Πρόγραμμα Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης των Φιλολόγων, σε συνεργασία με τη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής (ΕΠΑ). 2005-2006: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, προπτυχιακό πρόγραμμα «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό». Διδασκαλία κειμένων νεοελληνικής λογοτεχνίας στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Γράμματα ΙΙ. Νεοελληνική Φιλολογία, 19ος και 20ός αιώνας», από τον ελληνικό Ρομαντισμό ώς τη Μεταπολεμική λογοτεχνία. Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτητές υπό την καθοδήγησή μου μελέτησαν και υπέβαλαν εργασίες σχετικά με τα ακόλουθα θέματα: Επτανησιακός Ρομαντισμός (Σολωμός, Μαρκοράς, Βαλαωρίτης), Ρεαλισμός – Νατουραλισμός – ελληνική Ηθογραφία, Ποίηση των αρχών του 20ού αιώνα (Καβάφης, Σικελιανός, Καρυωτάκης), Μεταπολεμική ποίηση και πεζογραφία (Σεφέρης, Σινόπουλος, πεζογραφία της «Σχολής της Θεσσαλονίκης»).* 2000-2002: Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Φιλολογίας. Διδασκαλία των εξής υποχρεωτικών μαθημάτων Νεοελληνικής Φιλολογίας στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών: «Νεοελληνική ποίηση: Σολωμός και Επτανησιακή Σχολή» (Χ.Ε. 2000-01, 2001-02): Το μάθημα διαρθρώθηκε σε τρεις θεματικούς κύκλους: (α) η προσολωμική παράδοση, (β) Σολωμός και σολωμικός κύκλος, (γ) οι επίγονοι. «Θέματα Νεοελληνικής Πεζογραφίας, 20ός αιώνας» (Ε.Ε. 200001, 2001-02): το πρώτο σκέλος του μαθήματος είχε ως αντικείμενο την εξέλιξη της ελληνικής αφηγηματογραφίας από τα τέλη του 19ου αι. ώς τον Μεσοπόλεμο, με θεματικό επίκεντρο την πεζογραφία του Ρεαλισμού και τα επιφαινόμενά της (νατουραλισμός, ηθογραφικό διήγημα). Το δεύτερο σκέλος ήταν αφιερωμένο στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη και περιστράφηκε γύρω από την πνευματική του διαμόρφωση και τα κύρια ζητήματα που θέτει το λογοτεχνικό του έργο. «Νεοελληνική Στιχουργία και Μετρική» (Ε.Ε. 2001-02). Στο μάθημα Σημειώνω ως εμπράγματο τεκμήριο του διδακτικού ζήλου και του πνεύματος συνεργασίας που επέδειξα τον τελικό βαθμό αξιολόγησης από πλευράς φοιτητών (με ανώνυμα ερωτηματολόγια που κατατέθηκαν απευθείας στον Συντονιστή της Θ.Ε.): 4,97 με άριστα το 5. * -53- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) • • εξετάστηκαν, αφενός, θεωρητικά ζητήματα ορολογίας και μεθόδου της νεοελληνικής μετρικής και, αφετέρου, αναλύθηκαν από στιχουργική άποψη κείμενα της έμμετρης ελληνικής παράδοσης από τις απαρχές της (ακριτική ποίηση, δημοτικά τραγούδια) έως τον «ελευθερωμένο στίχο» των αρχών του 20ού αι. 1992-1997: Università di Padova, Dipartimento di Scienze dell’Antichità, Sezione di Studi bizantini e neogreci. Διδασκαλία μαθημάτων Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στους Ιταλούς φοιτητές του Τμήματος και στα 4 έτη των προπτυχιακών τους σπουδών, με έμφαση στη νεότερη και σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία και στη λογοτεχνική μετάφραση. Ειδικότερα δίδαξα: Διαφωτισμό, Ρομαντισμό, Πεζογραφία της γενιάς του ’80, ποίηση της γενιάς του ’30, σύγχρονη ελληνική πεζογραφία (Ταχτσής, Ιωάννου, Ζατέλη), ιστορία του ελληνικού τραγουδιού με έμφαση στο ρεμπέτικο και στα κοινωνικοϊστορικά του συμφραζόμενα. Επίσης διήθυνα ένα κλειστό σεμινάριο τελειοφοίτων και φοιτητών Erasmus με αντικείμενο τη «Θεωρία και Πράξη της Μετάφρασης» και έμφαση στη λογοτεχνική μετάφραση από τα ελληνικά στα ιταλικά (και αντίστροφα). Τέλος, είχα την ευθύνη της διοργάνωσης μιας σειράς διαλέξεων (Colloquia) από ειδικούς προερχόμενους ως επί το πλείστον από την Ελλάδα, για θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Γλώσσας και Ιστορίας. Παράλληλα, συντόνιζα το πρόγραμμα αποστολής των φοιτητών για θερινά μαθήματα νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας στα αντίστοιχα διδασκαλεία των Πανεπιστημίων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Σημειώνω ακόμη ότι δίδαξα Νεοελληνική Λογοτεχνία, από τον Διγενή έως τη γενιά του ’30, στη Σχολή Ξεναγών του Ε.Ο.Τ. – Αθήνα (1999-2000) και φροντιστηριακά μαθήματα Λογοτεχνίας και Ιστορίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στα 5 χρόνια της θητείας μου εκεί (2003-2008). Ενδεικτικά αναφέρω: Το κίνημα της Αναγέννησης, Ο Ρομαντισμός στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, Πεζογραφία του Ρεαλισμού, Ο ιστορικός Καβάφης, Μεταπολεμική ποίηση, Ζητήματα «ιστορικής αφηγηματολογίας»: Το Κρυφό σχολειό. * -54- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) • Μαθήματα και Διαλέξεις σε ξένα Πανεπιστήμια (με πρόσκληση) Στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus Teachers’ Mobility και Erasmus+ Teachers’ Mobility International έχω προσκληθεί και δώσει μαθήματα και διαλέξεις στα ακόλουθα Πανεπιστήμια: Ε.Ε. 2017-18 Universidad Autónoma de Madrid, Ισπανία. - «The Language Question in Modern Greek Literature, 19th-20th centuries (ωριαία παράδοση στα αγγλικά, 11/4/2018). - «Trends in contemporary Greek-Cypriot Literature» (ωριαία παράδοση στα αγγλικά, 12/4/2018). - «Nikos Kazantzakis’s ‘Cretan Glance’ and its philosophical background: the notion of desperado» (σεμινάριο στα αγγλικά με ισπανική μετάφραση των παραθεμάτων, 13/4/2018). Shanghai International Studies University, Κίνα. - «The beginnings of Modern Greek Literature / Πότε αρχίζει η Νεοελληνική Λογοτεχνία;» (παράδοση στα αγγλικά και στα ελληνικά, 29/05/2018). - «Cypriot History, Society, Literature: An Introduction» (ωριαία παράδοση στα αγγλικά, 30/5/2018). - «The impact of Buddha on Nikos Kazantzakis’s worldview» (σεμινάριο στα αγγλικά με κινεζική μετάφραση των παραθεμάτων, 31/5 – 1/6/2018). Freie Universität Berlin, Γερμανία. Δύο ωριαίες διαλέξεις στο επιστημονικό Colloquium για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του προγράμματος Νεοελληνικών Σπουδών: - «Η Αλληλογραφία του Σολωμού ως πηγή για τη βιογραφία του ποιητή», - «Τα ερωτικά ποιήματα του ιστορικού Καβάφη» (19-20/6/2018). Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής. Δύο τρίωρα σεμινάρια στους τελειόφοιτους μεταπτυχιακούς φοιτητές: - Παρουσίαση του Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου με έμφαση σε στοιχεία του που αφορούν τη δημιουργική γραφή (14/6/2018). - Στοιχεία αφηγηματολογίας, με έμφαση στην αναπαράσταση του λόγου των προσώπων, και στοιχεία ποιητικής με έμφαση στη θεωρία του ποιητικού συμβόλου (σεμινάριο-εργαστήριο, 15/6/2018). ΕΕ 2012-13 University of Warsaw, Institute for Interdisciplinary Studies, Πολωνία. - «Το Κυπριακό Ζήτημα στο έργο των Παλαμά, Σικελιανού και Σεφέρη» (ωριαία παράδοση στα ελληνικά, 23/4/2013). - «Memory and Sense of History in Cavafy» (δίωρο σεμινάριο στα αγγλικά, 24/4/2013). - «Ελληνικά κόμικς: Ιστορία, ιδεολογία, πολιτισμικό περιβάλλον» (σεμινάριο/εργαστήριο στα ελληνικά και τα πολωνικά σε συνεργασία με τον καθηγητή Przemek Kordos, 25/4/2013). Ακολουθεί αναλυτικός κατάλογος μαθημάτων στο Π.Κ. -55- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ από Χ.Ε. 2011-12 έως Ε.Ε. 2019-20 (εκπαιδευτικές άδειες: Χ.Ε. 2014-15, Ε.Ε. 2017-18) Α. Παραδόσεις 1. ΒΝΕ 435: Νεοελληνική Γραμματεία (υποχρεωτικό επί πτυχίω μάθημα) (7 εξάμηνα) 2. Εισαγωγή στη Νεοελληνική Μετρική (υποχρεωτικό μάθημα) 3. Μετρικές καινοτομίες στην ελληνική ποίηση του 19ου αιώνα 4. Η ελευθέρωση της μορφής (Μετρική) 5. Ο Ρομαντισμός στην Ελλάδα. Αθηναϊκή και Επτανησιακή Σχολή 6. Η πνευματική μορφή και το έργο του Διονυσίου Σολωμού (3 εξάμηνα) 7. Ο Σολωμός και οι πρόδρομοί του 8. Ο ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης 9. Όψεις του Ρεαλισμού στη νεοελληνική πεζογραφία του 19ου και των αρχών του 20ού αι. 10. Η σκέψη και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη 11. Ο μυθιστοριογράφος Νίκος Καζαντζάκης 12. Το μυθιστόρημα της εφηβείας 13. Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Β. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Σεμινάρια Διδακτική της Λογοτεχνίας (προπτυχιακό σεμινάριο) Θέματα και προβλήματα του σολωμικού έργου (προπτυχιακό σεμινάριο) Μετρική θεωρία και πράξη στην ποίηση των Ελλήνων ρομαντικών, 1820-1880 (προπτυχιακό σεμινάριο) Μετρικά και υφολογικά ζητήματα στη Φαναριώτικη-Αθηναϊκή ποίηση (προπτυχιακό σεμινάριο) Έμμετρα δράματα του ελληνικού Ρομαντισμού (προπτυχιακό σεμινάριο) Ελληνικός Ρομαντισμός: ποίηση – πεζογραφία – κριτική (προπτυχιακό σεμινάριο) Άγγελος Σικελιανός. Ο ποιητής και ο μύστης (προπτυχιακό σεμινάριο) Ο ποιητής ως κριτικός: Οι Δοκιμές του Γ. Σεφέρη (μεταπτυχιακό σεμινάριο) Νεοελληνική σάτιρα και κοινωνία, 19ος-20ός αι. (μεταπτυχιακό σεμινάριο) «Ιστορική» και «μυθική» μέθοδος: σχέσεις ιστορίας – λογοτεχνίας στη νεοελληνική ποίηση, 19ος – 20ός αιώνας (μεταπτυχιακό σεμινάριο) Λογοτεχνικοί τόποι (μεταπτυχιακό σεμινάριο). Γ. Πρόγραμμα Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης Φιλολόγων 25. Διδακτική της Λογοτεχνίας (3 εξάμηνα: Χ.Ε. 2017-18, 2018-19, 2019-20, δύο ακροατήρια ανά εξάμηνο). ➢ Ακολουθεί ευσύνοπτη περιγραφή του περιεχομένου των μαθημάτων κατά χρονολογική σειρά διδασκαλίας τους. -56- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 1α. Παραδόσεις (προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών)* ΒΝΕ 273: «Η πνευματική μορφή και το έργο του Διονυσίου Σολωμού», Χ.Ε. 2011-12, Ε.Ε. 2013-14, Ε.Ε. 2018-19. Στο μάθημα εξετάζεται η πνευματική διαμόρφωση του Σολωμού σε συνάρτηση με την εποχή (Διαφωτισμός, Γαλλική Επανάσταση) και το περιβάλλον του (Επτάνησα, σπουδές στην Ιταλία). Δίνονται οι βασικές αρχές της σολωμικής ποίησης και ποιητικής, μέσα από την ανάλυση έργων-σταθμών στη δημιουργική του πορεία προς «το νόημα της τέχνης» και τις «Μεγάλες Ουσίες» (Ύμνος, Λάμπρος, Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Πόρφυρας). ΒΝΕ 280: «Όψεις του Ρεαλισμού στην ελληνική πεζογραφία του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα», Χ.Ε. 2011-12. Στο μάθημα εξετάζεται το κίνημα του Ρεαλισμού και τα επιφαινόμενά του στην Ελλάδα (νατουραλισμός, ηθογραφικό διήγημα), σε συνάρτηση με τις κοινωνικοϊστορικές και ιδεολογικές συνθήκες που επικρατούν στον ευρωπαϊκό και στον ελληνικό χώρο από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και έως τις πρώτες δεκαετίες του 20ού, μέσα από μια σειρά παραδειγματικών κειμένων τόσο της ευρωπαϊκής όσο και της ελληνικής παραγωγής (Dickens, Flaubert, Zola, Dostoevsky, Καρκαβίτσας, Παπαδιαμάντης, Βιζυηνός, Θεοτόκης). ΒΝΕ 342: «Η ελευθέρωση της μορφής (Μετρική)», Ε.Ε. 2011-12. Το μάθημα αφορά την εξέλιξη της νεοελληνικής στιχουργίας από τον έμμετρο στίχο στον «ελευθερωμένο». Εστιάζει στις μορφικές καινοτομίες του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, με έμφαση στην ταυτόχρονη χρήση των δύο συστημάτων μέτρησης, του λεγόμενου «δημοτικού» και του λεγόμενου «ιταλικού» ή «έντεχνου», που γεννά τον ελευθερωμένο στίχο στην Ελλάδα. Αναλύονται, μετρικά, ποιήματα του Σικελιανού, του Παλαμά, του Καβάφη, του Σεφέρη, του Ελύτη κ.ά. ΒΝΕ 348: «Η σκέψη και το έργο του Ν. Καζαντζάκη», Χ.Ε. 2012-13 και ΒΝΕ 346: «Ο μυθιστοριογράφος Νίκος Καζαντζάκης», Ε.Ε. 2015-16. Με άξονες αναφοράς τις ιδέες που διαμόρφωσαν τη σκέψη του Καζαντζάκη (βιταλισμός, νιτσεϊσμός, βουδισμός, κομμουνισμός, ορθόδοξη ασκητική) και μέσα από την ανάλυση χωρίων από την Ασκητική και την Αναφορά στον Γκρέκο προσδιορίζονται οι έννοιες-κλειδιά της κοσμοθεωρίας του Κρητικού συγγραφέα: «Κραυγή» – «Άβυσσος» – amor fati – «Κρητική ματιά». Επιπλέον, μέσα από την εξέταση των μυθιστορημάτων του προσδιορίζονται οι «τύποι» ηρώων της καζαντζακικής μυθολογίας: ο «αισθησιακός» άνθρωπος, ο άνθρωπος «του χρέους», ο «ήρωας-άγιος», ο υπαρξιακός «ανήφορος» των οποίων οδηγεί στο «μελλούμενο όν», όπως το προεξαγγέλλει/ενσαρκώνει ο Οδυσσέας στο εμβληματικό έπος του Καζαντζάκη. Εξετάζονται επίσης οι έμφυλες σχέσεις στο έργο του Κρητικού συγγραφέα, καθώς και εμβληματικά στοιχεία της γραφής και της ποιητικής του. ΒΝΕ 435: «Νεοελληνική Γραμματεία», υποχρεωτικό επί πτυχίω μάθημα, Χ.Ε. 2012-13, 2013-14, 2015-16, 2016-17, 2017-18, 2018-19, 2019-20. Στο μάθημα οι επί πτυχίω φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος ΒΝΕΣ μελετούν και εξετάζονται σε ένα corpus κειμένων αναφοράς, ποιητικών και πεζογραφικών, ανά περιόδους και κινήματα, ώστε να κατέχουν με γραμματολογική επάρκεια το κύριο αντικείμενο των σπουδών τους στη Νεοελληνική Φιλολογία. Ο σχετικός κατάλογος, που παρέχεται στους φοιτητές στην αρχή των σπουδών τους, περιλαμβάνει πέραν των 60 έργων που ανήκουν στον «κανόνα» της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Ικανό μέρος των κειμένων αυτών παρουσιάζεται και αναλύεται στην τάξη με την καθοδήγηση της διδάσκουσας. Οι φοιτητές επίσης, εκτός από την τελική εξέταση, εκπονούν γραπτή εργασία επιλέγοντας ένα θέμα ή έναν συγγραφέα από την ύλη του μαθήματος. Τα μαθήματα είναι κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά για φοιτητές του Τμήματος ΒΝΕΣ και ελεύθερης επιλογής για φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής ή και άλλων Σχολών του Πανεπιστημίου Κύπρου. * -57- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΒΝΕ 330: «Ο Ρομαντισμός στην Ελλάδα. Αθηναϊκή και Επτανησιακή Σχολή», Ε.Ε. 2012-13. Στο μάθημα εξετάζεται το κίνημα του Ρομαντισμού στην Ελλάδα, όπως διαμορφώθηκε υπό την επίδραση δύο «Σχολών», της Επτανησιακής και της Αθηναϊκής (Φαναριώτικης), λαμβάνοντας υπόψη και το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Επιχειρείται η κατάδειξη των βασικών γνωρισμάτων και διαφορών της κάθε Σχολής, τόσο στο επίπεδο της λογοτεχνικής παραγωγής όσο και στο επίπεδο της λογοτεχνικής κριτικής για μείζονα ζητήματα γλώσσας και ιδεολογίας. Για τον σκοπό αυτό εξετάζονται σε αντιπαραβολή αντιπροσωπευτικά ποιήματα κορυφαίων εκπροσώπων των δύο παραδόσεων (Σολωμός, Κάλβος, Παν. και Αλ. Σούτσος, Α. Ρ. Ραγκαβής), καθώς και οι σημαντικότερες κριτικές διαμάχες στη διάρκεια του ρομαντικού 19ου αιώνα γύρω από ζητήματα όπως: Κλασικό vs Ρομαντικό, δημοτική vs λόγια γλώσσα, ποίηση vs πεζογραφία, κ.ά. (βλ. Προλόγους και ποιητικούς διαγωνισμούς). ΒΝΕ 361: «Το μυθιστόρημα της εφηβείας», Ε.Ε. 2014-15. Αντικείμενο του μαθήματος είναι το μυθιστόρημα «της εφηβείας» ή «μαθητείας» ή «διαμόρφωσης», γνωστό στη βιβλιογραφία με τον όρο Bildungsroman, το οποίο συνδέεται κατεξοχήν με τη συγκρότηση ταυτότητας (την ανακάλυψη του εαυτού). Μέσα από την ανάγνωση και παρουσίαση αντιπροσωπευτικών μυθιστορημάτων, παλαιότερων και σύγχρονων, της ευρωπαϊκής και εγχώριας παραγωγής, εξετάζεται ο κόσμος της εφηβείας ως λογοτεχνικός «τόπος» και οι συνέπειες της μετάβασης από τον κόσμο της παιδικότητας στην ενηλικίωση σε ψυχικό, πνευματικό και κοινωνικό επίπεδο. Ανάμεσα στα αναγνώσματα συγκαταλέγονται μυθιστορήματα των Γ. Θεοτοκά, Κ. Πολίτη, Αγγ. Τερζάκη, Μ. Λυμπεράκη, Herman Hesse, Thomas Mann, Melvin Burgess, κ.ά. ΒΝΕ 263: «Ο Σολωμός και οι πρόδρομοί του», Χ.Ε. 2015-16. Στο μάθημα το (πρώιμο ιδίως) ποιητικό έργο του Σολωμού, πατριωτικό, λυρικό, σατιρικό, και το γλωσσικό μανιφέστο του, ο Διάλογος, συνεξετάζονται με αντίστοιχα κείμενα των γνωστότερων προσολωμικών ποιητών εντός και εκτός Επτανήσου (Χριστόπουλος, Βηλαράς, Ξανθόπουλος, Γουζέλης, Μαρτελάος, Κουτούζης), προκειμένου να καταδειχθούν σχέσεις αλλά και διαφοροποιήσεις. Το ιστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο του όψιμου Διαφωτισμού, καθώς και η ιταλική παιδεία πολλών από αυτούς τους ποιητές λαμβάνονται υπόψη. Ανιχνεύονται επίσης τα ίχνη του δημοτικού τραγουδιού και της Κρητικής λογοτεχνίας σε 15σύλλαβο, από τα πρώιμα στα ώριμα σολωμικά έργα (Κρητικός κ.εξ.). ΒΝΕ 343: «Ο ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης», Ε.Ε. 2016-17. Στο μάθημα εξετάζεται το ποιητικό έργο του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, του πιο εμβληματικού ίσως άμεσου απογόνου του Σολωμού και του επιφανέστερου «διάμεσου» μεταξύ Επτανησιακής και Αθηναϊκής Σχολής. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα μείζονα έργα του (Αθανάσης Διάκος, Κυρά Φροσύνη), αλλά και στον ημιτελή Φωτεινό, μέσα από τα οποία διαφαίνεται το ενδιαφέρον του Βαλαωρίτη για το δημοτικό τραγούδι, τη λαογραφία και την ιστορία, ενδιαφέρον που του χάρισε τον τίτλο του «ποιητή του αρματολισμού». Εξετάζονται τα ιδιαίτερα υφολογικά γνωρίσματα της ποίησής του και τα ρομαντικά-βυρωνικά στοιχεία που διατρέχουν την ποίησή του, όπως και οι Πρόλογοι των έργων του (γραμμένοι στην καθαρεύουσα) στους οποίους ο ποιητής εξηγεί τον ιστορισμό του καθώς και τη στάση του στο γλωσσικό ζήτημα. Παράλληλα με την ποίηση σχολιάζεται η πολιτική-πατριωτική δράση του, η οποία συνέβαλε στην καθιέρωσή του ως εθνικού ποιητή στον μεγαλοϊδεατικό 19ο αι. ΒΝΕ 141: «Εισαγωγή στη Νεοελληνική Μετρική», υποχρεωτικό μάθημα, Ε.Ε. 2016-17. Αντικείμενο του μαθήματος είναι η νεοελληνική μετρική με έμφαση στα ειδοποιά της γνωρίσματα: τονικο-συλλαβική φύση, συστήματα μέτρησης, μετρικά – τονικά σχήματα, οργάνωση του στίχου (ημιστίχια, στροφές), τύποι ομοιοκαταληξίας και άλλα μετρικά φαινόμενα (συνίζηση, χασμωδία, τομή/διαίρεση, διασκελισμός). Εξετάζεται κριτικά το μοναδικό έως σήμερα εγχειρίδιο Νεοελληνικής Μετρικής του Θρ. Σταύρου (α΄ έκδ. 1930) στο φως των νεότερων συμβολών Ελλήνων και ξένων μετρικολόγων (Peri, Mackridge, Γαραντούδης, Αθανασοπούλου, Fedina, κ.ά.). -58- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΒΝΕ 363: «Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος», Χ.Ε. 2018-19. Στο μάθημα εξετάζεται η ποίηση του Γιάννη Ρίτσου από τις πρώτες του συλλογές μέχρι την Τέταρτη διάσταση. Στόχος είναι να αναδειχθεί η πολύπλευρη τέχνη του Ρίτσου, που καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα της ανθρώπινης εμπειρίας, καθώς και η «στρατευμένη» ποιητική του (βαθύτατα ουμανιστική στον πυρήνα της). Εξετάζεται παράλληλα το ιστορικό, ιδεολογικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της «εποχής των άκρων» (όπως ονόμασε ο Hobsbawm τον «σύντομο» αλλά πολύ αιματηρό 20ό αιώνα, 1914-1991), που διαμορφώνει την προσωπικότητα του ποιητή. Κατά την ανάλυση των κειμένων υπογραμμίζονται στοιχεία που συνδέουν τον Ρίτσο με άλλους σημαντικούς Έλληνες ποιητές, ιδίως τους μεταπολεμικούς, για τους οποίους ο Ρίτσος υπήρξε ένα σταθερό παράδειγμα ποιητήπολίτη, δηλαδή «ποιητικής και πολιτικής ηθικής» (κατά την έκφραση του Μαρωνίτη). ΒΝΕ 330: «Μετρικές καινοτομίες στην ποίηση του 19ου αιώνα», Χ.Ε. 2019-20. Στο μάθημα εξετάζεται η έμμετρη νεοελληνική ποίηση έως τα τέλη του 19ου αιώνα, με έμφαση στις μετρικές καινοτομίες επώνυμων ποιητών τόσο της φαναριώτικης-αθηναϊκής όσο και της επτανησιακής παράδοσης σε σχέση με την παραδοσιακή ανώνυμη ποίηση (των δημοτικών τραγουδιών). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις καινοτομίες που αφορούν τον 15σύλλαβο (π.χ. ο «τροχαϊκός» 15σύλλαβος των Φαναριωτών), αλλά επίσης στην αναβίωση των αρχαίων μέτρων, στους διπλούς ή νόθους στίχους, σε φαινόμενα μετρικής αμφισημίας και, τέλος, στη συλλειτουργία των δύο συστημάτων μέτρησης, που γεννά εν πολλοίς τον «ελευθερωμένο στίχο» στην Ελλάδα στην καμπή 19ου/20ού αιώνα. Η μετρική ανάλυση περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά κείμενα ποιητών, από τον Χριστόπουλο και τον Βηλαρά έως τον Ραγκαβή, τον Σικελιανό, τον Παλαμά και τον Καβάφη. * 1β. Σεμινάρια (προπτυχιακά και μεταπτυχιακά) για φοιτητές Νε. Φιλολογίας ΒΝΕ 440: «Διδακτική της λογοτεχνίας», προπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2011-12. Στο σεμινάριο διερευνώνται ζητήματα διδακτικής της λογοτεχνίας, με έμφαση στη μεθοδολογία (ειδολογική, ιστορικο-γραμματολογική, διαθεματική προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων). Εξετάζονται επίσης τα κριτήρια επιλογής και οργάνωσης της ύλης στα ανθολόγια λογοτεχνίας, καθώς και το ζήτημα της αξιολόγησης. Στόχος είναι η καλλιέργεια κριτικής στάσης και, εντέλει, η ανατροφοδότηση του εκπαιδευτικού συστήματος με επαρκώς καταρτισμένους νέους φιλολόγους, που να μπορούν να διδάξουν το μάθημα σύμφωνα με τους όρους που επιτάσσει η έγκυρη επιστημονική γνώση γύρω από το αντικείμενο, και όχι με τον εμπειρισμό που αποτελεί μία από της κακοδαιμονίες της «σχολικής» λογοτεχνίας μέχρι σήμερα. ΒΝΕ 442: «Θέματα και προβλήματα του σολωμικού έργου», προπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2012-13. Στο σεμινάριο διερευνώνται, μεταξύ άλλων: η πνευματική διαμόρφωση του Σολωμού (δάσκαλοι, πρόδρομοι, διαβάσματα), βασικά θέματα των έργων του Σολωμού, ο τρόπος εργασίας του ποιητή στα Aυτόγραφα, ο σολωμικός κύκλος (Ζακύνθου και Κέρκυρας), η υποδοχή της σολωμικής ποίησης από τη σύγχρονή του αλλά και τη μεταγενέστερη κριτική. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα τρία μείζονα προβλήματα: την αποσπασματικότητα του έργου, τη διγλωσσία του ποιητή, την εκδοτική μέθοδο ανασύνθεσης των καταλοίπων του, τα οποία συνδιαμορφώνουν το λεγόμενο «σολωμικό πρόβλημα» στην ιστορία της φιλολογίας μας. ΒΝΕ 450: «Μετρική θεωρία και πράξη στην ποίηση των Ελλήνων ρομαντικών, 1820-1880», προπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2013-14. Στο σεμινάριο εξετάζεται η μετρική θεωρία σε συνδυασμό με τη στιχουργική πράξη επιφανών εκπροσώπων του ελληνικού Ρομαντισμού, τόσο από τα Επτάνησα (Κάλβος, Σολωμός, Πολυλάς και άλλοι του σολωμικού κύκλου) όσο και από το εθνικό κέντρο των Αθηνών (Π. Σούτσος, Α. Ρ. Ραγκαβής, Στ. Κουμανούδης κ.ά.). Στόχος είναι να συσταθεί μια -59- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) τυπολογία των στιχουργικών μορφών προς τις οποίες δείχνουν προτίμηση οι ποιητές της «Επτανησιακής» και της «Α΄ Αθηναϊκής Σχολής» και να διερευνηθούν τα σημεία μετρικής επαφής των δύο Σχολών, καθώς και η σχέση της λόγιας με τη δημοτική παράδοση, μέσω ποιητών-διαμέσων όπως ο Βαλαωρίτης, ο Ζαλοκώστας κ.ά. ΒΝΕ 437: «Μετρικά και υφολογικά ζητήματα στη Φαναριώτικη-Αθηναϊκή ποίηση», προπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2015-16. Στο σεμινάριο εξετάζονται μετρικά και υφολογικά ζητήματα στην ποίηση των Αθηναίων ρομαντικών από τα χρόνια της Επανάστασης και της σύστασης του νεοελληνικού κράτους έως τα τέλη του 19ου αιώνα (χονδρικά: 1820-1880). Μελετώνται τα έργα επιφανών εκπροσώπων του Αθηναϊκού Ρομαντισμού (Αλ. και Π. Σούτσος, Α. Ρ. Ραγκαβής, Στ. Κουμανούδης, Γ. Ζαλοκώστας, Ιω. Καρασούτσας, έως τον Γ. Βιζυηνό) και διερευνάται η στιχουργική τους συνάφεια με ποιητές των προεπαναστατικών χρόνων (Χριστόπουλος, Ρήγας, Βηλαράς), αλλά και η άμιλλα με το Επτανησιακό παράδειγμα (που ακολουθεί το «ιταλικό» μετρικό σύστημα). Βασικά θέματα έρευνας του σεμιναρίου είναι: το φαναριώτικο σύστημα μέτρησης, οι βασικότερες στιχουργικές μορφές της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής, η σχέση με τον δημοτικό 15σύλλαβο και «τα παιδιά του», και ιδίως το ζήτημα της αναβίωσης των αρχαίων μέτρων μέσω των τονικών μέτρων της νεοελληνικής ποίησης. ΒΝΕ 442.2: «Έμμετρα δράματα του ελληνικού Ρομαντισμού», προπτυχιακό σεμινάριο, Χ.Ε. 2017-18. Στο σεμινάριο εξετάζονται έμμετρα «ηρωικά δράματα» του ελληνικού Ρομαντισμού, προερχόμενα τόσο από την Αθηναϊκή όσο και από την Επτανησιακή Σχολή. Πιο συγκεκριμένα: Σολωμού Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Μαρκορά Όρκος, Βαλαωρίτη Αθανάσης Διάκος, Παν. Σούτσου Ευθύμιος Βλαχάβας, Α. Ρ. Ραγκαβή Φροσύνη, Αχ. Παράσχου Επιορκία κ.ά. Διερευνώνται η δομή, η γλώσσα, η στιχουργία, καθώς και το ιστορικό πλαίσιο παραγωγής των έργων αυτών. Στόχος είναι να κατανοηθεί το είδος των «ρομαντικών δραμάτων» τόσο από την άποψη του αξιακού (ιδεολογικού) περιεχομένου τους όσο και από αισθητική άποψη. ΒΝΕ 450: «Ελληνικός Ρομαντισμός: ποίηση – πεζογραφία – κριτική», προπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2018-19. Στο σεμινάριο δίνεται καταρχήν το γενικό κοινωνικοϊστορικό πλαίσιο της εκδήλωσης του Ρομαντισμού στην Ευρώπη και διερευνώνται τα βασικά χαρακτηριστικά της ρομαντικής αισθητικής μέσα από αντιπροσωπευτικά έργα κορυφαίων εκπροσώπων του κινήματος, όπως ο Byron, ο Chateaubriand, o Schiller, ο Leopardi κ.ά. Σε ό,τι αφορά ειδικά τον ελληνικό Ρομαντισμό, στο πλαίσιο του σεμιναρίου εξετάζονται: το γλωσσικό ζήτημα, η σχέση των Ρομαντικών με το δημοτικό τραγούδι (συλλογές και δημοτικοφανή άσματα), ο βυρωνισμός στην Ελλάδα, το αισθητικό και ιδεολογικό στίγμα των ποιητικών διαγωνισμών, ο ιστορισμός στη λογοτεχνία (ιδίως το ιστορικό μυθιστόρημα), και βασικά κριτικά κείμενα του ελληνικού Ρομαντισμού: έμμετρη επιστολή Σούτσου προς Όθωνα, διαμάχη Πολυλά – Ζαμπέλιου γύρω από το ώριμο έργο του Σολωμού, διαμάχη Κων. Ασώπιου με Παν. Σούτσο γύρω από τη «Σχολή του γραφομένου λόγου», και τέλος, η διαμάχη Ροΐδη – Βλάχου για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής ποίησης, που σηματοδοτεί και το ξεκίνημα μιας νέας εποχής, της γενιάς του 1880. ΒΝΕ 683: «Ο ποιητής ως κριτικός: Οι Δοκιμές του Σεφέρη», μεταπτυχιακό σεμινάριο, Χ.Ε. 2013-14. Στόχος του σεμιναρίου είναι να αναδειχθεί η σημασία των Δοκιμών στην κατανόηση της ποιητικής του Σεφέρη, καθώς και η συμβολή του δοκιμιακού-κριτικού λόγου του στη συγκρότηση του «κανόνα» της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Με την ίδια στόχευση εξετάζεται, επίσης, η σχέση του Δοκιμών με άλλα κείμενα του Σεφέρη, τα ημερολόγια και την αλληλογραφία του. Θέματα που εξετάζονται είναι: οι απόψεις του Σεφέρη για την ελληνικότητα, το ζήτημα της παράδοσης, το θέμα της αυθεντικότητας, λαΐκό vs καθαρευουσιάνικο, η απόσβεση του εγώ, ύφος και ασυνείδητο, μύθος και ιστορία κ.ά. -60- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΒΝΕ 652: «Νεοελληνική κοινωνία και μεταπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2014-15. σάτιρα, 19ος-20ός αιώνας», Στόχος του σεμιναρίου είναι να αναδείξει τη στενή σχέση ιστορίας/κοινωνίας και λογοτεχνίας, θέτοντας στο επίκεντρο το κατεξοχήν «επικαιρικό» λογοτεχνικό είδος, αυτό της σάτιρας, και ανιχνεύοντας τη λειτουργία του ως μέσου κοινωνικής κριτικής. Στο σεμινάριο εξετάζονται κατά βάση Νεοέλληνες συγγραφείς, ποιητές και πεζογράφοι, που καλλιέργησαν το είδος της σάτιρας συστηματικά (Σολωμός, Λασκαράτος, Παλαμάς, Βάρναλης, ώς τον «ετερώνυμο» Αναγνωστάκη/Μανούσο Φάσση και τον Μόντη). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σχέση μορφής – περιεχομένου: επιλογή σατιρικού στόχου, σατιρικά «προσωπεία», γλωσσοϋφολογικές επιλογές και στιχουργικά μέσα για την άσκηση της σάτιρας, σε συνάρτηση με την κοινωνικο-ιστορική συγκυρία. ΒΝΕ 677: «Ιστορική και μυθική μέθοδος: σχέσεις ιστορίας - λογοτεχνίας στη νεοελληνική ποίηση, 19ος – 20ός αιώνας», μεταπτυχιακό σεμινάριο, Χ.Ε. 2016-17. Αντικείμενο του σεμιναρίου είναι η διερεύνηση των σχέσεων ιστορίας – λογοτεχνίας (ακριβέστερα: ο μεταβολισμός των ιστορικών γεγονότων στο σώμα της ποίησης), με επίκεντρο τη νεοελληνική ποίηση του 19ου και του 20ού αιώνα. Σε θεωρητικό επίπεδο εξετάζεται η διάκριση μεταξύ ιστορικής και μυθικής μεθόδου, με γνώμονα τις σχετικές αναφορές του Eliot για μοντερνιστές ποιητές όπως ο Joyce και o Pound, και το πώς αυτές μεταφέρονται στην καθ’ ημάς κριτική για τον ιστορικό Καβάφη, τον Σεφέρη και άλλους. Στο ερευνητικό επίκεντρο του σεμιναρίου βρίσκεται το έργο «εθνικών ποιητών» του ελληνισμού, όπως ο Σολωμός, ο Παλαμάς, ο Ρίτσος, ο Ελύτης, καθώς και του κυπριακού ελληνισμού, με έμφαση στους νεότερους (Μόντης, Χαραλαμπίδης, Πίτσα Γαλάζη και άλλοι). Στόχος του σεμιναρίου είναι να προσδιοριστούν οι τρόποι με τους οποίους παρελθόν και παρόν διαπλέκονται στην ποίηση (επιλογή ιστορικής περιόδου και ιστορικών προσώπων/ηρώων, τεχνικές και ρητορικά μέσα, χρήση του μύθου, διαχρονικότητα κ.ο.κ.), σε μια προσπάθεια να διαλευκανθεί η «ιστορική ποιητική» ή «ποιητική ιστοριογραφία» των ρομαντικών και των μοντερνιστών ποιητών αντίστοιχα. ΒΝΕ 438: «Άγγελος Σικελιανός, ο ποιητής και ο μύστης», προπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2019-20. Αντικείμενο του σεμιναρίου είναι το έργο και η δράση του ποιητή Άγγελου Σικελιανού. Στο σεμινάριο εξετάζονται πτυχές του έργου και της ποιητικής του σε συνάρτηση με το κοινωνικοϊστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής. Βασικά θέματα που εξετάζονται είναι: η Δελφική Ιδέα, η σύγκραση Αρχαιότητας και Χριστιανισμού, η σύζευξη μύθου και ιστορίας, το θέμα της μητριαρχίας, φιλοσοφικές καταβολές της ποιητικής του με έμφαση στην αντινοησιαρχία και τον μυστικισμό, μείζονες ποιητικές συνθέσεις και θεατρικά (Αλαφροΐσκιωτος, Μήτηρ Θεού, Πάσχα των Ελλήνων, Ο Διθύραμβος του Ρόδου, Ο Δαίδαλος στην Κρήτη κ.ά.), η σχέση με το δημοτικό τραγούδι, οι πολιτικές ιδέες του Σικελιανού, η υπόθεση του Νόμπελ και η σχέση με τον Καζαντζάκη και, τέλος, η κριτική υποδοχή του έργου του Σικελιανού και επιδράσεις του σε μεταγενέστερους Έλληνες ποιητές. ΒΝΕ 673: «Λογοτεχνικοί τόποι», μεταπτυχιακό σεμινάριο, Ε.Ε. 2019-20. Το σεμινάριο ασχολείται με τους λογοτεχνικούς τόπους. Σε θεωρητικό επίπεδο εξετάζεται η έννοια του «λογοτεχνικού τόπου» ως συστήματος στοιχείων που αλληλεπιδρούν, η διάκριση θέματος-μοτίβου-στερεότυπου, το κοσμοθεωρητικό και ψυχολογικό υπόβαθρο του τόπου στη βάση της θεωρίας των αρχετύπων, η ιστορικότητα των λογοτεχνικών τόπων, μετασχηματισμοί και επιβιώσεις. Οι λογοτεχνικοί τόποι που εξετάζονται στο σεμινάριο είναι (ενδεικτικά): ο τόπος της καλλονής, ο τόπος του ειδυλλιακού τοπίου (locus amoenus), ο βυρωνικός ήρωας, η femme fatale, το λογοτεχνικό όνειρο, η νόσος στη λογοτεχνία, ο τόπος του αστυνομικού μυθιστορήματος, τόποι στο δημοτικό τραγούδι, λογοτεχνικές αποτυπώσεις του «τραύματος», η ποιητική του φωτός, κ.ά. -61- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 2. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ • 2017 – : Πρόγραμμα προϋπηρεσιακής κατάρτισης Φιλολόγων «Διδακτική της λογοτεχνίας» (2 ακροατήρια), Χ.Ε. 2017-18, 2018-19, 2019-20. (Σε συνεργασία με τη Σχολή Κοινωνικών επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής) • • Αντικείμενο του μαθήματος είναι η κατάρτιση των φιλολόγων σε ζητήματα διδακτικής της λογοτεχνίας. Το μάθημα στηρίζεται σε τρεις άξονες: (α) Περιοδολόγηση της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας: κινήματα και σταθμοί, βασικά χαρακτηριστικά της λογοτεχνικής παραγωγής ανά εποχή. Ο άξονας αυτός έχει σχέση με την ιστορικότητα του λογοτεχνικού φαινομένου. (β) Βασικά στοιχεία ανάλυσης ποιητικών και αφηγηματικών κειμένων: διάκριση κειμενικών ειδών, ζητήματα ορολογίας, ειδοποιά χαρακτηριστικά δημοτικής και επώνυμης παραγωγής, αφηγηματικές τεχνικές, σχήματα λόγου, μετρική. Ο άξονας αυτός έχει σχέση με τη θεωρία της λογοτεχνίας. (γ) Εισαγωγή στα αναλυτικά προγράμματα λογοτεχνίας Γυμνασίου και Λυκείου: οργάνωση της ύλης, μέθοδος διδασκαλίας, αξιολόγηση, διδακτικά εγχειρίδια. Ο άξονας αυτός αφορά τη διδακτική της λογοτεχνίας σύμφωνα με το εγκεκριμένο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας που εφαρμόζεται στην κυπριακή εκπαίδευση. Δίνεται έμφαση στις έννοιες: συνανάγνωση-συνεξέταση (= συγκριτική μέθοδος ανάλυσης των κειμένων), λογοτεχνικός γραμματισμός, δημιουργική γραφή, διαφοροποιημένη διδασκαλία και αξιολόγηση, διαθεματικότητα, πολιτισμική εγγραμματοσύνη. Το μάθημα είναι κειμενοκεντρικό και στηρίζεται σε αναλύσεις παραδειγματικών κειμένων, σε στίχο και σε πεζό, από όλο το φάσμα της νεοελληνικής παραγωγής. Οι συμμετέχοντες στο τέλος αξιολογούνται είτε με κοινή γραπτή εξέταση είτε μέσα από πρωτότυπα διδακτικά σενάρια που διαμορφώνουν οι ίδιοι και υποβάλλουν στη διδάσκουσα. 2010 – : Επιμορφώτρια στα προγράμματα επιμόρφωσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου για το μάθημα της Λογοτεχνίας σε εκπαιδευτικούς αλλά και σε στελέχη της εκπαίδευσης (επιθεωρητές, σχολικούς συμβούλους, κ.ά.). Αντικείμενο: «Διδακτική της Λογοτεχνίας στο πλαίσιο των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων. Διδακτικός σχεδιασμός θεματικών περιοχών των νέων Προγραμμάτων Σπουδών». Τα σχετικά σεμινάρια και εργαστήρια (workshops) απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς και των τριών βαθμίδων σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου (Λευκωσία – Λεμεσός – Πάφος – Λάρνακα-Αμμόχωστος). 2002-2008: Επιμορφώτρια σε προγράμματα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Ελλάδας, του Περιφερειακού Επιμορφωτικού Κέντρου (Π.Ε.Κ.) Πειραιά, όπως και του Οργανισμού Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών (Ο.ΕΠ.ΕΚ.), για την επιμόρφωση εκπαιδευτικών στη Διδακτική των φιλολογικών μαθημάτων (Νεοελληνική Λογοτεχνία, Γλώσσα, Ιστορία, Αρχαία Ελληνικά), με έμφαση στη διδακτική της Λογοτεχνίας και στη διαθεματική προσέγγιση Λογοτεχνίας – Ιστορίας. Σύνολο: 202 διδακτικές ώρες. -62- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 3. ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ ΚΑΙ ΜΑΣΤΕΡ Από τον διορισμό μου στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (2011-12) και μέχρι σήμερα είμαι: – Eπόπτρια σε 6 διδακτορικές διατριβές (1 ολοκληρωμένη και 5 υπό εκπόνηση) και σε 19 μάστερ Νεοελληνικής Φιλολογίας (16 στο Τμήμα ΒΝΕΣ και 3 στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας). Από αυτά, τα 13 ολοκληρωμένα και τα 6 υπό εξέλιξη. – Mέλος εξεταστικών επιτροπών για 11 διδακτορικές διατριβές (τέσσερις εξ αυτών στο εξωτερικό: Αγγλία, Ελλάδα) και για 30 μάστερ Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα ΒΝΕΣ του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ερευνητικά αντικείμενα: Συγγραφείς της νεοελληνικής και κυπριακής λογοτεχνίας, Διδακτική της λογοτεχνίας, Σχέσεις ιστορίας – λογοτεχνίας, Γυναικεία γραφή, κ.ά. • Εποπτεία Διδακτορικών Διατριβών ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Ολοκληρωμένη 1. Alexandra Gorbacheva, Η πρόσληψη του γενέθλιου τόπου στη νεοελληνική λογοτεχνία της Κύπρου του 20ού αιώνα (υποστήριξη: 8/11/2019). Υπό εκπόνηση 2. 3. 4. 5. 6. Μαριέττα Κατσιάρτου, Η εμπειρία του Β΄ΠΠ και της Κατοχής στη μεταπολεμική ελληνική πεζογραφία, 1950-1974 (2015 – ). Γαβριέλλα Παναγή, Η μουσική στην ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη (2017 – ). Παύλος Ξυντάρας, Η λειτουργία των χρωμάτων και του φωτός στην ποιητική του Μίλτου Σαχτούρη (2019 – ). Δημήτρης Χριστόπουλος, Χριστόφορος Μηλιώνης: Συμβολή στη μελέτη του βίου και του έργου του (2020 – ). Δήμητρα Κιούση, Η πρωτοπορία της ποιητικής γενιάς του ’60 (2020 – ). • Μέλος Επιτροπών αξιολόγησης Διδακτορικών Διατριβών ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Ολοκληρωμένες 1. 2. 3. Μαριάννα Παφίτη, Ο κόσμος της κρητικής «Βοσκοπούλας». Ερμηνευτική προσέγγιση στην Αναγεννησιακή Λογοτεχνία (2013, επόπτης: Μ. Πιερής). Παναγιώτα Χαραλάμπους, Η διαπλοκή ποίησης και μουσικής στο έργο του Διονυσίου Σολωμού (2014, συνεπόπτες: Δ. Αγγελάτος, Μ. Πιερής). Αλέξανδρος Μπαζούκης, Ο Ρόδης Ρούφος στην Κατοχή, στην Αντίσταση και στον Αγώνα της ΕΟΚΑ (2017, επόπτης: Π. Βουτουρής). -63- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Υπό εκπόνηση 4. 5. 6. 7. Χριστιάνα Μιχαήλ, Οι πολιτικές προεκτάσεις των μυθολογικών ποιημάτων του Γιάννη Ρίτσου (επόπτης: Μ. Πουργούρης). Έλενα Ευαγόρου, Ελύτης και μουσική (επόπτης: Μ. Πουργούρης). Bogdan Kosenko, Ο ελληνισμός της Ουκρανίας (επόπτης: Π. Βουτουρής) Έλενα Σάββα, Το τραύμα του ’74 στην κυπριακή ποίηση (επόπτης: Λ. Παπαλεοντίου). ΣΕ ΞΕΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ Ολοκληρωμένες 8. 9. Nicoletta Hadjipavlou, ‘This too will pass’: Constructing the idea of empire in the Modern Greek Poetry of Cyprus, 1878-2004 (υποστήριξη: 31/03/2015). King’s College London. Επόπτης: Prof. Roderick Beaton. Mέλη της εξεταστικής επιτροπής: Prof. Marc Lauxtermann, Oxford University, Α. Αθανασοπούλου, Π.Κ. Βασιλική Σελιώτη, Το τραύμα του ’74 στην κυπριακή και ελλαδική λογοτεχνία – Έμφυλες προσεγγίσεις (υποστήριξη: 10/6/2019). Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Π.Τ.Δ.Ε. Τριμελής Επιτροπή: Δήμητρα Κογκίδου (κύρια επόπτρια), Βενετία Αποστολίδου, Χριστοδούλα Μητακίδου. Εξωτερικό μέλος της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής. 10. Μαρίκα Δουζίνα, Εναλλακτικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού κειμένου. Επαναπροσδιορίζοντας την επικοινωνία των εφήβων μαθητών με το λογοτεχνικό κείμενο μέσω της δημιουργικής ανάγνωσης και της δημιουργικής γραφής (υποστήριξη: 11/2/2020). Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Τριμελής Επιτροπή: Έλλη Φιλοκύπρου (κύρια επόπτρια), Τζίνα Καλογήρου, Αφροδίτη Αθανασοπούλου. Υπό εκπόνηση 11. Ελένη Πατσιατζή, Όψεις της Ιστορίας στο συγγραφικό έργο της Μάρως Δούκα. Διάθλαση και ανακατασκευή από την οπτική γωνία της Δημόσιας Ιστορίας (2018 –). Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. Τριμελής Επιτροπή: Γιώργος Κόκκινος (κύριος επόπτης), Παναγιώτης Κιμουρτζής, Αφροδίτη Αθανασοπούλου.  -64- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) • Εποπτεία διπλωματικών εργασιών επιπέδου Μάστερ 1. 2. 3. ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Βαρβάρα Γεωργίου, Αποτυπώσεις της ιστορίας σε έργα σύγχρονων Ελληνίδων συγγραφέων: Μάρω Δούκα, Ρέα Γαλανάκη, Αθηνά Κακούρη (2015). Μαρία Λούη, Αλληλογραφία Γιώργου Σεφέρη και Γιώργου Κατσίμπαλη, 1924-1970 (2015). Χριστιάνα Σαλαφώρη, Ο «επαρκής αναγνώστης» στα δοκίμια του Σεφέρη και του Έλιοτ (2016). 4. Ευσταθία Παπαδοπούλου, Συζητώντας για Καβάφη και Μοντερνισμό: Από την αλληλογραφία του Γιώργου Σεφέρη με τον Νάνη Παναγιωτόπουλο και τον Ζήσιμο Λορεντζάτο (2016). 5. Καλλιόπη Αβραάμ, Γιώργος Σεφέρης και Νίκος Καζαντζάκης: μια λανθάνουσα συνομιλία (2016). 6. 7. 8. 9. Ιουλία Μιχαήλ, Τα πρόσωπα στο πεζογραφικό έργο του Γιώργου Φιλίππου Πιερίδη, «Η Τετραλογία των καιρών» (2016). Αφροδίτη Ζαφειριάδου, Εκφάνσεις του φύλου στα «Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» του Λυκείου (συνεποπτεία με τον Τάσο Καπλάνη, 2016). Άντρια Πολυδώρου, Γυναικεία μεταπολεμική πεζογραφία: Βικτωρία Θεοδώρου – Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ (2017). Μαρία Τζούβα, Η εξελικτική πορεία της Κύπριας ποιήτριας Πίτσας Γαλάζη ως προς τη σχέση ιστορίας – λογοτεχνίας (2017). 10. Χριστιάνα Μιχαήλ, Κοινωνία και Ιστορία στο έργο του Κ. Γ. Καρυωτάκη (2018). 11. Χρυσοβαλάντη Κίτσιου, Η παρουσία του παιδιού στο έργο του Βιζυηνού: επιστημονικό, ποιητικό, διηγηματογραφικό (2018). 12. Μικαέλλα Ανδρέου, Η «Τέταρτη Διάσταση» του Γιάννη Ρίτσου. Μυθική, ιστορική ή μυθικοϊστορική μέθοδος; Μια πρώτη ιχνηλάτηση» (2019). 13. Χιόνια Ζορλή, Σεφέρης και Κύπρος. Οι απόψεις του Σεφέρη για τον κυπριακό ελληνισμό μέσα από τα ημερολόγια και την αλληλογραφία του (2019). Υπό εκπόνηση 14. Κωνσταντίνα Χριστούδια, Πρόσωπο και προσωπείο στο έργο του Μανόλη Αναγνωστάκη (2019-20). 15. Άντρη Κωνσταντίνου, Τα Οκτωβριανά του 1931 στη νεοελληνική λογοτεχνία της Κύπρου (2020-21). 16. Χριστιάνα Χ. Μιχαήλ, Τέχνη του λόγου και τέχνη της εικόνας: μια ανίχνευση στο έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου (2020-21). -65- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΣΕ ΞΕΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής.* Ολοκληρωμένη 17. Αγγελική Τανίδου, Η αξιοποίηση της δημιουργικής γραφής στην εκπαίδευση. Προτάσεις δημιουργικών ασκήσεων για το μάθημα της λογοτεχνίας στο Λύκειο, με βάση το ΠΣ Λογοτεχνίας της Κύπρου για τη Μέση Εκπαίδευση. Κύρια επόπτρια. Εσωτερικά μέλη της Επιτροπής: Καθηγητές Κ. Ντίνας, Ά. Στάμου (υποστήριξη: 14/9/2017). Υπό εκπόνηση 18. Μαντώ Σωτηρίου, Ποίηση ή παρα-ποίηση: Αντλώντας έμπνευση από την εφευρετικότητα και τη γλωσσική “ανυποταξία” του Νίκου Καρούζου. Κύρια επόπτρια. Προβλεπόμενο ακαδ. έτος ολοκλήρωσης: 2020-21. 19. Μάρτζη Κοντέσσα, Έντυπο διαδραστικό βιβλίο και Αφήγηση, Κύρια επόπτρια. Προβλεπόμενο ακαδ. έτος ολοκλήρωσης: 2020-21. • Μέλος Επιτροπών αξιολόγησης Μάστερ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Ακολουθεί ο σχετικός κατάλογος. Οι κανόνες που διέπουν το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας επιτρέπουν να ορίζεται ως Επόπτης διπλωματικών εργασιών επιπέδου Μάστερ καθηγητής από άλλο πανεπιστήμιο. * -66- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) Όνομα Φοιτητή/τριας 1. Γαβριήλ Κων/νος (Επόπτης:Μ. Πιερής) Θέμα διπλωματικής εργασίας «Φτωχοί και Άγιοι: μια θεατρική μεταγραφή πέντε διηγημάτων του Αλέξ. Παπαδιαμάντη» Ημερομηνία υποστήριξης 1/12/2011 Χατζηστυλλής Βασίλης (Επόπτης: Μ. Πιερής) «Στοιχεία προφορικότητας και δραματικής υφής στην Εξήγησι της γλυκείας χώρας Κύπρου του Λεοντίου Μαχαιρά» 9/12/2011 Άντρια Κολοκάση (Επόπτης: Μ. Πιερής) «Ιδεολογικές προσεγγίσεις και το ταξίδι στον Ερωτόκριτο» 6/4/2012 «Ερωτόκριτος – Μετα-ποίημα;» 18/5/2012 «Ο Κωστής Παλαμάς στον κυπριακό περιοδικό Τύπο, 1914-1960» 20/11/2012 «Λόγος και Εικόνα: οι εικαστικές τέχνες στον Οδυσσέα Ελύτη» 24/5/2013 «Γλώσσα και λογοτεχνία στη Μελέτης της κοινής ελληνικής διαλέκτου του Παναγιώτη Κοδρικά» 2/12/2013 14. Μάριος Ηροδότου (Επόπτης: Μ. Πιερής) «Η ποιητική και αφηγηματική επεξεργασία της ιστορικής ύλης στο Χρονικό της Κύπρου του Λεόντιου Μαχαιρά» 23/12/2014 16. Μαρία Πολυκάρπου (Επόπτης: Μ. Πιερής) «Ο έρωτας ως αρρώστια στον Ερωτόκριτο του Κορνάρου και στην Ερωφίλη του Χορτάτση» 11/12/2015 18. Χαρά Τσιντίδου (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) «Από τον Ιππόλυτο του Ευριπίδη στη Φαίδρα του Γιάννη Ρίτσου: Το δίπολο του έρωτα και της αγνότητας» 17/5/2016 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Θεοδούλου Αιμιλία (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) Χρίστος Κυριάκου (Επόπτης: Μ. Πιερής) Μαίρη Μούζουρου (Επόπτης: Μ. Πιερής) Μαρία Κοιλανιώτου (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) Εύη Θεοδότου (Επόπτης: Π. Βουτουρής) Νικολέττα Λιμισιή (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) 10. Σταυρούλα Μπίου (Επόπτης: Π. Βουτουρής) 11. Μιχάλης Τρίγγου (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) 12. Παναγιώτης Κόζης (Επόπτρια: Ίλια Χατζηπαναγιώτη) 13. Γεώργιος-Παντελεήμων Κουτσοδόντης (Επόπτης: Μ. Πιερής) 15. Ελένη Ιωάννου (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) 17. Μαρία Εργατούδη (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) «Η εικόνα των Αράβων της Ακυβέρνητες Πολιτείες του Τσίρκα» 9/12/2011 «Μεταποιητική θεωρία στον Ερωτόκριτο. Θέματα και μοτίβα» 18/5/2012 «Η παρουσία της μυθικής μορφής της Ελένης της αρχαίους συγγραφείς και η πρόσληψή της στο ποίημα Ελένη του Γιάννη Ρίτσου» 28/5/2012 «Πατέρες και Υιοί: μια φροϋδική ανάγνωση των θρησκευτικών σχέσεων στα μυθιστορήματα του Νίκου Καζαντζάκη» 24/5/2013 «Η μορφή του Γρηγόρη Αυξεντίου στην ποίηση» 2/12/2013 «“Επιγραμματικά”: Η Παναγία στο Βυζάντιο, στο Δημοτικό τραγούδι, στη Νεοελληνική Ποίηση» 23/12/2014 «Ρυθμικά στοιχεία στην ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη» 27/5/2015 «Τάσος Γαλάτης: Ο “σημειωμένος” ποιητής, μαγκωμένος στο δόκανο της ιστορίας και του μύθου» 17/5/2016 -67- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) 19. Αλίκη Γεωργίου (Επόπτης: Μ. Πιερής) «O Έρωτας ως μάχη στον Ερωτόκριτο του Βιτσέντζου Κορνάρου και η απήχηση στο σολωμικό έργο» 20/5/2016 «Η παρανοϊκο-κριτική μέθοδος του Dali στην ποίηση του Εμπειρίκου» 9/12/2016 «Ο απόηχος του πρώτου απαγχονισμού των ηρώων της ΕΟΚΑ Μιχ. Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου στη Νεοελληνική Λογοτεχνία» 15/5/2017 «Κυριάκου Χαραλαμπίδη: Αμμόχωστος Βασιλεύουσα. Στο κατώφλι ανάμεσα στο κείμενο και το παρακείμενο» 24/5/2017 20. Κυβέλη Γεωργίου (Επόπτης: Τ. Καπλάνης – συνεπόπτης Μ. Πουργούρης) «Λογοτεχνία και κόμικς: Οι διασκευές νεοελληνικών λογοτεχνικών διηγημάτων του Δ. Βουτυρά από τους Θανάση Πέτρου – Δημήτρη Βανέλλη» 16/5/2016 22. Tamara Nosonjin (Επόπτης: Π. Βουτουρής) «Η “αρχαιογενής” νεωτερικότητα στην Ασάλευτη ζωή του Κωστή Παλαμά» 15/5/2017 «Όψεις της διπλής πραγματικότητας: Βασικά δίπολα στα διηγήματα του Γ.Μ. Βιζυηνού» 16/5/2017 19/5/2017 27. Χρυσούλλα Ηρακλέους (Επόπτρια: Ίλια Χατζηπαναγιώτη) «Το κρυμμένο θέατρο στα διηγήματα του Γεωργίου Βιζυηνού: Το αμάρτημα της μητρός μου, Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου, Το μόνον της ζωής του ταξίδιον, Ο Μοσκώβ Σελήμ» «Σύμβολα της ματαιότητας στα έργα των Πατριάρχη Καλλίνικου Γ΄, Καισάριου Δαπόντε και Μόμαρς» 29. Φωτεινή Σπανούδη (Επόπτρια: Αλ. Σαμουήλ) «Η έννοια της συμπαντικής αρμονίας: Σολωμική ποίηση και ποιητική» 17/5/2018 21. Ελένη Μπερδούση (Επόπτης: Π. Βουτουρής) 23. Γεωργία Κανελλίδου (Επόπτης: Π. Βουτουρής) 24. Μαρία Τσομαλλούρη (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) 25. Aleksandra Milanovic (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) 26. Βασιλική Ευψυχίου (Επόπτης: Μ. Πιερής) 28. Μαρία Κύζη (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) 30. Aurora Esperanza López López (Επόπτης: Μ. Πουργούρης) «Η θεματική της θυσίας στο μυθιστορηματικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη» «Η ποιητική των ονείρων στον Τελευταίο πειρασμό του Νίκου Καζαντζάκη» 15/12/2017 17/5/2018 27/5/2018 -68- Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Βιογραφικό & Εργογραφία (τελευτ. ενημερ. ΙΟΥΛΙΟΣ 2020) ΙΙΙ. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ – ΜΕΛΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ • Σε Συγκλητικές Επιτροπές του Πανεπιστημίου Κύπρου 1. Μέλος της Επιτροπής Εκδοτικής Πολιτικής (απόφαση Συγκλήτου στη συνεδρία αρ. 21/2018, 5-9-2018)· θητεία από Χ.Ε. 2018-19. 2. 3. • 4. 5. 6. 7. 8. 9. Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κύπρου (απόφαση Συγκλήτου στη συνεδρία αρ. 19/2014, 14-7-2014, θέμα 6.1.1.1)· θητεία από Ε.Ε. 2013-14 έως Ε.Ε. 2017-18 (σαββατική άδεια). Μέλος της Επιτροπής Πειθαρχικού Ελέγχου Φοιτητών· θητεία από Ε.Ε. 201415 έως E.Ε. 2017-18 (σαββατική) και από Ε.Ε. 2018-19 έως σήμερα (απόφαση Συγκλήτου στη συνεδρία αρ. 11/2015, 6-4-2015, θέμα 7.3.1 και αρ. 13/2019, 15-5-2019 αντίστοιχα). Στη Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα ΒΝΕΣ Μέλος του Συμβουλίου της Φιλοσοφικής Σχολής ως εκπρόσωπος του Τμήματος ΒΝΕΣ (απόφαση 7ης Ειδικής Συνεδρίας/13-4-2016, θέμα 2.1)· θητεία από Ε.Ε. 2015-16 έως Ε.Ε. 2017-18 (σαββατική άδεια). Συντονίστρια του Προγράμματος ERASMUS του Τμήματος ΒΝΕΣ (απόφαση 9ης Συνεδρίας 2019/20-11-2019, θέμα 7.1)· θητεία από Χ.Ε. 2019-20. Μέλος της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος ΒΝΕΣ (απόφαση 6ης Συνεδρίας 2019/11-9-2019, θέμα 8.5)· θητεία από Χ.Ε. 2019-20. Μέλος της ενδοτμηματικής Επιτροπής αναγνωρίσεων μαθημάτων του Τμήματος ΒΝΕΣ (απόφαση 5ης Συνεδρίας 2020/11-6-2020, θέμα 8.2)· θητεία από Ε.Ε. 2019-20. Μέλος της ενδοτμηματικής Επιτροπής Μετεγγραφών του Τμήματος ΒΝΕΣ· θητεία από Ε.Ε. 2015-16 έως Ε.Ε. 2017-18 (σαββατική άδεια) και από Χ.Ε. 2018-19 έως σήμερα (απόφαση 3ης Συνεδρίας 2016/24-2-2016 και 7ης Συνεδρίας 2016/12-9-2018 αντίστοιχα). Ακαδημαϊκή Σύμβουλος των φοιτητών που εισήχθησαν στο Τμήμα ΒΝΕΣ κατά το ακαδ. έτος 2012-13 έως το έτος αποφοίτησής τους (απόφαση 118ης Συνεδρίας/29-5-2012 του Τμήματος ΒΝΕΣ). 10. Επιστημονική Υπεύθυνη του Colloquium Νεοελληνικής Φιλολογίας για το Χ.Ε. 2013-14. 11. Υπεύθυνη Βιβλιοθήκης του Τμήματος ΒΝΕΣ (απόφαση 117ης Συνεδρίας 2012 του Τμήματος ΒΝΕΣ)· θητεία από Ε.Ε. 2011-12 έως Ε.Ε. 2017-18 (σαββατική άδεια). 12. Υπεύθυνη για την ιστοσελίδα του Τμήματος ΒΝΕΣ (απόφαση 117ης Συνεδρίας 2012 του Τμήματος ΒΝΕΣ)· θητεία από Ε.Ε. 2011-12 έως Χ.Ε. 2014-15 (σαββατική άδεια). 13. Υπεύθυνη Μηχανογραφικού Εξοπλισμού του Τμήματος ΒΝΕΣ (απόφαση 117ης Συνεδρίας 2012 του Τμήματος)· θητεία από Ε.Ε. 2011-12 έως Χ.Ε. 2014-15 (σαββατική άδεια). -69-