ABD'nin Yeni Suriye Stratejisi: " İstikrar " Harekâtı

Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 Rapor–027 30.01.2018 “”D’nin Yeni Suriye Stratejisi: İstikrar Harekâtı Hazırlayan: (E)Tuğg.Doç.Dr. Oktay ”İNGÖL i Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 “maç: Bu rapor, “”D’nin yeni Suriye stratejisinin esasları hakkında bilgi vermek maksadıyla hazırlanmıştır. Merkez Strateji Enstitüsü (MSE): MSE, ulusal, bölgesel, küresel barış ve güvenlik ile kurumsal yapılanma, risk analizi ve strateji geliştirme konularında eğitim ve danışmanlık hizmeti veren akademik bir danışmanlık ve düşünce kuruluşudur. MSE benimsediği ilkeler çerçevesinde kapsadığı konularda özgün ve nitelikli bilgiyi üretmeyi ve bunu geniş kitlelerle paylaşmayı temel amaç edinmiştir. Bu maksatla, ilgi alanındaki konular hakkında analizler yapar, stratejiler geliştirir ve akademik eğitim faaliyetlerinde bulunur. MSE’nin ilkelerini, insanlığın barış ve güvenliğini esas alan temel amacı belirler. Bilimsel etik ve tarafsızlık kuruluşumuzun temel ilkesidir. Ne kadar saygın olursa olsun MSE, hiçbir politik gücü veya inancı desteklemez. S M E Danışma Kurulu Doç.Dr. Sinem “kgül “ÇIKMEŞE, (E)Tuğg. Doç.Dr. Oktay ”İNGÖL, Prof.Dr. Mitat ÇELİKP“L“, Prof.Dr. Çağrı ERHAN, (E) ”üyükelçi Dr. Ercan ÖZER, Prof. Dr. “bdülkadir V“ROĞLU, Dr. Ali Bilgin VARLIK Hazırlayan: Oktay ”ingöl (E)Tuğg. Doç.Dr., MSE ”aşkanı. Bu belgede yer alan hususların tüm sorumluluğu yazarlara ait olup MSE’ve üyelerini bağlamaz. Bu belgenin her hakkı, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu esasları çerçevesinde MSE’ye aittir. “lıntılarda http://merkezstrateji.com/ uzantısının verilmesi, belgenin tamamına ulaşılabilmesi için zorunlu tutulmuştur. ii Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 “”D’nin Yeni Suriye Stratejisi: İstikrar Harekâtı Giriş “”D’nin yeni Suriye stratejisi Trump’ın göreve başladığı Ocak ’den itibaren yaklaşık bir yıldır başta Ulusal G(venlik Konseyi, Savunma ”akanlığı, Dışişleri ”akanlığı ve CI“ olmak (zere çeşitli akademik kuruluşlar ve araştırma merkezlerinin de katkısıyla tanımlanmaya çalışılıyordu. “”D Dışişleri ”akanı Rex W. Tillerson, Ocak g(n( Stanford Üniversitesinde yaptığı konuşmayla yeni Suriye stratejisinin esaslarını açıkladı.1 Tillerson konuşmasına başlarken özellikle eski iki diplomatın katkılarını vurgulama ihtiyacı duydu Condoleezza Rice ve George Shultz. Condoleezza Rice, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler eğitimi aldıktan sonra b(rokrat olarak Cumhuriyetçi Partinin iktidarlarında çeşitli görevler yaptı. George W. ”ush döneminde yılları arasında ulusal g(venlik danışmanı, -2005 arasında ise dört yıl s(reyle dışişleri bakanı idi. - Rice, T(rkiye’de çok tartışılan ”(y(k Orta Doğu Projesi nin mimarlarından biri olarak biliniyor. George Shultz ise “”D’nin hayatta olan en deneyimli devlet adamlarından birisi olarak kabul ediliyor. İktisat akademisyeni olan Shultz, Cumhuriyetçi Partinin dört başkanı Eisenhower, Nixon, Reagan ve H. W. ”ush döneminde resmi ve gayri resmi görevler aldı. Hazine ve çalışma bakanlığı görevlerine ilaveten Reagan döneminde yedi yıla yakın s(reyle - dışişleri bakanlığı yaptı. İki eski, deneyimli ve etkili Cumhuriyetçi devlet insanının katkıları Suriye stratejisinin başlangıçtan itibaren Reagan ve ”ush dönmelerine hâkim olan tek taraflılık, sert dengeleme, askeri kapasiteyi öne çıkarma ve “”D’nin yalnız kalma eleştirilerini de beraberinde getiriyor. Tillerson’un açıkladığı stratejinin temel unsurları m(teakip böl(mlerde özetlenmektedir. 1. “”D, Suriye’de stratejik resmi nasıl görüyor? Trump yönetimine göre Suriye halkı yıldır Hafız Esad ve ”eşar Esad’ın diktatörl(ğ(nde zul(m ve acı içinde yaşıyor. Esad rejiminin hem kendisi terörist bir devlettir hem de Hamas ve Hizbullah gibi terör örg(tlerinin ve El Kaide’nin destekçisidir. Esad’ın b(y(k stratejisi, insani maliyeti ne olursa olsun kişisel rejiminin bekasını sağlamak ve terör örg(tlerini kullanarak bölge (lkelerinin istikrarını bozmaktır. Yıllardır yolsuzluk ve siyasi ç(r(me içinde olan Esad rejimi ’de ve sonraki yıllarda kimyasal silahlar ve varil bombaları ile saldırı dâhil insanlığa karşı suçlar işlemiştir. “”D’ye göre Esad rejimi Suriye’de Rusya, İran, Hizbullah ve Şii milislerin yardım ve desteğiyle ayakta kalabilmiştir. IŞİD’in Suriye’de g(ç kazanması ve m(teakiben Irak’ta etki alanını genişletmesinde Esad’ın IŞİD’e desteği söz konusudur. Esad, cezaevlerindeki eski El Kaide teröristlerini serbest bırakarak IŞİD’in g(çlenmesini sağlamış ve böylece muhalefete karşı bir g(ç oluşturmuştur. IŞİD, Suriye’de rejime de ciddi tehdit oluşturmasına karşın Esad saldırılarını ılımlı muhalefete yönlendirmiştir. Tiilerson’un açıklamalarına göre “”D, Obama döneminde yanlış politikaları sonucu Suriye’de gittikçe etkisini kaybetmiştir. Trump göreve -1- başladığında, Savunma ”akanlığını IŞİD’i Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 etkisizleştirmek için yeni bir plan hazırlamakla görevlendirmiş, hazırlanan plan hızla onaylanmış ve “”D silahlı kuvvetlerine IŞİD’e karşı uygulanacak askeri harekâtta geniş yetkiler verilmiştir. Suriye’de “”D askeri komutanlarının hareket serbestîsi artırılmış, PYD/YPG ve Suriye Demokratik G(çleriyle SDG ortaklık g(çlendirmiş, Rakka ve Irak-Suriye sınırına kadar Fırat’ın doğusundaki alan IŞİD’den alınmış, bu şekilde IŞİD halifeliği fiziksel olarak ortadan kaldırılmıştır. ”unun sonucunda (ç milyon civarında yerlerinden edilmiş Suriyeli topraklarına dönm(şt(r. Tillerson’a göre Suriye’deki Ocak ayı itibariyle mevcut durum şu şekildedir IŞİD önemli ölç(de k(ç(lm(ş anacak tamamen yok edilememiştir. Esad rejimi Suriye’nin y(zde ’sini kontrol etmektedir. “”D’ye tehdit kaynakları, IŞİD, El Kaide ve İran’dır. İran, Tahran’dan L(bnan’a ve “kdeniz’e uzanan bir kuzey ekseni yaratmaya, bunun için İran Devrim Muhafızlarını, Hizbullah’ı ve Şii Milisleri etkin olarak kullanmaya çalışmaktadır. İran “”D çıkarlarına zarar vermek için Suriye’de konumunu g(çlendirmektedir. Suriye’deki iç savaş sınırların dışındaki milyonlarca m(ltecinin dön(ş(n( engellemektedir. Dolayısıyla Suriye’deki durum “”D için stratejik bir tehdit olarak öne çıkmaktadır. 2. “”D’nin yeni stratejisinin esasları Tillerson, konuşmasında “”D’nin yeni stratejisinin nihai siyasi hedeflerini şu şekilde sıralıyor (1) Suriye’de IŞİD ve El Kaide’nin tamamen etkisizleştirilmesi, yeni bir yapı içinde ve yeni bir isim altında tekrar ortaya çıkmasının ve Suriye’den insan kaynağı, g(venli bölge ve mali kaynak olarak faydalanmasının engellenmesi, (2) Suriye’de ”M G(venlik Konseyinin sayılı kararına uygun olarak Esad’ın yer almayacağı siyasi çöz(m sağlanması ve istikrarlı, birleşik ve bağımsız ve işleyen bir devletin kurulması, (3) Suriye’de İran etkisinin azaltılması, İran’ın kuzey ekseninin engellenmesi, Suriye’den komşularına yönelik tehditlerin ortadan kaldırılması, (4) M(ltecilerin ve (lke içinde yer değiştirenlerin geri dön(ş( için gerekli koşulların sağlanması, (5) Suriye’nin kimyasal silahlardan arındırılması. “”D’nin yukarıdaki hedefleri gerçekleştirmek için uygulayacağı yeni stratejinin devam eden askeri kazanımların, siyasi ve diplomatik kazanımlarla desteklenmesi (zerine inşa edileceği, bu bağlamda stratejinin ağırlık merkezinin “”D etkisindeki bölgelerde çatışma sonrası istikrarın tesis edilmesi, yerel yönetimlerin kurulup g(çlendirilmesi ve t(m Suriye’de siyasi bir çöz(m(n gerçekleştirilmesi çabasını kapsayacağı ifade ediliyor. Diğer taraftan “”D’nin, Irak’ta ’de geri çekilerek yapılan hatayı tekrarlamayacağı ve Suriye’de IŞİD’in tekrar g(çlenmemesi için, gerekli koşullar oluşturuluncaya kadar askeri varlık bulundurmaya devam edeceği vurgulanıyor. arasında “”D’nin Suriye’de askeri varlığı diğer işlevleri El Kaide’nin Suriye’den temizlenmesi, Esad (zerinde baskının devam ettirilmesi ve nihayetinde Esadsız bir Suriye inşasının sağlanması, İran’ın etkisinin kırılması, İsrail’e yönelik -2- Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 tehditlerin yok edilmesi, Suriye’de inşa edilen/edilecek yerel yönetimlerin g(venliğinin sağlanması, yerlerine dönen m(ltecilere g(venli ortam tesisi ve yeni m(lteci akınlarının önlenerek “vrupa’nın istikrarsızlaşmasının ön(ne geçilmesinin bulunması dikkat çekiyor. “”D’nin ortakları ile birlikte ön(m(zdeki dönemlerde adımlar atması bekleniyor. ”u kapsamda öncelikle, IŞİD’den kurtarılan bölgelerde çatışma sonrası istikrar ve yeniden yapılanma harekâtı icra edilmesi planlanıyor. ”u çerçevede kontrol edilen bölgelerin mayınlarından ve el yapımı patlatıcılardan temizlenmesi, hastanelerin açılması, su ve elektrik altyapısının işler hale getirilmesi, okullarda eğitim ve öğretimin başlatılması öncelik alıyor. ”u faaliyetlerin icrası için “”D, Suriye’de PYD/YPG ve SDG kontrol(ndeki bölgelere kendi resmi yardım kuruluşu US“ID, çeşitli NGO’lar ve sivil toplum örg(tleri ile resmi görevli sivil uzmanlar gönderiyor. “”D, kendi kuruluşlarına ilaveten ”M ve IŞİD’e karşı Koalisyon ortaklarından da faydalanmayı planlıyor. ”u noktada Tillerson, Suriye’deki istikrar harekâtının ulus inşası, devlet inşası ve yeniden inşadan faklı olduğunu belirtiyor. İstikrar harekâtıyla eş zamanlı olarak Suriye’deki çatışmada tırmanmanın sonlandırılması için çaba harcanacağı ifade ediliyor. ”unun için Rusya ile işbirliğinin altı çiziliyor. Terörle m(cadele için İdlib’de El Nusra’ya ve T(rkiye’ye yönelik PKK tehdidine ağırlık verileceği öne çıkıyor. “”D, Suriye’de siyasi çöz(m için ”M’nin sayılı kararını esas almaya ve Cenevre s(recini desteklemeye devam ediyor. “stana ve Soçi s(reçlerine açık bir atıf bulunmamakla birlikte, “”D’nin Rusya ile birlikte çalışması gerektiği belirtilerek, iki (lke arasında Suriye’de Şam g(neyinde-Ürd(n sınırında çatışmasızlık bölgesi tesisi ve doğu Suriye’de Fırat boyunca Rejim ve SDG/PYD operasyonlarında çatışmasızlık için koordinasyon tesisinde işbirliği ortamı oluştuğu kaydediliyor. Rusya’nın da Suriye için siyasi çöz(m( Cenevre’de ve ”M zemininde görd(ğ( varsayılıyor ve Rusya’nın Esad rejimini Cenevre s(reci kararlarına razı etmesi/zorlaması bekleniyor. “”D, “” ve bölgesel ortakların muhtemelen Ürd(n, Mısır, Suudi “rabistan ve katar hariç diğer Körfez (lkeleri kastediliyor Esad kontrol(ndeki herhangi bir bölgeye acil insani yardım dışında yeniden inşa yardımı yapmayacağı, “”D’nin Suriye’nin geleceğinde rol almak isteyen diğer devletlerden de aynı yaklaşımı isteyeceği ifade ediliyor. Daha ötesinde “”D’nin Esad’ın tamamen izole edilmesini, bu kapsamda diğer devletlerin Esad yönetimde kaldıkça Suriye devleti ile siyasi, ekonomik ve ticari ilişki kurmasını engellemeye çalışması hedef olarak konulmuş. “”D, ”M’nin sayılı kararına uygun olarak Suriye’de özg(r ve şeffaf, içeride ve dışarıdaki t(m Suriyelerin m(lteciler dâhil katılacağı ve ”M gözetiminde gerçekleştirilecek bir seçimde Esad’ın iktidardan gideceğine inanıyor, ancak bu s(recin uzun zaman alacağını hesaplıyor. “”D’nin PYD’nin baskın unsur olduğu SDG’nin askeri kazanımlarını takdir ettiği, ancak askeri kazanımların siyasi, idari ve ekonomik başarılarla tamamlanması gerektiği belirtiliyor. Yerel yönetimlerin, t(m grupları kapsamı gerektiği ve komşu (lkeleri tehdit etmemesi gerektiği ifade edilirken PYD/YPG’nin baskın olan ve T(rkiye’yi tehdit eden konumuna vurgu yapılıyor. ”u noktada “”D’nin T(rkiye’nin g(venlik endişelerini dikkate alacağı ve birlikte çalışacağı dile getiriliyor. -3- Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 3. Stratejinin Değerlendirilmesi “”D’nin yeni Suriye stratejisi, yeni olmaktan ziyade yaklaşık iki yıldır uygulanan askeri ağırlıklı stratejinin, siyasi, diplomatik ve ekonomik boyutlarla g(çlendirildiği yeni bir safhaya işaret ediyor. Nitekim “”D’nin Irak ve Suriye’de IŞİD’e karşı y(r(tt(ğ( Doğal Kararlılık Harekâtı (Operation Inherent Resolve)nın dörd(nc( ve son safhası istikrarın desteklenmesi safhasıdır.2 “”D’ye göre IŞİD’in etkisizleştirilmesi ve Suriye’de yerel ortaklar kullanılarak bir bölge kontrol edilip buradan, özelde Suriye ve Irak’taki gelişmeleri, genelde ise Orta Doğu’nun geleceğini şekillendirebilecek askeri harekât b(y(k ölç(de tamamlanmıştır. İkinci aşama, kontrol edilen bölgelerin idari ve ekonomik olarak yeniden inşasıdır. ”u t(r kapsamlı ve çok boyutlu bir faaliyeti, daha önce Irak ve “fganistan’da y(r(t(len devlet/ulus inşası ve yeniden yapılanmadan ayıran temel farklar vardır. 5ncelikle Suriye’de “”D ve Koalisyonun dışında Rusya, İran ve T(rkiye de vardır. “yrıca Esad rejimi halen iktidardadır ve (lkenin yarısına yakın kısmını kontrol etmektedir. Siyasi bir çöz(m zemini hen(z uzaktadır. Dolayısıyla “”D’nin kendi başına, siyasi toplumsal uzlaşı sağlanması, geçiş yönetimi kurulması, anayasa hazırlanması, seçimlerin yapılması ve yeni h(k(met kurulması gibi s(reçleri y(r(t(lebilmesi m(mk(n değildir. Dolayısıyla “”D, Suriye’de kapsamlı devlet inşasından ziyade çatışma sonrası istikrar harekâtına yönelmiştir. ”u t(r bir harekâtta, askeri-g(venlik boyutu ağırlıklı, sivil boyut destekleyicidir. “”D, ön(m(zdeki dönmede algı yaratmak amacıyla bölgeye sivil bir koordinatör yetkili atayabilir, ancak bu hamle istikrar harekâtının askeri ağırlığını geri plana atmaz. “”D’nin SDG/PYD’nin kontrol ettiği bölgelerde yeni stratejide sıralanan sivil faaliyetlere ilaveten g(venlik boyutunda bir çeşit polis ve askeri yapılanmaya gideceği önceki açıklamalarda Kuzey Suriye Ordusu ve . kişilik Sınır Ordusu gibi ifadelerle yer almıştır. T(rkiye’nin ve diğer aktörlerin tepkisiyle geri adım atılmış gibi gör(nse de bir şekilde askeri-polisiye yapılanmanın devam ettiği/edeceği d(ş(n(lmektedir. “”D’nin Suriye’de kontrol sağladığı bölgelerde icra edeceği faaliyetlerin yerel yönetimleri kuvvetlendireceği ve bu g(çlenmenin Suriye’nin gelecek devlet yapısında etkili olacağı d(ş(n(lmektedir. “”D’nin Kuzey ve Kuzey Doğu Suriye’de kuracağı idari-askeri-ekonomik yapılanma; Fırat Kalkanı bölgesinde T(rkiye’nin idari-ekonomik-askeri yapılanma faaliyetleri, Rejimin kontrol(ndeki farklı idari-ekonomik işleyiş ve Şam g(neyinde Ürd(n sınırındaki Dara bölgesinde “”D yönlendirmesinde idari şekillenme birlikte d(ş(n(ld(ğ(nde Suriye’nin geleceğinde bir çeşit federal devletin temellerin atıldığı gör(lmektedir. Söz konusu bölgelerde yıllar içinde özg(n hukuk ve eğitim sistemlerinin yerleşmesi de (niter bir Suriye’nin aleyhine federal bir Suriye’ye hizmet edecektir. Diğer taraftan “”D’nin stratejisinde de (niter bir devletten ziyade birleşik (unifed) bir Suriye’ye atıf vardır. Kendisi de federal bir devlet olan “”D, d(nyanın değişik bölgelerinde çatışma sonrası devlet inşa faaliyetlerinin tamamına yakınında, -örneğin ”osna’da, Irak’ta ve “fganistan’da-, bir çeşit federal devletler ya da dinsel, mezhepsel ve etnik grupların özerkliğinin fazla olduğu, y(r(tme ve yasama da mezhep ve etnik temelli g(ç paylaşımının bulunduğu yarı -4- Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 parlamenter-yarı federal devletler inşa etmiştir. Rusya’nın da federal bir devlet olarak, Suriye’de kendi etki alanını muhafaza etmeyi garanti eden ve K(rtlere ayrı bir stat( kazandıracak federal yapılanmayı, Suriye’nin toprak b(t(nl(ğ(n( ihlal etmeyen bir seçenek olarak görmesi s(rpriz olmayacaktır. “”D stratejisinde açık d(şmanlar olarak İran, Esad’ın kendisi, Hizbullah, El Nusra ve El Kaide bağlıları sayılmakta, Rusya Rejime destek vermekle birlikte çalışılacak muhtemel ortak olarak gör(lmektedir. T(rkiye’den sadece bir paragrafta bahsedilirken El Nusra ve El Kaide bağlılarının etkisizleştirilmesi, T(rkiye’ye yönelik PKK tehdidindin önlenmesi ve m(lteciler konularında birlikte çalışılacağı beklenmektedir. “”D, bölgesel ortaklarını açık olarak sıralamamıştır, ancak Suriye bağlamında yerel aktörlere ilaveten, Suudi “rabistan ve Ürd(n öne çıkmaktadır. Irak yönetimi ve Kuzey Irak K(rt ”ölgesel Yönetiminin K”Y desteğinin sağlanması elzem gör(lmektedir. Her koşulda “”D’nin k(lt(rel, siyasi ve ekonomik boyutta en fazla destek alabileceği (lke Suudi “rabistan’dır. Suudi “rabistan’ın desteği kapsamında, bölgenin ve daha geniş boyutta Irak’ın Suudi “rabistan’ın “kabe Körfezi kıyısında inşa hazırlıklarına başladığı milyar dolarlık Neom projesine ve projenin kapsamındaki başta enerji hatları olmak (zere ekonomik alana irtibatlandırılması m(mk(nd(r.3 ”u şekilde Irak’ın, K”Y’nin ve Suriye’de PYD’nin kontrol ettiği alanlardaki petrol ve doğal gazın ihracı için alternatifler de sağlanması da kolaylaşacaktır. “”D’nin Suriye’de kontrol ettiği bölgede y(r(teceği istikrar harekâtının en zayıf halkası bölgeye ulaşımın sınırlı olmasıdır. “”D’nin bölgeye ulaşabilmesi için T(rkiye’nin kapılarına ihtiyacı vardır. T(rkiye ile birlikte diğer seçenekler K”Y ile PYD/YPG arasındaki Fiş Habur sınır kapısı, Irak yönetimi ile Suriye arasındaki başta Rabia olmak (zere sınır kapılarıdır. ”u ulaşım imkânlarının kullanılması için Irak yönetiminin rızası gerekmektedir. “”D’nin Irak h(k(meti ile siyasi, askeri ve ekonomik ilişkilerinin kapsamı nedeniyle bu erişimi sağlayabileceği d(ş(n(lmektedir. “ncak Irak yönetiminde İran’ın baskısıyla olabilecek radikal yaklaşım değişikliği “”D’yi zor durumda sokabilecektir. ”u t(r bir gelişmede “”D’nin Kuzey Suriye’deki havaalanlarını kullanma ve K”YPYD arasındaki Fiş Habur’u askeri olarak kontrol etme seçenekleri devreye girebilecektir. “ncak bu hareket tarzlarının her birinin ayrı maliyet ve riski söz konusudur. “”D’nin muhtemel gelişmeler hazır olabilmek için Kuzey Irak ve Kuzey Suriye’deki havaalanlarının kapasitelerini artırmaya devam edeceği d(ş(n(lmektedir. 4. Türkiye’ye ve Türkiye-“”D ilişkilerine etkileri “”D’nin yeni Suriye stratejisi t(m boyutları ile T(rkiye’yi etkilemektedir. T(rkiye’nin PKK’ PYD/SDG’nin kontrol ettiği bölgede y(r(t(lecek faaliyetler her durumda PYD/YPG ve PKK’yı g(çlendirecektir. “”D’nin Rusya ile uzlaşı sağlaması halinde bölgede ”M yetkilendirilmesi ile g(venli bölge oluşturulması ya da “”D’nin istikrar harekâtının ”M misyonu olarak, onun şemsiyesinde icra edilmesi olasılığı da mevcuttur. “”D’nin ön(m(zdeki dönemde bu yönde diplomasi y(r(teceği beklenmelidir. -5- Merkez Strateji Enstitüsü Rapor-027 | ABD’nin Yeni Suriye Stratejisi |30.01.2018 ”u durumda bölge zamanla ’lardaki Kuzey Irak g(venli bölgesine uçuşa yasak bölge dön(şebilecektir. 5zellikle YPG’nin baskın olarak yer alacağı polisiye ve askeri yapılanmalar ile PYD’nin etkinlik sağlayacağı yerel yönetimlerin g(çlenmesi T(rkiye’nin g(venlik endişelerini artıracaktır. ”unun “”D-T(rkiye ilişkilerini biraz daha bozması beklenmektedir. “”D’nin Kuzey Suriye’de y(r(teceği istikrar harekâtıyla bölgede çeşitli resmi uluslararası yardım kuruluşları ile NGO ve sivil toplum örg(tleri sayısında artış yaşanması, uluslararası medya ve kamuoyu ilgisinin artması muhtemeldir. ”ölgedeki bu t(r bir değişimin T(rkiye’nin terörle m(cadele harekâtına olumsuz etikleri olabilecektir. “”D’nin T(rkiye’nin desteğini sağlamak için ikna amaçlı diplomatik çabalarına devam edeceği, aynı zamanda T(rkiye’yi PKK’nın T(rkiye’den çekilmesine karşılık Kuzey Suriye’de taviz vermeye zorlayacağı/yönlendireceği, bu kapsamda yeni bir çöz(m s(recini g(ndeme taşıyacağı d(ş(n(lmektedir. “”D, yukarıdaki yaklaşımlarından sonuç alamadığında da yeni stratejisini ve istikrar harekâtını devam ettireceği, T(rkiye’nin muhtemel adımlarına karşı halen iki (lke arasındaki sorunlara ilaveten ekonomik-mali etki yaratma g(c(n( kaldıraç olarak kullanmaya çalışacağı kıymetlendirilmektedir. “”D’nin Suriye’deki yeni stratejisinin uygulamasıyla ve zamanla ortaya çıkabilecek Suudi “rabistan, Ürd(n ve Mısır arasındaki siyasi ve ekonomik ittifaklaşmalara Irak ve K(rt grupların da dâhil olmasıyla T(rkiye’yi Orta Doğu’dan kısmen soyutlayabilecek ve g(neyden çevreleyebilecek yeni bir g(ç dengesinin oluşması, stratejik bakışla izlenmesi gereken bir olasılıktır. Son Notlar: Remarks on the Way Forward for the United States Regarding Syria , US Department of State, https://www.state.gov/secretary/remarks/2018/01/277493.htm 2 “CJTF Campaign Design”, Inherent Resolve, http://www.inherentresolve.mil/campaign/ 3 Neom Projesi ve Orta Doğu’da muhtemel etkileri için bakınız. Oktay ”ingöl, Suudi “rabistan’ın Neom Projesi Rantiyeciliğin Dön(ş(m(, Dengeleme ve Orta Doğu’da Yeni “lt ”ölgesel G(venlik Kompleksi , Merkez Strateji Enstit(s(, Rapor-025, http://merkezstrateji.com/tr/analiz 1 -6- www.merkezstrateji.com [email protected] [email protected] Tlf.: +90 3122362199 GSM: +90 5332303018