1955

**1955. po kalendarima**
Gregorijanski	1955. (MCMLV)
Ab urbe condita	2708.
Islamski	1374–1375.
Iranski	1333–1334.
Hebrejski	5715–5716.
Bizantski	7463–7464.
Koptski	1671–1672.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	2010–2011.
• Shaka Samvat	1877–1878.
• Kali Yuga	5056–5057.
	Kineski
• Kontinualno	4591–4592.
• 60 godina	Yin Drvo Koza; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11955.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | >
<< | < | 1951. | 1952. | 1953. | 1954. | 1955. | 1956. | 1957. | 1958. | 1959. | > | >>

Godina 1955 (MCMLV) bila je redovna godina koja počinje u subotu (link pokazuje kalendar) po gregorijanskom kalendaru.

Događaji

decembar 1954 - februar 1955 (72 dana) - Titovo putovanje "Galebom": Indija, Burma, Egipat.

Januar/Siječanj

2. 1. - José Antonio Remón Cantera, predsednik Paname, ubijen na trkalištu u glavnom gradu.
6. 1. - Tito raskošno dočekan u Burmi (lider U Nu); 18-tog izvešteno da će jedna burmanska brigada biti opremljena u zamenu za pirinač.
6. 1. - Trgovački sporazum FNRJ i SSSR, prvi redovni od 1948. (NYT)
7. 1. - FNRJ će dobiti grant od 38,1 miliona dolara od SAD, uključujući pšenice za 28,1 milion. U poseti je američki gen. Cook, koji hvali čvrstinu vojnika i staranje o oružju. (NYT)
10. 1. - Objavljena uspostava diplomatskih odnosa FNR Jugoslavije i NR Kine, ambasadori razmenjeni na proleće.^[1]
13. 1. - Departman trgovine SAD uvodi ograničenja na izvoz u FNRJ, radi sprečavanja prenosa u sovjetski blok. (NYT)

Tajvanski moreuz

20. 1. - Prva kriza u Tajvanskom moreuzu: Kineska komunistička Narodno-oslobodilačka armija uzela ostrva Yijiangshan od Republike Kine (Tajvan), borbe se nastavljaju oko drugih ostrva u moreuzu.
24. 1. - Milovan Đilas osuđen na 18 meseci zatvora, uslovno na tri godine, zbog članka u Njujork Tajmsu u kome je kritikovao političko stanje u Jugoslaviji i istakao potrebu postojanja opozicione partije kao činioca demokratizacije; osuđen i Vladimir Dedijer, na šest meseci uslovno.
24. 1. - U njujorškom MoMA otvorena izložba fotografija The Family of Man, zatim će osam godina putovati svetom (u Beogradu '57, Zagrebu '58).
25. 1. - Prezidijum Vrhovnog Sovjeta SSSR formalno objavljuje kraj rata sa Nemačkom.
28. 1. - Formosanska rezolucija: Kongres SAD odobrio predsedniku Eisenhoweru upotrebu sile za odbranu Tajvana.
29. 1. - Prikazan francuski film Les Diaboliques.
29. 1. - Italijanski vojnik ranjen na jugoslovenskoj granici - izraženo žaljenje.

Februar/Veljača

6. 2. - Predsjednik Sabora Vladimir Bakarić potvrđuje da se odustalo od kolektivizacije. (NYT)
7. 2. - SAD, V. Britanija i Francuska se složile dati još 89 miliona dolara FNRJ. (NYT)
8. 2. - Nikolaj Bulganjin je novi premijer SSSR (do 1958), nakon što je Georgij Maljenkov prinuđen na povlačenje. Novi ministar odbrane je Georgij Žukov (do 1957).
9. 2. - Apartheid: prisilno raseljavanje 60.000 stanovnika Sophiatowna, predgrađa Johannesburga.
10. 2. - Američka Sedma flota pomaže evakuaciju kineske nacionalističke armije sa ostrva Dachen. Dan ranije oboren je jedan američki Skyraider.
11. 2. - Predsednik Tito pristao u riječkoj luci na povratku sa azijske turneje.
12. 2. - Američki predsednik Eisenhower poslao prve vojne savetnike u Južni Vijetnam.
12. 2. - U Kazaškoj SSR osnovan Naučno-istraživački ispitni poligon br. 5 kod Bajkonura, zapravo Tjuratama, za ispitivanje raketne tehnike.

Grb općine Jablanica

februar - Završena prva faza izgradnje HE Jablanica, početak proizvodnje el. energije.
17. 2. - Na Bjelašnici južni orkanski vetar od 200 km/h (skoro 56 m/s).
23. 2. - Edgar Faure na čelu francuske vlade, nakon Pierre Mendès Francea (do 1956).
24. 2. - Hladni rat: Formiran "Bagdadski pakt" (METO, zatim CENTO - Organizacija Bliskoistočnog, odn. Centralnog ugovora) koji povezuje Iran, Irak, Pakistan, Tursku i Veliku Britaniju (mala efektivnost, formalno raspušten 1979).
25. 2. - FNRJ dobila status posmatrača u Organizaciji evropske ekonomske saradnje (kasniji OECD).
25. 2. - Tajvanci (Republika Kina) napuštaju ostrva Tačen tokom Prve krize u Tajvanskom moreuzu.
28. 2. - Operacija Crna strela: izraelska akcija u Pojasu Gaze pod egipatskom kontrolom kao odmazda za napade palestinskih fedajina uz egipatsku pomoć - poginulo 38 egipatskih vojnika i osam izraelskih. Naser nakon ovoga zatvara Akapski zaliv za izraelski saobraćaj.
28. 2. - Sastanak ino. ministara Balkanskog pakta (Jugoslavija, Grčka, Turska) u Ankari, planiraju konsultativnu skupštinu, ekonomsku konferenciju, institut balkanskih studija.

Mart/Ožujak

2. 3. - Kambodžanski kralj Norodom Sihanouk iznenada abdicira u korist oca Suramarita kako bi direktno učestvovao u politici (premijer u šest navrata do 1962, šef države 1960-70 i 1993, predsednik prezidijuma 1975-76, ponovo kralj 1993-2004).
13. 3. - Umro kralj Nepala Tribhuvan, nasleđuje ga Mahendra (do 1972).
17. 3. - Rišarovi neredi: Frankokanađani protestuju u Montrealu zbog suspenzije igrača hokeja.
17. 3. - U FNRJ se vraćaju norme, kako bi se podigla produktivnost. (NYT)
19. 3. - Osnovana Savezna komisija za nuklearnu energiju, na čelu sa potpredsednikom Rankovićem.
20. 3. - Premijera filma Blackboard Jungle koji popularizuje pesmu Rock Around the Clock. Praćen je burnim reakcijama tinejdžera.
23. 3. - Kontraobaveštajna služba JNA preimenovana u Organe bezbednosti: Uprava bezbednosta i organi bezbednosti u formacijskom sastavu komandi jedinica i ustanova Vojske i Državnog sekretarijata za narodnu odbranu^[2].
29. 3. - Henry Moore stigao u Beograd, na otvaranje svoje izložbe u Paviljonu "Cvijeta Zuzorić".
30. 3. - 27. dodjela Oscara: najbolji film je On the Waterfront, ukupno osam nagrada od 12 nominacija.
31. 3. - Najavljena obnova avionske linije Beograd - Rim.

April/Travanj

Anthony Eden

1. 4. - EOKA (Narodna organizacija kiparskih boraca) započinje borbu protiv britanske vlasti na Kipru (do 1959).
1. 4. - Lufthansa počinje letjeti.
3. 4. - Voz pao u provaliju u Gvadalahari, Meksiko, 300 mrtvih.
5. 4. - Britanski premijer Winston Churchill dao ostavku, nasleđuje ga Anthony Eden (do 1957).
11. 4. - Indijski putnički avion Kashmir Princess raznesen bombom tokom leta - meta je bio kineski premijer Zhou Enlai, koji se u zadnjem trenutku nije ukrcao.
12. 4. - Posle uspešnih testova, Salkova vakcina za poliomijelitis odobrena u SAD.
april - Stolnotenisač Žarko Dolinar osvojio srebro u singlu na svjetskom prvenstvu u Utrechtu, kao i u dublu sa Vilimom Harangozom.
18. 4. - Smenjen Imre Nagy, mađarski predsednik vlade - Rakosi ga je optuživao za "titoizam".
18. 4. - Prvi italijanski ambasador, G. Guidotti u Beogradu od 1941.
18 - 20. 4. - Predaja odlikovanja narodnim herojima u Belom dvoru po republikama (iz Srbije i Makedonije 18, Hrvatske i Slovenije 19, Crne Gore i BiH 20.).

Bandunška konferencija

18 - 24. 4. - Bandunška konferencija: afroazijska konferencija 29 zemalja u Indoneziji (prekursor Pokreta nesvrstanih).
21 - 25. 4. - Svetski šampionat u rvanju grčko-rimskim stilom u Karlsruheu, Milorad Arsić osvojio bronzanu medalju u velter kategoriji.

Maj/Svibanj

1. 5. - Na prvomajskoj paradi u Beogradu se pojavio i "Fića"^[3] (proizvodnja od sledećeg oktobra).
1. 5. - Datum izdanja novih novčanica od 100, 500, 1.000 i 5.000 dinara (u opticaju pred kraj godine).

Spomenik oslobođenja u Rijeci

3. 5. - Bitka za Sajgon: vijetnamska vojska, lojalna premijeru Ngo Dinh Diemu, razbila je kriminalnu vojsku Bình Xuyên generala Lê Văn Viễna, kojeg je podržavao i car Bảo Đại.
4 - 9. 5. - Poseta turskog premijer Menderesa Jugoslaviji, potpisuju se trgovački sporazumi.
5. 5. - Stupile na snagu Bonsko-pariske konvencije, kojima je okončana saveznička okupacija Zapadne Nemačke i uglavnom obnovljena suverenost. Ova godina je vrhunac Wirtschaftswundera, BNP raste 11,5%.
9. 5. - Zapadna Nemačka postaje članica NATO.
9. 5. - Žabac Kermit se prvi put pojavljuje u seriji Sam and Friends kao gušteroliko stvorenje.
11. 5. - Sudar dva japanska feribota u Unutarnjem moru, stradalo je 168 ljudi, uglavnom učenika na izletu.
14. 5. - Hladni rat: Potpisan Varšavski pakt, ugovor o uzajamnoj odbrani SSSR-a i satelita.
15. 5. - Potpisan Austrijski državni ugovor, kojim je obnovljena nezavisnost te zemlje (stupio na snagu 27. 7.); članom 7 Austrija se obavezala da će poštovati prava slovenačke i hrvatske manjine ali to nije do kraja ispoštovano.
16. 5. - U Rijeci osuđena petorica katoličkih bogoslova, zatvaraju se Visoka teološka škola i klasična gimnazija.^[4]
24. 5. - Miroslav Krleža predao predsedniku Titu prvi primerak prvog toma Enciklopedije Jugoslavije.

?, Hruščov, Tito, Bulganjin

26. 5. - Normalizacija odnosa Sovjetskog Saveza i SFR Jugoslavije: Hruščov sa delegacijom stigao u posetu Jugoslaviji - prva poseta posle 1948. i kampanje Informbiroa. Izražava žaljenje zbog onoga što se dogodilo, što prebacuje Beriji i Abakumovu i dr., kao i "prezrenim agentima imperijalizma, koji su se na prevaru uvukli u redove naše partije"^[5].
26. 5. - Autotrkač Alberto Ascari poginuo na probi u Monzi.
26. 5. - Izbori u UK: konzervativci povećali većinu, poslednji put su odneli većinu mandata iz Škotske. Sinn Féin je prvi put od 1918. uzeo dva mandata u Severnoj Irskoj.
30. 5. - Bill Vukovich poginuo na Indianapolisu 500.
31. 5. - Pomoćni brod JRM potonuo u Senjskom kanalu usljed bure, 26 se utopilo.

Jun/Juni/Lipanj

The Seven Year Itch

1. 6. - Premijera The Seven Year Itch.
1. 6. - Radio Beograd počinje s emitovanjem programa "Dobro jutro, deco".
2. 6. - Tito i Hruščov potpisuju Beogradsku deklaraciju - odbacivanje monolitizma u međunarodnom komunističkom pokretu (normalizovanje državnih odnosa Jugoslavije i SSSR, narušeni 1948).
6. 6. - Zakon o narodnoj odbrani: razrađeni organizacija i delovanje civilne zaštite.
jun - Guverner francuskog Alžira Jacques Soustelle podnosi plan reformi koje bi pomogle integraciju muslimana u francuski sistem.
jun - Burmanski premijer U Nu posetio FNRJ.
11. 6. - Katastrofa na 24 sata Le Mansa - sudar vozila izaziva smrt 83 gledatelja. Mercedes-Benz se nakon ovoga povlači iz moto-sporta (do 1987).

Spomenik žrtvama na Plaza de Mayo

16. 6. - Argentinsko vazduhoplovstvo, u sklopu neuspelog puča, bombardovalo miting podrške predsedniku Peronu na Plaza de Mayo, dan nakon što ga je papa Pio XII ekskomunicirao - poginulo 364 ljudi.
22. 6. - Proglašen Opšti zakon o uređenju opština i srezova - nova teritorijalna podela opština i srezova/kotara - uveden komunalni sistem u kome je uvećana opština osnovna društveno-ekonomska zajednica i političko-teritorijalna jedinica (u FNRJ sada ima 1479 opština u 107 srezova, što će do 1963 biti smanjeno na 581 odn. 40).
22. 6. - Premijera Diznijevog animiranog filma Lady and the Tramp.
25. 6. - Posvećena Le Corbusierova kapela Notre-Dame du Haut u Ronchampu.
26. 6. - Tzv. Kongres naroda u Južnoj Africi, sastavljena Povelja slobode.
27. 6. - Zajednički kominike FNRJ, SAD, Velike Britanije i Francuske u Beogradu - reafirmacija nezavisnosti Jugoslavije.
30. 6. - Indijski premijer Nehru stigao u posetu Jugoslaviji.

Jul/Juli/Srpanj

Palata kulture i nauke u Varšavi

1. 7. - CK KP Kine izdaje Direktivu o pokretanju borbe za čišćenje skrivenih kontrarevolucionarnih elemenata (tzv. pokret Sufan) - na meti su bivši kuomintangovci, ljudi iz bogatih porodica, studenti i učeni. Uhapšen je pisac Hu Feng
3. 7. - Tokom aero-mitinga u SSSR zapadni posmatrači misle da su videli 28 strateških bombardera Mjasiščev M-4 ("Bizon") u dve grupe - u stvari 10 od 18 aviona je proletelo dvaput; iz ovoga nastaje strah od "bombarderskog jaza". Prikazan i strateški bombarder Tupoljev Tu-95 ("Medved").
6. 7. - Antonio Segni talijanski premijer nakon Scelbe (do 1957).
9. 7. - Russel-Einsteinov manifest o opasnostima nuklearnog oružja (→ Pugwashke konferencije o nauci i svetskim poslovima).
9 - 17. 7. - 2. Pulski filmski festival: Velika nagrada ”Arena” sa zlatnom medaljom za film "Trenutki odločitve"^[6].
10. 7. - SIV naređuje povećanje cena i plata (redovi za šećer u Beogradu). (NYT 11. i 12. 7.)
16. 7. - Jugoslovenska i britanska mornarica vježbaju u Jadranu. (NYT)
jul - Fidel Castro i Che Guevara se prvi put sreli, u Meksiku.
jul - Chuck Berry izdao prvi singl, Maybellene.

Zamak uspavane lepotice u Disneylandu

17. 7. - Preko televizije predstavljen Disneyland u Anaheimu, California (sutradan otvoren za publiku). Inače, ove godine polovina domaćinstava u SAD ima televizor, u poređenju sa samo nekoliko hiljada 1947^[7].
18 - 23. 7. - Prvi samit u Ženevi između SAD, SSSR, Velike Britanije i Francuske.
22. 7. - U Varšavi završena Palata kulture i nauke, visina šiljka 237 m.
26. 7. - Prva sinhronizacija HE Zvornik, snage 96 MW, prve na Drini.
26. 7. - Hruščov izlaže u Istočnom Berlinu Teoriju dve države.
26. 7. - Prikazan film The Night of the Hunter.
27. 7. - Titov govor u Karlovcu nagoveštava novi ekonomski kurs, kako bi generacija koja nosi teret izgradnje socijalizma osetila i rezultate napora; najavio politiku usklađenijeg investiranja i ukazao na potrebu da se u razvojnoj politici poštuje načelo "protezanja prema guberu"^[8] (takođe napada "srpske šoviniste" koji su pokušali proturiti tezu o Stambolićevom padu (navodno se on i Kardelj sukobili oko finansiranja industrije). Otkriven je Spomenik palim borcima (devastiran '90-tih).
27. 7. - El Al let 402 (Beč - Istanbul - Tel Aviv) oboren iznad Bugarske, poginulo svih 58 putnika i članova posade.

leto - U Južnom Vijetnamu započeta kampanja "Denunciraj komunistu" - procenjuje se da je za dve godine ubijeno 12.000 neistomišljenika Ngo Dinh Diema.

Avgust/August/Kolovoz

Hidroelektrana "Zvornik"

1. 8. - ORF počinje TV program u Austriji.
6. 8. - Osnovane Francuske južne i antarktičke teritorije.
18. 8. - Na jugu Anglo-egipatskog Sudana počinje Prvi sudanski građanski rat - do 1972. strada bar pola miliona ljudi, da bi se rat nastavio 1983-2005.
19. 8. - Uragan Diane izaziva blizu 200 smrti na severoistoku SAD i veliku materijalnu štetu.
20. 8. - Alžirski rat za nezavisnost: Bitka za Philippeville je označena obostranim masakrima i kasnijim masovnim represalijama protiv muslimana, što vodi njihovoj radikalizaciji.
20. 8. - U Udinama potpisan talijansko-jugoslavenski sporazum o kretanju ljudi i robe.
22. 8. - FNRJ traži pomoć od SAD, VB i Francuske za 100 od 400 miliona dolara dugova. (NYT)
27. 8. - U Londonu izašlo prvo izdanje Guinnessove knjige rekorda.
28. 8. - Crni tinejdžer Emmett Till brutalno ubijen u mestu Money, Mississippi.
31. 8. - Operacija Elkayam: pošto Egipat i dalje podržava fedajine koji napadaju izraelska naselja, izraelski padobranci napali egipatske instalacije u Khan Yunisu, poginula 72 Egipćanina.

Septembar/Rujan

3. 9. - Ekonomski sporazum SSSR i FNRJ - 84 miliona dolara kredita za dve fabrike, kao i pomoć za nuklearnu energiju.
6. 9. - U Turskoj je došlo do antigrčkih izgreda ("Istanbulski pogrom" ili Septemvriana), izazvanih lažnom vešću da je bačena bomba na turski konzulat u Solunu (Ataturkovu rodnu kuću). Prekinuta je i konferencija o Kipru u Londonu.
6. 9. - Grčki kralj Pavle sa kraljicom u poseti Beogradu (prva poseta nekog monarha Jugoslaviji od rata).
8. 9. - Malajski ustanak: vlade Malaje i Singapura nude uslovnu amnestiju komunistima, ali retki je prihvataju.
8. 9. - Kancelar Adenauer odlazi u posetu Moskvi - pitanja su preostalih 10.000 ratnih zarobljenika i 20.000 civila u SSSR i diplomatski odnosi, o čemu su postignuti sporazumi.
10. 9. - Radio serija Gunsmoke stiže na televiziju: 635 epizoda do 1975. Istog meseca počinju i The Life and Legend of Wyatt Earp (prva western serija za odrasle) i Cheyenne (prva jednočasovna dramska serija).
10. 9. - SAD odobravaju 5 miliona za novi most u Beogradu.
14. 9. - Formirana Vojna policija JNA.
15. 9. - U Parizu izdat Nabokovljev roman "Lolita".
septembar - Prvi sovjetski turisti odlaze u inostranstvo, u Švedsku.
16. 9. - Revolución Libertadora: vojna pobuna protiv Huana Perona u Argentini - zbačen tri dana kasnije, beži iz zemlje (do 1973).
18. 9. - UK anektiralo stijenu Rockall, zapadno od Škotske i sjeverozapadno od Irske.
19. 9. - Uragan Hilda pogodio Tampico u Meksiku, stradalo je oko 300 ljudi.
20. 9. - Ugovor o odnosima SSSR i NDR: pravna osnova za ostanak Grupe sovjetskih snaga u (istočnoj) Nemačkoj.
21. 9. - Izraelci remilitarizovali područje Auja al-Hafir u Negevu/Sinaju.
22. 9. - U Londonu pokrenuta prva ITV mreža, čime je okončan BBC-jev monopol.
24. 9. - Preds. Dwight D. Eisenhower ima srčani udar, tijekom šest sedmica oporavka funkcije vrši potpreds. Nixon.

† James Dean

26. 9. - Predsednik Tito pustio u rad hidroelektranu u Zvorniku.
27. 9. - Egipatsko-čehoslovački vojni sporazum: Naser objavio da je postignut sporazum o nabavci teškog oružja (mlazni lovci i bombarderi, tenkovi i artiljerija). Šok na zapadu.
28. 9. - Jugoslavija usvojila ekonomski plan: veća ulaganja u potrošačku robu i poljoprivredu na uštrb teške industrije^[9]. Izvršni komitet CK SKJ: jedna generacija ne može da snosi sav teret izgradnje socijalizma a da ne oseti i rezultate svojih napora.
29. 9. - Sovjetski trkač Vladimir Kuc na stadionu JNA oborio svetski rekord na 5000 metara.
30. 9. - U prometnoj nesreći poginuo mladi glumac James Dean.
30. 9. - SAD i FNRJ se dogovorili oko dalje pomoći (40,5 miliona), ranije bilo nesuglasica oko njene inspekcije. (NYT) FNRJ će takođe dobiti 300.000 tona žita iz američkih viškova (NYT 6. 10.)
30. 9. - USS Nautilus, prva nuklearna podmornica, ulazi u službu (do 1980).
30. 9. - Gheorghe Gheorghiu-Dej je ponovo na čelu Rumunske KP (do smrti 1965), položaj premijera prepušta Chivu Stoici (do 1961).

Oktobar/Listopad

Citroën DS

1. 10. - Provincija Xinjiang postaje autonomni region NR Kine.
2. 10. - Počinje Alfred Hitchcock Presents - 361 epizoda do 1965.
4. 10. - Umro grčki premijer maršal/stratarhis Aleksandros Papagos, kralj Pavle za novog premijera imenuje ministra za javne radove Konstantinosa Karamanlisa (s dve pauze do 1963, 1974-80 i predsednik 1980-85. i 1990-95).
5. 10. - Na pariskom sajmu automobila predstavljen Citroën DS 19, "ajkula".
7. 10. - Beat generacija: Allen Ginsberg prvi put čita Howl u San Franciscu.
10. 10. - JAT-ov avion Convair CV-340-58 udario u brdo kod Beča - 7 mrtvih od 29.
11. 10. - Prikazana Oklahoma!, snimljena u Todd-AO 70mm sistemu.
oktobar - 5000 američkih vojnika premešteno iz Austrije u severnu Italiju^[9].
oktobar - Proširena sednica Izvršnog komiteta CK SKJ: zauzeti stavovi o smanjenju opšteg obima investicija, o usklađivanju bazičnih i prerađivačkih grana, o ubrzanom razvoju poljoprivrede, o podizanju ličnog i društvenog standarda, o stimulisanju produktivnosti i racionalnosti proizvodnje i o bržem razvoju nedovoljno razvijenih republika i regiona^[8] (nova ekonomska politika, napuštanje stezanja kaiša).
oktobar - Little Richard izdao pesmu Tutti Frutti.

Zastava 750

18. 10. - Počela proizvodnja Zastave 750, popularnog "Fiće" (do 1985).
20. 10. - Otvoren Muzej Nikole Tesle u Beogradu.
23. 10. - Stanovnici Protektorata Saarland na referendumu odbacuju predlog nezavisnosti pod nadzorom Zapadnoevropske unije (vratiće se Nemačkoj 1957).
23. 10. - Ngo Dinh Diem, ambiciozni premijer Države Vijetnam, nameštenim referendumom zbacuje bivšeg cara Bao Dai-a - tri dana kasnije proglašava se predsednikom nove Republike Vijetnam (južni).
26. 10. - Dan nakon odlaska poslednjeg stranog vojnika, Austrija donosi Deklaraciju neutralnosti.
29. 10. - U eksploziji sovjetskog bojnog broda "Novorosijsk" u zalivu Sevastopolj gine 608 mornara.

jesen - Katastrofalne poplave u severnoj Indiji, 1.700 mrtvih i milioni bez doma.

Novembar/Studeni

1. 11. - Savetodavna grupa vojne pomoći (MAAG) Indokina postaje MAAG Vijetnam - zvanični početak vijetnamskog konflikta za američku vladu.
1. 11. - Tempirana bomba raznela putnički avion Let United Airlines 629 iznad Kolorada - poginule 44 osobe, za šta je osuđen i pogubljen Jack Gilbert Graham koji je na meti imao životno osiguranje svoje majke.
ca. 1. 11. - Oslobođen biskup Petar Čule.
2/3. 11. - Operacija Vulkan: Izraelci uništili egipatske položaje u spornom području oko Nitzane u zapadnom Negevu, poginuo 81 Egipćanin, 55 zarobljeno.
5. 11. - Počela sa radom hidrocentrala "Vlasina".
5. 11. - U SAD stavljena van zakona rasna segregacija na vozovima i autobusima u međudržavnom saobraćaju.
6. 11. - Državni sekretar SAD John Foster Dulles u posjeti Titu na Brijunima.
10. 11. - New York Times prenosi da je Grčka "na ivici" da napusti NATO zbog turskog stava u vezi Kipra i da bi ušla u bilateralni sporazum sa FNRJ.
12. 11. - Faktički nastanak Bundeswehra ("Savezna odbrana"), oružanih snaga Zapadne Nemačke: prvi 101 dobrovoljac je položio zakletvu u Bonnu.

Lenjingradski metro, stanica Avtovo

15. 11. - Otvoren Lenjingradski metro, jedan od najdubljih na svetu.
15. 11. - Spajanjem dve partije u Japanu nastaje desničarska Liberalna demokratska partija - na vlasti su stalno do 1993, zatim 1994-2009. i od 2012.
20. 11. - TV debi Bo Diddley-a u šouu Ed Sullivan-a.
21. 11. - Elvis Presley potpisao za RCA Victor - trenutno je regionalna zvezda, od Tenesija do Teksasa.
22. 11. - Sovjeti detonirali svoju prvu hidrogensku bombu u megatonskom opsegu, RDS-37.
23. 11. - Kokosovi otoci prelaze iz jurisdikcije britanske Kolonije Singapur u Australiju.
26. 11. - Pošto je EOKA 18-tog pokrenula kampanju "Napred u pobedu", na britanskom Kipru proglašeno vanredno stanje: represivne mere samo povećavaju podršku za EOKA.

Decembar/Prosinac

Hapšenje Rose Parks

1. 12. - U Montgomery, Alabama uhapšena Rosa Parks, jer nije želela ustupiti mesto u autobusu na osnovu segregacionih zakona, što dovodi do crnačkog bojkota autobusa u gradu.
2. 12. - Predsednik Tito krenuo "Galebom" u uzvratnu poseti etiopskom caru Haile Selasiju (v. i Spomenik žrtvama fašizma, Adis Abeba), zatim posećen i Egipat, gde je dočekao i Novu godinu.
5. 12. - Osnovano Udruženje za poboljšanje Montgomerija (Montgomery Improvement Association) na čijem je čelu Martin Luther King, Jr., koje upravlja bojkotom autobusa.
8. 2. - Vijeće Europe je usvojilo novu zastavu: .
10 - 11. 12. - Operacija Maslinovo lišće/Kinneret: Izraelci uništili sirijske položaje na severoistoku Galilejskog jezera, odakle je pucano na izraelske ribare.
14. 12. - Nakon zastoja zbog Korejskog rata, UN primaju 16 članica, među kojima su i svi susedi FNRJ osim Grčke (osnivač).
19. 12. - Vanredno stanje u Jordanu, jer su izbili neredi nakon najave priključenja Bagdadskom paktu.
20. 12. - Jugoslavija izabrana za nestalnu članicu Saveta bezbednosti UN u 36. glasanju: odslužiće prvu polovinu 2-godišnjeg mandata a protivkandidat Filipini ostatak.
2x. 12. - Izlivaju se Ibar, Velika Morava.
22. 12. - Američki citogenetičar Joe Hin Tjio utvrdio da čovek ima 46 kromosoma.

Kroz godinu

Spomenik otpora i stradanja u Kraljevu

1955-56 - Akcija sakupljanja oružja na Kosovu i Metohiji (stavljeno na teret Rankoviću 1966).
Osnovan Filozofski fakultet u Zagrebu.
Puštena u rad hidroelektrana "Glava Zete".
Spomenik otpora i stradanja u Kraljevu.
U Beogradu prvi put gostovala Pekinška opera.
Kratki filmovi "Ogledalo" (Ante Babaja) i "Pečat" (Dušan Makavejev) označavaju početak "nekonvencionalnog ili eksperimentalnog filma" u Jugoslaviji^[10]. Neki domaći filmovi ove godine: "Hanka", "Ešalon doktora M.", "Pesma sa Kumbare" (→ Kategorija:Filmovi 1955.).
Louis Essen i Jack Parry napravili u UK prvi praktični atomski sat, sa cezijumom-133.

1955. u temama

Rukovodstvo FNRJ:
- Predsednik Republike i Predsednik Saveznog izvršnog veća: Josip Broz Tito
- Predsednik Savezne skupštine: Moša Pijade

Neki domaći filmovi: "Ešalon doktora M.", "Pesma sa Kumbare" (prva uloga Bate Živojinovića), "Krvavi put", "Hanka" (→ Kategorija:Filmovi 1955.).

Nove dinarske novčanice:

100
500
1000
5000

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1955.

Januar/Siječanj

1. 1. - Mary Beard, klasičarka
6. 1. - Rowan Atkinson, britanski glumac i komičar
18. 1. - Kevin Costner, američki filmski glumac i režiser
18. 1. - Dario Džamonja, bh. novinar i pisac kratke priče
21. 1. - Jeff Koons, umetnik
22. 1. - Rajko Žižić, košarkaš († 2003)
26. 1. - Eddie Van Halen, gitarista († 2020)
27. 1. - John Roberts, sudija Vrhovnog suda SAD
28. 1. - Nicolas Sarkozy, predsednik Francuske

Februar/Veljača

3. 2. - Jurica Pađen, hrvatski glazbenik
3. 2. - Kirsty Wark, TV novinar
6. 2. - Irinej Dobrijević, episkop australijsko-novozelandski
6. 2. - Avram Grant, fudbalski trener
7. 2. - Miguel Ferrer, glumac († 2017)
8. 2. - John Grisham, pisac
12. 2. - Dragan Mikerević, premijer RS
13. 2. - Zlatan Čolaković, bosansko-hrvatski književnik
19. 2. - Senudin Jašarević, bosanskohercegovački književnik i novinar
19. 2. - Jeff Daniels, glumac
21. 2. - Kelsey Grammer, glumac
24. 2. - Steve Jobs, suosnivač kompanije Apple Computer († 2011)
24. 2. - Alain Prost, vozač F1

Mart/Ožujak

2. 3. - Shoko Asahara, lider kulta Aum Shinrikyo († 2018)
5. 3. - Penn Jillette, mađioničar, pisac
9. 3. - Ornella Muti, glumica
11. 3. - Nina Hagen, pevačica
15. 3. - Jasna Zlokić, hrvatska pjevačica
17. 3. - Gary Sinise, američki glumac
19. 3. - Bruce Willis, američki glumac
19. 3. - Veljko Džakula, političar u Hrvatskoj
24. 3. - Dinko Knežević, srpski naučnik i enigmat
25. 3. - Gojko Kličković, predsednik vlade RS
27. 3. - Mariano Rajoy, premijer Španije
28. 3. - Sreten Lukić, general srpske policije, osuđen za ratne zločine
29. 3. - Marina Sirtis, glumica
31. 3. - Svetozar Marović, predsjednik SCG
31. 3. - Angus Young, gitarista AC/DC

April/Travanj

5. 4. - Akira Toriyama, manga umetnik († 2024)
9. 4. - Milutin Karadžić, glumac
13. 4. - Safet Sušić - Pape, bosanski nogometaš
14. 4. - Mile Bjelajac, istoričar
15. 4. - Dodi Fayed, biznismen († 1997)
16. 4. - Henri, veliki vojvoda Luksemburga
24. 4. - John de Mol, medijski tajkun
27. 4. - Eric Schmidt, softverski inženjer, funkcioner u Novellu i Googleu
29. 4. - Kate Mulgrew, glumica
30. 4. - Zlatko Topčić, bosanskohercegovački književnik

Maj/Svibanj

2. 5. - Donatella Versace, kreatorka
8. 5. - Mladen Markač, hrvatski general
9. 5. - Meles Zenawi, predsednik, premijer Etiopije († 2012)
11. 5. - Ljuba Aličić, pevač
14. 5. - Darko Bajić, filmski režiser
16. 5. - Biserka Perman, kuglačica, saborska zastupnica
16. 5. - Olga Korbut, gimnastičarka
16. 5. - Debra Winger, glumica
17. 5. - Bill Paxton, glumac († 2017)
19. 5. - Branislav Petrušević Petrući, glumac, komičar († 2019)
19. 5. - James Gosling, kreator programskog jezika Java
21. 5. - Sergej Šojgu, ruski političar
24. 5. - Rastko Ćirić, ilustrator, animator
29. 5. - Ivanka Boljkovac, hrvatska operna pjevačica
30. 5. - Safet Oručević, bosanskohercegovački političar

Jun/Juni/Lipanj

1. 6. - Dušan Savić Dule, fudbaler, trener
4. 6. - Val McDermid, škotski pisac kriminalističkih romana
5. 6. - Aki Rahimovski, makedonsko-hrvatski pjevač († 2022)
6. 6. - Sandra Bernhard, glumica, komičarka
8. 6. - Tim Berners-Lee, prvi predložio WWW
16. 6. - Anatolij Čubajs, ruski političar, biznismen
19. 6. - Miomir Žužul, hrvatski političar i diplomat
19. 6. - Erol Kadić, glumac
21. 6. - Nijaz Omerović, bosanskohercegovački slikar i pisac
21. 6. - Michel Platini, fudbaler, trener, predsednik UEFA
23. 6. - Jean Tigana, francuski nogometaš i trener malijskog porijekla
27. 6. - Isabelle Adjani, glumica, pevačica
27. 6. - Mladen Andrejević, glumac
29. 6. - Zorica Brunclik, pevačica

Jul/Juli/Srpanj

1. 7. - Vladimir Petrović Pižon, srpski fudbaler
1. 7. - Li Keqiang, premijer NR Kine († 2023)
4. 7. - Duško Korać, sportski komentator († 2016)
8. 7. - Vladislava Vladica Milosavljević, glumica
22. 7. - Willem Dafoe, glumac
25. 7. - Iman (model)
25. 7. - Josip Reihl-Kir, načelnik osječke policije († 1991)
26. 7. - Asif Ali Zardari, pakistanski političar, udovac Benazir Bhutto
31. 7. - Mihovil Nakić, košarkaš

Avgust/August/Kolovoz

4. 8. - Billy Bob Thornton, glumac, režiser
6. 8. - Bogoljub Šijaković, filozof, profesor, ministar vera SRJ i Srbije
7. 8. - Vladimir Sorokin, književnik
15. 8. - Peter Gallagher, glumac
17. 8. - Slavica Knežević, glumica
21. 8. - Gordana Gadžić, glumica
24. 8. - Mike Huckabee, američki političar, komentator
25. 8. - Branislav Lečić, glumac
31. 8. - Edwin Moses, atletičar

Septembar/Rujan

2. 9. - Egon Savin, pozorišni režiser
7. 9. - Mira Furlan, hrvatsko-američka filmska, kazališna i TV-glumica († 2021)
15. 9. - Željka Antunović, hrvatska političarka
16. 9. - Đorđe Božović Giška, kriminalac, paravojnik († 1991)
19. 9. - Lidija Pletl, glumica
23. 9. - Paolo Rossi, talijanski nogometaš († 2020)
25. 9. - Karl-Heinz Rummenigge, njemački nogometaš

Oktobar/Listopad

2. 10. - Philip Oakey, pevač The Human League
3. 10. - Slađana Milošević, kantautorka († 2024)
3. 10. - Željko Samardžić, pevač
7. 10. - Yo-Yo Ma, čelista
12. 10. - Ante Gotovina, hrvatski general
15. 10. - Vjerica Radeta, srpska političarka
17. 10. - Galiano Pahor, hrvatski glumac († 2008.)
22. 10.- Bill Condon, američki reditelj i scenarista
28. 10. - Bill Gates, osnivač Microsofta

Novembar/Studeni

5. 11. - Kris Jenner, TV osoba
5. 11. - Ljiljana Blagojević, glumica
5. 11. - Milorad Pupovac, političar u Hrvatskoj
6. 11. - Maria Shriver, TV novinar, bivša supruga A. Schwarzeneggera
9. 11. - Biljana Krstić, srpska pevačica
10. 11. - Roland Emmerich, nemački reditelj, scenarista i producent
11. 11. - Jigme Singye Wangchuck, kralj Butana
13. 11. - Whoopi Goldberg, američka glumica, komičarka i voditeljica
22. 11. - Milan Bandić, hrvatski političar, zagrebački gradonačelnik († 2021)
22. 11. - George Alagiah, TV novinar
27. 11. - Bill Nye, popularizator nauke
28. 11. - Alessandro Altobelli, fudbaler
28. 11. - Adem Jashari, kosovarski gerilac († 1998)
30. 11. - Billy Idol, engleski rok muzičar
30. 11. - Vladimir Petrović (glumac)

Decembar/Studeni

7. 12. - Predrag Marković, srpski izdavač, političar
8. 12. - Milenko Zablaćanski, srpski glumac († 2008)
10. 12. - Goran Ipe Ivandić, bosanskohercegovački rock bubnjar († 1994)
20. 12. - Dara Džokić, srpska glumica
24. 12. - Tomica Milosavljević, ministar zdravlja Srbije

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1955.

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

11. 1. - Rodolfo Graziani, italijanski general (* 1882)
15. januar - Isak Samokovlija, bosanskohercegovački književnik (* 1889)
24. 1. - Božidar Magovac, hrvatski političar (* 1908)

11. 2. - Ona Munson, američka glumica (* 1903)
12. 2. - Dušan Dodić, general kraljevske vojske (* 1884)
23. 2. - Paul Claudel, književnik, diplomata (* 1868)

11. ožujka - Sir Alexander Fleming, škotski biolog koji je otkrio penicilin (* 1881.)
11. 3. - Boško Milenković, automobilista (* 1909)
12. ožujka - Theodor Plievier, njemački književnik (* 1892.)
12. 3. - Charlie Parker, džez-saksofonista (* 1920)
16. 3. - Nicolas de Staël, slikar (* 1914)
22. 3. - Ivan Šubašić, bivši hrvatski ban i jugoslavenski premijer (* 1892)
30. 3. - Ylla, fotografkinja (* 1911)
31. 3. - Vladimir Vauhnik, general kraljevske vojske (* 1896)

April/Travanj – Jun/Lipanj

5. 4. - Irinej Ćirić, episkop bački (* 1884)
7. 4. - Theda Bara, glumica (* 1885)
18. 4. - Albert Einstein, njemački fizičar-teoretičar, nobelovac (* 1879.)

4. 5. - George Enescu, kompozitor (* 1881)
4. 5. - Louis Charles Breguet, konstruktor aviona (* 1880)
25. 5. - Radoslav Grujić, istoričar (* 1878)
26. 5. - Alberto Ascari, auto-trkač (* 1918)
30. 5. - Bill Vukovich, američki automobilista srpskog porekla (* 1918)

6. 6. - Jelisaveta Načić, arhitekta (* 1878)
26. 6. - Engelbert Zaschka, pionir helikoptera (* 1895)
29. 6. - Max Pechstein, slikar (* 1881)

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

23. 7. - Cordell Hull, bivši državni sekretar SAD, nobelovac za mir (* 1871)

1. avgust - Stanislav Vinaver, srpski pisac i prevodilac (* 1891)
2. 8. - Rupprecht, poslednji krunski princ Bavarske (* 1869)
5. 8. - Carmen Miranda, glumica, pevačica, plesačica (* 1909)
12. 8. - Thomas Mann, njemački književnik (* 1875.)
17. 8. - Fernand Léger, umetnik (* 1881)
28. 8. - Emmett Till, žrtva rasističkog zločina (* 1941)

1. 9. - Dragutin Boranić, jezikoslovac (* 1870)
26. 9. - Augustin Čičić, hrvatski pjesnik i književni kritičar (* 1889.)
30. 9. - James Dean, američki glumac (* 1931)
30. 9. - Bruno Bauer, hrvatski arhitekt (* 1884)

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

4. 10. - Aleksandros Papagos, grčki maršal i premijer (* 1883)
10. 10. - Dušan Pantelić, istoričar i književnik (* 1879)
18. 10. - José Ortega y Gasset, filozof (* 1883)
24. 10. - Tomislav Krizman, slikar, grafičar, kostimograf, scenograf (* 1882)
25. 10. - Sadako Sasaki, djevojčica žrtva Hirošime (* 1943)

1. 11. - Antun Barac, hrvatski povjesničar (* 1894.)
5. 11. - Maurice Utrillo, slikar (* 1883)
12. 11. - Tin Ujević, hrvatski pjesnik (* 1891.)
14. 11. - Nikola Dobrečić, barski nadbiskup (* 1872)
27. 11. - Arthur Honegger, kompozitor (* 1892)
30. 11. - Josip Slavenski (Štolcer), kompozitor, prof. MU u Bg. (* 1896)

1. 12. - Vladislav S. Ribnikar, direktor "Politike", osnivač TANJUG-a (* 1900)
12. 12. - Antun Dobronić, hrvatski skladatelj i glazbeni pisac (* 1878.)
16. 12. - Milan Vujaklija, srpski leksikograf i prevodilac (* 1891)
21. 12. - Milan Marjanović, hrvatski književnik, političar, filmski djelatnik (* 1879.)

Nobelova nagrada za 1955. godinu

Fizika: Willis Eugene Lamb (otkrića u vezi fine strukture vodonikovog spektra, → Lambov pomak) i Polykarp Kusch (precizno određenje magnetnog momenta elektrona)
Kemija: Vincent du Vigneaud (rad na biohemijski značajnim spojevima sumpora, naročito za prvu sintezu jednog polipeptidnog hormona)
Fiziologija i medicina: Hugo Theorell (otkrića u vezi prirode i načina akcije oksidacionih enzima)
Književnost: Halldór Kiljan Laxness (živopisna epska snaga koja je obnovila veliku narativnu umetnost Islanda)
Mir: nije dodijeljena

Reference

↑ "Red China and Yugoslavia", 23 November 1962. HU OSA 300-8-3-1050
↑ Istorijat VBA. vba.mod.gov.rs
↑ Bajec, Dolničar, 1981, str. 167
↑ Trogrlić, Stipan. Sudski proces bogoslovima Visoke teološke škole u Rijeci 1955. godine. hrcak.srce.hr
↑ Bajec, Dolničar, 1981, str. 170
↑ 2. Pulski filmski festival Arhivirano 2018-08-11 na Wayback Machine-u. arhiv.pulafilmfestival.hr
↑ „The End of the Golden Age and the Rise of Television · Golden Age of Radio in the US · DPLA Omeka”. Arhivirano iz originala na datum 2016-12-02. Pristupljeno September 12, 2016.
↑ ^8,0 ^8,1 Bajec, Dolničar, 1981, str. 166
↑ ^9,0 ^9,1 Collier's Year Book za 1955. (Microsoft Encarta 2004)
↑ Bajec, Dolničar, 1981, str. 176

Literatura/Spoljne veze

Milan Bajec, Ivan Dolničar (1981). Jugoslavija 1941-1981, Beograd: Eksport pres.
"American Economic Review", May 1956. HU OSA 300-8-3-8835; Records of Radio Free Europe/Radio Liberty Research Institute
Kardelj Recalls Fight with Khrushchev Over the Belgrade Declaration^{[mrtav link]}, Zdenko Antić, OSA-RFE Research (1980)

[1] "Red China and Yugoslavia", 23 November 1962. HU OSA 300-8-3-1050

[2] Istorijat VBA. vba.mod.gov.rs

[3] Bajec, Dolničar, 1981, str. 167

[4] Trogrlić, Stipan. Sudski proces bogoslovima Visoke teološke škole u Rijeci 1955. godine. hrcak.srce.hr

[5] Bajec, Dolničar, 1981, str. 170

[6] 2. Pulski filmski festival Arhivirano 2018-08-11 na Wayback Machine-u. arhiv.pulafilmfestival.hr

[MyUser_Https:_September_12_2016c-7] „The End of the Golden Age and the Rise of Television · Golden Age of Radio in the US · DPLA Omeka”. Arhivirano iz originala na datum 2016-12-02. Pristupljeno September 12, 2016.

[BD1981-166-8] 8,0 ^8,1 Bajec, Dolničar, 1981, str. 166

[Col-9] 9,0 ^9,1 Collier's Year Book za 1955. (Microsoft Encarta 2004)

[10] Bajec, Dolničar, 1981, str. 176

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]