Department of Philosophy

Erişirgil was born in an environment which the opposing views serve the same purpose, has well analyzed disease of period and seen that the remedy is pragmatism. He has defended to need look at all the moral and material ideas while he was creating own system and fought with ideas which just believe in the accuracy of a field. In this study, we have examined the currents which was been active in Erişirgil's intellectual formation. These currents were turned their perspectives in one direction although they were detected the disease. This also means that the solution separated into multiple sections. The thinker has perceived the problem and seen the remedy as combining all the parts. Following this path, not only has happened in the form of combining, it was intended to take aspects that follow the spirit of the period and responding to problems. In this context, the current that was suitable for the purpose was pragmatism for Erişirgil. Before the Republic he was used to pragmatism in order to survival of the state. Then he was tried to apply the pragmatism to fields of education and morality. Despite the problems related to the regime is still maintaining a presence at the present time, it was an important * Bu makale 'Mehmet Emin Erişirgil'in Hayatı ve Felsefesi' adlı yüksek lisans tezinden yararlanarak hazırlanmıştır.

Bu çalışmamızın amacı, modernizmin kurulmasında önemli bir yere sahip olan, Kartezyen Felsefesinin
başta gelen filozoflarından Descartes’in yöntem anlayışını incelemektir. Nitekim bahsi geçen filozof, felsefi
sistemini oluştururken matematik-fizik yöntemi merkeze alarak sağlam, açık ve seçik bir bilgiye ulaşmayı
hedefler. Oluşturduğu yeni rasyonalist sistem, 17. y.y.’da birçok filozofun –özellikle Malebranche, Spinoza
ve Leibniz- felsefesini derinden etkiler. Descartes felsefesi, Aydınlanma çağındaki çoğu filozofun felsefesinde
aksi yönde çıkış noktası oluşturur. Bu çağın filozofları, Descartes’in sistemine ciddi eleştiriler getirerek
felsefesinde kapatılamaz yaralar açarlar. Bu çalışmamızla Descartes’in yöntem anlayışını ortaya koyduktan
sonra Malebranche, Spinoza ve Leibniz’in yöntem anlayışları hakkında kısa bilgiler verilecektir.

Öz Antik Yunan'da ortaya çıkan felsefe, MÖ 4. yüzyıldan MÖ 1. yüzyıla kadarki süreçte pek çok değişime uğrayarak gelişimini devam ettirmiştir. Felsefe, doğadan insana geçerek ilk değişimini, Platon ve Aristoteles tarafından felsefenin genel çerçevesinin çizildiği siste-matik dönemle de ikinci değişimini gerçekleştirmiştir. Bu süreçte çizilen genel çerçeve-nin felsefenin yanında tıp alanını da etkilediği ve bu etkinin MÖ 1. yüzyılda açıkça ortaya çıktığı görülür. Bu çalışma, söz konusu dönemde filozof olduğu kadar hekim unvanıyla da tanınan Athenaeus'un ruh/beden düalizminde hangi düşünce okullarını benimsediği-ni ve ne tür kaynaklardan beslenerek mesleğini icra ettiğini ortaya koymayı amaçlamak-tadır. Buna göre Athenaeus'un felsefesini Platon ve Stoacı görüşlerden hareketle açıkla-manın o dönemin önemli bir tartışma zeminini oluşturan ruh/beden ilişkisini daha anlaşılır kılacağı ifade edilebilir. Nitekim Roma İmparatorluğu'nun kuruluş döneminde hekimler, fizyolojik ve zihinsel olduğu farz edilen pek çok hastalığı psikolojik tedavilerle gidermeye çalışmışlardır. Ayrıca bu anlayış, bedensel hastalıkların ruhsal durumlarla ilişkili olduğunu göstermesi açısından önemlidir. Hekimlerin psikolojik rahatsızlığı bu-lunan hastaları dikkat dağıtıcı egzersizlerle iyileştirme çabaları, böyle bir düşüncenin sonucu olarak okunabilir. Soul (Pneuma) and Body Relation in the Philosophy of Athenaeus of Attalia Abstract The philosophy that emerged in Ancient Greece has undergone many changes and continued its development. The first change in philosophy was realized by shifting focus from nature to man, and the second change was realized by Plato and Aristotle during the systematic period in which the general framework of philosophy was drawn. It can be said that the general framework drawn during this process influenced the field of medicine as well as philosophy. This influence appeared clearly in the 1st century BC. This study aims to reveal which schools of thought were adopted by Athenaeus, who was also a physician as well as a philosopher, in soul/body dualism and what kind of sources he utilized for practicing his profession. Accordingly, one can state that explaining the philosophy of Athenaeus based on Platonic and Stoic thought makes the relationship between soul and body that constitutes an important basis of discussion of that period more understandable. As a matter of fact, during the foundation period of the

Kierkegaard, who lived in the nineteenth century, solved the problem of truth in a way different from traditional thought. He emphasized in his works that any person should turn to an invented truth rather than a discovered truth. Unlike some existentialist philosophers, Kierkegaard tried to build existentialism by adhering to a religious understanding in the history of philosophy. Kierkegaard, who tries to explain Christianity's belief in both the trinity and the incarnation with a different interpretation from traditional approaches, seems to leave the Platonic thought and open the door to existential thought. This new conception is based on proving that existence comes before essence, unlike Platonist thinking that assumes that essence comes before existence. It is obvious that such a change will cause epistemologically important problems. Aware of these problems, Kierkegaard tried to resolve the dilemmas that arose. This study will focus on how Kierkegaard tries to justify the truth from an epistemological perspective. As a matter of fact, the philosopher emphasized a truth that was built by man rather than obvious truth. It should also be noted that such an understanding of truth is decisive in the rationalization of the paradox
resulting from the unification of God with the human body.

The problem of freedom, which is one of the most important subjects in the history of philosophy, is generally discussed through the responsibility of the human being. It can be said that this problem, which is handled with the freedom of choice and action, is more complex than it appears. This complex structure involves examining the reasons behind the choices made. As a result of such an examination, it has been concluded that there are three basic views on the problem of freedom: determinist, indeterminist and freedom of indifference. In this study, Schiller’s and Öner's critiques of determinism, indeterminism and freedom of indifference and their views on freedom of choice will be discussed.

Yirmi birinci yüzyıla gelindiğinde hâlâ hümanizmin varlığından söz edilebilir mi? Tarihsel sürece bakıldığında ciddi kırılmalar neticesinde hümanizmin kendisini yenileyerek yeniden kalıcı bir anlayış kurmaya çalıştığı görülür. Bu özelliğin, Antik Yunan’dan günümüze kadar pek çok medeniyetin mirasını ve kültürel yapısını taşımasından kaynaklı olduğu söylenebilir. Böylesi bir yapının mirasçısı olan yeni hümanizm, yirminci yüzyılın başından itibaren derin bir krize giren insanın bilimsel, dinî, ahlaki ve kültürel açıdan yeniden inşasına çalışan bir anlayışı temsil eder. Bu açıdan yeni hümanizm, küreselleşme ve dijitalleşme çağında pek çok kültürel farklılığın buluşma noktası olmaya çalışır. Bu amaca yönelik olarak tüm medeniyetlerde ortak bir paydayı ifade eden inanma ihtiyacı ile bilme arzusuna saygı duyar, onları anlamaya çalışır ve tercüme ederek yeniden değerlendirir.

Charles L. Stevenson’un Duygusalcılığında İkna’nın Yeri
Sokrates ile Sofistler arasındaki “mutlaklık” tartışmasına kadar geriye götürülebilen etik
problemler, felsefenin temel tartışma konularından biri olarak günümüze kadar ulaşmıştır.
Bu durumun temel nedeni, etik problemlerin her dönemde yeni bir bakış açısıyla yeniden
yorumlanması ve bu alana dair sorunların hala çözülememiş olmasıdır. Bu çalışmada
Stevenson’un etik problemlere yeni yorumlama sürecinde hangi yöntemi uyguladığı ve
ikna edici kavramları nasıl bir çerçeve içerisine dâhil ederek açıkladığı üzerinde durulacaktır.
Bu yüzden Stevenson’un duygusalcılığı sadece etik problemlerin çözümlenmesinde
ikna edici kavramların etkisi çerçevesinde ele alınmıştır. Nitekim rasyonel ve rasyonel olmayan
şeklinde ikiye ayrılan bu anlayış, etik problemlerin çözümünde inanç ve tutumdaki
anlaşmazlıkların ne düzeyde etkili olduğunu, duygusal ve kavramsal anlamın herhangi
bir kavramı nasıl etkili hale getirdiğini ele almaktadır. Bu durum, Stevenson’un duygusalcılığının
hem sübjektivizm hem de normatif etikten farkını da ortaya koymaktadır. O
halde etik bir ilerlemeyi temsil eden Stevenson’un duygusalcılığının öncelikle ahlaki düşünceye
yoğunlaşarak işe koyulduğu ve ilgi, eğilim ve tutumları sürece dâhil ederek bir
etik anlayış inşa etmeye çalıştığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Duygusalcılık, Ahlaki İkna, Charles Leslie Stevenson, Felsefe Tarihi,
Ahlaki Anlaşmazlık, Etik Dil.

Epistemoloji alanında bilginin iki temel düşünce üzerinden günümüze kadar geldiği bilinen bir husustur. Bu düşüncelerden ilkini ve en önemlisini oluşturan Platon felsefesi, mutlakçı kanadı temsil edenken Protagoras felsefesi rölativist bir yapıyı dillendirir. Her iki yapı arasındaki karşılaştırmanın birbirinden bağımsız kaynaklardan hareketle yapılamaması, Protagoras felsefesinin açık bir şekilde anlaşılmasını engellemektedir. Çünkü bu felsefenin anlaşılması, muhalif kanatta yer alan Platon'un eserlerinden hareketle gerçekleştirilmektedir. Bu durum, Platon'un hangi Protagoras'ı eserlerinde işlediği sorusunu gündeme getirir. Bu sorunun yanlış anlama veya yanlış aktarma şeklinde iki temel problem üzerinden işlenmesi her iki düşüncenin hem Platon'un eserlerinde hem de söz konusu aktarımların dışında nasıl bir çerçeveye sahip olduğunu tartışmaya açar. Bu çalışmamızın amacı da Platon'un Theaetetus diyalogunda ele aldığı Protagoras felsefesinin tarihsel açıdan gerçek Protagoras'ın düşüncelerine karşılık gelip gelmediğini incelemek ve her iki filozofun ayrıştığı noktaları ön plana çıkarmaktır. Bu noktada temel ayrımın bilgi ve algı kavramları üzerinden ortaya çıktığı ve bu durumun mutlakçı ve rölativist yaklaşımlarla doğrudan ilişkili olduğu belirtilmelidir.

Malebranche, one of the most important philosophers of French philosophy after Descartes, adopted the soul/body dualism and remained within the framework of Cartesian philosophy. However, the adoption of a monist structure by effective approaches in contemporary philosophy of mind has reduced the power of dualist approaches. As a matter of fact, contemporary theories such as materialism, philosophical behaviorism, and functionalism identify the mind and the mental with the observable. Despite such a fundamental difference, contemporary theories of mind such as materialism consider the mind in a passive structure, and surprisingly this is similar to Malebranche's views. This study focuses on how Malebranche considers the mind as he thinks it is independent from emotions, imagination, and passions, what kind of function he thinks the mind has within the framework of soul/body dualism, how he relates concepts existing in the mind to objects and how he determines the position of God in this relationship. In addition, the study discusses in general terms how the relationship between mind and body relates to contemporary researches regarding the nature of mind.

Soyut veya natüralist bir yapıda olan felsefi ve bilimsel metotlar yerine her ikisini de kapsayacak bir metot ortaya koymayı hedefleyen Schiller, böyle bir hedefi gerçekleştirmek için her iki metodu insan doğasına bağımlı bir şekilde ele almıştır. Bu durum, pragmatik hümanist metodun gerçek ve doğrulanabilir bir anlama sahip olmasını ve deneyim alanı içerisinde kalmasını sağlamıştır. Böyle bir çerçeve, yeni metodun gerçekliği bize göründüğü biçimde, bilimleri de insanın ilgi ve eğilimlerine bağımlı bir şekilde açıkladığını gösterir. Bu husus, yabancı ve bilinmez bir insandan ziyade her türlü kusurla donatılmış bir sıradan insanın merkeze alındığı hümanist bir yapıyı temsil eder. Schiller, bu yapı sayesinde bilim ve felsefe arasında var olan ayrımın ortadan kalkacağını iddia eder.

2014 1 / 11 FELSEFİ METİNLER NASIL OKUNMALI?  Bağlam: Felsefi metinleri anlamak bir gazete haberini ya da hava durumu bilgisini anlamak kadar kolay değildir. Bu kısmen soyut düşünceye alışık olmamaktan kısmen de kullanılan terminolojiden kaynaklanabilir.  Strateji: Felsefi metinleri anlamak için belli bir strateji takip etmek gerekecektir. Çoğu zaman metnin ne anlattığı bir çırpıda anlaşılabilecek kadar açık değildir. Böyle durumlarda metni cümle cümle ele almak ve analiz etmek gerekebilir.  İkna Etme: Felsefi metin argümantatiftir. Yazar bir konuyu ele alırken kendi gerekçelerini ortaya koyarak okuyucu ikna etmeye çalışır. Yeni bir metin ile karşı karşıya kalındığında ilk olarak hızlıca metni gözden geçirmek ve yazarın ulaştığı sonucu tespit etmek gerekir.  Argümanı Tespit Etme: Paragrafların ilk ve son cümleleri özel bir dikkati gerektirir; çünkü genellikle yazar argümanını bu cümlelerde ifade eder. Kısa bir metinle karşı karşıya kalındığında ilk ve son paragrafı okunarak argüman tespit edilebilir. Eğer argüman anlaşılamıyorsa metnin tümü yeniden okunmalıdır. Şayet bir kitap okunacaksa öncelikle içindekiler, giriş ve sonuç kısmı incelenmelidir.  Metnin Yapısını Çıkarma: Çoğu felsefi metnin yapısı dolaylıdır. Nadiren aşağıdaki gibi bir yapıyla karşılaşılabilir: