Wormacja
49°38′N 8°22′E/49,633333 8,366667 Widok Wormacji z przeciwległego brzegu Renu, po lewej Most Nibelungów | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||||
| Burmistrz |
Adolf Kessel | ||||
| Powierzchnia |
108,8 km² | ||||
| Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
06241 | ||||
| Kod pocztowy |
67547, 67549-67551 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
WO | ||||
Położenie na mapie Niemiec  | |||||
Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu  | |||||
| 49°38′N 8°22′E/49,633333 8,366667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Wormacja[2] (niem. Worms /vɔʁms/; jid. ווערמײַזע Wermajze; łac. Civitas Vangionum) – miasto na prawach powiatu w zachodnich Niemczech, w południowo-wschodniej części kraju związkowego Nadrenia-Palatynat. Port nad Renem. Jedno z najstarszych niemieckich miast. 31 grudnia 2019 r. liczyło 83 542 mieszkańców na powierzchni 108,77 km².
Nazwa miasta ma korzenie celtyckie – Borbetomagus oznacza „osadę na terenie podmokłym”. Od VI w. przyjęto łacińską nazwę Wormatia. W czasach rzymskich nazwa miejscowości brzmiała Civitas Vangionum. Mieścina była jednym z miejsc w eposie Pieśń o Nibelungach.
Historia
[edytuj | edytuj kod]14 r. p.n.e. nastąpił podbój tych ziem przez Rzymian.
W 423 r. została stolicą państwa Burgundów.
W 436 r. nastąpił upadek państwa Burgundów.
W 1122 roku podpisany został konkordat wormacki.
W 1495 roku ogłoszono landfryd wormacki zabraniający prywatnych wojen na terenie Rzeszy (zob. pokój Boży).
26 maja 1521 roku Karol V ogłosił edykt wormacki (przedatowany na 8 maja) skazujący na banicję Marcina Lutra i jego zwolenników.
W 1689 roku miasto zostało zniszczone przez wojska Ludwika XIV.
W 1945 r., na skutek dwóch alianckich bombardowań, zniszczone zostało 60% zabudowy (zwłaszcza w śródmieściu).
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Późnoromańska katedra św. Piotra (Dom. St. Peter) z 1130–1181, liczne kościoły romańskie i gotyckie m.in. św. Magnusa (Magnuskirche) z XI–XIII w., synagoga żydowska i szkoła talmudyczna, pozostałości zamku.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]Miasto posiada 13 osiedli otaczających centrum miasta
| Nazwa | Populacja | Położenie względem centrum miasta |
|---|---|---|
| Abenheim | 2744 | Na północny zachód od centrum miasta (10 km) |
| Heppenheim | 2073 | Na południowy zachód od centrum miasta (9 km) |
| Herrnsheim | 6368 | Na południe od centrum miasta (5 km) |
| Hochheim | 3823 | Na północny zachód od centrum miasta |
| Horchheim | 4770 | Na południowy zachód od centrum miasta (4,5 km) |
| Ibersheim | 692 | Na północ od centrum miasta (13 km) |
| Leiselheim | 1983 | Na zachód od centrum miasta (4 km) |
| Neuhausen | 10 633 | Na północ od centrum miasta |
| Pfeddersheim | 7414 | Na zachód od centrum miasta (7 km) |
| Pfiffligheim | 3668 | Na zachód od centrum miasta |
| Rheindürkheim | 3021 | Na północ od centrum miasta (8 km) |
| Weinsheim | 2800 | Na południowy zachód od centrum miasta (4 km) |
| Wiesoppenheim | 1796 | Na południowy zachód od centrum miasta (5,5 km) |
| Suma | 51 785 |
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W mieście rozwinął się przemysł chemiczny, maszynowy, metalowy, meblarski, skórzany oraz spożywczy[3].
Współpraca
[edytuj | edytuj kod]Miejscowości partnerskie:
Ampilly-le-Sec, Francja (kontakty utrzymuje dzielnica Heppenheim an der Wiese)- Auxerre, Francja
- Nolay, Francja (kontakty utrzymuje dzielnica Pfeddersheim)
- Chemellier, Francja (kontakty utrzymuje dzielnica Ibersheim)
Budziszyn, Saksonia, Niemcy- Spira, Nadrenia-Palatynat, Niemcy
St Albans, Wielka Brytania
Tyberiada, Izrael
Kivumu, Rwanda
Mobile, Stany Zjednoczone
Parma, Włochy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bevölkerungsstand 2019, Kreise, Gemeinden, Verbandsgemeinden [online] [dostęp 2021-01-28].
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP: Nazewnictwo geograficzne świata. T. 12: Europa Część II. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010, s. 150. ISBN 978-83-254-0825-1.
- ↑ Wormacja, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-29].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]