Ulica Królewiecka w Braniewie
 Skrzyżowanie – początek ul. Królewieckiej | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
1,5 km | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Tamm, Schloßdamm, Königsberger Straße, Stalina, Bohaterów Stalingradu | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Braniewa  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu braniewskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
 54°23′23,8″N 19°50′04,0″E/54,389944 19,834444
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Królewiecka w Braniewie – ulica Braniewa. Jedna z ważniejszych i najdłuższych arterii komunikacyjnych miasta. Jest w całości częścią drogi krajowej nr 54.
Do 1945 roku ulica nosiła nazwę Königsberger Straße[1] (jeszcze wcześniej Tamm, Schloßdamm[2]). W czasach Polski Ludowej natomiast Bohaterów Stalingradu. Pod obecną nazwą od 1 grudnia 1990[3][a].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Ulica Królewiecka została pierwotnie utworzona jako wał ziemny. Rozdzielała ona dwa obszary: tereny po lewej należały do Królewskiego Przedmieścia (Königsberger Vorstadt), a po prawej leżały historyczne dobra zamku biskupiego. W latach 1818–1826 roku wytyczono i poprowadzono tędy tzw. Berliński Trakt (Berliner Chaussee, później nazwany Reichsstraße 1). Wówczas zmieniono przebieg drogi, wytyczając ją niemal w linii prostej. Nowa szosa o szerokości 7 m, biegnąca z Królewca przez Braniewo i Frombork do Elbląga, była najważniejszą drogą krajową i kursowała nią poczta konna[4][5].
W nocy z 19 na 20 stycznia 1824 wielki pożar w Nowym Mieście i na Królewieckim Przedmieściu strawił 65 budynków. Stodoły, które stały przy ulicy, nie zostały już przy niej odbudowane. Natomiast pozyskane place przeznaczono pod zabudowę mieszkalną. W następnych latach wzniesiono przy ulicy również kościół ewangelicki oraz szkołę[6].
Do 20 sierpnia 1894 ulica Królewiecka należała administracyjnie do związku gmin (niem. Amt) Szyleny, dopiero od tego dnia włączona została do miasta Braniewa[7].
9 listopada 1994, po przebudowie skrzyżowania ulic Gdańskiej, Kościuszki, Królewieckiej i pl. Piłsudskiego została na tym węźle drogowym zamontowana pierwsza (i do 2023 jedyna) sygnalizacja świetlna w Braniewie, usprawniając ruch w mieście, zwłaszcza w godzinach szczytu. Koszt tej inwestycji wyniósł 5 mld ówczesnych polskich złotych[8].
Po raz kolejny ulica zyskała na znaczeniu w I i II dekadzie XXI w., gdy wraz ze wzrostem ruchu transgranicznego z obwodem królewieckim zaczęły wzdłuż ulicy powstawać liczne obiekty handlowo-usługowe.
Ważniejsze obiekty
[edytuj | edytuj kod]- Kościół św. Antoniego
- Zespół Szkół Budowlanych
- Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
- Stacja Paliw (Orlen)
- Szpital powiatowy (1946–1975, współcześnie DPS)
- Liczne obiekty handlowo-usługowe
Galeria zdjęć
[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Po II wojnie światowej nowe oficjalne nazwy ulic w Braniewie nadano dopiero w 1947 roku (Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 264). Gdy 17 lipca 1946 otwierano szpital w Braniewie, ulica określana była jako ul. Stalina (tamże, s. 310).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Heimatseite der Kreisgemeinschaft Braunsberg/Ostpreussen e.V., Braunsberg (Ermland) – geistige Hauptstadt des Ermlands, z opisu na mapie miasta
- ↑ Augustin Lutterberg Zur Baugeschichte der Altstadt Braunsberg. ZGAE 19/1916 s. 721.
- ↑ Uchwała nr VI/36A/90 Rady Miejskiej w Braniewie z dnia 22 sierpnia 1990 roku w sprawie zmiany nazw ulic miasta Braniewa (§ 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 1990 roku.)
- ↑ Georg Mielcarczyk Braunsberg und Umgebung, Lippstadt 1983, s. 47
- ↑ Historia Braniewa - nieznane wydarzenia - DZIEJE POCZTY w PRUSACH, na WARMII i w BRANIEWIE [online], www.historiabraniewa.hekko.pl [dostęp 2022-01-15].
- ↑ Augustin Lutterberg, Zur Baugeschichte der Altstadt Braunsberg, ZGAE, XIX, 1916, s. 703
- ↑ Stadt Braunsberg (Ostpr.) [online], www.territorial.de [dostęp 2022-12-06].
- ↑ Uwaga na światła! Informacja dla kierowców [w:] IKAT. Ilustrowany kurier terenowy 15–21 listopada 1994, s. 2
