Układ tetragonalny
Układ tetragonalny – układ krystalograficzny, w którym trzy osie są w stosunku do siebie prostopadłe, przy czym dwie jednostki osiowe mają taką samą długość, a trzecia ma długość inną[1].
Typowymi przedstawicielami tej grupy są:
- czworokątne graniastosłupy,
- piramidy,
- trapezoedr
- podwójne piramidy
W tym układzie krystalizuje około 10% minerałów; np. rutyl, anataz, cyrkon, kasyteryt, apofyllit, wezuwian, scheelit, skapolity, chalkopiryt, wulfenit, ksenotym. Grupy punktowe, które należą do tego układu krystalograficznego[2]:
| # | Grupa punktowa | Przykład | Grupy przestrzenne | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Klasa | Intl | Schoenflies | Orbifold | Coxeter | |||
| 75-80 | Piramida tetragonalna | 4 | C4 | 44 | [4]+ | pinnoit, richellit | P4, P41, P42, P43, I4, I41 |
| 81-82 | Czworościan tetragonalny | 4 | S4 | 2x | [2+,4+] | cahnit, tugtupit | P4, I4 |
| 83-88 | Podwójna piramida tetragonalna | 4/m | C4h | 4* | [2,4+] | szelit, wulfenit, leucyt | P4/m, P42/m, P4/n, P42/n, I4/m, I41/a |
| 89-98 | Trapezoedr tetragonalny | 422 | D4 | 224 | [2,4]+ | krystobalit, wardyt | P422, P4212, P4122, P41212, P4222, P42212, P4322, P43212, I422, I4122 |
| 99-110 | Piramida dytetragonalna | 4mm | C4v | *44 | [4] | diaboleit, routhieryt | P4mm, P4bm, P42cm, P42nm, P4cc, P4nc, P42mc, P42bc, I4mm, I4cm, I41md, I41cd |
| 111-122 | Skalenoedr tetragonalny | 42m | D2d | 2*2 | [2+,4] | chalkopiryt, stannin | P42m, P42c, P421m, P421c, P4m2, P4c2, P4b2, P4n2, I4m2, I4c2, I42m, I42d |
| 123-142 | Podwójna piramida dytetragonalna | 4/mmm | D4h | *224 | [2,4] | rutyl, piroluzyt, cyrkon | P4/mmm, P4/mcc, P4/nbm, P4/nnc, P4/mbm, P4/mnc, P4/nmm, P4/ncc, P42/mmc, P42/mcm, P42/nbc, P42/nnm, P42/mbc, P42/mnm, P42/nmc, P42/ncm, I4/mmm, I4/mcm, I41/amd, I41/acd |
-
układ tetragonalny prymitywny (prosty) – tP -
układ tetragonalny przestrzennie centrowany – tI -
kryształy anatazu -
kryształ cyrkonu -
skalenoedr tetragonalny -
trapezoedr tetragonalny
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zbigniew Bojarski i inni, Krystalografia, wyd. 3 uaktual., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 20–23, ISBN 978-83-01-14704-4, OCLC 749334638.
- ↑ Cornelis Klein, Cornelius Searle Hurlbut, James Dwight Dana: Manual of mineralogy : (after James D. Dana. New York: Wiley, 1985, s. 73-78. ISBN 0-471-80580-7. (ang.).
