Przejdź do zawartości

Tung molukański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tung molukański
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

wilczomleczowate

Rodzaj

tung

Gatunek

tung molukański

Nazwa systematyczna
Aleurites moluccanus (L.) Willd.
Sp. pl. 4(1):590. 1805
Synonimy
  • Jatropha moluccana (L.)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Tung molukański, nazywany także tungowcem molukańskim, dwuguzem trzyłatowym, kroplanem trzyłatowym (Aleurites moluccanus) – gatunek drzewa z rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae). Prawdopodobnie pochodzi z Malezji. Jest obecnie uprawiany w licznych krajach tropikalnych i subtropikalnych. Olej kukui zawiera dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych (przede wszystkim kwas linolowy).

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewo o wysokości do 15 m.
Liście
Sercowatojajowate lub trójklapowe
Kwiaty
Drobne i liczne, zebrane w szczytowe wiechy. Mają dwudzielny kielich i 5 białawych płatków. Są rozdzielnopłciwe; męskie mają 20 pręcików, żeńskie 1 słupek.
Owoc
Okrągły, o średnicy do 5 cm, zawierający trzy duże pestki.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • Z nasion zwanych bankulami uzyskuje się olej bankul. Używany jest on głównie do wyrobu pokostów i mydła. Wyciąg ma właściwości wygładzające, uspokajające, regenerujące, stabilizujące. Jest składnikiem łatwo wchłanialnym, zwiększającym odporność skóry na czynniki zewnętrzne (działa jak naturalny filtr przeciwsłoneczny), łagodzi podrażnienia. Rozgniecione nasiona, zawierające ok. 60% tłuszczu są używane także do oświetlania.
  • Nasiona wykorzystuje się w kuchni indonezyjskiej (znane jako kemiri), malajskiej (buah keras) i hawajskiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-14] (ang.).
  3. Aleurites moluccanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.