SM UB-58
SM UB-64 , okręt siostrzany UB-58 | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Projekt |
44 |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
13 września 1916 |
Wodowanie |
5 lipca 1917 |
Kaiserliche Marine | |
Nazwa |
SM UB-58 |
Wejście do służby |
10 sierpnia 1917 |
Zatonął |
10 marca 1918 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
55,85 metra |
Szerokość |
5,8 metra |
Zanurzenie |
3,72 metra |
Zanurzenie testowe |
50 metrów |
Rodzaj kadłuba | |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 780 kW (1060 KM) 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 580 kW (788 KM) 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
na powierzchni: 9020 Mm przy 6 węzłach |
Uzbrojenie | |
1 działo kal. 8,8 cm, 10 torped | |
Wyrzutnie torpedowe |
5 × 500 mm |
Załoga |
34 |
SM UB-58 – niemiecki okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jedna z 96 zbudowanych jednostek typu UB III.
Okręt miał wyporność 516 ton w położeniu nawodnym i 646 ton pod wodą, a jego główną bronią było 10 torped o kalibrze 500 mm wystrzeliwanych z pięciu wyrzutni. Napędzana silnikami wysokoprężnymi i elektrycznymi jednostka rozwijała prędkość 13,4 węzła na powierzchni i 7,8 węzła w zanurzeniu, osiągając zasięg nawodny wynoszący 9020 Mm przy prędkości 6 węzłów (i 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą).
UB-58 został zwodowany 5 lipca 1917 roku w stoczni AG Weser w Bremie, a do służby w Kaiserliche Marine wcielono go 10 sierpnia 1917 roku. W czasie służby operacyjnej we Flotylli Flandria odbył sześć patroli bojowych, podczas których zatopił osiem statków o łącznej pojemności 8198 BRT. SM UB-58 zatonął 10 marca 1918 roku po wejściu na minę w Cieśninie Kaletańskiej.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Wydane w kwietniu 1915 roku przez Inspektorat U-Bootów memorandum wzywało kierownictwo Cesarskiej Marynarki Wojennej do zaprojektowania i budowy uproszczonego typu okrętu podwodnego, który miał zostać wykorzystany w działaniach blokadowych Wielkiej Brytanii[1]. Budowa dużych, oceanicznych okrętów podwodnych trwała zbyt wiele czasu, podobnie jak produkcja używanych do ich napędu silników wysokoprężnych o dużej mocy. Konsekwencją był duży niedobór jednostek tej klasy w niemieckiej flocie[1][2]. Wznowienie na początku 1916 roku nieograniczonej wojny podwodnej sprawiło, że konieczne stało się opracowanie średniej wielkości okrętu podwodnego uzbrojonego w torpedy, który można było szybko zbudować[3]. Przybrzeżne okręty typu UB II były zbyt słabo uzbrojone i miały niewystarczający zasięg, przez co ich użycie ograniczone było przeważnie do wód Morza Północnego i kanału La Manche, natomiast nowo projektowane torpedowe okręty podwodne musiały być zdolne do operowania wokół Wysp Brytyjskich i na Morzu Śródziemnym[4][5]. Zrezygnowano z wcześniejszego schematu prostych jednostek jednokadłubowych z zewnętrznymi zbiornikami balastowymi na rzecz konstrukcji dwukadłubowej[6][7].
Projekt nowego okrętu podwodnego średniej wielkości oparto na konstrukcji udanych podwodnych stawiaczy min typu UC II[2][4]. Dziobowej części okrętu nadano nowy profil, a szyby minowe zastąpiono przedziałem torpedowym z czterema wewnętrznymi wyrzutniami torped; powiększono również wyposażony w dwa peryskopy kiosk[4]. Znacznie zwiększono moc silników spalinowych i elektrycznych, jak i pojemność zbiorników paliwa, jednak odbyło się to kosztem zmniejszenia o 40% wielkości baterii akumulatorów i o blisko 30% ich pojemności w stosunku do SM U-16 , przez co spadła prędkość podwodna i zasięg[4]. Okręty charakteryzowały się doskonałą manewrowością i krótkim czasem zanurzania, wynoszącym 30 sekund[8][9]. Budowa okrętów o nadanym przez Inspektorat U-Bootów numerze projektu 44, zwanych później typem UB III, miała rozpocząć się po zrealizowaniu przez stocznie kontraktów na budowę jednostek typu UB II i UC II, czyli najwcześniej wiosną 1917 roku[4].
SM[a] UB-58 zamówiony został 2 maja 1916 roku jako jednostka z liczącej 24 jednostki I serii okrętów typu UB III[4][b]. Powstał w stoczni AG Weser w Bremie jako jeden z 36 okrętów typu UB III zbudowanych w tej wytwórni[4][10] . UB-58 otrzymał numer stoczniowy 270 (Werk 270)[11][12] . Stępkę okrętu położono 13 września 1916 roku[11] , a zwodowany został 5 lipca 1917 roku[9][13][c].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]SM UB-58 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[7][14]. Długość całkowita wynosiła 55,85 metra, szerokość 5,8 metra i zanurzenie 3,72 metra[7][15]. Kadłub sztywny miał 40,1 metra długości i 3,9 metra szerokości[15][16] . Podzielony był grodziami na następujące przedziały (od dziobu): przedział torpedowy, pomieszczenia załogi, centrala, pomieszczenia załogi, przedział silników spalinowych, przedział silników elektrycznych oraz rufowy przedział torpedowy[17]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 8,25 metra[15][16] . Dziób jednostki przystosowany był do przecinania sieci przeciwpodwodnych[18]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 516 ton, a w zanurzeniu 646 ton[7][15].
Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Körting o łącznej mocy 780 kW (1060 KM) przy 450 obr./min, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 580 kW (788 KM) przy 362 obr./min[7][19]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby o średnicy 1,4 metra każda[9]. Jednostka wyposażona była w dwa stery kierunku i dwa podwójne stery głębokości[20]. Okręt osiągał prędkość 13,4 węzła na powierzchni i 7,8 węzła w zanurzeniu[7][15]. Zasięg wynosił 9020 Mm przy prędkości 6 węzłów w położeniu nawodnym oraz 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[7][15]. Zbiorniki mieściły 75 ton paliwa[12][15][d], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[20]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[8][12][e], zaś czas wykonania manewru zanurzenia 30 sekund[8][21].
Głównym uzbrojeniem okrętu było pięć wewnętrznych wyrzutni torped kalibru 500 mm: cztery dziobowe i jedna na rufie, z łącznym zapasem 10 torped[5][9]. Broń artyleryjską stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 8,8 cm TK L/30 C/08, z zapasem amunicji wynoszącym od 160 do 296 naboi[9][12] . Okręt wyposażony był w dwa peryskopy: wachtowy i bojowy[18]. Wyposażenie ratownicze stanowiła umieszczona na pokładzie łódź ratunkowa[9].
Załoga okrętu składała się z trzech oficerów oraz 31 podoficerów i marynarzy[8][20][f].
Służba
[edytuj | edytuj kod]1917 rok
[edytuj | edytuj kod]SM UB-58 został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 10 sierpnia 1917 roku[9][11] . Dowództwo okrętu objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Werner Fürbringer , dowodzący wcześniej UB-2, UB-17, UB-39, UC-70 i UC-17[22] . Po okresie szkolenia U-Boot 15 października wszedł w skład Flotylli Flandria (niem. U-Flottille Flandern)[11] .
13 października na północ od Dogger Bank UB-58 zatopił dwa neutralne żaglowce: zbudowany w 1868 roku norweski „Bethel” o pojemności 257 BRT, płynący z Holmestrand do West Hartlepool z ładunkiem stempli kopalnianych (na pozycji 56°08′N 0°58′E/56,133333 0,966667, nikt nie zginął) i pochodzący z 1875 roku szwedzki drewniany bark „Esmeralda” (830 BRT), również przewożący stemple kopalniane z Holmestrand do Newcastle upon Tyne, zatrzymany i po ewakuacji załogi zatopiony ogniem artyleryjskim[23][24] .
16 listopada por. mar. Werner Fürbringer otrzymał awans na stopień kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant)[22] . 19 listopada w odległości 30 Mm na północny zachód od latarni morskiej Les Hanois załoga U-Boota zatrzymała i po zejściu załogi zatopiła za pomocą ładunków wybuchowych zbudowany w 1867 roku brytyjski drewniany szkuner „Minnie Coles” o pojemności 116 BRT, transportujący ładunek smoły z Plymouth do Saint-Malo[25][26] .
19 grudnia w odległości 9 Mm na południowy zachód od Eddystone Rocks okręt podwodny zatopił w ataku torpedowym zbudowany w 1907 roku francuski parowiec „Saint Andre” o pojemności 2457 BRT, przewożący puste beczki z Rouen do Algieru[27] . 22 grudnia w odległości 23 Mm na południowy zachód od latarni morskiej Portland Bill UB-58 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1900 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Clan Cameron” o pojemności 3,595 BRT, płynący w konwoju HL-15 z ładunkiem herbaty i juty z Chittagongu do Londynu (obyło się bez strat w ludziach)[25][28] . Tego dnia w odległości 4 Mm na południe od St Alban’s Head U-Boot zatopił też zbudowany w 1896 roku norweski parowiec „Start” (728 BRT), płynący z ładunkiem węgla ze Swansea do Rouen (na pozycji 50°31′N 2°04′W/50,516667 -2,066667, w wyniku ataku na pokładzie zginęło 12 członków załogi)[29] .
1918 rok
[edytuj | edytuj kod]Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Flandria została podzielona na dwie części: I Flotyllę Flandria (I. U-Flottille Flandern) i II Flotyllę Flandria (II. U-Flottille Flandern), a UB-58 znalazł się w składzie tej pierwszej[11][30].
26 stycznia w odległości 15 Mm na północ od Cherbourga U-Boot zatrzymał i po ewakuacji załogi zatopił za pomocą ładunków wybuchowych zbudowany w 1882 roku brytyjski drewniany szkuner „Louie Bell” (118 BRT), płynący z ładunkiem krzemienia z Le Tréport do Runcorn (na pozycji 49°53′N 1°44′W/49,883333 -1,733333)[25][31] . Dwa dni później w odległości 8 Mm na południowy wschód od latarni morskiej Portland Bill załoga UB-58 zatrzymała i po zejściu załogi zatopiła ładunkami wybuchowymi zbudowany w 1885 roku brytyjski drewniany kecz „W.H.L.”, płynący pod balastem z Cherbourga do Shoreham-by-Sea[25][32] .
8 lutego nastąpiła zmiana dowódcy okrętu – kpt. mar. Werner Fürbringer został zastąpiony przez por. mar. Wernera Löwe, dowodzącego uprzednio UC-6, UC-79 i UC-78[33] .
10 marca 1918 roku w Cieśninie Kaletańskiej SM UB-58 wszedł na minę i zatonął wraz z całą, liczącą 35 osób załogą na pozycji 51°00′N 1°19′E/51,000000 1,316667[7][11][g].
Podsumowanie działalności bojowej
[edytuj | edytuj kod]W latach 1917–1918 SM UB-58 odbył łącznie sześć patroli bojowych, podczas których za pomocą torped, artylerii oraz ładunków wybuchowych zatopił osiem statków o łącznej pojemności 8198 BRT[34] . Na pokładach zatopionych jednostek zginęło co najmniej 12 osób – wszystkie na norweskim parowcu „Start”[29][34] . Pełne zestawienie bojowych osiągnięć okrętu przedstawia poniższa tabela[34] :
Data | Nazwa | Państwo | Tonaż[h] | Los jednostki |
---|---|---|---|---|
13 października 1917 | „Bethel” | Norwegia | 257 | zatopiony |
13 października 1917 | „Esmeralda” | Szwecja | 830 | zatopiony |
19 listopada 1917 | „Minnie Coles” | Wielka Brytania | 116 | zatopiony |
19 grudnia 1917 | „Saint Andre” | Francja | 2457 | zatopiony |
22 grudnia 1917 | „Clan Cameron” | Wielka Brytania | 3595 | zatopiony |
22 grudnia 1917 | „Start” | Norwegia | 728 | zatopiony |
26 stycznia 1918 | „Louie Bell” | Wielka Brytania | 118 | zatopiony |
28 stycznia 1918 | „W.H.L.” | Wielka Brytania | 97 | zatopiony |
RAZEM | zatopione: | 8 |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
- ↑ UB 58 ↓ podaje, że okręt został zamówiony 20 maja 1916 roku.
- ↑ UB 58 ↓ podaje, że okręt został zwodowany 22 czerwca 1917 roku.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181 podają, że zbiorniki okrętu mieściły od 78 do 86 ton paliwa.
- ↑ UB III ↓ podaje, że dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 75 metrów.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 111 podaje, że załoga okrętu liczyła 36 ludzi; w momencie zatopienia na pokładzie UB-58 było 35 osób[11] .
- ↑ Gröner 1985 ↓, s. 53 podaje, że do zatonięcia doszło na pozycji 50°58′N 1°14′E/50,966667 1,233333.
- ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 56.
- ↑ a b Kaack 2023 ↓, s. 44.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 56–57.
- ↑ a b c d e f g Rössler 1989 ↓, s. 57.
- ↑ a b Perepeczko 2000 ↓, s. 362.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 111.
- ↑ a b c d e f g h Möller i Brack 2004 ↓, s. 47.
- ↑ a b c d Kaack 2023 ↓, s. 45.
- ↑ a b c d e f g Gröner 1985 ↓, s. 53.
- ↑ A.G. Weser ↓.
- ↑ a b c d e f g UB 58 ↓.
- ↑ a b c d Gogin 2024 ↓.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 110.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181.
- ↑ a b c d e f g Gröner 1985 ↓, s. 52.
- ↑ a b UB III ↓.
- ↑ Williamson 2016 ↓, s. 28–29.
- ↑ a b Williamson 2016 ↓, s. 29.
- ↑ Gröner 1985 ↓, s. 52–53.
- ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
- ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
- ↑ a b Werner Fürbringer ↓.
- ↑ Bethel ↓.
- ↑ Esmeralda ↓.
- ↑ a b c d Wwlossesbrms 3 2011 ↓.
- ↑ Minnie Coles ↓.
- ↑ Saint Andre ↓.
- ↑ Clan Cameron ↓.
- ↑ a b Start ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 406.
- ↑ Louie Bell ↓.
- ↑ W.H.L. ↓.
- ↑ Werner Löwe ↓.
- ↑ a b c uboatsucc ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 – September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net, 2011-02-08. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
- Ivan Gogin: UB48 (UB III) medium submarines (1917 - 1918). Navypedia. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
- Guðmundur Helgason: A.G. Weser, Bremen. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Bethel. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Clan Cameron. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Esmeralda. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Werner Fürbringer. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Louie Bell. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Minnie Coles. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Werner Löwe. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Saint Andre. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Ships hit by UB 58. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Start. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UB 58. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UB III. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: W.H.L.. uboat.net. [dostęp 2024-12-01]. (ang.).
- Ulf Kaack: Niemieckie okręty podwodne: pełna historia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2023, seria: Panorama Techniki Wojskowej. ISBN 978-83-7020-879-0.
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.