Penrhyn (atol)
9°00′S 157°58′W/-9,000000 -157,966667 Zdjęcie satelitarne atolu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Terytorium stowarzyszone | |
| Akwen | |
| Archipelag | |
| Powierzchnia |
9,8 km² |
| Populacja (2016) • liczba ludności • gęstość |
|
Położenie na mapie Wysp Cooka  | |
Położenie na mapie Oceanii  | |
| 9°00′S 157°58′W/-9,000000 -157,966667
| |
| |
Penrhyn (nazywany również Tongareva lub Mangarongaro) – atol wchodzący w skład Północnych Wysp Cooka, należący administracyjnie do terytorium zależnego Nowej Zelandii – Wyspy Cooka. Atol stanowi jednocześnie jednostkę administracyjną o takiej samej nazwie.
Atol ma powierzchnię 9,8 km² i otacza lagunę o powierzchni 233 km². Zamieszkany jest przez 226 mieszkańców (dane na 2016 rok). W skład atolu wchodzi 13 większych wysp i kilkadziesiąt drobnych wysepek, z których najważniejsze to: Tokerau, Ruahara, Pokerekere, Tepuka, Atutahi, Mangarongaro, Moananui i Matunga.
Na atolu znajdują się dwie miejscowości: Omoka położona na wyspie Moananui i zamieszkana przez 152 osoby (dane szacunkowe na 2007) oraz Te Tautua położona na wyspie Pokerekere. Na wyspie Moananui znajduje się również lotnisko.
Atol został odkryty w 1788, a w 1864 znaczna część ludności (około 1000 osób) została uprowadzona przez peruwiańskich łowców niewolników i wywieziona do Ameryki Południowej. Od 1888 wraz z innymi wyspami archipelagu stanowi protektorat brytyjski, zwany od 1891 Cook Islands Federation. W 1901 atol wraz z całymi Wyspami Cooka został przekazany Nowej Zelandii. Od początku XX wieku do atolu roszczenia zgłaszały Stany Zjednoczone. W 1980 roku został podpisany traktat pomiędzy Nową Zelandią a Stanami Zjednoczonymi, na mocy którego Stany Zjednoczone uznały zwierzchność Nowej Zelandii nad wyspami.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Liczba ludności zamieszkującej atol Penrhyn[1]:
| 1971 | 1976 | 1981 | 1986 | 1996 | 2001 | 2006 | 2011 | 2016 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 612 | 531 | 608 | 497 | 606 | 357 | 255 | 213 | 226 |
Od połowy XX wieku, pomimo wysokiego przyrostu naturalnego, liczba ludności atolu spada. Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest emigracja zarobkowa na największą i najludniejszą spośród Wysp Cooka Rarotongę oraz do Nowej Zelandii[2][3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cook Islands 2016 Census Main Report [online], Ministry of Finance and Economic Management, s. 16 [dostęp 2021-11-26].
- ↑ Wiesław Maik, Australia, Oceania, Antarktyda, wyd. 1, Poznań: Wydawn. Kurpisz, 1998, s. 191, ISBN 83-87621-02-1, OCLC 42656234 [dostęp 2021-11-28].
- ↑ Tadeusz Olszewski, Geografia ekonomiczna Australii i Oceanii, wyd. 2 uaktualnione, Warszawa: Państwowe Wydaw. Ekonomiczne, 1988, s. 343, ISBN 83-208-0536-8, OCLC 749373056 [dostęp 2021-11-28].
