Norris Geyser Basin

Norris Geyser Basin – kompleks termalny w Parku Narodowym Yellowstone, w stanie Wyoming, w Stanach Zjednoczonych, zlokalizowany 40 km na wschód od zachodniej bramy wjazdowej do parku. Na tereny znajdujące się w tym obszarze składają zarówno gejzery jak i geotermalne zbiorniki wodne. Skupisko utworów termicznych zawdzięcza swoją aktywność komorze magmowej znajdującej się pod całym obszarem parku, zwanej kalderą Yellowstone. Rozgrzana lawa podgrzewa wody gruntowe oraz zaskórne zebrane po roztopach śniegu lub po deszczach wypychając je następnie na powierzchnię ziemi pod dużym ciśnieniem. Na obszarze Norris Geyser Basin magma znajduje się wyjątkowo blisko powierzchni ziemi, co sprawia, że kompleks jest najgorętszym tworem na terenie parku. Wyjątkowość elementów termalnych Norris stanowi też fakt, że odczyn wody jest kwaśny w odróżnieniu od innych w Yellowstone. Cały kompleks podzielony jest na dwie części – Back Basin i Porcelain Basin, przez ich obszar biegnie strumień Tantalus Creek^[1].

Najważniejsze zjawiska termalne wchodzące w skład Norris Geyser Basin

Roaring Mountain

Wzgórze ze źródłami termalnymi, które dzięki wydobywającej się pod dużym ciśnieniem pary wodnej o temperaturze 92 °C wydaje charakterystyczny, „ryczący” dźwięk. Góra zbudowana jest ze skał ryolitu i pokryta fumarolami.

Pool Cinder

Zbiornik wodny o temperaturze 91 - 92 °C i głębokości ponad 11,5 metra. Znajduje się w północnej części kompleksu Norris i należy do Porcelain Basin. Łatwo go przeoczyć ze względu na mleczny kolor wody, bogatą w chlorki i siarczany. Na powierzchni wody można dostrzec często czarne koraliki siarki. Zbiornik nie jest dobrze zbadany, istnieje duże ryzyko jego wybuchu.

Valentine Geyser

Gejzer wyrzuca nieregularnie wodę o temperaturze 91,5 °C w odstępach czasu od 5 do 50 godzin. Sama eksplozja trwa 1 do 1,5 godziny, podczas której woda i para wodna wyrzucane są na wysokość od 6 do 23 metrów. Stożek ma wysokość niespełna 2 metrów, główna erupcja ma od 5 do 7 minut. Pierwszy udokumentowany wybuch nastąpił w 1907 roku, nazwano go wtedy Alcove. Jednak później nazwę na obecną zmienił jeden z odkrywców parku - Bronson.

Geyser Ledge

Jest największym gejzerem należącym do Porcelain Basin. Jest bardzo aktywny, wyrzucają bardzo głośno wodę z pięciu otworów o temperaturze 93 °C zna średnią wysokość 30 metrów, a jego erupcja trwa z reguły od 20 minut do 2 godzin. Został odkryty i nazwany w 1927 roku i w międzyczasie (do połowy 1970 roku) był nieaktywny.

Porcelain Terrace Springs

Gorące źródła mają temperaturę ponad 95 °C. Znajdują się w Porcelain Basin i zajmują niewielka kotlinę. Otoczenie źródeł jest bardzo jałowe i surowe z powodu bardzo niskiego odczynu wody i skał. Wypłukiwana na powierzchnię siarka utlenia się tworząc kwas siarkowy. Obrzeża niewielkich zbiorników wodnych przybierają barwę lekko żółtą lub pomarańczową ze względu na wytrącanie się tlenków siarki i żelaza z wody.

Africa Geyser

Nieaktywny już gejzer o jednej z najniższych temperatur wody wynoszącej niespełna 50 °C. Leży w Back Basin i w okresie aktywności był jednym z najbardziej przewidywalnych w kompleksie. Wysokość wyrzucanej wody wynosiła prawie 14 metrów. Gejzer był aktywny od lutego 1971 roku, stopniowo jego aktywność wygasała, dziś należy się domyślać jego działania i aktywności. Jego nazwa nawiązuje do kształtu utworu, który przypomina kontynent afrykański.

Whirligig Geyser

Woda wyrzucana dość głośno z tego gejzeru przez 2 do 4 minut co godzinę ma średnio 88 °C. Wybuch nie jest spektakularny osiągając maksymalnie 4,4 metra wysokości. Sam twór geotermalny został odkryty w 1904 roku, wtedy także nadano mu pierwotna nazwę. Gejzer składa się z dwóch otworów, z czego tylko większy jest obecnie aktywny.

Steamboat Geyser

Najwyższy na świecie, aktywny gejzer, który potrafi wyrzucić wodę na wysokość 90 metrów. Jego wybuchy nie są przewidywalne, tak jak i wysokość erupcji (najczęściej zdarzają się wyrzuty wody o wysokości do 12 metrów).

Cistern Spring

Niewielki zbiornik wodny o temperaturze wody 90 °C i głębokości niespełna 10 metrów. Utwór powstał w 1966 roku, gdy gejzer Steamboat się uaktywnił, wcześniej był niewielkim oczkiem wodnym tworzonym przez wodę z otworu na jego dnie. Dziś Cistern jest kolorowym basenem o wymiarach 8 na 12,5 metra tworzącym wokół siebie duże połacie spieku z kikutami obumarłych drzew. Po wybuchu Steamboat Cistern Springs pozostaje przez parę dni mniejsze, po czym uzupełnia brak wody do stanu sprzed erupcji.

Echinus Geyser

Jest największym, przewidywalnym gejzerem w kompleksie Norris Geyser Basin. Leży w jego południowej części - Back Basin. Jego erupcja trwa od 3 do 15 minut średnio co godzinę. Wyrzut wody o temperaturze 91 °C odbywa się na wysokość 15 do 30 metrów. Spiek na około gejzeru ma kolor pomarańczowy i brązowy na skutek wypłukiwania dużej ilości tlenku żelaza. Przed wybuchem woda zbiera się w rynienkach na około gejzeru i zaczyna stopniowo wrzeć.

Vixen Geyser

Woda w gejzerze ma temperaturę 90,5 °C. Jego wybuch trwa od kilku sekund do 50 minut na wysokość do 12 metrów. Twór znajduje się w Back Basin i ma różowy odcień zawdzięczany żelazu i krzemionce. Na szczycie gejzeru znajduje się cylindryczny otwór. Erupcje gejzeru odbywają się na dwa sposoby - pierwszy, znacznie częstszy ogranicza się do wrzenia i bulgotania wody, drugi, dużo rzadszy, jest zarazem bardziej spektakularny. Woda przy głównym wybuchu wydostaje się wraz z parą wodną przez blisko godzinę.

Porkchop Geyser

Duża różnica temperatur wody (36 do 72 °C) jest wynikiem ciągłych zmian zachodzących w tym tworze geotermalnym. Porkchop jest najmłodszym gejzerem, który odkryty w 1961 roku pozostał nieaktywny aż do 1985. Obecnie gejzer ma głębokość 0,7 metra i wymiary 4 na 5,5 metra.

Pozostałe zjawiska termalne Norris geyser Basin

Porcelain Basin

Black Grawler
Jetsam Pool
Basin Geyser
Hurricane Vent
Colloidal Pool
Congress Pool
Locomotive Spring
Carnegie Drill Hole
Arsenic Geyser
Swiss Cheese Pool
Incline Geyser
Lava Pool
Primrase Springs
Pinto Geyser
Iris Spring
Blue Geyser
Opal Springs
Moxie Geyser
Fan Geyser
Constant Geyser
Sieve Lake
Rock Spring
Receptacle Spring
The Reservoir
Elbony Geyser
Crown Jewels Spring
Pinwheel Geyser
Splutter Pot Geyser
Fireball Geyser
Sunday Geyser
Scummy Pool
Guardian Geyser
Dark Cavern Geyser
Glacial Melt Geyser
Cats Eye Spring
Milky Complex
Teal Blue Bubbler
Crackling Lake
Whale's Mouth
Yellow Crown Crater

Back Basin

Harding Geyser
Bathtub Spring
Steam Velve Spring
Dr Allen's Paint Pots
New Crater Geyser
Black Pit Spring
Sulphur Pot
Crater Spring
Roat Pool
Arch Steam Vent
Tantalus Geyser
Dishwater Spring
Mystic Spring
Mud Pool
Dabble Geyser
Yellow Mud Pool
Puff'n Stuff Geyser
Black Hermit Cauldron
Green Dragon Spring
Gray Lakes
Meduse Geyser
Phillips Cauldron
Hydrophane Springs
Muddy Sneaker Complex
Blue Mud Steam Vent
Tangled Root Spring
Yellow Funnel Spring
Son of Green Dragon Spring
Orby Geyser
Recess Spring
Orpiment Spring
Bastille Geyser
Pearl Geyser
Pebble Geyser Cone
Corporal Geyser
Veteran Geyser
Dog Leg Spring
Rubbie Geyser
Palpitator Spring
Fearless Geyser
Monarch Geyser
Minute Geyser
Branch Spring
Abandoned Cone Vent
Firecracker Spring
Perpetual Sprouter
Rediscovered Geyser^[2]

Linki zewnętrzne

Przypisy

↑ Geysers Norris. [dostęp 2011-12-12]. (ang.).
↑ Mapa Norris Geyser Basin. [dostęp 2011-12-12]. (ang.).

Bibliografia

Don and Barbara Laine: Frommer's national parks of the American West. Hoboken: Wiley Publishing, Inc., 2010. ISBN 978-0-470-53767-1.
Bogdan Rudnicki et al.: Parki narodowe USA : (Zachód). Warszawa: Mediaprofit, 2007, 1995. ISBN 978-83-60174-60-9.

[1] Geysers Norris. [dostęp 2011-12-12]. (ang.).

[2] Mapa Norris Geyser Basin. [dostęp 2011-12-12]. (ang.).

[1]

[2]