Mikuláš Dzurinda

Mikuláš Dzurinda
Data i miejsce urodzenia	4 lutego 1955 ; Spišský Štvrtok
	Premier Słowacji
Okres	od 30 października 1998; do 4 lipca 2006
Przynależność polityczna	SDKÚ-DS
Poprzednik	Vladimír Mečiar
Następca	Robert Fico
	Minister spraw zagranicznych Słowacji
Okres	od 9 lipca 2010; do 4 kwietnia 2012
Przynależność polityczna	SDKÚ-DS
Poprzednik	Miroslav Lajčák
Następca	Miroslav Lajčák
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mikuláš Dzurinda (ur. 4 lutego 1955 w Spišským Štvrtoku) – słowacki polityk, premier Słowacji (1998–2006), przewodniczący Słowackiej Unii Chrześcijańskiej i Demokratycznej – Partii Demokratycznej, w latach 2010–2012 minister spraw zagranicznych w rządzie Ivety Radičovej.

Życiorys

Wykształcenie i praca zawodowa

Ukończył ekonomię w wyższej szkole transportu i komunikacji w Żylinie (przekształconą później w Uniwersytet Żyliński). Po studiach pracował na kolei jako specjalista od technik informacyjnych.

Działalność polityczna do 1998

Działalność polityczną rozpoczął w 1990 jako jeden z założycieli Ruchu Chrześcijańsko-Demokratycznego. W pierwszych demokratycznych wyborach w Czechosłowacji w tym samym roku został wybrany na deputowanego. W 1991 objął stanowisko ministra transportu i poczty w słowackim rządzie. W 1992 uzyskał mandat posła do słowackiej Rady Narodowej (reelekcja w 1994 i 1998). W parlamencie pracował w komisji budżetowej i finansów. W rządzie Jozefa Moravčíka (marzec-październik 1994) był ministrem transportu, poczt i robót publicznych. Po wyborach z 1994, wygranych przez ugrupowanie Vladimíra Mečiara, powrócił do opozycji.

W 1997 został rzecznikiem opozycyjnego porozumienia partii politycznych, które zawiązały Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny (KDH), Partia Demokratyczna (DS), Unia Demokratyczna (DU), Socjaldemokratyczna Partia Słowacji (SDSS) oraz Partia Zielonych na Słowacji (SZS) pod nazwą Słowacka Koalicja Demokratyczna (SDK). W 1998 stanął na czele tej koalicji^[1],

Premier Słowacji

Mikuláš Dzurinda został mianowany premierem po raz pierwszy w październiku 1998 jako przewodniczący SDK. Ugrupowaniu temu udało się zbudować wokół siebie koalicję, która odsunęła od władzy HZDS. Pod jego rządami Słowacja została zaproszona do grupy państw negocjujących wstąpienia do Unii Europejskiej i NATO. Rząd przeprowadził reformy wprowadzone, które spowodowały m.in. przystąpienie Słowacji do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju we wrześniu 2000, wejście w końcową fazę negocjacji z Unią Europejską oraz wzrost inwestycji zagranicznych w kraju. W styczniu 2000 urzędujący premier w ramach SDK założył nową partię polityczną – Słowacką Unię Demokratyczną i Chrześcijańską, do której przystąpiła również Unia Demokratyczna^[1].

W kolejnych wyborach w 2002 (wygranych ponownie przez HZDS) również został wybrany na posła. Utrzymał stanowisko premiera na drugą kadencję, współtworząc koalicję udziałem Partii Węgierskiej Koalicji, KDH i ANO. W listopadzie 2002 Słowacja wraz z innymi sześcioma państwami została zaproszona do udziału w strukturach NATO, a jej akcesja nastąpiła w marcu 2004. W grudniu 2002 zakończono negocjacje z Unią Europejską, której członkiem Słowacja stała się 1 maja 2004.

W 2006 po przyłączeniu się do jego ugrupowania Partii Demokratycznej stanął na czele SDKÚ-DS^[1].

Działalność od 2006

W wyborach w 2006 centroprawicowa koalicja poniosła porażkę i znalazła się w opozycji. Mikuláš Dzurinda utrzymał mandat poselski, który sprawował do 2010, nie ubiegając się wówczas o poselską reelekcję. W lipcu tego samego roku został ministrem spraw zagranicznych w nowo powołanym rządzie Ivety Radičovej^[2], funkcję tę pełnił do kwietnia 2012. W wyniku wyborów w tym samym roku ponownie wybrany do parlamentu. Również w 2012 na czele partii zastąpił go Pavol Frešo. W 2014 Mikuláš Dzurinda zrezygnował z członkostwa w SDKÚ-DS^[3].

W 2023 został jednym z liderów formacji Modrá koalícia (powstałej z przemianowania partii SPOLU)^[4], jednak wkrótce wycofał się z tej inicjatywy^[5].

Życie prywatne

Mikuláš Dzurinda jest żonaty, ma dwie córki. Uprawiał lekkoatletykę (biegi długodystansowe) – ukończył kilkadziesiąt maratonów^[6]^[7]. Uczestnik zawodów weteranów^[8].

Wyróżnienia

Tytuł „Człowieka Roku” 2002 Forum Ekonomicznego^[9]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Leaders of Slovakia. terra.es. [dostęp 2014-03-28]. (ang.).
↑ Prezident Ivan Gašparovič vymenoval členov vlády SR. prezident.sk, 9 lipca 2010. [dostęp 2014-03-28]. (słow.).
↑ Dzurinda a Mikloš s úsmevom opustili SDKÚ, o klube sa ešte rozhodne. sme.sk, 4 czerwca 2014. [dostęp 2015-11-14]. (słow.).
↑ Modrá koalícia má rokovať s KDH o programe aj hodnotových rámcoch. trend.sk, 7 lutego 2023. [dostęp 2023-02-13]. (słow.).
↑ Dušan Mikušovič: Dzurinda do Modrej koalície nevstupuje, Miroslav Kollár rokuje o spojení s Eduardom Hegerom. dennikn.sk, 28 lutego 2023. [dostęp 2023-03-11]. (słow.).
↑ Lewandowska wygrała maraton. przegladsportowy.pl, 2 października 2005. [dostęp 2014-03-28].
↑ Mikuláš Dzurinda, 1955, Bratislava, SR. behej.com. [dostęp 2014-03-28]. (słow.).
↑ 2014 WMA World Indoor Championships – Budapest, Hungary Event 275 M55 3000 Meter Run. budapest2014.hu. [dostęp 2014-03-28]. (ang.).
↑ Nagrody Forum Ekonomicznego. forum-ekonomiczne.pl. [dostęp 2022-06-18].

Bibliografia

Curriculum vitae na stronie SDKÚ-DS. [dostęp 2014-03-28]. (słow.).
Profil na stronie ktojekto.sk. [dostęp 2014-03-28]. (słow.).

[terra-1] Leaders of Slovakia. terra.es. [dostęp 2014-03-28]. (ang.).

[2] Prezident Ivan Gašparovič vymenoval členov vlády SR. prezident.sk, 9 lipca 2010. [dostęp 2014-03-28]. (słow.).

[3] Dzurinda a Mikloš s úsmevom opustili SDKÚ, o klube sa ešte rozhodne. sme.sk, 4 czerwca 2014. [dostęp 2015-11-14]. (słow.).

[4] Modrá koalícia má rokovať s KDH o programe aj hodnotových rámcoch. trend.sk, 7 lutego 2023. [dostęp 2023-02-13]. (słow.).

[5] Dušan Mikušovič: Dzurinda do Modrej koalície nevstupuje, Miroslav Kollár rokuje o spojení s Eduardom Hegerom. dennikn.sk, 28 lutego 2023. [dostęp 2023-03-11]. (słow.).

[6] Lewandowska wygrała maraton. przegladsportowy.pl, 2 października 2005. [dostęp 2014-03-28].

[7] Mikuláš Dzurinda, 1955, Bratislava, SR. behej.com. [dostęp 2014-03-28]. (słow.).

[8] 2014 WMA World Indoor Championships – Budapest, Hungary Event 275 M55 3000 Meter Run. budapest2014.hu. [dostęp 2014-03-28]. (ang.).

[9] Nagrody Forum Ekonomicznego. forum-ekonomiczne.pl. [dostęp 2022-06-18].

[a-10] Autonomia w ramach Republiki Czecho-Słowackiej

[b-11] Początkowo (1939) jako Państwo Słowackie

[c-12] Część Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej

[d-13] Część Czechosłowackiej (1990), a następnie Czeskiej i Słowackiej (1990–1992) Republiki Federacyjnej

[a-14] Początkowo (1939) jako Państwo Słowackie

[b-15] Premier

[c-16] Premier i Przewodniczący Rady Narodowej

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[A]

[B]

[C]

[D]

[A]

[B]

[C]

Kraj słowacki (1938–1939)^[A]	Jozef Tiso (1938–1939) Jozef Sivák (1939) Karol Sidor (1939)
Republika Słowacka (1939–1945)^[B]	Jozef Tiso (1939) Vojtech Tuka (1939–1944) Štefan Tiso (1944–1945)
Słowacka Republika Socjalistyczna (1969–1990)^[C]	Štefan Sádovský (1969) Peter Colotka (1969–1988) Ivan Knotek (1988–1989) Pavol Hrivnák (1989) Milan Čič (1989–1990)
Republika Słowacka (1990–1992)^[D]	Milan Čič (1990) Vladimír Mečiar (1990–1991) Ján Čarnogurský (1991–1992) Vladimír Mečiar (1992)
Republika Słowacka (od 1993)	Vladimír Mečiar (1993–1994) Jozef Moravčík (1994) Vladimír Mečiar (1994–1998) Mikuláš Dzurinda (1998–2006) Robert Fico (2006–2010) Iveta Radičová (2010–2012) Robert Fico (2012–2018) Peter Pellegrini (2018–2020) Igor Matovič (2020–2021) Eduard Heger (2021–2023) Ľudovít Ódor (2023) Robert Fico (od 2023)

W dniu powstania	Iveta Radičová (SDKÚ-DS) Ján Figeľ (KDH) Rudolf Chmel (Most-Híd) Ivan Mikloš (SDKÚ-DS) Jozef Mihál (SaS) Juraj Miškov (SaS) Daniel Lipšic (KDH) Eugen Jurzyca (SDKÚ-DS) Lucia Žitňanská (SDKÚ-DS) Mikuláš Dzurinda (SDKÚ-DS) Ľubomír Galko (SaS) Daniel Krajcer (SaS) Ivan Uhliarik (KDH) Zsolt Simon (Most-Híd)
Późniejsi członkowie	József Nagy (Most-Híd)

W dniu powstania	Mikuláš Dzurinda (SDKÚ) Pál Csáky (SMK) Ivan Mikloš (SDKÚ) Daniel Lipšic (KDH) Robert Nemcsics (ANO) Pavol Prokopovič (SDKÚ) Zsolt Simon (SMK) László Gyurovszky (SMK) Vladimír Palko (KDH) Ivan Šimko (SDKÚ) Eduard Kukan (SDKÚ) Ľudovít Kaník (SDKÚ) László Miklós (SMK) Martin Fronc (KDH) Rudolf Chmel (ANO) Rudolf Zajac (ANO)
Późniejsi członkowie	Lucia Žitňanská (SDKÚ) Pavol Rusko (ANO) Jirko Malchárek Martin Pado (SDKÚ) Juraj Liška (SDKÚ) Martin Fedor (SDKÚ) Iveta Radičová (SDKÚ) László Szigeti (SMK) František Tóth (ANO) Rudolf Chmel (ANO)

Republika Słowacka (1939–1945)^[A]	Jozef Tiso (p.o., 1939^[B];1939–1945)
Republika Słowacka (od 1993)	Vladimír Mečiar (p.o., 1993)^[B] Michal Kováč (1993–1998) Vladimír Mečiar (p.o., 1998)^[B] Vladimír Mečiar i Ivan Gašparovič (p.o., 1998)^[C] Mikuláš Dzurinda i Jozef Migaš (p.o., 1998–1999)^[C] Rudolf Schuster (1999–2004) Ivan Gašparovič (2004–2014) Andrej Kiska (2014–2019) Zuzana Čaputová (2019–2024) Peter Pellegrini (od 2024)