Liścień
Liścień, liść zarodkowy – liść powstający w rozwijającym się zarodku. U niektórych roślin są to jedyne liście obecne w dojrzałym nasieniu, u innych (np. u fasoli) między liścieniami powstaje pączek z zawiązkami kolejnych liści[1]. Liścienie są krótkowieczne i szybko odpadają po rozwinięciu przez roślinę kolejnych liści[2].
Liścienie często gromadzą materiały zapasowe umożliwiające rozwój młodej roślinie w pierwszym okresie po kiełkowaniu. Funkcja zapasowa może dominować do tego stopnia, że liścienie pozostają otoczone łupiną nasienną pod ziemią lub na jej powierzchni odżywiając rozwijającą się siewkę (kiełkowanie podziemne)[2]. Czasem liścienie bywają zredukowane i jedynie pośredniczą między bielmem i zarodkiem zaopatrując go w substancje odżywcze[3]. U roślin cechujących się kiełkowaniem nadziemnym liścienie wynoszone są nad powierzchnię ziemi i zazieleniają się pełniąc funkcję asymilacyjną[2].
Liczba liścieni jest określona i stała w różnych grupach systematycznych roślin. Ich liczba była przez długi czas ważnym kryterium podziału systematycznego okrytonasiennych na dwa taksony – jednoliściennych i dwuliściennych. Wraz z rozwojem wiedzy o filogenezie roślin okazało się, że dwuliścienne to takson parafiletyczny. W niektórych grupach systematycznych budowa liścieni ma istotne znaczenie diagnostyczne – np. w rodzinach trudziczkowatych Combretaceae i ostrojowatych Gesneriaceae, w rodzajach fasola Phaseolus i jaskier Ranunculus[4]. Wśród tradycyjnie wyróżnianych dwuliściennych odmienną ich liczbą wyróżniają się m.in. rodzaje Degeneria i Idiospermum, wyposażone w 3–4 liścienie[5].
| Gromada | Podgromada | Klasa | Liczba liścieni |
|---|---|---|---|
| nasienne | nagonasienne | iglaste | zależne od gatunku, zazwyczaj wiele |
| miłorzębowe | |||
| sagowce | |||
| gniotowe | |||
| okrytonasienne | jednoliścienne | jeden | |
| dwuliścienne | dwa |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Edmund Malinowski: Anatomia roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1883. ISBN 83-01-01913-1.
- ↑ a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993. ISBN 83-214-0140-6.
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Morfologia. Wyd. t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 197. ISBN 83-01-10951-3.
- ↑ Clive A. Stace, Taksonomia roślin i biosystematyka, Elżbieta i inni red., Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1993, s. 113, ISBN 83-01-11251-4.
- ↑ Cronquist A. 1981. An Integrated System of Classification of Flowering Plants. Columbia University Press, New York, s. 72-74.