Gromadnik
| Mallotus villosus[1] | |||||
| (Müller, 1776) | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj |
Mallotus | ||||
| Gatunek |
gromadnik | ||||
| |||||
| Zasięg występowania | |||||
 Trasa migracji kapelanów: zielony – obszar żerowania dorosłych niebieski – obszar występowania młodych zielone strzałki – migracje podczas żerowania niebieskie strzałki – powrót czerwone tło i strzałki – występowanie i migracje podczas rozrodu | |||||
Gromadnik[2], kapelan[3] (Mallotus villosus) – gatunek ryby stynkokształtnej z rodziny stynkowatych (Osmeridae), jedyny przedstawiciel rodzaju Mallotus.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Arktyczne rejony północnego Atlantyku – w zachodniej części do Maine (USA), we wschodniej do wybrzeży południowej Norwegii. Zwykle daleko od brzegów w przydennych warstwach wody (do 300 m głębokości), nocą blisko powierzchni wody. Ryba otwartej toni wodnej; wykonuje pionowe wędrówki dobowe. Prowadzi stadny tryb życia. Liczebność ławic jest różna w poszczególnych porach roku i zależy od rocznika ryb wchodzących w ich skład.
W starszej literaturze wyróżniano podgatunki:
- gromadnik atlantycki[4] (Mallotus villosus villosus) – podgatunek nominatywny, występujący w zachodnim Atlantyku[2],
- gromadnik pacyficzny[4] (M. v. socialis) – z Pacyfiku i wschodniego Atlantyku[2].
Cechy morfologiczne
[edytuj | edytuj kod]Dorasta do 20 cm długości (podgatunek zasiedlający północny Pacyfik nieco większy). Ma nieznacznie bocznie spłaszczone ciało, wydłużone dość mocno i wąskie. Łuski delikatne, łatwo wypadają, co najmniej 150 wzdłuż linii nabocznej. Dorosłe samce posiadają "omszone", duże łuski na linii nabocznej. Otwór gębowy szeroki (żuchwa wysunięta do przodu), oczy duże w stosunku do wielkości głowy. Gatunek ma płetwę tłuszczową (tak jak łososiowate) usytuowaną między płetwą grzbietową a ogonową. Nasada płetw brzusznych znajduje się pod pierwszymi promieniami płetwy grzbietowej. Grzbiet niebieskawozielony do niebieskoczarnego, boki zdecydowanie jaśniejsze z niebieskim połyskiem, brzuch żółtawobiały; wszystkie płetwy jasnożółte bądź jasnobrązowe.
Odżywianie
[edytuj | edytuj kod]Rozród
[edytuj | edytuj kod]Trze się w wodzie o temperaturze 2–4 °C, przy czym sam akt składania i zapładniania ikry trwa tylko około 5 sekund. Tarło odbywa się na głębokości 5–100 m na piaszczystej ławicy. Samica składa 8000–12000 kleistych jaj o średnicy 0,6–1,2 mm. Samce giną po tarle, natomiast część samic podchodzi do tarła przez okres 2–3 lat. Rozwój zarodkowy trwa zwykle 4 tygodnie, a świeżo wylęgające się larwy mierzą 4–5 mm długości. Gromadniki dojrzewają płciowo w wieku 2–4 lat po osiągnięciu przez samce 15–20, a samice 13–17 cm długości.
Znaczenie w ekosystemie
[edytuj | edytuj kod]Gromadnik jest jednym z głównych gatunków ryb, którymi odżywia się dorosły dorsz atlantycki[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mallotus villosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ a b Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
- ↑ Mello, L. G. S. i G. A. Rose (2005): Seasonal growth of Atlantic cod: effects of temperature, feeding and reproduction, Journal of Fish Biology 67 (1), 149–170
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
- Mallotus villosus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 2 października 2009]