Dundee Island

Dundee Island
	; Patrząc od góry do dołu: D'Urville Island, Joinville Island i Dundee Island
Kontynent	Antarktyda
Państwo	Antarktyka
Akwen	Morze Weddella
	Położenie na mapie Antarktyki Dundee Island
	Położenie na mapie Półwyspu Antarktycznego Dundee Island
	63°30′S 55°55′W/-63,500000 -55,916667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dundee Island^[1] (hiszp. Isla Dundee^[1]) – wyspa na Morzu Weddella na wschód od północno-wschodniego krańca Półwyspu Antarktycznego. Siedziba tymczasowej argentyńskiej bazy antarktyczna Petrel.

Geografia

Wyspa leży na Morzu Weddella na wschód od północno-wschodniego krańca Półwyspu Antarktycznego (przylądka Trinity Peninsula) i na południe od Joinville Island, od której oddzielona jest przez cieśniny Active Sound i Firth of Tay (Antarctica)^[2].

Prawie całą wyspę pokrywa lód^[3]. Grubość pokrywy lodowej w środkowej części wyspy sięga 350 m^[3]. Na wybrzeżu południowym znajduje się najwyższe wzniesienie wyspy (600 m n.p.m.), zbudowane ze skał wulkanicznych^[3]. Wybrzeża wyspy pokrywają lodowce spływające do morza^[3].

Leżące ok. 1,5 km na wschód od Dundee Island w zatoce Erebus and Terror Gulf dwie skały Eden Rocks są ostoją ptaków IBA z uwagi na zamieszkujące je kolonie pingwinów cesarskich^[4]. W 1996 roku odnotowano tu ok. 20 tys. par w kolonii zachodniej i prawie 27 tys. par w kolonii wschodniej^[4]. Na Eden Rocks zaobserwowano również gniazdujące warcabniki i wydrzyki antarktyczne^[4]. Sporadycznie pojawia się tu petrelec olbrzymi, pochwodziób żółtodzioby, oceannik żółtopłetwy i mewa południowa^[4].

Historia

1 – Półwysep Antarktyczny; 2 – Wyspa Jamesa Rossa; 3 – D'Urville Island, 4 – Joinville Island; 5 – **Dundee Island**; 6 – Snow Hill Island; 7 Vega Island; 8 – Seymour Island; 9 – Andersson Island; 10 – Paulet Island; 11 – Lockyer Island; 12 – Eagle Island; 13 – Jonassen Island; 14 – Bransfield Island; 15 – Astrolabe Island; 16 – Tower Island; A – stacja w Zatoce Nadziei, B – stacja Marambio, C – stacja General Bernardo O’Higgins

Wyspa została zoczona w latach 1842–1843 roku przez brytyjskiego badacza Antarktydy Jamesa Clarka Rossa (1800–1862) podczas jego ekspedycji w latach 1839–1843^[2]. Ross wziął ją za przedłużenie Joinville Island^[5]. Komercyjna szkocka Wyprawa Wielorybnicza Dundee (ang. Dundee Whaling Expedition)^[6] wykazała 5 stycznia 1893 roku, że Dundee Island jest wyspą i nadała jej nazwę na cześć szkockiego miasta Dundee – macierzystego portu wyprawy^[2]^[a].

W listopadzie 1935 roku amerykański lotnik i badacz polarny Lincoln Ellsworth (1880–1951) używał wyspy jako bazy dla samolotu swojej wyprawy antarktycznej^[2] – pierwszego przelotu trans-antarktycznego^[5]. Startując z Dundee Island, dotarł do Zatoki Wielorybiej 15 grudnia 1935 roku^[8].

W latach 1945–1954 wyspa została zbadana przez Falkland Islands Dependencies Survey, a w latach 1956-57 Falkland Islands and Dependencies Aerial Survey Expedition (FIDASE) wykonało jej zdjęcia z powietrza^[2].

W latach 1967–1978 na północno-wschodnim krańcu wyspy Petrel Cove^[5] funkcjonowała argentyńska stacja antarktyczna Petrel, wzniesiona na bazie schronu z 1952 roku, według planów argentyńskiej marynarki wojennej^[3]. Stacja została opuszczona po pożarze w 1974 roku, następnie reaktywowana jako stacja letnia i ostatecznie zamknięta w 1978 roku^[3]. Odtąd funkcjonuje jako baza tymczasowa^[3]. Planowane jest powtórne otwarcie stacji jako bazy całorocznej^[3].

Uwagi

↑ Geographic Names Information System podaje, że wyspa została odkryta 8 stycznia 1893 roku przez Thomasa Robertsona, kapitana „Active” – jednego ze statków Wyprawy Wielorybniczej Dundee^[7]; natomiast Mills (2003) potwierdza, że Robertson jedynie wykazał 5 stycznia 1893 roku, że Dundee Island to wyspa i nadał jej nazwę, zob. Mills 2003 ↓, s. 201.

Przypisy

↑ ^a ^b KSNG 2006 ↓, s. 24.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e SCAR Composite Gazetteer of Antarctica: Dundee Island. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Base Petrel. Fundación Marambio. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
↑ ^a ^b ^c ^d BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Eden Rocks. 2020. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Mills 2003 ↓, s. 201.
↑ Speak 2007 ↓, s. 353.
↑ USGS Geographic Names Information System – Dundee Island
↑ Riffenburgh 2007 ↓, s. 114.

Bibliografia

Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2020-11-01].
William James Mills: Exploring Polar Frontiers. ABC-CLIO, 2003. ISBN 978-1-57607-422-0. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
Peter Speak: Dundee Whaling Expedition (1892–1893). W: Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic,. Taylor & Francis, 2007, s. 975–977. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic,. Taylor & Francis, 2007, s. 975–977. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).

[8] Geographic Names Information System podaje, że wyspa została odkryta 8 stycznia 1893 roku przez Thomasa Robertsona, kapitana „Active” – jednego ze statków Wyprawy Wielorybniczej Dundee^[7]; natomiast Mills (2003) potwierdza, że Robertson jedynie wykazał 5 stycznia 1893 roku, że Dundee Island to wyspa i nadał jej nazwę, zob. Mills 2003 ↓, s. 201.

[CITEREFKSNG200624-1] KSNG 2006 ↓, s. 24.

[:0-2] SCAR Composite Gazetteer of Antarctica: Dundee Island. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).

[:2-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Base Petrel. Fundación Marambio. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).

[:3-4] BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Eden Rocks. 2020. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).

[CITEREFMills2003201-5] Mills 2003 ↓, s. 201.

[CITEREFSpeak2007353-6] Speak 2007 ↓, s. 353.

[:1-7] USGS Geographic Names Information System – Dundee Island

[CITEREFRiffenburgh2007114-9] Riffenburgh 2007 ↓, s. 114.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[8]

[7]