Dongmyeong
Imię koreańskie | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| |||||||||||||
władca Koguryŏ | |||||||||||||
Okres | |||||||||||||
Następca | |||||||||||||
Dane biograficzne | |||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||
Data śmierci | |||||||||||||
Miejsce spoczynku | |||||||||||||
Ojciec |
Hae Mosu (?) | ||||||||||||
Matka |
Yuhwa | ||||||||||||
Żona |
Ye Soya | ||||||||||||
Dzieci | |||||||||||||
Żona |
So Sŏno | ||||||||||||
Dzieci |
Biryu, Onjo |
Dongmyeong lub Tongmyŏng – król-założyciel Koguryŏ, największego z Trzech Królestw Korei. W steli króla Kwanggaet’o jest wymieniony jako Ch’umo, zaś Samguk Sagi i Samguk Yusa określają go jako Jumonga.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Najwcześniejszy zachowany przekaz o Jumongu odnajdujemy na steli Kwanggaet’o Wielkiego (V wiek). Jednak najbardziej znana wersja pochodzi z koreańskich kronik Samguk Sagi i Samguk Yusa.
Legenda
[edytuj | edytuj kod]Kontrowersje dotyczą osoby ojca Jumonga. W zmitologizowanej wersji miał nim być niebiański władca Hae Mosu, który uwiódł Yuhwę, córkę Hwabaeka (bóstwo Rzeki Żółtej). Hae Mosu miał ją uwieść i porzucić, za co została wygnana przez swych rodziców. Odnalazł ją król Dongbuyeo Kŭmwa, który zabrał ją do swego pałacu jako konkubinę. Tam zamknął ją w odosobnieniu, jednak została zapłodniona przez promienie słoneczne i wkrótce urodziła jajo[1]. Kŭmwa wielokrotnie próbował zniszczyć jajo, jednak za każdym razem bezskutecznie. Wkrótce wykluł się z niego chłopiec, który został nazwany imieniem Jumong, co oznaczało „dobry łucznik”[2].
Jumong słynął ze swych świetnych umiejętności łuczniczych[3], a także ze świetnej jazdy konnej. Król Kŭmwa miał siedmiu synów i każdy z nich zazdrościł mu umiejętności. Mimo że król był już wówczas przychylnie nastawiony do Jumonga, to zazdrość przybranych braci była tak wielka, że musiał on wkrótce uciekać z Buyŏ[4]. Szczególną nienawiścią do niego pałał najstarszy syn króla i następca tronu książę Daeso[5].
Pierwszy król Koguryŏ
[edytuj | edytuj kod]W 37 p.n.e.[a] Jumong dotarł do na południe, w rejony rzeki Amnok. Na tym terenie istniało już państewko Jolbon (lub Kuryŏ[6]), które było konfederacją klanów. Jego władca oddał Jumongowi za żonę swą córkę So Sŏno, a po jego śmierci tron przeszedł na Jumonga[6]. Ogłosił on powstanie nowego państwa, które nazwał Koguryŏ (kor. 고구려, chiń. trad. 高句麗), będące spadkobiercą wcześniejszego Kojosŏn.
Dawna federacja klanowa została szybko skonsolidowana przez nowego władcę, po tym gdy Songyang z klanu Biryu skapitulował przed Jumongiem. Wkrótce ukończono budowę pierwszej stolicy – Jolbon-sŏng. W roku 28 p.n.e. podbite zostało państwo południowego Okjŏ[7]. Także w tymże roku, w pałacu w Buyeo zmarła matka Jumonga, Yuhwa. Król Kŭmwa pochował ją z honorami królowej, co było niespotykane, gdyż Yuhwa była tylko konkubiną. W dowód wdzięczności Jumong wysłał do sąsiada poselstwo z darami.
W 19 p.n.e. pierwsza żona Jumonga Ye Soya uciekła z Dongbuyeo wraz z synem Yurim. Spowodowało to napięcie na dworze królewskim, a w jego wyniku So Seo-no wraz z dwoma synami opuściła Goguryeo, by wkrótce założyć państwo Baekje. Jumong ogłosił swojego pierworodnego syna Yuriego następcą tronu.
Dziedzictwo
[edytuj | edytuj kod]Jumong zmarł w wieku 40 lat[8]. Jego następcą został jego pierworodny syn Yuri. Państwo założone przez Jumonga wyrosło wkrótce na regionalną potęgę i przetrwać miało kilkaset lat. Spoczywa w grobowcu w Ryŏkp’o, dzielnicy Pjongjangu.
Kontrowersje chronologiczne
[edytuj | edytuj kod]Założenie Goguryeo jest datowane tradycyjnie na rok 37 p.n.e. według Samguk sagi, aczkolwiek możliwe są też wcześniejsze daty – II wiek p.n.e. (Encyclopaedia Britannica[9]) lub 277 p.n.e. Za tę ostatnią wersją przedstawiono następujące argumenty[6][10]:
- Nowa Księga Tang (Hsin T'angshu) stanowi, że Goguryeo istniało przez około 900 lat.
- Stela Kwanggaet’o nazywa króla Kwanggaet’o siedemnastym potomkiem założyciela, podczas gdy w Samguk sagi jest on dwunastym potomkiem.
- Samguk Sagi i Samguk Yusa są zgodne, iż Goguryeo powstało w roku kapsin w 60-letnim cyklu kalendarza chińskiego, który wypadał zarówno w 37 p.n.e. jak i wcześniej w 277 p.n.e.
Kroniki są zgodne, że Jumong został pierwszym królem Goguryeo gdy miał 22 lata[11].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]- Pierwsza żona: Ye Soya
- Druga żona: So Sŏno
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ogarek-Czoj 1988 ↓, s. 108.
- ↑ P.J. Rurarz , Historia Korei, Warszawa 2005, s. 65 .
- ↑ Warneńska 1966 ↓, s. 19.
- ↑ http://www.seelotus.com/gojeon/gojeon/seol-hwa/dong-myeong-wang.htm (Kor)
- ↑ Ogarek-Czoj 1981 ↓, s. 47.
- ↑ a b c Ким Ю ЧхорЮ.Ч., Основание государства Когурё и король Тонмен [online] (ros.).
- ↑ J.M. Seth , A concise history of Korea: from the neolithic period through the nineteenth century, Lanham, 2006, s. 20 .
- ↑ P.J. Rurarz , Historia Korei, Warszawa 2005, s. 66 .
- ↑ Koguryŏ, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ 1000-летняя история государства Когурё [online] (ros.).
- ↑ Warneńska 1966 ↓, s. 20.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Halina Ogarek-Czoj , Pradzieje i legendy Korei, Warszawa: Iskry, 1981, ISBN 83-207-0387-5 .
- Halina Ogarek-Czoj , Mitologia Korei, Warszawa 1988, s. 108 .
- Monika Warneńska , U podnóża Gór Diamentowych, Książka i Wiedza, 1966, s. 16–20 .