Czesław Chmielewski (pułkownik kawalerii)

Czesław Chmielewski
	; Czesław Chmielewski (przed 1934)
	pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	21 kwietnia 1897 ; Masłowszczyzna (powiat oszmiański)
Data i miejsce śmierci	1 lipca 1960 ; Tomaszów Mazowiecki
	Przebieg służby
Lata służby	1915–1939
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie
Jednostki	Legion Puławski,; I Korpus Polski w Rosji,; 1 Pułk Ułanów Krechowieckich,; 9 Pułk Strzelców Konnych (II RP),; 13 Pułk Ułanów Wileńskich,; 3 Pułk Ułanów Śląskich
Stanowiska	dowódca szwadronu,; zastępca dowódcy pułku,; dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa,; wojna polsko-ukraińska,; wojna polsko-bolszewicka,; II wojna światowa,; kampania wrześniowa,; bitwa pod Tomaszowem Lubelskim
	Odznaczenia
	; ;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czesław Chmielewski (ur. 9 kwietnia^?/21 kwietnia 1897 w majątku Masłowszczyzna w powiecie oszmiańskim, zm. 1 lipca 1960 w Tomaszowie Mazowieckim) – pułkownik służby stałej kawalerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Bolesława i Jadwigi z Sidorowiczów. Do 1915 roku uczył się w siedmioklasowym Korpusie Kadetów w Połocku, w tym roku wstąpił do Mikołajewskiej Szkoły Jazdy w Piotrogrodzie. 7 lutego 1916 roku został skierowany do Dywizji Ułanów Legionu Puławskiego, w którym służył do stycznia 1918 roku jako młodszy oficer 2 szwadronu. W pierwszej połowie 1918 roku był dowódcą 6 szwadronu I Korpusu Polskiego w Rosji. Po rozwiązaniu korpusu przyjechał do Warszawy, gdzie w listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w 4 szwadronie 1 pułku Ułanów Krechowieckich, od grudnia tego roku na froncie wojny polsko-ukraińskiej, a w latach 1919 i 1920 na froncie wojny polsko-bolszewickiej. W kwietniu 1920 roku ukończył kurs Oficerskiej Szkoły Jazdy w Grudziądzu. Po powrocie na front dowodził 4 szwadronem 1 pułku ułanów^[1]. Szczególnie zasłużył się w czasie bitwy pod Łaszczowem, gdzie przeprowadził szarżę, rozbijając nieprzyjaciela i biorąc do niewoli jeńców, co zostało odnotowane w meldunku dowództwa 3 Armii (pisownia oryginalna):

... 6 Brygada Jazdy rozbiła obydwa pułki bolszewickie atakując Łaszczów. Akcję rozstrzygnął 4 szwadron 1 pułku ułanów krechowieckich, którego dowódca, por. Chmielewski samorzutnie zaszarżował na nieprzyjaciela, biorąc 7 k.m. i 100 jeńców, zaścielając pole walki zarąbanymi bolszewikami...

W czasie tej bitwy był ranny. W 1922 roku odznaczony Krzyżem Walecznych jako rotmistrz byłego 1 pułku ułanów I Korpusu Polskiego w Rosji^[2].

Po wojnie pozostał w 1 pułku ułanów, w którym od 1924 roku pełnił funkcję kwatermistrza. W styczniu 1928 roku został przeniesiony do 9 pułku strzelców konnych w Grajewie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. Od kwietnia 1930 roku do kwietnia 1937 roku dowodził 13 pułkiem Ułanów Wileńskich, następnie, do września 1939 roku – 3 pułkiem Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach.

W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził 3 pułkiem ułanów wchodzącym w skład Krakowskiej Brygady Kawalerii Armii „Kraków”. Walczył z Niemcami na szlaku bojowym od Tarnowskich Gór na Lubelszczyznę. Był ciężko ranny w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kolejnej bitwie, 19 września 1939 roku, straciwszy przytomność, pozostał na placu boju. Po odzyskaniu przytomności i po opatrzeniu ran został przewieziony do szpitala w Tomaszowie Lubelskim. Został uznany za inwalidę, w wyniku czego nie dostał się do niewoli^[3].

Życie prywatne

W 1922 roku ożenił się z Wandą Cieszkowską (1898–1972), z którą mieli dwoje dzieci: Janusza (ur. 1926) i Teresę (ur. 1935), późniejszą Niegolewską^[4].

Po wojnie mieszkał w Tomaszowie Mazowieckim^[5]. Został pochowany w rodzinnym grobowcu rodziny Cieszkowskich na cmentarzu parafialnym w Chorzęcinie (grób B01/0057)^[6].

Awanse

chorąży jazdy – przed lutym 1916 roku
podporucznik kawalerii – 1916
porucznik kawalerii – marzec 1917 roku
rotmistrz służby stałej kawalerii – 1920, zweryfikowany w 1921 roku, ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919 roku
major służby stałej kawalerii – 17 grudnia 1924 roku ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku
podpułkownik służby stałej kawalerii – 1 stycznia 1930 roku
pułkownik służby stałej kawalerii – 9 marca 1939 roku^[1].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 167 – za kampanię wrześniową
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 3009 – za szarżę pod Łaszczowem
Krzyż Niepodległości (25 stycznia 1933)^[7]
Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)^[1]
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[8]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[9]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[9]
Odznaka za Rany i Kontuzje^[10]
Odznaka Legionu Puławskiego^[9]
Odznaka 1 Pułku Ułanów Krechowieckich^[9]
Państwowa Odznaka Sportowa^[9]
Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[10]

Upamiętnienie

19 czerwca 2021 roku z inicjatywy Ochotniczego Szwadronu 3 Pułku Ułanów Śląskich na budynku przy ulicy Sienkiewicza 1 w Tarnowskich Górach (gdzie od roku 1937 mieszkała rodzina płk. Chmielewskiego) odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą dowódcy 3PUŚ płk. Czesławowi Chmielewskiemu^[11].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Lubelszczyzna 1939 roku [online], www.stankiewicze.com [dostęp 2016-12-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-18] .
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych 1922, R.3 Nr 21, s. 521.
↑ Chmielewski Czesław, [w:] Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945: słownik biogrficzny, tom II (1914–1921), część 1, Koszalin 1991 .
↑ Profil Czesława Chmielewskiego na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego [online], www.wielcy.pl [dostęp 2016-12-10] .
↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 26.
↑ Czesław Chmielewski [online], www.icmentarze.pl [dostęp 2022-10-07] .
↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Na podstawie fotografii w mundurze podpułkownika [1].
↑ ^a ^b Na podstawie fotografii w mundurze majora [2].
↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej Czesława Chmielewskiego – 3 Pułk Ułanów Śląskich [online] [dostęp 2022-10-07] (pol.).

Bibliografia

Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.

[S-1] Lubelszczyzna 1939 roku [online], www.stankiewicze.com [dostęp 2016-12-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-18] .

[2] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych 1922, R.3 Nr 21, s. 521.

[KVM-3] Chmielewski Czesław, [w:] Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945: słownik biogrficzny, tom II (1914–1921), część 1, Koszalin 1991 .

[WGM-4] Profil Czesława Chmielewskiego na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego [online], www.wielcy.pl [dostęp 2016-12-10] .

[CITEREFPolak_(red.)199126-5] Polak (red.) 1991 ↓, s. 26.

[6] Czesław Chmielewski [online], www.icmentarze.pl [dostęp 2022-10-07] .

[7] M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[8] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

[:0-9] Na podstawie fotografii w mundurze podpułkownika [1].

[:1-10] Na podstawie fotografii w mundurze majora [2].

[11] Odsłonięcie tablicy pamiątkowej Czesława Chmielewskiego – 3 Pułk Ułanów Śląskich [online] [dostęp 2022-10-07] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]