Bitwa pod Shiloh

Bitwa pod Shiloh
	Wojna secesyjna
Czas	6–7 kwietnia 1862
Miejsce	Shiloh, Tennessee
Terytorium	Stany Zjednoczone
Wynik	zwycięstwo wojsk Unii
Strony konfliktu
Stany Zjednoczone	Stany Skonfederowane
Dowódcy
Ulysses Grant; Don Carlos Buell	Albert Johnston †; P.G.T. Beauregard
Siły
Armia Tennessee; Armia Ohio; razem 65 085 żołnierzy	Armia Missisipi; 44 968 żołnierzy
Straty
13 047	10 699
	Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych miejsce bitwy
	Położenie na mapie Tennessee miejsce bitwy
	35°09′02″N 88°19′19″W/35,150680 -88,321830

Bitwa pod Shiloh (znana też w historiografii jako Pittsburg Landing) – starcie zbrojne w czasie wojny secesyjnej. Bitwa odbyła się między 6 a 7 kwietnia 1862, pod miastem Shiloh w stanie Tennessee, 30 kilometrów na północ od miasta Corinth w stanie Missisipi.

Po utracie fortów Henry i Donelson armia konfederatów generała Alberta Johnstona musiała się wycofać, oddając siłom Unii Kentucky i dużą część Tennessee. Odwrót konfederatów był efektem działań Ulyssesa Granta i jego Armii Tennessee liczącej 40 000 żołnierzy.

Po kilku tygodniach przygotowań Grant kontynuował ofensywę, posuwając się wzdłuż rzeki Tennessee w kierunku węzła kolejowego w Corinth. W drodze otrzymał rozkaz wstrzymania ofensywy w oczekiwaniu na Armię Ohio generała Dona Carlosa Buella liczącą 20 000 żołnierzy. Grant nie spodziewał się obecności sił konfederatów w okolicy i nie zbudował fortyfikacji polowych przed swoim obozem. Nie doceniając niebezpieczeństwa niedoświadczona armia Granta zajęła się ćwiczeniem musztry.

Przebieg bitwy

Tymczasem konfederaci nie próżnowali. Johnston postanowił szybko zniszczyć siły Granta i zapobiec połączeniu się jego armii z Armią Ohio. Chciał zaatakować 4 kwietnia, ale opóźnienia spowodowały przesunięcie ataku na 6 kwietnia. Atak konfederatów był niespodzianką dla armii Tennessee i niektóre jej oddziały zaczęły cofać się w panice, jednak inne walczyły dzielnie i utworzyły linię obrony wzdłuż drogi nazwanej „Gniazdem Szerszeni”. Początkowo konfederaci nie mogli zdobyć „Gniazda Szerszeni”, ale zmasowany ogień artylerii w końcu przeważył szalę. Konfederaci zabili lub ranili większość obrońców i zdobyli pozycję. Jednak w walce Johnston został śmiertelnie ranny i dowództwo objął generał Pierre G.T. Beauregard. Tymczasem żołnierze Unii utworzyli kolejną linię obrony i zaczęli otrzymywać posiłki z Armii Buella, która właśnie docierała parostatkami rzeką Tennessee. Walka toczyła się dalej po zapadnięciu zmroku, ale obrona sił Unii utrzymała się.

Rankiem siły Unii liczyły około 40 000 żołnierzy, a armia konfederatów Beauregarda tylko 30 000. Beauregard nie wiedział o przybyciu armii Buella i dalej liczył na zwycięstwo. Obie strony przeprowadziły kilka ataków i kontrataków, które nie były w stanie przełamać linii przeciwnika. Beauregard w końcu zrozumiał, że nie może wygrać bitwy i zdając sobie sprawę z własnych strat, wycofał się z powrotem za Corinth. Po kilkudniowym pościgu konfederatów armia Granta wróciła na pozycje wyjściowe. Konfederaci kontynuowali odwrót aż do rozpoczęcia kolejnej ofensywy w sierpniu 1862.

Bitwa pod Shiloh była kolejnym zwycięstwem Granta nad konfederatami. Pomimo zaskoczenia, Grant wykazał zimną krew i zdołał utrzymać linię obrony pod silnym atakiem co najmniej równych liczebnie sił konfederatów. Jednakże bezpośrednio po bitwie działania Granta były mocno krytykowane i pojawiły się żądania jego dymisji. Prezydent Lincoln odrzucił je, wypowiadając sławne zdanie: „Nie mogę wyrzucić tego człowieka. On walczy.„

Pole bitwy

W 1894 na polu bitwy utworzono park narodowy, Shiloh National Military Park, który dziś obejmuje nieco ponad 16 km². Na terenie parku znajduje się Shiloh National Cemetery, na którym pochowanych zostało 3 584 żołnierzy, z tego 2 357 nieznanych. Na cmentarzu leżą nie tylko żołnierze polegli podczas bitwy, lecz również inni żołnierze polegli podczas wojny w tym rejonie. Ciała zostały przeniesione na cmentarz w 1866. Prawie wszyscy pochowani tam to żołnierze Unii (z wyjątkiem 2 konfederatów), ponieważ w czasie wojny i wkrótce po jej zakończeniu uważano, że żołnierzom Południa nie przysługiwał pochówek na cmentarzu narodowym, tak więc są pochowani w kilku masowych grobach na polu bitwy.

Bibliografia

David J. Eicher: The Longest Night: A Military History of the Civil War. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-84944-5.
James M. McPherson: Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. New York: Oxford University Press, 1988. ISBN 0-19-503863-0.

Linki zewnętrzne

CWACS Battle Summaries: Shiloh National Park Service (ang.)
Shiloh. historyanimated.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-28)]. historyanimated.com (ang.)