Przejdź do zawartości

Turystyka na Białorusi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Żyrafał (dyskusja | edycje) o 01:41, 3 gru 2021. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 3 gru 2021, była oparta na tej wersji.

Turystyka na Białorusi – jedna z gałęzi gospodarki Białorusi. Stanowi 2,2% PKB. Państwo jest odwiedzane przez kilkaset tysięcy turystów rocznie, przy czym większość z nich przyjeżdża z Rosji, Litwy i Polski. Na Białorusi znajdują się cztery obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO oraz cztery parki narodowe i dwa rezerwaty przyrody.

Podstawowe dane

Dzierżyńska Góra

Białoruś jest państwem śródlądowym, położonym w Europie Wschodniej. Jest krajem nizinnym i bagnistym, którego średnia wysokość wynosi 160 m, a najwyższym punktem jest Dzierżyńska Góra o wysokości 346 m n.p.m.[1] Obejmuje zachodnią część Niziny Wschodnioeuropejskiej, z której wyróżnia się Nizinę Poleską, Nizinę Połocką i Pojezierze Białoruskie, natomiast jego środkową część zajmują Wysoczyzny Białoruskie[2]. Białoruś od 2005 roku jest członkiem Światowej Organizacji Turystyki[3]. Głównymi ośrodkami turystycznymi są Mińsk, zachodnia Białoruś z Grodnem i Brześciem, a także Nowogródek i Nieśwież[4].

Przyroda i klimat

Jeziora Brasławskie
Białoruska część Puszczy Białowieskiej

Według danych za 2020 rok, 40% powierzchni kraju stanowiły lasy[5]. Ważniejsze kompleksy leśne to Puszcza Białowieska, Puszcza Grodzieńska i Puszcza Nalibocka[2]. Na terytorium Białorusi znajdują się cztery parki narodowe: PN Puszcza Białowieska, PN Jeziora Brasławskie, Prypecki Park Narodowy i Naroczański Park Narodowy[6] oraz dwa rezerwaty przyrody: Berezyński Rezerwat Biosfery i Poleski Państwowy Rezerwat Radiacyjno-Ekologiczny[7], a także ponad 10 tys. jezior: polodowcowych na Pojezierzu Białoruskim (w tym największe Narocz) oraz bagiennych na Nizinie Poleskiej[2][8].

Białoruś leży w strefie klimatu umiarkowanego. Średnie temperatury wynoszą od –4 °C do 8 °C w styczniu i 17–19 °C w lipcu. Opadów jest niewiele, ok. 500–700 mm rocznie[2][8].

Zabytki

Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Mińsku
Zamek w Mirze

Na Białorusi znajdują się cztery obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO: zamki w Mirze i Nieświeżu, Puszcza Białowieska (wspólnie z Polską) oraz kilka stacji pomiarowych wchodzących w skład południka Struvego[9]. Ponadto, na państwowej liście zabytków historyczno-kulturowych umieszczono ponad 5,5 tys. obiektów[10][11].

W 2018 roku w kraju było 159 muzeów, które odwiedziło niemal 7 mln turystów. Najczęściej odwiedzane były Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Mińsku, Twierdza Brzeska, zamek w Nieświeżu, zespół pałacowo-parkowy w Homlu i zamek w Mirze[12]. Oprócz zamków w Mirze i Nieświeżu, tego typu budowle lub ich ruiny można zobaczyć również w Krewie, Lidzie, Nowogródku, Lubczu, Holszanach, Różanie i Bychowie. W średniowieczu na terenie obecnej Białorusi znajdowało się wiele wież obronnych, jednak do współczesnych czasów przetrwała jedynie Baszta Kamieniecka[13].

Turystyka religijna

Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu
Sobór Ducha Świętego w Mińsku
Cerkiew św. Michała Archanioła w Synkowiczach

Głównymi ośrodkami kultu religijnego na Białorusi są monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach z ikoną Matki Boskiej Żyrowickiej, monaster Przemienienia Pańskiego i św. Eufrozyny Połockiej w Połocku, w którym znajdują się relikwie św. Eufrozyny Połockiej, oraz sobór Ducha Świętego w Mińsku – główna świątynia prawosławna Białorusi. Ośrodkami kultu katolickiego są natomiast bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu z ikoną Matki Boskiej Budsławskiej oraz kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i klasztor Brygidek w Grodnie. Celem pielgrzymek jest także wieś Rosica w obwodzie witebskim, gdzie w czasie wojny zginęli księża Jerzy Kaszyra i Antoni Leszczewicz[14].

Ponadto w państwie można odwiedzić trzy świątynie obronne: kościół św. Jana Chrzciciela w Komajach, cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Murowance i cerkiew św. Michała Archanioła w Synkowiczach[13], umieszczone na liście informacyjnej UNESCO, podobnie jak kilka innych obiektów sakralnych: cerkiew Przemienienia Pańskiego i sobór św. Zofii w Połocku, cerkiew Świętych Borysa i Gleba w Grodnie, żeński monaster św. Mikołaja w Mohylewie i drewniane cerkwie Polesia[15].

Wśród zabytków sakralnych można również wymienić cerkiew Wszystkich Świętych oraz Sobór Świętych Piotra i Pawła w Mińsku, Sobór Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny i Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Witebsku, Sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Mohylewie, Sobór św. Symeona i Cerkiew Bracka w Brześciu, Sobór Świętych Piotra i Pawła w Homlu oraz Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Borysowie[15].

W Turowie, niegdyś najważniejszym po Połocku miejscu kultu religijnego, można zobaczyć kamienne krzyże, drewnianą cerkiew Wszystkich Świętych oraz fragmenty świątyni z XII wieku[15].

Turystyka aktywna

Puszcza Nalibocka
Stok w Siliczach

Na Białorusi popularnością, zwłaszcza na obszarach wiejskich, cieszy się turystyka rowerowa[16]. W ostatnich latach powstaje coraz więcej tras rowerowych, zarówno w miastach, jak i poza nimi[17]. W 2009 roku w Mińsku otwarto trasę o długości 27 km, która przecina całe miasto od północnego zachodu na południowy wschód[16]. Oprócz tego, na terenie kraju znajduje się kilka tras prowadzących przez tereny zielone. Pierwsza z nich[17] Wałożynskija gascinicy, została otwarta w 2014 roku i początkowo liczyła 140 km[18], jednakże obecnie liczy ponad 200 km[19]. Znajduje się ona w rejonie wołożyńskim i przebiega m.in. przez Puszczę Nalibocką. Inne tego typu trasy znajdują się też w Puszczy Białowieskiej[17].

Ze względu na dużą liczbę jezior, państwo dysponuje dobrymi warunkami do wędkarstwa. Szczególnie popularny pod tym względem jest obwód witebski, w którym znajduje się ponad 2800 jezior. Można w nich znaleźć ponad 30 gatunków ryb[20].

Ponadto w państwie znajduje się kilka ośrodków narciarskich, m.in. Siliczy, a także w Łohojsku, Mozyrzu oraz w Mińsku (Sołniecznaja Dolina)[21].

Turystyka zdrowotna

Sanatoria i uzdrowiska stanowią jedną z ważniejszych gałęzi krajowej turystyki[22]. Początki lecznictwa sanatoryjnego na Białorusi sięgają XIX wieku, jednakże podobne instytucje istniały już wcześniej. Już w XVI wieku mówiono o źródłach wód leczniczych w Barkowszczyźnie (obecnie w rejonie uszackim). Przed 1830 rokiem istniała tam lecznica, a w 1855 roku utworzono prywatne sanatorium. W 1892 roku Jakub Jodko Narkiewicz otworzył w swoim majątku Nadnioman (obecnie w rejonie uzdowskim) sanatorium o tej samej nazwie, w którym stosowano innowacyjne metody leczenia: kąpiele lecznicze, wody mineralne, żywność dietetyczną, ale również stworzone i opatentowane przez Narkiewicza elektroterapię i elektromasaż. W sąsiedztwie majątku Nadnioman działa obecnie sanatorium Podjelniki[23].

W 2021 roku na Białorusi funkcjonowało ponad 100 sanatoriów[24], część z nich położona jest w parkach narodowych i rezerwatach (najwięcej w Naroczańskim Parku Narodowym)[23]. Kilka białoruskich sanatoriów, powstałych w czasach ZSRR, jest położonych poza granicami Białorusi: w Rosji, na Łotwie, Litwie i Krymie[23]. Ponadto, w Soligorsku działa jedyna w krajach WNP jaskinia lecznicza[25][26], otwarta w 1990 roku[27].

Turystyka przemysłowa

Dzień otwarty w fabryce BiełAZu w Żodzinie, 2007 rok

Coraz większą popularność zdobywa turystyka industrialna. Wycieczki po fabrykach organizują BiełAZ, Mińska Fabryka Traktorów, przedsiębiorstwa produkujące żywność, fabryki zabawek i pamiątek. W Baranowiczach, będących ważnym ośrodkiem przemysłowym, stworzono sieć tras turystycznych obejmujących zwiedzanie różnych obiektów przemysłowych[28].

Baza noclegowa i odwiedzający

Według danych za 2019 rok, Białoruś dysponuje 1089 obiektami noclegowymi (w tym 597 hotelami) oraz 2760 obiektami agroturystycznymi. W branży turystycznej w tymże roku pracowało 5,6% społeczeństwa[29]. W 2019 roku Białoruś odwiedziło 405 tys. turystów, z czego ponad połowa z Rosji, natomiast łącznie około ⅓ odwiedzających stanowili przyjezdni z Litwy i Polski[30]. Według danych za 2016 rok, turystyka stanowiła 2,2% krajowego PKB[29].

Transport

Fragment drogi magistralnej M1 w pobliżu Orszy
Metro w Mińsku
Mapa stołecznego metra

Najważniejszy międzynarodowy port lotniczy znajduje się w Mińsku, natomiast krajowe są położone w miastach obwodowych[31][32]. Długość linii kolejowych na Białorusi w 2019 roku wyniosła 5 479,8 km, z czego 1 227,9 było zelektryfikowane, natomiast sieć dróg kołowych liczyła 102,8 tys. km[33]. Główną linią kolejową jest Brześć-Baranowicze-Mińsk-Orsza, będąca częścią magistrali Berlin-Warszawa-Moskwa[31]. Kolej dociera do ponad 2 tys. miejscowości[34].

W skład sieci drogowej wchodzi 12 dróg magistralnych. Przez Białoruś przebiega pięć tras europejskich: E28, E30, E85, E95 i E271[35]. Między miastami kursują autobusy i marszrutki[34]. W Mińsku funkcjonuje jedyne w państwie metro, ponadto w kilku miastach pasażerów obsługują trolejbusy i tramwaje[34].

Transport wodny nie odgrywa ważnej roli w turystyce na Białorusi, mimo gęstej sieci rzek i jezior. Łączna długość żeglownych odcinków rzek w kraju wynosi 2,9 tys. km. Średnia długość rejsów linii wycieczkowych wynosi ok. 14 km na jednego pasażera. Rejsy odbywają się na kilkunastu statkach motorowych w kilku białoruskich miastach oraz na Kanale Augustowskim, jednakże rynek wycieczek zorganizowanych transportem wodnym praktycznie nie istnieje, mimo obecności dużych rzek płynących przez malownicze tereny oraz bogatego dziedzictwa historyczno-kulturowego[36]. Głównymi kanałami żeglugowymi są Dniepr, Niemen, Berezyna oraz kanał Dniepr-Bug[31]. Białoruś dysponuje 10 portami rzecznymi[34].

Promocja turystyki i wydarzenia kulturalne

Mińsk Arena podczas MŚ w hokeju 2014

Władze białoruskie podejmują działania mające na celu promocję turystyki za granicą. Zalicza się do nich m.in. organizację międzynarodowych zawodów sportowych i wydarzeń kulturalnych oraz stopniowe wprowadzanie ruchu bezwizowego. 12 czerwca 2015 roku umożliwiono zwiedzanie białoruskiej części Puszczy Białowieskiej bez konieczności wyrabiania wizy[37]. 26 października 2016 roku wprowadzono ruch bezwizowy na terenie Kanału Augustowskiego, Grodna oraz części rejonu grodzieńskiego do 5 dni, początkowo na okres do 31 grudnia 2017 roku[38]. 1 stycznia 2018 ruchem bezwizowym objęto również Brześć i część obwodu brzeskiego oraz wydłużono go do 10 dni[39].

Ponadto, w 2017 roku wprowadzono ruch bezwizowy dla obywateli 80 państw (w tym całej Unii Europejskiej), przylatujących na Białoruś samolotem na okres do 5 dni[40]. 27 lipca 2018 roku przedłużono okres pobytu bezwizowego do 30 dni[41].

Tymczasowy ruch bezwizowy wprowadzono również w 2014 roku przy okazji mistrzostw świata w hokeju[42] oraz w 2019 roku przy okazji igrzysk europejskich odbywających się w Mińsku[43][44], a także podczas Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2018[45].

Na Białorusi odbywają się też inne wydarzenia kulturalne i sportowe, np. liczne turnieje rycerskie i festiwale kultury średniowiecznej[46], juniorskie mistrzostwa świata w biathlonie (2015) i mistrzostwa świata w łyżwiarstwie szybkim (2018). W 2019 roku państwo dysponowało ponad 23 tys. obiektów sportowych, w tym 149 stadionami, 4517 halami sportowymi i 337 basenami[47]. W 2014 roku w obwodzie grodzieńskim odbył się również pierwszy festiwal wczesnośredniowiecznej kultury, którego uczestnicy płynęli łodziami stylizowanymi na średniowieczne, a także brali udział w wystawach i jarmarkach[48], z kolei w 2010 roku w rejonie bychowskim po raz pierwszy zorganizowano festiwal łączący koncerty muzyczne z zawodami wędkarskimi[49].

Przypisy

  1. ↑ Belarus. [w:] The World Factbook [on-line]. CIA. [dostęp 2021-06-26]. (ang.).
  2. ↑ a b c d Kruczek 2008 ↓, s. 181.
  3. ↑ Member states. Światowa Organizacja Turystyki. [dostęp 2021-06-26]. (ang.).
  4. ↑ Kruczek 2008 ↓, s. 182–183.
  5. ↑ Статистический ежегодник Республики Беларусь, 2020. Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020. s. 232. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  6. ↑ Национальные парки. Министерство природных ресурсов и охраны окружающей среды Республики Беларусь. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  7. ↑ Национальные парки и заповедники Беларуси. [w:] BelarusTravel [on-line]. Национальное агентство по туризму. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  8. ↑ a b Białoruś. Warunki naturalne, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-06-26].
  9. ↑ Belarus. UNESCO. [dostęp 2021-06-25]. (ang.).
  10. ↑ Дзяржаўны спiс гiсторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублiкi Беларусь. Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь. [dostęp 2021-06-28]. (biał.).
  11. ↑ Историко-культурный туризм. Президент Республики Беларусь. [dostęp 2021-06-28]. (ros.).
  12. ↑ Туризм и туристические ресурсы в Республике Беларусь 2019. Mińsk: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2019, s. 63–64. ISBN 978-985-7184-62-0. (ros.).
  13. ↑ a b Средневековые битвы и рыцарские фестивали в Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  14. ↑ Решетников 2012 ↓, s. 111–112.
  15. ↑ a b c Религиозный туризм в Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  16. ↑ a b Велотуризм в Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-28]. (ros.).
  17. ↑ a b c А.С. Баран, А.С. Балдина: Велотуризм в Республике Беларусь: состояние и перспективы. W: Современный механизм функционирования торгового бизнеса и туристической индустрии: реальность и перспективы: материалы III Международной научно-практической конференции студентов и молодых ученых, г. Минск, 6–7 декабря 2018 г.. Mińsk: БГЭУ, 2019, s. 417–418. ISBN 978-985-564-243-6. (ros.).
  18. ↑ А. Е. Яротов, Н. В. Гагина, В. В. Борисенко: Геоэкологический подход в устойчивом развитии экотуристических кластеров. W: Современные проблемы ландшафтоведения и геоэкологии: материалы VI Междунар. науч. конф. (к 110-летию со дня рождения профессора В. А. Дементьева), Минск, 13–16 нояб. 2018 г.. Mińsk: БГУ, 2018, s. 164–167. ISBN 978-985-566-664-7. (ros.).
  19. ↑ Зеленый маршрут «Валожынскія гасцінцы». Главное управление спорта и туризма Минского областного исполнительного комитета. [dostęp 2021-06-28]. (ros.).
  20. ↑ Активный отдых в Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  21. ↑ Горнолыжные курорты Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  22. ↑ Решетников 2012 ↓, s. 20.
  23. ↑ a b c Санатории Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  24. ↑ Поиск по всем объектам. Санатории Беларуси. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  25. ↑ Единственный спелярий в СНГ действует в Солигорске. Biełteleradyjokampanija, 2013-08-13. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  26. ↑ Е.А. Милашевич: Экспорт медицинских услуг Беларуси: тенденции развития и направления стимулирования. Mińsk: Беларуская навука, 2017, s. 111. ISBN 978-985-08-2199-7. (ros.).
  27. ↑ История больницы. Республиканская Больница Спелеолечения. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  28. ↑ Промышленный туризм в Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  29. ↑ a b Туризм и туристические ресурсы в Республике Беларусь 2020. Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020. s. 6. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  30. ↑ Туризм и туристические ресурсы в Республике Беларусь 2020. Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020. s. 13. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  31. ↑ a b c Białoruś. Gospodarka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-06-27].
  32. ↑ Решетников 2012 ↓, s. 17.
  33. ↑ Транспорт в Республике Беларусь, 2020. Национальный статистический комитет Республики Беларусь. s. 11. [dostęp 2021-06-27]. (ros.).
  34. ↑ a b c d Транспорт Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  35. ↑ И. А. Немов, И. Ф. Чикун, О. В. Москальцов, Т. Н. Саевич: Основы управления транспортным средством и безопасность движения. Mińsk: Белорусский национальный технический университет, 2016, s. 84–85. ISBN 978-985-550-822-0. (ros.).
  36. ↑ Решетников 2012 ↓, s. 15–16.
  37. ↑ Bez wizy do białuruskiej części puszczy. Białowieski Park Narodowy. [dostęp 2021-06-26].
  38. ↑ Иностранные туристы могут приезжать на Августовский канал без визы. Białoruska Agencja Telegraficzna, 2016-10-26. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  39. ↑ Białoruś: od Nowego Roku na 10 dni bez wiz do Grodna, Brześcia i okolic. Polskie Radio, 2017-12-26. [dostęp 2021-06-28].
  40. ↑ Belarus introduces five-day visa-free regime for citizens of 80 countries. Białoruska Agencja Telegraficzna, 2017-01-09. [dostęp 2021-06-26]. (ang.).
  41. ↑ Bezwizowy tryb wjazdu i wyjazdu cudzoziemców na termin do 30 dób. Ambasada Białorusi w Polsce. [dostęp 2021-06-26].
  42. ↑ Въезд в Белоруссию во время ЧМ по хоккею в 2014 г будет безвизовым. RIA Nowosti, 2012-01-16. [dostęp 2021-06-27]. (ros.).
  43. ↑ В Беларусь без визы. Igrzyska Europejskie 2019, 2018-11-29. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  44. ↑ Стартовал безвизовый режим для болельщиков на время проведения Европейских игр. Biełteleradyjokampanija, 2019-06-10. [dostęp 2021-06-26]. (ros.).
  45. ↑ Свое участие в детском „Евровидении” подтвердило рекордное количество стран. Biełteleradyjokampanija, 2018-07-25. [dostęp 2021-06-28]. (ros.).
  46. ↑ Конный туризм в Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  47. ↑ Спорт в Беларуси. BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  48. ↑ Первый международный судоходный фестиваль раннесредневековой культуры "Из варяг в греки" завершился в Гродно. BiełaPAN, 2014-09-29. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).
  49. ↑ Международный музыкально-спортивный праздник "Большая бард-рыбалка". BelarusBY. [dostęp 2021-06-30]. (ros.).

Bibliografia

Literatura dodatkowa

  • Г.Ф. Шаповал: История туризма Беларуси. Mińsk: РИВШ БГУ, 2006. ISBN 985-500-054-4. (ros.).
  • М.Г. Ясовеев (red.): Географические основы туризма, рекреации, краеведения в Беларуси. Mińsk: Право и экономика, 2010. ISBN 978-985-442-841-3. (ros.).
  • Ю.М. Досин (red.): Курорты и здравницы Беларуси. Mińsk: Белорусская Энциклопедия им. П.Бровки, 2008. (ros.).

Linki zewnętrzne

Turystyka państw Europy
Państwa
Terytoria zależne
Podmioty o ograniczonym
uznaniu międzynarodowym

  1. ↑ a b c Państwo leżące częściowo w Azji
  2. ↑ Naddniestrzańska Republika Mołdawska nie jest uznawana przez żadne w pełni suwerenne państwo.
  3. ↑ Republika Kosowa jednostronnie ogłosiła niepodległość, która jest uznawana przez 112 ze 193 państw członkowskich ONZ. Obecnie działa tam specjalna misja Unii Europejskiej – EULEX.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Turystyka_na_Białorusi&oldid=65503206”