J – Wikipedia, wolna encyklopedia

J j

J (minuskuła: j) (jot, jota^[1]) – dziesiąta litera alfabetu łacińskiego, trzynasta litera alfabetu polskiego. Pierwotnie była jedynie wariantem graficznym litery I. W pisowni polskiej J służy głównie do zapisu półsamogłoski przedniej /j/ (niesylabicznego i). W alfabecie łacińskim J występuje od XII w., w polskim występuje od XVII w.^[2].

Współcześnie litera j jest używana do oznaczania głoski:

/j/ w językach bałtyckich, słowiańskich, uralskich oraz w językach germańskich (oprócz angielskiego, luksemburskiego oraz scots), a także w języku esperanto i włoskim
/ɟ/ w języku konkani i w części języków afrykańskich
/t/ w języku Kiowa
/x/ lub /h/ w języku hiszpańskim
/ʒ/ w języku azerskim, francuskim, katalońskim, portugalskim, rumuńskim, tatarskim i tureckim
/ʤ/ w języku angielskim, indonezyjskim, malajskim, turkmeńskim i w części języków afrykańskich

Litery j używa się w oficjalnych transkrypcjach z następujących języków azjatyckich:

głoski /j/ w języku kantońskim w transkrypcji jyutping
głoski /dz/ w języku paszto w standardowej transliteracji na alfabet łaciński
głoski /ʥ/ w języku japońskim w transkrypcji Hepburna
głosek /ʥ/ i /ʨ/ w języku koreańskim w różnych metodach transkrypcji
głoski /ʨ/ w języku chińskim mandaryńskim w transkrypcji pinyin

Litera J

Wymowa litery J

Inne reprezentacje litery J

Sygnalizacja			Język migowy			Alfabet Braille’a
flaga Międzynarodowego Kodu Sygnałowego	Alfabet semaforowy	Kod Morse’a	francuski	kanadyjski	polski	Alfabet Braille’a
		^ⓘJ			ⁱ

Zobacz też

Zobacz galerię związaną z tematem: J

Zobacz hasło j w Wikisłowniku

Ϳ ϳ (alfabet grecki)
Ј ј oraz Й й (cyrylica)

Przypisy

↑ Nazwa jota używana w polskich publikacjach językoznawczych, np. Polański Edward. Reformy ortografii polskiej – wczoraj, dziś, jutro. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”. LX, s. 29–46, 2004. Warszawa: Energeia. ISSN 0032-3802. [zarchiwizowane z adresu 17.02.2007]. (pol.).
↑ Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2. G-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 316.

Alfabet polski

Litery

A a Ą ą B b C c Ć ć D d E e Ę ę F f G g H h I i J j K k L l Ł ł M m N n Ń ń O o Ó ó P p R r S s Ś ś T t U u W w Y y Z z Ź ź Ż ż/Ƶ ƶ
Używane w zapożyczeniach	Q q V v X x
Nieużywane współcześnie	Á á À à B́ b́ Ç ç D́ d́ Θ θ Θ´ θ´ Θ˙ θ˙ É é È è F́ f́ Ǵ ǵ H́ h́ Ḱ ḱ Ĺ ĺ Ḿ ḿ Ø ø/Φ φ/Ꟁ ꟁ Ṕ ṕ Ŕ ŕ Ŗ ŗ ſ Σ ʃ ẞ ß T́ t́ Ẃ ẃ Ÿ ÿ

Dwuznaki

Trójznaki

Dzi dzi

Alfabet łaciński

Podstawowe litery*	A a B b C c D d E e F f G g H h I i J j K k L l M m N n O o P p Q q R r S s T t U u V v W w X x Y y Z z
Warianty litery J	J́ j́ Ĵ ĵ J̌ ǰ J̄ j̄ J̇ j̇ J̃ j̃ j̇̃ J̈ j̈ Ɉ ɉ Ʝ ʝ J̧ j̧ J̣ j̣ J̣̌ ǰ̣ Ĳ ĳ ǈ ǉ ǋ ǌ
Inne litery	Æ æ Ð ð Ə ə Ɣ ɣ Ŋ ŋ Œ œ Þ þ Ʃ ʃ ẞ ß Ʒ ʒ Ɑ ɑ Ʌ ʌ Ꞵ ꞵ Ꝺ ꝺ Ɛ ɛ Ɜ ɜ Ǝ ǝ ꟻ Ɡ ɡ Ɣ̓ ɣ̓ Ɣ̌ ɣ̌ Ꜧ ꜧ Ɥ ɥ I ı Ɪ ɪ Ɩ ɩ J ȷ Kʼ ĸ Ʞ ʞ Ꞁ ꞁ ƛ ƛ̓ ꟽ Ƞ ƞ Ŋ́ ŋ́ Ŋ̀ ŋ̀ Ŋ̂ ŋ̂ Ŋ̋ ŋ̋ Ŋ̏ ŋ̏ Ŋ̄ ŋ̄ Ŋ̈ ŋ̈ Ɔ ɔ ꟼ Ɋ ɋ Ƣ ƣ Ʊ ʊ Ʊ́ ʊ́ Ʊ̀ ʊ̀ Ꞷ ꞷ ﬆ Ʇ ʇ Ʋ ʋ ϴ θ Ƹ ƹ Ȣ ȣ Ꭓ ꭓ Ꞌ ꞌ
Nieużywane współcześnie litery	Ꞛ ꞛ Ꜳ ꜳ Ꜳ́ ꜳ́ Ꜳ̋ ꜳ̋ Ꜳ̇ ꜳ̇ Ꜳ̈ ꜳ̈ Ꜳ̣ ꜳ̣ Æ̆ æ̆ Æ̇ æ̇ Ǣ́ ǣ́ Ǣ̆ ǣ̆ Æ̨ æ̨ Ǽ̨ ǽ̨ Æ̣ æ̣ Ꜵ ꜵ Ꜵ́ ꜵ́ Ꜵ̋ ꜵ̋ Ꜵ̣ ꜵ̣ Ꜷ ꜷ Ꜷ́ ꜷ́ Ꜷ̣ ꜷ̣ Ꜹ ꜹ Ꜹ́ ꜹ́ Ꜹ̋ ꜹ̋ Ꜻ ꜻ Ꜹ̨ ꜹ̨ Ꜹ̣ ꜹ̣ Ꜽ ꜽ Ꜽ̇ ꜽ̇ Ꜽ̣ ꜽ̣ Ƃ ƃ Ↄ ↄ Ꜿ ꜿ Ꝣ ꝣ Ꝯ ꝯ Ƌ ƌ Ꝺ ꝺ Ꝺ́ ꝺ́ Ꝺ̇ ꝺ̇ ẟ Ꞝ ꞝ Ⅎ ⅎ ꟻ Ꝼ ꝼ Ꝼ́ ꝼ́ Ꝼ̇ ꝼ̇ Ꝼ̣ ꝼ̣ Ᵹ ᵹ Ꝿ ꝿ Ƣ ƣ Ⱶ ⱶ Ƕ ƕ ꟾ ꟷ Ʞ ʞ Ꝇ ꝇ Ꞁ ꞁ Ỻ ỻ ꟽ ꟿ Œ̄̆ œ̄̆ Ꝏ ꝏ Ꝏ́ ꝏ́ Ꝏ̋ ꝏ̋ Ꝏ̈ ꝏ̈ Ꝏ̣ ꝏ̣ Ɔ̨ ɔ̨ ꟼ Ʀ ʀ Ʀ̣ ʀ̣ Ꝛ ꝛ Ꝛ́ ꝛ́ Ꝛ̣ ꝛ̣ Ꝝ ꝝ Ꞃ ꞃ ſ ſ́ ẜ ẝ Ꞅ ꞅ Ꝭ ꝭ Ꞇ ꞇ Ʇ ʇ Ꜩ ꜩ Ꝥ ꝥ Ꝧ ꝧ Þ̣ þ̣ Ꝫ ꝫ Ꞟ ꞟ Ỽ ỽ Ꝡ ꝡ Ꝡ̋ ꝡ̋ Ꝡ̈ ꝡ̈ Ƿ ƿ Ꝩ ꝩ Ꝩ́ ꝩ́ Ꝩ̇ ꝩ̇ Ꝩ̣ ꝩ̣ Ɯ ɯ ꟿ Ỿ ỿ Ȝ ȝ Ꜫ ꜫ Ꜭ ꜭ Ꜯ ꜯ Ƨ ƨ Ƽ ƽ Ƅ ƅ ꭠ ꭡ ꭢ ꭣ
Dwuznaki	Aa aa Ae ae Ai ai An an Ao ao Au au Aw aw Ay ay Bh bh Ch ch C’h c’h C̱h c̱h Ci ci Ck ck Cö cö Cs cs Cu cu Cx cx Cz cz Dd dd Dh dh Dj dj Dx dx Dz dz Dž dž Dź dź Dż dż Ea ea Ee ee Ei ei Eu eu Ew ew Ey ey Ff ff Fh fh Gb gb Gh gh Għ għ Gi gi Gj gj Gl gl Gn gn Gx gx Gy gy Hh hh Hs hs Hu hu Hx hx Ie ie Ii ii Ij ij Jö jö Jx jx Kh kh Kn kn Kp kp Ku ku Lh lh Lj lj Ll ll Ly ly Mb mb Mh mh Mp mp Nd nd Ng ng Nh nh Ni ni Nj nj Nk nk Ns ns Nt nt Ny ny Nz nz Oa oa Oe oe Oi oi Oo oo Ou ou Ow ow Oy oy Ph ph Qu qu Rd rd Rh rh Rl rl Rn rn Rr rr Rt rt Rz rz Sc sc Sh sh Si si Sj sj Sv sv Sx sx Sy sy Sz sz Th th Tj tj Tr tr Ts ts Tx tx Ty ty Tz tz Ue ue Ui ui Uu uu Ux ux Wh wh Xh xh Xö xö Yh yh Yk yk Yy yy Zh zh Zi zi Zs zs Zv zv
Trójznaki	Dzi dzi Dzs dzs Eau eau Ngb ngb Ngh ngh Ngk ngk Nkp nkp Nth nth Nyk nyk Rnd rnd Sch sch Tsj tsj
Tetragrafy	Dsch dsch Ough ough Tsch tsch Zsch zsch
Pentagrafy	Tzsch tzsch
Heksagrafy	Eabhai eabhai Eadhai eadhai Eamhai eamhai Eidhea eidhea Eighea eighea Oidhea oidhea Oighea oighea
Heptagrafy	Schtsch schtsch
Inne symbole	ᴀ ɐ ᴁ ʙ ᴃ ᴄ ᴅ ᴆ ᴇ ⱻ ꜰ ɢ ʛ ʜ ᵻ ᴊ ᴋ ʟ ᴌ ᴍ ɴ ᴎ ᴏ ᴐ ɶ ᴕ ꭥ ᴘ ʀ ʁ ᴙ ᴚ ꭆ ꝶ ꜱ ᴛ ᴜ ᵾ ꟺ ᴠ ᴡ ʏ ᴢ ᴣ ᶏ ɒ ꭤ ɒ ᶐ ꬰ ꬱ ᴂ ᶀ ᵬ ɕ ꞔ ʗ ȡ ᵭ ᶁ ƍ ȸ ʣ ʥ ʤ ꬳ ᶒ ⱸ ꬴ ɘ ꬲ Ɜ ɜ ᴈ Ꞝ ꞝ ɞ ɟ ᵮ ᶂ ꬵ ɸ ⱷ ᶃ ꬶ ᶖ ᴉ ȷ ᶄ ᶅ ɭ ȴ ꬷ ꬸ ꬹ ᶆ ᵯ ꬺ ᴟ ᵰ ȵ ɳ ᶇ ꬻ ꬼ ⱺ ᴑ ᴓ ɔ ꬿ ᴒ ɷ ᴥ ᴖ ᴖ̈ ᴗ ᴗ̈ ꬽ ꬾ ꭀ ᴔ ꭁ ꭂ ꭃ ꭄ ᵱ ᶈ ʠ ȹ ᵲ ɼ ᶉ ⱹ ɾ ᵳ ɿ ʅ ꭅ ꭇ ꭈ ꭉ ꭊ ꭋ ꭌ ʂ ꭍ ʆ ᶘ ƪ ᵵ ƫ ȶ ʨ ᵺ ƾ ʦ ʧ ꭎ ꭏ ꭐ ꭑ ꭒ ᴝ ᴞ ʮ ʯ ᶙ ᵫ ᵿ ⱴ ⱱ ᶌ ɤ ʍ ᶍ ꭔ ꭕ ꭖ ꭗ ꭘ ꭙ ʎ ꭚ ᵶ ʑ ᶎ ʐ ʓ ƺ ᶚ ʖ ↊ ↋ Ɂ ʔ ɂ ʕ ǀ ǁ ǂ ǃ ʘ ʻ ˀ

* Artykuły poświęcone wariantom diakrytyzowanym dostępne z poziomu artykułu litery podstawowej

Encyklopedie internetowe (litera alfabetu łacińskiego):