2. febrúar

2. febrúar er 33. dagur ársins samkvæmt gregoríska tímatalinu. 332 dagar (333 á hlaupári) eru eftir af árinu. Kyndilmessa er þennan dag og er nafn hennar dregið af blysförum eða kertaskrúðgöngu á hreinsunarhátíð Maríu guðsmóður.

Atburðir

• 1167 - Orrustan á Ryðjökli í Noregi: Uppreisnarmenn undir stjórn Ólafs ógæfu réðust að Erlingi skakka og mönnum hans.
• 1347 - Borgarastríði í Býsans, milli Jóhanns 6. Kantakouzenos og forráðamanna Jóhanns 5. Palaíológos, lauk með innreið Kantakouzenos í Konstantínópel. í maí var svo samið um sættir og að Jóhann 5. skyldi kvænast Helenu, dóttur Kantakouzenos.
• 1461 - Rósastríðin: Orrustan við Mortimer's Cross. Herlið York-ættar undir stjórn Játvarðar hertoga af York vann sigur á Lancaster-mönnum sem stýrt var af Owen Tudor og syni hans, Jasper jarli af Pembroke.
• 1555 - Ágsborgarþingið hófst.
• 1602 - Leikrit Shakespeares, Þrettándakvöld, var fyrst sýnt í sal lögmannafélagsins í Middle Temple í London.
• 1626 - Karl 1. var krýndur Englandskonungur.
• 1653 - Nýja Amsterdam (síðar New York-borg) fékk borgarréttindi.
• 1709 - Alexander Selkirk var bjargað af eyðieyju, björgun sem síðar varð grunnurinn að bókinni Róbinson Krúsó eftir Daniel Defoe.
• 1808 - Frakkar hertóku Vatíkanið.
• 1878 - Grikkir lýstu yfir stríði á hendur Tyrkjum.
• 1883 - Sex manns fórust í snjóflóði á bæinn Stekk í Njarðvík í Borgarfirði eystra.
• 1920 - Frakkland hertók Memel.
• 1933 - Adolf Hitler leysti þýska þingið upp.
• 1935 - Lygamælirinn var prófaður í fyrsta skipti af Leonard Keeler.
• 1942 - Roosevelt Bandaríkjaforseti undirritaði fyrirskipun um að allir Bandaríkjamenn af japönskum uppruna skyldu fluttir í fangabúðir og eigur þeirra kyrrsettar.
• 1943 - Síðustu hersveitir nasista gáfust upp fyrir Sovétmönnum í orustunni um Stalíngrad.
• 1953 - Framkvæmdabanki Íslands var stofnaður.
• 1972 - Sprengja sprakk í breska siglingaklúbbnum í Vestur-Berlín með þeim afleiðingum að þýskur bátasmiður lést.
• 1972 - Óeirðir brutust út í Dublin vegna blóðbaðsins í Derry.
• 1978 - Listahátíð í Reykjavík var sett. Kvikmyndahátíð í Reykjavík var í fyrsta sinn hluti af hátíðinni.
• 1978 - Dyrhólaey var friðlýst.
• 1979 - Fyrrum bassaleikari Sex Pistols, Sid Vicious, fannst látinn vegna of stórs skammts af heróíni í New York-borg.
• 1982- Blóðbaðið í Hama: Sýrlensk stjórnvöld réðust á bæinn Hama og drápu þúsundir.
• 1983 - Samþykkt var á Alþingi að mótmæla ekki hvalveiðibanni Alþjóða hvalveiðiráðsins.
• 1983 - Giovanni Vigliotto var dæmdur fyrir fjölkvæni með 104 konum.
• 1983 - Textavarp NRK hóf starfsemi.
• 1988 - Halldór Halldórsson varð fyrstur Íslendinga til að fá ígrædd hjarta og lungu í átta klukkustunda aðgerð í London.
• 1989 - Síðustu hersveitir Sovétmanna yfirgáfu Afganistan og bundu þannig endi á níu ára styrjöld milli landanna.
• 1989 - Tölvuleikurinn SimCity kom út í fyrsta skipti.
• 1989 - Carlos Andrés Pérez varð forseti Venesúela.
• 1990 - F.W. de Klerk, forseti Suður-Afríku, lofaði að láta Nelson Mandela lausan.
• 1990 - Þjóðarsátt um kaup og kjör gekk í gildi með það að markmiði að ná niður verðbólgu og tryggja atvinnuöryggi.
• 1990 - Enrico De Pedis, leiðtogi mafíunnar Banda della Magliana, var skotinn til bana á miðri götu í Róm.
• 1998 - mbl.is, fréttavefur Morgunblaðsins, var opnaður sem sérstakur fjölmiðill eftir að hafa verið vefútgáfa blaðsins í nokkur ár.
• 1999 - Hugo Chávez tók við embætti forseta Venesúela.
• 2002 - Vilhjálmur Alexander Hollandsprins gekk að eiga Máxima Zorreguieta Cerruti.
• 2004 - 92 létust þegar bygging hrundi í Konya í Tyrklandi.
• 2007 - Loftslagsráð Sameinuðu þjóðanna lýsti því yfir að 90% líkur væru á að hnattræn hlýnun væri af mannavöldum.
• 2008 - Borgarastyrjöldin í Tjad (2005-2010): Uppreisnarmenn náðu höfuðborginni N'Djamena á sitt vald.
• 2008 - Samkomulag náðist milli stjórnar og stjórnarandstöðu í Kenýa. Þá höfðu yfir 1000 fallið í átökum eftir kosningarnar í desember 2007.
• 2009 - Asamafjall í Japan gaus.
• 2014 - Sýrlandsher varpaði tunnusprengjum á hverfi í Aleppó með þeim afleiðingum að 85 létust.
• 2023 - Seðlabanki Evrópu og Seðlabanki Bretlands hækkuðu stýrivexti um 0,5% til að berjast gegn verðbólgu.
• 2023 - Halastjarnan C/2022 E3 (ZTF) sást frá jörðu í fyrsta sinn í 50.000 ár.

Fædd

• 1208 - Jakob 1., konungur af Aragóníu (d. 1276).
• 1455 - Hans Danakonungur (d. 1513).
• 1494 - Bona Sforza, drottning Póllands (d. 1557).
• 1502 - Damião de Góis, portúgalskur heimspekingur (d. 1574).
• 1522 - Lodovico Ferrari, ítalskur stærðfræðingur (d. 1565).
• 1616 - Sébastien Bourdon, franskur listmálari (d. 1671).
• 1649 - Benedikt 2. páfi (d. 1730).
• 1688 - Úlrika Leonóra, Svíadrottning (d. 1741).
• 1700 - Johann Christoph Gottsched, þýskur rithöfundur (d. 1766).
• 1714 - Gottfried August Homilius, þýskt tónskáld (d. 1785).
• 1754 - Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, franskur stjórnmálamaður (d. 1838).
• 1845 - Torfhildur Hólm, íslenskur rithöfundur (d. 1918).
• 1882 - James Joyce, írskur rithöfundur (d. 1941).
• 1882 - Jóhann Gunnar Sigurðsson, íslenskt skáld (d. 1906).
• 1891 - Antonio Segni, ítalskur stjórnmálamaður (d. 1972).
• 1901 - Stefán A. Pálsson, stórkaupmaður og formaður Knattspyrnufélagsins Fram (d. 1989).
• 1905 - Ayn Rand, rússneskur rithöfundur (d. 1982).
• 1912 - Ólafur Björnsson, íslenskur hagfræðingur (d. 1999).
• 1923 - Svetozar Gligorić, serbneskur skákmeistari (d. 2012).
• 1926 - Valéry Giscard d'Estaing, forseti Frakklands (d. 2020).
• 1927 - Stan Getz, bandarískur tónlistarmaður (d. 1991).
• 1927 - Gísli Halldórsson, íslenskur leikari (d. 1998).
• 1928 - Ciriaco De Mita, ítalskur stjórnmálamaður.
• 1931 - Walter Burkert, þýskur fornfræðingur.
• 1940 - David Jason, enskur leikari.
• 1946 - Blake Clark, bandarískur leikari.
• 1946 - Isaias Afewerki, forseti Erítreu.
• 1947 - Farrah Fawcett, bandarísk leikkona (d. 2009).
• 1952 - Park Geun-hye, suðurkóreskur stjórnmálamaður.
• 1956 - Arnór Sighvatsson, íslenskur hagfræðingur.
• 1963 - Eva Cassidy, bandarísk söngkona (d. 1996).
• 1963 - Edu Marangon, brasilískur knattspyrnumaður.
• 1965 - Kjartan Guðjónsson, íslenskur leikari.
• 1966 - Robert DeLeo, bandarískur tónlistamaður (Stone Temple Pilots).
• 1966 - Robert Martin Lee, enskur knattspyrnumaður.
• 1967 - Edu Manga, brasilískur knattspyrnumaður.
• 1972 - Dana International, ísraelsk söngkona.
• 1974 - Kristín Eysteinsdóttir, íslenskur leikstjóri.
• 1975 - Ieroklis Stoltidis, grískur knattspyrnumaður.
• 1976 - James Hickman, breskur sundmaður.
• 1977 - Shakira, kólumbísk söngkona.
• 1978 - Kota Yoshihara, japanskur knattspyrnumaður.
• 1981 - Emre Aydın, tyrkneskur söngvari.
• 1987 - Giuseppe Rossi, ítalskur knattspyrnumaður.
• 1987 - Gerard Piqué, spænskur knattspyrnumaður.
• 1994 - Eyþór Ingólfsson Melsteð, íslenskur kraftlyftingamaður.

Dáin

• 1250 - Eiríkur hinn smámælti og halti Svíakonungur (f. 1216).
• 1353 - Anna af Bæjaralandi, keisaraynja og drottning Bæheims, kona Karls 4. keisara (f. 1329).
• 1529 - Baldassare Castiglione, ítalskur stjórnmálamaður og rithöfundur.
• 1594 - Giovanni Pierluigi da Palestrina, ítalskt tónskáld (f. 1525).
• 1660 - Govert Flinck, hollenskur málari (f. 1615).
• 1704 - Guillaume François Antoine l'Hôpital, franskur stærðfræðingur (f. 1661).
• 1769 - Klemens 13. páfi (f. 1693).
• 1826 - Jean Anthelme Brillat-Savarin, franskur lögfræðingur og matgæðingur (f. 1755).
• 1877 - Gísli Konráðsson, íslenskur fræðimaður (f. 1787).
• 1893 - Carl Christoffer Georg Andræ danskur forsætisráðherra (f. 1812).
• 1907 - Dmitri Mendelejev, rússneskur efnafræðingur (f. 1834).
• 1911 - Alexandros Papadiamantis, grískt skáld (f. 1851).
• 1950 - Sigurbjörn Sveinsson, íslenskur rithöfundur (f. 1878).
• 1956 - Charles Grapewin, bandarískur leikari (f. 1869).
• 1959 - Thórstína Jackson Walters, bandarískur rithöfundur (f. 1891).
• 1969 - Boris Karloff, enskur leikari (f. 1887).
• 1970 - Bertrand Russell, breskur heimspekingur, stærðfræðingur, rithöfundur og Nóbelsverðlaunahafi (f. 1872).
• 1974 - Johanna Maria Skylv-Hansen, færeyskur rithöfundur (f. 1877).
• 1979 - Sid Vicious, enskur tónlistarmaður (Sex Pistols) (f. 1957).
• 1987 - Castilho, brasilískur knattspyrnumaður (f. 1927).
• 1987 - Alistair MacLean, skoskur rithöfundur (f. 1922).
• 1989 - Hilmar Baunsgaard, forsætisráðherra Danmerkur (f. 1920).
• 1995 - Fred Perry, breskur tennisleikari (f. 1909).
• 1996 - Gene Kelly, bandarískur dansari, leikari og leikstjóri (f. 1912).
• 1997 - Sanford Meisner, bandarískur leikari (f. 1904).
• 1999 - Ólafur Björnsson, íslenskur hagfræðingur (f. 1912).
• 2000 - Teruki Miyamoto, japanskur knattspyrnumaður (f. 1940).
• 2003 - Eizo Yuguchi, japanskur knattspyrnumaður (f. 1945).
• 2004 - Bernard McEveety, bandarískur leikstjóri (f. 1924).
• 2005 - Max Schmeling, þýskur hnefaleikamaður (f. 1905).
• 2008 - Joshua Lederberg, bandarískur sameindalíffræðingur (f. 1925).
• 2014 - Philip Seymour Hoffman, bandarískur leikari (f. 1967).
• 2017 - Shunichiro Okano, japanskur knattspyrnumaður (f. 1931).
• 2023 - Salomon Perel, ísraelskur rithöfundur (f. 1925).