Saltar ao contido

Critón de Atenas (filósofo)

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaCritón de Atenas

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento469 a. C. Editar o valor en Wikidata
Alopeke, Antiga Atenas (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Morteséculo V a. C. Editar o valor en Wikidata
Atenas, Grecia Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónfilósofo Editar o valor en Wikidata
Período de tempoAntigüidade clásica Editar o valor en Wikidata
Período de actividade(Con vida en: século V a. C. Editar o valor en Wikidata)
Familia
FillosCritobulus son of Crito Editar o valor en Wikidata

Descrito pola fonteThe Nuttall Encyclopædia >>>:Criton
Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron
Paulys Realenzyklopädie der klassischen Altertumswissenschaft Editar o valor en Wikidata

Critón de Atenas, en grego antigo Κρίτων, foi un filósofo grego, amigo de Sócrates durante a súa vida, e pódese considerar un famoso "oínte" socrático. Home de boa posición económica, de carácter sinxelo, pouco intelectual, pero sen dúbida moi leal aos seus amigos. Era pai de familia e escritor de diálogos[1].

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

A existencia de Critón, na actualidade, coñécese sobre todo polos diálogos platónicos (aínda que se podería supoñer que tamén tivo algunha aparición na literatura socrática daqueles tempos, hoxe perdida). Nos diálogos platónicos: en Critón (diálogo homónimo), el mesmo é o principal interlocutor de Sócrates, e no Fedón tamén aparece como un dos personaxes principais.

No diálogo Critón, o bo home, sempre fiel a Sócrates, trata de convencelo, poucos días antes da súa condena de morte, para que fuxa de Atenas e faga outra vida en Tesalia, onde Sócrates sería ben recibido polos amigos estranxeiros de Critón, e onde podería seguir coidando dos seus fillos e non te traizoar, xa que te podes salvar. Pero Sócrates, insistindo no deber coas leis por riba de todo (Non son as leis que te coidaron e mantiveron, a ti e aos teus pais que che deron a vida?), négase a fuxir de Atenas e insiste en cumprir o castigo porque, sexa xusto ou non, o castigo é legal.

No diálogo Fedón, o pobre Critón ve, desanimado, como Sócrates renuncia voluntariamente, por imperativo legal, á súa propia vida, envelenándose con cicuta. No seu último día, Sócrates fai, diante dos seus tristes amigos, un discurso sobre o destino da alma despois da morte; e, xa baixo os últimos efectos do veleno, as súas últimas palabras que lle di, ao propio Critón, son misteriosas: Debémoslle un galo a Asclepio. En xeral, os escritores posteriores interpretaron que se refería ao deus da medicina, Asclepio; e que o tabán de Atenas[2] quería agradecerlle ao deus da medicina que lle quitase o mal da vida e que o fixese entrar na verdadeira vida (a do alén)[3].

Critón tivo varios fillos (catro segundo Dióxenes Laercio e dous segundo Platón), aínda que só consta o nome do maior: Critóbulo; sábese que todos os fillos de Critón foron tamén discípulos de Sócrates. Este filósofo escribiu 17 diálogos sobre temas filosóficos, dos que Dióxenes Laercio nos dá os títulos: o principal é Sobre os poemas (Περὶ Ποιητικῆς).

Non se sabe ben que foi de Critón tras a morte de Sócrates. Suponse que, sufocando a súa dor, continuou coa súa vida e os seus asuntos, mentres que Platón, Xenofonte, Aristipo de Cirene, Antístenes e outros se preparaban, cada un á súa maneira, para tratar de impedir que a memoria e o coñecemento de Sócrates caese no esquecemento.

  1. Dióxenes Laercio. περὶ βίων, δογμάτων καὶ ἀποφθεγμάτων τῶν ἐν φιλοσοφία εὐδοκιμησάντων (Sobre as vidas, as opinións e as sentenzas dos filósofos ilustres) II, 121
  2. Cortina, A.; Orts, A.C.; Navarro, E.M. (1996). Ética. Tractatus philosophiae (en xaponés). Ediciones Akal. p. 54. ISBN 978-84-460-0674-9. 
  3. Platón. Critón. 44-46, 49