Plan Diario: Guarani Ñe'ë 6

Plan diario
Guarani ñe’ë 6
SEXTO GRADO-EEB
Edita: © Editorial En Alianza
Juan de Salazar 486 entre San José y Boquerón
Telefax: (021) 22 22 15 (R. A.)
Presidenta: Carmen Da Costa de Galeano
Gerente de edición: Yenny Y. González Trinidad
Preedición: Pablo Barboza, Ana Miranda y Yenny Y. González
Edición: Vilma Mariela Otazú M.
Elaboración: Zulma Benítez de Villamayor
Corrección: Estela Peralta
Jefe de edición: Pablo Barboza
Junio de 2019
Asunción – Paraguay
Jehechauka’ypy - Presentación
Romoçuahë peëme ko tembiapo mbo’epy rehegua, roipytyvõ haçua penerembiapo mbo’ehaokoty
reheguáva.
Roikuaa ko tembiapo hasy ha ijetu’uha: ojeiporavova’erä opaichagua marandu mbo’epy rehegua,
oñehesa’ÿijo, oñemyesakä ha ojepy’amongetava’erã opaichagua tembiapo ojejapótava
mbo’ehaokotýpe.
Avei, oñemoïva’erä tembiaporä iporäporävéva mbo’ekuaa ha jehepyme’ë reheguáva ikatu
haçuáicha temimbo’ekuéra ikatupyryve ohóvo.
Pe mbo’epy mbo’ehaokotypegua ha’e ha ome’ë mbo’ehárape oñeha’ä haçua ohechauka
ikatupyrykue temimbo’ekuérape ikatu haçuáicha oçuahë pe mbo’epy añetetépe.
Upévare, Editorial En Alianza ko Guía Práctica de Planificación Diaria Guaranimegua,
ombotapereko peëme ko aponde’a rupi penerembiapo, peiporu haçua ha pemombareteve
oñeikotevëva. Ko aponde’a (plan) ombojoapy umi katupyryrä ojeruréva Tekombo’e ha
Tembikuaa Motenondeha (MEC) ha aranduka Guarani ñe’ë 6 pe oñeme’ëva ko mbo’esyrýpe
çuarä.
Roha’arö ko tembiapo peneipytyvö ha penemoïrü mbo’ehaokotýpe ikatu haçuaicha
temimbo’ekuéra oikumby, oñe’ë ha oiporu meme guaraní ñe’ë.
Kuatiañe’ë Róga – Editorial En Alianza
1
► MBO’EPY 1 | UNIDAD 1
💬Área. Guaraní [40 minutos]
Mbo’epyrä - Tema 1. Ytororö Ñandukua – «Salto Ñandukua»

Unidad temática: Ñaikümby ñahendúva. Comprensión oral
Katupyryrä – Capacidad Jehepyme’ë jehechakuaáva - Indicadores

• Oikümby mba’épa oje’ehína ichupe • Ohendu ta’angahai rehegua.
umi ha’e oikóhava rehe. • Oikuaa mba’épa oje’ehína ko ta’angahaípe.
• Ohechakuaa mba’e rehetépa ha • Oikuaa mba’emba’épa oje’ehína ichupe umi
ambue mba’éguipa avei oñe’ëhína ha’e oikoha rehe.
umi ohendúva. • Omombe’u mba’érehepa iporã jaikuaa ñane
retãpy.
• Omombe’u mba’épa ojapo ohóramo oguata
tetäpýre.
• Ohaiguy ta’angahai kuarapoite.
• Ombojoavy kuaarapoite ha kuaarapoyke.
• Ojechakuaa mba’épa ikatu jajapo jaikuaauka
haçua ñane retäpy.
• Oha’arö oñe’ë haçua oje’e vove chupe.
• Ohendu hapichakuérape oñe’ë jave.
Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 10 ha 11
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua jajapokuévo vy’apópe opaichagua ñembosarái térä

purahéi.
• Upéi katu, jajapysaka mba’e mbo’epýpa ñahesa’ÿijóta ko árape.
• Upeva’erä ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 10-pe.
• Jahejakuaa ñahesa’ÿijotaha moñe’ërä hérava Ytororö Ñandukua rehegua.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, reproductor de

audio, kuatiahai, mbogueha ha mba’e.
Ñahendu mboyve ︳Antes de escuchar
• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ẽ 6, togue 10-pe.

• Upéi katu ñamombe’u ñaneremimo’ä máva rehetépa oñeñe’ëta jehaipyrépe.
• Ñahendu ñande rapicha remimo’ä ha ñamomorã ojoavýramo jepe
ñaneremimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe ñaneremimo’ä moñe’ërä rehegua.
2
Ñahendu ︳Escuchamos
• Ñahendu moñe’ërã hérava Ytororö Ñandukua.
Ñahendupa rire ︳Después de escuchar
• Ñanemandu’a ñaimo’äva ojehaíva ogykehaípe ha jahecha oikópara’e térä nahániri.

• Ñañomongeta ñahendúva rehe ha ñambohovái porandu: ¿Mba’épa he’ise Ytororõ?
¿Mboy kilómetropa opyta Paraguaýgui? ¿Mba’eichagua mymbápa ojehecha upépe?
¿Mba’eichakuépa héra ytororõ Ñandukua?
• Jahechakuaa moñe’ërã kuaarapoite. Namoñe’ë ha ñamyesakä tembiapokuéra oïva umi
togue 10 ha 11 arandukapegua.
• Jahechakuaa oï poräpa tembiapokuéra ojejapoháicha.
Ñemohu’ä - Cierre
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño, ojapóta tembiaporã oïva arandukápe,

togue 10 ha 11-me.
Aranduchauka - Evaluación
• Jajerure tembiapokuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo

aja tembiapo?, ¿mba’épa nahesakãi?, ¿mba’érepa?, ¿mba’épa peikuaaseve?
Tembiporu jehepyme’ërä - Procedimientos e instrumentos evaluativos
• Observación: RSA.
• Pruebas: Oral y escrita.
• Informe: Bitácora.
3
Mbo’epyrä - Tema 2. Küjererä - Trabalenguas

Unidad temática: Ñañe’ëkuaa. Expresión oral
Katupyryrä – Capacidades Jehepyme’ë jehechakuaáva - Indicadores

• He’i mba’épa ojapo hogaygua ha • Omombe’u mba’épa he’ise küjererã.
iñirünguéra ndive. • Ohechakuaa umi ñe’ë oje’e jevy jevýva.
• He’ijey küjererã. • Omombe’u oikuaápa küjererã.
• He’i ambue küjererã oikuaáva.
• Ojapysaka omoñe’ëvo küjererã.
• Omombe’u hekópete küjererã.
• Oipurukuaa umi ñe’ë oikuaa pyahúva ohóvo
guaraníme.
Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ẽ 6, togue 12
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë küjererä togue

12-me arandukapegua. Jahechakuaa ta’anga oïva arandukápe.
• Ñamohenonde temimbo’ekuérape ojapo haçua tembiapo oïva ñepyrüräme.
• Jaikuaauka mba’eräpa ko árape ñañe’ëta.
• Ñamombe’u jajapotaha küjererä rehegua.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, kuatiahai,

mbogueha ha mba’e.
• Atýpe, pya’e ja’e küjererã ha ñaha’ã he’i pya’evéva.

• Ñamombyta ñane akãme peteï küjererã.
• Upéi mbo’ehára ñeipytyvöme ja’e jey ambue küjererã, ha ñamyesãka umi ñe’ë
ndajaikuaáiva.
• Jahechakuaa mba’eichagua moñe’ëräpa ha jajapo tembiaporã.
• Jajapo hekopete tembiapokuéra moñe’ërä rehegua ha upéi ja’e jey küjererã oñondivepa.
• Ñamombe’u mba’éichapa ñañeñandu jajapohápe tembiapo.
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta aty’ípe, iñirüme, ojapóta tembiaporã oïva

arandukápe, togue12-me.

4
• Informe: Bitácora. Rúbrica. Portafolio.
5
Mbo’epyrä - Tema 3. Ta’angahai: Mito rape – Descripción: Paseo de los mitos

Unidad temática: Moñe’ërä. Lectura

• Omoñe’ësyry, ombopuporã taikuéra • Omoñe’ësyry moñe’ërã.
ha oñembo’y porã omoñe’ënguévo • Oñembo’y porã omoñe’ënguévo moñe’ërã.
moñe’ërã. • Omoñe’ë hekopete ñe’ënguéra
moñe’ërãmegua.
Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 13
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha ta’angahai Mito rape

rehegua.
• Ñepyrüräme, ñamoñe’ëta mbo’ehára ndive ha upe rire peteïteï.
• Ñañeha’ä jajapo hekopete ñoha’anga ikatu haçuáicha oñeikümby porã.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 13, ogykehai, haiha,
kuatiahai, mbogueha ha mba’e.
Ñamoñe’ë mboyve ︳Antes de leer
• Jajerure temimbo’ekuérape oipe’a haçua aranduka rogue 13-pe.

• Jajapo porandukuéra oïva pehë ñamoñe’ë mboyvépe.
• Ñaporandu: ¿Aikuaápa táva Yaguarón? ¿Moõpa opyta? ¿Ahendúvapa Mito rape
rehegua?
• Jahai ogykehaípe omombe’úva temimbo’ekuéra.
• Ñamoñe’ë porä haçua jajesarekova’ëra ä mba’ére: oñe’ësyryry, he’i porä ñe’ënguéra ha
oñembo’y porã.
Ñamoñe’ë ︳Leemos
• Jahasa aranduka rogue 13-pe.

• Ñamoñe’ë ta’angahai hérava Mito rape, jajesareko porä mba’eichaitépa ñamoñe’ëva’erä, ha
upéi temimbo’ekuéra omoñe’ëta kirirïháme.
• Peteïteï omoñe’ë temimbo’ekuéra ñomongeta, ha jajesareko porã mba’eichaitépa ojapova’erä
hikuái.
• Ñamoñe’ë porä haçua jajesarekova’ëra ä mba’ére: oñe’ësyryry, he’i porä ñe’ënguéra ha
oñembo’y porã.
6
Ñamoñe’ëmba rire ︳Después de leer
• Ñanemandu’áke mba’épa ñande ja’éra’e oikotaha ha jahecha oikópa térä ndoikói upe
ja’eva’ekue.
• Ñañomongeta kuatiañe’ë ñamoñe’ëva’ekue rehe.
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta oñoiründi, ojapóta tembiaporã oïva arandukápe,

togue 13-pe.

• Informe: Bitácora.
7
Mbo’epyrä - Tema 4. Ta’angahai: Mito rape – Descripción: Mito rape
Unidad temática: Ñaikümby ñamoñe’ëva. Comprensión escrita

• Oikümby opaichagua jehaipyre • Oikuaa ma’é rehepa oñe’ë moñe’ërãme.
oñeñe’ëhápe umi téma rehe ko’áça • Omombe’u hemimo’ã ta’angahaíre.
rupi herakuãvéva. • Ohai mba’e rupivépa oikuaa ko marandu.
• Omyesakã umi ñe’ë nahesakã • Ojepy’amongeta ha he’i mba’épepa oje’e Mito
porãiva térã oikuaa’ÿva oiporuhápe rapére.
ñe’ëryru, ñe’ë he’isejojáva ha • Oikuaa moöpa opytahína Mito rape.
he’isejoavýva. • Ombojoavy hemimo’ã hapichakuéra
remimo’ãre.
• Omomba’e hapichakuéra remimo’ã.
• Omembe’u mba’épa ikatu ojejapo ojeikuaa
haçua tenda hérava Mito rape.
• Ohaiguy ñe’ë he’isejojáva.
• Ombojoavy oikóva terã oje’éva.
• Omombe’u mba’érepa oçuahẽ porã chupe
ta’angahai: Mito rape.
• Ñamomarandu mba’eräpa ko mbo’epy.

• Ñamombe’u ko árape ñamoñe’ë jeytaha ta’angahai ñamoñe’ëva’ekue ha jajapotaha
tembiapokuéra ñaikümby porä haçua.

ñe’ëryru, mbogueha ha mba’e.
• Jaipe’a aranduka rogue 13-pe. Ñamoñe’ë moñe’ërä mbo’ehára ndive.

• Ñamoñe’ëmba rire jajerure temimbo’ekuérape ohasa haçua togue 14-pe.
• Ñamoñe’ë ñomongeta, jajesareko porä mba’eichaitépa jajapova’erä ha temimbo’ekuéra
omoñe’ëta kirirïháme.
• Jahechakuaa mba’eichagua moñe’ëräpa.
• Jaikuaa mba’érepa oñe’ëta moñe’ërä.
• Jaikuaa mba’érepa oñe’ë moñe’ërä. Ñamyesakã ñe’ënguéra, jaiporu upevarä ñe’ëryru.
• Jajechakuaa mba’épa he’ise ta’angahai.
• Ñañomongeta oñondive ha ñambohovái porandukuéra nivel inferencial ha apreciativo-
pe: ¿Aikuaápa táva Yaguarón? ¿Moõpa opyta? ¿Ahendúvapa Mito rape rehegua?
8
¿Mba’éichapa héra umi mito oñemoha’angáva? ¿Mba’épa ikatu ajapo ojekuaa haçua ko
tenda?
• Ñamombe’u moõ pevépa oho pe Mito rape.
• Jahechakuaa jehaipyrépe ñe’ë he’isejojáva ha ñe’ë he’isejoavýva.
• Ñambojoja ha jajapo techapyrã ñe’ë he’isejojáva ha ñe’ë he’isejoavýva rehegua.
• Jahai oikóva terã oje’éva.
• Jajerure temimbo’ekuérape tomba’apo ha’eño, ojapóta tembiaporã oïva aranduka Guarani

ñe’ë 6, togue 13 ha 14-pe.

9

Mbo’epyrä - Tema 5. Tero ñemohenda – Clasificación del sustantivo
Unidad temática: Ñe’ëtekua. Gramática

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa mba’épa he’ise tero.
umi normatíva ojepuru haçua • Omombe’u mba’éichapa oñemohenda tero
taikuéra. iñe’ëpu’andu rupive.
• Oipuru ñe’ë oipytyvõva • Omombe’u mba’éichapa oñemohenda tero
omoñe’ëvape oikümby haçua pe ijysaja rupi.
jehaipyrépe he’íva. • Omombe’u mba’éichapa oñemohenda tero
hetepy rupi.
• Omombe’u mba’éichapa oñemohenda tero
ijepyso rupi.
• Ombojoavy terokuéra iñemohenda rupive.
• Oipuru porä terokuéra opaichagua haipyrépe.
• Ombojoavy terotee ha terotee’ÿva.
• Omohenda porã terokuéra.
• Ñanemandu’a ñane mbo’epy ñame’ëmava’ekuére.

• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy.
• Ñamombe’u ko árape ñañe momarandutaha tero ñemohenda rehegua.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, ñe’ëryru,

• Jajerure oipe’a haçua hikuái aranduka togue 15-pe.

• Jajapo oñondive tembiapo peteïha.
• Ñamoñe’ë marandu tero rehegua ha ñambojovake tembiapo ñepyrürãmegua rehe.
• Jahechakuaa tero ñemohenda ha ñambojoavy.
• Ñaipytyvö temimbo’ekuérape ojapo haçua ambue tembiapokuéra.
• Ñaha’arö opavavevape tojapopa tembiapo.
• Jaikuaa mba’éichapa tero ñemohenda. Upéi ñambojoavy tero ñemohenda rupive.
• Ñahesa’ÿijo mba’e oïva togue 16 arandukapegua.
• Jahaiguy ñe’ë iñe’ëpu’andúva ha ñamongora umi ñe’ë ijysaja rupi.
• Jajapo jehaipyre ha jaiporu porã tero hetepy rupi ha ijepyso rupi.
• Ñahesa’ÿijopaite jajapova’ekue tembiapokuéra jahechakuaa haçua oï porãpa.
10

togue15 ha 16-me.
• Jajepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha jaikuaáramo hekopete tero ñemohenda rehegua.
• Ñaporandu ¿mba’éicha javépa jajuhúta achegety ñemohenda? ¿Ñaneipytyvönepa
achegety ñemohenda? ¿Mba’érepa?

11
Mbo’epyrä - Tema 6. Pundiekõi jeporu – Uso de los dígrafos
Unidad temática: Haikatu. Ortografía

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa pundiekõi jeporu rehegua.
umi normatíva ojepuru haçua • Ohaiguy umi ñe’ë ipundiekõiva.
taikuéra. • Oipurukuaa hekópete pundiekõi kuatiarãme.
• Oñomongeta ha oipuru ñe’ë orekóva pundiekõi.
• Ohai porã ñe’ë orekóva pundiekõi.
• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekue achegety guarani rehegua.

• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy, ñamombe’u ko árape jaikuaátaha tai «J» jeporu
rehegua.

• Jaipe’a aranduka rogue 17-me ha jajapo oñondive tembiapo peteïha.

• Ñambohape temimbo’ekuérape ojapohápe tembiaporä 2 ha 3.
• Jajerure temimbo’ekuérape omombe’u haçua mba’éichapa pundieköi jeporu ha upekuévo
ohai peteï ñomongeta ohechaukahápe oikümby hague pundieköi jeporu.
• Ñame’ë aravo oikotevëva ojapo haçua opavavéva tembiapo.
• Jajesareko porã tembiapo ojejapova’ekue rehe.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’éichapa pundieköi jeporu.
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño, ojapóta tembiaporã oïva arandukápe, togue

17-me.


12
Mbo’epyrä - Tema 7. Ta’angahai – Descripción / Afiche jehai – Redacción de afiche.
Unidad temática: Jahaikuaa. Expresión escrita

• Ohechauka ohaikuévo omoñepyrüha • Oikuaa mba’épa he’ise ñe’ë ta’angahai.
hembiapo oikuaamavavoígui ha • Oikuaa ta’angahai ñemohenda.
omohypy’ü ohóvo pe • Oikuaa mba’épa he’ise afiche.
omba’emombe’uséva. • Ojechakuaa afiche retepy.
• Ohai porã oñeikümby porã haçua • Ohai peteï afiche tenda ñane retãmeguáre.
he’iséva. • Ojapo ta’angahai peteï tenda aikuaávare.
• Ohai porã oñeikümby haçuáicha.
• Oiporu porã terokuéra.
• Ohai porã ñe’ë ipundiekõiva.
• Ñamomarandu maeräpa ko mbo’epy. Ñamombe’u ko árape ñamoñe’ëtaha afiche hérava

«Salto Monday», oïva aranduka poteïha mbo’esyrýpe, togue 18-pe. Upéi jajapóta
tembiapokuéra ñaikümby porã haçua ta’angahai ha afiche rehegua.

Jahai mboyve | Antes de escribir
• Ñamoñe’ë moñe’ërä mbo’ehára ndive. Ñamoñe’ëmba rire jajerure

temimbo’ekuérape jaipe’a haçua aranduka rogue 18-pe.
• Ja’e mba’épa he’ise ta’angahai.
• Uperire ja’e mba’épa he’ise afiche.
• Jahechakuaa afiche retepy.
• Ñambyapu’a ha ñamomba’e: afiche omombe’u ñandéve peteï marandu. Afiche
orekova’erã: ta’anga, tai tuicháva, sa’y iporãva, marandu ñamoçuahëséva, ojehai
mbykyminteva’erã hesakã porã haçua.
• Jahasa togue 19-pe ha jahai peteï afiche tenda ñane retãmeguáre.
• Uperire jajapóta ta’angahai peteï tenda jaikuaávare.
• Jahechakuaa kuatiarãme afiche retepy ha ta’angahai ñemohenda.
13
Ñane nandu’a haçua | Para recordar
• Ñambohape ojehai haçua peteï afiche ha ta’angahai, ipype ojeiporu porã haçua terokuéra ha
ñe’ë ipundiekõiva.
Jahaipa rire | Después de escribir

• Jajerure temimbo’ekuérape omoñe’ë haçua iñirünguéra ndive.
• Ñamomopa’ ü ikatu haçuáicha opavavéva omoñe’ë hembiapo ojapova’ekue.
• Ñañomongeta mba’éichapa ñañeñandu jajapopa rire ñane rembiapo.

togue 18 ha 19-pe.

14
Mbo’epyrä - Tema 8. Jaha jaguata – Vamos de paseo
Unidad temática: Aikuaavéma. Autoevaluación

• Ohechauka oikuaaha • Omoñe’ë ha ohai hekopete terokuéra.
oñeme’ëva’ekue Unidad 1-me: Jaha • Ombojoavy oikóva ha oje’éva moñe’ëräme.
jaguata – Vamos de paseo. • Onohë terokuéra ha omohenda.
• Ohai oikóva térä oje’éva.
• Ombojoavy terokuéra iñemohenda rupive.
• Oipuru porä terokuéra opaichagua haipyrépe.
• Omoñe’ëpehë ñe’ënguéra ipundieköiva.
• Ohai terojoaju ha ajapo ñe’ëjoaju.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka Jaha jaguata rehegua, ha

ñañemomarandúva guive Unidad 1-me.
• Ñamombe’u mba’eichaitépa ojejapóta tembiapokuéra.
• Ñamoñe’ë moñe’ërä.
• Ja’e jevy mba’épa jajapóta.
• Upe rire temimbo’ekuéra ojapóta tembiapo ha’eño.
• Jajerure temimbo’ekuéra tojeheja ihaihakuéra mesa ári, ohechaukávo ojapopamaha
hembiapo.

• Jajerure temimbo’ekuérape oipyhy haçua ihaihakuéra, mbogueha, mbojojaha ha avei

haiha isa’ýva.
• Jaipe’a aranduka rogue 20 ha 21-me, jajerure temimbo’ekuérape tomoñe’ë hikuai
oñondivepa ojapo haçua tembiapo ha tojesareko ko’ã jehepyme’ë rehe:
- Ohechauka jehaipyrépe tero jurugua ha tero tïgua.
- Ohaiguy ñe’ëhaípe terotee.
- Ombojoja terotee ha terotee’ÿva.
- Oipuru hekopete ñe’ë ipundiekõiva ohaikuévo.
- Ohai oikóva térã oje’éva.
- Oiporu porã terokuéra ohaikuévo.
15
• Ñañomongeta tembiapokuéra ijetu’uvéva rehe térä hasyvéva rehe. Jajapo peteï

autoevaluación ñañemoaranduva’ekuégui ko Unidad-pe.
20 ha 21-me.
• Jajerure arandukakuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo

• Pruebas escrita.
16
Mbo’epyrä - Tema 1. Ñomongetaa: Terere jere – Diálogo: «Ronda de tereré»


• Oikümby mba’épa oje’ehína ichupe • Oikuaa mba’e rehépa oñe’ëhína moñe’ërã
hogapypeguáre, imbo’ehaoreguáre ohendúva.
ha ambue ha’e oikóva rehe. • Oikuaa mavamávapa oñomongeta oñóndive
• Ombojoja umi mba’e oikóva moñe’ërã ohendúvape.
ohendúvape umi mba’e rehe ha’e • Oikuaa mba’épa he’ise terere jere.
oñanduháicha oikóva ndive. • Ohechakuaa ñe’ëhaípe mba’éichapa ojejapo
terere.
• Omombe’u mba’épa ñamoï tererépe.
• Omombe’u mba’eichagua pohãpa oñemoï
tererépe.
• Omboysýi mba’emba’épa oñekotevë ojejapo
haçua terere.
• Ojechakuaa umi mba’e oikóva ohendúvape ha
umi mba’e oikóva hekoha rupi.
• Oñeha’a ojapo jehaipyre oñeha’aröva chugui.
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua jajapokuévo vy’apópe opaichagua ñembosarái térä

purahéi. Upéi katu, jajapysaka mba’e mbo’epýpa ñahesa’ÿijóta ko árape. Upeva’erä
ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 24 pe. Jahejakuaa ñahesa’ÿijotaha
Ñomongeta: Terere jere.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, reproductor de audio, ogykehai,

haiha, kuatiahai, mbogueha ha mba’e.
• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ë 6, togue-24 pe.

• Ñahendu ñande rapicha remimo’ä ha ñamomorã ojoavýramo jepe ñaneremimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe ñaneremimo’ä moñe’ërä rehegua.
• Ñahendu ñomongeta terere jere.

17
• Ñañomongeta ñahendúva terere jere ha ñambohovái porandu: ¿Mba’éichapa jajapo
terere? ¿Mba’épa ñamoï ipype? ¿Mavamávapa oñomongeta? ¿Mba’eichagua pohã piko
omoï hikuái tererépe? ¿Mba’épepa iporã ja’u menta’i?
• Jahechakuaa mba’emba’épa ñaikotevë jajapo haçua terere.
• Upéi ñamoñe’ë ha ñamyesakä tembiapokuéra oïva umi togue 24 ha 25 arandukapegua.

togue 24 ha 25-pe.

• Informe: Bitácora. Rúbrica. Portafolio
18

Mbo’epyrä - Tema 2. Ñañomongeta – Dialogamos

• Ohechakuaa mba’éichapa • Oikuaa mba’e rehepa oñe’ëhína
oporomomaiteiva’erã ojesarekohápe ñomongetápe.
avándipa oï ha mba’eichahápepa • Omombe’u mba’eichagua pohã ñana oikuaa.
ojojuhu hikuái. • Oñomongeta hapichakuéra ndive pohã ñanáre.
• He’i mba’e hembiapo ha’e ha • Ohechakuaa umi ñe’ë oje’e jevy jevýva.
hogayguakuéra opavave aravópe. • Oipurukuaa umi ñe’ë oikuaa pyahúva ohóvo
guaraníme.
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë ñomongeta

togue 26 arandukapegua, hérava Ñañomongeta - Dialogamos.
• Jahechakuaa ta’anga oïva arandukápe ha ñamoñe’ë.
• Jaikuaauka mba’érepa ko árape ñañe’ëta.
• Ñamombe’u ñamoñe’ëtaha ko árape mba’éichapa ñañomomaitei ñande mbo’ehaópe ha
ñane pohã ñana rehegua.

• Ñamoñe’ë ñomongeta oïva togue 26-me.

• Ñamombe’u mba’éichapa oñomomaitei temimbo’ekuéra mbo’ehára ndive.
• Ñañomongeta ñane iründi ha ñamombe’u: ¿Mba’e pohã ñanápa jaiporu tererépe? Upéi
jakesareko ha ñambyapu’a: Tererépe jaiporu pohã ro’ysã: Jatevu ka’a hogue apu’a’i,
ojeporu py’arurúpe çuarã, agrial haivy, ahy’o rasýpe çuarã ha ambue pohã ñana.
• Upéicha avei jahechakuaa ¿Mba’e pohã ñanápa jaiporu ka’aýpe?
• Ñamombeu ka’aýpe jaiporu pohã aku, manzanilla ipoty morotï ha sa’yju ha hyakuã porã,
jate’i ka’a hyakuãvu, ojeporu to’ysãme çuarã, jaguarete ka’a iroitémi, iporã py’avaípe
çuarã ha ambue pohã ñana.
• Jahechakuaa mba’eichagua moñe’ërapa ñamohañe’ëva ha jajapo tembiaporã.
• Jajapo hekopete tembiapokuéra moñe’ëra rehegua ha upéi ja’e jey moñe’ërä pohã ñana
rehegua oñondivepa.
19
togue, 26-me.
• Jajerure arandukakuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo aja

tembiapo?, ¿mba’épa nahesakãi?, ¿mba’érepa?, ¿mba’épa peikuaaseve?
20
Mbo’epyrä - Tema 3: Ñomongeta: Jakare yrupë – Diálogo: «Jakare yrupë»

Katupyryrä – Capacidad Jehepyme’ë jehechakuaáva – Indicadores

moñe’ërãmegua.
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha ñomongeta Jakare

yrupë rehegua.
• Ñepyrürä ñamoñe’ëta mbo’ehára ndive ha upe rire peteïteï.

• Jajerure temimbo’ekuérape oipe’a haçua aranduka rogue 27-me.

• Ñambohovái porandukuéra oïva ko pehëme.
• Ñaporandu upe togue pegua: ¿Ahechávapa jakare yrupë? ¿Moõpa okakuaa heta? ¿Mba’e
piko he’ise jakare yrupë?
• Ñamoñe’ë porä haçua jajesarekova’erä ä mba’ére oñe’ësyryry, he’i porä ñe’ënguéra ha
oñembo’y porã.
• Ñamoñe’ë moñe’ërä hérava Jakare yrupë, jajesareko porä mba’eichaitépa

ñamoñe’ëva’erä, ha upéi temimbo’ekuéra omoñe’ëta kirirïháme.
• Peteïteï omoñe’ë temimbo’ekuéra ha ojesareko porã hikuái ä jehepyme’ëre:
- Omoñe’ësyrýpa moñe’ërã.
- Oñembo’y porãpa omoñe’ënguévo moñe’ërã.
- Omoñe’ëpa hekopete ñe’ënguéra moñe’ërãmegua.
21
• Ñanemandu’a mba’épa ñande ja’éra’e oikotaha ha jahecha oikópa téräpa ndoikóira’e

upe ja’eva’ekue.

togue 27-me.

• Prueba oral.
22

Mbo’epyrä - Tema 4. Ñomongeta: Jakare yrupë - Diálogo: «Jakare yrupë»

• Oikümby ñemongeta ojehaiva’ekue • Oikuaa mba’érepa oñe’ë jehaipyre.
oñeñe’ëhápe umi téma rehe ko’áça • Oipuru ñe’ëryru omyesakã haçua umi ñe’ë
rupi herakuaãvéva. nahesakã porãiva térã oikuaa’ÿva.
• Omyesakã umi ñe’ë nahesakã • Ohai he mimo’ã ha amomba’e iñirũ remimo’ã.
porãiva térã oikuaa’ÿva oiporuhápe • Ohechauka jehaipyrépe ñe’ë heisejojáva.
ñe’ëryru, ñe’ë he’isejojáva ha • Ohaiguy jehaipyrépe ñe’ë he’isejoavýva.
he’isejoavýva. • Ombojoja ñe’ë he’isejoavýva ha ñe’ë
he’isejojáva.
• Oipuru ñe’ë he’isejojáva ha he’isejoavýva
haipyrépe.
• Ñamomarandu mba’eräpa ko mbo’epy. Ñamombe’u ko árape ñamoñe’ë jeytaha

moñe’ërä hérava «Jakare yrupë», ha jajapotaha tembiapokuéra ñaikümby porä
haçua ko moñe’ërä.

ñe’éryru, mbogueha ha mba’e.
• Jaipe’a aranduka rogue 27 pe. Ñamoñe’ë moñe’ërä mbo’ehára ndive. Ñamoñe’ëmba rire
jajerure temimbo’ekuérape ohasa haçua togue 28-pe.
• Ñamoñe’ë moñe’ërä ha jajesareko porã mba’eichaitépa jajapova’erä tembiapo.
• Ñamoñe’ëta ñande kirirïháme raë.
• Jahechakuaa mba’eichagua moñe’ëräpa
• Jaikuaa mba’érepa oñe’ë moñe’ërä.
• Ñamyesakã ñe’ënguéra, jaiporu upevaraã ñe’ëryru.
• Jajechakuaa mba´épa heíse Ñomongeta.
• Temimbo’ekuéra omba’apo oñondive ha ñambohovái porandukuéra nivel inferencial ha
apreciativo-pe: ¿Ahechávapa jakare yrupë? ¿Mba’e piko he’ise jakare yrupë ? ¿Mba’e
iporãvapa ojapo jakare yrupë? ¿Mba’éichapa ñañangarekova’erã jakare yrupë rehe?
• Ñamombe’u moõpa okakuaa heta jakare yrupë.
• Jahechakuaa jehaipyrépe ñe’ë he’isejojáva ha ñe’ë he’isejoavýva.
• Ñambojoja ha jajapo techapyrã ñe’ë he’isejojáva ha ñe’ë he’isejoavýva rehegua.
• Jahai oikóva terã oje’éva.
23

togue, 27 ha 28-pe.

24

Mbo’epyrä - Tema 5. Teroja. Teroja kokatu – Adjetivos. Grados del adjetivo

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa mba’épa ha’e teroja.
umi normatíva ojepuru haçua • Oikuaa mba’éichapa oñemohenda teroja.
taikuéra. • Ohechaukañe’ëhaípe teroja tekome’ëva.
• Oipuru ñe’ë oipytyvõva • Ohaiguy ñe’ëhaípe teroja kokatu.
omoñe’ëvape oikümby haçua pe • Ombojoja teroja tekome’ëva ha teroja kokatu.
jehaipyrépe he’íva.
• Oipuru hekopete teroja tekome’ëva ha teroja
kokatu ohaikuévo.
• Ñanemandu’a ñane mbo’epy ñame’ëmava’ekuére. Ñamombe’u mba’éräpa ko mbo’epy.

• Ñamombe’u ko árape ñañemomarandúta teroja rehegua.

• Jajerure oipe’a haçua hikuái aranduka rogue 29-pe. Jajapo oñondive tembiapo peteïha.
• Ñamoñe’ë marandu teroja rehegua ha ñambojovake tembiapo ñepyrürãmegua rehe.
• Ñaipytyvö temimbo’ekuérape ojapo haçua tembiaporä 2 ha 3.
• Ñaha’arö opavavévape tojapopa tembiapo.
• Jaikuaa mba’épa teroja tekome’ëva. Upei jahechakuaa teroja kokatu.
• Ñambojoavy teroja kokatu ombotuichaitevéva, teroja kokatu ombotuichaitevéva ndive.
• Jajerure temimboékuérape tohai ambue teroja kokatu ohecháva ta’angápe térä hógape.
• Upéi tohesa’ÿijo mba’e oïva togue 30 arandukapegua. Avei tohaiguy ñe’ë oiporúva teroja
tekome’ẽva ha tomongora umi ñe’ë oiporúva teroja kokatu rehegua ha tojapo jehaipyre
ha toiporu porã teroja tekome’ëva ha teroja kokatu.
• Ñahesa’ÿijopaite oñondievepa tembiapokuéra ojapova’ekue jahechakuaa haçua
oïporãpa.

29 ha 30-pe. Jajepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha jaikuaáramo hekopete mba’épa
teroja ha teroja kokatu. ¿Ñanepytyvönepa kuatiahaípe? ¿Mba’érepa?
25
26
Mbo’epyrä - Tema 6. Tai puso «’» jeporu - Uso del pusó «’»

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa tai «’» jeporu rehegua.
umi normatíva ojepuru haçua • Oipurukuaa tai «’» kuatiarãme.
taikuéra. • Oñomongeta ha oipuru ñe’ë oguerekóva tai «’».
• Oipuru hekopete tai «’» puso ñe’ë oipurúva
hóga ha mbo’ehaópe.
• Ojapo jehaipy oipurukuevo hekopete tai «’»
puso.
• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekue teroja rehegua, ñambyapu’a ha ja’e

mba’épa teroja kokatu.
• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy, ñamombe’u ko árape jaikuaataha tai puso «’» jeporu
rehegua.


• Jajerure temimbo’ekuérape omombe’u haçua mba’éichapa tai puso «’» jeporu ha
upekuévo ohai mbykymi ohechaukahápe oikümbyhague tai puso «’» jeporu.
• Ñaha’arõ opavavévape tojapo haçua tembiapo.
• Jajesareko porã tembiapo rehe ojejapova’ekue.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’éichapa tai puso «’» jeporu.

togue 31-me.

27
28
Mbo’epyrä - Tema 7. Ñomongeta – Diálogo

• Ohai omombe’uhápe hembiapo • Oikuaa mba’épa he’ise ñomongeta.
hogapýpe, imbo’ehaópe ha opavave • Oikuaa ñomongeta retepy.
tendápe ha’e oikóva. • Ohai hekopete peteï ñomongeta.
• Ohai mba’épa ojapo hogaygua, • Ohai hembiapo ogapýpe ha mbo’ehaopegua.
iñirünguéra ha ambue hapicha • Oiporu porã umi teroja ha teroja kokatu
ikuaahára ndive. kuatiarãme.
• Ohai porã oñeikümby porã haçua • Oiporu porã ñe’ë ipusóva haipyrépe.
he’iséva. • Ohai oñeikümby porã haçuáicha he’iséva.
• Ñamomarandu mba’éräpa ko mbo’epy. Ñamombe’u ko árape ñamoñe’ëtaha peteï

ñomongeta pehëngue rehegua oïva aranduka rogue 32-me.
• Upéi jajapóta tembiapokuéra ñaikümby porã haçua ñomongeta rehegua.

• Jaipe’a aranduka rogue 32-me.

• Ja’e mba’épa he’ise ñomongeta.
• Jahechakuaa mba’épa oñeikotevë ñañepyrü haçua ñañomongeta oñondive.
• Ñambyapu’a ha ñamomba’e: ñañepyrü haçua ñañomongeta ñañomomaitei ha
jajokuaaukava’erã, jahechakuaava’erã mávandipa ñañe’ëta ha mamópa ñaime, upévare
jaiporavo porã umi ñe’ë jaiporútava.
• Uperire jajaerue temimbo’ekuérape toiporavo peteï iñirüme ha jahai peteï ñomongeta.
Ñane nandu’a haçua | Para recordar

• Ñambohape ojejapo haçua peteï ñomongeta ha ipype ojeiporu haçua umi teroja ha ñe’ë
ipusóva.
• Jahaikuévo ñanemandu’a jaiporuva’eräha hekoitépe teroja, teroja kokatu ha ñe’ë
oiporúva tai puso «’».

• Jajerure temimbo’ekuérape omoñe’ë haçua iñirünguéra ndive hembiapo.
29
• Ñame’ë aravo ikatu haçuáicha opavavéva omoñe’ë hembiapo ojapova’ekue.
• Ñañomongeta mba’éichapa ñañeñandu jajapopa rire tembiapo.

32 ha 33-pe.

30

Mbo’epyrä - Tema 8. Pohä ñana – Plantas medicinales

• Ohechauka oikuaaha • Oikuaa ñomongeta rehegua.
oñeme’ëva’ekue Unidad 2-me: Pohä • Ohechauka ñe’ëhaípe teroja tekome’ëva.
ñana – Plantas medicinales. • Ombojoja teroja tekome’ëva ha teroja kokatu.
• Oipuru hekopete teroja tekome’ëva ha teroja
tkokatu ohaikuévo.
• Oiporu hekopete kuatiañe’ëme teroja
tekome’ëva ha teroja kokatu.
• Ohai porã ñe’ë oiporúva tai puso «’».
• Oguenohë jehaipyrégui ñe’ë oiporúva tai «’»
puso.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka pohä ñana rehegua, ha

ñañemomarandúva guive Unidad 2-me.
• Ñamoñe’ë moñe’ërä.
• Upe rire temimbo’ekuéra tojapo ha’eño hembiapo.
• Jajerure temimbo’ekuéra tojeheja haihakuéra mesa ári, ohechaukávo ojapopamaha
tembiapo.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 34 ha 35, ogykehai, haiha,
ñe’ëryru

haiha isa’ýva.
• Jaipe’a aranduka rogue 34 ha 35-pe, jajerure temimbo’ekuérape tomoñe’ë hikuái
oñondivepa ojapo haçua tembiapo ha tojesareko ko’ä jehepyme’ë rehe:
- Ohechauka ñe’ëhaípe teroja ha teroja kokatu.
- Ohaiguy ñe’ëhaípe teroja tekome’ëva.
- Oipuru hekopete tai puso «’» ohaikuévo.
- Ombohyapu ñe’ë ipusóva ha amoñe’ëpehë.
- Oiporu porã teroja tekome’ëva ohaikuévo.
- Ohai porã hembiapo ogapýpe ha mbo’ehaopegua.
31

togue, 34 ha 35-pe.

• Prueba escrita.
32
Mbo’epyrä - Tema 1. Marandu: Oja gua’a hovy ha ndopamo’äi – Noticia: «Nace un gua’a hovy
y resiste la extinción»

• Ohechakuaa mba’e rehetéguipa • Ohendu ñemongeta marandu: Oja gua’a hovy
oñeñe’ëhína umi ohendúvape. ha ndopamo’ãi rehegua.
• Omomba’e hapichakuéra remimo’ã • Oikuaa mba’épa ohechauka ko marandu.
ojoavýramo jepe hemimo’ãgui. • Omombe’u mba’éichapa oçuahë chupe ko
marandu.
• Ojeporeka internet-pe umi guyra opáva ohóvo
ñane retãme.
• Oikuaa mba’érepa iporã ñañangareko
mymbakuérare.
• Omombe’u mba’eichakuépa guyra opa ohóvo
ñane retãme.
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua jajapokuévo vy’apópe opaichagua ñembosarái,

purahéi térä porandu. Upe rire, jajapysaka mba’e mbo’epýpa ñahesa’ÿijóta ko árape.
Upeva’erä ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 38-pe. Jahechakuaa
ñahesa’ÿijotaha marandu hérava «Oja gua’a hovy ha ndopamo’ãi».

haiha
• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 38-pe.

• Upéi ñaporandu temimbo’ekuérape mávare rehe oimo’ã oñeñe’ëta jehaipyrépe.
• Opavavéva ohenduva’erã hapicha remimo’ä ha omomorãva’erã, ojoavýramo jepe
hemimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe temimo’änguéra moñe’ërä rehegua.
• Ñahendu marandu «Oja gua’a hovy ha ndopamo’ãi» rehegua.
33

• Ñañomongeta ñahendúva ñe’ë ha ñambohovái ñeporandu: ¿Ahendúvapa marandu radio-
pe? ¿Mba’e marandúpa ahenduve? ¿Mávapa ohendu avei marandu ogapýpe?
• Ñamombe’u mba’érepa oñeñe’ë marandu ñahendúva’ekuépe. Ñamohenda
oikohaguéicha marandúpe ha ñambohovái: ¿Mba’épa ohechauka marandu? ¿Mba’épa
oiko? ¿Moõpa oiko?
• Jahai ñaimo’ãva marandúre ha jajepy’amongeta
• Jahechakuaa oiporäpa tembiapokuéra ojejapoháicha.

38 ha 39-pe.
• Jajerure arandukakuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pe japo

aja tembiapo?, ¿mba’épa nahesakãi?, ¿mba’érehepa?, ¿mba’épa peikuaaseve?
34
Mbo’epyrä - Tema 2. Ñe’ëjovake – Entrevista


• Omombe’u oikümbyháicha • Oikuaa mba’épa omombe’u marandu.
opaichagua ohendúva térã • Omombe’u moöpa oja jey gua’a hovy.
omoñe’ëva. • Ojapo peteï ñe’ëjovake iñirü ndive.
• Oñomongeta oiporuhápe ñe’ë • Ojechakuaa mba’épa jaikuaava’erã
oporandu haçua imbo’ehaopeguáre ñamombe’u porã haçua marandu.
ha ambuére, ha he’i haçua • Omohenda hekopete he’íva.
mba’éichapa oñei térã mba’épa • Omohenda he’íva oikuaa rupi mávandipa
ojejapo (mávapa… moõpa… oñe’ë.
mávandipa…). • Ombohete ha omohu’ã pe mba’e omombe’úva.
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë jey marandu

«Oja gua’a hovy ha ndopamo’ãi» togue 40-pe. Jahechakuaa ta’anga oïva arandukápe ha
ñamoñe’ë.
• Ñamombe’u mávare oñeñe’ë marandu ñahendúvape. Ñamombe’u jey oikohaguéicha
marandúpe.
• Jaikuaauka ko árape ñamombe’utaha marandu.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ẽ 6, ogykehai, haiha, kuatiahai,

• Jaipe’a aranduka hogue 40-pe.

• Ñambohovai porandukuéra: ¿Mba’épa omombe’u marandu? ¿Moõpa oja jey gua’a
hovy?
• Upéi katu jajapo peteï ñe’ëjovake. Ñeporandu mobyve jajapova’erã:
- Jaiporavo mokõi temimbo’e tojapo ñeporandu ha ambue katu tombohovái.
- Jaheka maba’érepa ñañe’ëta. Tahesakã porã pe jaikuaaséva.
- Jahai kuatiáre porandukuéra mbykymínte va’erã oñeikümby porã haçua.
- Peteïteïnte ñaporanduva’erã.
- Ñañeha’ã pe mávapa ñaporandútavape toñeñandu porã, ani otï ha mba’e.
- Jajapysaka porã mba’éichapa ombohovái porandukuéra.
- Ñambosako’i grabadora térã celular, torekóke batería ha taipu porã.
• Ñaporanduhápe:
35
- Ja-graba.
- Ja’e ñande réra.
- Ñaporandu chupe héra.
- Ja’e mba’érepa ñañe’ëta.
- Jajapo peteïteï ñeporandu ha jahareíma hese.
• Ñaporandupa rire:
- Kirirïháme, ñahendu mba’éichapa ñane irünguéra ojapo ñe’ëjovake.
- Jaguerohory ñane irünguéra rembiapo.
• Jajapo hekopete tembiapokuéra marandu rehegua oïva aranduka togue 40-pe.
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño térä iñiründi, ojapóta tembiaporã oïva

arandukápe, togue 40-pe.
• Jajerure tembiapokuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pe japo

36
Mbo’epyrä - Tema 3: Marandu: ArandukApp oikuave’ë audiolibro guaraníme – Noticia:

«ArandukaApp ofrece audiolibros en el idioma guaraní»

moñe’ërãmegua.
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha marandu: ArandukApp

oikuave’ë audiolibro guaraníme rehegua.
• Ñepyrürä ñamoñe’ëta mbo’ehára ndive ha uperire peteïteï.
• Jajesareko oavavéva rehe ikatu haçuáicha oñeikümby porã moñe’ẽrã.


• Jajapo porandukuéra oïva upépe.
• Ñaporandu upe togue pegua ¿Mba’érepa oñe’ë jehaipyre? ¿Mba’ére nde ere?, ¿Aikuaápa
marandu? ¿Mba’érepa oñe’ë?
• Ja’e jahechakuaava’erã ñamoñe’ë haçua, jajesarekova’ëra ñe’ësyryry, puporã ha
ñembo’yporã rehe.
• Jahasa aranduka rogue 41-me.

• Ñamoñe’ë moñe’ërä hérava marandu: ArandukApp oikuave’ë audiolibro guaraníme,
jajesareko porä mba’eichaitépa ñamoñe’ëva’erä, ha upéi temimbo’ekuéra omoñe’ëta
kirirïháme raë.
• Peteïteï omoñe’ëta temimbo’ekuéra ha ojesarekova’erã porã hikuái ä jehepyme’ëre:
- Omoñe’ësyrýpa marandu.
- Oñembo’yporãpa omoñe’ënguévo marandu.
- Ombopuporã taikuéra omoñe’ënguévo moñe’ërã.
- Omoñe’ëpa hekopete ñe´ẽnguéra marandupegua.
37
• Ñanemandu’a mba’épa ja’éra’e, ñepyrürãme, oikotaha ha jahecha oikópa téräpa

ndoikóira’e upe ja’eva’ekue.

41-me.

• Pruebas oral.
38
Mbo’epyrä - Tema 4: Marandu: ArandukApp oikuave’ë audiolibro guaraníme – Noticia:

«ArandukaApp ofrece audiolibros en el idioma guaraní»

• Oikümby umi marandu • Oikuaa mba’épa ArandukApp oikuave’ë
oñemoçuahëva ichupe kuatia audiolibro guaraníme.
rupive. • Oikuaa oïha audiolibro guaraníme.
• Ombojoavy umi mba’e haihára • Omombe’u mba’érehepa oñe’ë mombe’urã.
he’íva oikovaramoguáicha ha umi • Omombe’u hemimo’ã ñomongetáre.
he’íva ha’e oimo’ãháicha. • Ohai mba’e rupivépa oikuaa ko marandu.
• Ombojoaju umi mba’e ojuhúva • Oikuaa mba’emba’épa ikatu ñahendu
jehaipyrépe umi mba’e ha’e ArandukApp rupive.
oikuaavavoi ndive. • Ojechakuaa mavamávapa ojapora’e
ArandukApp.
• Omboguejy ArandukApp ha ohendu umi
mombe’ugua’u, mombe’upy terã ñe’ëpoty
guaraníme.
• Oikuaa mba’éichapa ñamba’eporanduva’erã
ñahesa’ÿijo haçua marandu.
Ñepÿrurä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 41 ha 42
• Ñamomarandu mba’eräpa ko mbo’epy. Ñamombe’u ko árape ñamoñe’ë jeytaha marandu

hérava «ArandukApp oikuave’ë audiolibro guaraníme», ha jajapotaha tembiapokuéra
ñaikümby porä haçua.

• Jaipe’a aranduka rogue 41-me. Ñamoñe’ë marandu mbo’ehára ndive. Ñamoñe’ëmba rire
jajerure temimbo’ekuérape tohasa togue 42-me.
• Ñamoñe’ë marandu ha jajesareko porã mba’eichaitépa jajapova’erä tembiapo.
• Ñamoñe’ë raëta kirirïháme.
• Jahechakuaa mba’eichagua moñe’ëräpa ha upéi ñambohovái porandukuéra:
¿Ahendúvapa audiolibro oje’eha? ¿Aikuaápa audiolibro oïha guaraníme?
¿Mba’emba’épa ikatu ñahendu ArandukApp rupive? ¿Mávapa omyakã ko tembiapo?
¿Mavamáva piko ojapo ArandukApp?
• Jaikuaa mba’érepa oñe’ë marandu.
39
• Ñamyesakã ñe’ënguéra, jaiporu upevarä ñe’ëryru.
• Ñamombe’u ha ñambojoja oikóva (hecho) ha oje’éva (opinión) marandúpe.
• Jaikuaa oikóva (hecho) he’iseha umi mba’e oikóva añetehápe ha oje’éva (opinión) umi
mba’e haihára oimo’ãháicha.
• Jajerure temimbo’ejuérape toike http://arandukapp.pol.una.py/ ha ñamboguejy
ArandukApp: Tohendu umi mombe’ugua’u, mombe’upy ha ñe’ẽpoty guaraníme ha upéi
tomombe’u irüme ha hogayguakuérape.
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta aty’ípe, iñiründi, ojapóta tembiaporã oïva

arandukápe, togue 41 ha 42-me.

40
Mbo’epyrä - Tema 5. Ñe’ëtéva – Verbos


• Ohechauka, ohaikuévo: oikuaaha • Oikuaa mba’épa he’íse ñe’ëtéva.
umi normatíva oñembojoaju haçua • Omombe’u mba’éichapa ñe’ëtéva oñemboaty.
morfema-kuéra ojuehe. • Ohechakuaau mba’éichapa ñe’ëtéva.
• Oipuru ñe’ë oipytyvõva Oñemboja’o iñemosusü rupi.
omoñe’ëvape oikümby haçua pe • Omosusü hekopete ñe’ëtevakuéra.
jehaipyrépe he’íva. • Omombe’u mba’épa he’íse ñe’ëtéva oñe’ëva
aváre.
• Oipuru porä ñe’ëtevakuéra haipyrépe.
• Ohaiguy ñe’ëtéva oñe’ëva aváre.
• Ñanemandu’a ñane mbo’epy ñame’ëmava’ekue. Ñamombe’u mba’érapa ko mbo’epy.

• Ñamombe’u ko árape ñañemomarandúta teroja tekome’ëva ha mba’éva rehegua.

• Jajerure temimbo’ekuérape toipe’a haçua iñaranduka togue 43-pe. Jajapo oñondivepa

tembiapo peteïha.
• Ñamoñe’ë marandu ñe’ëtéva rehegua ha ñambojovake tembiapo ñepyrürãmegua rehe.
• Ñaha’arö opavavévape tojapopa hembiapo.
• Ñahesa’ÿijo temimbo’ekuéra ndive mba’e oïva togue 43 arandukapegua.
• Jahechakuaa ñe’ëtéva ñemboaty aty.
• Ñambojoja ñe’ëtéva iñemosusü rupi ha ñe’ëtéva tee.
• Ñamoïmba ñe’ëtéva ñemosusü.
• Upéi, jajerure tohaiguy ñe’ëtéva oñe’ëva aváre haipyvópe.
• Ñahesa’ÿijo oñondivepa tembiapokuéra jahechakuaa haçua oï porãpa.

43 ha 44-pe.
• Jajepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha jaikuaáramo hekopete mba’épa
ñe’ëtéva. ¿Ñaneipytyvönepa kuatiahaípe? ¿Mba’érepa?
41

42
Mbo’epyrä - Tema 6. Muanduhe rechaukaha – Uso de la tilde acentual

• Ohechauka, ohaikuévo: oikuaaha • Ojechakuaa ñe’ë imuanduhéva.
umi normatíva ojehai haçua • Omohenda ñe’ë imuanduhe rupi.
muanduhe rechaukaha. • Ombojoja ñe’ë imuanduhe ojehaíva umi ñe’ë
imuanduhe ojehai’ÿva ndive.
• Oikuaa umi normatíva ojehai haçua muanduhe
rechaukaha.
• Oikuaa muanduhe rechaukaha jeporu rehegua.
• Oipurukuaa muanduhe rechaukaha kuatiaräme
• Omoï muanduhe kuatiaräme oñeikotevëháme.
• Ohai kuatiarã ikuatiahaípe ha omoï muanduhe
hekopete.
Ñepÿrurä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 45
• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekue ñe’ëtéva guarani rehegua.

• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy, ñamombe’u ko árape ñañe’ëtaha muanduhe rechauka
rehegua.

• Jaipe’a aranduka rogue 45 pe ha jajapo oñondive tembiapo peteïha.

• Jajerure chupekuérape tomombe’u haçua mba’éichapa muanduhe rechaukaha ha
upekuévo ohai mbykymi ohechaukahápe oikümbyhague muanduhe rechaukaha jeporu.
• Ñaipytÿvo oikotevëvape ojapopa haçua hembiapo.
• Jajesareko porã tembiapo rehe ojejapova’ekue.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’éichapa muanduhe rechaukaha jeporu.

45-pe.
43
44
Mbo’epyrä - Tema 7. Marandu – Informativo

• Ohechauka ohaikuévo omoñepyrüha • Oikuaa mba’épa he’ise marandu.
hembiapo oikuaamavavoígui ha • Ojechakuaa marandu retepy.
omohypy’ü ohóvo pe • Oikuaa mba’e ñeporandúpa ñambohovaiva’erã
omba’emombe’uséva. ojehai haçua marandu.
• Ohai porã oñeikümby porã haçua • Ohai peteï marandu peteï mba’e oikovakuére.
he’iséva. • Oiporu porã ñe’ëtéva.
• Ohai hekopete muanduhe rechaukaha.
• Ñanemandu’a marandu jaikuaáva guive. Ñambohovái ä porandukuéra: ¿Aikuaápa

marandu? ¿Mba’érepa oñe’ë? ¿Mba’ére nde ere?
• Ñamohenonde temimbo’ekuérape ojapo haçua tembiapo oïva arandukápe ñepyrüräme.
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy ha avei jahaitaha peteï marandu.

Jehai mboyve – Antes de escribir
• Jaipe’a aranduka rogue 46-me. Ñamoñe’ë ha ñamomarandu temimbo’ekuérape mba’épa

he’ise marandu ha jahechakuaa hetepy.
• Ñambyapu’a: jahai haçua peteï marandu: ñamombohovaiva’erã ã ñeporandu: ¿mba’épa
oiko?, ¿mávapepa ojehu térã mávapa ojapo?, ¿moõpa oiko?, ¿araka’épa?, ¿mba’éichapa
oiko?, ¿mba’érepa oiko?, ¿ma’erãpa?
• Ñamoñe’ë marandu vore ha jahechakuaa hetepy.
• Jahai peteï marandu ha upéi ñamoñe’ë.
Ñane mandu’a haçua – Para recordar

• Ñambohape ohai haçua peteï marandu, ojehekava’erã mba’érepa ojehaíta, ojeiporuva’erã
hekopete porandukuéra ha oñemboherava’erã.
• Ohaikuévo ñamomandu’a chupekuéra toiporu hekoitépe muanduhe rechaukaha.
Jahaipa rire – Después de escribir

• Ñamopa’ü ikatu haçuáicha opavavéva omoñe’ë hembiapo ojapova’ekue.
45

46 ha 47-me.

46
Mbo’epyrä - Tema 8. Marandu – Informativo


• Ohechauka oikuaaha • Omoñe’ë ha omosusü hekopete ñe’ëtevakuéra.
oñeme’ëva’ekue Unidad 3-pe: • Ombojoavy oikóva ha oje’éva morandúpe.
Marandu - Informativo. • Oiporu ñe’ëtevakuéra haipyräme hekoitépe.
• Ohai kuatiarã ikuatiahaípe ha omoï muanduhe
hekopete.
• Oguenohë ñe’ëtéva tee moñe’ërãgui ha
amosusü.
• Omoïmba ñe’ëjoaju aiporukuévo ñe’ëtéva tee.
• Ohai hekopete peteï marandu mbykymi.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka marandu rehegua ha

ñañemomarandúva guive Unidad 3-pe.
• Ñamoñe’ë marandu pehëngue hérava ArandukApp oikuave’ë audiolibro guaraníme.
• Upe rire temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño.
• Jajerure chupekuéra toheja ihaihakuéra mesa ári, ohechaukávo ojapopamaha hembiapo.


haiha isa’ýva.
• Jaipe’a aranduka rogue 48 ha 49-pe, jajerure chupekuérape tomoñe’ë oñondivepa ojapo
haçua hembiapo ha tojesareko ko’ä jehepyme’ë rehe:
- Ohai hekopete peteï marandu mbykymi.
- Ombojoavy oikóva ha oje’éva marandúpe.
- Oiporu ñe’ëtevakuéra haipyráme hekoitépe.
- Ohai kuatiarã ikuatiahaípe ha omoï muanduhe hekopete.
- Oguenohë ñe’ëtéva tee moñe’ërãgui ha amosusü.
- Omoïmba ñe’ëjoaju aiporukuévo ñe’ëtéva tee.

47
48 ha 49-pe.
• Jajerure arandukakuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pe japo

48
Mbo’epyrä - Tema 1. Purahéi: Primavera II – Canción: «Primavera II»


• Oikümbykuaa mba’etépa he’isehína • Oikuaa mba’e rehetépa oñe’ëtahína umi
pe ohendúvape, umi ñe’ë ikatúva ohendúvape.
he’ise mokõi térã hetave mba’e • Oikuaa mba’épa he’ise arapoty.
guaraníme. • Omombe’u mba’éichapa ohechakuaa oçuahëvo
• Ohechakuaa mba’e rehetéguipa arapoty.
oñeñe’ëhína umi ohendúvape. • Ojechakuaa mba’eichagua yvotýpa oï
purahéipe.
• Omboysýi mymba réra ajuhúva purahéipe.
• Ohaiguy ñe’ëtemiandu oïva purahéipe.
• Ohaiguy ñe’ëporãhaipyre purahéipe.
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua japuraheikuévo vy’apópe umi purahéi jaikuaáva.

• Upéi, jajapysaka mba’e mbo’epýpa ñahesa’ÿijóta ko árape.
• Upevarä ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 52-me. Jahechakuaa
ñahesa’ÿijotaha purahéi hérava «Primavera II».

• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 52-me.

• Upéi ñaporandu mba’ére oimo’ä ha’ekuéra oñeñe’ëta jehaipyrépe.
• Opavavéva ohenduva’erã hapicha remimo’ä ha omomorãva’erã ojoavýramo jepe
hemimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe temimo’ä purahéi rehegua.
• Ñahendu purahéi hérava: «Primavera II».

• Ñanemandu’a ñaimo’äva ojehaíva ogykehaípe ha jahecha oikópara’e téräpa nahániri.

• Ñañomongeta ñahendúvare ha ñambohovái porandu: ¿Mba’épa he’ise arapoty? ¿Mávapa
ohendu purahéi ñande rógape? ¿Mba’épa jahecha oçuahëvo arapoty? ¿Mba’eichagua
yvotýpa oï purahéipe? Ja’e moõpa ñahendúva ã mba’e.
49
• Jejerure temimbo’ekuérape tohekýi umi ñe’ëtemiandu oïva purahéipe, tomboysýi mymba
réra jajuhúva purahéipe.
• Jahechakuaa oïporäpa tembiapokuéra ojejapoháicha.

52 ha 53-pe.

50
Mbo’epyrä - Tema 2. Japurahéi - Cantamos


• He’ijey ñe’ëpoty, purahéi ha hetave • Imandu’a mávapa ohai purahéi «Primavera II».
mba’e. • Omoñe’ë kirirïháme purahéi «Primavera II».
• Opurahéi guaraníme. • Opurahéi hekopete pe purahéi hérava
• Ohechauka, iñe’ë rupi, «Primavera II».
mba’eichagua tékstopa pe • Opurahe’ikuévo omokangyve térã
he’ivahína (omokangyve térã omombareteve iñe’ë.
omombareteve iñe’ë, omomýi hete, • Opurahe’ikuévo omomýi hete.
• Ombombyta purahéi iñakãme.
oñe’ë hatãve térã mbegueve, iñe’ë
pohýi, ha mba’e). • Opurahe’ikuévo omohatãve térã omombegueve
iñe’ë.
• Omombe’u mba’eichagua jehaipyrépa pe
he’ivahína.
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë jey purahéi oïva
togue 54-pe, hérava «Primavera II». Jajerure toñeha’ã iñiründi opurahéi porãvéva.
• Jaikuaauka mba’eräpa ko árape ñañe’ëta.
• Ñamombe’u japuraheitaha ko árape.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, kuatiahai, haiha, mbogueha ha

mba’e.
• Jaipe’a aranduka hogue 54-pe.

• Ñañomongeta purahéi ñahendúva rehe.
• Ñañemomandu’a mávapa ohai ko purahéi, ñande gustápa, ha mba’e.
• Ñamoñe’ë jey kirirïháme purahéi .
• Temimbo’ekuéra oñemboatýta ha oñemokyre’ÿmba ha opurahéi jey jey.
• Ñaporandu mávapa ohendu purahéi guaraníme hogakuérape.
• Jajerure chupekuérape toiporavo peteï purahéi Ñe’ëporãhaipyrégui, aranduka kuatia
rogue 135 ha:
- Ñamoñe’ë porã.
- Upéi, japurahéi oñondivepa.
• Jahecha ojejapópa hekopete tembiapokuéra purahéi rehegua.
• Ñañe’ë oñondivepa mba’éichapa ñañeñandu jajapohápe tembiapo.
51
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta aty’ípe, ojapóta tembiaporã oïva arandukápe, togue

54-pe.

52
Mbo’epyrä - Tema 3. Purahéi: Asunción del Paraguay – Canción: «Asunción del Paraguay»

• Omoñe’ësyry, ombopuporã taikuéra • Omoñe’ësyry purahéi.
ha oñembo’y porã omoñe’ënguévo • Oñembo’y porã omoñe’ënguévo purahéi.
purahéi. • Omoñe’ë hekopete ñe’ënguéra purahéi
rehegua.
Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: Aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 55
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha purahéi hérava

Asunción del Paraguay rehegua.
• Ñepyrürä ñamoñe’ëta temimbo’ekuéra ndive ha uperire peteïteï.
• Ñañeha’ä opavéva oikümby umi mba’e oje’éva purahéipe.


• Jajapo porandukuéra oïva ko vorépe: ¿Mba’e purahéipa aikuaa? ¿Aikuaápa purahéi
Asunción del Paraguay? ¿Moõ rupípa ahendu jepi ko purahéi? ¿Mba’éguipa oñe’ëne ko
purahéi?
• Jahai ogykehaípe mbohováikuéra ome’ëva temimbo’ekuéra.
• Jahechakuaa: ñamoñe’ë haçua jajesarekova’ëra ñe’ësyryry, puporã ha avei ñañembo’y
porãva’erã.
• Ñamoñe’ë purahéi hérava «Asunción del Paraguay», jajesareko porä mba’eichaitépa

• Peteïteï omoñe’ë temimbo’ekuéra ha ojesareko porã hikuái ko’ä jehepyme’ëre:
- Omoñe’ësyrýpa purahéi.
- Oñembo’y porãpa omoñe’ënguévo purahéi.
- Omoñe’ëpa hekopete ñe’ënguéra puraheigua.
53
• Ñanemandu’a mba’épa ja’éra’e oikotaha ha jahecha oikópa téräpa ndoikóira’e upe

ja’eva’ekue.

55-pe.

• Pruebas oral.
54
Mbo’epyrä - Tema 4: Purahéi: Asunción del Paraguay – Canción: «Asunción del Paraguay»
Katupyryrä – Capacidades Jehepyme’ë jehechakuaáva – Indicadores

• Ombojoaju umi mba’e ojuhúva • Oikuaa purahéi «Asunción del Paraguay».
jehaipyrépe umi mba’e ha’e • Ohesa’ÿijo umi mba’e jehaipyre retepýpe oïva.
oikuaávavoi ndive. • Oikuaa umi ñe’ë oipytyvõva omoñe’ëvape
• Ohechakuaa umi mba’e jehaipyre oikümby haçua pe jehaipyrépe he’íva.
retepýpe oïva ohechakuaakuévo: • Oikuaa mba’éguipa oñe’ë ko purahéi.
Jehaipyre he’iha pe oñeha’ãrõva • Oipuru ñe’ëryru ha omyesakã ã ñe’ë
ichugui. ndoikuaáiva.
• Ojechakuaa purahéipe ñe’ëtemiandu.
• Ojechakuaa purahéipe ñe’ëporãhaipyre.
• Ñamomarandu mba’eräpa ko mbo’epy. Ñamombe’u ko árape ñamoñe’ë jeytaha purahéi

hérava «Asunción del Paraguay», ha jajapotaha tembiapokuéra ñaikümby porä haçua ko
purahéi.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: Aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, ñe’ëryru,

kuatiahai, mboheguaha ha mba’e.
• Jaipe’a aranduka rogue 55-pe. Ñamoñe’ë moñe’ërä mbo’ehára ndive. Ñamoñe’ëmba rire
• Jaikuaa mba’érepa oñe’ë purahéi. Ñamyesakã ñe’ënguéra, jaiporu upevarä ñe’ëryru.
• Ñamombe’u mba’épa he’ise ñe’ëtemiandu ha ñambojoja ha ñe’ëporãhaipyrére
• Ha jaheka temimbo’ekuéra ndive purahéipe ñe’ëtemiandu ha ñe’ëporãhaipyre.
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta aty’ípe, iñiründi, ojapóta hikuái tembiaporã oïva

arandukápe, togue 55 ha 56-me.

55
56
Mbo’epyrä - Tema 5. Ñe’éreko pota – Modo volitivo

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa mba’épa ñe’ëreko pota.
umi normatíva oñembojoaju haçua • Omoñe’ë ñe’ëtéva ñemosusü ñe’ëreko potápe.
morfema-kuéra ojuehe • Ohaikuévo ohechauka oikuaaha umi normatíva
• Oipuru ñe’ë oipytyvõva onembojoaju haçua morfema-kuéra ojuehe.
omoñe’ëvape oikümby haçua pe • Oipuru ñe’ëtéva ñe’ëreko pota tembiapópe.
jehaipyrépe he’íva.
• Oipuru ñe’ëtéva ñe’ëreko pota hekoitépe
kuatiarãme.
• Ohechauka ñe’ëtéva ñe’ëreko pota
moñe’ërãme.
• Omosusü ã ñe’ëtéva ñe’ëreko potápe hekopete.
Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: Aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 57 ha 58
• Ñanemandu’a ñane mbo’epy ñame’ëmava’ekuére. Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy.

• Ñamombe’u ko árape ñañemomarandúta ñe’ëreko pota rehegua.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: Aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, kuatiahai,

• Jajerure oipe’a haçua hikuái aranduka rogue 57-me. Jajapo oñondive tembiapo peteïha.
• Ñamoñe’ë marandu ñe’ëreko pota rehegua ha ñambohovake tembiapo ñepyrürãmeguáre.
• Ñahesa’ÿijo ñe’ëtéva mosusü ñe’ëreko potápe rehegua.
• Ñamoñe’ë ñe’ëtéva ñemosusü ñe’ëreko potápe.
• Jaipuru ñe’ëtéva ñe’ëreko pota hekoitépe kuatiarãme.
• Jahechauka ñe’ëtéva ñe’ëreko pota moñe’ërãme.
• Ñamosusü ã ñe’ëtéva ñe’ëreko potápe hekopete.
• Ñahesa’ÿijopaite oñondivepa tembiapokuéra jahechakuaa haçua oï porãpa.
57
57 ha 58-pe.
• Jajepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha jaikuaáramo hekopete mba’épa ñe’ëreko pota.
¿Ñanepytyvönepa kuatiahaípe? ¿Mba’ére?

58
Mbo’epyrä - Tema 6. Ñe’ë apo rehegua – Formación de palabras

• Ohechauka, ohaikuévo: oikuaaha • Oikuaa mba’éichapa oñembojoaju ojuehe
umi normatíva oñembojoaju haçua morfema-kuéra.
morfema-kuéra ojuehe. • Ohechakuaa mba’éichapa oiko ñe’ë pyahu.
• Oipuru ñe’ëky mboyvegua ha upeigua
jehaipýpe.
• Ohaikuévo ohechauka oikuaaha umi normatíva
ojepuruva oñembojoaju haçua morfema-kuéra
ojuehe.
• Ombojoaju hekópe morfema-kuéra ha ojapo
ñe’ë pyahu.
• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekue ñe’ëreko rehegua rehegua.

• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy, ñamombe’u ko árape jaikuaataha ñe’ë apo rehegua.

• Jaipe’a aranduka rogue 59-pe ha jajapo oñondive tembiapo peteïha.

• Jajerure temimbo’ekuérape omombe’u haçua mba’éichapa oiko ñe’ë pyahu.
• Ñambojoaju hekópe ñe’ënguéra ha jajapo ñe’ë pyahu.
• Ja’e temimbo’ekuérape tojapo ñe’ëjoaju ñe’ë ohaiva’ekuégui, tohai peteï kuatiarã
ohechaukahápe oikümby hague ñe’ë pyahu jejapo rehegua.
• Jajesarekoporã tembiapo ojejapova’ekue rehe.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’eichapa ojejapo ñe’ë pyahu.

59-pe.

59
60
Mbo’epyrä - Tema 7. Purahéi - Canción

• Omombe’ujey ohaikuévo ñe’ëpoty • Oikuaa mba’épa he’ise purahéi.
omoñe’ëva térã ohendúva. • Ohechakuaa oikuaaha purahéi retepy.
• Ohai porã oñeikümby porã haçua • Oikuaa mba’épa ñe’ërysýi aty.
he’iséva. • Ohechakuaa purahéipe ñe’ërysýi ha ñe’ërysýi
aty.
• Oikuaa mba’épa he’ise ñe’ëpujoja.
• Omombe’u mba’épa he’ise pumbasy.
• Ohai oikümbýpa purahéi vore omoñe’ëva.
• Ohai ñe’ërysýi oiporukuévo ñe’ëporãhaipyre.
• Ohai purahéi oñeikümby haçuáicha.
• Oiporu porã ñe’ëreko pota tembiaporãme.
• Oiporu porã ñe’ë apo rehegua.
• Ñanemandu’a ambue mbo’epýpe ñañemomarandúkuri ñe’ë apo rehegua. Ñaporandu

temimbo’ekuérape oiporupara’e ñe’ë pyahu ohaihápe ambue árape.
• Ñamombe’u mba’eräpa pe mbo’epy ha avei jahaitaha peteï purahéi.

Jahai mboyve – Antes de escribir

he’ise purahéi. Jahechakuaa purahéi retepy.
• Jahechakuaa mba’épa he’ise ñe’ërysýi, ñe’ësyrýi aty, ñe’ëpujoja, pumbasy.
• Jahechauka purahéipe ñe’ërysýi ha ñe’ërysýi aty.
• Ñambojoavy temimbo’ekuérape mba’épa ñe’ëpujoja ha pumbasy.
• Jajerure tojapo ambue tembiaporã ha tohai peteï purahéi. Ñamomandu’a, ohaikuévo
purahéi, oiporuva’erã ñe’ëporavopyre, ñe’ëtemiandu, ñe’ëporãhaipyre ha ojesareko porã
ohaikuévo ñe’ë.

• Ñambohape ojehai haçua peteï purahéi ha ipype ojeiporu porã haçua ñe’ëreko pota ha
ñe’ë apo.
• Uperire ojehaiguyva’erã purahéipe ñe’ërysýi ha oñemongora ñe’ërysýi aty.
61
• Ñañomongeta mba’éichapa oñeñandu ojapopa rire hembiapo.

60 ha 61-me.

62
Mbo’epyrä - Tema 8. Emilianore – Canciones de Emiliano


• Ohechauka oikuaaha • Omoñe’ë jey purahéi ha ohai ñe’ëtemiandu
oñeme’ëva’ekue Unidad 4-pe: ajuhúva.
Emilianore – Canciones de • Ombojoaju ñe’ënguéra ñe’ëporãhaipyrére.
Emiliano. • Omosusü ã ñe’ëtéva ñe’ëreko potápe.
• Omoïmba ñe’ëky mboyvegua ha upeigua ha
ojapo ñe’ë pyahu.
• Ohai ñe’ëjoaju ñe’ë pyahúgui.
• Onohë jehaipyrégui ñe’ë ogueraháva ñe’ëreko
pota.
• Oipuru ñe’ëtéva ñe’ëreko pota kuatiarãme.
• Onohë jehaipyrégui ñe’ëtemiandúva.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka purahéi rehegua, ha

• Ñamoñe’ë purahéi.
• Jajerure temimbo’ekuéra toheja ihaihakuéra mesa ári, ohechaukávo ojapopamaha
hembiapo.


haiha isa’ýva.
• Jaipe’a aranduka, rogue 62 ha 63-pe, jajerure temimbo’ekuérape tomoñe’ë oñondivepa
ojapo haçua tembiapo ha tojesareko ko’ä jehepyme’ë rehe:
• Oiporu porã ñe’ëreko pota kuatiarãme.
• Ohai kuatiarã oñeikümby haçuáicha.
• Oiporu porã ñe’ë apo rehegua.
• Ombojoja ñe’ërysýi ha ñe’ëpujoja ojepurúva purahéipe.
• Ñamoñe’ë jey purahéi ha jahai ñe’ëtemiandu jajuhúva.
• Ñamosusü ñe’ëtéva ñe’ëreko potápe.
• Ñamoïmba ñe’ëky mboyvegua ha upeigua ha jajapo ñe’ë pyahu.
• Jahai ñe’ëjoaju ñe’ë pyahúgui.
63
• Ñañomongeta tembiapokuéra ijetu’uvéva térä hasyvéva rehe. Jajapo peteï

62 ha 63-pe.

• Prueba escrita.
64
Mbo’epyrä - Tema 1. Mombe’urã: Yryvu isa’y hetárõ guare – Cuento: «Yryvu isa’y hetárõ guare»

• Oikümby mavamáva rehépa • Ohendu mombe’urã ha he’i mba’éichapa héra.
oñeñe’ë jehaipyrekuéra ohendúva • Oikuaa máva rehépa oñe’ë mombe’urãme.
ha umíva apytépe he’i máva rehépa • Ohechakuaa mombe’urãme mávapa ñe’ëgua’u
oñeñe’ëve. ha mávapa añetegua.
• Ohechakuaa mba’eichagua • Omohenda oiko haguéicha mombe’urãme.
tekotevépa pe oñeñe’ëhahína • Ohai oimo’ãva ohendu rire mombe’urã.
jehaipyrekuéra ohendúvape ha he’i • Omombe’u ohendu rire moñe’ërã.
máva ha’e oikuaávapepa ojogua • Ojoapypa hekópe jehaipyrekuéra.
upéva. • Omombe’u mba’épa ñanembo’e moñe’ërã.
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua ñamombe’ukuévo vy’apópe umi mombe’urä

jaikuaáva.
• Upevarä ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 66-me. Jahechakuaa
ñahesa’ÿijotaha mombe’urä hérava «Yryvu isa’y hetárö guare».

haiha, kuatiahai, mbogueha ha mba’e
• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 66-me.

• Upéi ñaporandu máva rehetépa oimo’ä oñeñe’ëta jehaipyrépe.
• Ñahendu mbohovaikuéra he’íva, ñamomandu’a ichupekuéra ñamomorãva’erã ñande
rapicha remimo’ä ojoavýramo jepe ñane remimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe temimo’änguéra moñe’ërä reheguáva.
• Ñahendu mombe’urä hérava: «Yryvu isa’y hetárö guare»
65

• Ñañomongeta ñahendúva rehe ha ñambohovái porandu: ¿Mba’épepa jajogua?
¿Mba’épepa jaikoe ojuehegui? ¿Oï poräpa upéva? ¿Mba’érepa?
• Ñamombe’u máva rehépa oñeñe’ë mombe’urã ñahendúva. Ñamohenda oikohaguéicha
mombe’urãme.
• Jahai ñaimo’ãva mombe’urãre.
• Ñamaña oï poräpa tembiapokuéra ojapóva temimbo’ekuéra.

66 ha 67-me.

66
Mbo’epyrä - Tema 2. Alicia oï tetä iporämba jepévape – «Alicia en el país de las maravillas»

• Omombe’u oikümbyháicha umi • Oikuaa mba’épa he’ise mombe’urã.
mba’e ohendu térã • Omombe’u mombe’urã oikuaáva.
omoñe’ëva’ekue, oñemombe’uhápe • Omoñe’ë mombe’urã Alicia oï tetä iporämba
mba’e oikova’ekue. jepévape.
• Ombojoaju hemimo’ã oñe’ënguévo: • Omombe’ukuévo mombe’urã ombohyapu porã
omoñepyrü, ombohete ha omohu’ã umi ñe’ënguéra.
pe mba’e omombe’úva, mbykýramo • Oikuaa mba’érehepa oñeñe’ë mombe’urãme.
jepe. • Oikuaa umi ñe’ë oipytyvõva omoñe’ëvape
• Oipuru, oñe’ënguévo, umi ñe’ë oikümby haçua pe jehaipyrépe he’íva.
pyahu guaraníme. • Omoñepyrü, ombohete ha omohu’ã pe mba’e
omombe’úva.
• Oipuru, porã oñe’ënguévo, umi ñe’ë pyahu
guaraníme.
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë jey mombe’urä

Yryvu isa’y hetárö guare oïva togue 66-me.
• Ñamombe’u mavarehépa oñeñe’ë mombe’urã ñahenduva’ekue.
• Ñamombe’u jey oikohaguéicha mombe’urãme.
• Jaikuaauka ko árape ñamombe’utaha mombe’urä.

• Jaipe’a aranduka hogue 68-pe. Ñamoñe’ë mombe’urã ñepyrümby hérava Alicia oï tetä
iporämba jepévape. Ñamaña ta’angakuérare ha ñambohéra guaraníme.
• Ñambohovái porandukuéra: ¿Ahendúvapa mombe’urã hérava Alicia oï tetã iporãmba
jepévape? ¿Mávapa omombe’u chéve? ¿Mba’e rehepa oñe’ë ko mombe’urã?
• Upéi ñamombe’u oñondivepa mba’éichapa pe avatee.
• Uperire, atýpe temimbo’ekuéra omombe’u jeýta Yryvu isa’y hetárö guare. Upevarã
ojesarekóta ko’ä jehepyme’ëre:
- Ñanemandu’a mavamáva rehépa oñeñe’ë.
- Jaipapa mboýpa oï hikuái.
- Ja’e mba’éichapa isa’y hikuái.
67
- Ja’e mba’éichapa opa.
• Opakuévo ko tembiapo, ojeiporavóta peteï mombe’urä Ñe’ëporähaipyrégui togue 137
hérava Ka’i rembiasakue, ñamoñe’ë oñondivepa ha upéi ñamombe’u.
• Ñaporandu mba’éichapa oñeñandu ojejapohápe tembiapo.

68-pe.

68
Mbo’epyrä - Tema 3. Mombe’urä: Sofía, vaka opuraheikuaáva - Cuento: «Sofía, vaka

opuraheikuaáva»

moñe’ërãmegua.
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha mombe’urä hérava

«Sofía, vaka opuraheikuaáva».
• Ñepyrürä ñamoñe’ëta oñondivepa ha uperire peteïteï.
• Ñañeha’ä ñamoñe’ë porä ikatu haçuáicha oñeikümby porã.


• Ñaporandu ¿Ahechávapa vaka opurahéirö? ¿Oïpa mymba oñe’ëva ha mba’e?
¿Mba’eichagua jehaipyrépa oï umi gua’uhápente oikóva? oïva upe toguépe.
• Jahechakuaa ñamoñe’ë haçua jajesarekova’ëra ñe’ë syryry, puporã ha ñembo’y porã
rehe.
• Jaipe’a togue 69 arandukápe.

• Ñamoñe’ë mombe’urã: Sofía, vaka opuraheikuaáva jajesareko porã mba’eichaitépa
ñamoñe’ëva’erä, ha upéi temimbo’ekuéra omoñe’ëta kirirïháme raë.
• Peteïteï omoñe’ë temimbo’ekuéra ha jajesareko porã hikuái jehepyme’ëre:
- Omoñe’ësyrypa moñe’ërã.
69

ja’eva’ekue.

69-pe.

• Pruebas oral.
70
Mbo’epyrä - Tema 4: Mombe’urä: Sofía, vaka opuraheikuaáva – Cuento: «Sofía, vaka

opuraheikuaáva»

• Ohechakuaa mavamávaguipa • Oikuaa omoñe’ëvape máva rehetépa oñeñe’ë
oñeñe’ë opaichagua jehaipyre moñe’ëráme.
omoñe’ëvape. • Ohechakuaa moõpa mombe’urã oiko.
• Oikümby jehaipyrépe mamáva • Ohechakuaa mombe’urãme mávapa avatee.
rehepa oñeñe’ë ha umíva apytéguipa • Ohechakuaa mombe’urãme mávapa avatee’ÿ.
máva rehe oñeñe’ëve. • Ohechakuaa mombe’urãme mávapa añetegua
• Ombojoavy umi mba’e ikatúva oiko ha mávapa añetegua’ÿ.
añetehápe umi ndaikatumo’ãivagui • Ohai tekombo’erã ohejáva ko mombe’urã.
oiko añetehápe.

mombe’urä hérava Sofía, vaka opuraheikuaáva, ha jajapotaha tembiapokuéra ñaikümby
porä haçua ko mombe’urä.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, ñe’ëryru, haiha,

• Ñamoñe’ë moñe’ëra ha ja’e mba’eichaitépa ojapova’erä tembiapo.
• Temimbo’ekuéra ohechakuaava’erã mba’eichagua moñe’ëräpa, oikuaa mba’épa he’ise
mombe’urä, omombe’u moõpa mombe’urã oiko ha mba’érepa oñe’ë.
• Mitänguéra ohechakuaava’erã avei mávapa avatee ha avatee’ÿ mombe’urãme.
• Upéi omyesakãva’erã ñe’ënguéra, ñe’ëryru rupi.
• Upe rire temimbo’ekuéra ombohováita porandukuéra mombe’urã reheguáva.
• Oñondivepa ja’e tekombo’erã oheja ko mombe’urã.

69 ha 70-me.
71

72
Mbo’epyrä - Tema 5. Ñe’ëtéva ára mboyvegua – Los tiempos pasados del verbo

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa mba’épa ñe’ëtéva ára mboyvegua.
umi normatíva oñembojoaju haçua • Omoñe’ë ñe’ëtéva ára mboyvegua ñemosusü
morfema-kuéra ojuehe. hekopete.
• Oipuru ñe’ë oipytyvõva • Ohaikuévo ohechauka oikuaaha umi normatíva
omoñe’ëvape oikümby haçua pe onembojoaju haçua morfema-kuéra ojuehe.
jehaipyrépe he’íva. • Oipuru ñe’ëtéva ára mboyvegua tembiapópe.
• Oipuru ñe’ëtéva ára mboyvegua hekoitépe
kuatiarãme.
• Ohechauka ñe’ëtéva ára mboyvegua
moñe’ërãme.
• Omosusü ã ñe’ëtéva ára mboyvegua hekopete.

• Ñamombe’u ko árape ñañemomarandúta ñe’ëtéva ára mboyvegua rehegua.

• Jajerure oipe’a haçua hikuái aranduka togue 71-me. Jajapo oñondivepa tembiapo peteïha.
• Ñamoñe’e marandu Ñe´ẽtéva ára mboyvegua rehegua ha ñambojovake tembiapo
ñepyrurãmegua rehe
• Ñaipytyvö temimbo’ekuérape ojapo haçua ambue tembiapokuéra.
• Jaikuaa mba’épa ñe’ëtéva ára mboyvegua ha ma’eräpa ojepuru.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaave ñe’ëjoajuha.
• Upéi ñamoï ñe’ëtéva ára mboyvegua tekotevëva ñe ñe’ë joajukuérape.
• Ñamoñe’ë ã ñe’ëtéva ñemosusü.
• Ñahesa’ÿijombaite tembiapokuéra ojapova’ekue jahechakuaa haçua oïporãpa.
73
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño, tembiaporãme oïva arandukápe, togue 71
ha 72-me.
• Jajepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha jaikuaáramo hekopete mba’épa ñe’ëtéva
ára mboyvegua. ¿Ñaneipytyvönepa kuatiahaípe? ¿Mba’érepa?

74
Mbo’epyrä - Tema 6. Ñe’ëpehë tïgua jehairä – Formación de sílabas nasales


• Ohechauka, ohaikuévo: oikuaaha • Oikuaa ñe’ëpehë tïguáva jehairã jeporu rehegua.
umi normatíva ojehai haçua • Oipuru hekopete ñe’ëpehë tïguáva jehairã
muanduhe ha tyapu tïgua tembiaporãme.
rechaukaha. • Oikuaa ñe’ë ogueraháva ñe’ëpehë tïguáva
jehairã.
• Ohaiguy ñe’ëme muanduhe tïgua.
• Oikuaa umi normatíva ojehai haçua
muanduhekuéra.
• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekuére.

• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy, ñamombe’u ko árape jaikuaataha ñe’ëpehë
tïgua jehairä ehegua.

• Jaipe’a aranduka rogue 73-pe ha jajapo oñondive tembiapo peteïha.

• Jajerure temimbo’ekuérape omombe’u haçua mba’éichapa ojehai ñe’ëpehë tïgua jehairã
ha upéi tombojoaju hekópe ñe’ënguéra ha ohechakuaa ñe’ëpehë tïgua. Ohai ñe’ëjoaju ha
tomongora umi ñe’ëpehë tïguáva.
• Uperire temimbo’ekuéra ohaíta peteï kuatiarã ohechaukahápe oikümbyhague ñe’ëpehë
tïguáva jehairä rehegua.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’épa ñe’ëpehë tïgua jehairä.

73 pe.

aja tembiapo?, ¿mba’épa nahesakãi?, ¿mba’érepa?, ¿mba’épa peikuaaseve
75
76
Mbo’epyrä - Tema 7. Mombe’urä – Cuento

• Omombe’ujey ohaikuévo • Oikuaa mba’epa he’ise mombe’urã.
mombe’urã omoñe’ëva térã • Ohechakuaa mombe’urã retepy.
ohendúva. • Omombe’u mombe’urã ha hechakuaa hetepy.
• Ohechauka ohaikuévo omoñepyrüha • Ohai porã mombe’urã oñeikümby haçuáicha.
hembiapo oikuaamavavoígui ha • Omoñepyrü, ombohete ha ombopaha pe
omohypy’ü ohóvo pe omombe’úva.
omba’emombe’uséva. • Oiporu porã ñe’ëtéva ára mboyvegua
• Ohai porã oñeikümby porã haçua hembiaporãme.
he’iséva. • Ohai porã ñe’ëpehë tïguáva.
• Ñanemandu’a ha ñamombe’u mombe’urã jaikuaáva guive. Ñamombe’u máva rehépa oñeñe’ë

mombe’urã ñamombe’úva.
• Ñamohenonde temimbo’ekuérape ojapo haçua tembiapo oïva ñepyrüräme. Ñamombe’u
mba’eräpa ko mbo’epy ha avei jahaitaha peteï mombe’urã.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, kuatiahai, haiha,

• Jaipe’a aranduka rogue 74-pe. Ñamoñe’ë ha ñamomarandu temimbo’ekuérape mba’épa

he’ise mombe’urã. Jahechakuaa mombe’urã retepy: iñepyrümby, imbyte ha ipaha.
• Jahechauka mba’épa mombe’urãme katuete oïva’erä: avatee, avatee’ÿ, moõpa oiko,
araka’épa oiko.
• Jajapo tembiaporã peteï, mokõi ha mbohapyha, ha upéi ja hai térä ñamoïmba mombe’urã
ñande gustavéva rehegua.

• Ñambohape ojehai haçua peteï mombe’urã ha ipype ojeiporu porã haçua ñe’ëtéva ára
mboyvegua ha ñe’ëpehë tïguáva.

• Ñañomongeta hendivekuéra mba’éichapa oñeñandu ojapopa rire hembiapo.
77

togue 74 ha 75-pe.

78
Mbo’epyrä - Tema 8. Mombe’urä – Cuentos

• Ohechauka oikuaaha • Ohechakuaa mombe’urãme mávapa avatee.
oñeme’ëva’ekue Unidad 5 pe: • Ohechakuaa mombe’urãme mávapa avatee’ÿ.
Mombe’urä - Cuento. • Ohai tekombo’erã ohejáva ko mombe’urã.
• Ohechakuaa mombe’urã retepy.
• Omoñepyrũ, ombohete ha ombopaha pe
omombe’úva.
• Ojechakuaa mombe’urã añetegua térã
añetegua’ÿ.
• Oiporu porã ñe’ëtéva ára mboyvegua
hembiaporãme.
• Oiporu porã ñe’ëpehẽ tïguáva hembiaporãme.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka mombe’urä rehegua, ha

• Ñamoñe’ë mombe’urä.
• Upe rire temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño ha jerure chupekuéra toheja ihaihakuéra
mesa ári, ohechaukávo ojapopamaha hembiapo.


haiha isa’ýva.
• Jaipe’a aranduka rogue 76 ha 77-me, jajerure temimbo’ekuérape tomoñe’ë hikuái
oñondivepa ojapo haçua tembiapo ha tojesareko ko’ä jehepyme’ë rehe:
- Ohai ñe’ëjoaju ikuatiahaípe ha mbosa’y pu’ae imuanduhéva ha ambohyapu.
- Ohechakuaa mombe’urãme mávapa avatee.
- Ohechakuaa mombe’urãme mávapa avatee’ÿ.
- Ohai tekombo’erã ohejáva ko mombe’urã.
- Ohechakuaa mombe’urã retepy.
- Omoñepyrü, ombohete ha ombopaha pe omombe’úva.
- Oiporu porã ñe’ëtéva ára mboyvegua hembiaporãme.
- Oiporu porã ñe’ëpehë tïguáva hembiaporãme.
79
• Ñañomongeta tembiapokuéra ijetu’uvéva térä hasyvéva rehe. Jajapo peteï autoevaluación

ñanemoaranduva’ekuégui ko Unidad-pe.
76 ha 77-me.
• Jajerure arandukakuéra jahepyme’ë haçua. Ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu

pejapohápe tembiapo?, ¿mba’épa noñemyesakãi peëme? ¿mba’érepa?, ¿mba’épa
peikuaaseve?
80
Mbo’epyrä - Tema 1. Górro kosina apo - Pasos para hacer gorro de cocina.

• Oikümby oje’éva ichupe • Omombeu mba’éichapa jajapova’erã górro
mba’emba’épa ojapova’erã ohuga kosináme çuarã.
haçua ha oikuaa haçua mba’éichapa • Oikuaa mba’éicha jajapova’erã górro kosináme
ojapova’erã opaichagua mba’e çuarã.
ijedádpe çuarã. • Omboysýi mba’eichaitépa ojapova’erã górro.
• Oikuaa umi mba’e oñeikotevëva ojejapo haçua
górro kosináme çuarã.
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua ñamombe’ukuévo mba’e tembi’úpa jajapokuaa ha

mba’eichagua aópa jaiporuva’erã ñakosinahápe.
• Upe rire, ja’e mba’e mbo’epýpa ñahesa’ÿijóta ko árape.
• Upevarä ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 80-pe. Jahechakuaa
ñahesa’ÿijotaha górro kosina apo rehegua.

• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 80-pe: ¿Mba’épa ajapova’erã
ajapo mboyve tembi’u? ¿Mba’épa aiporuva’erã ajapo haçua tembi’u? ¿Mba’eichagua
aópa aiporuva’erã?
• Upéi ñaporandu mba’érepa oñeñe’ëta jehaipyrépe.
• Ñamomandu’a ñamomorãva’erã opavavéva remimo’ä, ojoavýramo jepe
ñaneremimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe temimbo’ekuéra remimo’ä górro kosina apo rehegua.
• Ñahendu moñe’ërä hérava: Górro kosina apo.

• Ñañomongeta ñahendúvare ha ñambohovái oñeporandúva: ¿Mba’épa ñamoĩ ñane akãre
jajapo haçua tembi’u? ¿Mba’érepa hi’ã ñandéve iporã jaiporu pe górro?
81
• Ñamombe’u máva rehépa oñeñe’ë jehaipyre ñahendúva’ekuépe. Ñamohenda
ojejapohaguéicha górro kosina apo ñahendúva’ekue.
• Upéi ñamoñe’ë ha ñamyesakä tembiapokuéra oïva mi togue 80 ha 81-me arandukapegua.
• Jahechakuaa oïporäpa tembiapokuéra ojejapoháicha.

80 ha 81-me.

82
Mbo’epyrä - Tema 2. Tembiporukuéra kosinamegua – Utensilios de cocina

• Omombe’u oikümbyháicha • Oikuaa tembiporukuéra kosinamegua.
opaichagua ohendúva térã • Oikuaa mba’éichagua tembipurúpa ojeipuru
omoñe’ëva. kosináme.
• Oipuru, oñe’ënguévo, umi ñe’ë • Oikuaa umi mba’e oñeikotevëva ojejapo ha ja’u
oikuaa pyahúva ohóvo guaraníme. haçua tembi’u.
• Ojapo hekopete apoukapy.
• Omboysýi tembiporukuéra réra.
• Oiporu hekopete ñe’ë pyahu guaraníme.
• Omombe’u mba’éichapa jaiporu ha
jajoheiva’erã tembiporu kosinamegua.
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamombe’u jey mba’épa

oñeikotevë ojejapo haçua tembi’u ha mba’eichagua aópa jaiporuva’erã kosináme.
• Upéi ñamohenonde temimbo’ekuérape tojapo tembiapo oïva ñepyrüräme.
• Jaikuaauka ko árape jaikuaataha tembiporu kosinamegua.

• Jaipe’a aranduka hogue 82-me.

• Ñamombe’u mba’e tembi’úpa jajapokuaa ha mba’eichagua tembiporúpa jaiporu jajapo
haçua upe tembi’u.
• Uperire, jaipe’a aranduka rogue 82-me. Ñamoñe’ë atýpe kuatiarä ha ñamyesakã umi ñe’ë
ndajaikuaáiva ñe’ëryru rupive.
• Ñaporandu mba’eichagua tembiporúpa ojeiporu kosinápe ha ñamboysýi.
• Temimbo’ekuéra omombe’u mba’éichapa ojeiporuva’erã tembiporu kosinamegua,
ojesareko porã mba’eichaitépa ojejoheiva’erã tembiporu.
• Upéi, atýpe ojapo hikuái peteï cartel mba’éichapa ojeiporu ha ojejoheiva’erã tembiporu
kosinamegua.
• Avei ojapóta hekópe tembiapokuéra moñe’ërä rehegua oïva aranduka rogue 82-me.
• Ñaporandu mba’éichapa oñeñandu hikuái ojapohápe hembiapo.
83

82-me.

84
Mbo’epyrä - Tema 3. Apoukapy: Pizza apo – Instructivo: Receta de pizza


moñe’ërãmegua.
Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: Aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 83
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha apoukapy pizza apo.

• Ñañeha’ä, ñamoñe’ẽnguévo oñeikümby porã mba’épa ja’e.


• Jajapo porandu upe toguepegua: ¿Ha’usépa pizza? ¿Ajapokuaápa pizza? ¿Mba’e
tembi’úpa ha’useve? ¿Mba’érepa oñe’ë jehaipyre? ¿Mba’ére nde ere?
• Ja’e: ñamoñe’ë haçua jajesarekova’ëra ñe’ë syryry, puporã ha ñembo’y porã rehe.
• Jaipe’a aranduka rogue 83-pe.

• Ñamoñe’ë apoukapy hérava Pizza apo, jajesareko porã mba’eichaitépa ñamoñe’ëva’erä,
ha upéi temimbo’ekuéra omoñe’ëta kirirïháme.
• Peteïteï omoñe’ë temimbo’ekuéra ha jajesareko porã hikuái jehepyme’ëre:
- Omoñe’ësyryrýpa moñe’ërã.

ja’eva’ekue.
85

83-pe.

• Pruebas oral.
86
Mbo’epyrä - Tema 4: Apoukapy: Pizza apo – Intructivo: Receta de pizza

• Ohechakuaa oikümby omoñe’ëva • Oikuaa pizza apo rehegua.
he’ihápe mba’éichapa ohugava’erã, • Omombe’u mba’éichapa ojejapova’erã pizza.
ha mba’éichapa ojapova’erã umi • Oikuaa umi mba’e oiporúva ojejapo haçua
mba’e ijedádpe çuarã. pizza.
• Omohenda ojejapohagueichaite pizza.
• Oikuaa mba’eichagua arandukápepa jajuhu
peichagua haipyre.
• Omboysýi umi tembiporu aikotevëva ojapo
haçua pizza.

apoukapy hérava pizza apo, ha jajapotaha tembiapokuéra ñaikümby porä haçua ko
moñe’ërä.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, moñe’ërã, ñe’ëryru,

jajerure temimbo’ekuérape ohasa haçua togue 84-pe.
• Ñamoñe’ë moñe’ëra ha jajesareko porã mba’eichaitépa jajapova’erä tembiapo.
• Ja’e temimbo’ekuérape tohechakuaa mba’eichagua moñe’ëräpa.
• Ñamoñe’ë mba’éichapa pizza apo, jahechakuaa mba’éichapa ojejapova’erã pizza ha umi
mba’e ojeiporúva ipype.
• Temimbo’ekuéra omohendava’erã mba’éicha ojejapo pizza. Avei omyesakãva’erã ñe’ë
pyahúva ojuhúva, ñe’ëryru rupive.
• Ñamombarete mba’épa he’ise apoykapy.
• Jajapo porandukuéra nivel inferencial ha apreciativo-pe.
• Ja’e: jajapo porã haçua umi receta tekotevë jaikuaa umi mba’e oñeikotevëtava ha
mba’éicha ojejapova’erã.
87
83 ha 84-pe.

88
Mbo’epyrä - Tema 5. Ñe’ëteja ñemohenda – Clasificación del adverbio

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa mba’épa he’ise ñe’ëteja.
umi normatíva oñembojoaju haçua • Ojechakuaa ñe’ëteja ñemohenda rehegua.
morfema-kuéra ojuehe. • Omoñe’ë hekopete ñe’ëtejakuéra.
• Oipuru ñe’ë oipytyvõva • Oiporu porä ñe’ëteja ñe’ëjoajúpe.
omoñe’ëvape oikümby haçua pe • Ohai ñe’ëteja hendapete.
jehaipyrépe he’íva. • Oiporu ñe’ëteja kuatiaräme.

• Ñamombe’u ko árape ñañemomarandúta ñe’ëteja ñemohenda rehegua.

• Jajerure oipe’a haçua hikuái aranduka togue 85-pe. Jajapo oñondive tembiapo peteïha.
• Ñamoñe’ë marandu ñe’ëteja ñemohenda rehegua ha ñambojovake tembiapo
ñepyrürãmegua rehe.
• Jajerure temimbo’ekuérape: ombojoavy ñe’ëteja tekogua ha tendagua, avei ombojoja a
ha ñambojoavy ambue ñe’ëtejakuéra.
• Uperire temimbo’ekuéra oiporuva’erã ñe’ëteja kuatiarãme.
• Ñahesa’ÿijo oñondivepa tembiapokuéra ojejapova’ekue jahechakuaa haçua oï porãpa.

togue 85 ha 86-me. Jajepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha jaikuaáramo hekopete
mba’épa ñe’ëteja ñemohenda. ¿Ñaneipytyvönepa kuatiahaípe? ¿Mba’érepa?

89
90
Mbo’epyrä - Tema 6. Ñe’ë imuanduhe’etáva – Palabras politónicas


• Ohechauka, ohaikuévo: oikuaaha • Oikuaa ñe’ë imuanduhe’etáva jeporu rehegua.
umi normatíva ojehai haçua • Oipuru hekopete ñe’ë imuanduhe’etáva
muanduhe ha tyapu tïgua kuatiarãme.
rechaukaha. • Ohechauha oikuaaha jehaipýpe normatíva
ojehai haçua muanduhe tïgua rechaukaha
rehegua.
• Ohechauha oikuaaha jehaipýpe normativa tyapu
tïgua rechaukaha rehegua.
• Ohai ñe’ë imuanduhe’etáva ha ajapo ñe’ëjoaju.
Ñepÿrurä - Inicio | Pytyvörä: Aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 87
• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekue ñe’ëteja rehegua. Ñamombe’u

mba’épa ñe’ëteja ha mba’éichapa oñemohenda.
• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy, ñamombe’u ko árape jaikuaataha ñe’ë
imuanduhe’etáva rehegua.


• Jajerure temimbo’ekuérape omombe’u haçua ñe’ë imuanduhe’etáva ha upekuévo tohai
mbykymi ohechaukahápe oikümbyhague ñe’ë imunaduhe’etáva jeporu.
• Ñaipytyvõ oikotevëva ojapopa haçua hembiapo.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’éichapa ñe’ë imuanduhe’etáva jeporu.

togue 87-me.

91
92
Mbo’epyrä - Tema 7. Apoukapy - Instructivo


• Ohechauka ohaikuévo omoñepyrüha • Oikuaa mba’épa he’ise apoukapy.
hembiapo oikuaamavavoígui ha • Oikuaa mba’éichapa ojejapo chipa guasu.
omohypy’ü ohóvo pe • Omombe’u mba’éichapa ojejapova’erã chipa
omba’emombe’uséva. guasu.
• Ohai porã oñeikümby porã haçua • Oikuaa umi mba’e oñeikotevëva ojejapo haçua
he’iséva. chipa guasu.
• Ojapo hekopete apoukapy.
• Omohenda porã ohaívo, mba’éichapa
ojejapova’erã chipa guasu.
• Ohai oñeikümby haçuáicha.
• Oiporu porã ñe’ëteja kuatiarãme.
• Oiporu porã ñe’ë imuanduhe’etáva
kuatiarãme.
• Ñanemandu’a ha ñamombe’u jey Pizza apo rehegua ha mba’épa ñaikotevë jajapo haçua
ko tembi’u.
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy ha avei jahaítaha tembi’u apoukapy rehegua.

• Jaipe’a aranduka rogue 88-pe. Ñamoñe’ë ha ñamomarandu temimbo’ekuérape mba’épa

he’ise apoukapy.
• Ñamboapu’a ha ñamomba’e: apoukapy he’iseha umi jehaipyre ohechaukáva
mba’eichaitépa jajapova’erã opa mba’e; mba’éichapa jahugava’erã, mba’éichapa jajapo
tembi’u, mba’éichapa jaiporuva’erã computadora, tablet, teléfono ha hetave mba’e.
• Jajerure temimbo’ekuérape ohechakuaa mba’épa oñeikotevë ojejapo haçua chipa guasu.
• Ha upéi omombe’u hikuái tembiporu ñaikotevëva jajapo haçua chipa guasu.

• Ñambohape ojehai haçua peteï apoukapy, ipype ojeporu porã haçua ñe’ëteja ha ñe’ë
imuanduhe’etáva.
93
• Uperire, ja’e temimbo’ekuéra hógape ohai haçua mba’éichapa ojejapo tembi’u
ho’usevéva.

88 ha 89-pe.

94
Mbo’epyrä - Tema 8. Apoukapy – Instructivo

• Ohechauka oikuaaha • Ojapo hekopete apoukapy.
oñeme’ëva’ekue Unidad 6-me: • Omombe’u mba’éichapa jajapova’erã ao
Apoukapy - Instructivo. tenondegua kosináme çuarã.
• Oikuaa mba’éicha jajapova’erã ao tenondegua
kosináme çuarã.
• Omboysýi mba’eichaitépa ojapova’erã ao
tenodegua kosináme çuarã.
• Oikuaa umi mba’e oñeikotevëva ojejapo haçua
ao tenondegua kosináme çuarã.
• Ohaiguy ñe’ëteja ha ojapopa ñe’ëjoaju.
• Omohenda porã ohaíva, mba’éichapa
ojejapova’erã ao tenondegua kosináme çuarã.
• Oikuaa umi mba’e oiporúva ajapo haçua
apoukapy.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka apoukapy rehegua, ha

ñañemomaranduva’ekue guive Unidad 6-me.
• Ñamoñe’ë moñe’ërä apoukapy rehegua.
• Ja’e jevy mba’épa ojejapóta.
• Upe rire temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño.
• Jajerure chupuekuéra toheja ihaihakuéra mesa ári, ohechaukávo ojapopamaha
hembiapo.


haiha isa’ýva.
oñondivepa ojapo haçua tembiapo ha tojesareko ko’ã jehepyme’ë rehe:
- Omombe’u mba’éichapa ojejapo ao tenodegua kosináme çuarã.
- Oiporavo ñe’ë ha omoïmba ñe’ëjoaju.
- Onohë jehaipyrégui ñe’ë he’iseavýva.
- Ohai tembi’u Paraguái ho’usevéva.
- Ohai oñeikümby haçuáicha.
95
- Oiporu porã ñe’ëteja kuatiarãme.
- Oiporu porã kuatiarãme ñe’ë imuanduhe’etáva.

90 ha 91-me.

96
Mbo’epyrä - Tema 1. Mombe’ugua’u: Mogonalo, mbói jy’y – Mito: «Mogonalo, mbói jy’y»

• Oikümby mavamáva rehépa • Ohendu mombe’ugua’u ha he’i mba’éichapa
oñeñe’ë jehaipyrekuéra ohendúva héra
ha umíva apytépe he’i máva rehépa • Oikuaa máva rehépa oñeñe’ë mombe’ugua’úpe.
oñeñe’ëve. • Ohechakuaa mombe’ugua’úpe mba’e porã ha
• Ohechakuaa mba’eichagua mba’evai.
tekotevépa pe oñeñe’ëhahína • Omohenda oikohaguéicha ombe’ugua’úpe.
jehaipyrekuéra ohendúvape ha he’i • Ohai tekombo’erã ohendu rire mombe’ugua’u.
máva ha’e oikuaávapepa ojogua
upéva.
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua ñamombe’ukuévo vy’apópe umi mombe’ugua’u

jaikuaáva.
• Upevarä ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 94 pe. Jahechakuaa
ñahesa’ÿijotaha mombe’ugua’u hérava «Mogonalo, mbói jy’y».

• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 94-pe: ¿Mba’eichagua

mombe’ugua’úpa aikuaa? ¿Mba’épa añandu ahendúvo mombe’ugua’u? ¿Agueroviápa?
¿Mba’érepa?
hemimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe temimo’ä mombe’ugua’u rehegua.
• Ñahendu mombe’ugua’u hérava: «Mogonalo, mbói jy’y».
97
• Ñanemandu’a ñaimo’äva ojehaíva ogykehaípe ha jahecha oikópara’e téräpa nahániri.

• Ñañomongeta ñahendúvare ha ñambohovái porandu: ¿Mba’épa he’i Mogonalo upe toba-
pe? ¿Mávapa ohendu Mogonalo oñe’ërõ toba ndive? ¿Mba’épa he’i Taanki ani haçua umi
toba ojukaparei mymba? ¿Moõpa oiko umi Toba Qom?
• Temimbo’ekuéra omombe’uva’erã máva rehépa oñeñe’ë mombe’ugua’u
ñahendúva’ekue, avei ombojoavy oikóva añetéramo ha gua’úramo.
• Jejerure tojehai mba’épa oñeimo’ãva mombe’ugua’úre.

94 ha 95-pe.

98
Mbo’epyrä - Tema 2. Ñamombe’u mombe’ugua’u - Narramos el mito


• Omombe’u oikümbyháicha • Oikuaa mba’épa he’ise mombe’ugua’u.
opaichagua ohendúva térã • Omombe’u mombe’ugua’u oikuaáva.
omoñe’ëva. • Omoñe’ë mombe’ugua’u oikümbyháicha
• Omoñe’ëvo mombe’ugua’u ha ojehechakuaa:
Omoñepyrüha, ombohete ha omuhu’ãha
omombe’úva.
• Omombe’ukuévo mombe’ugua’u ombohyapu
porã umi ñe’ënguéra.
• Oikuaa mba’erehepa oñeñe’ë mombe’ugua’u.
• Oikuaa umi ñe’ë oipytyvõva omoñe’ëvape
oikümby haçua pe jehaipyrépe he’íva.
• Oikuaa mba’épa mombe’ugua’u ñamombe’úvo
jaiporuva’erä.
• Ohai tekombo’erã ohejáva mombe’ugua’úpe.
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë je’y

mombe’ugua’u Mogonalo, mbói jy’y oïva aranduka togue 96-me.
• Ñamombe’u máva rehépa oñeñe’ë mombe’ugua’u ñahendúva. Ñamombe’u jey
oikohaguéicha mombe’ugua’úpe.
• Jaikuaauka ko árape ñamombe’utaha mombe’ugua’u.

• Jaipe’a aranduka hogue 96-me. Ñamombe’u ñane irünguérape mombe’ugua’u

aikümbyháicha mombe’ugua’u oïva ñepyrüräme.
• Ñambohovai porandukuéra: ¿Mogonalo piko michï térã tuicha? ¿Mba’eichaguápa isa’y?
¿Moõpa ohose? ¿Mba’eichagua guyra piko karáncho? ¿Moõ rupipa oiko umi Toba Qom?
• Ñamombe’u jey mombe’ugua’u ñahendúva, upevarä ñamoñepyrü, upéi ñamombe’u
imbyte ha ipaha.
• Uperie, atýpe, temimbo’ekuéra ojapóta peteï tekochauka mombe’ugua’u rehegua.
Upevarã ojesarekota ko’ä ko’ã mba’ére:
- Ñañembyaty ha jahai mba’épa jajapóta.
- Jaiporavo ñande apytégui mávapa ñane sãmbyhýta.
- Ja’e mávapa oikóta avatee ha avatee’ÿramo.
- Oha’ãtava upe tóba-pe oñemondéta ha’ekuéra oñemondeháicha.
- Oha’ãtava Mogonalópe katu omoïta ijehe ao térã kuatia jy’ýicha isa’ýva.
99
- Oha’ãtava Taankipe ojapóta ipeporã kuatia’atãgui.
- Ñamoñe’ë, ja’e ha ja’e jey oñondive pe mombe’u gua’u jahechaukátava.
- Jahechauka ñane rembiapo ñane irünguérape.
• Ja’e temimbo’ekuérape tojapo hekopete tembiapokuéra oïva aranduka togue 96-me.
• Ñaporandu mba’éichapa oñeñandu ojapohápe tembiapo.

togue 96-me.

100
Mbo’epyrä - Tema 3. Mombe’ugua’u: Jaguarete hovy – Mito: «Jaguerete hovy»

moñe’ërãmegua.
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha mombe’ugua’u heráva

Jaguarete hovy.


• Jajapo porandu upe togue pegua ¿Mba’érepa oñe’ë jehaipyre? ¿Mba’ére nde ere?,
¿Aikuaápa mombe’ugua’u? ¿Mba’éichapa héra?
• Jahechakuaa ñamoñe’ë haçua jajesarekova’ëra ñe’ë syryry, puporã ha ñembo’y porã
rehe.
• Jaipe’a aranduka rogue 97-me.

• Ñamoñe’ë mombe’ugua’u hérava Jaguarete hovy, jajesareko porã mba’éichaitépa
• Peteïteï omoñe’ëta temimbo’ekuéra ha jajesareko porã hikuái jehepyme’ëre:
- Omoñe’ësyrýpa moñe’ërã.
101


97-me.

• Pruebas oral.
102
Mbo’epyrä - Tema 4: Mombe’ugua’u: Jaguarete hovy – Mito: «Jaguerete hovy»

• Oikümby jehaipyrépe mavamáva • Oikuaa omoñe’ëvape máva rehetépa oñeñe’ë.
rehepa oñeñe’ë ha umíva • Ohechakuaa máva rehetépa oñeñe’ëhína umi
apytéguipa máva rehe oñeñe’ëve. jehaipyre omba’emombe’úvape.
• Ohechakuaa mba’épa oiko • Ohechakuaa moõmoõpa oiko ko
jehaipyre omoñe’ëvape ha mombe’ugua’u.
mba’érepa oiko upéva. • Ohechakuaa mba’e oiko mombe’ugua’u ha
mba’ére oiko.
• Ohechakuaa mombe’ugua’úpe mba’e porã ha
mba’evai.
• Ohai tekombo’erã ohejáva ko mombe’ugua’u.

mombe’ugua’u hérava «Jaguarete hovy», ha jajapotaha tembiapokuéra ñaikümby porä
haçua ko moñe’ërä.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, moñe’ërã, ñe’ëryru,

• Jaipe’a aranduka rogue 97-me. Ñamoñe’ë mombe’ugua’u mbo’ehára ndive.

Ñamoñe’ëmba rire jajerure temimbo’ekuérape ohasa haçua togue 98-pe.
• Ñamoñe’ë moñe’ëra ha jajesareko porã mba’eichaitépa jajapova’erã tembiapo.
• Ñamoñe’ë raë ta kirirïháme.
• Jaikuaa mba’érepa oñe’ë moñe’ërä. Jahechakuaa mba’e oiko mombe’uguaúpe ha
mba’érepa oiko.
• Jaejerure temimbo’kuérape tomyesakã ñe’ë pyahu ojuhúva, oiporu ñe’ëryru upevarä.
• Upé irire tombohovái hikuái porandukuéra nivel inferencial ha apreciativo-pe. Ha
ojepy’amongeta ha ohai Jaguarete hovy pu’akáre.
103
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta iñirüme, aty’ípe, ojapóta tembiaporã oïva
arandukápe, togue 97 ha 98-pe.

104
Mbo’epyrä - Tema 5. Ñe’ëjoajuteï ñemboaty’aty – Clasificación de la oración simple

• Ohechauka, ohaikuévo, oikuaaha • Oikuaa mba’épa ñe’ëjoajuteï.
umi normatíva oñembojoaju haçua • Oikuaa mba’éichapa ñe’ëjoajuteï oñemohenda.
morfema-kuéra ojuehe. • Oguenohë haipýgui opaichagua ñe’ëjoajuteï.
• Ohai hekopete ñe’ëjoajuteï.
• Ohesa’ÿijo ñe’ëjoaju ha ohaiguy mba’eichagua
ñe’ëjoajuteïpa.
• Oikuaa umi normatíva oñembojoaju haçua
morfema-kuéra ojuehe.

• Ñamombe’u ko árape ñañemomarandúta ñe’ëjoajuteï ñemboaty’aty rehe.

• Ñamoñe’ë marandu ñe’ëjoajuteï rehegua ha ñambojovake tembiapo ñepyrürãmegua rehe.
• Ja’e temimbo’ekuérape tohesa’ÿijo mba’e oïva togue 100 arandukapegua, oikuaa
mba’épa he’ise ñe’ëjoajuteï, omohenda ha ombojoavy ñe’ëjoajuteï: ombotovéva,
oporandúva, apoukapýva, oimo’ãva, potapýva.
• Upéi, tohai hikuái ñe’ëjoaju ha tomombe’u mba’eichagua ñe’ëjoajuteïpa.
• Upe rire katu tomaña ta’angáre ha tohai ñe’ëjoaju potapýva ha omomoräva.
• Ñahesa’ÿijombaite tembiapokuéra ojapova’ekue jahecha haçua oï porãpa.

99 ha 100-pe. Jajepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha jaikuaáramo hekopete mba’épa
ñe’ëjoajuteï ñemboaty’aty. ¿Ñaneipytyvönepa kuatiahaípe? ¿Mba’érepa?
105

106
Mbo’epyrä - Tema 6. Ta’anga’i kuatiapyre – Signos de puntuación

• Oipuru ñe’ë térã ambue signokuéra • Oikuaa umi normatíva ta’anga’i kuatiapyre
oipytyvõva omoñe’ëvape oikümby jepuru rehegua.
haçua pe jehaipyrépe he’íva. • Oikuaa umi ta’anga’i kuatiapyre jepuru
rehegua.
• Oipuru hekopete ta’anga’i kuatiapyre
kuatiarãme.
• Ohai ñe’ë oguerekóva ta’anga’i kuatiapyre.
• Ojapo jehaipy oipurukuévo ñe’ë oguerekóva
ta’anga’i kuatiapyre.
• Omoñe’ëpehë ñe’ënguéra ha upéi ambohyapu.
• Ojapo kuatiarã ñe’ë oguerekóva ta’anga’i
kuatiapyrégui.
• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekue.

• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy, ñamombe’u ko árape jaikuaataha ta’anga’i
kuatiapyre rehegua.

• Jajerure ojeipe’a aranduka rogue 101-me jajapo haçua oñondive tembiapo peteïha.
• Jajerure temimbo’ekuérape omombe’u haçua ta’anga’i kuatiapyre ha upekuévo ohai
oikümbyhague ta’anga’i kuatiapyre jeporu.
• Ñaha’arõ oikotevëvape ojapopa haçua hembiapo.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’éichapa ta’anga’i kuatiapyre jeporu.

101-me.
107

108
Mbo’epyrä - Tema 7. Mombe’ugua’u - Mito


• Omombe’ujey ohaikuévo • Oikuaa mba’épa he’ise mombe’ugua’u.
mombe’ugua’u omoñe’ëva térã • Ohechakuaa mombe’ugua’u retepy.
ohendúva. • Omombe’u mombe’ugua’u ha hechakuaa oïva
• Ohai porã oñeikümby porã haçua ipype (mavamávapa oñe’ë, moö ha araka’épa
he’iséva. oiko, oikóva).
• Oikuaa umi signokuéra oipytyvõva
omoñe’ëvape oikümby haçua pe jehaipyrépe
he’íva.
• Ohaiporã mombe’ugua’u oñeikümby
haçuáicha.
• Omoñepyrü, ombohete ha ombopaha pe
omombe’úva.
• Oiporu porã ñe’ëjoajuteï ñemboaty’aty.
• Ohai porã ta’anga’i kuatiapyre.
• Ñanemandu’a ha ñamombe’u mombe’ugua’u jaikuaáva guive. Ñamombe’u máva rehépa

oñeñe’ë mombe’ugua’u ñamombe’úvape. Ñamohenonde temimbo’ekuérape ojapo haçua
tembiapo oïva ñepyrüräme. Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy ha avei jahaitaha peteï
mombe’ugua’u.


he’ise mombe’ugua’u. Jahechakuaa oïva mombe’ugua’úpe (mavamávapa oñe’ë, moö ha
araka’épa oiko, oikóva).
• Jajapo tembiaporã peteï ha mokõiha, ha upéi ñamoïmba mombe’ugua’u.

• Ñambohape ojehai haçua peteï mombe’ugua’u ha ipype ojeporu ñe’ëjoajuteï ñemboaty’aty
ha ta’anga’i kuatiapyre.
109
• Ñañomongeta mba’éichapa ñañeñandu jajapopa rire ñane rembiapo.

102 ha 103-me.

110
Mbo’epyrä - Tema 8. Mombe’ugua’u – Mito

• Ohechauka oikuaaha • Oikuaa máva rehépa oñe’ë mombe’ugua’úpe.
oñeme’ëva’ekue Unidad 7-me: • Ohechakuaa mombe’ugua’úpe mba’e oiko ha
Mombe’ugua’u - Mito. mba’ére oiko.
• Ohechakuaa mombe’ugua’u retepy.
• Oiporu porã ñe’ëjoajuteï ñemboaty’aty.
• Ohai porã ta’anga’i kuatiapyre.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka mombe’ugua’u rehegua, ha

ñañemomaranduva’ekue guive Unidad 7-me.
• Ñamoñe’ë mombe’ugua’u.
hembiapo.


haiha isa’ýva.
• Jaipe’a aranduka rogue 104 ha 105-pe, jajerure temimbo’ekuérape tomoñe’ë oñondivepa
ojapo haçua tembiapo ha tojesareko ko’ã jehepyme’ë rehe:
- Ohai mbae’éichapa ikatu opa mombe’ugua’u.
- Ojechakuaa mávapa avatee mombe’ugua’úpe.
- Omoñepyrü, ombohete ha ombopaha pe ohaíva.
- Ohechakuaa mombe’ugua’u retepy.
- Oiporu porã ñe’ëjoajuteï ñemboaty’aty jehaipyrépe.
- Ohai porã ta’anga’i kuatiapyrépe.

111
togue 104 ha 105-pe.

112
Mbo’epyrä- Tema 1. Mombe’upy: Avati - Leyenda: «Avati»

Unidad temática: Ñaikümby ñamoñe’ëva. Comprensión oral

• Ohechakuaa mba’épepa ojoavy • Ohendu mombe’upy ha he’i mba’éichapa héra.
mba’eporã ha mba’evai • Oikuaa máva rehépa oñe’ë mombe’upy.
oñemombe’úva jehaipyrekuéra • Omombe’u moõpa oiko mombe’upy.
ohendúvape. • Oikuaa mba’épa ojerure guaranikuéra Tupãme.
• Ohechakuaa jehaipyrekuéra • Ohechakuaa mombe’upýpe mba’e porã ha
ohendúva. -Oipuruha hekópe umi mba’evai.
ñe’ë ombojoajúva ambue ñe’ëme • Omohenda oikohaguéicha mombe’upy.
(upévare, upémarõ, • Ohai tekombo’erã ohendu rire mombe’upy.
upeichahágui…).
Ñepyrürä – Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 108 ha 109.
• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua ñamombe’ukuévo vy’apópe umi mombe’upy

jaikuaáva. Upéi katu, jajapysaka mba’e mbo’epýpa ñahesa’ÿijóta ko árape. Upevarä
ñamomoñe’ëta ñane aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 108 pe. Jahejakuaa ñahesa’ÿijotaha
mombe’upy hérava Avati.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, reproductor de audio,

Ñahendu mboyve | Antes de escuchar
• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 108 pe.

hemimo’ägui.
• Jahai ogykehaípe temimo’ä mombe’upy rehegua.
Ñahendu ︳ Escuchamos
• Ñahendu mombe’upy hérava Avati.
Ñahendupa rire | Después de escuchar
113
• Ñañomongeta ñahenduváre ha ñambohovái porandu: ¿Ahendúvapa mombe’upy?
¿Mba’éichapa héra? ¿Mávapa omombe’u chéve?
• Ñamombe’u máva rehépa oñeñe’ë mombe’upy ñahendúva.
• Upéi ñamoñe’ëta ñamyesakä tembiapokuéra oïva umi togue 108 ha 109 arandukapegua.
Ñemohu’ã - Cierre

108 ha 109-pe.

Tembiporu jehepyme’ërã - Procedimientos e instrumentos evaluativos
114
Mbo’epyrä - Tema 2. Ñamombe’u jey mombe’upy - Narramos la leyenda


• Omombe’u oikümbyháicha • Omombe’u mombe’upy oikuaáva.
opaichagua ohendúva térã • Oikuaa porä mombe’upy omombe’útava.
Omoñe’ëva. • Omoñe’ë mombe’upy oikümbyháicha
• Ombojoaju hemimo’ã oñe’ënguévo: • Omoñe’ëvo mombe’upy ojehechakuaa:
omoñepyrü, ombohete ha omohu’ã Omoñepyrüha, ombohete ha omuhu’ãha
pe mba’e omombe’úva. omombe’úva.
• Omombe’ukuévo mombe’upy ombohyapu porã
umi ñe’ënguéra.
• Oikuaa mba’erehepa oñeñe’ë mombe’upy.
• Oikuaa umi ñe’ë oipytyvõva omoñe’ëvape
oikümby haçua pe jehaipyrépe he’íva.
• Oikuaa mba’épa mombe’upy ñamombe’úvo
jaiporuva’erä.
Ñepyrürä – Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 110.
• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë jey mombe’upy

hérava Avati oïva aranduka togue 108-pe.
• Ñamombe’u máva rehépa oñeñe’ë mombe’upy ñahendúva. Ñamombe’u jey
oikohaguéicha mombe’upýpe.
• Jaikuaauka ko árape ñamombe’utaha mombe’upy.
Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, moñe’ërã, haiha,

• Jaipe’a aranduka hogue 110-pe. Ñamombe’u jey mombe’upy Avati rehegua ha

ñanemandu’a ¿mavamáva rehépa oñeñe’ë?, ¿mboýpa oï hikuái?, ¿mba’éichapa héra
hikuái?, ¿mávapa ome’ë hekove oiko haçua chugui avati?
• Ñahendu jey ha ñamombe’u mba’éichpa opa ko mombe’upy.
• Ñamombe’u máva rehépa oñeñe’ë mombe’ugua’u ñahendúva’ekue.
• Upéi katu atýpe ñamombe’u jey mombe’upy Avati. Upevarã jajesareko ko’ä
jehepyme’ëre:
- Ja’éta mávapa omombe’úta.
- Ñañensaja mba’éichapa ñamombe’úta.
- Ñambohyapu porã umi ñe’ënguéra.
- Ñamoñepyrü, ñambohete ha ñamohu’ã pe ñamombe’úva.
• Jajapo hekopete tembiapokuéra mombe’ugua’u rehegua oïva aranduka togue 110-pe.
115

110-pe.

116
Mbo’epyrä - Tema 3. Mombe’upy: Samu’ü - Leyenda: «Samu’ü»


• Omoñe’ësyry, ombopu porã • Omoñe’ësyry moñe’ërã.
taikuéra ha oñembo’y porã • Oñembo’y porã omoñe’ënguévo moñe’ërã.
omoñe’ënguévo moñe’ërã. • Ombopu porã taikuéra omoñe’ënguévo
moñe’ërã.
• Omoñe’ë hekopete ñe’ënguéra
moñe’ërãmegua.
• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha mombe’upy: Samu’ü.


Ñamoñe’ë mboyve | Antes de leer

• Ñambohovái porandukuéra oïva pehë ñamoñe’ë mboyvépe: ¿Ahechávapa samu’ü máta?
¿Samu’ü máta piko ipo’i térä ipoguasu?, ¿Moöpa okakuaa heta samu’ü ñane retäme?
• Jahechakuaa ñamoñe’ë haçua jajesarekova’erä ñe’ë syryry, pu porã ha ñembo’y porã
rehe.
Ñamoñe’ë | Leemos
• Jaipe’a aranduka togue 111-me ha upéi jahasa togue 112-me.

• Ñamoñe’ë mombe’upy: Samu’ü, jajesareko porã mba’eichaitépa ñamoñe’ëva’erä, ha
upéi temimbo’ekuéra omoñe’ëta kirirïháme raë.
• Peteïteï omoñe’ë temimbo’ekuéra ha ojajesareko porã hikuái ko’ä jehepyme’ëre:
- Omoñe’ësyrypa moñe’ërã.
- Ombopu porã taipukuéra omoñe’ënguévo moñe’ërã.
117


togue, 111 ha 112-me.
118
Mbo’epyrä - Tema 4. Mombe’upy: Samu’ü - Leyenda: «Samu’ü»


• Oikümby jehaipyrépe mamáva • Oikuaa omoñe’ëvape máva rehetépa oñeñe’ë.
rehépa oñeñe’ë ha umíva • Ohechakuaa máva rehetépa oñeñe’ëhína umi
apytéguipa máva rehe oñeñe’ëve. jehaipyre omba’emombe’úvape.
• Oikümby mba’etépa he’isehína • Omombe’u mavamávapa oï ko mombe’upýpe.
opaichagua jehaipyre • Ohechakuaa mombe’upýpe ñe’ë ijehaijojáva.
omoñe’ëvape, umi ñe’ë guaraníme • Omombe’u moõpa oikoraka’e ko mombe’upy.
ikatúva he’ise heta mba’e. • Oikuaa mba’épa ojehu upéramo.
• Ohechakuaa mavamávaguipa • Ohai tekombo’erã ohejáva ko mombe’upy
oñeñe’ë umi mombe’upy
omoñe’ëvape.
Ñepyrürä – Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 111, 112, 113 ha 114.

mombe’upy Samu’ü, ha jajapotaha tembiapokuéra ñaikümby poräve haçua ko
mombe’upy.

• Jaipe’a aranduka rogue 111 ha 112-me. Ñamoñe’ë mombe’upy Avati, mbo’ehára

pytyvöme. Ñamoñe’ëmba rire jajerure temimbo’ekuérape ohasa haçua togue 113 ha 114-
pe.
• Ñamoñe’ëta kirirïháme.
• Jaikuaa mba’érepa oñe’ëmoñe’ërä.
• Ñamyesakã ñe’ënguéra, jaiporu upevarä ñe’ëryru.
• Upéi jehechakuaa umi ñe’ë ikatúva he’ise heta mba’e.
• Jaikuaa mba’épa he’ise mombe’upy.
• Ñambohovái porandukuéra nivel inferencial ha apreciativo-pe.
• Jahai ñane remimo’ä ko mombe’upy rehegua.
• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño, tojapo tembiaporã oïva arandukápe, togue,

ogue 113 ha 114-pe.
119
120
Mbo’epyrä - Tema 5. Ñe’ëjoajuha – Conectores

Unidad temática: Ñe’ëtekuaa. Gramática

• Oipuru ohaikuévo umi ñe’ë • Oikuaa mba’épepa ojehero ñe’ëjoajuha
ombojoajúva ambue ñe’ëme (upéva, • Omoñe’ë ha ohekýi ñe’ëjoajuha oïva ko
jahechápa, ÿrõ katu, péicha avei…). haipyvópe.
• Oiporu hekopete ñe’ëjoajuha (upévare, upéva,
jehechápa, upéicharõ, ÿrõ katu) kuatiarãme.
• Ohai ñe’ëjoaju kuatiahaípe oiporukuévo
hekopete ñe’ëjoajuha.
• Oikuaa umi normatíva ojehai haçua umi ñe’ë
ombojoajúva ambue ñe’ëme.

• Ñamombe’u ko árape ñañemomarandutaha ñe’ëjoajuha rehegua.

• Ñamoñe’ë marandu ñe’ëjoajuha rehegua ha ñambojovake tembiapo ñepyrurãme rehegua.
• Ñaipytyvö temimbo’ekuérape ojapo haçua tembiapokuéra 1 ha 2.
• Jaikuaauka mba’épa ñe’ëjoajuha: he’isehína umi ñe’ë ojeporúva oñembojoaju haçua
ñe’ënguéra térã ñe’ëjoaju, ko’ãva omyesakã oje’eséva. Ko’ãva ha’e: ha, térã, upémarõ,
upévare, upévo, upéicharõ, ÿrõ katu, jahechápa, áça katu...
• Jajerure mitãnguérape tomoñe’ë ñe’ëjoaju ha tomongora ñe’ëjoajuha oïva ipype. Uperire
toiporavo ñe’ëjoajuha ha tomoïmba ñe’ëjoaju.
• Ñahesa’ÿijombaite hendivekuéra tembiapokuéra jajapova’ekue jahechakuaa haçua oï
porãpa.

115 ha 116-me. Upe rire jajerure chupekuérape tojepy’amongeta tuicha ñaneipytyvötaha
jaikuaáramo hekopete mba’épa ñe’ëjoajuha, ¿ñanepytyvönepa kuatiahaípe? ¿Mba’érepa?
121

122
Mbo’epyrä - Tema 6. Ñe’ë tïguáva jeporu porä – Armonización nasal

• Oiporu ñe’ë térã ambue signokuéra • Oikuaa umi normatíva ñe’ë tïgua jeporu porã
oipytyvõva omoñe’ëvape oikümby rehegua.
haçua pe jehaipyrépe he’íva. • Oiporavo ñe’ëriregua peve/meve, pe/me ha
omoïmba ñe’ëjoaju.
• Oipuru hekópe kuatiarãme teroja mba’éva
nde/ne, ñande/ñane, pende/pene.
• Ojapo porã ñe’ëjoaju oiporukuévo teroja
mba’éva nde/ne, ñande/ñane, pende/pene.
• Omoñe’ẽ ñe’ẽjoajukuéra ha upéi ambotove
Ñepyrürä – Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 117.

• Ñanemandu’a ambue mbo’epy ñame’ëmava’ekue ñe’ëjoajuha rehegua. Ñamombe’u
mba’épa ñe’ëjoajuha.
• Jaikuaauka mba’eräpa ko mbo’epy. Ñamombe’u ko árape jaikuaataha ñe’ë tïguáva jeporu
porä rehegua.


• Ñambohape temimbo’ekuérape ojapohápe tembiapo 2 ha 3.
• Jajerure chupekuérape omombe’u haçua mba’éichapa ojeporu porä ñe’ë tïguáva ha
upekuévo tohai peteï kuatiarã ohechaukahápe oikümbyhague ñe’ë tïguáva jeporu.
• Ñaipytyvõ oikotevëvape ojapopa haçua hembiapo.
• Ñamaña porã tembiapokuéra ha ja’e mba’épa oñemyatyrõva’erã ojejapo aja.
• Ñamoñe’ë ha jaikuaauka mba’éichapa ojeporu poräva’erã ñe’ë tïguáva.

117-me.
• Jajerure arandukakuéra jahepyme’ë haçua. Ñañeporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu

pejapohápe tembiapo?, ¿mba’épa nahesakãi peëme?, ¿mba’érepa?, ¿mba’épa
peikuaaseve?
123
124
Mbo’epyrä - Tema 7. Mombe’upy - Leyenda


• Omombe’u jey ohaikuévo • Oikuaa mba’épa he’ise mombe’upy.
mombe’upy omoñe’ëva térã • Ohechakuaa mombe’upy retepy.
ohendúva. • Omombe’u mombe’upy ha hechakuaa
• Ohai porã oñeikümby porã hetepýpe (iñepyrümby, hetepy, ipaha).
haçua he’iséva. • Oikuaa umi signokuéra oipytyvõva
omoñe’ẽvape oikümby haçua pe jehaipyrépe
he’íva.
• Ohai porã mombe’upy oñeikümby haçuáicha.
• Omoñepyrü, ombohete ha ombopaha pe
omombe’úva.
• Oiporu porã ñe’ëjoajuha.
• Oiporu porã kuatiarãme ñe’ë tĩguáva.
• Ñanemandu’a ha ñamombe’u mombe’upy jaikuaáva guive. Ñamombe’u máva rehépa

oñeñe’ë mombe’upy ñamombe’úva.
• Ñamohenonde temimbo’ekuérape ojapo haçua tembiapo oïva ñepyrüräme. Ñamombe’u
mba’eräpa ko mbo’epy ha avei jahaitaha peteï mombe’upy.

• Jaipe’a aranduka rogue 118 pe. Ñamoñe’ë ha ñamomarandu temimbo’ekuérape mba’épa

he’ise mombe’upy. Jahechakuaa mombe’upy retepy: iñepyrümby, hetepy ha ipaha.
• Jahechauka mombe’upýpe ijavateekuéra katuete ha’e mymba térã yvyra ha mba’ekuéra
reko rehegua.
• Jajapo tembiaporã peteïha, mokõiha ha upéi ñamoïmba mombe’upy.
Ñane mandu’a haçua | Para recordar
• Ñambohape ojehai haçua peteï mombe’upy ha ipype ojeiporu porã haçua ñe’ëjoajuha ha
ñe’ë tïguáva jeporu porä.

• Ñambohape ikatu haçuáicha opavavéva omoñe’ë hembiapo ojapova’ekue.
• Ñaporandu temimbo’ekuérape mba’éichapa oñeñandu ojapopa rire hembiapo.
125
• Jajerure temimbo’ekuérape tomba’apo ha’eño, tojapo tembiaporã oïva arandukápe, togue

118 ha 119-pe.

aja tembiapo?, ¿mba’épa nahesakãi?, ¿mba’e rehépa?, ¿mba’épa peikuaaseve?
Tembiporu jehepyme’ërã -Procedimientos e instrumentos evaluativos
Informe: Bitácora. Rúbrica. Portafolio.
126
Mbo’epyrä- Tema 8. Mombe’upy - Leyenda


• Ohechauka oikuaaha • Oikuaa máva rehépa oñe’ë mombe’upy.
oñeme’ëva’ekue Unidad 8 pe: • Ohechakuaa mombe’upýpe mba’e porã ha
Mombe’upy – Leyenda. mba’e vai.
• Omohenda oikohaguéicha mombe’upýpe.
• Ohechakuaa mombe’upy retepy.
• Ojapo ñe’ëjoaju aiporukuévo ñe’ëjoajuha.
• Oiporavo ñe’ë tïgua ipu porã haçua ñe’ëjoaju.
• Ohai porã ñe’ë tïgua ipu porã haçua.
• Ohechakuaa ñe’ëjoajuha oïva
ñe’ëjoajukuérape.
• Ñañomongeta sapy’ami iporãha jajapo peteï aranduchauka mombe’upy rehegua, ha

ñañemomaranduva’ekue guive Unidad 8-pe.
• Ñamoñe’ë moñe’ërä mombe’upy.
• Uperire temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño.
hembiapo.


haiha isa’ýva.
oñondivepa ojapo haçuáicha tembiapo ha tojesareko ko’ã jehepyme’ë rehe:
- Ohai mba’éichapa ikatu ohai térä omoïmba peteï mombe’upy.
- Ojechakuaa mávapa avatee mombe’upýpe.
- Omoñepyrü, ombohete ha ombopaha pe ohaíva.
- Ohechakuaa mombe’upy retepy.
- Ojapo jehaipy oipurukuévo ñe’ëjoajuha.
- Ohekýi moñe’ërãgui ñe’ë tïguáva.
127
• Ñañomongeta tembiapokuéra ijetu’uvéva rehe térã hasyvéva rehe.

• Jajapo peteï autoevaluación ñañemoaranduva’ekuégui ko Unidad-pe.
• Ipahápe temimbokuéra ojapova’erã tembiaporã oïva arandukápe, togue 120 ha 121-me.
• Jajerure tembiapokuéra jahepyme’ë haçua. Ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo

128

Plan Diario: Guarani Ñe'ë 6

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

Plan Diario: Guarani Ñe'ë 6

Cargado por

Información del documento

Título original

Derechos de autor

Formatos disponibles

Compartir este documento

Compartir o incrustar documentos

Opciones para compartir

¿Le pareció útil este documento?

¿Este contenido es inapropiado?

Copyright:

Formatos disponibles

Plan Diario: Guarani Ñe'ë 6

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

Plan diario

Edita: © Editorial En Alianza

Juan de Salazar 486 entre San José y Boquerón

Telefax: (021) 22 22 15 (R. A.)

Presidenta: Carmen Da Costa de Galeano

Gerente de edición: Yenny Y. González Trinidad

Preedición: Pablo Barboza, Ana Miranda y Yenny Y. González

Edición: Vilma Mariela Otazú M.

Elaboración: Zulma Benítez de Villamayor

Corrección: Estela Peralta

Jefe de edición: Pablo Barboza

Kuatiañe’ë Róga – Editorial En Alianza

💬Área. Guaraní [40 minutos]

Mbo’epyrä - Tema 1. Ytororö Ñandukua – «Salto Ñandukua»

Katupyryrä – Capacidad Jehepyme’ë jehechakuaáva - Indicadores

Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 10 ha 11

• Ñamoñepyrü tembiapo ko arapegua jajapokuévo vy’apópe opaichagua ñembosarái térä

Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, reproductor de

Ñahendu mboyve ︳Antes de escuchar

• Ñambohovái porandu oïva aranduka Guarani ñe’ẽ 6, togue 10-pe.

• Ñahendu moñe’ërã hérava Ytororö Ñandukua.

Ñahendupa rire ︳Después de escuchar

• Ñanemandu’a ñaimo’äva ojehaíva ogykehaípe ha jahecha oikópara’e térä nahániri.

• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta ha’eño, ojapóta tembiaporã oïva arandukápe,

• Jajerure tembiapokuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo

Tembiporu jehepyme’ërä - Procedimientos e instrumentos evaluativos

💬Área. Guaraní [40 minutos]

Mbo’epyrä - Tema 2. Küjererä - Trabalenguas

Katupyryrä – Capacidades Jehepyme’ë jehechakuaáva - Indicadores

Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ẽ 6, togue 12

• Jajesareko aranduka Guarani ñe’ë 6, temimbo’ekuéra mba’e. Ñamoñe’ë küjererä togue

Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, kuatiahai,

• Atýpe, pya’e ja’e küjererã ha ñaha’ã he’i pya’evéva.

• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta aty’ípe, iñirüme, ojapóta tembiaporã oïva

• Jajerure tembiapokuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo

💬Área. Guaraní [40 minutos]

Mbo’epyrä - Tema 3. Ta’angahai: Mito rape – Descripción: Paseo de los mitos

Katupyryrä – Capacidad Jehepyme’ë jehechakuaáva - Indicadores

Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 13

• Ñamombe’u mba’eräpa ko mbo’epy. Ja’e ko árape ñamoñe’ëtaha ta’angahai Mito rape

Ñamoñe’ë mboyve ︳Antes de leer

• Jajerure temimbo’ekuérape oipe’a haçua aranduka rogue 13-pe.

• Jahasa aranduka rogue 13-pe.

• Ipahápe temimbo’ekuéra omba’apóta oñoiründi, ojapóta tembiaporã oïva arandukápe,

• Jajerure tembiapokuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo

Tembiporu jehepyme’ërä - Procedimientos e instrumentos evaluativos

💬Área. Guaraní [40 minutos]

Mbo’epyrä - Tema 4. Ta’angahai: Mito rape – Descripción: Mito rape

Unidad temática: Ñaikümby ñamoñe’ëva. Comprensión escrita

Katupyryrä – Capacidad Jehepyme’ë jehechakuaáva - Indicadores

Ñepyrürä - Inicio | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, togue 13 ha 14

• Ñamomarandu mba’eräpa ko mbo’epy.

Ñahesa’ÿijo - Desarrollo | Pytyvörä: aranduka Guarani ñe’ë 6, ogykehai, haiha, kuatiahai,

• Jaipe’a aranduka rogue 13-pe. Ñamoñe’ë moñe’ërä mbo’ehára ndive.

• Jajerure temimbo’ekuérape tomba’apo ha’eño, ojapóta tembiaporã oïva aranduka Guarani

• Jajerure tembiapokuéra jahepyme’ë haçua, ñaporandu: ¿mba’éichapa peñeñandu pejapo

Tembiporu jehepyme’ërä - Procedimientos e instrumentos evaluativos

💬Área. Guaraní [40 minutos]

Unidad temática: Ñe’ëtekua. Gramática