του Νίκου Θεοτοκά
(πρώτη δημοσίευση: περιοδικό ΧΡΟΝΟΣ, 17 Δεκεμβρίου 2016)
Τα τελευταία –πολλά πλέον– χρόνια όλο και χάνονται, νομίζω, οι συνέχειες με τους καιρούς στους οποίους αναφέρθηκαν οι ομιλητές του συνεδρίου ιστορίας της Νεολαίας της ΕΔΑ. Φράσεις όπως «ο ρόλος της αριστερής νεολαίας» συνεχίζουν να παραπέμπουν σε σημασίες που, σε μας τους παλιούς και τους παλιότερους, φαίνονται αυτονόητες. Παραπέμπουν δηλαδή σε μια αυστηρά ιστορική έννοια της νεολαίας, σε συλλογικότητες, σε προτάγματα συνδεδεμένα με την αλλαγή, στη διεύρυνση και εμβάθυνση της δημοκρατίας, στη ρήξη με τους αρχαϊσμούς, στα δικαιώματα και στην προκοπή των ανθρώπων, στην προοπτική του σοσιαλισμού.
Φοβάμαι ότι, σήμερα, όλα τούτα δεν αποτελούν παρά κελύφη σημασιών, το περιεχόμενο των οποίων έπαψε να νοηματοδοτείται από τους ανοικτούς ορίζοντες κοινωνικών προσδοκιών. Το «αύριο» μοιάζει κλειστό, σκοτεινό, απρόσιτο. Και οι ιδεολογίες δεν ζωογονούνται από το μέλλον· επιβιώνουν και αναπαράγονται με υλικά και νοήματα ενός παρελθόντος που, όλο και περισσότερο, θολώνει στις εικόνες της αφαίρεσης και χάνει τις συνδέσεις του με την εμπειρία. Είναι το τέλος των ιδεολογιών ή το ξεκίνημα της ανανέωσης; Θα θυμηθώ μόνο τις αφηγήσεις φίλων που δεν είναι πια ανάμεσά μας, του Άγγελου Ελεφάντη ή του Φίλιππου Ηλιού για τον Μίμη Δεσποτίδη. «Το κόμμα –οι συλλογικότητες της Αριστεράς, θα μετέγραφα– είναι εκείνος ο ένας που θα ψάξει, θα βρει, θα πείσει και θα φέρει στον αγώνα άλλον έναν». Λόγια που πολλές και πολλοί κρατούν ως βίωμα.