Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κιχώριον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κιχώριον
(Cichorium)
Άγριο αντίδι, Κιχώριον το εντενές (Cichorium pumilum).
Άγριο αντίδι,
Κιχώριον το εντενές
(Cichorium pumilum).
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Υφομοταξία: Αστερίδες (Asterids)
Τάξη: Αστερώδη (Asterales)
Οικογένεια: Αστερίδες (Asteraceae)
Ομοιογένεια: .... (Cichorieae)
Γένος: Κιχώριον
(Cichorium)

Λινναίος (L.)
Τυπικό είδος
Κιχώριον το εντετμημένον
(Cichorium intybus)[1][2]
Συνώνυμα[3]
  • Acanthophyton Less.
  • Endivia Hill
Άνθος από το κοινό ραδίκι Κ. το εντετμημένον (C. intybus).

Κιχώριον (Cichorium) είναι το γένος των φυτών στη φυλή δανδελίων (dandelion tribe) εντός της οικογενείας του ηλίανθου.[4][2] Το γένος συμπεριλαμβάνει δυο καλλιεργητικά είδη κοινώς γνωστά ως ραδίκια ή αντίδια, συν αρκετά άγρια είδη.[5]

Το κοινό ραδίκι Κιχώριον το εντετμημένον (Cichorium intybus), είναι θαμνώδες πολυετές (perennial)[Σημ. 1] βότανο με μπλε ή στο χρώμα της λεβάντας (ή σπανίως, λευκά ή ροζ) άνθη. Φυτρώνει ως άγριο φυτό στις άκρες των δρόμων στην πατρίδα του την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, όπου και έχει εγκλιματιστεί. Φύεται για τα φύλλα του, όπου είναι γνωστό ως φύλλα ραδικιού, αντίδι, ιταλικό ραδίκι (radicchio), βελγικό αντίδι, γαλλικό αντίδι ή λευκόφυλλο ραδίκι (witloof). Άλλες καλλιεργούμενες ποικιλίες, καλλιεργούνται για τις ρίζες τους, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο του καφέ, παρόμοιο με τον καφέ πικραλίδας (ταραξάκο).

Το γνήσιο αντίδι (Cichorium endivia) είναι είδος το οποίο φύεται και χρησιμοποιείται ως πράσινη σαλάτα. Έχει μια ελαφρώς πικρή γεύση και του έχουν αποδοθεί με βοτανικές ιδιότητες. Τα κατσαρά αντίδια και τα πλατύφυλλα εσκαρόλ (escarole) είναι τα γνήσια αντίδια.

Το Κιχώριον (Cichorium), χρησιμεύει ως τροφή των φυτών από τις προνύμφες μερικών ειδών Λεπιδόπτερων συμπεριλαμβανομένων του Εβραϊκού Τριχώδους Χαρακτήρα (Setaceous Hebrew Character), Σκώρο Γογγύλι (Turnip Moth) και το σκώρο χόρτου (grass moth - Diasemia reticularis).

Είδη[3]
  1. Cichorium alatum Hochst. & Steud. - Ευρώπη, Αραβική Χερσόνησος, ξηρότερα μέρη του Αφρικής από την Αλγερία έως τη Ναμίμπια[6]
  2. Cichorium bottae Deflers - Σαουδική Αραβία, Υεμένη
  3. Cichorium callosum Pomel - Βόρεια Αφρική
  4. Cichorium calvum Sch.Bip. πρώην Asch. - Αίγυπτος, Αιθιοπία, Παλαιστίνη, Ισραήλ, Ιορδανία
  5. Cichorium dubium E.H.L.Krause - Ευρώπη
  6. Cichorium endivia L. Κιχώριον το αντίδιον ή Κ. το Εντύβιον- Μεσόγειος κοινώς ήρεμο ραδίκι, ρίτσα (στην Κέρκυρα)[7]
  7. Cichorium hybridum Halácsy - Ελλάδα
  8. Cichorium intybus L. Κιχώριον το εντετμημένον - πιθανώς Ευρώπη· τώρα είναι πολύ διαδεδομένο επεμβατικό - (κοινώς ραδίκιο, πικραλίδα, πίκρα, πικρομάρουλο, πικρολίδι, παπαδουλιά (στη Λήμνο), πικροράδικο (στη Σκύρο),[7] κιχώρι)
  9. Cichorium pumilum Jacq. Κιχώριον το εντενές - Μεσόγειος κοινώς ραδίκι, αγριοράδικο ή πικραλίδα και ήρεμη πικράδα (Κεφαλονιά).[7]
  10. Cichorium spinosum L. Κιχώριον το ακανθώδες - Μεσόγειος - κοινώς Σταμναγκάθι, Σταμνάγκαθο ή Ραδικοστοιβάδα (στην Κρήτη), (γι)αλόχορτο (στην Κάρπαθο), ροΐκιο (στην Κάσο), αλλά και αφάνα του γιαλού (Κεφαλονιά).[8]
προηγουμένως περιλαμβάνονταν[3]

διάφορα είδη που τώρα θεωρούνται καλύτερα προσαρμοσμένα σε άλλα γένη: Aposeris, Arnoseris, Geigeria, Rhagadiolus και Tolpis.

  1. Ένα πολυετές φυτό (perennial plant) ή απλά πολυετές (perennial) (από το Λατινικό per, που σημαίνει "μέσα" και annus, που σημαίνει "χρόνος"), είναι ένα φυτό που ζει για περισσότερο από δύο χρόνια.[Παρ. Σημ. 1]
Παραπομπές σημειώσεων
  1. The Garden Helper. The Difference Between Annual Plants and Perennial Plants in the Garden. Retrieved on 2008-06-22.
  1. lectotype designated by Green, Prop. Brit. Bot.: pg 178. 1929
  2. 2,0 2,1 Tropicos, Cichorium L.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Flann, C (ed) 2009+ Global Compositae Checklist». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2016. 
  4. Linnaeus, Carl von. 1753. Species Plantarum 2: 813
  5. Altervista Flora Italiana, genere Cichorium includes photos and distribution maps for 4 species
  6. Kyffhäuser flora
  7. 7,0 7,1 7,2 Χέλντραϊχ, Θεόδωρος (1980) [1909]. Λεξικό των δημωδών ονομάτων των φυτών της Ελλάδος. (Συμπλ. από τον Σπ. Μηλιαράκη). Αθήνα: Αφοί Τολίδη. σελ. 57. 
  8. Χέλντραϊχ (1980), σελ. 58.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]