Idi na sadržaj

Beograd

Uredi veze
Koordinate: 44°49′0″N 20°28′0″E / 44.81667°N 20.46667°E / 44.81667; 20.46667
S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Beograd
Grad
Београд
Beograd
Beograd
Zastava Beograd
Zastava
Službeni grb Beograd
Grb
Beograd nalazi se u Srbija
Beograd
Beograd
Lokacija u Srbiji
Koordinate: 44°49′0″N 20°28′0″E / 44.81667°N 20.46667°E / 44.81667; 20.46667
Država Srbija
OkrugBeogradski
Općina17 općina
Vlada
 • GradonačelnikAleksandar Šapić (SNS)
Površina
 • Metro1.035 km2
Nadmorska visina117 m
Stanovništvo 
 • Urbano1.233.796
 • Metro1.659.440
 • Metro (gustoća)1.603,32 /km2
Vremenska zonaCET (UTC+1)
 • Ljeti (DST)CEST (UTC+2)
Poštanski broj11000
Pozivni broj(+381) 11
Registracija vozilaBG
Veb-sajthttp://www.beograd.rs/

Beograd je glavni grad Republike Srbije. U urbanom dijelu grada živi 1,32 miliona, a unutar administrativne teritorije grada gotovo 1,7 miliona stanovnika.[1] Glavni je grad Srbije od 1404. godine. Despot Stefan Lazarević je premjestio svoju prijestolnicu u Beograd, sagradivši utvrdu koja je porušena u tursko-austrijskom ratu. Grad se nalazi na ušću rijeke Save u Dunav.

Historija

[uredi | uredi izvor]

Beograd je grad veoma burne historije i jedan od najstarijih urbanih cjelina u Evropi. Njegova historija traje punih 7000 godina.[2] Prostor oko velikih rijeka Save i Dunava bio je naseljen još u periodu paleolita. Iz tog perioda potiču ostaci ljudskih kostiju i lobanja neandertalaca, pronađeni u kamenolomu kod Leštana, u pećini na Čukarici i u blizini Bajlonijeve pijace.

Ostaci kulture mlađeg kamenog doba, pronađeni su u Vinči, Žarkovu i u Gornjem gradu, iznad ušća Save u Dunav. To ukazuje da je prostor Beograda bio naseljen u kontinuitetu i da je intezitet tog naseljavanja bivao sve jači. Mnoga današnja naselja beogradske okoline leže na kulturnim slojevima ranijih predhistorijskih naselja.

Vinča kraj Beograda spada u red najznačajnijih naseobina i kulturnih nalazišta predhistorijskog razdoblja. Arheološke iskopine na Rospi ćupriji, Gornjem gradu, Karaburmi, Zemunu i Vinči potvrđuju pretpostavke da je područje Beograda bilo intezivno naseljeno i da se njegovo stanovništvo bavilo plužnom zemljoradnjom i drugim pratećim privrednim djelatnostima. Na ovim lokalitetima otkrivene su nekropole bronzanog i metalnog doba, kao i dokazi različitih kulturnih uticaja.

Tokom srednjeg vijeka prelazio je iz mađarskih u slavenske ruke da bi u 14. stoljeću bio naseljen slavenskim stanovništvom.

Geografija

[uredi | uredi izvor]
Beogradska sahat-kula i Stambol kapija

Beograd se nalazi u sjevernom dijelu centralne Srbije na ušću Save u Dunav, okružen Vojvodinom sa tri strane. Stara kamena utvrda na samom utoku zove se Kalemegdan. Centar Beograda nalazi se na desnoj obali Dunava, a s lijeve strane počinje Banatska ravnica sa slabo naseljenim predgrađima. Između Dunava i Save nalazi se novi dio grada - Novi Beograd, a uzvodno je Zemun, bivša granica Austrijskog carstva s Osmanskim carstvom.

Klima

[uredi | uredi izvor]

Klima u Beogradu je kontinentalna, sa vrelim ljetima i oštrim zimama. Za vrijeme zime puše veoma hladan vjetar - košava. S druge strane ljeta su veoma topla (prelazi i preko trideset pet stepeni). Najugodniji mjeseci su april, maj i juni.

Naselja i stanovništvo

[uredi | uredi izvor]
Opŝtine Površina (km²) Stanovniŝtvo (1991.) Stan. (2002.) Stan. (2011.)
Novi Beograd 41 218.633 217.773 212.104
Rakovica 31 96.300 99.000 108.413
Savski Venac 14 45.961 42.505 38.660
Stari grad 5 68.552 55.543 48.061
Vračar 3 67.438 58.386 55.463
Zvezdara 32 135.694 132.621 148.014
Ukupno gradske

opštine:

610.715
Čukarica 156 150.257 168.508 179.031
Palilula 451 150.208 155.902 170.593
Voždovac 148 156.373 160.768 157.152
Zemun 150 141.695 152.950 166.292
Dio opštine spada

u grad Bg. Ukupno:

673.068
Barajevo 213 20.846 24.641 27.036
Grocka 289 65.735 75.466 83.398
Lazarevac 384 57.848 58.511 58.224
Mladenovac 339 54.517 52.490 53.050
Оbrenovac 411 67.654 70.975 71.419
Sopot 271 19.977 20.390 20.199
Surčin 288 34.463 38.695 42.012
Prigradske opštine

Ukupno:

355.338
SVEUKUPNO 3.227 1.552.151 1.576.124 1.639.121
  • Republički zavod za statistiku[3]

.

Arhitektura

[uredi | uredi izvor]
Hram Svetog Save
Bajrakli džamija

Beogradska arhitektura je veoma različita. Od tipično vojvođansko-panonske, koja se susreće u susjednom Zemunu na sjeveru grada, preko starih zdanja iz osmanskog perioda, koji se nalaze u starom dijelu grada, pa sve do socrealističke arhitekture Novog Beograda sa savremenim višespratnicama, širokim bulevarima i prostranim zelenim površinama.

Neke od najpoznatijih zdanja u Beogradu su:

Neki od najznačajnijih ulica i trgova su[4]:

Znamenitosti

[uredi | uredi izvor]
Kod Ruskog cara. Motiv iz Beograda

Među stranim i domaćim turistima najpoznatije znamenitosti Beograda su Avala (izletište), Kalemegdan (stara utvrda), Avalski toranj, Narodno pozorište i Kuća cvijeća (mauzolej Josipa Broza Tita)[5]. Posjećeni su i brojni muzeji, a najpoznatiji je Narodni muzej, osnovan 1844. godine. Sadrži kolekcije više od 400.000 izložbenih materijala, uključujući i poznato Miroslavljevo jevanđelje, kao i mnoga strana remek-djela. Od ostalih muzeja treba izdvojiti: Muzej savremene umjetnosti, Etnografski muzej (osnovan 1901., sa više od 150.000 predmeta ruralne i urbane kulture Balkana), Vojni muzej, Muzej ratnog vazduhoplovstva, Muzej afričke umjetnosti i druge. Neki od brojnih vjerskih objekata su i Saborna crkva, crkva svetog Marka, Pokrovska, Vaznesenjska, crkva Prepodobnog Simeona Mirotočivog, katolička crkva svetog Ante...

Imena

[uredi | uredi izvor]

Tabela s historijskim imenima Beograda:

Ime Objašnjenje
Singidun ovo ime mu je dalo keltsko pleme Skordiska; 279. g. p. n. e.
Singidunum romanizirano keltsko ime
Beograd slavensko ime; prvo pojavljivanje 878. u pismu Pape Ivana VIII. Borisu Bugarskom
Alba Graeca latinski prijevod
Fejervar mađarsko ime
Weissenburg njemačko ime
Castelbianco italijansko ime
Nandoralba srednjovjekovno mađarsko ime
Nandorfejervar srednjovjekovno mađarsko ime
Landorfejervar srednjovjekovno mađarsko ime
Veligradon bizantsko ime
Veligrada tursko ime
Belogrados poleos grčko ime

Saobraćaj

[uredi | uredi izvor]
Trolejbus u Beogradu

Gradski autobusni, tramvajski i trolejbuski saobraćaj obavlja "Gradsko saobraćajno preduzeće". Na pojedinim linijama prevoze i privatni prevoznici. Prigradska naselja povezana su auto prijevoznikom "Lasta".

Beogradska podzemna željeznica, "Beovoz", ima 6 linija koje uglavnom povezuju predgrađa sa centrom. U ovom trenutku u centru grada samo tri stanice su napravljene ispod zemlje. U planu je i izgradnja lakog metroa do 2008.

Beogradski aerodrom nalazi se pored Surčina, 12 km od Beograda. Na aerodromu se nalazi 18 ureda stranih aviokompanija.

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ "Општине и региони у Републици Србији, 2017" (PDF). Republički zavod za statistiku Srbije. Pristupljeno 8. 6. 2018.
  2. ^ "Istorija Beograda". Arhivirano s originala, 5. 7. 2015. Pristupljeno 2. 7. 2015.
  3. ^ Београд (jezik: srpski), 19. 2. 2022, pristupljeno 21. 2. 2022
  4. ^ "Ulice i trgovi u Beogradu". Arhivirano s originala, 15. 2. 2016. Pristupljeno 2. 7. 2015.
  5. ^ "Znamenitosti Beograda". Arhivirano s originala, 5. 7. 2015. Pristupljeno 2. 7. 2015.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
Portal iconPortal Srbija
Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Beograd
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Beograd&oldid=3532798"