Gorgo

'n Gorgo – omstreeks 500 v.C. (Louvre).

Die Gorgone (enkelvoud: Gorgo; Grieks: Γοργών of Γοργώ) was in die Griekse mitologie vreesaanjaende vroue. Hoewel beskrywings van Gorgone wissel in verskillende verhale, verwys dit gewoonlik na drie susters met hare van lewende, giftige slange. Hulle is so afgryslik dat enigiemand wat vir een van hulle kyk, in klip verander. Tradisioneel is twee van die susters, Stheno en Euryale, onsterflik terwyl hulle suster, Medusa, sterflik is. Sy word eindelik deur die mitiese held Perseus onthoof.

Vanweë hulle voorkoms en die legende daaraan verbonde, is beelde van die Gorgone dikwels op voorwerpe en geboue uitgebeeld vir beskerming. ’n Beeld van ’n Gorgo kom byvoorbeeld voor op die mees opsigtelike plek van die kroonlys van die tempel op Corfu. Dit is die oudste klip-kroonlys in Griekeland en dateer van omstreeks 600 v.C.

Ontstaan

Die Gorgo was aanvanklik net een monster, maar omstreeks 700 v.C. het Hesiodus in sy Theogonie drie genoem —Stheno (die magtige), Euryale (die verspringer) en Medusa (die koningin). Volgens hom was hulle die dogters van die seegod Phorcys en van Keto. Hulle woon aan die verste kant van die westelike oseaan; volgens latere kenners in antieke Libië.

In Metamorfoses meen Ovidius, wat gewoonlik baie akkuraat was met sy weergawe van Griekse mites, dat net Medusa slange in haar hare gehad het nadat sy deur Atena vervloek is. Medusa het met Poseidon omgang gehad in ’n tempel van Atena nadat Poseidon deur die goue kleur van Medusa se hare aangetrek is. Atena het toe die aanloklike goue hare in slange verander.

Perseus en Medusa

In latere mites was Medusa die enigste van die Gorgone wat sterflik was, daarom kon Perseus haar onthoof terwyl hy in die weerkaatsing van ’n skild met ’n spieël, wat hy by Atena gekry het, na haar gekyk het.

Van die bloed wat uit haar nek gespuit het, het Pegasus, haar seun by Poseidon, ontstaan. Volgens ander bronne het elke druppel bloed in ’n slang verander. Hy het die kop, wat enigiemand wat daarna kyk in klip verander het, vir Atena gegee en sy het dit op haar skild gesit.

Volgens ander weergawes het óf hy óf Atena die kop gebruik om Atlas in klip te verander, en so het die Atlas-gebergte ontstaan "wat hemel en aarde uitmekaarhou". Hy het dit glo daarna gebruik teen koning Polydectes, wat hom oorspronklik gestuur het om Medusa dood te maak sodat hy Perseus se moeder, Danai, kon verlei. Toe hy terugkom en die koning, wat saam met Danai op sy troon gesit het, hom vra of hy die kop het, het hy dit uitgehou en almal aanwesig in klip verander.

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Gorgon