Seⁿ-siùⁿ
Seⁿ-siùⁿ/siⁿ-siùⁿ (Hôa-gú: 生肖/属相), che sī Tang-A tē-khu ê chi̍t-kóa-á bîn-cho̍k iōng lâi tāi-piáu nî-kō (年份) a̍h-sī kóng bó͘-mi̍h-lâng chhut-sī sî-sîn ê 12-chióng tōng-bu̍t. Tùi Hàn-cho̍k jîn-bîn lâi kóng, 12-chióng seⁿ-siùⁿ tō-sī: chhí/chhú, gû, hó͘, thò͘, liông/lêng, chôa, bé, Iûⁿ, kâu, ke/koe, káu, ti/tu. In-ūi tē-chi kah seⁿ-siūⁿ sio-siâng, pêⁿ-pêⁿ lóng-sī 12-ê, só͘-í 1-ê té-chi tú-á-hó tùi 1-ê seⁿ-siùⁿ. Pí-lūn-kóng, tē-chi sī "chú" nî ê lâng, i tō-sī siùⁿ "chhí"; ah "tiú" nî chhut-sī ê lâng siùⁿ "gû" , án-ne...
Pún-miā-nî
[siu-kái | kái goân-sí-bé]12-ê Seⁿ-siùⁿ kiâⁿ-thàng 1-ê lín-tǹg, sī 12-nî, Chiang-chiu-lâng kóng hō͘-chò 1-iân, ah-nā Chôan-chiu-lâng kiò-chòe 1-ûn. Lán lâng ê hòe-siaⁿ nā sī kàu-kah tú-á-hó téng-î "12" ê pōe-sò͘, nā án-ne, chit-ê nî-tang tō kiò-chòe lán ê "pún-miā-nî". ah tē-chi ê chiu-kî chham siⁿ-siùⁿ kāng-khóan, mā-sī 12-nî. Múi-1-ê tē-chi kan-na tùi-èng tio̍h 1-ê siⁿ-siùⁿ, kò͘-tēng bōe kái-piàn. Án-ne, pún-mià-nî mā ē-sái khòaⁿ-chò sī tē-chi chiu-kî ê pōe-sò͘.
- Thui-sǹg kui-chek: àn-chiàu kū-le̍k lâi thui-sǹg. Pí-lūn-kóng, bó͘-mi̍h-lâng chhut-sì tī kong-gôan 1956 nî, chit-1-nî sī piáⁿ-sin nî, keng-kòe 12 nî āu sī 1968 nî (mō͘-sin nî ), koh kòe 12 āu sī 1980 nî (keng-sin nî ), ah chit 3-ê nî-kō lóng-chóng kiò-chò chit-ê lâng ê pún-miā-nî. Chit-3-ê nî-kō lóng sī sio̍k-î seⁿ-siùⁿ ê "kâu"-nî, nā chiàu kan-chi lâi pâi nî-kō, tō hun-pia̍t hō-chò "piàⁿ-sin", "mō·-sin" kah "keng-sin", tang-tiong sio̍k-î tē-chi ê, tō-sī "sin". Ah nā "piàⁿ, mō͘, keng..." ,che hō-chòe thian-kan.
Seⁿ-siùⁿ kap kan-chi kí nî ê thui-sǹg pió
[siu-kái | kái goân-sí-bé]| kū-le̍k ê kan-chi kí nî chham seⁿ-siùⁿ ê thui-sǹg-pió | ||||||||||||
| soeh-bêng: thán-hôaiⁿ--ê sī thian-kan kahtē-chi, in tàu--khí-lâi (thán-khiā--ê) hō·-chò kan-chi kí nî, siāng ē-kha sī siⁿ-siùⁿ. | ||||||||||||
| kan-chi-nî múi-60-nî sǹg 1-ê chiu-kî, siⁿ-siùⁿ múi-12-nî sǹg 1-ê chiu-kî | ||||||||||||
| thian-kan | kah | it | piáⁿ | teng | mō͘ | kí | keng | sin | jîm | kùi | kah | it |
| tē-chi | chú | thiú | în | báu | sîn | chī | ngó͘ | bī | sin | iú | sut | hāi |
| siⁿ-siùⁿ | chhú | gû | hó͘ | thò͘ | liông | chôa | bé | iûⁿ | kâu | koe | káu | ti |
| thian-kan | piàⁿ | teng | mō͘ | kí | keng | sin | jîm | kùi | kah | it | piàⁿ | teng |
| tē-chi | chú | thiú | în | báu | sîn | chī | ngó͘ | bī | sin | iú | sut | hāi |
| siⁿ-siùⁿ | chhú | gû | hó͘ | thò͘ | liông | chôa | bé | iûⁿ | kâu | koe | káu | ti |
| thian-kan | mō͘ | kí | keng | sin | jîm | kùi | kah | it | piàⁿ | teng | mō͘ | kí |
| tē-chi | chú | thiú | în | báu | sîn | chī | ngó͘ | bī | sin | iú | sut | hāi |
| siⁿ-siùⁿ | chhú | gû | hó͘ | thò͘ | liông | chôa | bé | iûⁿ | kâu | koe | káu | ti |
| thian-kan | keng | sin | jîm | kùi | kah | it | piàⁿ | teng | mō͘ | kí | keng | sin |
| tē-chi | chú | thiú | în | báu | sîn | chī | ngó͘ | bī | sin | iú | sut | hāi |
| siⁿ-siùⁿ | chhú | gû | hó͘ | thò͘ | liông | chôa | bé | iûⁿ | kâu | koe | káu | ti |
| thian-kan | jîm | kùi | kah | it | piàⁿ | teng | mō͘ | kí | keng | sin | jîm | kùi |
| tē-chi | chú | thiú | în | báu | sîn | chī | ngó͘ | bī | sin | iú | sut | hāi |
| siⁿ-siùⁿ | chhú | gû | hó͘ | thò͘ | liông | chôa | bé | iûⁿ | kâu | koe | káu | ti |
12 seⁿ-siùⁿ koa
[siu-kái | kái goân-sí-bé]12 seⁿ-siùⁿ koa sī teh kà gín-á-lâng kì seⁿ-siùⁿ ê sūn-sū, sūn-soah biâu-siá chia-ê tōng-bu̍t ê te̍k-sek.
- 1 chhú chha̍t-á miâ
- 2 gû sái lê-hiaⁿ
- 3 hó͘ peh soaⁿ-phiâⁿ
- 4 tò͘ iû tang-kiaⁿ
- 5 lêng hông-tè miā
- 6 chôa hō͘ lâng kiaⁿ
- 7 bé cháu peng-iâⁿ
- 8 iûⁿ chia̍h chháu-niá
- 9 kâu peh chhiū-thâu
- 10 ke thî 3 siaⁿ
- 11 káu kò͘ mn̂g-tiâⁿ
- 12 ti chhài-to miā