INTRODUKSYON

ANG PAGTATAGUYOD NG WIKANG PAMBANSA SA MAS MATAAS NA

ANTAS NG EDUKASYON AT LAGPAS PA
WIKA: Kahulugan at kahalagahan batay sa sitwasyong
pangwika sa pilipinas
Ang Wika ay sadyang napakahalaga sa buhay ng tao. Ito ang
kaniyang instrumento o kasangkapan sa pagbabahagi ng
kaniyang nadarama o opinion. Sa pamamagitan din ng Wika ay
nasasalamin ang kultura ng mga taong gumagamit nito. Kaya
mapalad tayo sapagkat tayo ay may sariling Wikang Pambansa
na daluyan ng karunungan – daan tungo sap ag-unlad ng bayan.
Ang bawat galaw at pakikipag-ugnayan ng isang indibidwal ay
nangangailangan ng isang instrumentong gagamitin sa kanyang
pakikitungo sa lipunan. Dito ginagamit ang Wika bilang daan ng
patuloy niyang pakikipagtalastasan sa kanyang kapwa dahil ang
Wika ay isang arbitraryong sistema ng mga tunog o ponema na
ginagamit ng tao.
Ayon kay Grace de Guna (2013) sa kanyang
aklat na Speech: Its Function and Development,
ang tao ay nagsasalita hindi upang ihinga
lamang ang kanyang saloobin kundi
nanghihikayat at naghihintay ng pagtugon o
pagsang-ayon sa kanyang naiisip o palagay.
Gayunpaman, nakasalalay ang Wika kung paano ito ginagamit ng
tao sa kanyang kapwa, sa kapaligiran at maging sa kanyang sarili.
KONSEPTO NG WIKA

Sa sarili, gamit ang wika ay nagagawa ng tao na mapaunlad ang kanyang

sarili sa pamamagitan ng pagtatamo ng mga kaalaman sa kanyang paligid.

Sa kapwa, sabi nga sa isang awit "walang sinuman ang nabubuhay ng para
sa sarili lamang". Bawat isa sa atin ay kinakailangan makipagtalastasan
upang mapatatag ang relasyong-sosyal.
Sa lipunan, sa sandaliang mapagsama-sama ang mga karanasan ng mga tao,
nagkakaroon sila ng isang tiyak na lipunan na tunay na kakaiba. Nagagawa
ng Wika na pagbuklurin ang isang lipunan.
Ang wika ay maraming kahalagahan at gampanin. Narito ang mga sumusunod:

IMPORMATIB
EKSPRESIB
DIREKTIB
PERPORMATIB
PERSWEYSIB
SITWASYONG PANGWIKA SA PILIPINAS
 KONSTITUSYON 1987, ARTIKULO XIV

 Seksyon 6: Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang

nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika
sa Pilipinas at sa iba pang wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaring ipasya
ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang pamahalaan Galaw Kilos
Instrumento Arbitraryo Kapwa Karanasan Kamalayan Sosyolinggwistik 3 upang
ibunsad at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na
komunikasyon at bilang wika ng panturo sa sistemang edukasyon.
 KONSTITUSYON 1987, ARTIKULO XIV

 Seksyon 7: Ukol sa layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang Wikang

Opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang ibang itinatadhana ang
batas, Ingles.
Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga
rehiyon at magsisilbing pantulong ng mga wikang panturo roon.
Dapat itaguyod ng kusa at opisyal ang Kastila at Arabic.
 KONSTITUSYON 1987, ARTIKULO XIV

 Seksyon 8: Ang konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles, at

dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.
 Seksyon 9: Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng wikang
pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga
disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik
sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad,
pagpapalaganap at pagpapanatili.
 Pagkakaiba-iba ng Tagalog, Pilipino, at Filipino.

TAGALOG Isa sa mga wikain sa Pilipinas na sinasalita sa mga lalawigan. Isa itong wikang natural na
mula sa wikang Tagala na may katutubong tagapagsalita. Isa ring partikular na wika na
sinsalita ng isang etnolinggwistikong grupo sa bansa.

PILIPIN Tawag sa mga mamamayan ng bansang Pilipinas, isang monobase language sa taong 1959
O ayon sa kautusang pangkagawaran bilang 7 at ito ang piniling salita bilang representasyon ng
mga wika sa Pilipinas na naging ugat upang kilalanin natin ang pagsisikap ni kalihim Jose
Romero.
FILIPIN
O Ito ay hindi Tagalog, galing ito sa Ingles na Filipino bilang katawagan sa internasyunal na
pagkakakilanlan. Sumasagisag sa akomodasyong pampolitika at palatandaan ng isang umuunlad na
bansa tungo sa modernisasyon. Lingua Franca ng Pilipinas ang wikang Filipino na nagsisilbing
pangalawang wika ng higit na nakararami sa buong bansa.
VARAYTI, VARYASYON, AT REJISTER NG WIKA
 Ayon kay Hutch (1991), ang wika ay malimit na binibigyang-kahulugan
bilang sistema ng mga tunog, arbitraryo na ginagamit sa komunikasyong
pantao.
Si Bouman (1990) naman ang nagsabing ang wika ay isang paraan ng
komunikasyon sa pagitan ng mga tao, sa isang tiyak na lugar, para sa isang
partikular na layunin na ginagamitan ng mga Berbal at Biswal na signal para
makapagpahayag.
 Ayon kay Webster, ang wika ay kalipunan ng mga salitang ginagamit at
naiintindihan ng isang maituturing na komunidad. Ito ay naririnig at binibigkas na
pananalita na nalilikha sa pamamagitan ng dila at ng kalakip na mga sangkap ng
pananalita.
Ngunit sa lahat ng ito, natatangi ang pagpapakahulugan ni Gleaso (1961) sa wika.
Ayon sa kanya, ang wika ay isang masistemang balangkas ng sinsalitang tunog na
pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong nabibilang sa
isang kultura.
MGA KATANGIAN NG WIKA
Ang Wika ay Tunog.
Sa pagsisimula ng pag-aaral ng wika ay unang natutuhan ang mga tunog ng wikang pinag-
aaralan kaysa ang pagsulat na paglalahad. Ang mga ito ay nirerepresenta ng mga titik.

Ang Wika ay Arbitraryo.

Maraming tunog na binibigkas at ang mga ito’y maaaring gamitin para sa isang tiyak na
layunin.

Ang Wika ay Masistema.

Kung pagsasama-samahin ang mga tunog ay makakabuo ng makahulugang yunit ng salita,
gayundin, kung pagsasama-samahin ang mga salita ay mabubuo ang pangungusap o parirala.
MGA KATANGIAN NG WIKA

Ang Wika ay Sinasalita.

Nabubuo ang wika sa tulong ng iba’t ibang sangkap ng pananalita tulad ng labi, dila, ngipin,
ilong, ngalangala, at lalamunan.

Ang Wika ay Nagbabago.

Dahil sa patuloy na pag-unlad ng wika ay patuloy rin itong nagbabago.

Ang Wika ay Kabuhol ng Kultura.

Ang kultura at wika ay dalawang bagay na di mapaghihiwalay. Ang wika ay aspekto ng
kultura.
MGA KATANGIAN NG WIKA
Ang Wika ay Malikhain.
Malikhain ang wika dahil walang limitasyon ang bilang ng mga salitang maaring mabuo. Sa tuwing
tayo ay magsasalita, ipinapahayag natin ang ating mga sarili sa iba’t ibang paraan.

Ang Wika ay Makapangyarihan.

Sinuman ang epektibong gumamit ng wika ay nakapagtatamo ng malaking impluwensiya o
kapangyarihan.

Ang Wika ay may Kapangyarihang Lumikha.

Ang wika ay nagsisilbing kagamitan sa paglikha ng ating mundo sa pamamagitan ng pagtawag o
pagleleybel sa ating mga karanasan.
VARAYTI AT VARYASYON NG WIKA
 Ang Filipino bilang isang buhay na wika ay nagtatataglay ng
iba’t ibang varayti. Batay nga sa kasabihang Ingles, “Variety is the
spice of life.” Ibig sabihin, ang pagkakaroon ng pagkakaiba-iba sa
wika ay hindi nagangahulugang negatibo. Maaari itong tingnan
bilang isang positibo, isang fenomenong pangwika o magandang
pangyayari sa wika. Ayon pa kay Constantino (2002), pagkakaisa at
pagkakaiba. Pagkakaisa sa pagkakaiba. Pagkakaiba tungo sa
pagkakaisa. Dito ay hayagan niyang iniugnay ang malaking
kinalaman o ugnayan ng wika sa lipunan at ang lipunang ito ay
kinasasangkutan ng isang masining na kultura. Dagdag pa niya, “Ang
kultura ay hango sa mga tao at ang wika ay nagpapahayag ng
espiritu/kaluluwa ng mga tao na bumubuo sa lipunan o komunidad.”
 Dahil sa ang mga tao ang siyang bumubuo sa lipunan at tao rin ang siyang dumidivelop
ng kani-kanilang mga kultura, hindi ngayon maiiwasang magkaroon ng pagkakaiba-iba sa
paniniwala, gawi, kaalaman pati na rin sa wika. Kung kaya, ayon kay Zosky, mayroong
tinatawag na varayti ng wika o sub languages na maaaring iklasipika higit sa isang paraan.
Tulad na lamang ng kanyang tinatawag na Idyolek, Dayalek, Sosoyolek, Rejister, Estilo at
Moda, Rehiyon, Edukasyon, Midya, Atityud at iba pa. Lahat ng nabanggit ay ilan lamang sa
mga kaparaanan ng pagkaklasipika ng wika ayon sa mga gumagamit nito.
 Sa pag-aaral sa varayti ng wika, mahalagang matutunan rin ang accommodation theory ni
Howard Giles. Sa paliwanag ni Constanstino mula kay Giles, may malaking epekto ang
pagkatuto ng pangalawang wika sa development ng varayti ng isang wika. Sa teoryang ito
pumapaloob ang tinatawag na linggwistik konverjens at linggwistik dayverjens. Ang linggwistik
konverjens ay nagangahulugan na ang tao sa kanyang pagnanais na makipag-interak sa iba ay
maaaring gumaya o bumagay sa pagsasalita ng kausap upang bigyang pakikiisa, pakikilahok,
pakikipagpalagayang-loob, pakikisama o kaya ay pagmamalaki sa pagiging kabilang sa grupo.
Sa kabilang banda, ang linggwistik dayverjens naman ay nangangahulugang pagiging iba sa
gamit ng wika ng isang tao tungo sa pagbuo o pagkilala sa kanyang kaakuhan o aydentiti.
 Samantala, nadedevelop pa rin ang varayti ng wika sa tinatawag na interferens fenomenon
at interlanguage. Tuon naman sa pag-aaral na ito ang pagiging kalahok ng unang wikang
sinasalita ng isang tao o lipunan kaugnay sa impluwensiya sa pagkatuto sa pangalawang wika.
Ang interferens fenomenon ay tumutukoy sa impluwensiya sa bigkas, leksikon, morpolohiya
gayundin sa sintaktika sa pagkatuto sa pangalawang wika. Ang interlanguage naman ay
tumutukoy sa mental grammar na nabubuo ng tao pagdating ng panahon sa proseso ng
pagkatuto niya ng pangalawang wika. Dito, nababago niya ang gamit ng grammar ng wika sa
pammagitan ng pagdaragdag, pagbabawas, at pagbabago ng mga alituntunin.
 Ayon pa kay Constantino (2002) mula kay Eastman (1971), nahahati sa dalawang
dimensyon ang varyabilidad o pagkakaiba-iba ng wika: ang heograpiko (diyalekto) at Varayti
Varyasyon 7 sosyo-ekonomiko (sosyolek). Ang una ay nagpapaliwanag ng pagkakaiba-iba
ng wika dahil sa iba’t iba o kalat-kalat na lokasyon ng mga tagapagsalita ng isang wika. Mula
rito ay nadedevelop ang varayating pangwika. Samantala, sa ikalawa, nagkakaroon ng
pagkakaiba-iba ang wika dahil sa iba-ibang estado ng tao sa lipunan. Kung kaya, mayroong
tinatawag na mga wika ng bakla, horse language, elit, masa at iba pa.
 Sa artikulo naman ni Alonzo batay kay Catford, ang varayti ng wika ay may dalawang
malaking uri: permanenteng varayti at pansamantalang varayti. Ang permanenteng varayti ay
binubuo ng idyolek at dayalek. Ang idyolek ay ang katangian o gamit ng wika na kaiba o
pekulyar sa isang individwal. Ang dayalek naman ay nangangahulugang paggamit ng wika
batay sa lugar, panahon at katayuan sa buhay. Ang paraan ng pagsasalita rito ay bumabatay
sa kanyang estado o grupong kinabibilangan. Sa kabilang banda, ang pansamantalang
varayti ay tumutukoy sa kagyat na sitwasyon ng pahayag. Bahagi nito ang mga sumusunod:
rejister, moda at estilo.
Binabati kita sa pagtatapos ng iyong Unang Kabanatang Aralin sa
FILIPINO 1!