Reviewer in KOMFIL
Reviewer in KOMFIL
Reviewer in KOMFIL
umiiral na wika.
● Saligang-batas ang pinakapananaligang batas
ng bawat bansa. Naging sanligan sa pagpili ng batayan ng pambansang
○ nagdidikta ng mga prinsipyo at wika ng Pilipinas ang mga sumusunod:
polisiyang kailangan para sa isang 1. pagkaunlad ng estruktura,
lipunang kaiga-igayang panahanan 2. mekanismo, at
ninuman. 3. panitikan na pawang tinatanggap at ginagamit
ng malaking bilang ng mga Pilipino.
● Ang pangangailangan na magkaroon ng wikang
magbubuklod sa ating lahi ay unang Tagalog ang pinili batay sa mga pamantayang
nagkaroon ng liwanag nang mapagkasunduan binanggit sa itaas.
ng mga katipunero
batay sa Saligang-batas ng Biak na Bato nang Naging patas ang pagpili sa Tagalog batay na rin sa
1897 na gawing opisyal na wika ng komposisyon na pinamunuan ni Jaime C. de Veyra
rebolusyon ang Tagalog. (Samar-Leyte). Kinabibilangan ito ng mga
sumusunod na kasapi:
Artikulo VIII ng Saligang-batas ng Biak na Bato ● Santiago A. Fonacier (Ilokano),
"Tagalog ang magiging opisyal na wika ng ● Filemon Sotto (Sebwano),
Republika." ● Casimiro F. Perfecto (Bikol),
-Isabelo Artacho at Felix Ferrer - bumalagkas ng batas ● Felix S. Salas Rodriguez (Panay),
● Hadji Butu (Moro), at
● Saligang-batas 1935 ang Kongreso na ● Cecilio Lopez (Tagalog).
gumawa ng mga hakbang upang paunlarin at
pagtibayin ang isang wikang pambansa na Tagalog ay pinili sapagkat ginagamit ito ng
nakabatay sa isa sa mga umiiral na katutubong nakararaming bilang ng mga mamamayan, bukod pa
wika. ang mga
○ Sa saligang batas na ito, ang Ingles at kategorikong pananaw ng mga lokal na pahayagan,
Kastila ang mananatiling opisyal na publikasyon, at manunulat.
wika hanggang hindi nagtatadhana ng
iba ang batas. Filemon Sotto (Sebuwano) at Hadji Butu (Moro) ay
hindi nakaganap ng tungkulin sapagkat ang una ay
● Maliwanag na wala pang kinikilalalang nagkaroon ng karamdaman samantalang ang huli
pambansang wika sa ilalim ng Saligang-batas naman ay namatay sa hindi inaasahang kadahilanan.
ng 1935 kung hihimayin ang espisipikong
probisyon hinggil dito.
Kautusang Tagapagpaganap Bilang 134 noong
December 13, 1937 - ang pagpapatibay sa Tagalog
● Pangulo ng Komonwelt na si Manuel L. bilang batayan ng wikang pambansa ng Pilipinas na
Quezon magkakabisa lamang makalipas ang dalawang
○ Ang pangangailangan ng isang wika na taon.
sinasalita at nauunawaan ng lahat sa
isang pamayanang may iisang PANAHON NG HAPON
nasyunalidad at estado.
○ sa Unang Pambansang Asambleya ● Pambansang Asambleya ang Batas
noong 1936. Komonwelt Blg. 570 (June 7, 1940)
○ Pambansang Wikang Filipino bilang isa
● Norberto Romualdez ng Leyte, dating sa mga opisyal na wika ng Pilipinas sa
batikang mahistrado, ang sumulat ng Batas pagsapit ng July, 4 1946
Komonwelt Blg. 184.
● Sa pamamagitan ng batas na ito ay naitatag ang ● Noong 1942 ng Komisyong Tagapagpaganap
Surian ng Wikang Pambansa - tungkulin na ng Pilipinas (Philippine Taft. Commission)
pag-aralan ang mga diyalekto sa pangkalahatan ang Ordinansa Militar Bilang 13 na siyang
para sa layuning mapaunlad at mapagtibay ang nagtatakda sa Nihonggo at Tagalog bilang mga
opisyal na wika sa buong kapuluan.
○ Kasabay ng pag-alis ng mga Hapon sa 7. Malaki ang papel na ginampanan ng Linggo ng
Pilipinas ay ang pagsasawalang- bisa Wika upang maipakita ng bawat mamamayan
ng ordinansang nabanggit. ang kanilang pagtataguyod sa wikang Filipino
bilang Wikang Pambansa.
Umalis ang mga hapon kaya nabuhay ang INGLES sa - Sa buong linggo ng selebrasyon ay
iba't ibang transaksyong pampamahalaan,negosyo, at naglulunsad ng iba i ibang gawain na
akademya katulad ng sabayang pagbigkas,
balagtasan, paggawa ng slogan,
Nagkaroon ng maraming inisyatibo ang mga paggawa ng mga sanaysay
tagapagsulong ng Wikang Pambansang Filipino. pagbigkas ng mga tula, pagsasayaw
ng mga katutubong sayaw at
1. Lope K. Santos (MANG OPENG) pag-awit ng mga katutubong awit.
- abogado, kritiko, lider obrero ay
nanguna sa maraming palihang Ang Linggo ng Wika ay unang idineklara ni dating
pangwika. Pangulong Sergio Osmeña. Alinsunod sa
- Siya ay naging punong-tagapangasiwa Proklamasyon Bilang 35
ng Surian ng Wikang Pambansa noong - ang Linggo ng Wika ay dapat gunitain tuwing
1941- 1946. March 27 - April 2 bilang pagpapahalaga sa
- Paham ng Wika, kaarawan ng kinikilalang tanyag na Pilipinong
- Ama ng Balarilang Pilipino makata na si Francisco Balagtas.
- Haligi ng Panitikang Pilipino.
11. Hakbang sa pag-alis ng rehiyonalismo ang Noong 1973 ay pinagtibay ang polisiya ng edukasyon
paggamit ng "Pilipino" bilang wikang pambansa. sa pamamagitan ng bagong saligang-batas.
Isinasaad dito sa ilalim ng Sek. 3, Artikulo XIV, na:
Binuo ang Komite sa Wikang Pambansa upang Nilagdaan ng Kagawaran ng Edukasyon at Kultura
mamahala sa pagbuo ng mga polisiya at noong JUNE 19, 1974 sa pamamagitan ng
rekomendasyon upang masolusyunan ang mga Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 s. 1974 ang
mga panuntunan sa pagpapatupad ng Patakarang
pakikibaka hinggil sa wika. Ang Komite ay nagmungkahi
Edukasyong
na gamitin ang Filipino batay sa mga katutubong wika Bilingguwal.
at maging ang asimilasyon ng mga salita mula sa - Sinabi rito na ang edukasyong bilinggwal
dayuhang wika. ay tumutukoy sa magkahiwalay na paggamit
- Kasama rin sa rekomendasyon ng Komite ang ng Pilipino at Ingles bilang mga panturo sa
pananatili ng Ingles at Kastila bilang mga mga tiyak na asignatura, sa pasubaling
opisyal na wika. gagamitin ang Arabic sa mga lugar na ito'y
kinakailangan.
● Bilinggwalismo ay tumutukoy sa
ipinakikitang kakayahan sa pakikipag-usap sa Nakasaad sa ilalim ng Saligang-batas 1973 na ang
pamamagitan ng dalawang wika.
● Lumabas sa pag-aaral na isinagawa ng Filipino ay lilinangin, pauunlarin, at pagtitibayin
Presidential Commission to Survey alinsunod sa umiiral na mga katutubong wika at
Philippine Education (PCSPE) - ahensyang diyalekto nang di-alintana ang pagtanggap ng mga
binuo sa pamamagitan ng E.O. 202 ni salita mula sa mga dayuhang wika.
Pangulong Ferdinand E. Marcos upang
magsagawa ng pag-aaral sa mabuting 13. Ponciano B. Pineda - ang pagtatag ng
sistema ng edukasyon, na wika ng
Komisyon sa Wikang Filipino batay sa
pagtuturo ang siyang nangangailangan ng
agarang atensyon sa larangan ng Seksyon 9 ng Saligang batas.
edukasyon. - Si Pineda na isa ring manunulat, guro,
linggwista at abogado ay siyang
Pinagtibay ng PCSPE na: itinuturing na
- "Ama ng Komisyon sa Wikang
(1) ang Pilipino ang pangunahing midyum sa Filipino". Sa termino ni Pineda bilang
elementarya, at ang bernakular ay pantulong na
komisyuner ng Surian ng Wikang
wika sa unang dalawang taon sa mga lugar na
di-Tagalog. Pambansa ay nagkaroon ng maraming
pananaliksik sa sosyo-lingguwistika.
- Pinalakas din ang patakarang
SEK. 8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa
bilingguwal sa edukasyon sa kanyang Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga
termino. pangunahing wikang panrehiyon, Arabic, at Kastila.
Malaki ang papel na ginampanan ng Surian ng Wikang SEK. 9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang
Pambansa sa paghahanda ng salin ng Saligang-batas komisyon ng wikang pambansa na binubuo ng mga
ng 1986 na kung saan ay kinilala ang Filipino bilang kinatawan ng iba't ibang mga rehiyon at mga disiplina
na magsasagawa, mag uugnay at magtataguyod ng
pambansang wika ng Pilipinas. Nakasaad dito na
mga pananaliksik para sa pagpapaunlad,
pagpapalaganap at pagpapanatili sa Filipino at iba
pang mga wika.
"habang nililinang ang Filipino ay dapat itong
payabungin at pagyamanin nang nakasalig sa mga
katutubong salitang umiiral sa wikang Filipino at iba
pang wika." Sistemang K to 12
Naniniwala si Ramon Guillermo ng Philippine Studies Kanila ding sinabi na ang paglabag sa kanilang
sa UP Departamento ng Filipino at Panitikan sa Pilipinas karapatan na makilahok sa mga dayalogo na may
na ang pagtanggal ng CHED sa asignaturang Filipino sa kaugnayan dito ay dimababayaran o matutumbasan ng
kolehiyo batay sa CMO 20, Serye ng 2013 ay anumang danyos na maaaring ibigay ng mga
magbubunga ng kawalang malay ng mga mag-aaral respondente.
sa wikang Filipino.
Ang mga sumusunod ay ilan din sa mahahalagang
puntos na ibinigay ng mga petisyoner laban sa CMO 20,
Maganda rin ang mga naging argumento ni Antonio Series 2013:
Tinio, ating kinatawan sa Kongreso .Ayon kanya, ang (1) ang paghina at, sa kalaunan, kamatayan ng ating
K-12 ay isang pagsusulong sa labor-export policy na pambansang wika, kultura, kasaysayan, at pambansang
ang layunin ay manghikayat ng foreign investors para sa pagkakakilanlan.
mga serbisyong katulad ng business courses,
outsourcing, call center, at iba pa. Hindi (2) Dudulo ang panghihina at kamatayang ito sa
sinusuportahan ng K-12 ang industriyalisasyon at panghihina at kamatayan ng mga Pilipino bilang
pagpapaunlad ng agrikultura. nagkakaisang mamamayan at may pagmamahal sa
- Idinagdag pa ni Tinio na ang programang K-12 bayan, at ng Pilipinas bilang maunlad na bansa-mga
ay mas nakatuon sa pangangailangan ng ibang bagay na nilayong iwasan ng mga nagbalangkas ng
bansa (higit na mayayamang bansa) kaysa Konstitusyon at ng sambayanang nagratipika nito.
pangangailangan ng higit na nakararaming mga
Pilipino. (3) Kapag hindi napagbigyan ang kahilingan ng mga
petisyoner na ipahinto ang implementasyon ng CMO No.
Argumento ng Tanggol Wika at iba pa Laban sa CMO 20, Serye ng 2013 sa pamamagitan ng temporary
20, Serye ng 2013 restraining order at/o writ of preliminary injunction,
tuluy tuloy na maipatutupad ng CHED ang isang
Ang petisyon ng Tanggol Wika at iba pa sa agarang kurikulum na anti-Filipino, anti nasyonalista,
paglalabas ng Korte Suprema ng Temporary at tahasang lumalabag sa Konstitusyon.
Restraining Order o Permanent Restraining Order ay
inihain sa kanilang kapasidad bilang namumuwisan at (4) Pahihinain nito ang pundasyon ng ating
mga mamamayang Pilipino. nasyonalismo, identidad, kultura, pagkabansa,
pagkakaisa, at demokrasya.
Kanilang iginiit na ang pagpapatupad ng CMO 20, Serye
ng 2013 at iba pang hakbang na kaugnay nito ay Sagot ng Kataas-taasang Hukuman, Korte Suprema
tahasang paglabag sa polisiya at mandating sa Petisyon laban sa CMO 20, Serye ng 2013
inilalatag ng Konstitusyon ng Pilipinas, lalong higit sa Inatasan ng Kataas-taasang Hukuman o Korte
pagsasalansang nito sa mga probisyong may Suprema (Supreme Court)
kaugnayan sa wika, edukasyon, at pampaggawa ng
Konstitusyon. ang Komisyon sa Lalong Mataas na Edukasyon
(Commission on Higher Education CHED) na bigyan ng
Kanila pang idinagdag na ang CMO 20, Serye ng 2013 ganap na implementasyon ang kautusan nito na
ay lumalabag din sa: ibalik ang Filipino at Panitikan sa Antas Tersyarya sa
- Batas Republika 7104 (Ang Batas na pamamagitan ng pagpapatupad sa bagong
Lumilikha sa Komisyon ng Wikang Filipino, at Pangkalahatang Kurikulum Pang-edukasyon
(General
Education Curriculum) sa Taong Aralan 2018-2019.