Typy chodu:

1. Chód antalgiczny – przeciwbólowy, występuje przy ostrodze piętowej, stanie zapalnym

kości czy więzadeł.

2. Chód asteniczny – wolny, ostrożny.

3. Chód ataktyczny – występuje przy ataksji móżdżkowej.

4. Chód brodzący – niewydolność zginaczy grzbietowych stopy.

5. Chód defiladowy – występuje podczas uszkodzenia układu pozapiramidowego.

6. Chód drobnym krokiem – zmniejszony wykrok.

7. Chód hipersteniczny – żwawy, szybki.

8. Chód histeryczny – zaburzenie czynności.

9. Chód kaczkowaty – występuje przy zwichnięciu stawów biodrowych (II) w przypadku

dysplazji.

10. Chód kłaniający – występuje podczas przykurczu i sztywności stawów biodrowych i

kolanowych (przy ograniczeniu ruchu w odcinku lędźwiowym).

11. Chód kołyszący – występuje podczas koślawości i szpotawości kolan oraz podudzi.

12. Chód koszący – występuje w niedowładzie połowiczym.

13. Chód majestetyczny – przedłużony wykrok.

14. Chód marynarski – gdy występują nadmierne ruchy miednicą i barkami.

15. Chód na szerokiej podstawie podparcia (niestabilny) – występuje przy zaburzeniach

czucia głębokiego i powierzchownego, gdy dochodzi do uszkodzeń więzadeł pobocznych
piszczelowych i strzałkowych, zerwania łąkotek w stawie kolanowym.

16. Chód nieharmonijny – występuje przy zwichnięciu jednego stawu biodrowego (I).

17. Chód normosteniczny – fizjologiczny.

18. Chód paretyczny – występuje przy niedowładzie wiotkim.

19. Chód parkinsonowski – drobnym kroczkiem, brak współudziału kończyn górnych.

20. Chód spastyczny (nożycowy) – występuje przy niedowładzie spastycznym kończyn.

21. Chód szczudłowy – porażenie zginaczy podeszwowych stopy.

1
22. Chód sztywny – sztuczna oscylacja (wychylenia) miednicy i barków, występuje podczas
zerwania łąkotek.

23. Chód tylnopowrózkowy – zaburzenia czucia głębokiego.

24. Chód unoszący – sztywność kolan (przemieszczenie się środka ciężkości).

25. Chód utykający – występuje przy niesymetrycznych kończynach.

26. Chód zapadający – przykurcz zgięciowy stawów biodrowych i kolanowych.

27. Abazja, astazja – to całkowita niemożność samodzielnego stania i chodzenia, jeżeli nie
jest spowodowane porażeniem kończyn dolnych.

Zaburzenia chodu w różnych jednostkach chorobowych

CHÓD jest wynikiem współdziałania wielu elementów ruchowych na które składa się
wytrzymałość układu kostnego, sprawność układu nerwowego, mięśniowego w tym praca i
odpowiednia siła mięśni m.in. tułowia, miednicy, pośladków i kończyn dolnych. Sama
czynność generowana jest przez OUN w mózgu, a informacja o ruchu przekazywana jest do
mięśni poprzez układ piramidowy drogą korowo- rdzeniową.

Nad koordynacją, równowagą i „jakością” ruchu kontrolę sprawuje móżdżek. Chód jest
podstawową składową aktywności fizycznej, bierze udział niemal w każdej czynności dnia
codziennego, a tym samym warunkuje naszą sprawność. Niemożność jego wykonania jest
kalectwem i uzależnia nas od pomocy osób trzecich oraz wywiera negatywny wpływ na
funkcjonowanie wielu narządów i układów naszego ciała.

U ludzi starszych wraz z wiekiem chód ulega zmianie na skutek:

 Procesów inwolucyjnych
 Urazów
 Chorób przewlekłych

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO I RODZAJE KOMPENSACJI

1. Ból w jednej kończynie, spowodowany procesami zapalnymi stawów, mięśni, urazem

kończyny, lub zespoleniem nerwu. Wiąże się ze skróceniem fazy podporu na bolącej
kończynie i szybkim przemieszczeniem masy ciała na kończynę zdrową (utykanie) np: Chód
antalgiczny (przeciwbólowy):

 w przypadku zapalenia nerwu kulszowego chory chodzi na palcach dotkniętej bólem

kończyny ustawiając stopę w zgięciu podeszwowym, zginając kończynę w stawie
kolanowym i biodrowym (zapobiega to naciąganiu n. kulszowego)

2
  w przypadku gruźlicy biodra znaczne pochylenie tułowia ku stronie chorej tak by
środek ciężkości przemieścił się na zewnątrz bolącego stawu biodrowego.

2. Ubytki i niedomoga mięśni spowodowane:

 zbliżaniem lub oddalaniem przyczepów mięśniowych

 porażeniem lub niedowładem wiotkim lub spastycznym
 stanem zapalnym mięśni
 dystrofią mięśniową
 urazem i ubytkiem wrodzonym mięśni

Ad.2. Ubytki i niedomoga mięśni:

 Przykład 1. Ubytek mięśnia czworogłowego uda może być kompensowany przez

mięśnie łydki kulszowo-goleniowe oraz mięsień pośladkowy wielki
 Przykład 2. Ubytek mięśnia pośladkowego wielkiego może być kompensowany przez
mięsień czworogłowy uda- proste kolano
 Przykład 3. Porażenie zginaczy grzbietowych stopy powoduje jej opadanie- pacjent
kompensuje ten ubytek przez nadmierne zginanie kończyn dolnych w stawach
biodrowych i kolanowych
 Przykład 4. porażenie mięśni piszczelowych prowadzi do końskiego ustawienia stopy i
nadmiernego obciążania wewnętrznego brzegu stopy
 Przykład 5. porażenie mięśni strzałkowych prowadzi do szpotawego ustawienia stopy
i nadmiernego obciążania zewnętrznego brzegu stopy

ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:

 Chód hemiparetyczny (koszący, połowiczo niedowładny)- występuje w

niedowładzie połowiczym:
o kończyna górna zgięta, dolna wyprostowana, przy chodzeniu chory wykonuje
ruchy koszące.
 Chód ataktyczny- występuje po uszkodzeniach móżdżku, w uszkodzeniach sznurów
tylnych: chód jest niepewny, kroki nierówne, długie, nadmierne zginanie kolan,
mocne uderzanie stopami, chory stale patrzy pod nogi.
 Chód parkinsonowski (hipokinetyczny)- występuje w chorobie Parkinsona: postawa
pochylona, kończyny górne nie balansują, kroki są drobne, powolne, chory ma
problem z zapoczątkowaniem ruchu (propulsja), a jak już ruszy to z zatrzymaniem,
występują trudności w chodzie do tyłu (retropulsja) i na boki (lateropulsja).
 Chód paraparetyczny wiotki- występuje w wiotkich niedowładach kończyn dolnych:
chód powolny kończyny załamują się, skłonność do upadków.
 Chód brodzący (koński, koguci)- występuje w porażeniu nerwów strzałkowych, przy
porażeniu mięśni prostowników stopy i palców, w zapaleniach wielonerwowych, w
niedowładach obwodowych KD: chory wysoko unosi kończyny dolne (stopy są
opadnięte) starając się nie zaczepić o podłoże.
 Chód dystoniczny- występuje w zaburzeniach na tle złego i nieskoordynowanego
napinania różnych grup mięśni (napinają się np. jednocześnie agoniści i antagoniści):
w czasie próby chodzenia następuje przymusowe zgięcie podeszwowe całej stopy i
skręt miednicy.

3
  Chód kaczkowaty- występuje w dystrofiach mięśniowych, wrodzonym zwichnięciu
stawów biodrowych, dysfunkcji mięśni pośladkowych średnich, osteomalacji: w
trakcie chodu chwianie na boki, kołysanie się w stawach biodrowych na skutek
niedowładu mięśni obręczy stawu biodrowego.
 Chód móżdżkowy- występuje w uszkodzeniach móżdżku, guzach robaka móżdżku, w
zapaleniach wielonerwowych, SM: chód na szerokiej podstawie z szeroko
rozstawionymi kończynami dolnymi, chwiejący się, chory zostawia tułów w tyle
(tułów nie nadąża za kończynami dolnymi).
 Chód choreatyczny (pląsawiczy)- występuje w pląsawicy Huntingtona: na właściwą
czynność chodu nawarstwiają się ruchy mimowolne, skręty tułowia, kończyn, ruchy
„taneczne”, grymasy.

KLASYFIKACJA ZABURZEŃ CHODU:

Ze względu na wielość przyczyn zaburzeń chodu punktem wyjścia do klasyfikacji jest obraz
kliniczny, etiologia lub patogeneza tych zaburzeń. Jedną z najczęściej stosowanych obecnie
klasyfikacji jest opublikowana po raz pierwszy w latach 90. XX w. klasyfikacja wyróżniająca
trzy anatomiczne i patofizjologiczne poziomy zaburzeń chodu: niski, środkowy i najwyższy:

 Poziom niski (LLGD, LOWER LEVEL GAIT DISORDERS) wynikają z uszkodzenia

obwodowych narządów ruchu lub układów czucia, przede wszystkim głębokiego, oraz
narządów zmysłów, takich jak wzrok i równowaga (układ przedsionkowy).
Przykładem LLGD są zaburzenia chodu jest występujące przy zapaleniu i innych
chorobach stawów, w chorobach nerwowo-mięśniowych, zaburzeniach czucia
głębokiego, zaburzeniach widzenia lub układu przedsionkowo- błędnikowego.
 Poziom środkowy (MLGD, MIDDLE LEVEL GAIT DISORDERS) spowodowany
jest uszkodzeniem struktur głębokich mózgu, takich jak wzgórze i jądra podstawy oraz
pień mózgu i móżdżek, a wiąże się z nieprawidłową integracją bodźców
sensorycznych w „mapę przestrzenną” ruchu lub nieprawidłową modulacją siły
mięśniowej w strukturach jąder podkorowych, móżdżku i dróg korowo-rdzeniowych.
Uszkodzenia w tym rejonie powodują: chód hemiplegiczny, móżdżkowy i wynikający
z uszkodzenia lub dysfunkcji układu pozapiramidowego.
 Poziom najwyższy (HLGD, HIGHER LEVEL GAIT DISORDERS) do niego zalicza
się: tak zwany chód ostrożny, podkorowe zaburzenia równowagi, czołowe zaburzenia
równowagi, izolowane zaburzenia rozpoczęcia chodu (zastygnięcia), chód czołowy i
psychogenne zaburzenia chodu.

KLASYFIKACJA 9-u WZORCÓW CHODU OPUBLIKOWANA W 2004r:

 chód ataktyczny (nieregularny rytm, skrócenie kroku, poszerzenie podstawy), typowy

dla ataksji móżdżkowej i czuciowej, ale także dla pląsawicy;
 chód z osłabienia (na przykład opadanie stopy, chód „kaczy”) w przebiegu chorób
mięśni, polineuropatii i uszkodzenia dróg korowo- rdzeniowych;
 chód sztywny (utrata płynności chodu, sztywność kończyn dolnych i tułowia,
zmniejszenie rotacji tułowia, skrócony krok, wąska lub poszerzona podstawa,
zmniejszony zakres ruchów w stawach kończyn), występujący w spastyczności,
parkinsonizmie, dystonii, a także w zespole wielozawałowym
 chód skręcający (zmiana kierunku chodu w jedną stronę) w chorobach układu
przedsionkowo-błędnikowego i móżdżku;
4
  chód z zastygnięciami (trudności przy rozpoczęciu i zmianie kierunku chodu),
typowy dla parkinsonizmu, zespołu wielozawałowego, wodogłowia normotensyjnego
i innych uszkodzeń płatów czołowych;
 chód na poszerzonej podstawie w chorobach robaka móżdżku, ale także w innych
uszkodzeniach móżdżku i w zespole wielozawałowym;
 chód na wąskiej podstawie, w chorobie Parkinsona lub w spastyczności;
 chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny
dla podkorowego uszkodzenia istoty białej, ale występujący w wielu innych
chorobach, szczególnie przebiegających z lękiem;
 chód dziwaczny (dziwaczny wzorzec chodu, odbiegający od wyżej opisanych), w
którym mieści się chód psychogenny, ale także chód u osób z dystonią czy
spowodowany lękiem przed upadkiem

PRZYCZYNY ZABURZEŃ CHODU PO 65rż:

Badacze z Harvard Medical School z Bostonu na materiale 120 chorych po 65rż.

diagnozowanych z powodu zaburzeń chodu stwierdzili, że najczęstszą ich przyczyną była:

 niedoczulica 18%
 choroby mięśni 17%
 zespół wielozawałowy 15%
 parkinsonizm 12%
 wodogłowie 7%
 zwyrodnienie móżdżku 7%
 zaburzenia psychogenne 3%

USPRAWNIANIE ZABURZEŃ CHODU:

ĆWICZENIA POPRAWIAJĄCE STABILIZACJĘ I RÓWNOWAGĘ I ZAKRES

RUCHOMOŚCI:

1. Unoszenie pośladków w górę:

2. Unoszenie pośladków + dodanie uniesienia kończyny dolnej wyprostowanej:

3. Leżąc na boku, odwodzenie kończyny w górę ( z taśmą lub bez):

4. W pozycji leżącej rotacja na boki lekko ugiętych kończyn

5. W leżeniu na plecach odwodzenie jednej kończyny dolnej w bok:

6. Z pozycji klęcznej przejście do pozycji na palce z lekkim uniesieniem bioder:

7. Leżąc na brzuchu na piłce uniesienie kończyny dolnej następnie dodanie uniesienia

przeciwległej kończyny górnej

8. W pozycji siedzącej przenoszenie ciężaru ciała z jednego boku na drugi

5
9. Siedząc na piłce przenoszenie ciężaru ciała z jednej strony na drugą z ruchami zgięcia i
wyprostu kończyn górnych.

10. W pozycji siedzącej bokiem do ściany z podparciem z tyłu rękami dociskanie kolanem
piłki do ściany (noga dociskająca ugięta w kolanie).

11. Rotacja tułowia na piłce

12. Wychylenia do przodu i do tyłu na piłce z asekuracją

13. Siedząc na piłce z asekuracją ruchy na boki

14. Na krążku (poduszce sensomotorycznej) stawanie na pięty i na palce.

USPRAWNIANIE ZABURZEŃ CHODU:

Ćwiczenia poprawiające jakość chodu i postawę:

1. W pozycji siedzącej unoszenie barków do góry, do przodu, do tyłu

2. W pozycji siedzącej ruchy okrężne barkami

3. W siadzie lub w staniu kreślenie poziomych ósemek

4. W siadzie marsz w miejscu

5. W siadzie marsz w miejscu z naprzemiennymi ruchami kończyn górnych

6. W staniu marsz w miejscu z maszerowaniem rękami po ścianie.

Pionizacja pacjenta i nauka chodzenia

W zakres pojęcia „nauka chodu” wchodzi szerokie spektrum działań mających na celu naukę
lub przywrócenie funkcji sprawnego i wydolnego przemieszczania się chorego. Należy
pamiętać, że jakość chodu jaką chory będzie mógł docelowo uzyskać, zależna będzie od stanu
pacjenta.

Reedukacja chodu, rozumiana jako przywrócenie utraconej funkcji chodu, dotyczyć będzie
pacjentów:

 Z niedowładami lub porażeniami kończyn dolnych

 Chorych po długotrwałym unieruchomieniu w łóżku
 Z przejściową utratą funkcji chodu (np. złamania kończyn dolnych)
6
  Po amputacjach w obrębie nóg

Metodyka nauki chodu obejmuje trzy etapy:

1. Przygotowanie do nauki chodu

2. Właściwa nauka chodu
3. Doskonalenie chodu

1. Przygotowanie do nauki chodzenia

Etap ten składa się na ćwiczenia w pozycjach niskich (również w obrębie łóżka chorego) oraz
pionizację. Ćwiczenia mają na celu zapobieganie wtórnym skutkom choroby jak i
przygotowanie do nauki chodzenia. Część ćwiczeń wykonuje się przed pionizacją, inne
równolegle z nią.

Celem przygotowania za pomocą odpowiednich ćwiczeń jest:

 Doskonalenie równowagi w każdej, stopniowo coraz wyższej, pozycji.

 Wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie pionowej postawy oraz za
poruszanie kończynami dolnymi. W licznych przypadkach wzmocnić należy również
mięśnie obręczy barkowej i kończyn górnych, aby umożliwić częściowe przejęcie
funkcji podporowej kończynom górnym (np. chód w poręczach chodzenie o kulach,)

Pionizacja

Dzięki stopniowej pionizacji przystosowujemy układ krążenia do pracy w zmienionych

warunkach, z czym spotykamy się właśnie w sytuacji długotrwałego unieruchomienia.

Rozróżniamy pionizację bierną i czynną.

Pionizacja czynna polega na stopniowym przechodzeniu pacjenta z pozycji leżącej do

półsiedzącej (dodatkowa poduszka, podniesienie zagłówka w łóżku), aż do siadu płaskiego.
Następnie pacjent przechodzi do siadu z opuszczonymi nogami, by następnie dojść do pozycji
pionowej przy asyście dwóch osób. W poszczególnych pozycjach wykonuje się ćwiczenia
oddechowe, czynne kończyn górnych i dolnych oraz ćwiczenia równoważne.

Pionizacja bierna przeprowadzana jest na stole pionizacyjnym. Polega głównie na

ustabilizowaniu poszczególnych segmentów ciała pacjenta oraz stopniowym zmienianiu kąta
nachylenia stołu. Początkowo pionizujemy do niewielkich nachyleń (30-45 stopni) w ramach
krótkiego czasu (3-5 minut). W kolejnych dniach stopniowo zwiększamy kat nachylenia,
dochodząc do pionu, wydłużając jednocześnie czas sesji do kilkudziesięciu minut. Tempo
pionizacji zależy jednak od reakcji pacjenta. Dodatkowo w trakcie sesji możemy
przeprowadzać ćwiczenia oddechowe lub ćwiczenia czynne kończyn górnych. Teoretycznie
taki sposób pionizowania jest mniej korzystny niż pionizacja czynna, ponieważ stanowi tylko
7
ogólne przygotowanie do pozycji pionowej, jednak pamiętać należy, że u wielu pacjentów,
przeprowadzenie pionizacji w sposób czynny jest niemożliwe. Nad przebiegiem pionizacji
biernej powinien bezwzględnie czuwać terapeuta, reagując na zmiany stanu pacjenta lub na
mogące wystąpić zaburzenia w reakcjach ortostatycznych.

Podczas pionizowania czynnego lub biernego konieczne jest czasami zastosowanie

stabilizujących lub odciążających pomocy ortopedycznych jak aparaty czy łuski.

2. Nauka chodu właściwa:

Etap właściwej nauki chodzenia jest bardzo zróżnicowany. Wynika to ze zróżnicowanego

stanu pacjentów. W niektórych przypadkach konieczne jest odciążenie (częściowe lub
całkowite) lub dodatkowe punkty podparcia zabezpieczające stabilność postawy. W tym celu
stosuje się wiele urządzeń lub pomocy ułatwiających naukę chodu. Przykładem który można
podać są urządzenia umożliwiające naukę chodu dzięki zastosowanemu podwieszeniu. Z
tego rodzaju podwieszeniem możliwe staje się przeprowadzenie nauki chodu u pacjentów nie
potrafiących samodzielnie poruszać się w poręczach lub poprowadzenie nauki chodu w
wodzie.

Naukę chodu poprzedza ocena stanu pacjenta. Pacjent ma za zadanie wykonać ruch kończyną
dolną w różnych kierunkach, następnie na przemian obciążać jedną i drugą nogę oraz
wykonać chód w miejscu. Wspomniana ocena pomaga w ustaleniu problemów
lokomocyjnych pacjenta oraz zlokalizowaniu przyczyn zaburzeń, by poprzez odpowiednio
dobrane działanie terapeutyczne można było je usunąć.

U pacjentów neurologicznych, na tym etapie nauki, zaistnieje potrzeba ułatwienia niektórych

ruchów, a u pacjentów ortopedycznych zastosowania pewnego odciążenia. Na pierwszych
etapach reedukacji chodu, podczas wykorzystywania pomocy ułatwiających chód, jakimi są
kule, balkoniki, poręcze, stosujemy typ chodu - cztero-, trój- lub dwutaktowy.

Następnie, na kolejnych etapach usprawniania, stosuje się coraz to mniej punktów podparcia.
Wyjątek stanowi „chód kangurowy” stosowany jako jedyny możliwy u paraplegików, gdzie
zawsze występować będą dwa punkty podparcia (obie nogi lub obie kule).

Punkty podparcia podczas chodu o kulach, stanowić mają, bądź odciążenie dla jednej nogi,
bądź zapewnienie lepszej stabilności.

W pierwszym przypadku, jako zasadę przyjmuje się, że odciążana kończyna przy podparciu,
powinna być wsparta przynajmniej dwoma dodatkowymi punktami podparcia (rozłożenie
ciężaru na 3 punkty), natomiast zdrowa noga może być stawiana bez dodatkowego podparcia.

Z kolei w drugim przypadku każda z kończyn ma dwa punkty podparcia w fazie obciążenia,
na ogół z pewnym powiększeniem płaszczyzny podparcia.

8
W przypadku nieodwracalności zaburzeń chodu, dążymy do uzyskania najkorzystniejszych
kompensacji i do optymalnego wzorca chodu. Ważne jest aby zapobiec wytworzeniu się i
utrwaleniu nieprawidłowego stereotypu chodu, będącego wynikiem samoistnych
kompensacji.

Nieodłącznym elementem nauki chodzenia, jest również nauka upadania i podnoszenia

się z upadku.

Nauka padania:

 nie należy bronić się przed upadkiem za wszelką cenę;

 w momencie padania należy odrzucić od siebie kule;
 każdy upadek należy w miarę możliwości kontrolować, aby upaść do przodu, a nie do
tyłu;
 upadek należy amortyzować poprzez zgięcie stawów łokciowych i odpowiednie
ustawienie dłoni;
 samodzielne wstawanie z podłoża z pozycji leżącej przodem odbywa się poprzez
unoszenie miednicy i cofanie ciała na kończynach górnych.

Terapeuta natomiast powinien ze swojej strony zapewnić bezpieczną asekurację i jasny

instruktarz.

3. Doskonalenie chodu

W ramach doskonalenia chodu pacjent wykonuje przejścia po pochylni, schodach oraz po

różnego rodzaju nawierzchni, pokonuje przeszkody terenowe itp. Następny etap to
utrudnianie chodzenia, poprzez zmienianie warunków treningu (trudniejsze zadania,
likwidowanie ułatwień). W tym względzie pomocne są wszelkie tory przeszkód. Pracować
można również nad pewnymi parametrami chodu, jak prędkość i długość kroku. Osiągane jest
to poprzez poprawę ogólnej wydolności.

W trakcie tego etapu likwiduje się też drobne błędy chodu, np. poprzez zmianę aparatu,
protezy, butów lub wkładki do obuwia. W przypadku, kiedy nie jest możliwe pełne
przywrócenie funkcji chodu, dąży się do utrzymania uzyskanego poziomu sprawności i
wydolności chodu.

Jak prawidłowo używać kule?

Chodzenie z odciążeniem nogi za pomocą kul łokciowych jest bardzo często podstawową
formą lokomocji osób po urazie lub zabiegu operacyjnym w obrębie kończyny dolnej. Ta,
wydawałoby się, prosta czynność niejednemu pacjentowi sprawia na początku bardzo dużo
trudności, ponieważ wcale nie jest taka łatwa na jaką wygląda.

Dobra technika chodzenia o kulach pozwala oszczędzić dużo czasu i energii, jak również jest
jednym z najważniejszych czynników wpływających na odbudowę prawidłowego wzorca
9
chodu w momencie, w którym pacjent będzie miał już zielone światło do pełnego obciążenia
kończyny dolnej.

Jeśli planujemy zabieg operacyjny, po którym koniecznością jest czasowe odciążenie nogi
(oczywiście czasem uraz jest nagły i nie ma takiej możliwości) to już przed operacją warto
zagłębić się w ten aspekt rehabilitacji, oszczędzić sobie nerwów, strachu i niepotrzebnego
zawracania głowy czymś, co można opanować wcześniej.

Najważniejsze informacje.

1. Podczas kupowania kul wybierajmy kule łokciowe, a nie kule pachowe. Te drugie
używa się tylko w wyjątkowych przypadkach, na przykład: towarzyszącego urazowi
nogi złamania w obrębie nadgarstka lub łokcia.
2. Aktualnie, nie wliczając sytuacji wyjątkowych, nie zaleca się chodzenia o jednej
kuli. Wpływa to bardzo niekorzystnie na naszą postawę, może powodować późniejsze
dolegliwości bólowe kręgosłupa i zaburza prawidłowy wzorzec chodu. Rehabilitacja
przyjmuje tylko dwa wyjścia z tej sytuacji: albo chodzimy o dwóch kulach, albo nie
stosujemy kul wcale.
3. Kule zawsze „przywiązane są” do nogi po urazie. Znaczy to tyle, że kule poruszają
się identycznie w tym samym momencie co chora kończyna dolna.
4. Chód o kulach, nawet bez obciążania kończyny, powinien jak najbardziej
przypominać chód prawidłowy. Każdy krok powinien rozpoczynać się kontaktem
pięty z podłożem, a kończyć się na oderwaniu palucha. Wymusza to prawidłowe
przetoczenie stopy oraz ułatwia późniejszy powrót do prawidłowego wzorca
poruszania się.

Poruszanie się za pomocą kul.

Prawidłowy chód o kulach z ugięciem stawu kolanowego. Należy zwrócić uwagę na

przetoczenie stopy od pięty do palców oraz wykorzystanie naturalnego zgięcia w stawie
kolanowym. Chód powinien być jak najbardziej naturalny. Kule podążają w tym samym
tempie co noga po urazie (lewa).

Chód o kulach w przypadku braku możliwości zgięcia w stawie kolanowym. Podobnie jak w
przypadku możliwości zgięcia tu również bardzo ważne jest przetoczenie stopy od pięty do
palców.

Najczęstsze, błędne wzorce chodu o kulach łokciowych. Chód z dostawianiem nogi zdrowej
oraz chód z przenoszeniem nogi chorej w powietrzu.

10
Techniki prawidłowego chodu o kulach po schodach w dół. Chód o dwóch kulach oraz za
pomocą poręczy. Kończyna po urazie wraz z kulami pierwsza podąża w dół. Kończyna
zdrowa jest dostawiana.

Techniki prawidłowego chodu o kulach po schodach w górę. Chód o dwóch kulach oraz za
pomocą poręczy. Kończyna zdrowa pierwsza podąża w górę, kończyna chora wraz z
kulami jest dostawiana.

Nieprawidłowe techniki wchodzenia po schodach za pomocą kul. Technika, w której kule

podążają pierwsze, a kończyna chora „dogania” oraz technika przeskakiwania (bardzo
niebezpieczna dla pacjenta!).

Prawidłowa technika siadania oraz wstawania z kanapy/krzesła za pomocą kul. Użycie jednej
kuli oraz podparcie ręką pozwala na większą stabilność oraz mniejszy wysiłek dla kończyn
górnych.

Nieprawidłowa technika siadania oraz wstawania z kanapy/krzesła. Mała stabilność ruchów

oraz duży wysiłek energetyczny są niekorzystne dla pacjenta.

11