Arkusz 7 PP Rozwiązania
Arkusz 7 PP Rozwiązania
Arkusz 7 PP Rozwiązania
Arkusz 7.
1.
|𝑥 − 2| < 3
Sposób I
Szukamy na osi liczbowej takich liczb 𝑥, których odległość od 2 jest mniejsza od 3, zatem:
2 – 3 = –1 2+3=5
Sposób II 2
Korzystamy z następującej własności: jeśli 𝑎 > 0, to |𝑥| < 0 można zapisać w postaci −𝑎 < 𝑥 < 𝑎, zatem:
−3 < 𝑥 − 2 < 3
−3 + 2 < 𝑥 < 3 + 2
−1 < 𝑥 < 5
2.
Założenie: 𝑛 ∈ ℕ oraz 𝑛 ≥ 1
Teza: 12 | 100𝑛 − 4
Dowód:
Sposób I
Przekształcamy równoważnie wyrażenie 100𝑛 − 4:
100𝑛 − 4 = (10𝑛 )2 − 4 = (10𝑛 + 2)(10𝑛 − 2)
Zauważmy, że:
• liczba 10𝑛 − 2 jest różnicą liczb parzystych, więc jest liczbą parzystą,
• liczba 10𝑛 + 2 jest sumą liczb parzystych, więc jest liczbą parzystą, a ponadto w jej zapisie dziesiętnym
mamy jedynkę, dwójkę i 𝑛 − 1 zer, zatem jest liczbą podzielną przez 3 (suma jej cyfr jest podzielna
przez 3).
Zatem liczba 100𝑛 − 4 jest podzielna przez 2 ze względu na jeden z jej czynników (10𝑛 − 2) oraz
podzielna przez 2 i 3 ze względu na drugi z jej czynników (10𝑛 + 2), więc jest podzielna przez 12, co było
do udowodnienia.
Sposób II
Przekształcamy równoważnie wyrażenie 100𝑛 − 4:
100𝑛 − 4 = (102 )𝑛 − 4 = (2 ∙ 5)2𝑛 − 4 = ((2 ∙ 5)𝑛 + 2)((2 ∙ 5)𝑛 − 2) = (2𝑛 ∙ 5𝑛 + 2)(2𝑛 ∙ 5𝑛 − 2) =
= (2 ∙ 2𝑛−1 ∙ 5𝑛 + 2)(2 ∙ 2𝑛−1 ∙ 5𝑛 − 2) = 4(2𝑛−1 ∙ 5𝑛 + 1)(2𝑛−1 ∙ 5𝑛 − 1)
Zauważmy, że:
• (2𝑛−1 ∙ 5𝑛 + 1)(2𝑛−1 ∙ 5𝑛 − 1) ∈ ℕ dla 𝑛 ≥ 1, zatem otrzymane wyrażenie jest podzielne przez 4,
• liczby postaci 2𝑛−1 ∙ 5𝑛 − 1, 2𝑛−1 ∙ 5𝑛 , 2𝑛−1 ∙ 5𝑛 + 1, gdzie 𝑛 ∈ ℕ oraz 𝑛 ≥ 1, to trzy kolejne liczby
naturalne, zatem pierwsza z nich albo trzecia jest podzielna przez 3.
Zatem liczba 4(2𝑛−1 ∙ 5𝑛 + 1)(2𝑛−1 ∙ 5𝑛 − 1) jest podzielna przez 4 oraz przez 3, czyli jest podzielna przez
12, co było do udowodnienia.
1
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
3.
4
𝑎 = log 32 (8√32) + log 7 (49 √7)
1 3 1 1 11 1 11
log 32 (8√32) = log 32 (23 ∙ (4 ∙ 8)2 ) = log 32 (23 ∙ 2 ∙ 22 ) = log 25 (252 ) = 5 log 25 2 = ∙ =
2 2 5 10
4
1 9 9
log 7 (49 √7) = log 7 (72 ∙ 74 ) = log 7 74 =
4
4 11 9 11
Zatem 𝑎 = log 32 (8√32) + log 7 (49 √7) = + ≠ .
10 4 10
4.
𝑎 = 1 − √2 , 𝑏 = √3 − √2, 𝑐 = √2 + 1
𝑏𝑐 = (√3 − √2)(√2 + 1) = √6 + √3 − 2 − √2
5.
4𝑎
𝑤=
2𝑡 − 𝑥
4𝑎 = 𝑤(2𝑡 − 𝑥)
4𝑎
= 2𝑡 − 𝑥
𝑤
4𝑎 4𝑎
Wyznaczamy 𝑥: 𝑥 = 2𝑡 − , zatem 𝑥 ≠ − .
𝑤 2𝑡𝑤
4𝑎 4𝑎 𝑥 2𝑎 𝑥
Wyznaczamy 𝑡: 2𝑡 = + 𝑥, czyli 𝑡 = + = + .
𝑤 2𝑤 2 𝑤 2
2𝑎 𝑥 𝑤𝑥 4𝑎 + 𝑤𝑥 4𝑎
Wyznaczamy 𝑡𝑤: 𝑡𝑤 = 𝑤 ( + ) = 2𝑎 + = ≠ .
𝑤 2 2 2 2−𝑥
𝑤(2𝑡−𝑥) 𝑤
Wyznaczamy 𝑎: 4𝑎 = 𝑤(2𝑡 − 𝑥), zatem 𝑎 = ≠ .
4 4(2𝑡−𝑥)
6.
𝑊(𝑥) = (4 − 𝑥)(𝑥 2 − 𝑥 − 6)
Wyznaczamy pierwiastki trójmianu 𝑥 2 − 𝑥 − 6:
Δ = 12 − 4 ⋅ 1 ⋅ (−6) = 1 + 24 = 25, √Δ = 5
1−5 4 1+5 6
𝑥1 = = − = −2, 𝑥2 = = =3
2 2 2 2
Poprawne są odpowiedzi C i E.
2
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
7.
(4𝑥 − 3)2 − 5𝑥 2 + (2𝑥 − √7)(2𝑥 + √7) ≥ 2
16𝑥 2 − 24𝑥 + 9 − 5𝑥 2 + 4𝑥 2 − 7 − 2 ≥ 0
15𝑥 2 − 24𝑥 ≥ 0
3𝑥(5𝑥 − 8) ≥ 0
+ +
0
– 8 x
5
8
𝑥 ∈ (−∞; 0] ∪ [ ; ∞)
5
8.
2𝑥 + 𝑘𝑦 = 𝑚
{
4𝑥 + 8𝑦 = −4
2𝑥 + 4𝑦 = −2 𝑥 + 2𝑦 = −1
Dla 𝑘 = 4 i 𝑚 = −2 układ ma postać: { , czyli { , zatem ma nieskończenie wiele
4𝑥 + 8𝑦 = −4 𝑥 + 2𝑦 = −1
rozwiązań.
2𝑥 + 4𝑦 = −4 𝑥 + 2𝑦 = −2
Dla 𝑘 = 4 i 𝑚 = −4 układ ma postać: { , czyli { , a po dodaniu równań stronami
4𝑥 + 8𝑦 = −4 𝑥 + 2𝑦 = −1
otrzymujemy: 0𝑦 = −1, czyli układ jest sprzeczny (nie ma rozwiązań).
9.
𝑓(𝑥) = −𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐
Do wykresu funkcji 𝑓 należą punkty: (−5, 1), (1, 1), (0, 6).
9.1.
Zauważmy, że dla dwóch różnych argumentów −5 oraz 1 funkcja 𝑓 przyjmuje tę samą wartość, zatem osią
−5 + 1
symetrii jej wykresu jest prosta określona równaniem: 𝑥 = , czyli 𝑥 = −2.
2
9.2.
Zauważmy, że skoro dla argumentu 0 wartość funkcji 𝑓 jest równa 6, to 𝑐 = 6.
Zatem wzór funkcji ma postać: 𝑓(𝑥) = −𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 6.
Obliczamy 𝑏, korzystając z tego, że punkt o współrzędnych (1, 1) należy do wykresu:
1 = −1 + 𝑏 + 6
𝑏 = 1 + 1 − 6 = −4
2
Zatem 𝑓(𝑥) = −𝑥 − 4𝑥 + 6.
−5 + 1
Obliczamy pierwszą współrzędną wierzchołka: 𝑥 = = −2.
2
3
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
10.
x=2
10.1.
𝑓(𝑥) < 2 dla 𝑥 ∈ [−3; −2) ∪ (−2; 1) ∪ (5; 9].
10.2.
𝑓(0) = 1, 𝑓(−3) = −2
Zatem 𝑓(0) − 𝑓(−3) = 1 − (−2) = 1 + 2 = 3.
11.
1 2
𝑓(𝑥) = − 𝑥 +𝑥
40
11.1.
Maksymalna wysokość, na jaką wzniosła się kula, jest równa drugiej współrzędnej wierzchołka paraboli:
1
−∆ −(1−4 ∙ (− 40) ∙ 0) −1
= 1 = 1 = 10 [m]
4𝑎 4 ∙ (− ) −
40 10
11.2.
Maksymalna odległość, na jaką doleci kula, jest równa miejscu zerowemu funkcji 𝑓, które jest różne od 0:
1 1 1
𝑓(𝑥) = − 𝑥 2 + 𝑥 = 𝑥(− 𝑥 + 1), zatem − 𝑥 + 1 = 0, czyli 𝑥 = −1 ∙ (−40) = 40 [m].
40 40 40
12.
𝑓(𝑥) = −3𝑥 + 2
Obliczamy wartość funkcji 𝑓 dla 𝑥 = 2: 𝑓(2) = −32 + 2 = −9 + 2 = −7.
Zatem do wykresu funkcji 𝑓 należy punkt 𝑄 = (2, −7), ponieważ 𝑓(2) = −7.
13.
1 1 2 4
Ciąg (2 , −1 , 𝑎3 , − , , 𝑎6 ) jest ciągiem geometrycznym (𝑎𝑛 ).
4 2 3 9
13.1.
Niech 𝑞 będzie ilorazem ciągu geometrycznego (𝑎𝑛 ).
𝑎6 𝑎5 ∙ 𝑞 𝑎5 4 2 8
= = = ∙ (− ) = −
𝑎3 𝑎2 ∙ 𝑞 𝑎2 9 3 27
4
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
13.2.
(𝑏𝑛 ) – nieskończony ciąg arytmetyczny
1
𝑏1 = 𝑎2 = −1
2
2
𝑏2 = 𝑎4 = −
3
2 3 4 9 5
Różnica ciągu (𝑏𝑛 ): 𝑟 = 𝑏2 − 𝑏1 = − − (− ) = − + =
3 2 6 6 6
14.
(𝑎𝑛 ) – ciąg arytmetyczny, określony dla każdej liczby naturalnej 𝑛 ≥ 1
𝑎8 = 1, 𝑎12 = 9
14.1.
Niech 𝑟 będzie różnicą ciągu arytmetycznego (𝑎𝑛 ).
𝑎10 = 𝑎8 + 2𝑟 𝑎 = 1 + 2𝑟
Zauważmy, że { , zatem { 10 .
𝑎10 = 𝑎10 − 2𝑟 𝑎10 = 9 − 2𝑟
Po dodaniu równań układu stronami otrzymujemy: 2𝑎10 = 10, zatem 𝑎10 = 5.
14.2.
Niech 𝑟 będzie różnicą ciągu arytmetycznego (𝑎𝑛 ).
𝑎8 = 𝑎1 + 7𝑟 1 = 𝑎1 + 7𝑟
Zauważmy, że { , zatem { .
𝑎12 = 𝑎1 + 11𝑟 9 = 𝑎1 + 11𝑟
Po odjęciu równań układu stronami otrzymujemy: 8 = 4𝑟, zatem 𝑟 = 2.
Obliczamy 𝑎1 : 𝑎1 = 1 − 7𝑟 = 1 − 14 = −13.
Wyznaczamy sumę 𝑛 początkowych wyrazów ciągu (𝑎𝑛 ):
2𝑎1 + (𝑛 − 1)𝑟 2 ∙ (−13) + 2(𝑛 − 1)
𝑆𝑛 = ∙𝑛 = ∙ 𝑛 = (−13 + 𝑛 − 1)𝑛 = (𝑛 − 14)𝑛
2 2
Zauważmy, że mamy tu trójmian kwadratowy: 𝑛2 − 14𝑛 o dodatnim współczynniku przy 𝑛2 , zatem
0+14
wartość najmniejszą osiągnie on dla 𝑛 = = 7.
2
15.
𝑎 = cos 𝛼 + sin 𝛼
𝑏 = −2 sin 𝛼 cos 𝛼
𝑎2 + 𝑏 = (cos 𝛼 + sin 𝛼)2 − 2 sin 𝛼 cos 𝛼 = cos 2 𝛼 + 2 sin 𝛼 cos 𝛼 + sin2 𝛼 − 2 sin 𝛼 cos 𝛼 =
= cos 2 𝛼 + sin2 𝛼 = 1
5
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
16.
Zauważmy, że dla 𝛼 ∈ (90°; 180°) zachodzą zależności: sin 𝛼 > 0, co𝑠 𝛼 < 0, tg 𝛼 < 0.
Obliczamy promień wodzący: 𝑟 = √(−3)2 + 62 = √9 + 36 = √45 = 3√5.
Obliczamy wartości funkcji trygonometrycznych:
6 6√5 2√5 −3 √5 6
sin 𝛼 = = = , cos 𝛼 = =− , tg 𝛼 = − = −2
3√5 3∙5 5 3√5 5 3
1
A. tg 𝛼 = −2 ≠ −
2
2√5 √5 2
F. sin 𝛼 ∙ co𝑠 𝛼 = ∙ (− )=−
5 5 5
1 1
G. tg 𝛼 + = −2 − ≠ 0
tg 𝛼 2
H. sin 𝛼 > 0
Poprawne są odpowiedzi D i F.
17.
72° 1
𝐿= ∙ 2π𝑟 = ∙ 2π ∙ 5 = 2π
360° 5
18.
Sporządzamy rysunek pomocniczy:
6
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
1 1 1
b) 𝑃𝐴𝐷𝐶 = ∙ |𝐴𝐶| ∙ |𝐶𝐷| ∙ sin 30° = ∙ 8 ∙ 3√3 ∙ = 6√3
2 2 2
19.
Z twierdzenia Talesa wynika, że:
|𝑀𝐴| |𝑆𝑀|
=
|𝑁𝐵| |𝑆𝑁|
Oznaczmy |𝑀𝐴| = 𝑥.
𝑥 2√13 − 𝑥
=
4 6
6𝑥 = 4 ∙ 2√13 − 4𝑥
10𝑥 = 8√13
4√13
𝑥=
5
20.
Z rysunku wynika, że:
𝑎 < 0 – funkcja 𝑦 = 𝑘(𝑥) maleje
𝑏 > 0 – prosta 𝑘 przecina oś 𝑦 powyżej osi 𝑥
𝑐 < 0 – funkcja 𝑦 = 𝑙(𝑥) maleje
𝑑 < 0 – prosta 𝑙 przecina oś 𝑦 poniżej osi 𝑥
𝑒 > 0 – funkcja 𝑦 = 𝑚(𝑥) rośnie
𝑓 > 0 – prosta 𝑚 przecina oś 𝑦 powyżej osi 𝑥
𝑎 = 𝑐 – proste 𝑘 i 𝑙 są równoległe
𝑒 ∙ 𝑎 = −1 – proste 𝑚 i 𝑘 są prostopadłe
A. fałsz, 𝑏 ∙ 𝑑 < 0
B. fałsz, 𝑏 ∙ 𝑑 < 0
C. prawda
D. fałsz, 𝑎 ∙ 𝑐 < 0
E. prawda
1
F. fałsz, 𝑐 = −
𝑒
21.
Środek okręgu opisanego na trójkącie prostokątnym jest środkiem przeciwprostokątnej tego trójkąta.
Środek przeciwprostokątnej 𝐴𝐵 trójkąta 𝐴𝐵𝐶 ma współrzędne:
20 − 8 23 + 19 12 42
( , ) = ( , ) = (6, 21)
2 2 2 2
7
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
22.
Szukana prosta będzie przecinać oś 𝑦 w punkcie równo odległym od punktów przecięcia prostych 𝑘 i 𝑙 z
osią 𝑦.
Punkty przecięcia prostych 𝑘 i 𝑙 z osią 𝑦 to odpowiednio (0, −7) i (0, 9).
−7 + 9
=1
2
Szukana prosta ma wzór 𝑦 = 5𝑥 + 1
23.
I.
𝑎√3
ℎ=
2
1 𝑎√3
Wtedy |𝐴𝐵| = ℎ =
3 6
Z zależności w trójkącie 𝐴𝐵𝐶 (trójkąt o kątach 30°, 60°, 90° lub z funkcji trygonometrycznych) mamy:
𝑎√3
|𝐴𝐶| = 2 ∙ |𝐴𝐵| =
3
Pola powierzchni całkowitej ostrosłupa jest równe:
𝑎2 √3 1 𝑎√3 𝑎2 √3 𝑎2 √3 3𝑎2 √3
𝑃𝐶 = 𝑃𝑝 + 𝑃𝑏 = +3∙ ∙𝑎∙ = + = ≠ 4𝑎2 √3
4 2 3 4 2 4
II.
Z zależności w trójkącie 𝐴𝐵𝐶 (trójkąt o kątach 30°, 60°, 90° lub z funkcji trygonometrycznych) mamy:
𝑎√3
|𝐴𝐶| ∙ √3 ∙ √3 𝑎
3
|𝐵𝐶| = = =
2 2 2
Objętość ostrosłupa jest równa:
1 1 𝑎2 √3 𝑎 𝑎3 √3
𝑉= ∙ 𝑃𝑝 ∙ |𝐵𝐶| = ∙ ∙ =
3 3 4 2 24
8
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
24.
Kątami między przekątną bryły a płaszczyzną jej podstawy są kąty 𝛼 i 𝛽. Na tych dwóch rysunkach widać
bowiem, że każdy z tych kątów jest kątem między przekątną bryły a rzutem prostokątnym tej przekątnej
na płaszczyznę podstawy.
Kąt 𝛾 jest kątem między przekątną bryły a przekątną ściany bocznej.
25.
I.
Obliczamy długość odcinka 𝐷𝐵 z twierdzenia Pitagorasa w trójkącie 𝐷𝐴𝐵:
|𝐷𝐵|2 = |𝐷𝐴|2 + |𝐴𝐵|2 = 82 + 62 = 64 + 36 = 100
|𝐷𝐵| = 10
Obliczamy długość odcinka 𝐹𝐵 z twierdzenia Pitagorasa w trójkącie 𝐷𝐵𝐹:
|𝐹𝐵|2 = |𝐷𝐹|2 − |𝐷𝐵|2 = 152 − 102 = 225 − 100 = 125
|𝐹𝐵| = 5√5 ≠ 12
II.
|𝐹𝐵| 5√5
tg |∢𝐹𝐴𝐵| = =
|𝐴𝐵| 6
26.
Obliczamy średnią arytmetyczną liczb 7, 13, 3, 2, 5, 9:
7 + 13 + 3 + 2 + 5 + 9 39 13
= =
6 6 2
9
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
27.
Jeżeli w zapisie liczby pięciocyfrowej występują dokładnie jedna jedynka i jedna dwójka i suma cyfr tej
liczby jest równa 6, to pozostałymi cyframi tej liczby muszą być trójka i dwa zera, ponieważ 1 + 2 + 3 +
0 + 0 = 6.
Aby obliczyć liczbę możliwości ustawień tych cyfr, zauważmy, że wystarczy ustawić cyfry 1, 2, 3, a dwa
pozostałe miejsca wypełnić zerami. Na pierwszym miejscu (cyfra dziesiątek tysięcy) nie może stać zero.
1 __ __ __ __
Liczba możliwości: 1 ∙ 4 ∙ 3
2 __ __ __ __
Liczba możliwości: 1 ∙ 4 ∙ 3
3 __ __ __ __
Liczba możliwości: 1 ∙ 4 ∙ 3
28.
Spośród 20 długopisów wyjmujemy losowo trzy razy po jednym długopisie, co oznacza, że pierwszy
długopis wyjmiemy na 20 sposobów, drugi – na 19 sposobów, trzeci – na 18 sposobów. Wszystkich
możliwości mamy:
|Ω| = 20 ∙ 19 ∙ 18
Oznaczmy 𝐴 – zdarzenie polegające na tym, że wylosowano co najmniej dwa niebieskie długopisy.
Wypiszmy zdarzenia elementarne sprzyjające zdarzeniu 𝐴 (N oznacza długopis niebieski, Cz oznacza
długopis czerwony, wypisujemy w takiej kolejności, w jakiej losujemy długopisy).
N N Cz
N Cz N
Cz N N
N N N
10
Rozwiązania zadań – Arkusze maturalne z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy
11