Puranokta Apara Prayoga Sangraha

PURĀṆOKTA
APARA PRAYOGAM
Funeral rituals for all Hindus
Compiled from various Purāṇas and Tantras

by
Paṇḍit Śrī Rāma Rāmānujāchāri
Edited by Paṇḍit Keśavacāri Bhaṭṭar
01:02:2023
srimatham.com
2
CONTENTS
Sarva Prāyaścitta — Final Atonement............................................................................... 5

Aurdhva Dehika Rites — Pre-cremation rites.................................................................. 8
Preta Śuddhi — Purification of the corpse....................................................................... 9
Pañca Piṇḍa Dānam — Offering of the five Piṇḍas.......................................................... 13
At the Crematorium — Rites of Cremation...................................................................... 16
Kravya Agni Prajvalanam — Kindling of the fire............................................................ 16
Śraddhāñjali — Final farewell.......................................................................................... 18
Asthi Sañcayana/Nirvapana Vidhiḥ — Collecting the Ashes........................................... 25
Day 10 Daśagātra Vidhiḥ — 10th Day ceremonies for Northerners................................. 31
Puṇyāha Vācanam — Purification Ceremony.................................................................. 38
Daśāha Vidhiḥ — 10th Day ceremonies for Southerners.................................................. 42
Day 11 Śayadānam — Donation of bedding (Northerners)............................................. 48
Day 11 Vṛṣotsarjana Vidhiḥ — Liberating a bull on the 11th day.................................... 52
Ṣoḍaṣa Śrāddha Vidhiḥ..................................................................................................... 55
Dvādaśāha Vidhiḥ (Sapiṇḍa Karaṇam) — 12th day ceremonies...................................... 63
Dasa Dānāni — Offering of the 10 gifts…........................................................................ 73
Karmānta Kriyāni — End of mourning rituals in one day................................................ 75
Śubha Svikaraṇa, Gāyatri Homa — 13th Day ceremonies & Gayatri Homa................... 92
Navagraha Homa — Homa to the 9 Planets..................................................................... 94
Māsika Ekoddiṣṭha Śrāddha — Monthly Memorial Rites................................................. 103
Sodaka Kumbha Dāna ………………………………………………………………….. 109
Sāmvatsarika Piṇḍa-Śrāddha — Annual Memorial Rites for 3 ancestors …………….…. 112
Varśika Ekoddiṣṭha Śrāddha — Annual Memorial rite for 1 ancestor ……………..….. 123
Pauranika Pratyābdhika Tarpaṇam ……………………………………………………... 134
Ekārcavidhi Daha Saṁskāraḥ — Funerals of Children.................................................... 146
Pañcaka Dahana Prayogaḥ — Cremating during Panchaka............................................ 149
Sūtakānte Pañcaka Śānti Karma – Panchaka post cremation Shanti rites....................... 152
Nārāyaṇa Bali Prayogaḥ from Garuḍa Purāṇa.................................................................. 166
Udaka Dāna Prayogah — Daily libations for 10 days…………………………………. 185
Samaṣṭhi Tīra-Dvāra Kuṇḍa Kriyāni — Collective Libation Rites................................... 190
Funeral Stotras................................................................................................................... 193
Reading from Gītā ……………………………………………………………………… 205
3
FOREWORD
This prayoga has been prepared for the English knowing public and all care has been taken to
transliterate the mantras correctly with the proper svaras into international Diacritics.
It is assumed that the user will have some prior knowledge of pūjā and ritual in general, and so
basic instructions which are common to all pūjā and well known to practitioners have been left
out.
If you have any doubt or need some guidance please contact a local purohit or temple priest to
assist you.
NOTES
During the ceremony the kartā (chief mourner) will be changing the sacred thread (yajñopavīta)
from shoulder to shoulder. If the kartā is uninitiated then a towel is thrown over the shoulder
and changed accordingly.
Savyam – on left shoulder
Apasavya – on right shoulder
Repeated use will be made of little leaf containers for water and
other offerings known as ḍone. These are small disposable
containers.
Piṇḍas or rice balls are made from rice-flour with a touch of sesame seeds, ghee and honey.
4
THE CHIEF MOURNER — KARTĀ

The agentship of the funeral rite is bound up with inheritance. The person who performs the
final rites is the principal benefactor of the deceased's estate. The kartā (Actor) is thus usually
the eldest son. Some appoint the youngest son in the case of the mother. In the absence of the
older male sibling a younger male sibling can act as the kartā. If there are sons and daughter the
precedence always goes to a son. In the case of a person having daughters only, then he can,
prior to his death appoint his daughter or her son to act as the kartā. Many superstitious families
may object to the grandson performing his maternal grandfather's funeral rites. If the deceased
has no children then one of his/her nephews can be appointed. If there are no nephews or they
are underage then the spouse or a younger sibling can perform the rites or even the priest can
act on his behalf.
Parents do not usually perform the rites of their own children but get it done through one of
their siblings.
RELATIONS
MALES FEMALES
Father – pitā Mother – mātā
Step-father – sāpatna-pitā Step-mother – sāpatna-mātā
Father's father – pitāmahaḥ Mother's father – mātāmahaḥ
Father's mother – pitāmahī Mother's mother – mātāmahī
Husband – patiḥ Wife – patnī
Son – putraḥ Daughter – putrī
Son's son – pautraḥ Daughter's son – dauhitraḥ
Son's daughter – pautrī Daughter's daughter – dauhitrī
Son-in-law – jāmātā Daughter-in-law – putra-patnī
Father-in-law – śvaśuraḥ Mother-in-law – śvaśurapatnī
Brother – bhrātā Sister – bhaginī
Step-brother – sāpatna-bhrātā Step-sister – sāpatna-bhaginī
Father's brother – pitṛvyaḥ Mother's brother – mātulaḥ
Father's sister – pitṛ-bhaginī Mother's sister – mātṛ-bhaginī
Male teacher – guruḥ Female teacher – gurvī
Male teacher's wife – guru-patnī Female teacher's husband – gurvī-patiḥ
Disciple (m) – cela/śiṣya Disciple (f) – celi/śiṣyā
A co-disciple (m) – saha-śiṣya A co-disciple (f) – saha-śiṣyā
Friend (m) — sakhā Friend (f) – sakhī
Dear ones – āpta-janaḥ
5
SARVA PRĀYAŚCITTA
v Ideally the dying person should be laid on a grass-mat or bed of eastward pointing darbha
grass with the feet to the South.
v After Bhagavad arādhana and the giving of tīrtham one should do Karna mantra Japa.
Karṇa Mantra Japa.
Saṅkalpaḥ — अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _______ नाम/नाम्नीं मुमूषोर् मम िपतुः/मातुः
मोक्ष िसद्ध्यथर्ं प्रानादीनां स्वस्मात् स्थानात् मुखोत् क्रमण िसद्ध्यथर्ं दिक्षण कणेर् पुण्याह मन्त्र जपं
किरष्ये
— asyām puṇya tithau kaśyapa gotrasya _______ nāma/nāmnīṁ mumūrṣo mama
pituḥ/mātuḥ mokṣa siddhyarthaṁ prānādīnāṁ svasmāt sthānāt mukhot kramaṇa
siddhyarthaṁ dakṣiṇa karṇe puṇyāha mantra japaṁ kariṣye ||
At this meritorious day, in order that my father/mother named ____________ of the clan of Kashyapa may be
liberated, and so that all the life breaths may depart from their appointed places I now recite the sacred mantra.
आयुषः प्राणं सन्तनुः । प्राणाद् अपानं सन्तनुः । अपानाद् व्यानं सन्तनुः । व्यानाच् चक्षुः सन्तनुः ।
चक्षुषश् श्रोत्रं सन्तनुः । श्रोत्रान् मनः सन्तनुः । मनसो वाचं सन्तनुः । वाचा आत्मानं सन्तनुः । आत्मनः
पृिथवीं सन्तनुः । पृिथव्या अन्तिरक्षं सन्तनुः । अन्तिरक्षाद् िदवं सन्तनुः । िदवस् सुवस् सन्तनुः ॥
āyuṣaḥ prāṇaṁ santanuḥ | prāṇād apānaṁ santanuḥ | apānād vyānaṁ santanuḥ |
vyānāc cakṣus santanuḥ | cakṣuṣaś śrotraṁ santanuḥ | śrotrān manas santanuḥ |
manaso vācaṁ santanuḥ | vācā ātmānaṁ santanuḥ | ātmanaḥ pṛthivīṁ santanuḥ |
pṛthivyā antarikṣaṁ santanuḥ | antarikṣād divaṁ santanuḥ | divas suvas santanuḥ
Life is dependant upon the vital breaths, the vital breaths are all inter-dependant, and cause the Life merges in
prana, prana merges in apana, apana merges into vyana and vyana merges into the principle of vision. The eye
perceives forms and the ear hears sounds. The mind receives the impressions of the senses and expresses itself
through speech, the highest declaration is the knowledge of the atman and its incarnation through the various
spheres the earth, the astral realm, the transcendental realm and the attainment of the supreme abode.
Madhuparkam
Madhuparkam is prepared with 3 equal parts of ghee, honey and yoghurt in a copper vessel.
v Recite the following two verses to consecrate it.
ॐ नमो नारायणाय । oṁ namo nārāyaṇāya |

योऽसौ भवान् देव-वर प्रसूतो मधुपकर्श्च समृद्ध-नामा ।
आगच्छ संितष्ठ इमे च पात्रे ममािप संसार िवमोक्षनाय ॥
yo'sau bhavān deva-vara prasūto madhuparkaśca samṛddha-nāmā |
āgaccha saṁtiṣṭha ime ca pātre mamāpi saṁsāra vimokṣanāya ||
You are produced from the foremost Lord, you are celebrated by the name of Madhuparka, come and
be present in this vessel for effecting the liberation from saṁsāra.
योऽसौ भवान् नािभमात्र प्रसूतो यज्ञैश्च मन्त्रैस्सरहस्य जप्यैः ।

सोऽयं मया ते पिरकिल्पतश्च गृहाण िदव्यो मधुपकर् नामा ॥
6
yo'sau bhavān nābhimātra prasūto yajñaiśca mantrais sarahasya japyaiḥ |
so'yaṁ mayā te parikalpitaśca gṛhāṇa divyo madhuparka nāmā ||
Please accept this divine offering named as Madhuparka which has arisen from your navel, together
with the sacrifices and mantras, the mystical wisdom and silent repetition of mantras.
v With the following mantra give a few drops to the dying person to drink.
योऽसौ भवान्स् ितष्ठिस सवेर् देहे नारायणस् सवर् जगत् प्रधानः ।

गृहाण चेमं सुर लोक-नाथ भक्तोपनीतं मधुपकर्-कम् ॥
yo'sau bhavāns tiṣṭhasi sarve dehe nārāyaṇas sarva jagat pradhānaḥ |
gṛhāṇa cemaṁ sura loka-nātha bhaktopanītaṁ madhuparka-kam ||
You O Nārāyaṇa abide in the body of everyone, you are the foremost entity in the entire world. O master
of the celestial region, accept this offering of Madhuparka presented by your devotee. (Varaha Purana
190:20 –27)
v The dying person or a relative on his/her behalf should make a go-dāna as atonement for
all sins committed during the dying person's life-time.
v If not done when dying, it may be done as soon as possible afterwards.
Godāna Pratinidhi Saṅkalpaḥ

Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । श्री गोिवन्द x ३ । अद्ये श्री भगवतो महा-पुरुषस्य श्री िवष्णोः
आज्ञया प्रवतर्मानस्य अद्य ब्रह्मणः िद्वतीय पराधेर् …………॥ अस्याम् पुण्य ितथौ —
कश्यप गोत्रस्य ___________ नाम मम िपत/नाम्नी मात] ज्ञाताज्ञात कामाकाम सकृद् असकृत् कृत
काियक वािचक मानिसक सांसिगर् क स्पृष्टास्पृष्त भुक्ताभुक्त पीतापीत सकल पातक अनुपातक
उपपातक लघु पातक सङ्करी करण मिलनी करण अपात्री करण जाित-भ्रंश-कर प्रकीणर्कािद नाना
िवध पातकानाम् िनरासेन देहावसान काले देह शुिद्ध द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्म् इमां सवर् प्रायिश्चत्त
प्रत्याम्नाय भूतां यथा शक्त्या गो िनष्क्रय द्रव्यम् रुद्र दैवतां __________ गोत्राय __________
शमर्णे ब्राह्मणाय तुभ्यं/_____सम्स्थानय/अहं सम्प्रददे ॐ तत्सन् न मम ॥
hariḥ oṁ tat sat | śrī govinda x 3 | adye śrī bhagavato mahā-puruṣasya śrī viṣṇoḥ
ājñayā pravartamānasya adya brahmaṇaḥ dvitīya parārdhe ……….. asyām puṇya
tithau —
kaśyapa gotrasya ___________ nāma mama pita/nāmnī māta] jñātājñāta
kāmākāma sakṛd asakṛt kṛta kāyika vācika mānasika sāṁsargika spṛṣṭāspṛṣta
bhuktābhukta pītāpīta sakala pātaka anupātaka upapātaka laghu pātaka saṅkarī
karaṇa malinī karaṇa apātrī karaṇa jāti-bhraṁśa-kara prakīrṇakādi nānā vidha
pātakānām nirāsena dehāvasāna kāle deha śuddhi dvārā śrī parameśvara
prītyartham imāṁ sarva prāyaścitta pratyāmnāya bhūtāṁ yathā śaktyā go niṣkraya
dravyam rudra daivatāṁ __________ gotrāya __________ śarmaṇe brāhmaṇāya
tubhyaṁ/_____samsthānaya/ahaṁ sampradade oṁ tatsan na mama ||
Hari Om. Today for all the sins of my father/mother who is now dying; I pray for forgiveness, for all the offences
committed from the day of his/her birth to this day of his dying, in his childhood, youth, adulthood and old age, in
his his waking, in his sleeping and in his dreams; motivated through desire, anger, greed, delusion, pride, greed
or envy, through his organs of knowledge or organs of action, the major offences that he may have committed or
7
the minor ones, offences done knowingly or unknowingly, those done in secret or those done openly, for all these
various offences, minor as well as major, unable to perform the proper expiation or penance I now make a donation
of enough money to buy a cow to ________________ of the ___________ gotra OR to the institute
_____________.
यज्ञ साधन भूता या िवश्वस्याघ प्रणािशनी । अस्य मूल्य प्रदानेन प्रीयतां िवश्व-रूप-धृत् ॥
yajña sādhana bhūtā yā viśvasyāgha praṇāśinī |
asya mūlya pradānena prīyatāṁ viśva-rūpa-dhṛt ||
"That which is the essence of sacrifice and the destroyer of the world's sins, may it be pleased by the
offering of this price [of a cow] and may it, who holds the form of the universe, be propitious."
प्रायिश्चत्ते समुत्पन्ने िनष्कृतीर् न कृता यिद । यस्य पापस्य शुदध्य

् थर्ं धेनु मूल्यं ददािम ते ॥
prāyaścitte samutpanne niṣkṛtīr na kṛtā yadi |
yasya pāpasya śuddhyarthaṁ dhenu mūlyaṁ dadāmi te ||
"If redemption has not been achieved through the act of expiation, then for the purpose of purifying the
deceased from sin, I give you [the brahmin] the value of a cow."
Dissolution Mantra
द्वदशाङ्गुला संस्थानात् िवमुक्तः परमश् िशव । शून्यं एव परं ख्याित ज्ञातव्यो मोक्षम् इत्य्-अतः ॥
dvadaśāṅgulā saṁsthānāt vimuktaḥ paramaś śiva |
śūnyaṁ eva paraṁ khyāti jñātavyo mokṣam ity-ataḥ ||
"Being released from the twelve finger-spaces, supreme Shiva is known as the Supreme Void. It should
be understood that liberation is this [merging in the Void]."
अभावावधयो भावा िनधनाविध जीिवतम् । न नाम िनधनम् दुःखं जातोऽवश्यं िवपद्यते ॥

abhāvāvadhayo bhāvā nidhanāvadhi jīvitam |
na nāma nidhanam duḥkhaṁ jāto'vaśyaṁ vipadyate ||
Existence ends in non-existence and life ends in death.
But death is no tragedy for those who are born must die.
देिहनोऽिस्मन् यथा देहे कौमारं यौवनं जरा । तथा देहान्तर प्रािप्तर् धीरस् तत्र न मुह्यित ॥
dehino’smin yathā dehe kaumāraṁ yauvanaṁ jarā |
tathā dehāntara prāptir dhīras tatra na muhyati || 13 ||
Just as the embodied Self passes through childhood, youth and old age [pertaining to that body], so [at
death] it passes into another body. A wise man is not confused thereby. (Gītā 2:13)
v The assembled relatives should begin the chanting of the lord's name or the reciting of the
Viṣṇu Sahasranama until demise.
8
AURDHVA DEHIKA RITES
v After death has taken place the first thing to do is the washing and shaving of the corpse.
The washing is usually done at the funeral parlor but the family can do it.
v The final rites are either performed at the funeral parlor, the home or the crematorium and
the application of the rituals will differ slight accordingly.
v If performed at home, then the coffin is brought in head-first and laid with the feet to the
South and is removed from the house feet first.
v Scatter til or mustard seeds on the place where the coffin is to be placed.
अपसपर्न्तु ते भूता ये भूता भुिव सिम्स्थताः । ये भूता िवघ्न-कतार्रस् ते नश्यन्तु यमाज्ञया ॥

apasarpantu te bhūtā ye bhūtā bhuvi samsthitāḥ |
ye bhūtā vighna-kartāras te naśyantu yamājñayā ||
May all those elementals who live here in this place slink away, may those who are wont to cause
obstruction be frustrated by the order of Yama.
v Perform ācamanam, prāṇāyāma
Rakṣa-dīpa Prajvalanam
v Light the Rakṣa-dīpam of sesame oil and place it facing south at the head of the coffin.
This lamp is kept burning till the 10th day ceremonies.
भो दीप ब्रह्म रूपस्त्वं कमर्-साक्षी ह्यिवघ्न-कृत् । यावत् कमर् समािप्तस्स्यात् तावत्त्वं सुिस्थरो भव॥
bho dīpa brahma rūpas tvaṁ karma-sākṣī hyavighna-kṛt |
yāvat karma samāptis syāt tāvat tvaṁ susthiro bhava ||
v Recite the saṅkalpa for the Aurdhva-dehika rites.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द, अस्य श्री भगवतो महा पुरुषस्य
……………...। अस्याम् पुण्य ितथौ काश्यप गोत्रस्य __________ मम िपतुः प्रेतस्य/मातुः प्रेतायाः
प्रेतत्व िनवृतये, उत्तम लोक प्रािप्त-अथर्ं, औध्वर् देिहक कमर् किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | govinda govinda govinda, asya śrī bhagavato mahā puruṣasya
............... asyām puṇya tithau kāśyapa gotrasya __________ mama pituḥ
pretasya/mātuḥ1 pretāyāḥ pretatva nivṛtaye, uttama loka prāpti-arthaṁ, aurdhva
dehika karma kariṣye ||
On this meritorious day, in order to liberate my father/mother from the state of a hungry ghost and so
that he/she may attain a superior rebirth I now perform the final rites for him/her.
v If previously not done, then the sarva prāyaścitta saṅkalpam can be done now.
1
If not the parent one can insert the relationship to the deceased from the legend on page 4.
9
PRETA ŚUDDHI (Purification rite)
v The Karta sits at the head of the coffin facing south. ¨ ¨
v Place Kumbha with five vaṭa leaves on a pile of rice topped purohit kartā
with a coconut lying on its side. OOO
v Recite the Saṅkalpa. Piṇḍas
kuṇḍa
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ॥………... कश्यप गोत्रस्य

__________ नाम प्रेतस्य मम िपतुः [प्रेतायाः मम मातुः] औध्वर् देिहक
संस्कार योग्यता सम्पादनाथर्ं क्षौर पूवर्कं पुण्य स्नान कमर् मन्त्र रूपेण
किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat |................. kaśyapa gotrasya South
__________ nāma pretasya mama pituḥ [pretāyāḥ
mama mātuḥ] aurdhva dehika saṁskāra yogyatā
sampādanārthaṁ kṣaura pūrvakaṁ puṇya snāna karma
mantra rūpeṇa kariṣye ||
As a prelude to my parent's cremation ceremony I now perform the bathing ceremony by means of the
sacred mantras.
v Invoke Ganga and offer akṣata in place of the actual upacāras.
Gaṅgā Dhyānam
पाशाङ्कुश वराभीितर् दधानाम् अरुण प्रभाम् । ग्राहारूढम् अगम् वन्दे गङ्गां सवर् सिरद् वराम् ॥
pāśāṅkuśa varābhītir dadhānām aruṇa prabhām |
grāhārūḍham agam vande gaṅgāṁ sarva sarid varām ||
"I worship the river Ganga, the best of all rivers, whose red glow is like that of the rising sun, who holds
in her hands the noose and goad, and who rides on the crocodile."
ॐ अम्बरीषाय िवद्महे, िसन्धु-द्वीपाय धीमिह, तन्नो गङ् गा प्रचोदयात् ॥

oṁ ambarīṣāya vidmahe, sindhu-dvīpāya dhīmahi, tanno gaṅgā pracodayāt ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः गङ् गायै नमः ॥ अिस्मन् कुम्भे गङ् गाम् ध्यायािम आवाहयािम स्थापयािम ।
oṁ bhūrbhuvas suvaḥ, gaṅgāyai namaḥ ||
asmin kumbhe gaṅgām dhyāyāmi āvāhayāmi sthāpayāmi |
ॐ गङ् गायै नमः — आसनम्, पाद्यम्, आचमनीयम् ।
oṁ gaṅgāyai namaḥ — āsanam, pādyam, ācamanīyam, etc.
पु# अच&न — ॐ गङ् गायै नमः । महा-भद्रायै । माहा-मायायै । वर-प्रदायै । निन्दन्यै । पद्म-
िनलयायै । मीनाक्ष्यै । पद्म-वक्त्रकायै । भािगरत्यै । पद्म-भृते ॥ धूप, दीप ।
Puṣpa Arcana — oṁ gaṅgāyai namaḥ | mahā-bhadrāyai | māhā-māyāyai | vara-
pradāyai | nandinyai | padma-nilayāyai | mīnākṣyai | padma-vaktrakāyai |
bhāgiratyai | padma-bhṛte || dhūpa, dīpa, etc.
10
अदत्तानाम् उपादानं च िहं सैवा िह िवधानतः । पर-दारोपसेवा च काियकं ित्रिवधं स्मृतम् ॥१॥
पारुष्यम् अनृतं चैव पैशुन्यं चािप सवर्शः । असम्बद्ध प्रलापश्च वाङ् मयं स्याच् चतुिवर् धम् ॥२॥
पर द्रव्येष्व् अिभ-ध्यानं मनसािनष्ट िचन्तनम् । िवतथािभिनवेशश्च मानसं ित्र-िवधं स्मृतम् ॥३॥
एतािन दश पापािन हर त्वं अस्य जाह्निव ।
adattānām upādānaṁ ca hiṁsaivā hi vidhānataḥ | para-dāropasevā ca kāyikaṁ
trividhaṁ smṛtam || 1 || pāruṣyam anṛtaṁ caiva paiśunyaṁ cāpi sarvaśaḥ |
asambaddha pralāpaśca vāṅmayaṁ syāc catur vidham || 2 || para dravyeṣv
abhidhyānaṁ manasāniṣṭa cintanam | vitathā-bhiniveśaśca mānasaṁ trividhaṁ
smṛtam || 3 || etāni daśa pāpāni hara tvaṁ asya jāhnavi ||
O Mother Ganga please absolve us of the ten types of sins; 3 of body – causing hurt to living beings,
sexual misconduct and taking that which was not given. Four of speech; speaking harshly to others,
telling lies, malicious gossip, scandal-mongering and three of mind: coveting the possessions of others,
thinking malicious thoughts, and believing in false teachings.
Nīrājanam –
oṁ ambarīṣāya vidmahe | sindhu-dvīpāya dhīmahi | tanno gaṅgā pracodayāt ||
Namaskāram –
नमो भगवत्यै दश-पापहरायै गङ् गायै नारायण्यै रेवत्यै ।
िशवायै दक्षायै अमृतायै िवश्व-रूिपण्यै निन्दन्यै ते नमो नमः ॥
namo bhagavatyai daśa-pāpaharāyai gaṅgāyai nārāyaṇyai revatyai |
śivāyai dakṣāyai amṛtāyai viśva-rūpiṇyai nandinyai te namo namaḥ ||
गयादीिन च तीथार्िन ये च पुण्याश् िशलोच्चयाः । कुरुक्षेत्रं च गङ् गा च यमुना च सिरद्वरा ॥१॥

gayādīni ca tīrthāni ye ca puṇyāś śiloccayāḥ |
kurukṣetraṁ ca gaṅgā ca yamunā ca saridvarā || 1 ||
कौिशकी चन्द्रभागा च सवर् पाप प्रणािशनी । नन्दा भद्राऽवकाशा च गण्डकी सरयूस् तथा ॥२॥
kauśikī candrabhāgā ca sarva pāpa praṇāśinī |
nandā bhadrā'vakāśā ca gaṇḍakī sarayūs tathā || 2 ||
भैरवं च वराहं च तीथर्ं िपण्डारकं तथा । पृिथव्यां यािन तीथार्िन चत्वारस् सागरस् तथा ॥
अस्य प्रेतस्य शुद्ध्यथर्ं अिस्मन्स् तोये िवशन्तु वै ॥३॥
bhairavaṁ ca varāhaṁ ca tīrthaṁ piṇḍārakaṁ tathā |
pṛthivyāṁ yāni tīrthāni catvāras sāgaras tathā ||
asya pretasya śuddhyarthaṁ asmins toye viśantu vai || 3 ||
Gaṅgā stotram
कोिट-सूयर्-प्रभा पाप-ध्वान्त संहार-कािरणी । मण्डािकन्यै नमस्तेऽस्तु स्वगर्-दायै नमो नमः

॥१॥ नमस्त्रैलोक्य भूषायै जगद् धात्र्यै नमो नमः । परात्परतरे तुभ्यं नमस्ते मोक्षदे सदा ॥२॥
मोक्षाख्या मोक्ष-सार च प्रेत मुिक्त प्रदाियनी । पिवत्रा परमा पुण्या तेजो-धारा शिश-प्रभा ॥३॥
11
ज्योती-रूपा जन्म-हरा जनादर्न-मनोहरा । पिततोद्धािरणी दोष-क्षिमणी दोष-विजर् ता ॥४॥

शरण्या शरणा श्रेष्ठा श्री-युता श्राद्ध-देवता । त्रैलोक्य-पावनी धन्या पृिथवी-रक्ष-कािरणी
॥५॥ स्वगर्-दा सुख-स्पशार्च मोक्ष-दशर्न-दपर्णा । सवर्-दुःख-प्रशमनी सवर्-शोक-िवमोचनी
॥६॥ सवर्-श्रम हरा सवर् सुखदा सुख सेिवता । सवर् प्रायिश्चत्त-मयी वास मात्र महा तपाः
॥७॥ शरणागत दीनातार् पिरत्राण परायणे । सवर्स्याितर् -हरे देवी नारायिण नमोऽस्तुते ॥८॥
koṭi-sūrya-prabhā pāpa-dhvānta saṁhāra-kāriṇī | maṇḍākinyai namaste'stu
svarga-dāyai namo namaḥ ||1|| namas trailokya bhūṣāyai jagad dhātryai namo
namaḥ | parāt paratare tubhyaṁ namaste mokṣade sadā ||2|| mokṣākhyā mokṣa-
sāra ca preta mukti pradāyinī | pavitrā paramā puṇyā tejo-dhārā śaśi-prabhā ||3||
jyotī-rūpā janma-harā janārdana-manoharā | patitoddhāriṇī doṣa-kṣamiṇī doṣa-
varjitā ||4|| śaraṇyā śaraṇā śreṣṭhā śrī-yutā śrāddha-devatā | trailokya-pāvanī
dhanyā pṛthivī-rakṣa-kāriṇī ||5|| svarga-dā sukha-sparśāca mokṣa-darśana-darpaṇā
| sarva-duḥkha-praśamanī sarva-śoka-vimocanī ||6|| sarva-śrama harā sarva
sukhadā sukha sevitā | sarva prāyaścitta-mayī vāsa mātra mahā tapāḥ ||7||
śaraṇāgata dīnārtā paritrāṇa parāyaṇe | sarvasyārti-hare devī nārāyaṇi namo'stute.
She shines like millions of suns and destroys the darkness of sin. Obeisances unto You, O Maṇḍākinī,
Salutations to you who bestow the heavenly realms. 2. Obeisances to You, who adorn the three worlds
and who sustain the universe. I always offer my obeisances unto You, the Supreme Being, supreme above
all else and the bestower of liberation. 3. Mokṣa is the liberation from samsara and you give liberation
to the dead. Your moon-like effulgence is pure and supremely sacred. 4. You are in the form of Light,
the obstructor of rebirth, you bring delight to the mind of janardana. You raise the fallen, forgive faults
and are free from blemishes. 5. Taking refuge in you is the best of all, and you are Sri and the goddess
of shraddha. You purify the three worlds and and protect the earth. 6. She grants heaven, and happiness
and the ultimate vision of liberation. She relieves all suffering and all sorrow. 7. She destroys all fatigue
and gives all happiness. All this is a great austerity to live in. 8. I have come to you for shelter, O goddess
Nārāyaṇi, the protector of the poor and needy, and skilled in liberation. protector of salvation. reliever
of all distress, I offer my respectful obeisances unto you, please remove all my grief.
गङ् गा गङ् गेित यो ब्रूयाद् योजनानां शतैर्-अिप । मुच्यते सवर् पापेभ्यो िवष्णु-लोकं स गच्छित ॥
gaṅgā gaṅgeti yo brūyād yojanānāṁ śatair-api |
mucyate sarva pāpebhyo viṣṇu-lokaṁ sa gacchati ||
One who chants the name of the Ganga, even from hundreds of yojanas away, is freed from all sins
and attains the realm of Lord Viṣṇu.
Apasavyam
v Sprinkle the coffin/corpse.
अशुिचवार् शुिचवार्िप सवर् काम-गतोऽिप वा । िचन्तयेद् देवं ईशानं स बाह्याभ्यन्तरश्शुिचः ॥
सवर् समुद्राः सिरताः तीथार्िन च नगा ह्रदाः । आयन्तु प्रेत-शान्त्यथर्ं दुिरत क्षय-कारकाः ॥
आपः सुिमित्रयाः सन्तु भवन्त्वोषधयो तव । आपो रक्षन्तु त्वां िनत्यम्-आपो नारायणस्स्वयम् ॥
aśucir vā śucir vāpi sarva kāma-gato’pi vā | cintayed devaṁ īśānaṁ sa
bāhyābhyantaraś śuciḥ || 1 || sarva samudrāḥ saritāḥ tīrthāni ca nagā hradāḥ |
āyantu preta-śāntyarthaṁ durita kṣaya-kārakāḥ || āpaḥ sumitriyāḥ santu
bhavantvoṣadhayo tava | āpo rakṣantu tvāṁ nityam-āpo nārāyaṇaḥ svayam ||
12
Whether one is impure or pure, in whatever state one may be, one who meditates on Lord Śiva, is purified
both externally and internally. All the seas, rivers, holy places, mountains and lakes – may all these
absolvers of sins come to purify the deceased. May the waters be friendly and may the medicinal herbs
be yours. May the waters always protect you—the waters are Lord Nārāyaṇa Himself.
N.B. If one has Ganga water available then there is no need to do the invocation or recite the
Ganga Stotra. Recite the 3 verses on absolution of sins – adattānām …. Etc. and the 3 verses
beginning with gayādīni ca … and then sprinkle the corpse.
Navadvāra Bandhanam
v A drop of melted ghee is placed on the following organs of the corpse.
ॐ वाचन् (mouth) ते शुन्धािम । प्राणन् (nostrils) ते शुन्धािम । चक्षुष् (eyes) ते शुन्धािम । श्रोत्रं
(ears) ते शुन्धािम । नािभन् (navel) ते शुन्धािम । मेड्रन् (navel) ते शुन्धािम । पायुन् (navel) ते शुन्धािम
। चिरत्रां (chest) ते शुन्धािम ॥
oṁ vācan (mouth) te śundhāmi | prāṇan (nostrils) te śundhāmi | cakṣuṣ (eyes) te
śundhāmi | śrotraṁ (ears) te śundhāmi | nābhin (navel) te śundhāmi | meḍran
(navel) te śundhāmi | pāyun (navel) te śundhāmi | caritrāṁ (chest) te śundhāmi ||
Vāstra āchādanam
v Cover the corpse with a new white cloth – if performing the 10 day libations then tear a
strip off and give it to the chief mourner to keep with him.
वासांिस जीणार्िन यथा िवहाय, नवािन गृह्णाित नरोऽपरािण ।

तथा शरीरािण िवहाय जीणार्िन, अन्यािन संयाित नवािन देही ॥
vāsāṁsi jīrṇāni yathā vihāya, navāni gṛhṇāti naro'parāṇi |
tathā śarīrāṇi vihāya jīrṇāni, anyāni saṁyāti navāni dehī ||
As a person casts off worn-out garments and puts on others that are new, so does the embodied Self cast
off its worn-out bodies and enter into others that are new.
v Facing the south all offer their obeisance to Lord Yama.
Yama Dhyānam
यमाय धमर्-राजाय मृत्यवे चान्तकाय च । वैवस्वताय कालाय सवर्-भूत-क्षयाय च ॥
yamāya dharma-rājāya mṛtyave cāntakāya ca |
vaivasvatāya kālāya sarva-bhūta-kṣayāya ca ||
औदुम्बराय दध्नाय नीलाय परमेिष्ठने । वृकोदराय िचत्राय िचत्र-गुप्ताय वै नमः ॥
audumbarāya dadhnāya nīlāya parameṣṭhine |
vṛkodarāya citrāya citra-guptāya vai namaḥ ||
Salutations to Him who is the ruler of Dharma, the god of death, and the destroyer of all living beings.
I bow down to Him who is known as Vaivasvata (the son of Vivasvan).
Salutations to Him who is Udumbara (a fig tree), Dhadhna (fire), Nilakantha (blue-throated),
Parameshthi (the highest lord), Vrikodara (one with a large belly), Citra (wonderful), and Citragupta
(the hidden recorder). I bow down to Him again and again.
ॐ काल रूपाय िवद्महे । दण्ड-धराय धीमिह । तन्नो यम प्रचोदयात् ॥
ॐ लेिखिन हस्ताय िवद्महे । पत्र-धाराय धीमिह तन्नो िचत्र प्रचोदयात् ॥
13
oṁ kāla rūpāya vidmahe | daṇḍa-dharāya dhīmahi | tanno yama pracodayāt ||
oṁ lekhini hastāya vidmahe | patra-dhārāya dhīmahi tanno citra pracodayāt ||
Savyam
For South Indian Funerals go to page 18
PAÑCA PIṆḌA DĀNAM2

Prathama Piṇḍa Dānam (Place of death)
v Sit on the right side of the corpse facing South.
v On a Banana leaf, place three blades of kusha with their points to the South.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । मम उपात एत्च्। कश्यप गोत्रस्य __________ मम िपतुः
प्रेतस्य [________ मम मातुः प्रेतायाः] प्रेतत्व िनवृित्त पूवर्क शास्त्रोक्त फल प्रािप्त-अथर्ं भूमी-
आिद देवता तुिष्ट-अथर्ं च मृितक स्थान िनिमत्तक िपण्ड दानं किरष्ये ॥
hariḥ om tat sat | mama upāta etc. kaśyapa gotrasya __________ mama pituḥ
pretasya [________ mama mātuḥ pretāyāḥ] pretatva nivṛtti pūrvaka śāstrokta
phala prāpti-arthaṁ bhūmī-ādi devatā tuṣṭi-arthaṁ ca mṛtika sthāna nimittaka
piṇḍa dānaṁ kariṣye ||
Apasavyam
v In a leaf-container place water, chandan, til, white flowers take it in the hands and say:
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता मृित-स्थाने शव िनिमत्तक िपण्ड-स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया दीयते
तवोपितष्ठताम् ॥
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā mṛti-sthāne śava nimittaka piṇḍa-sthāne
atrāvane nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
v Take the piṇḍa and offer it from the pitṛ-tīrtha.
अद्य िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता - मृत स्थाने शव िनिमत्तक एष िपण्ड ते मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
adya pituḥ preta/mātuḥ pretā - mṛta sthāne śava nimittaka eṣa piṇḍa te mayā dīyate
tavopatiṣṭhatām ||
v Take the leaf-container in the hands and say:
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता मृित-स्थाने शव िनिमत्तक िपण्डोपिर अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया
दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
2
Garuda Purāṇa Protocol lays down that six piṇḍas (rice-balls) should be offered, one at each of six places — (1)
the place of death, (2) at the door, (3) at the crossroads, (4) at the place of rest on the way to the crematorium, (5)
on the pyre and (6) at the collection of the ashes. This is done only by North Indians.
The corpse is called śava at the place of death — the goddess of the earth is pleased by the piṇḍa offered. The
corpse is called pantha at the door, and the deity Vāstu is pleased with the offering. It is called khecara at the
crossroads and the Elementals are pleased by the offering. At the resting place the corpse is known as bhūta and
the guardian deities of the ten directions are satisfied by the offering. On the pyre the corpse is called sādhaka and
preta after the collection of the bones.
14
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā mṛti-sthāne śava nimittaka piṇḍopari atra
pratyavane nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
v Pour the water over the piṇḍa while saying:
इदं शीतलं जलं तवोपितष्ठताम् ॥ इदं गन्धस्तवोपितष्ठताम् ॥

एते अक्षतास्तवोपितष्ठताम् ॥ इदं भृङ्गराज पत्रं तवोपितष्ठताम् ॥
idaṁ śītalaṁ jalaṁ tavopatiṣṭhatām || idaṁ gandhas tavopatiṣṭhatām ||
ete akṣatās tavopatiṣṭhatām || idaṁ bhṛṅgarāja patraṁ tavopatiṣṭhatām ||
अनािद िनधनो देवः शङ् ख चक्र गदा धरः । अव्ययः पुण्डरीकाक्षः प्रेत मोक्ष प्रदो भव ॥
anādi nidhano devaḥ śaṅkha cakra gadā dharaḥ |
avyayaḥ puṇḍarīkākṣaḥ preta mokṣa prado bhava ||
O Imperishable Lotus-eyed Lord, wielding the conch, discus and mace, may it please Thee to grant liberation to
the departed one.
Dvitīya Piṇḍa Dānam (Door of the House)

Saṅkalpaḥ — अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ मम िपतुः प्रेतस्य [_______मातुः प्रेतायाः]
प्रेतत्व िनवृित्त पूवर्क शास्त्रोक्त फल प्राप्त्यथर्ं गृह वास्तु अिध-देवता तुष्ट्यथर्ं िनगर्म द्वार िनिमत्तक
िपण्ड दानं किरष्ये ॥
adya kaśyapa gotrasya __________ mama pituḥ pretasya [______mātuḥ
pretāyāḥ] pretatva nivṛtti pūrvaka śāstrokta phala prāptyarthaṁ gṛha vāstu adhi-
devatā tuṣṭyarthaṁ nirgama dvāra nimittaka piṇḍa dānaṁ kariṣye ||
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता िनगर्म द्वारे पन्था िनिमत्तक िपण्ड-स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया
दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā nirgama dvāre panthā nimittaka piṇḍa-sthāne
atrāvane nikṣva te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām ||
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता - िनगर्म द्वारे पन्था िनिमत्तक एष िपण्ड ते मया दीयते तवोपितष्ठताम्
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā - nirgama dvāre panthā nimittaka eṣa piṇḍa te
mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता - िनगर्म द्वारे पन्था िनिमत्तक एष िपण्ड ते मया दीयते तवोपितष्ठताम्
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā nirgama dvāre panthā nimittaka piṇḍopari atra
इदं शीतलं जलं तवोपितष्ठताम् etc. idaṁ śītalaṁ jalaṁ tavopatiṣṭhatām etc.
15
Tritīya Piṇḍa Dānam (Cross-roads)
Saṅkalpaḥ — अद्य कश्यप गोत्रस्य __________मम िपतुः प्रेतस्य [________मम मातुः
प्रेतायाः] प्रेतत्व िनवृित्त पूवर्क शास्त्रोक्त फल प्रािप्त-अथर्ं उपघातक भूत-अपसारण-अथर्ं चतुष्पथे
खेचर िनिमत्तक िपण्ड दानं किरष्ये ॥
adya kaśyapa gotrasya __________ mama pituḥ pretasya [___________ mama
mātuḥ pretāyāḥ] pretatva nivṛtti pūrvaka śāstrokta phala prāpti-arthaṁ upaghātaka
bhūta-apasāraṇa-arthaṁ catuṣpathe khecara nimittaka piṇḍa dānaṁ kariṣye ||
अद्य मम िपतुः प्रेत/प्रेता चतुष्पथे खेचर िनिमत्तक िपण्ड-स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया दीयते
adya mama pituḥ preta/pretā catuṣpathe khecara nimittaka piṇḍa-sthāne atrāvane
nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता - चतुष्पथे खेचर िनिमत्तक एष िपण्ड ते मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ preta/mātuḥ pretā - catuṣpathe khecara nimittaka eṣa piṇḍa te mayā
dīyate tavopatiṣṭhatām ||
अद्य मम िपतुः प्रेत/प्रेता चतुष्पथे खेचर िनिमत्तक िपण्डोपिर अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते
adya mama pituḥ preta/pretā catuṣpathe khecara nimittaka piṇḍopari atra
Caturthi Piṇḍa Dānam (Place of final rest)

Saṅkalpaḥ — अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ मम िपतुः प्रेतस्य [________ मातुः प्रेतायाः]
प्रेतत्व िनवृित्त पूवर्क शास्त्रोक्त फल प्राप्त्यथर्ं देहस्य अहवनीय योग्यताभाव सम्पादक यक्ष राक्षस
िपशाचािद तुिष्ट अथर्ं िवश्राम स्थाने िपण्ड दानं किरष्ये ॥
adya kaśyapa gotrasya __________ mama pituḥ pretasya [________ mātuḥ
pretāyāḥ] pretatva nivṛtti pūrvaka śāstrokta phala prāptyarthaṁ dehasya
ahavanīya yogyatābhāva sampādaka yakṣa rākṣasa piśācādi tuṣṭi arthaṁ viśrāma
sthāne piṇḍa dānaṁ kariṣye ||
16
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता िवश्राम स्थाने भूत िनिमत्तक िपण्ड-स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया दीयते
oṁ adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā viśrāma sthāne bhūta nimittaka piṇḍa-
sthāne atrāvane nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता िवश्राम स्थाने भूत िनिमत्तक एष िपण्ड ते मया दीयते तवोपितष्ठताम्
oṁ adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā viśrāma sthāne bhūta nimittaka eṣa piṇḍa
te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता िवश्राम स्थाने भूत िनिमत्तक िपण्डोपिर अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया
oṁ adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā viśrāma sthāne bhūta nimittaka piṇḍopari
atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
v Carry the coffin and reciting the mahā-mantra proceed to the crematorium.
AT THE CREMATORIUM
v The following items are carried to the cemetery — clay pot with water, clay vessel with
the fire and accessories for the piṇḍa-dānam, 7 samidhas, and flowers for the śraddhāñjali.
v The coffin is laid on the floor with feet to the south.
Bali Dānam
v Spread out a banana leaf.
v Offer 3 piṇḍas as balis to the bhūtas if done in the cemetery but omit if done at home.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् गोिवन्द x ३

hariḥ oṁ tatsat govinda x3
अद्य मम िपतुः [मम मातुः] दहन समये श्मशने वािसनाम् भूतानाम् बिल-दानम् किरष्ये ॥
adya mama pituḥ [mama mātuḥ] dahana samaye śmaśane vāsinām bhūtānām bali-
dānam kariṣye ||
श्मशान वािसभ्यो प्रेतेभ्यः एतं बिलं ददािम ॥ १ ॥
श्मशान वािसभ्यो भूतेभ्यः एतं बिलं ददािम ॥ २ ॥
पिथ वािसभ्यो भूतेभ्यः एतं बिलं ददािम ॥ ३ ॥
śmaśāna vāsibhyo pretebhyaḥ etam baliṁ dadāmi || 1 ||
śmaśāna vāsibhyo bhūtebhyaḥ etam baliṁ dadāmi || 2 ||
pathi vāsibhyo bhūtebhyaḥ etaṁ baliṁ dadāmi || 3 ||
17
येऽिस्मन् श्मशाने देवाः स्युभर्गवन्तः सनातनाः ।

तेऽस्मत् सकाशाद् गृह्णीयु बिलम् अष्टाङ् गम् अक्षयम् ॥
ye’smin śmaśāne devāḥ syur bhagavantaḥ sanātanāḥ |
te’smat sakāśād gṛhṇīyu balim aṣṭāṅgam akṣayam ||
प्रेतस्यास्य शुभाङ् -लोकान् प्रयच्छन्तु च शाश्वतान् ।
अस्माकम् आयुरारोग्यं सुखं च ददतां िचरम् ॥
pretasyāsya śubhāṅ-lokān prayacchantu ca śāśvatān |
asmākam āyur ārogyaṁ sukhaṁ ca dadatāṁ ciram ||
"May the eternal deities who reside in this cremation ground accept this imperishable offering of eight
ingredients from us. May the departed one attain auspicious and everlasting realms. May they grant us
long life, good health, and happiness.
इित श्मशान वािसभ्यो [प्रेताय, प्रेत-सखाभ्यो] बिलं सदीपं ददािम ॥

iti śmaśāna vāsibhyo [pretāya, preta-sakhābhyo] baliṁ sadīpaṁ dadāmi ||
Thus, I offer this lamp and food to the residents and friends of the cremation ground."
v Offer the 2, 3 piṇḍas or all 5 piṇdas at once if not previously offered.
Apasavyam
Pañcama Piṇḍa Dānam (In the hand of the corpse)
v Spread 3 kuśa and offer the 5th piṇḍa
Saṅkalpaḥ — अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ मम िपतुः प्रेतस्य [______ मातुः प्रेतायाः] प्रेतत्व
िनवृित्त पूवर्क शास्त्रोक्त फल प्राप्त्यथर्ं प्रेतस्य िचत्तायां शव हस्ते साधक िनिमत्तक िपण्ड दानं किरष्ये।
adya kaśyapa gotrasya ___________ mama pituḥ pretasya [_______ mātuḥ
pretāyāḥ] pretatva nivṛtti pūrvaka śāstrokta phala prāptyarthaṁ pretasya
cittāyāṁ śava haste sādhaka nimittaka piṇḍa dānaṁ kariṣye.
v In a ḍone (leaf cup) place water, chandan, til, white flowers take it in the hands and say:
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता िचत्तायां साधक िनिमत्तक िपण्ड-स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया दीयते
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā cittāyāṁ sādhaka nimittaka piṇḍa-sthāne
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता िचत्तायां साधक िनिमत्तक एष िपण्डस् ते मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā cittāyāṁ sādhaka nimittaka eṣa piṇḍas te
v Take the ḍone in the hands and say the mantras and then pour over the piṇḍa
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता िचत्तायां साधक िनिमत्तक िपण्डोपिर अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā cittāyāṁ sādhaka nimittaka piṇḍopari atra
18
इदं शीतलं जलं तवोपितष्ठताम् ॥ इदं गन्धस् तवोपितष्ठताम् ॥

एते अक्षतास् तवोपितष्ठताम् ॥ इदं भृङ्गराज पत्रं तवोपितष्ठताम् ॥
v Place the piṇḍa in the hand of the corpse.
Savyam
PRĀRTHANA
अनािद िनधनो देवः शङ् ख चक्र गदा धरः । अव्ययः पुण्डरीकाक्षः प्रेत मोक्ष प्रदो भव ॥१॥
avyayaḥ puṇḍarīkākṣaḥ preta mokṣa prado bhava || 1 ||
O Imperishable Lotus-eyed Lord, wielding the conch, discus and mace, may it please you to grant
liberation to this departed one.
अतिस पुष्प संकाशं पीत-वास समच्युतं । ये नमस्यिन्त गोिवन्दं न तेषां िवद्यते भयम् ॥२॥
atasi puṣpa saṁkāśaṁ pīta-vāsa samacyutaṁ |
ye namasyanti govindaṁ na teṣāṁ vidyate bhayam || 2 ||
Those who worship the Lord Govinda of dark hue; garbed in yellow silk, for them there is no fear of
death.
कृष्ण कृष्ण कृपालो त्वं अगतीनां गितभर्व । संसार आणर्व मग्नानां प्रसीद पुरुषोत्तम ॥३॥
kṛṣṇa kṛṣṇa kṛpālo tvaṁ agatīnāṁ gatir bhava |
saṁsāra ārṇava magnānāṁ prasīda puruṣottama || 3 ||
O Most merciful Lord Krsna who art the saviour of the helpless, have mercy upon those who are
drowning in this ocean of repeated birth & death.
नारायण सुर श्रेष्ठ लिक्ष्म कान्त जनाधर्न । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥४॥
nārāyaṇa sura śreṣṭha lakṣmi kānta janārdhana |
asya pretasya mokṣārthaṁ suprīto bhava sarvadā || 4 ||
O Lord Narayana foremost of divinities, Consort of Lakshmi, Lord of humankind! Please show
compassion and grant liberation to the departed one.
KRAVYA AGNI PRAJVALANAM
v This can be done either as part of the pre-cremation rites or in the crematorium on top of
the coffin just prior to insertion.
v In a clay pan light a fire and invoke Kravya Agni.
ॐ क्रव्याद नाम अग्नये नमः ॥ क्रव्याद नाम अिग्नं आवाहयािम, स्थापयािम ॥

आगच्छ भगवन् अग्ने श्मशानौ सिन्नधो भव ॥
oṁ kravyāda nāma agnaye namaḥ ||
kravyāda nāma agniṁ āvāhayāmi, sthāpayāmi ||
āgaccha bhagavan agne śmaśānau sannidho bhava ||
I pay my obeisance to the fire that consumes corpses, contemplate the Mystic fire, I invoke the Mystic
fire to be present here in this crematorium
19
Pūjā — एष गन्धः क्रव्यादाग्नये नमः । एते अक्षताः क्रव्यादाग्नये नमः । इमािन पुष्पािण
क्रव्यादाग्नये नमः । एष धूप क्रव्यादाग्नये नमः । एष दीप क्रव्यादाग्नये नमः ॥
eṣa gandhaḥ kravyādāgnaye namaḥ | ete akṣatāḥ kravyādāgnaye namaḥ | imāni
puṣpāṇi kravyādāgnaye namaḥ | eṣa dhūpa kravyādāgnaye namaḥ | eṣa dīpa
kravyādāgnaye namaḥ ||
Apasavyam
v A libation of ghee or sesame oil is poured into the fire (in the event that a fire is not
feasible then offer the oblation on the mouth or on the head of the corpse).
ॐ लोमभ्यस्स्वाहा । त्वचे । लोिहताय । मेदोभ्यस् । मासेभ्यस् । स्नायुभ्यस् । अिस्थभ्यस् ।

मज्जभ्यस् । रेतसे । पायवे । आयासाय । प्रायासाय । संय्यायासाय । िवयासाय । उद्यासाय ।
शुचे । शोचते । शोचमानाय । शोकाय । तपसे । तप्यते । तप्यमानाय । तप्ताय । धमार्य ।
िनष्कृत्यै । प्रायिश्चत्यै । भेषजाय । यमाय । अन्तकाय । मृत्यवे । ब्रह्मणे । ब्रह्म-हत्यायै ।
िवश्वेभ्यो देवेभ्यो । द्यावा-पृिथवीभ्यागुं स्वाहा ॥
oṁ lomabhyas svāhā | tvace | lohitāya | medobhyas | māsebhyas | snāyubhyas |
asthibhyas | majjabhyas | retase | pāyave | āyāsāya | prāyāsāya | saṁyyāyāsāya |
viyāsāya | udyāsāya | śuce | śocate | śocamānāya | śokāya | tapase | tapyate |
tapyamānāya | taptāya | dharmāya | niṣkṛtyai | prāyaścityai | bheṣajāya | yamāya |
antakāya | mṛtyave | brahmaṇe | brahma-hatyāyai | viśvebhyo devebhyo | dyāvā-
pṛthivībhyāguṁ svāhā ||
त्वं भूतकृज् जगद्-योने त्वं लोक पिरपालकः । उक्तस् संहारकस् तस्माद् एतं स्वगर्ं मृतं नय ॥
tvaṁ bhūtakṛj jagad-yone tvaṁ loka paripālakaḥ |
uktas saṁhārakas tasmād etaṁ svargaṁ mṛtaṁ naya ||
O Lord, you are the Creator of all beings, the source of the universe, The Protector of all creatures.
Please therefore, in the form of fire, consume this corpse and convey the deceased to a superior realm.
(G.P. ii;4;65.)
कृत्वा तु दुष्कृतं कमर् जानता वाऽप्यजानता । मृत्यु-काल-वशं प्राप्तं नरं पञ्चत्वम् आगतम् ॥
kṛtvā tu duṣkṛtaṁ karma jānatā vā'pyajānatā |
mṛtyu-kāla-vaśaṁ prāptaṁ naraṁ pañcatvam āgatam ||
Whatever positive or negative deeds one may have committed knowingly or unknowingly at the time of
death the body dissolves into the five elements.
धमार्धमर् समायुक्तं लोभ-मोह समावृतम् । दहेयं सवर् गात्रािण िदव्यान् लोकान् स गच्छतु ॥
dharmādharma samāyuktaṁ lobha-moha samāvṛtam |
daheyaṁ sarva gātrāṇi divyān lokān sa gacchatu ||
Only one's dharma and adharma accompany one, enveloped by greed and delusion. May this body be
consumed by the fire and may the deceased attain a higher realm.
20
Śraddhāñjali
v All the relatives now circumambulate the coffin in an anticlockwise direction with the
youngest going first.
v The relatives and friends may now offer flowers at the feet or on top of the coffin. South
Indians put rice grains on the mouth of the deceased.
v Chant bhajans or stotras like Brahma Stotram, Nirvāṇa ṣaṭkam or the Yama Gātha during
the procedure.
Brahma Stotram
नमस्ते सते ते जगत् कारणाय, नमस्ते िचते सवर् लोकाश्रयाय । नमोऽद्वै त तत्त्वाय मुिक्त-प्रदाय,
नमो ब्रह्मणे व्यािपने शाश्वताय ॥१॥ त्वम् एकम् शरण्यं त्वम् एकम् वरेण्यम्, त्वम् एकं जगत्
पालकं स्वप्रकाशम् । त्वम् एकं जगत् कतृर् पातृ प्रहतृर्, त्वम् एकं परं िनश्चलं िनिवर् कल्पम् ॥२॥
भयानां भयं भीषणं भीषणानां, गितः प्रािणनां पावनं पावनानाम् । महोच्चैः पदानां िनयन्तृ त्वम्
एकम्, परेषां परं रक्षणं रक्षणाणाम् ॥३॥ वयम् त्वां स्मरामो वयं त्वां भजामो । वयं त्वां जगत्
सािक्ष रूपम् नमामः । सदेकं िनधानं िनरालम्बम् ईशं । भवां बोिधपोतं शरण्यं व्रजामः ॥४॥
परेश प्रभो सवर् रूपाप्रकािशन्, अिनद्देर्श्य सवेर्िन्द्रयागम्य सत्य । अिचन्त्याक्षर व्यापकाव्यक्त
तत्त्व, जगत् भासकाधीश पायादपायात् ॥५॥
namaste sate te jagat kāraṇāya, namaste cite sarva lokāśrayāya |
namo'dvaita tattvāya mukti-pradāya, namo brahmaṇe vyāpine śāśvatāya || 1 ||
I pay my obeisance to the eternal Refuge of all: I bow to the pure Intelligence manifested in the universe. I pay my
obeisance to the Non-dual Absolute that grants liberation. I bow to Brahman the great, all-pervading attribute-
less One.
tvam ekam śaraṇyaṁ tvam ekam vareṇyam, tvam ekaṁ jagat pālakaṁ
svaprakāśam | tvam ekaṁ jagat kartṛ pātṛ prahartṛ, tvam ekaṁ paraṁ niścalaṁ
nirvikalpam || 2 ||
You are the only Refuge and Object of adoration. The whole universe is your appearance and you are it's substrate.
You alone are Projector, Preserver, Destroyer of the Universe. You are the sole immutable and inconceivable
Supreme Being.
bhayānāṁ bhayaṁ bhīṣaṇaṁ bhīṣaṇānāṁ, gatiḥ prāṇināṁ pāvanaṁ pāvanānām |

mahoccaiḥ padānāṁ niyantṛ tvam ekam, pareṣāṁ paraṁ rakṣaṇaṁ rakṣaṇāṇām || 3 ||
You are the Dread of the dreadful, the Terror of the terrible. The Refuge of all beings, Purifier of all purifiers.
You alone rule the high-placed ones, Supreme over the supreme, Protector of the Protectors.
vayam tvāṁ smarāmo vayaṁ tvāṁ bhajāmo |vayaṁ tvāṁ jagat sākṣi rūpam
namāmaḥ | sadekaṁ nidhānaṁ nirālambam īśaṁ | bhavāṁ bodhipotaṃ śaraṇyaṁ
vrajāmaḥ || 4 ||
On that One alone we meditate, that One alone we sing in praise, To that One alone the Witness of the Universe
we bow. Refuge we seek with the One Who is our sole Eternal Support, The Self-existent Lord, the Vessel of safety
in the ocean of repeated birth.
pareśa prabho sarva rūpāprakāśin, anirddeśya sarvendriyāgamya satya |

acintyākṣara vyāpakāvyakta tattva, jagat bhāsakādhīśa pāyādapāyāt || 5 ||
O Supreme Lord in Whom all things are, yet Unmanifest in all, Imperceptible by the senses, yet the very Truth.
Incomprehensible, Imperishable, All-pervading hidden Essence. Lord and Light of the Universe! save us from
harm.
21
Ghaṭa Bhiṇḍanam
v The karta takes a pot of water and holding it on his left shoulder, circumambulates the
coffin three times anticlockwise.
घटस्सम्वृतम् आकाशं लीयमाने घटे यथा । घटो लीयेत नाकाशं तद् वज् जीवो नभोपमः ॥१॥
ghaṭas samvṛtam ākāśaṁ līyamāne ghaṭe yathā |
ghaṭo līyeta nākāśaṁ tad vaj jīvo nabhopamaḥ || 1 ||
Like the space which a jar encloses, when the jar is broken the space within merges with the external
space, the Self is like the space. (Amrita Bindu Up.)
१. इमा आपो मधुमत्यो अिस्मन्स् ते लोक उपपद्यन्ताम् ।

imā āpo madhumatyo asmins te loka upapadyantām ||
May sweet water reach you in this world
घटवद् िविवधाकारम् िभद्यमानं पुनः पुनः । तद् भग्नं न च जानाित स जानाित च िनत्यशः ॥२॥
ghaṭa-vad vividhākāram bhidyamānaṁ punaḥ punaḥ |
tad bhagnaṁ na ca jānāti sa jānāti ca nityaśaḥ || 2 ||
All forms are like the jar, unceasingly they break into pieces; when destroyed they disintegrate into
their atomic particles, the Self remains ever conscious.
२. इमा आपो मधुमत्यो अन्तिरक्षे ते लोक उपपद्यन्ताम् ।

imā āpo madhumatyo antarikṣe te loka upapadyantām ||
May sweet water reach you in the intermediary realm
घटे िभन्ने घटाकाशं सुलीनं भेद-विजर् तम् । िशवेन मनसा शुद्धो न भेदः प्रितभाित मे ॥३॥
ghaṭe bhinne ghaṭākāśaṁ sulīnaṁ bheda-varjitam |
śivena manasā śuddho na bhedaḥ pratibhāti me || 3 ||
When the pot is broken, the space within it is absorbed into the infinite space and becomes
undifferentiated. When the mind becomes pure, there is no perceptible difference between the mind and
the Supreme Being.
३. इमा आपो मधुमत्यो स्वगोर् ते लोक उपपद्यन्ताम् ||

imā āpo madhumatyo svargo te loka upapadyantām |
May sweet water reach you in the higher realm.
v The kartā then goes outside and breaks the jug. Without looking back, he returns.
स्वप्नेन्द्रजाल सदृशः खलोऽस्य जीव-लोकः । प्रित-क्षणं क्षरत्य्-एतद् आयुर् आरट्ट-घटाम्बुवत्

svapnendra-jāla sadṛśaḥ khalo'sya jīva-lokaḥ |
prati-kṣaṇaṁ kṣaraty-etad āyur āraṭṭa-ghaṭāmbuvat ||
The physical world is like a dream and a magical show. The days of our lives are like water kept in a
cracked pot — ebbing away each moment.
v Now one may chant bhajans or recite any final prayers that are required like śāntiḥ pāṭha
Savyam
v The curtain is closed and the coffin removed to the incinerator.
22
Incineration
v Empty the ashes from the previously kindled fire on top of the coffin.
v Some crematoria allow a small fire to be lit on top of the coffin prior to incineration.
v Light some camphor and invoke Kravya Agni.
Apasavyam
ॐ क्रव्याद नाम अग्नये नमः॥ oṁ kravyāda nāma agnaye namaḥ ||
v Offer 7 samidhas on the citta or on top of the coffin then offer the following oblations:–
ॐ अग्नये स्वाहा । ॐ कामाय स्वाहा । ॐ लोकाय स्वाहा । ॐ अनुमत्यै स्वाहा ॥
oṁ agnaye svāhā | oṁ kāmāya svāhā | oṁ lokāya svāhā | oṁ anumatyai svāhā ||
यमाय धमर्-राजाय मृत्यवे चान्तकाय च । वैवस्वताय कालाय सवर्-भूत-क्षयाय च ॥
औदुम्बराय दध्नाय नीलाय परमेिष्ठने । वृकोदराय िचत्राय िचत्र-गुप्ताय वै नमः ॥
yamāya dharma-rājāya mṛtyave cāntakāya ca | vaivasvatāya kālāya sarva-bhūta-
kṣayāya ca || audumbarāya dadhnāya nīlāya parameṣṭhine | vṛkodarāya citrāya
citra-guptāya vai namas-svāhā ||
Savyam
Prārthana
त्वं भूतकृज् जगद्-योने त्वं लोक पिरपालकः । उक्तस्संहारकस् तस्माद् एतं स्वगर्ं मृतं नय ॥१॥
tvaṁ bhūtakṛj jagad-yone tvaṁ loka paripālakaḥ |
uktas saṁhārakas tasmād etaṁ svargaṁ mṛtaṁ naya || 1 ||
You are the creator of all beings, the source of the universe, and the protector of the universe. You’re
said to be the destroyer, therefore conduct this deceased one to heaven.
कृत्वा तु दुष्कृतं कमर् जानता वाऽप्यजानता । मृत्यु-कालवशं प्राप्तं नरं पञ्चत्वम् आगतम् ॥२॥
kṛtvā tu duṣkṛtaṁ karma jānatā vā'pyajānatā |
mṛtyu-kāla-vaśaṁ prāptaṁ naraṁ pañcatvam āgatam || 2 ||
Whether one knowingly or unknowingly commits an evil act, when one comes under the influence of
death the body dissolves into the five elements.
धमार्धमर् समायुक्तं लोभ-मोह समावृतम् । दहेयं सवर् गात्रािण िदव्यान् लोकान् स गच्छतु ॥३॥
dharmādharma samāyuktaṁ lobha-moha samāvṛtam |
daheyaṁ sarva gātrāṇi divyān lokān sa gacchatu || 3 ||
Along with one’s Dharma and Adharma being mired in greed and delusion. Please consume this body
completely and conduct the deceased to the heavenly realms.
v The chief mourner touches the coffin and says:—
अस्मात् त्वम् अिधजातोऽिस त्वद् अयं जायतां पुनः । असौ स्वगार्य लोकाय स्वाहा ॥
asmāt tvam adhijāto'si tvad ayaṁ jāyatāṁ punaḥ | asau svargāya lokāya svāhā ||
Born are you from us O Agni; let him/her again be born from you. For the attainment of the realm of
svarga I make this offering. All-hail! (Y.S.35;22)
23
Tilāñjali
v All the mourners go outside and offer tilāñjali.
Apasavyam
Saṅkalpaḥ — ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य/गोत्रायाः ___________ नाम प्रेत/नाम्नी प्रेता – प्रेतत्व
िनवृतये अक्षय स्वगर् लोक प्राप्त्यथर्ं एताः ितलाञ्जलयस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठताम् ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya/gotrāyāḥ ___________ nāma preta/nāmnī pretā –
pretatva nivṛtaye akṣaya svarga loka prāptyarthaṁ etāḥ tilāñjalayas te mayā
dīyante tavopatiṣṭhatām ||
Om Today for the sake of ,…………….of the kaśyapa gotra, I offer these sesame seeds and water for the
purpose of relieving him/her of the state of being a hungry ghost, and for attaining the inexhaustible
heavenly realms.
v All now salute the Sun before departing from the crematorium.
आिददेव नमस्तुभ्यं प्रसीद मम भास्कर । िदवाकर नमस्तुभ्यं प्रभात नमोऽस्तुते ॥

ādideva namas-tubhyaṁ prasīda mama bhāskara |
divākara namas-tubhyaṁ prabhāta namo'stute ||
O primevial lord, I offer my obeisances to you. Please be pleased with me, O sun-god, I offer my
respectful obeisances unto you, O dawn.
v Everyone should either have a shower before entering the house or at least sprinkle
themselves with water. They should chew neem leaves, do ācamanam, touch water, cow-
dung, oil, chillies, yellow mustard seeds and fire – according to tradition and custom.
v The chief mourners should go and sit on the banks of a river or seashore till evening and
then return home.
DĪPA DĀNA VIDHI
v At home the kartā lights a lamp that will be kept burning till the final rites.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द x ३ ……………..। अस्याम् पुण्य ितथौ __________

गोत्रस्य/गोत्रायाः __________ नाम प्रेतस्य [नाम्नी प्रेताया] प्रेतत्व िनवृतये अन्धकार दू िर
करणाथर्ं दीप-दानं अहं किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | govinda x 3 ……. asyām puṇya tithau __________
gotrasya/gotrāyāḥ __________ nāma pretasya [nāmnī pretāyā] pretatva nivṛtaye
andhakāra dūri karaṇārthaṁ dīpa-dānaṁ ahaṁ kariṣye ||
In order to alleviate the misery of the deceased and to dispel the darkness of nescience I make this
offering of a lamp.
प्रेतस्य अन्धकार दू िर करणाथर्ं प्रथम िदने एष दीपस्ते मया दीयते तवोपितष्टे ताम् ॥
pretasya andhakāra dūri karaṇārthaṁ prathama dine eṣa dīpaste mayā dīyate
tavopatiṣṭetām ||
In order to dispel the darkness of ignorance, on this the first day, may this offering of a lamp be accepted.
24
अन्धकारे महाघोरे महत्ता तमसावृते । तमो िनवारणाथार्य इमं दीपं ददाम्यहम् ॥

andhakāre mahāghore mahattā tamasāvṛte |
tamo nivāraṇārthāya imaṁ dīpaṁ dadāmyaham ||
The terrible darkness of Ignorance envelops us all around.
In order to dispel this darkness I light this lamp of knowledge.
GHAṬA DĀNAM
v Fill a little pot with water and place it near the lamp.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द x३ …………। अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य
__________ नाम प्रेत मम िपतुः [नाम्नी प्रेता मम मातुः] प्रेतत्व िविनमुर्क्त आकाशे जल पानाथर्ं
सजलोऽयं घटस्ते मया दीयते तवोपितष्टे ताम् ॥
— hariḥ oṁ tat sat | govinda x 3 ……. asyām puṇya tithau kaśyapa gotrasya
________ nāma preta mama pituḥ [nāmnī pretā mama mātuḥ] pretatva vinirmukta
ākāśe jala pānārthaṁ sajalo'yaṁ ghaṭas te mayā dīyate tavopatiṣṭetām ||
In order to liberate my father/mother from the earth-bound state and in order to afford them water to
nourish them on their journey I offer this pot of water, may they accept it.
25
ASTHI SAÑCAYANA/NIRVAPAṆA VIDHIḤ
(Done on the 3rd, 7th, or 9th day after the cremation.)

v Return to the crematorium and collect the ashes in the box or other container.
v Go to a maṇḍapa or shade of a tree and scatter some mustard or sesame seeds.
अपसपर्न्तु ते भूता ये भूता भुिव सिम्स्थताः । ये भूता िवघ्नकतार्रस्ते नश्यन्तु यमाज्ञया ॥ १ ॥

अपक्रामन्तु भूतािन िपशाचाः सवर्तो िदशम् । सवेर्षाम् अिवरोधेन ब्रह्म कमर् समारभे ॥ २ ॥
apasarpantu te bhūtā ye bhūtā bhuvi samsthitāḥ | ye bhūtā vighnakartāras te
naśyantu yamājñayā || 1 || apakrāmantu bhūtāni piśācāḥ sarvato diśam | sarveṣām
avirodhena brahma karma samārabhe || 2 ||
Bali Dānam
Apasavyam
v Spread a banana leaf and offer 3 piṇḍas as bali
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् गोिवन्द x३ ……………. मम उपात समस्त दुिरत-क्षय द्वार श्री
परमेश्वर प्रीत्यथम्, अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य/गोत्रायाः _______ प्रेतस्य मम िपतुः
[प्रेताया मम मातुः] अिस्थ सञ्चयन समये श्मशाने वािसनाम् भूतानाम् बिल-दानम् किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat govinda x 3 …………mama upāta samasta durita-kṣaya dvāra
śrī parameśvara prītyatham, asyām puṇya tithau kaśyapa gotrasya/gotrāyāḥ
_______ pretasya mama pituḥ [pretāyā mama mātuḥ] asthi sañcayana samaye
śmaśāne vāsinām bhūtānām bali-dānam kariṣye ||
On the occasion of collection of the ashes of my parent I make these offerings to the bhūtas residing in
the cremation grounds for their appeasement.
येऽिस्मन् श्मशाने देवाः स्युभर्गवन्तः सनातनाः ।

तेऽस्मत् सकाशाद् गृह्णीयु बिलम् अष्टाङ् गम् अक्षयम् ॥ १ ॥
प्रेतस्यास्य शुभां-लोकान् प्रयच्छन्तु च शाश्वतान् ।
अस्माकम् आयुरारोग्यं सुखं च ददतां िचरम् ॥ २ ॥
इित श्मशान वािसभ्यो प्रेताय, प्रेत-सखाभ्यो बिलं सदीपं ददािम ॥
ye'smin śmaśāne devāḥ syur bhagavantaḥ sanātanāḥ | te'smat sakāśād gṛhṇīyu
balim aṣṭāṅgam akṣayam || 1 || pretasyāsya śubhāṁ-lokān prayacchantu ca
śāśvatān | asmākam āyurārogyaṁ sukhaṁ ca dadatāṁ ciram || 2 ||
iti śmaśāna vāsibhyo pretāya, preta-sakhābhyo baliṁ sadīpaṁ dadāmi ||
"May the eternal gods who reside in this cremation ground accept this imperishable offering of eight
parts from us. May the departed one attain auspicious and everlasting realms. May they grant us long
life, good health, and happiness. Thus, I offer this lamp and food to the residents and friends of the
cremation ground."
v Open the box containing the ashes and mix with milk and sandal-paste and pour them
into a clay pot placed on some darbha grass in the south. Wrap the pot in red cloth.
26
अद्भ्यः प्रोक्ष्यािम शुचये देवेशानः प्रयिश्चत्तः । पिवत्रं कुरुतात् अद्यं सवार्िन प्रीत चेतसः ॥१॥
अयोध्य मथुर माया कािश कािञ्च अविन्तक । पुिर द्वारवित चैव सप्तैते मोक्ष दायकः ॥२॥
adbhyaḥ prokṣyāmi śucaye deveśānaḥ prayaścittaḥ | pavitraṁ kurutāt adyaṁ
sarvāni prīta cetasaḥ || 1 || ayodhya mathura māyā kāśi kāñci avantika | puri
dvāravati caiva saptaite mokṣa dāyakaḥ || 2 ||
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द x ३ …………… अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य/
गोत्रायाः __________ प्रेतस्य मम िपतुः [________ प्रेताया मम मातुः] दहन पश्चात्
ित्रतीये/सप्तमे/नवमेऽहिन अिस्थ सञ्चयनं [तथा जले िनवर्पनम्] किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | govinda x 3 ………………… asyām puṇya tithau kaśyapa
gotrasya/gotrāyāḥ __________ pretasya mama pituḥ [________ pretāyā mama
mātuḥ] dahana paścāt tritīye/saptame/navame'hani asthi sañcayanaṁ [tathā jale
nirvapanam] kariṣye ||
On this the 3rd, 7th or 9th day after cremation I shall now prepare the ashes for disposal.
Savyam
Rakṣa dīpa prajvalanam
भो दीप ब्रह्म रूपस्त्वं कमर्साक्षी ह्यिवघ्नकृत् । यावत्कमर् समािप्तस्स्यात् तावत्त्वं सुिस्थरो भव ॥
Karma-pātra sādhanam
v Place a vessel filled with water upon a pile of rice, add a touch of Ganga-jal if available,
parimala dravya, and a flower, decorate the four sides with sandal paste and kumkum.
v Cover the mouth of the vessel with the right hand or show the aṅkuśa mudra.
Gaṅgā dhyānam
पाशाङ् कुश वराभीितर् दधानाम् अरुण प्रभाम् । ग्राहारूढम् अगम् वन्दे गङ् गां सवर् सिरद् वराम् ॥
pāśāṅkuśa varābhītir dadhānām aruṇa prabhām |
grāhārūḍham agam vande gaṅgāṁ sarva sarid varām ||
I offer my obeisances to the Ganges of a reddish glow, the best of all rivers, who holds a noose, goad,
and displays the gestures of boon-giving and fearlessness, and who rides on a crocodile.

ॐ भूभुर्वस्सुवः । ॐ गङ् गायै नमः अिस्मन् कुम्भे गङ् गाम् ध्यायािम आवाहयािम ॥
सकल अराधनै स्विचर् तम् ॥ ॐ कमर्-पात्रं सुसंपन्नम् अस्तु ॥
oṁ ambarīṣāya vidmahe | sindhu-dvīpāya dhīmahi | tanno gaṅgā pracodayāt ||
oṁ bhūrbhuvas suvaḥ | oṁ gaṅgāyai namaḥ asmin kumbhe gaṅgām dhyāyāmi
āvāhayāmi || sakala arādhanai svarcitam ||
॥ ॐ कमर्-पात्रं सुसंपन्नम् अस्तु ॥
oṁ karma-pātraṁ susaṁpannam astu ||
27
v Recite the following mantras:—
अदत्तानाम् उपादानं च िहं सैवा िह िवधानतः । पर-दारोपसेवा च काियकं ित्रिवधं स्मृतम् ॥१॥
पारुष्यम् अनृतं चैव पैशुन्यं चािप सवर्शः । असम्बद्ध प्रलापश्च वाङ् मयं स्याच्चतुिवर् धम् ॥२॥
पर द्रव्येष्व् अिभ-ध्यानं मनसािनष्ट िचन्तनम् । िवतथािभिनवेशश्च मानसं ित्र-िवधं स्मृतम् ॥३॥
abhidhyānaṁ manasāniṣṭa cintanam | vitathābhiniveśaśca mānasaṁ trividhaṁ
गङ् गा गङ् गेित यो ब्रूयाद् योजनानां शतैरिप । मुच्यते सवर् पापेभ्यो िवष्णु-लोकं स गच्छित ॥
gaṅgā gaṅgeti yo brūyād yojanānāṁ śatairapi |
mucyate sarva pāpebhyo viṣṇu-lokaṁ sa gacchati ||
Aspersion
अपिवत्रः पिवत्रो वा सवार्वस्थं-गतोिप वा । यस्स्मरेत् पुण्डिरकाक्षं स बाह्याभ्यन्तरश्शुिचः ॥
apavitraḥ pavitro vā sarvāvasthaṁ-gatopi vā |
yassmaret puṇḍarikākṣaṁ sa bāhyābhyantaraśśuciḥ ||
Ṣaṣṭi Piṇḍa Dānam 3
Saṅkalpaḥ — हिरः ओम् तत्सत् । मम उपात ……… अद्य कश्यप गोत्रस्य ______ प्रेतस्य
मम िपत्रस्य [_________ प्रेतायाः मात्रे] अिस्थ सञ्चय िनिमत्तक िपण्ड-दानम् अहं किरष्ये ॥
— hariḥ om tat sat | mama upāta .................... adya kaśyapa gotrasya/gotrāyāḥ
__________ pretasya mama pitrasya [_________ pretāyāḥ mātre] asthi sañcaya
nimittaka piṇḍa-dānam ahaṁ kariṣye ||
Apasavyam
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता अिस्थ सञ्चय िनिमत्तक िपण्ड-स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā asthi sañcaya nimittaka piṇḍa-sthāne
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता अिस्थ सञ्चय िनिमत्तक एष िपण्डस् ते मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā asthi sañcaya nimittaka eṣa piṇḍas te mayā
dīyate tavopatiṣṭhatām ||
v Take the leaf-container in the hands and say the mantras and then pour over the piṇḍa
3
Continuation of the North Indian ceremonies according to Garuda Purana.
28
अद्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता प्रेतस्य अिस्थ सञ्चय िनिमत्तक िपण्डोपिर अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते
मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
adya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā pretasya asthi sañcaya nimittaka piṇḍopari
atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
इदं शीतलं जलं तवोपितष्ठताम् ॥ इदं गन्धस्तवोपितष्ठताम् ॥ एते अक्षतास्तवोपितष्ठताम् ॥
इदं भृङ्गराज पत्रं तवोपितष्ठताम् ॥
अनािद िनधनो देवः शङ् ख चक्र गदा धरः । अव्ययः पुण्डरीकाक्षः प्रेत मोक्ष प्रदो भव ॥
avyayaḥ puṇḍarīkākṣaḥ preta mokṣa prado bhava ||
v Take gandha, akṣata and flowers and offer on the piṇḍa.
Savyam
CONSIGNMENT OF ASHES
v Go to the place where the ashes are to be consigned or buried.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् गोिवन्द x ३ ………….. अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य
_______ प्रेतस्य मम िपतुः [_______ प्रेताया मातुः] अद्य िद्वितये/ित्रितयेऽहिन सागरे/पुण्य
नद्यां/भूमौ वा भस्म िनवर्पणम् किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat govinda x 3……… asyām puṇya tithau kaśyapa gotrasya
_______ pretasya mama pituḥ [________ pretāyā mātuḥ] adya dvitiye/tritiye'hani
sāgare/puṇya nadyāṁ/bhūmau vā bhasma nirvapaṇam kariṣye ||
Water Consignment
v Chant the Gaṅgā stotram
गङ्गा देवी महा पुण्यं नमस्ते िवश्व-भािमिन । यमुना परम पूणार् नमस् ते परमेश्विर ॥१॥ नमर्दा च देवी
पुण्यं नमस्ते लोक रञ्जिन । धारण्यै मल-हािरण्यै नमस्तुभ्यम् महेश्वरी ॥२॥ दैिवके दैिवक-जा
त्वम् िशव पृष्ठा नमोऽस्तु ते । नैरञ्जने जगत् क्लेश हािरण्यै ते नमो नमः ॥३॥ मन्दािकिनसुर
देवी नमस्ते मल-हािरिण । जम्भु शङ् खा महा देवी देवी देव िनयोगतः ॥४॥ मेरु-प्रदिक्षनं कृत्वा
क्लेशान् नारायण िप्रय । पवर्ताश्रु मुखा पुण्ये िशशु-क्लेशा िवनाशाय ॥५॥ अप्सु देव पिवत्रािण
गङ् गा देवी नमोऽस्तु ते । सवर् िवघ्न िवनाशनं तोयेन पिरशुच्यते ॥६॥ पञ्चाक्षरं महा पुण्यं पिवत्रं
पापनाशनम् । पाप-कोिट-सहस्राणाम् अगाधम् भवेत्सागरम् ॥७॥ गङ् गा गङ् गेित यो ब्रूयाद्
योजनानां शतैरिप । मुच्यते सवर् पापेभ्यो िवष्णु-लोकं स गच्छित ॥८॥
gaṅgā devī mahā puṇyaṁ namas te viśva-bhāmini | yamunā parama pūrṇā namas
te parameśvari || 1 || narmadā ca devī puṇyaṁ namaste loka rañjani | dhāraṇyai
mala-hāriṇyai namas tubhyam maheśvarī || 2 || daivike daivika-jā tvam śiva pṛṣṭhā
namo'stu te | nairañjane jagat kleśa hāriṇyai te namo namaḥ || 3 || mandākini-sura
devī namaste mala-hāriṇi | jambhu śaṅkhā mahā devī devī deva niyogataḥ || 4 ||
29
meru-pradakṣinaṁ kṛtvā kleśān nārāyaṇa priya | parvatāśru mukhā puṇye śiśu-
kleśā vināśāya || 5 || apsu deva pavitrāṇi gaṅgā devī namo'stu te | sarva vighna
vināśanaṁ toyena pariśucyate || 6 || pañcākṣaraṁ mahā puṇyaṁ pavitraṁ pāpa-
nāśanam | pāpa-koṭi-sahasrāṇām agādham bhavet sāgaram || 7 ||
gaṅgā gaṅgeti yo brūyād yojanānāṁ śatairapi | mucyate sarva pāpebhyo viṣṇu-
lokaṁ sa gacchati || 8 ||
Apasavyam
v Empty the ashes into the sea.
िशवम् यातु परं यातु सुकृतम् यातु तपो यातु ।
śivaṁ yātu paraṁ yātu sukṛtaṁ yātu tapo yātu |
May you reach well-being, the highest state, religious merit and the highest austerity.
Savyam
Prarthana
त्रािह मां देव-देवेश हरे संसार सागरात् । त्रािह मां सवर् पापघ्न दुःख शोकाणर्वात् प्रभो ॥१॥
trāhi māṁ deva-deveśa hare saṁsāra sāgarāt |
trāhi māṁ sarva pāpaghna duḥkha śokārṇavāt prabho || 1 ||
O Lord of lords, Hari save me from the ocean of existence. O redeemer of sins, save me from the
ocean of misery and sorrows, O Lord
देवकीनन्दन श्रीश हरे संसार सागरात् । दु र्-वृत्तांस्त्रायसे िवष्णोः ये स्मरिन्त सकृत् सकृत् ॥२॥
devakīnandana śrīśa hare saṁsāra sāgarāt |
dur-vṛttāṁs-trāyase viṣṇoḥ ye smaranti sakṛt sakṛt || 2 ||
O Son of Devaki! O Lord of Sri! Save me from the ocean of transmigration! You are reputed to be the
Savior of sinners who remember you but once.
त्रािह मां देव-देवेश त्वामृतेऽन्यो न रिक्षता । स्वजन्म वासुदेवाय गो ब्रह्मण िहताय च ॥३॥
trāhi māṁ deva-deveśa tvāmṛte'nyo na rakṣitā |
svajanma vāsudevāya go brahmaṇa hitāya ca || 3 ||
O God of gods, save me. Apart from you there is no other refuge. Obeisance to the Self-born Vāsudeva,
the benefactor of the whole universe & devotees.
जगद्द-् िहताय कृष्णाय गोिवन्दाय नमो नमः । शिन्तरस्तु िशवं चास्तु धनिवख्याित राज्यभाक् ॥४
jagadd-hitāya kṛṣṇāya govindāya namo namaḥ |
śantir astu śivaṁ cāstu dhanavikhyāti rājyabhāk || 4 ||
Obeisance to Krishna, Govinda. Let there be peace, let there be welfare. Let me be the possessor of
sacred wealth, fame and a vast spiritual realm.
अतिस पुष्प संकाशं पीत-वास समच्युतं । ये नमस्यिन्त गोिवन्दं न तेषां िवद्यते भयम् ॥५॥
Those who worship the Lord Govinda of dark hue; garbed in yellow silk, for them there is no fear of death.
कृष्ण कृष्ण कृपालो त्वं अगतीनां गितर् भव । संसार आणर्व मग्नानां प्रसीद पुरुषोत्तम ॥६॥
30
O Most merciful Lord Krsna who art the saviour of the helpless, have mercy upon those who are drowning
in this ocean of birth & death.
नारायण सुर श्रेष्ठ लिक्ष्म कान्त जनाधर्न । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥७॥
asya pretasya mokṣārthaṁ suprīto bhava sarvadā || 7 ||
O Lord narayana foremost of divinities, Consort of Lakshmi, Lord of men! Please grant release to the
departed through this rite of tarpana.
v Sprinkle the mourners with water from the karma-pātra and extinguish the rakṣa-dīpa
v The kartā prostrates to the South
v The mourners return home and the kartā takes a bath.
Dakṣina Dānam
भो ब्रह्मणाः! अक्षय्य पुण्य लोक अवाप्त्यथर्ं मया क्रव्य नाम अिग्नना कृतं पैत्र-मेिधकं कमर् यथा
शास्त्रं भूयाद् इित भवन्तो महान्तोऽनुग्रह्णन्तु ॥
bho brahmaṇāḥ! akṣayya puṇya loka avāptyarthaṁ mayā kravya nāma agninā
kṛtaṁ paitra-medhikaṁ karma yathā śāstraṁ bhūyād iti bhavanto
mahānto'nugrahṇantu ||
O Brahmins through your blessing may this rite of cremation be fruitful according to the Scriptures,
and may my father attain to a perpetual state of virtue and well-being.
31
DAY 10 — DAŚAGĀTRA (Northerners)
v This ceremony is usually done over 10 days but nowadays all the offerings are made on
the 10th day.
Rakṣa-dīpa prajvalanam
v Light the Rakṣa-dīpam of sesame oil and place it facing south
भो दीप ब्रह्म रूपस्त्वं कमर्-साक्षी ह्यिवघ्नकृत् यावत् कमर् समािप्तस् स्यात्तावत्त्वं सुिस्थरो भव
नमो नमस्ते गोिवन्द पुराण पुरुषोत्तम । इदं श्राद्धं हृइषीकेश रक्षतां सवर्तो िदशः ॥
namo namaste govinda purāṇa puruṣottama |
idaṁ śrāddhaṁ hṛiṣīkeśa rakṣatāṁ sarvato diśaḥ ||
देवताभ्यः िपतृभ्यश्च महा-योिगभ्य एव च । नमः स्वधायै स्वाहायै िनत्यम् एव नमो नमः ॥ x ३

devatābhyaḥ pitṛbhyaśca mahā-yogibhya eva ca |
namaḥ svadhāyai svāhāyai nityam eva namo namaḥ || x 3
v Stand and scatter yellow mustard seeds and salute the following directions:—
ॐ प्राच्यै िदशे नमः । ॐ दिक्षनस्यै िदशे नमः । ॐ प्रतीच्यै िदशे नमः ।

ॐ उदीच्यै िदशे नमः । ॐ अन्तिरक्षाय नमः । ॐ भूम्यै नमः ॥
oṁ prācyai diśe namaḥ | oṁ dakṣinasyai diśe namaḥ | oṁ pratīcyai diśe namaḥ |
oṁ udīcyai diśe namaḥ | oṁ antarikṣāya namaḥ | oṁ bhūmyai namaḥ ||
v take til and flowers and offer on the ground:—
ॐ श्राद्ध भूम्यै नमः ॥ oṁ śrāddha bhūmyai namaḥ ||

Apasavyam
Saṅkalpaḥ — हिरः ओम् तत्सत् ………… ॥ अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य __________
िपतुः/[ __________ प्रेतायाः मातुः] प्रेतस्य प्रेतत्व िवमुक्तये अक्षय उत्तम-लोक प्राप्त्यथर्ं अद्य
दशमऽहिन दश गात्र िपण्ड दानम् अहं किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat …….. asyāṁ puṇya tithau Kaśyapa gotrasya __________
pituḥ/[ __________ pretāyāḥ mātuḥ] pretasya pretatva vimuktaye akṣaya uttama-
loka prāptyarthaṁ adya daśama'hani daśa gātra piṇḍa dānam ahaṁ kariṣye ||
v take til and water and offer on the ground from pitṛ tirtha 3 times:—
कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेत [गोत्रे/प्रेता] िचता दह जिनत ताप तृष्ण उपशमन अथर्ं प्रथम
िदन सम्बन्धी एष ितल तोयाञ्जिलस् ते मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
32
kaśyapa gotrasya __________ preta [pretā] citā daha janita tāpa tṛṣṇa upaśamana
arthaṁ prathama dina sambandhī eṣa tila toyāñjalis te mayā dīyate
v Salute Lord Yama:—
ॐ यमाय नमः । धमर्-राजाय । मृत्यवे । अन्तकाय । वैवस्वताय । दध्नाय । नीलाय परमेिष्ठने

। वृकोदराय । िचत्राय । िचत्र-गुप्ताय ॥
oṁ yamāya namaḥ | dharma-rājāya | mṛtyave | antakāya | vaivasvatāya | dadhnāya
| nīlāya parameṣṭhine | vṛkodarāya | citrāya | citra-guptāya ||
v Fill a small clay pot with water:—
आकाशे तु िनरालम्बो वायु-भूत िनराश्रय । प्रेत घटो मया दत्तस् तवैष उपितष्ठताम् ॥
ākāśe tu nirālambo vāyu-bhūta nirāśraya |
preta ghaṭo mayā dattas tavaiṣa upatiṣṭhatām ||
In the Akāśa, however, the spirit is free and unsupported. I hereby offer the deceased this pot of water.
Please remain here.
v Place two clay vessels on an āsana, pour water in one and milk in the other.
िचताऽनल प्रदग्धोऽिस प्रैत्यक्तोऽिस बान्धवैः । इदं नीरम् इदं क्षीरम् अत्र स्नािह इदं िपब ॥
citā'nala pradagdho'si praityakto'si bāndhavaiḥ |
idaṁ nīram idaṁ kṣīram atra snāhi idaṁ piba ||
You have been incinerated by the fire of the funeral pyre and have been abandoned by your relatives
This is water, this is milk, bathe here and drink this.
v Touch the water vessel:—
कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेत/प्रेता अनेन जलेन स्नािह ।

kaśyapa gotrasya __________ preta/pretā anena jalena snāhi |
v Touch the milk vessel:—
कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेत/प्रेता अत्र क्षीरं िपब।

kaśyapa gotrasya __________ preta/pretā atra kṣīraṁ piba |
Savyam
v Place a vessel filled with water upon a pile of rice, add parimala dravya, and a flower,
decorate the four sides with sandal paste and kumkum.
आवाहयाम्यहं देवं वरुणं भुवनेश्वरम् । सवौर्षिधरसं िदव्यममृतं प्राण-धारकम् ॥१॥

अपांपते जगन्नाथ रस रूप गदाधर । पद्मोद्भव इहा-गच्छ शक्रेण सिहतः प्रभो ॥२॥
सगणश्च सभायर्श्च िशशुमारैक वाहन । एिह देव जलाध्यक्ष पात्रेऽिस्मन् सिन्निधम् कुरु ॥ ३ ॥
āvāhayāmyahaṁ devaṁ varuṇaṁ bhuvaneśvaram | sarvauṣadhirasaṁ divyam
amṛtaṁ prāṇa-dhārakam || 1 || apāṁpate jagan-nātha rasa rūpa gadādhara |
33
padmodbhava ihā-gaccha śakreṇa sahitaḥ prabho || 2 || sagaṇaśca sabhāryaśca
śiśumāraika vāhana | ehi deva jalādhyakṣa pātre'smin sannidhiṁ kuru || 3 ||
"I invoke the divine Lord Varuna, the ruler of the world, who holds the nectar of immortality, who is
immortal, and sustains all life. O Lord of the universe, who holds the essence of all waters, who wields
the mace, and who arose from the lotus, come here along with Indra. O Lord of waters, accompanied
by your retinue and your consort, riding on the celestial creature known as Shishumara, come and be
present in this vessel of water."
नमो नमस्ते स्फिटक प्रभाय सुश्वेत वस्त्राय सुमङ् गलाय ।

सुपाश-हस्ताय झषासनाय जलािधनाथाय वरुणाय नमो नमस्ते ॥ ४ ॥
namo namaste sphaṭika prabhāya suśveta vastrāya sumaṅgalāya |
supāśa-hastāya jhaṣāsanāya jalādhināthāya varuṇāya namo namaste || 4 ||
"Salutations, salutations to the one with crystal radiance, dressed in white auspicious attire, with a
beautiful noose in hand, seated on a throne, Lord of the waters, I offer my salutations again and again
to you, O Varuna."
oṁ karma-pātraṁ susaṁpannam astu |
v Prepare a Vedi or if done outside — dig a trench from North-west to South-east.
v Prepare 10 āsanas, 10 piṇḍas and 10 ḍone.
v Place 10 peepal leaves for āsanas on the altar and place a banana next to each leaf.
v Sprinkle everything with the karma pātra water.
v Take tila and jal in a ḍone and make saṅkalpa
Saṅkalpaḥ — हिरः ओम् तत्सत् ……. ॥ अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य __________
िपतुः/( __________ प्रेतायाः मातुः) प्रेतस्य प्रेतत्व िवमुक्तये अक्षय उत्तम-लोक प्राप्त्यथर्ं रौरव
नाम नरक उत्तारणाय मूधार् वयव िनष्पत्त्यथर्ं प्रथम िदन िनिमत्तकं पूरक िपण्ड प्रदानं किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat …….. asyāṁ puṇya tithau kaśyapa gotra __________
pituḥ/[kaśyapa gotrāyāḥ __________ pretāyāḥ mātuḥ] pretasya pretatva
vimuktaye akṣaya uttama-loka prāptyarthaṁ raurava nāma naraka uttāraṇāya
mūrdhā vayava niṣpattyarthaṁ prathama dina nimittakaṁ pūraka piṇḍa pradānaṁ
kariṣye ||
Apasavyam
v Place chandan, akṣata and flower on each leaf.
कश्यप गोत्रस्य __________ िपतुः [__________ प्रेता मातुः] इदम् आसनं तवोपितष्ठताम् ॥
kaśyapa gotrasya __________ pituḥ [__________ pretā mātuḥ] idaṁ āsanaṁ
v In each ḍone place a pavitri, til and water.
कश्यप गोत्रस्य __________ िपतुः [__________ प्रेता मातुः] इदम् अवनेजनं ते मया दीयते
तव उपितष्ठताम् ॥
kaśyapa gotrasya __________ pituḥ [__________ pretā mātuḥ] idaṁ avanejanaṁ
te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām ||
34
Piṇḍa 1
v Offer the 1st piṇḍa from pitru tirtha
कश्यप गोत्रस्य __________ िपतुः [__________ प्रेतायाः मातुः] प्रेतस्य प्रेतत्व िवमुक्तये
अक्षय उत्तम-लोक प्राप्त्यथर्ं रौरव नाम नरक उत्तारणाय मूधार् वयव िनष्पत्त्यथर्ं प्रथम िदन िनिमत्तकं
पूरक प्रथम िपण्डस् ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
kaśyapa gotrasya __________ pituḥ [__________ pretāyāḥ mātuḥ] pretasya
pretatva vimuktaye akṣaya uttama-loka prāptyarthaṁ raurava nāma naraka
uttāraṇāya mūrdhā vayava niṣpattyarthaṁ prathama dina nimittakaṁ pūraka
prathama piṇḍas te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām ||
Arghya
v Pour the water from the ḍone over the piṇḍa
कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेत अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
kaśyapa gotra __________ preta atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tava
upatiṣṭhatām ||
Piṇḍa 2
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये, योिन-पुंस नाम नरक उत्तारणाय, कणार्िक्ष-नािसका
पूरकः िद्वतीय िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye, yoni-puṁsa nāma naraka
uttāraṇāya, karṇākṣi-nāsikā pūrakaḥ dvitīya piṇḍaste mayā dīyate tava
Arghya— अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām
Piṇḍa 3
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये, महा-रौरव-नाम नरक उत्तारणाय, गलां सभुज वक्षस्थल
पूरकः ित्रतीय िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye, mahā-raurava-nāma naraka
uttāraṇāya, galāṁ sabhuja vakṣasthala pūrakaḥ tritīya piṇḍaste mayā dīyate tava
Arghya — अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām ||
Piṇḍa 4
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये तािमस्र नाम नरक उत्तारणाय, नािभ िलङ् ग गुद पूरकः
चतुथर्ः िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye tāmisra nāma naraka uttāraṇāya,
nābhi liṅga guda pūrakaḥ caturthaḥ piṇḍaste mayā dīyate tava upatiṣṭhatām ||
35

atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām
Piṇḍa 5
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये अन्ध-तािमस्र नाम नरक उत्तारणाय, जानु जङ् घा पाद
पूरकः पञ्चम िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye andha-tāmisra nāma naraka
uttāraṇāya, jānu jaṅghā pāda pūrakaḥ pañcama piṇḍaste mayā dīyate tava
Piṇḍa 6
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये सम्भ्रम नाम नरक उत्तारणाय, सवर् ममर् पूरकः षष्ठः िपण्डस्ते
मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye sambhrama nāma naraka
uttāraṇāya, sarva marma pūrakaḥ ṣaṣṭhaḥ piṇḍaste mayā dīyate tava upatiṣṭhatām
Piṇḍa 7
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये अमेध्य कृिम सम्पूणर् नाम नरक उत्तारणाय, सवर् नाडी पूरको
सप्तम िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye amedhya kṛmi sampūrṇa nāma
naraka uttāraṇāya, sarva nāḍī pūrako saptama piṇḍaste mayā dīyate tava
upatiṣṭhatām
Piṇḍa 8
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये पुरीष-भक्षण नाम नरक उत्तारणाय, दन्त नख लोमािद पूरकः
अष्ठम िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye purīṣa-bhakṣaṇa nāma naraka
uttāraṇāya, danta nakha lomādi pūrakaḥ aṣṭhama piṇḍas te mayā dīyate tava
36
Piṇḍa 9
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये स्व-मांस भक्षण नाम नरक उत्तारणाय, वीयर् पूरकः नवम
िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye sva-māṁsa bhakṣaṇa nāma naraka
uttāraṇāya, vīrya pūrakaḥ navama piṇḍas te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām ||
Piṇḍa 10
मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व िनवृत्तये कुम्भीपाक नाम नरक उत्तारणाय, क्षुत्-िपपास पूरको दशमः
िपण्डस्ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥
mama pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛttaye kumbhīpāka nāma naraka
uttāraṇāya, kṣut-pipāsa pūrako daśamaḥ piṇḍas te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām
atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tava upatiṣṭhatām ॥
Upacāras
v Offer a thread of wool, tulsi, betel, mithai, a banana, betel-leaf & nuts, lamp and
incense.
अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेत [प्रेता] एतािन ऊणर् सूत्र भृङ्ग-राज पत्रं धूप दीप नैवेद्य
ताम्बूलं पूिग फलािद मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
adya kaśyapa gotrasya __________ preta [pretā] etāni ūrṇa sūtra bhṛṅga-rāja
patraṁ dhūpa dīpa naivedya tāmbūlaṁ pūgi phalādi mayā dīyate tavopatiṣṭhatām
Tilāñjalī
v Take water & til and offer from the pitru-tīrtha on 1st piṇḍa once, 2nd piṇḍa twice etc. etc.
v If done in the house one can offer all the tilāñjalīs into a tray.
कश्यप गोत्रस्य _____ प्रेत दशम िदने एकितल तोयाञ्जिलस्ते मया दीयते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य िद्वतीय िदने िद्व-ितल तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य ित्रतीय िदने त्रयस् ितल तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य चतुथर् िदने चतुस् ितल तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य पञ्चम िदने पञ्च ितल तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य षष्ठम िदने षट् ितल तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य सप्तम िदने सप्त ितल तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य अष्ठम िदने अष्ठौ तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥
अद्य नवम िदने नव तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठनाम् ॥
37
अद्य दशम िदने दश तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥

kaśyapa gotrasya __________ preta daśama dine eka-tila toyāñjaliste mayā dīyate
tavopatiṣṭhantām ||
adya dvitīya dine dvi-tila toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
adya tritīya dine trayas tila toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
adya caturtha dine catus tila toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
adya pañcama dine pañca tila toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
adya ṣaṣṭhama dine ṣaṭ tila toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
adya saptama dine sapta tila toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
adya aṣṭhama dine aṣṭhau toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
adya navama dine nava toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhanām ||
adya daśama dine daśa toyāñjalis te mayā dīyante tavopatiṣṭhantām ||
Savyam
Prārthana
अनािद िनधनो देवः शङ् ख चक्र गदा धरः । अव्ययः पुण्डरीकाक्षः प्रेत मोक्ष प्रदो भव ॥१॥
अतिस पुष्प संकाशं पीत-वास समच्युतं । ये नमस्यिन्त गोिवन्दं न तेषां िवद्यते भयम् ॥२॥
कृष्ण कृष्ण कृपालो त्वं अगतीनां गितभर्व । संसार आणर्व मग्नानां प्रसीद पुरुषोत्तम ॥३॥
नारायण सुर श्रेष्ठ लिक्ष्म कान्त जनाधर्न । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥४॥
िहरण्य-गभर् पुरुष व्यक्ताव्यक्त स्वरूिपणे । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥५॥
anādi nidhano devaḥ śaṅkha cakra gadā dharaḥ | avyayaḥ puṇḍarīkākṣaḥ preta
mokṣa prado bhava || 1 || atasi puṣpa saṁkāśaṁ pīta-vāsa samacyutaṁ | ye
namasyanti govindaṁ na teṣāṁ vidyate bhayam || 2 || kṛṣṇa kṛṣṇa kṛpālo tvaṁ
agatīnāṁ gatir bhava | saṁsāra ārṇava magnānāṁ prasīda puruṣottama || 3 ||
nārāyaṇa sura śreṣṭha lakṣmi kānta janārdhana | asya pretasya mokṣārthaṁ suprīto
bhava sarvadā || 4 || hiraṇya-garbha puruṣa vyaktāvyakta svarūpiṇe | asya pretasya
mokṣārthaṁ suprīto bhava sarvadā || 5 ||
एतद् कृतं यद् िवष्णो तपर्णं तेन श्री महा िवष्णुः प्रीतोऽस्तु ।
etad kṛtaṁ yad viṣṇo tarpaṇaṁ tena śrī mahā viṣṇuḥ prīto'stu.
v Perform Puṇyāha vācanam:-
38
PUṆYĀHA VĀCANAM
Invocation of Varuṇā
नाग-पाश-धरं हृष्टं रक्तौघ द्युित-िवग्रहम् । शशाङ् क धवलं ध्यायेत् वरुणं मकरासनम् ॥
nāga-pāśa-dharaṁ hṛṣṭaṁ raktaugha dyuti-vigraham |
śaśāṅka dhavalaṁ dhyāyet varuṇaṁ makarāsanam ||
वरुणं श्वेत-वणर्ं च पाश-हस्तं रुजासनम् । मौिक्तकालङ् कृतं देवं तीथर् नाथम् अहं भजे ॥
varuṇaṁ śveta-varṇaṁ ca pāśa-hastaṁ rujāsanam |
mauktikālaṅkṛtaṁ devaṁ tīrtha nātham ahaṁ bhaje ||
"I meditate on Lord Varuna, who has the form of a white-colored, pearl-adorned deity, seated on a
crocodile, holding a noose in his hand. He is adorned with the radiance of a red cloud and the luster of
the moon, and is the lord of all sacred waters. May he bestow upon me his blessings and protection."
अिस्मन् पूवर् स्थािपत कुम्भे वरुणं ध्यायािम आवाहयािम स्थापयािम गन्धाक्षत पुष्पािण
समपर्यािम ॥
asmin pūrva sthāpita kumbhe varuṇaṁ dhyāyāmi āvāhayāmi sthāpayāmi
gandhākṣata puṣpāṇi samarpayāmi ||
v Offer 16 upacāras:
आसनं समपर्यािम । अघ्यर्ं । पाद्यम् । आचमनम् । स्नानम् । वस्त्र अथर्म् अक्षताम् । उपिवतम् ।
गन्धम् ।
āsanaṁ samarpayāmi | arghyaṁ | pādyam | ācamanam | snānam | vastra artham
akṣatām | upavitam | gandham |
v Offer flowers
ॐ वरुणाय नमः, प्रचेतसे, सुरूिपणे, अपाम्-पतये, मकर-वाहनाय, जलािधपतये, पाश-

हस्ताय, सकल-तीथार्िध-पतये ।
oṁ varuṇāya namaḥ, pracetase, surūpiṇe, apām-pataye, makara-vāhanāya,
jalādhipataye, pāśa-hastāya, sakala-tīrthādhi-pataye |
ॐ जल-िबम्बाय िवद्महे, नील-पुरुषाय धीमिह, तन्नो वरुण प्रचोदयात् ॥
oṁ jala-bimbāya vidmahe, nīla-puruṣāya dhīmahi, tanno varuṇa pracodayāt ||
ॐ नमो नमस्ते स्फिटक प्रभाय सुश्वेत वस्त्राय सुमङ् गलाय ।
सुपाश-हस्ताय झषासनाय जलािधनाथाय नमो नमस्ते ॥
oṁ namo namaste sphaṭika prabhāya suśveta vastrāya sumaṅgalāya |
supāśa-hastāya jhaṣāsanāya jalādhināthāya namo namaste ||
Salutations to you, again and again, O Splendid One with the Crystal Radiance, in White Robes and
Auspiciousness. O Lord with the Noose and Goad in your Hands, and Ruler of the Waters, Salutations
to you, again and again.
िशवा आपः सन्तु — सन्तु िशवा आपः ।

śivā āpaḥ santu — santu śivā āpaḥ |
सौमनस्यम् अस्तु — अस्तु सौमनस्यम् ।
39
saumanasyam astu — astu saumanasyam |
अक्षतं चािरष्टं चास्तु — अस्त्वक्षतम् अिरष्टम् ।
akṣataṁ cāriṣṭaṁ cāstu — astvakṣatam ariṣṭam |
भविद्भर् अनुज्ञातः पुण्याह वाचियष्ये — वाच्यताम् ॥
bhavadbhir anujñātaḥ puṇyāha vācayiṣye — vācyatām ||
कलशस्य मुखे िवष्णुः कण्ठे रुद्र समािश्रतः । मूले तत्र िस्थतो ब्रह्मा मध्ये मातृ गणाः स्मृताः ॥
कुक्षौ तु सागर सवर् सप्त द्वीप वसुन्धरा । ऋग्वेदोऽथ यजुर् वेदः साम वेदो ह्यथवर्नः । अङ् गैश्च
सिहत सवेर् कलशम्बु समािश्रताः ॥ गङ् गे च यमुने चैव गोदावरी सरस्वती । नमर्दे िसन्धु कावेिर
जलेऽिस्मन् सिन्निधं कुरु ॥ पुष्कराद्यािन तीथार्िन गङ् गाद्यास् सिरतस् तथा । आयन्तु लोक
शान्त्याथर्ं दुिरत क्षय कारकाः ॥ अत्र गायत्री सािवत्री शािन्तः पुिष्टकिर तदा । आयन्तु
यजमानस्य दुिरत क्षय कारकाः ॥ इमा आप िशवा सन्तु शुद्धा शुभाश्च िनमर्ला । पावनं
िशतलश्चैव पूत सूयर्स्य रिश्मिभः ॥ पूत ब्रह्म पिवत्रेण, पूतम् इन्द्र सुनीतीिभः । वरुण स्वस्त्या
पुनातु यमो धमेर्न पुनातु मां ॥ सवर् तीथर् जलं पुण्यं पावनं सवर् कारणं । िवष्णु पादोद्भवं शुद्धं
सवर् मङ् गल दाियना ॥ सवर् समुद्राः सिरताः तीथार्िन च नगा ह्रदाः । आयन्तु लोक-शान्त्यथर्ं
दुिरत क्षय-कारकाः ॥ आपः सुिमित्रयाः सन्तु भवन्त्वोषधयो तव । आपो रक्षन्तु त्वां िनत्यम्-
आपो नारायणस्स्वयम् ॥
kalaśasya mukhe viṣṇuḥ kaṇṭhe rudra samāśritaḥ | mūle tatra sthito brahmā
madhye mātṛ gaṇāḥ smṛtāḥ || kukṣau tu sāgara sarva sapta dvīpa vasundharā |
ṛgvedo'tha yajur vedaḥ sāma vedo hyatharvanaḥ | aṅgaiśca sahita sarve kalaśambu
samāśritāḥ || gaṅge ca yamune caiva godāvarī sarasvatī | narmade sindhu kāveri
jale'smin sannidhiṁ kuru || puṣkarādyāni tīrthāni gaṅgādyās saritas tathā | āyantu
loka śāntyārthaṁ durita kṣaya kārakāḥ || atra gāyatrī sāvitrī śāntiḥ puṣṭikari tadā |
āyantu yajamānasya durita kṣaya kārakāḥ || imā āpa śivā santu śuddhā śubhāśca
nirmalā | pāvanaṁ śitalaścaiva pūta sūryasya raśmibhiḥ || pūta brahma pavitreṇa,
pūtam indra sunītībhiḥ | varuṇa svastyā punātu yamo dharmena punātu māṁ ||
sarva tīrtha jalaṁ puṇyaṁ pāvanaṁ sarva kāraṇaṁ | viṣṇu pādodbhavaṁ śuddhaṁ
sarva maṅgala dāyinā || sarva samudrāḥ saritāḥ tīrthāni ca nagā hradāḥ | āyantu
loka-śāntyarthaṁ durita kṣaya-kārakāḥ || āpaḥ sumitriyāḥ santu
bhavantvoṣadhayo tava | āpo rakṣantu tvāṁ nityam-āpo nārāyaṇas svayam ||
"Lord Vishnu is situated at the mouth of the Kalash (sacred vessel), Lord Shiva is situated on the neck,
Lord Brahma is situated at the base, and the mothers of the universe are said to be situated in the middle.
Within the vessel, there is the entire ocean, seven continents, and all the Vedas (Rigveda, Yajurveda,
Samaveda, and Atharvaveda) with their branches. All the deities reside within the Kalash, including the
holy rivers Ganga, Yamuna, Godavari, Saraswati, Narmada, Sindhu, and Kaveri. May they purify the
water in the vessel, destroy sins, and bring peace and well-being to all. May the Gayatri and Savitri
mantras, which bring peace and nourishment, come to the aid of the person performing the ritual. May
the waters become pure and auspicious, purifying like the sun's rays. May Brahma, Indra, Sunitha,
Varuna, and Yama purify and protect us. May all holy waters, including those of the oceans, rivers,
lakes, and ponds, come to bring peace and destroy sins. May these waters, which are beneficial to plants,
always protect you. May the waters be protected by Lord Narayana himself."
40
Pavitra Mantra.
ॐ भगवन् पिवत्रं वासुदेव पिवत्रं, तत् पादौ पिवत्रं, तत् पादोदकं पिवत्रं, शत धारं, सहस्र धारं,
अपिरिमत धारं, अिच्छद्रं अिक्लष्टं अक्षयं अनन्त अिरष्ठं अच्युतं परमं पिवत्रं भगवन् वासुदेवः
पुनातु ॥
oṁ bhagavan pavitraṁ vāsudeva pavitraṁ, tat pādau pavitraṁ, tat pādodakaṁ
pavitraṁ, śata dhāraṁ, sahasra dhāraṁ, aparimita dhāraṁ, acchidraṁ akliṣṭaṁ
akṣayaṁ ananta ariṣṭhaṁ acyutaṁ paramaṁ pavitraṁ bhagavan vāsudevaḥ
punātu ||
May Lord Vasudeva, who is the most holy, purify everything - His abode, His lotus feet, and His sacred
water that flows from His lotus feet. May He purify with hundreds, thousands, and unlimited streams of
water, that is never cut, never painful, never decaying, never-ending, and never-failing. May the
Supreme Lord, who is infallible and most holy, purify everything.
v With the following declarations pour a little water on top of the kumbha.
ऋिद्धरस्तु । समृिद्धरस्तु । पुण्याह-समृिद्धरस्तु । शािन्तरस्तु । पुिष्टरस्तु । तुिष्टरिस्त । वृिद्धरस्तु

। अिवघ्नमस्तु । आयुष्यमस्तु । आरोग्यमस्तु । िशवमस्तु । िशवं कमार्स्तु । कमर् समृिद्धरस्तु ।
धमर् समृिद्धरस्तु । वेद समृिद्धरस्तु । शास्त्र समृिद्धरस्तु । धन-धान्य समृिद्धरस्तु । पुत्र पौत्र संपदस्तु
। इष्ट-संपदस्तु ॥
ṛddhir-astu | samṛddhir-astu | puṇyāha-samṛddhir-astu | śāntir-astu | puṣṭir-astu |
tuṣṭir-asti | vṛddhir-astu | avighnam-astu | āyuṣyam-astu | ārogyam-astu | śivam
astu | śivaṁ karmāstu | karma samṛddhir-astu | dharma samṛddhir-astu | veda
samṛddhir-astu | śāstra samṛddhir-astu | dhana-dhānya samṛddhir-astu | putra
pautra saṁpad-astu | oṁ iṣṭa-saṁpad-astu ||
"May there be prosperity, abundance, and the flourishing of good deeds. May there be peace,
nourishment, satisfaction, growth, and the absence of obstacles. May there be longevity, health,
blessings of auspiciousness, success in actions, success in karma, success in dharma, success in the
knowledge of the Vedas, success in the study of scriptures, and success in wealth and abundance. May
there be success in having children and grandchildren, and may all desired outcomes be attained."
v pour a little water out in the nairṛti koṇa
सकल अिरष्ट िनरसनम्-अस्तु । यत् पापं रोगं शोकम् अकल्याणं तत् दू रे प्रितहतम्-अस्तु ।
sakala ariṣṭa nirasanam-astu | yat pāpaṁ rogaṁ śokam akalyāṇaṁ tat dūre
pratihatam-astu |
"May all troubles be eliminated. May all sins, diseases, grief, and inauspiciousness be far removed and
prevented."
v Pour on top of the kumbha
सवर् शोभनं भवतु । सवर् सम्पदास् सन्तु । शन्नो अस्तु िद्वपदे शं चतुष्पदे ॥ ॐ शािन्तः x 3 ॥
sarva śobhanaṁ bhavatu | sarva sampadās santu | śanno astu dvipade śaṁ
catuṣpade || oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
May everything be auspicious. May everyone possess wealth and prosperity. May peace be unto bipeds
and quadrupeds. Om peace, peace, peace.
41
इमा आपः िशवा िशवत्तमाः, शान्ता शान्तत्तमाः, शुभा शुभत्तमाः, पूता पूतत्तमाः, पुण्या पुण्यत्तमाः, मेध्य
मेध्यत्तमाः, अमृताऽमृत रसाः तास् ते कृन्वन्तु भेषजम् ॥
imā āpaḥ śivā śivattamāḥ, śāntā śāntattamāḥ, śubhā śubhattamāḥ, pūtā
pūtattamāḥ, puṇyā puṇyattamāḥ, medhya medhyattamāḥ, amṛtā'mṛta rasāḥ tās te
kṛnvantu bheṣajam ||
These waters are peaceful, most pure and auspicious. They are imbued with tranquility, goodness, purity,
auspiciousness, and holiness. May they endow us with the medicine of immortality.
Prokṣaṇam (sprinkling)
v Show the kumbha, tarkṣa, dhenu, śaṅkha, cakra, meru, mudras
v Sprinkle everything with the following mantra;
ॐ स्थानािन देसािन सहस्र-बाहो वरेण्य नामा िवरजांिस नामा ।

तेभ्यो नमस्ते मधुसूदनाय तत्रािभमानं सह रक्षसन्तु ॐ ॥
oṁ sthānāni desāni sahasra-bāho vareṇya nāmā virajāṁsi nāmā |
tebhyo namaste madhusūdanāya tatrābhimānaṁ saha rakṣasantu oṁ ||
"O Madhusudana, with thousands of arms and excellent prowess, I bow to you who have the best of
names and the most resplendent virtues. May your protective power be with me there, and may I be
blessed with self-confidence."
Prāśaṇam (drinking)
अकाल मृत्यु हरणम् सवर् व्यािध िवनाशनम् । सवर् पप क्षय-करम् वरुण पादोदक शुभम् ॥
akāla mṛtyu haraṇam sarva vyādhi vināśanam |
sarva papa kṣaya-karam varuṇa pādodaka śubham ||
For the avoidance of untimely death, for the removal of ailments and for the erredication of all sins we
partake of the sacred water of Varuna.
ŚĀNTI PĀṬHA
द्यौश्शािन्त॑रन्॒ तिर॑क्ष॒गुं ॒ शािन्तः॑ zिथ॒वी शािन्त॒राप॒ शािन्त॒रोष॑धय॒ शािन्तः॑ । वन॒स्पत॑य॒

शािन्त॒िवर्श्वदz ॒वे ाश्शािन्त॒Dर्अम॒ शािन्त॒स्सवर्॒गुं शािन्त॒श्शािन्त॑रवz ॒ शािन्त॒स्सा मा॒ शािन्त॑रzिध ॥
dyauś śāntir antarikṣaguṁ śāntiḥ pṟthivī śāntir āpa śāntir oṣadhaya śāntiḥ |
vana̱spataya śāntir viśvedevāś śāntir brahma śāntis sarvaguṁ śāntiś śāntir eva
śāntis sā mā śāntir edhi ||
42
DAŚĀHA VIDHIḤ (Southerners)
v On the tenth day all the family should have complete shave and bath, with loose hair and
wearing one garment.
v They all sit down facing the south.
1. Śānti Homaḥ
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द ……………… अस्याम् पुण्य ितथौ
कश्यप गोत्रस्य _______ नाम प्रेतस्य मम िपतुः [_______ नाम्न्या प्रेताया मम मातुः] मरनात्
दशमेऽहिन मम ज्ञाितनां च अघ िनहर्रण अथर्ं शािन्त होमं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | govinda govinda govinda ......... asyāṁ puṇya tithau kaśyapa
gotrasya _______ nāma pretasya mama pituḥ [_______ nāmnyā pretāyā mama
mātuḥ] maranāt daśame'hani mama jñātināṁ ca agha nirharaṇa arthaṁ śānti
homaṁ kariṣye ||
On this 10th after the death and cremation of my father/mother, I perform this Shanti (Peace) Homa for
absolving all my relatives of their transgressions and misdemeanors and to bring peace to our family.
v A grass mat is placed to the west of the fire.
v The family sit down with the youngest first.
Agnimukham
ॐ भूभुर्वस्सुवः धूम-केतु नाम अिग्नम् आवाहयािम स्थापयािम ।
ॐ धूम-केतु नाम अग्नये नमः । सुप्रितष्ठो वरदो भव ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ dhūma-ketu nāma agnim āvāhayāmi sthāpayāmi |
oṁ dhūma-ketu nāma agnaye namaḥ | supratiṣṭho varado bhava ||
v Offer ahutis with the following slokas taking sampāt-ājyam
यस्सम सवर् भूतेषु िजतात्मा शान्त मानसः। स पापेभ्यो िवमुच्येत ज्ञानवान्सवर् वेदिवत्स्वाहा ॥१॥
yas sama sarva bhūteṣu jitātmā śānta mānasaḥ |
sa pāpebhyo vimucyeta jñānavān sarva veda-vit svāhā || 1 ||
One who is impartial to all beings, is self-controlled and of calm mind wise and proficient in sacred
learning will be released from all sins.
तत्त्वाथर्ं वेित्त यस्सम्यक् पुरुषम्प्रकृितम्तथा । ज्ञात्वा वा यो न मुह्येत पदं प्राप्नोित शाश्वतम्स्वाहा

tattvārthaṁ vetti yas samyak puruṣaṁ prakṛtiṁ tathā |
jñātvā vā yo na muhyeta padaṁ prāpnoti śāśvataṁ svāhā || 2 ||
One who rightly understands the difference between matter (prakriti) and spirit (purusha) who is
proficient in substantial wisdom, will be released from all sins and attain the highest abode.
तत्त्व गुणागुण पिरज्ञाता ह्यक्ष यस्य क्षयस्य च । ध्यानेनैव ह्यसंमूढस् स पापेभ्यो प्रमुच्यते स्वाहा
tattva guṇāguṇa parijñātā hyakṣa yasya kṣayasya ca |
dhyānenaiva hyasaṁmūḍhas sa pāpebhyo pramucyate svāhā || 3 ||
43
One who knows the difference between beneficial and unbeneficial and between the perishable and the
imperishable, and who takes to the practice of meditation without distraction will be released from all
sins.
स्व-देहे पर-देहे च सुख दुःख च िनत्यशः। िवचारज्ञो भवेद् यस्तु मुच्यते एनसा ध्रुवम् स्वाहा ॥४
sva-dehe para-dehe ca sukha duḥkha ca nityaśaḥ |
vicārajño bhaved yastu mucyate enasā dhruvaṁ svāhā || 4 ||
One who is impartial and consistently regards the pleasures and pains of his own body as those of
others, is surely liberated from all sins.
अिहं सस् सवर् भूतेषु तृष्णाक्रोध िवविजर् तः । शुभ न्याय परो यश्च स पापेभ्यो प्रमुच्यते स्वाहा ॥
ahiṁsas sarva bhūteṣu tṛṣṇākrodha vivarjitaḥ |
śubha nyāya paro yaśca sa pāpebhyo pramucyate svāhā || 5 ||
One who practices non-violence to all beings, is free from attachment and anger and is inclined to piety
and justice is freed from sins.
प्राणायामैश्च िनदर् ह्य अधस्सञ्चारणािन च । व्यविस्थत मना यस्तु स पापेभ्यो प्रमुच्यते स्वाहा ॥
prāṇāyāmaiśca nirdahya adhassañcāraṇāni ca |
vyavasthita manā yastu sa pāpebhyo pramucyate svāhā || 6 ||
One who burns up the base propensities through breathing exercises and [consequently] attains
steadiness of mind is freed from all sins.
िनराशीस्सवर्तस् ितष्ठे द् इष्टाथेर्षु न लोलुपः । परीतात्मा त्यजेत्प्राणान्सवर् पापात्प्रमुच्यते स्वाहा

nirāśīs sarvatas tiṣṭhed iṣṭārtheṣu na lolupaḥ |
parītātmā tyajet prāṇān sarva pāpāt pramucyate svāhā || 7 ||
One who abjures cravings of all sorts and in all places, and is free from greed regarding personal
interests and who dies meditating upon the ātman is freed from all sins.
श्रद्दधानो िजत क्रोधः पर द्रव्य िववजर्कः । अनसूयश्च यो मत्यर्ः स पापेभ्यो प्रमुच्यते स्वाहा ॥ ८
śraddadhāno jita krodhaḥ para dravya vivarjakaḥ |
anasūyaśca yo martyaḥ sa pāpebhyo pramucyate svāhā || 8 ||
The person who is respectful, free from anger and who abstains from craving the possessions of others,
and is free from malicious envy is freed from all sins.
गुरु शुश्रूषया युक्तस्त्विहं सा िनरतस् च यः । अक्षुद्र शीलस् तु नरः स पापेभ्यो प्रमुच्यते स्वाहा
guru śuśrūṣayā yuktas tvahiṁsā niratas ca yaḥ |
akṣudra śīlas tu naraḥ sa pāpebhyo pramucyate svāhā || 9 ||
One who serves the parents, elders and teachers, who is dedicated to non-violence, who is free from
pettiness is released from all sins.
प्रशास्तािन च यः कुयार्दप्रशस्तािन वजर्येत् । माङ् गल्य परमो यश्च स पापेभ्यो प्रमुच्यते स्वाहा
praśāstāni ca yaḥ kuryād apraśastāni varjayet |
māṅgalya paramo yaśca sa pāpebhyo pramucyate svāhā || 10 ||
One who performs acts that are commendable and avoids those that are condemned, who always
considers the well-being of others is liberated from all sins.
यो अिभगच्छित तीथार्िन िवशुद्धेनान्तरात्मना । पापाद् उपरतो िनत्यं स पापेभ्यो प्रमुच्यते स्वाहा

yo abhigacchati tīrthāni viśuddhenāntarātmanā |
pāpād uparato nityaṁ sa pāpebhyo pramucyate svāhā || 11 ||
44
One who goes on pilgrimages with a pure intention, and permanently avoids sinful activity is liberated
from all sins.
एस ओनुगतः प्रेतः िपत्रु सामान्य वाप्तवान् । िशवम्भवतु शेषानाम् जयताम् िचर जीिवनस्स्वाहा
esa onugataḥ pretaḥ pitru sāmānya vāptavān |
śivaṁ bhavatu śeṣānām, jayatāṁ cira jīvinas svāhā || 12 ||
"May this departed one, who has reached the ancestors, become one with Shiva, and may those who are
left behind live long. Hail!"
Saṅkalpaḥ — अिस्मन्शािन्त होम कमर्िण मध्ये संभािवत समस्त दोष प्रायिश्चत्त अथर्ं सवर्
प्रायिश्चत्तं होष्यािम ।
asmin śānti homa karmaṇi madhye saṁbhāvita samasta doṣa prāyaścitta arthaṁ
sarva prāyaścittaṁ hoṣyāmi ||
ॐ भूभुर्वस्सुवस्स्वाहा । प्रजापतये इदं न मम ।
oṁ bhūr-bhuvas-suvas-svāhā | prajāpataye idaṁ na mama |
v pariseśanam
2. Vṛṣabha Dānam
v A coconut representing a red bull is stood to the east of the fire;
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ………….. मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्म् अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य मम िपतुः [_______ नाम्न्यै
प्रेतायै मम मातुः] दशमेऽहिन मम ज्ञाितनां च अघ िनहर्रण अथर्ं शािन्त होम अङ् गम् वृषभ दानम्/तत्
प्रितिनिध मूल्यम् यत् िकिञ्चत् दिक्षण दानम् अहं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat ……… mama upāta samasta durita kṣaya dvārā śrī parameśvara
prītyartham asyāṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya/gotrāyāḥ _______ pretasya
mama pituḥ [_______ nāmnyai pretāyai mama mātuḥ] daśame'hani mama
jñātināṁ ca agha nirharaṇa arthaṁ śānti homa aṅgaṁ vṛṣabha dānam/tat
pratinidhi mūlyaṁ yat kiñcit dakṣiṇa dānam ahaṁ kariṣye ||
As an adjunct to the peace ceremony for the absolution of sins and offenses I will now donate a bull or
the price thereof to the best of my ability.
धमर् रूपोऽिस धमर्ज्ञ, धमोर्ऽिस वृष-रूप-धृक् । तपश्शौचं दया सत्यम्, इित पादाः कृते कृताः ॥
सकलं िनष्कलं शृङ्गं , स्यात्कणर्म् आकाश मारुतम् । नेत्रञ्च चन्द्र-सूयर्ं स्यात्, िशव-शिक्तषु नािसका ॥
dharma rūpo'si dharmajña, dharmo'si vṛṣa-rūpa-dhṛk | tapaś śaucaṁ dayā satyam,
iti pādāḥ kṛte kṛtāḥ || 1 || sakalaṁ niṣkalaṁ śṛṅgaṁ, syāt karṇam ākāśa mārutam |
netrañca candra-sūryaṁ syāt, śiva-śaktiṣu nāsikā || 2 ||
"You are the embodiment of righteousness and the knower of righteousness. You are the one who bears
the form of a bull. Your feet are made up of austerity, purity, compassion, and truthfulness. Your
forehead is like a peak, your ears are the wind and the sky, your eyes are the sun and the moon, and
your nose is the union of Shiva and Shakti.
v The price of the bull is then given in charity.
45
3. Prāk Gamanam
v The mourners step towards the east.
अन्तवन्त इमे देहा िनत्यस्योक्ताः शरीिरणः । अनािशनोऽप्रमेयस्य तस्मात् युद्ध्यस्व भारत ॥

antavanta ime dehā nityasy-oktāḥ śarīriṇaḥ |
anāśino’prameyasya tasmāt yuddhyasva bhārata ||
These physical bodies are said to have an end, while the jīva itself is eternal, indestructible and
incomprehensible. Therefore, continue with your journey of life free from grief.
4. Pāṣān Sthāpanam
v A stone is placed to the south of the fire;
इमं जीवेभ्यः पिरिधं दधािम । शतं जीवन्तु शरदः पुरूची ॥

imaṁ jīvebhyaḥ paridhiṁ dadhāmi | śataṁ jīvantu śaradaḥ purūcī ||
I place a barrier between these folk and Death, may they all live for a complete 100 years.
5. Sampāta Dhāraṇam
v The sampātam is given in the hands of some sumaṅgalis. They smear it on their faces.
v If no women are available the kartā does it.
तासां सत्पितिभयुर्क्तानां स्त्रीणां याः आरोहन्तु गन्धैः आलङ् कृताः स्युः।

रत्नैः च िवभूिषताः दुःखैः मुक्ताः सवार्ः प्रथमाः पथा यान्तु ॥
tāsāṁ satpatibhir yuktānāṁ strīṇāṁ ārohantu gandhaiḥ ālaṅkṛtāḥ syuḥ |
ratnaiḥ ca vibhūṣitāḥ duḥkhaiḥ muktāḥ sarvāḥ prathamāḥ pathā yāntu ||
Let these married women, with noble husbands, adorn themselves with fragrant ointment. Decorated
with jewels, free from sorrow, let them women go first.
6. Añjana Dhāraṇam
v The women then apply collyrium to the eyes;
प्रज्ञा लभ्यताम्, तत्त्वज्ञानम् आपनुयाम्, हृदयदुःखं समाप्नुयाम् च ।
prajñā labhyatām, tattvajñānam āpanuyām, hṛdayāduḥkhaṁ samāpnuyām ca.
May we attain insight, may we attain knowledge of reality, and may our grief be assuaged.
7. Taru sthāpanam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ……… मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्म:् — अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _____ प्रेतस्य मम िपतुः [_____ नाम्न्यै प्रेतायै
मम मातुः] दहन संस्कारे िचत्त-िनमार्न अथर्म्, वृक्ष च्छे दन दोष पिरहार अथर्म्, अद्य तरु-स्थापनं
prītyartham:— asyāṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya _______ pretasya mama
pituḥ [_______ nāmnyai pretāyai mama mātuḥ] dahana saṁskāre citta-nirmāna
artham, vṛkṣa cchedana doṣa parihāra artham, adya taru-sthāpanaṁ kariṣye ||
On this 10th after the death and cremation of my father/mother, in order to compensate for the
environmental damage caused by the chopping down of trees to build the cremation pyre (burning
gas) I now plant a tree.
46
v The kartā plants a tree (or donates to http://www.greeningaustralia.org.au).
v Offer chandan, puṣpam and akṣata at base, centre and top of sapling.
मूलतो ब्रह्म रूपाय मध्यतो िवष्णु रूिपणे । अग्रतः िशव रूपाय वृइक्ष राजाय ते नमः ॥
mūlato brahma rūpāya madhyato viṣṇu rūpiṇe |
agrataḥ śiva rūpāya vṛikṣa rājāya te namaḥ ||
At the base of the tree is Brahma, in the trunk Vishnu and the crown Shiva. O king of trees I offering
you my salutations.
आयुबर्लं यशो वचर्ः प्रजाः पशु-वसूिन च । ब्रह्म-प्रज्ञां च मेधां च त्वं नो देिह वनस्पते ॥
āyur-balaṁ yaśo varcaḥ prajāḥ paśu-vasūni ca |
brahma-prajñāṁ ca medhāṁ ca tvaṁ no dehi vanaspate ||
O lord of the forest, grant me longevity, strength, fame, splendour, offspring, intelligence of knowledge
of the Supreme.
परोपकाराय फलिन्त वृइक्षाः परोपकाराय वहिन्त नद्यः ।
परोपकाराय दु हिन्त गावः परोपकाराय शरीरम् एतत् ॥
paropakārāya phalanti vṛikṣāḥ paropakārāya vahanti nadyaḥ |
paropakārāya duhanti gāvaḥ paropakārāya śarīram etat ||
Trees bear fruit for the benefit others, Rivers flow for the good of others; Cows give milk to benefit
others - This body is meant for doing good to others.
8. Ānanda Homaḥ
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् …….. मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्म:् —
अस्याम् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य ______ प्रेतस्य मम िपतुः/_____ प्रेतायाः मम मातुः,
दशमेऽहिन मम ज्ञाितनां च अघ िनहर्रण अथर्ं आनन्द अवाप्त्यथर्ं च आनन्द होमं किरष्ये ॥
prītyartham:— asyāṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya _______ pretasya mama
pituḥ/_________ pretāyāḥ mama mātuḥ, daśame'hani mama jñātināṁ ca agha
nirharaṇa arthaṁ ānanda avāptyarthaṁ ca ānanda homaṁ kariṣye ||
On this 10th after the death and cremation of my father/mother, I perform this Ananda (Joyful) Homa
for absolving all my relatives of their transgressions and to bring joy back to our family.
v Take unconsecrated ghee 4 times into sruva and offer oblations with the following
आनन्दाय प्रमोदाय, पुनर् आगां स्वान्गृहान् ।आयुबर्ल यश पृिष्ठम्, सवर् रक्षञ्च वृिद्धतस्स्वाहा ॥
अग्नये इदं न मम ॥
ānandāya pramodāya, punar āgāṁ svān gṛhān |
āyur bala yaśa pṛṣṭhim, sarva rakṣañca vṛddhitas, svāhā ||
agnaye idaṁ na mama ||
For the sake of joy and delight, I am returning to my own home. May my life, strength, fame, and support
all increase. Hail to the deity who protects and promotes all these things."
सवर् दुख प्रशमनं, त्रैलोक्यस्यािखलेश्वर । एवम् एव त्वया कायर्म,् अस्मद् शोक िवनाशनम्,
स्वाहा ॥ अग्नये इदं न मम ॥
47
sarva dukha praśamanaṁ, trailokyasyākhileśvara |
evam eva tvayā kāryam, asmad śoka vināśanam, svāhā || agnaye idaṁ 0 ||
"You are the one who dispels all sorrows, the lord of the three worlds. In this way, it is your
responsibility to destroy our grief."
आनन्दञ्च िशवञ्चैव क्षेमकञ्च ध्रुवन् तथा । वृद्ध-बालातुरेष्वेव, शोक-मोह-हर सदा, स्वाहा ॥
अग्नये इदं न मम ॥
ānandañca śivañcaiva kṣemakañca dhruvan tathā |
vṛddha-bālātureṣveva, śoka-moha-hara sadā, svāhā || agnaye idaṁ na mama ||
May our happiness, wellbeing, and safety be abiding. Always remove sorrow and delusion from the
elderly, children, and the distressed."
Uttarāṅgam
ॐ अग्नये-िस्वष्टकृते स्वाहा । अग्नये िस्वष्टकृते इदं न मम ॥
oṁ agnaye-sviṣṭakṛte svāhā | agnaye sviṣṭakṛte idaṁ na mama ||
ॐ भू स्वाहा । अग्नये इदं न मम ॥ oṁ bhū svāhā | agnaye idaṁ na mama ||
ॐ भुवस्स्वाहा । वायवे इदं न मम ॥ oṁ bhuvas-svāhā | vāyave idaṁ na mama ||
ॐ सुवस्स्वाहा । सूयार्य इदं न मम ॥ oṁ suvas-svāhā | sūryāya idaṁ na mama ||
अिस्मन् आनन्द होम कमर्िण मध्ये संभािवत समस्त दोष प्रायिश्चत्त अथर्ं सवर् प्रायिश्चत्तं
होष्यािम ॥
asmin ānanda homa karmaṇi madhye saṁbhāvita samasta doṣa prāyaścitta
arthaṁ sarva prāyaścittaṁ hoṣyāmi ||
ॐ भूभुर्वस्सुवस्स्वाहा । प्रजापतये इदं न मम ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvas-svāhā | prajāpataye idaṁ na mama ||
Pūrṇāhuti
ॐ यज्ञपते पूणोर्भवतु यज्ञ मे हृष्यन्तु यज्ञ-देवताः फलािन सम्यग् यच्छन्तु स्वाहा ॥
oṁ yajñapate pūrṇobhavatu yajña me hṛṣyantu yajña-devatāḥ phalāni samyag
yacchantu svāhā ||
"O Lord of Sacrifice, may you be satisfied and pleased with my sacrifice. May the gods of sacrifice
grant me the fruits of my offering."
v Valedict varuna from the praṇīta pātra, then pour some water down on the four sides of
the kuṇḍa.
Marjanam
पूवार्ं िदिश माजर्नं नमः (east) । दिक्षनां िदिश माजर्नं नमः (south) । प्रतीच्यां िदिश माजर्नं नमः
(west) । उदीच्यां िदिश माजर्नं नमः (north) । उध्वार्ं िदिश माजर्नं नमः (sprinkle upwards) ॥
pūrvāṁ diśi mārjanaṁ namaḥ (east) | dakṣināṁ diśi mārjanaṁ namaḥ (south) |
pratīcyāṁ diśi mārjanaṁ namaḥ (west) | udīcyāṁ diśi mārjanaṁ namaḥ (north) |
urdhvāṁ diśi mārjanaṁ namaḥ (sprinkle upwards) ||
v abhiṣeka from the prokṣaṇi pātra
आपः सुिमित्रयाः सन्तु भवन्त्वोषधयो मम । आपो रक्षन्तु मां िनत्यम्-आपो नारायणः स्वयम् ॥
48
āpaḥ sumitriyāḥ santu bhavantvoṣadhayo mama |
āpo rakṣantu māṁ nityam-āpo nārāyaṇaḥ svayam ||
Homage to Agni
रुद्र तेज समुद्भू तो वरदो हव्य-वाहनः । अिग्नर् वैश्वानरः साक्षात्तस्मै िनत्यं नमो नमः ॥
ॐ अग्नये नमः अिग्नं आत्मन्युद्वासयािम ॥
rudra teja samudbhūto varado havya-vāhanaḥ |
agnir vaiśvānaraḥ sākṣāt tasmai nityaṁ namo namaḥ ||
oṁ agnaye namaḥ agniṁ ātmanyudvāsayāmi ||
(In this fire one throws both the sruk and the sruva or the leaf substitutes into the fire.)
visarjanam
यज्ञ यज्ञपितं गच्छ यज्ञं गच्छ हुताशन । स्वां योिनं गच्छ यज्ञेस पूरयास्मन् मनोरथम् ॥
yajña yajñapatiṁ gaccha yajñaṁ gaccha hutāśana |
svāṁ yoniṁ gaccha yajñesa pūrayāsman manoratham ||
v parisiñcanam | pavitra visarjanam | ācamanam ||
DAY 11 — ŚAYA DĀNAM (Northerners)
v Take bath, wear new clothes and yajñopavita

v Perform this ceremony on the bank of a river or beach if possible or in a temple hall or
ashram.
v Prepare the bedding and other gifts.
v Take saṅkalpa for doing śaya dānam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द अस्य श्री भगवतो महा पुरुषस्य श्री
िवष्णोः आज्ञया प्रवतर्मानस्य अद्य ब्रह्मणो िद्वतीय पराधेर् श्री श्वेत वराह कल्पे वैवस्वत मन्वन्तरे,
अष्टिवं शते किल युगे, प्रथम पादे, शकाब्दे मेरोः आग्नेय िदग्भागे, __________ देशे,
__________ महानगिर अन्तगर्ते, अिस्मन् वतर्मानां व्यवहािरकानां प्रभवािद षिष्ट संवत्सरानां
मध्ये __________ नाम संवत्सरे, __________ अयने, __________ ऋतौ, __________
मासे__________ पक्षे, __________ ितथौ, __________ वासरे __________ नक्षत्र
युक्तानाम्, अस्यां पुण्य ितथौ, मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्म:् —
hariḥ oṁ tat sat | govinda govinda govinda asya śrī bhagavato mahā puruṣasya śrī
viṣṇoḥ ājñayā pravartamānasya adya brahmaṇo dvitīya parārdhe śrī śveta varāha
kalpe vaivasvata manvantare, aṣṭaviṁśate kali yuge, prathama pāde, śakābde
meroḥ āgneya digbhāge, __________ deśe, __________ mahānagari antargate,
asmin vartamānāṁ vyavahārikānāṁ prabhavādi ṣaṣṭi saṁvatsarānāṁ madhye
__________ nāma saṁvatsare, __________ ayane, __________ ṛtau,
49
__________ māse__________ pakṣe, __________ tithau, __________ vāsare
__________ nakṣatra yuktānām, asyāṁ puṇya tithau, mama upāta samasta durita
kṣaya dvārā śrī parameśvara prītyartham:—
Apasavyam
कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेतस्य/प्रेतायाः प्रेतत्व िनवृतये उत्तम लोक प्राप्त्यथर्ं, अद्य
एकादशाहे शय्य दानम् अहं किरष्ये ॥
kaśyapa gotrasya __________ pretasya/pretāyāḥ pretatva nivṛtaye uttama loka
prāptyarthaṁ, adya ekādaśāhe śayya dānam ahaṁ kariṣye ||
"For the cessation of the state of being a Preta (hungry ghost), and for the attainment of the highest
realm, today on the eleventh day, I will make a donation of a bed (or resting place) for the Preta."
Savyam
तदङ्गतया िनिवर् घ्नताथर् गणेशपूजन सकलसंस्थापन नवग्रह पूजन श्री भगवद् िवष्णु पूजनं च किरष्ये ॥
tadaṅgatayā nirvighnatārtha gaṇeśa pūjana sakala saṁsthāpana navagraha pūjana
śrī bhagavad viṣṇu pūjanaṁ ca kariṣye ||
As a prelude I will perform the worship of Lord Ganesha to remove all obstacles, establish everything,
perform the worship of the nine planets, and worship Lord Sri Vishnu."
ॐ श्रीमन् महा गणािधपतये नमः, लक्ष्मी-नारायणभ्यां नमः, वाणी-िहरण्यगभार्भ्यां नमः, उमा-

महेश्वराभ्यां नमः, माता िपतृ चरण कमलेभ्यो नमः, श्री िपत्रेश्वराय नमः ॥
oṁ śrīman mahā gaṇādhipataye namaḥ, lakṣmī-nārāyaṇabhyāṁ namaḥ, vāṇī-
hiraṇyagarbhābhyāṁ namaḥ, umā-maheśvarābhyāṁ namaḥ, mātā pitṛ caraṇa
kamalebhyo namaḥ, śrī pitreśvarāya namaḥ ||
िवनायकं गुरु भानु िवष्णुमर्हेश्वरान् सरस्वती प्रणम्यादौ सवर् कायार्थर् िसद्धये ॥
vināyakaṁ guru bhānu viṣṇur maheśvarān sarasvatī praṇamyādau sarva kāryārtha
siddhaye ||
Ganapati Pūjanam
गजाननं भूतगणािद-सेिवतम्, किपत्थ जम्बु फलसारभक्षणम् ।
उमा-सुतं शोक-िवनाश-कारणं नमािम िवघ्नेश्वर पाद-पङ् कजम् ॥
ॐ िवघ्नेश्वराय वरदाय सुर िप्रयाय, लम्बोदराय सकलाय जगिधताय ।
नागाननाय श्रुित यज्ञ िवभूिषताय गौरी सुताय गणनाथ नमो नमस्ते ॥
gajānanaṁ bhūtagaṇādi-sevitam, kapittha jambu phalasārabhakṣaṇam |
umā-sutaṁ śoka-vināśa-kāraṇaṁ namāmi vighneśvara pāda-paṅkajam ||
oṁ vighneśvarāya varadāya sura priyāya, lambodarāya sakalāya jagadhitāya |
nāgānanāya śruti yajña vibhūṣitāya gaurī sutāya gaṇanātha namo namaste ||
कृतेनानेन पूजनेन श्री गणेशािम्बके प्रीयेताम् ॥

kṛtenānena pūjanena śrī gaṇeśāmbike prīyetām ||
50
आवाहयाम्यहं देवं वरुणं भुवनेश्वरम् । सवौर्षिधरसं िदव्यम् अमृतं प्राण-धारकम् ॥ १ ॥

अपांपते जगन्-नाथ रस रूप गदाधर । पद्मोद्भव इहा-गच्छ शक्रेण सिहतः प्रभो ॥ २ ॥
सगणश्च सभायर्श्च िशशुमारैक वाहन । एिह देव जलाध्यक्ष पात्रेऽिस्मन् सिन्निधम् कुरु ॥ ३ ॥
śiśumāraika vāhana | ehi deva jalādhyakṣa pātre'smin sannidhiṁ kuru || 3 ||
"I invoke Lord Varuna, the lord of the universe. The holder of divine nectre of immortality and sustains
life in all herbs. O Lord of the universe, holder of the mace, protector of the world of the waters, please
come here along with Indra. You who ride the half-fish, half-beast creature (Shishumara), come and be
present in this vessel of water."

सुपाश-हस्ताय झषासनाय जलािधनाथाय वरुणाय नमो नमस्ते ॥
supāśa-hastāya jhaṣāsanāya jalādhināthāya varuṇāya namo namaste ||
॥ ॐ कमर्-पात्रं सुसंपन्नम् अस्तु ॥ oṁ karma-pātraṁ susaṁpannam astu |
Aspersion
अपिवत्रः पिवत्रो वा सवार्वस्थं-गतोिप वा ॰ ॥
apavitraḥ pavitro vā sarvāvasthaṁ-gatopi vā etc,. ||
Viṣṇu Pūjanam
शान्ताकारं भुजग-शयनं पद्म-नाभं सुरेशं िवश्वाधारं गगन-सदृशं मेघ-वणर्ं शुभाङ् गम् ।
लक्ष्मी-कान्तं कमल-नयनं योिगिभध्यार्न-गंयं वन्दे िवष्णुं भव-भय-हरं सवर्-लोकैकनाथम् ॥
śāntākāraṁ bhujaga-śayanaṁ padma-nābhaṁ sureśaṁ
viśvādhāraṁ gagana-sadṛśaṁ megha-varṇaṁ śubhāṅgam |
lakṣmī-kāntaṁ kamala-nayanaṁ yogibhir-dhyāna-gaṁyaṁ
vande viṣṇuṁ bhava-bhaya-haraṁ sarva-lokaikanātham ||
I offer my obeisance to Vishnu, who is the embodiment of peace, resting upon the serpent of Tine (Anantasesha).
From His navel sprouts the lotus of cosmic manifestation. He is the Lord of the celestial beings. His form is the
universe. He is like the sky and of the colour of clouds, auspicious of limbs. He is the Lord of the Goddess of
Prosperity, His eyes are like lotuses, and He is realised by yogis through deep meditation. He is the remover of
the fear of rebirth, He is the one Lord of the entire Universe.
नमोऽस्त्वनन्ताय सहस्रमूतर्ये सहस्र-पादािक्ष िशरोरु बाहवे ।
सहस्र-नाम्ने पुरुषाय शाश्वते सहस्र कोिट युग धािरणे नमः ॥
namo'stvanantāya sahasramūrtaye sahasra-pādākṣi śiroru bāhave |
sahasra-nāmne puruṣāya śāśvate sahasra koṭi yuga dhāriṇe namaḥ ||
Navagraha pūjanam
जपा कुसुम सङ् काशं काश्यपेयं महाद्युितम् । तमोिरं सवर् पापघ्नं प्रणतोऽिस्म िदवाकरम् ॥
japā kusuma saṅkāśaṁ kāśyapeyaṁ mahādyutim |
51
tamoriṁ sarva pāpaghnaṁ praṇato'smi divākaram ||
I salute the Sun who is like the hingula flower, the son of Kashyapa, the effulgent one who is the dispeller of
darkness and who wipes away sins.
ॐ सूयार्िद नवग्रहेभ्यो नमः - ध्यायािम, आवाहयािम ॰।
oṁ sūryādi navagrahebhyo namaḥ - dhyāyāmi, āvāhayāmi, etc.
ॐ ब्रह्मा मुरािरस् ित्रपुरान्त्कारी भानु शिश भूिम-सुतो बुद्धश्च । गुरुश्च शुक्रश् शिन राहु केतवः
सवेर् ग्रहाश्शािन्त करा भवन्तु ॥
oṁ brahmā murāris tripurāntkārī bhānu śaśi bhūmi-suto buddhaśca |
guruśca śukraś śani rāhu ketavaḥ sarve grahāś śānti karā bhavantu ||
ॐ सूयार्िद नवग्रहेभ्यो नमः ॥ oṁ sūryādi navagrahebhyo namaḥ ||
v Prepare the bedding with clothing, and any of the daśa dānams that are to be given.
v Sprinkle the items with water from the karma pātra.
ॐ सोपस्करण शय्यायै नमः ॥ oṁ sopaskaraṇa śayyāyai namaḥ |

v Honour the recipient brahmin with chandan puṣpa etc. Tie raksha sutra to his wrist.
ॐ इमां सोपस्करण शय्यां ददािम ॥ oṁ imāṁ sopaskaraṇa śayyāṁ dadāmi |
Saṅkalpaḥ — ॐ अद्या शौचान्ते िद्वतीयेऽिह्न ___________ गोत्र/गोत्रे ___________

प्रेतस्य/प्रेताया परलोके सुख शयन अथं उत्तम लोक प्राप्त्यथर्ं - इमां सोपस्करा शय्यां िनद्रा कलश
धृत छत्र चामरािद पादुको पाहन वहन पाधानच्छादनािदक पूरािद गन्ध पट्ट कौशैय क्षौमोणर्
कापार्स वस्त्र सुवणर् रजत भूषण ताम्बूल पुष्प फलािदिभः यथा शक्त्य ___________ गोत्राय
___________ शमर्णे ब्रह्मणाय सुपूिजताय तुभ्यं अहं सम्प्रददे ॥
oṁ adyā śaucānte dvitīye'hni ___________ gotra/gotre ___________
pretasya/pretāyā paraloke sukha śayana athaṁ uttama loka prāptyarthaṁ - imāṁ
sopaskarā śayyāṁ nidrā kalaśa dhṛta chatra cāmarādi pāduko pāhana vahana
pādhānacchādanādika pūrādi gandha paṭṭa kauśaiya kṣaumorṇa kārpāsa vastra
suvarṇa rajata bhūṣaṇa tāmbūla puṣpa phalādibhiḥ yathā śaktya ___________
gotrāya ___________ śarmaṇe brahmaṇāya supūjitāya tubhyaṁ ahaṁ
sampradade ||
Today, upon the termination of the period of mourning, I make these presentations so that my
father/mother may rest in peace and hopefully obtain a higher state of existence. I offer this bedding,
comfortable blankets and sheets, together with sandals, umbrella, clothing, ornaments, betel, fruit etc
to the venerable Brahmin named ________ of the gotra of ________ may it be acceptable to you.
v Offer some dakṣiṇa as well.
Saṅkalpaḥ — ॐ अद्या अशौचान्ते िद्वतीयऽिह्न कृतैतत् सोपस्करण शय्यादान प्रितष्ठाथर्ं इदं रजतं
चन्द्र दैवतं यथा _________ नाम ________गोत्राय ब्राह्मणाय दिक्षणत्वेन तुभ्यम् अहं सम्प्रददे ॥
oṁ adyā aśaucānte dvitīya'hni kṛtaitat sopaskaraṇa śayyādāna pratiṣṭhārthaṁ
idaṁ rajataṁ candra daivataṁ yathā _________ nāma ________gotrāya
brāhmaṇāya dakṣiṇatvena tubhyam ahaṁ sampradade ||
52
EKADAŚĀHA VṚṢOTSARJANA VIDHIḤ
v On the eleventh day prepare the site.

v Recite Puṇyāha-vācanam page 38
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ………………. मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्म:् — अस्यां पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य/गोत्रायाः __________ प्रेतस्य मम िपतुः
[__________ नाम्न्याः प्रेतायाः मम मातुः] प्रेतत्व िवमुिक्त पूवर्क उत्तम लोक प्राप्त्यथर्ं अद्य
एकादशेऽहिन पौरानोक्त प्रकारेण वृषभ उत्सजर्न कमर् किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat …………… mama upāta samasta durita kṣaya dvārā śrī
parameśvara prītyartham:— asyāṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya __________
pretasya mama pituḥ [__________ nāmnyāḥ pretāyāḥ mama mātuḥ] pretatva
vimukti pūrvaka uttama loka prāptyarthaṁ adya ekādaśe'hani paurānokta
prakāreṇa vṛṣabha utsarjana karma kariṣye ||
v To the North of the fire establish a kumbha.
v Invoke Rudra in the kumbha with the Sloka.
ित्र-िशर-समरुणाभं नाग-भूष्येकपदीर्ं ज्वलतं-मकुटम् ईशं चन्द्र-मौऌईं सुरेशम् ।

ित्र-िशखम् अभयम् अब्जा साक्ष मालाकराब्जैर् दधतम् अनुिदनन् तं रुद्र देवं भजेऽहम् ॥
tri-śira-samaruṇābhaṁ nāga-bhūṣyekapardīṁ
jvalataṁ-makuṭam īśaṁ candra-mauḷīṁ sureśam |
tri-śikham abhayam abjā sākṣa mālākarābjair
dadhatam anudinan taṁ rudra devaṁ bhaje'ham ||
"I contemplate that Rudra, who has three heads, who shines like the sun, who wears the king of serpents
as his garland, whose crown is adorned with flames, who is the lord of all the gods, whose three eyes
are embellished with the moon, who holds the trident, the sword, and the thunderbolt, and who is
adorned with a garland of skulls."
v Offer 16 upacāras
v Recite the following slokas in praise of the bull:–
वृषभं श्वेत वणर्न्तु, तीक्ष्ण शृङ् गं महा-बलम् । िदव्य रूपस्व लावण्यं, तप्त काञ्चन सिन्नभम् ॥१॥
vṛṣabhaṁ śveta varṇantu, tīkṣṇa śṛṅgaṁ mahā-balam |
divya rūpasva lāvaṇyaṁ, tapta kāñcana sannibham || 1 ||
May the bull with a white body, sharp horns, and great strength be described. May it have divine
beauty and radiance like molten gold.
वेद रूपञ् चतुष्-पादं, अिग्न रूपन्तु शृङ् गकम् । आिदत्यश्-चन्द्र नेत्रश्च, मुखं रुद्रस् तथैव च ॥
veda rūpañ catuṣ-pādaṁ, agni rūpantu śṛṅgakam |
ādityaś-candra netraśca, mukhaṁ rudras tathaiva ca || 2 ||
Its four legs resemble the form of the Vedas, and its horns the form of fire. Its face represents the sun,
moon, and Rudra.
ब्रह्मा िवष्णुश्च रुद्रश्च, रूपं वृषभम् उच्यते । ईश्वरो वलयञ्चैवा, सवर् वेद-मयं वृषम् ॥ ३ ॥
53
brahmā viṣṇuśca rudraśca, rūpaṁ vṛṣabham ucyate |
īśvaro valayañcaivā, sarva veda-mayaṁ vṛṣam || 3 ||
It is called Vrishabha (bull) and is the embodiment of Brahma, Vishnu, and Rudra. It is the Lord of all
knowledge and all the Vedas.
v Wash, decorate and offer upacāras to the bull/substitute

धमर्स् त्वं वृष-रूपेण ब्रह्मणा िनिमर् तः पुरा । तवोत्सगर् प्रदानेन तारयस्व भवाणर्वात् ॥
dharmas tvaṁ vṛṣa-rūpeṇa brahmaṇā nirmitaḥ purā |
tavotsarga pradānena tārayasva bhavārṇavāt ||
You are the symbol of Dharma, that was created in the beginning by Brahma. By releasing you into the
world, may we be able to cross this ocean of rebirth.
v Turn the bull (or a coconut) in the four directions.
हे वृषभराज पूवार्ं िदशं गत्वा तृणािन खािदत्वा जलािन पीत्वा देव ब्रह्मण भूिमं िवहाय यथेच्छं िवहर ॥
East — he vṛṣabha-rāja pūrvāṁ diśaṁ gatvā tṛṇāni khāditvā jalāni pītvā deva
brahmaṇa bhūmiṁ vihāya yathecchaṁ vihara ||
O King of Bulls proceed to the east. Graze and drink as you please, wander everywhere at will except
on the lands of the gods and brahmins.
South — हे वृषभ-राज दिक्षणां िदशं गत्वा …….
he vṛṣabha-rāja dakṣiṇāṁ diśaṁ gatvā …….
West — हे वृषभ-राज प्रितचीं िदशं गत्वा ……….
he vṛṣabha-rāja praticīṁ diśaṁ gatvā ……..
North — हे वृषभ-राज उदीचीं िदशं गत्वा ………..
he vṛṣabha-rāja udīcīṁ diśaṁ gatvā ………
अद्य कश्यप गोत्रस्य/गोत्रायाः _______ प्रेतस्य मम िपतुः [_______ नाम्न्याः प्रेतायाः मम मातुः]
प्रेतत्व िवमोचन अथर्ं मया एष वृषभ उत्सृष्टः ॥
adya kaśyapa gotrasya/gotrāyāḥ _______ pretasya mama pituḥ [_______
nāmnyāḥ pretāyāḥ mama mātuḥ] pretatva vimocana arthaṁ mayā eṣa vṛṣabha
utsṛṣṭaḥ ||
In order to liberate my father/mother from the state of a hungry ghost I release this Dharma bull.
PAÑCA DĀNAṀ
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् …………. मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्म:् —अस्यां पुण्य ितथौ अस्यां पुण्य ितथौ मया उत्सृष्टस्य वृषभस्य लञ्छनेन लोम त्वग्
अिस्थ मज्जा रुिधर दाहन यो दोषः समजिन तद्दोषः पिरहार अथर्ं ितल वस्त्र िहरण्य उदक कुम्भ
गोदानािन किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat ……… mama upāta samasta durita kṣaya dvārā śrī
parameśvara prītyartham:—asyāṁ puṇya tithau mayā utsṛṣṭasya vṛṣabhasya
lañchanena loma tvag asthi majjā rudhira dāhana yo doṣaḥ samajani tad doṣaḥ
parihāra arthaṁ tila vastra hiraṇya udaka kumbha godānāni kariṣye ||
54
On the occasion of releasing the Dharma Bull into the world I make the five offerings in order to atone
for the offence of burning the hair, skin, bones, flesh and blood of my father/mother, I will make
presentations of sesame, cloth, gold, water and a cow.
Invitation to the recipients. —

साम्ब-िशव रूपस्य ब्राह्मणस्य इदं आसनम् ॥
sāmba-śiva rūpasya brāhmaṇasya idaṁ āsanam ||
Sesame:— अद्य मम िपतुः प्रेतस्य [मम मातुः प्रेतायाः] प्रेतत्व िवमोचन अथर्ं मया उत्सृष्टस्य वृषभस्य
लोम दाह जिनत दोषः िनवृित्त अथर्ं इमािन ितलान् तुभ्यं संप्रददे ॥
adya mama pituḥ pretasya [mama mātuḥ pretāyāḥ] pretatva vimocana arthaṁ
mayā utsṛṣṭasya vṛṣabhasya loma dāha janita doṣaḥ nivṛtti arthaṁ imāni tilān
tubhyaṁ saṁpradade
In order to atone for the offence of burning the hair of my father/mother I present you with this sesame.
2. Clothing:— अद्य मम िपतुः प्रेतस्य [मम मातुः प्रेतायाः] प्रेतत्व िवमोचन अथर्ं मया उत्सृष्टस्य
वृषभस्य, त्वग्दाह जिनत दोषः िनवृित्त अथर्ं इदं वस्त्रं तुभ्यं संप्रददे ॥
mayā utsṛṣṭasya vṛṣabhasya, tvag dāha janita doṣaḥ nivṛtti arthaṁ idaṁ vastraṁ
tubhyaṁ saṁpradade ||
In order to atone for the offence of burning the skin of my father/mother I present you with this cloth.
3. Gold:— अद्य मम िपतुः प्रेतस्य [मम मातुः प्रेतायाः] प्रेतत्व िवमोचन अथर्ं मया उत्सृष्टस्य वृषभस्य
अिस्थ दाह जिनत दोषः िनवृित्त अथर्ं इदं िहरण्यं तुभ्यं संप्रददे ॥
mayā utsṛṣṭasya vṛṣabhasya asthi dāha janita doṣaḥ nivṛtti arthaṁ idaṁ hiraṇyaṁ
tubhyaṁ saṁpradade ||
In order to atone for the offence of burning the bones of my father/mother I present you with this gold.
4. Water-pot:— अद्य मम िपतुः प्रेतस्य [मम मातुः प्रेतायाः] प्रेतत्व िवमोचन अथर्ं मया उत्सृष्टस्य
वृषभस्य मज्जा-दाह जिनत दोषः िनवृित्त अथर्ं इदं उदक-कुम्भं तुभ्यं संप्रददे ॥
mayā utsṛṣṭasya vṛṣabhasya majjā-dāha janita doṣaḥ nivṛtti arthaṁ idaṁ udaka-
kumbhaṁ tubhyaṁ saṁpradade ||
In order to atone for the offence of burning the flesh of my father/mother I present you with this water.
5. Cow/Coconut:— अद्य मम िपतुः प्रेतस्य [मम मातुः प्रेतायाः] प्रेतत्व िवमोचन अथर्ं मया उत्सृष्टस्य
वृषभस्य रुिधर दाह जिनत दोषः िनवृित्त अथर्ं इदं गो-प्रितिनिध नािलकेरं तुभ्यं संप्रददे ॥
mayā utsṛṣṭasya vṛṣabhasya rudhira dāha janita doṣaḥ nivṛtti arthaṁ idaṁ go-
pratinidhi nālikeraṁ tubhyaṁ saṁpradade ||
55
In order to atone for the offence of burning the blood of my father/mother I present you with this cow
represented by the coconut.
v Rudra Visarjanam
v Puṇyāha vācanam page 38
ṢOḌAŚA ŚRĀDDHA VIDHI (Preliminary to Sapiṇḍīkaraṇa)
v Prepare khīr
v Place 16 leaves (peepal) or banana
leaves & 16 kuśas on the altar with
their tips to the south.
v Place the 16 argha-pātras in front
of the leaves,
v You may now place also the 16
bananas next to each leaf.
v Wash hands and feet – do
ācamanam. Wear pavitri and recite
the following śloka.
अयोध्या मथुरा माया काशी काञ्ची अविन्तका । पुरी द्वारावती चैव सप्तैताः मोक्षदाियकाः ॥
ayodhyā mathurā māyā kāśī kāñcī avantikā |
purī dvārāvatī caiva saptaitāḥ mokṣadāyikāḥ ||
Rakṣa-dīpa prajvalanam
v Light the Rakṣa-dīpam of sesame oil
भो दीप ब्रह्म रूपस्त्वं कमर्-साक्षी ह्यिवघ्नकृत् । यावत्कमर् समािप्तस्स्यात्तावत्त्वं सुिस्थरो भव ॥

Karma Pātra Sādhanam
आवाहयाम्यहं देवं वरुणं भुवनेश्वरम् । सवौर्षिधरसं िदव्यम् अमृतं प्राण-धारकम् ॥ १ ॥ अपांपते

जगन्-नाथ रस रूप गदाधर । पद्मोद्भव इहा-गच्छ शक्रेण सिहतः प्रभो ॥ २ ॥ सगणश्च सभायर्श्च
िशशुमारैक वाहन । एिह देव जलाध्यक्ष पात्रेऽिस्मन् सिन्निधम् कुरु ॥ ३ ॥
56
śiśumāraika vāhana |ehi deva jalādhyakṣa pātre'smin sannidhiṁ kuru || 3 ||
॥ ॐ कमर्-पात्रं सुसंपन्नम् अस्तु ॥ oṁ karma-pātraṁ susaṁpannam astu ||
v Recite the following mantras and sprinkle everything:—
अदत्तानाम् उपादानं च िहं सैवा िह िवधानतः। परदारोपसेवा च काियकं ित्रिवधं स्मृतम् ॥१॥
पारुष्यम् अनृतं चैव पैशुन्यं चािप सवर्शः। असम्बद्ध प्रलापश्च वाङ् मयं स्याच् चतुर् िवधम् ॥२॥
पर द्रव्येष्व् अिभ-ध्यानं मनसािनष्ट िचन्तनम्। िवतथािभिनवेशश्च मानसं ित्र-िवधं स्मृतम् ॥३॥
abhidhyānaṁ manasāniṣṭa cintanam | vitathābhiniveśaśca mānasaṁ trividhaṁ
Ṣoḍaśa Śrāddha
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द x ३ ………..… ॥ अस्याम् पुण्य ितथौ:— कश्यप
गोत्रस्य ______ मम िपतुः प्रेतस्य/मातुः प्रेतायाः प्रेतत्व िवमुक्त्यथर्म् अद्य मािसक त्रैपािक्षक
िद्वतीय मािसक, तृतीय मािसक, चतुथर्, पञ्चम, ऊन-षष्ठ, षष्ठ-सप्तम, अष्ठम, नवम, दशम,
एकादश उनािब्दक, द्वादश, मािसकािन स्व स्वकाल कतर्व्यािन षोडश श्राद्धािन सिपिण्ड-करण
अिधकार िसद्ध्यथर्म् एकादशेऽिह्न एकोिद्दष्ठ षोडश श्राद्धम् अहं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | govinda x 3 …….. asyāṁ puṇya tithau:— kaśyapa gotrasya
______ mama pituḥ pretasya/mātuḥ pretāyāḥ pretatva vimuktyartham adya
māsika trai-pākṣika dvitīya māsika, tṛtīya māsika, caturtha, pañcama, ūna-ṣaṣṭha,
ṣaṣṭha-saptama, aṣṭhama, navama, daśama, ekādaśa unābdika, dvādaśa, māsikāni
sva svakāla kartavyāni ṣoḍaśa śrāddhāni sapiṇḍi-karaṇa adhikāra siddhyartham
ekādaśe'hni ekoddiṣṭha ṣoḍaśa śrāddham ahaṁ kariṣye ||
Because I am unable to perform all the 16 required shraddhas during the year after death, I hereby
propose to perform all 16 at once in order to be qualified for the performance of the sapiṇḍi-karaṇa
rite.
Apasavyam
v Scatter til on the altar
अपसपर्न्तु ते भूता ये भूता भुिव संिस्थत । ये भूता िवघ्नकारस् ते नश्यन्तु िशव आज्ञया ॥
57
apasarpantu te bhūtā ye bhūtā bhuvi saṁsthita |
ye bhūtā vighnakāras te naśyantu śiva ājñayā ||
v Hold a flower with til and water, recite the following and place it on the pretāsana.
Preta Āvahanam
v Towards the South on an āsana, place a kūrca and invoke the preta.
FATHER — कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेत मम िपतुः एकादशेऽिह्न षोडश श्राद्धे आवाहियष्ये ॥
kaśyapa gotrasya ________ preta mama pituḥ ekādaśe'hni ṣoḍaśa śrāddhe
āvāhayiṣye ||
आयािह प्रेत गम्भीरैः पूव्यैर्ः सौम्य पादोतमैः । प्रजां अस्मभ्यं ददातु रियं च दीघार्युर् एव च ॥
āyāhi preta gambhīraiḥ pūrvyaiḥ saumya pādotamaiḥ |
prajāṁ asmabhyaṁ dadātu rayiṁ ca dīrghāyur eva ca ||
िपतुः अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
pituḥ asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
MOTHER — कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेता मम मातुः एकादशेऽिह्न षोडश श्राद्धे आवाहियष्ये ॥
kaśyapa gotrasya ________ pretā mama mātuḥ ekādaśe'hni ṣoḍaśa śrāddhe
āvāhayiṣye ||
आयािह प्रेते गम्भीरैः पूव्यैर्ः सौम्य पादोतमैः । प्रजां अस्मभ्यं ददातु रियं च दीघार्युर् एव च ॥
āyāhi prete gambhīraiḥ pūrvyaiḥ saumya pādotamaiḥ |
मातुः अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
mātuḥ asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
Ṣoḍaśa Argha Pātra Nirmāṇa
v Place a pavitri in each of the arghya pātras.
अप्सु देव पिवत्रािण गङ् गा देिव नमोऽस्तु ते । सवर् क्लेश िवनाशनं तोयेन पिरशुद्ध्यते ॥
apsu deva pavitrāṇi gaṅgā devi namo'stu te |
sarva kleśa vināśanaṁ toyena pariśuddhyate ||
v Add sesame seeds
ितलाः पापहराः िनत्यं िवष्णोर् दे ह समुद्भवाः । महषेर्ः गोत्र संभूताः कश्यपस्य ितलास् स्मृताः ॥
tilāḥ pāpa-harāḥ nityaṁ viṣṇor deha samudbhavāḥ |
maharṣeḥ gotra saṁbhūtāḥ kaśyapasya tilās smṛtāḥ
v Add a flower dipped in sandal paste.
तुरीयगुण सम्पन्न-नानागुण मनोहरम् । आनन्द सौरभं पुष्पं गृह्यताम् इदं उत्तमम् ॥
turīya-guṇa sampanna-nānāguṇa manoharam |
ānanda saurabhaṁ puṣpaṁ gṛhyatām idaṁ uttamam ||
v Fill each arghya-pātra with water and recite the following
इदं तोयं यद् िवमलं पिवत्रं मङ् गलं िदव्यम् । सवर् किल कलुषञ् च प्रशमनं नमः स्वाहा ॥
58
idaṁ toyaṁ yad vimalaṁ pavitraṁ maṅgalaṁ divyam |
sarva kali kaluṣañ ca praśamanaṁ namaḥ svāhā ||
v Hold the arghya pātra in the left hand and cover with the right hand and say:–
िसद्धाथर् यव दू वार्िभर् गन्ध पुष्पाक्षतैर् युतम् । ितल पुष्प समायुक्तं गृहाणाघ्यर्ं मया दत्तम् ॥
siddhārtha yava dūrvābhir gandha puṣpākṣatair yutam |
tila puṣpa samāyuktaṁ gṛhāṇārghyaṁ mayā dattam ||
v Place it down.
v Take kuśa, jal and til in hand, recite the following and pour down on the altar.
ॐ अद्य मम िपतुः प्रेत/माता प्रेता अद्य षोडश श्राद्धे एष ते हस्ताघ्यर्ं मया दीयते तवोपितष्ठताम्॥
oṁ adya mama pituḥ preta/mātā pretā adya ṣoḍaśa śrāddhe eṣa te hastārghyaṁ
Preta Pūjā
v On the preta āsana offer candan, puṣpa, tulasi, wool, yajñopavīta, fruit, naivedyam,
tāmbūlam.
Gandham एष गन्धः eṣa gandhaḥ

Tilākṣata इमे ितलाक्षताः ime tilākṣatāḥ
Puṣpāni इमािन पुष्पािन श्रीतुलसी दलािनच imāni puṣpāni śrī tulasī dalāni ca
Dhūpam घ्राण तृिप्त अथर्ं अयं वो धूपः ghrāṇa tṛpti arthaṁ ayaṁ vo dhūpaḥ
Dīpam अवलोकन अथर्ं अयं वो दीपः avalokana arthaṁ ayaṁ vo dīpaḥ
Phalam इदं फलम् िनवेदयािम idaṁ phalam nivedayāmi
Tāmbūlam इदं ताम्बूलम् idaṁ tāmbūlam
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य मम िपतुः प्रेत/मातुः प्रेता अद्य एकादशेऽिह्न द्वादश मािसकान्त षोडश
श्राद्ध िनिमत्तकािन एतािन गन्ध पुष्प धूप दीप नैवेद्यं यज्ञोपवीतं वासािम्स एक तन्त्रेण ते मया
दीयन्ते तव उपितष्ठन्ताम् ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya mama pituḥ preta/mātuḥ pretā adya ekādaśe'hni
dvādaśa māsikānta ṣoḍaśa śrāddha nimittakāni etāni gandha puṣpa dhūpa dīpa
naivedyaṁ yajñopavītaṁ vāsāmsi eka tantreṇa te mayā dīyante tava
upatiṣṭhantām ||
ॐ अमी षोडश श्राद्धानाम् अचर्न िवधेः पिरपूणर्ताम् अस्तु ॥
oṁ amī ṣoḍaśa śrāddhānām arcana vidheḥ paripūrṇatām astu ||
Ṣoḍaśa Piṇḍa Dānam
v Take water, tila, flowers and recite
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम/नाम्नीं मम िपतुः/मातुः प्रेत/प्रेता प्रेतत्व िनवृत्याथर्म् अद्य
एकादशेऽिह्न षोडश श्राद्धे िपण्ड-स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥
59
oṁ adya kaśyapa gotrasya ________ nāma/nāmnīṁ mama pituḥ/mātuḥ
preta/pretā pretatva nivṛtyārtham adya ekādaśe'hni ṣoḍaśa śrāddhe piṇḍa-sthāne
atrāvane nikṣva te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām ||
v Pour it down on the altar.
v Take the first piṇḍa
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम/नाम्नीं मम िपतुः/मातुः प्रेत/प्रेता अद्य ऊनमािसक श्राद्धे
एष िपण्डस् ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १ ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya ________ nāma/nāmnīṁ mama pituḥ/mātuḥ
preta/pretā adya ūnamāsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām.
v Continue with the other 15 piṇḍas.
िद्वतीय मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ २ ॥

त्रैपिक्षक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ३ ॥
तृतीय मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ४ ॥
चतुथर् मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ५ ॥
पञ्चम मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ६ ॥
ऊन-षष्ठ मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ७ ॥
षण् मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ८ ॥
ऊन षण् मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ९ ॥
सप्तम मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १० ॥
अष्ठम मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ ११ ॥
नवम मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १२ ॥
दशम मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १३ ॥
एकादश मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १४ ॥
द्वादश मािसक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १५ ॥
उनािब्दक श्राद्धे एष िपण्डस्ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १६ ॥
dvitīya māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 2 ||

traipakṣika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 3 ||
tṛtīya māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 4 ||
caturtha māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 5 ||
pañcama māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 6 ||
ūna-ṣaṣṭha māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 7 ||
ṣaṇ māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 8 ||
ūna ṣaṇ māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 9 ||
saptama māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 10 ||
aṣṭhama māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 11 ||
navama māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 12 ||
60
daśama māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 13 ||
ekādaśa māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 14 ||
dvādaśa māsika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 15 ||
unābdika śrāddhe eṣa piṇḍas te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām || 16 ||
Savyam
v Wash hands and meditate upon Viṣṇu

लक्ष्मी-कान्तं कमल-नयनं योिगिभर्-ध्यान-गंयं वन्दे िवष्णुं भव-भय-हरं सवर्-लोकैकनाथम् ॥
śāntākāraṁ bhujaga-śayanaṁ padma-nābhaṁ sureśaṁ, viśvādhāraṁ gagana-
sadṛśaṁ megha-varṇaṁ śubhāṅgam | lakṣmī-kāntaṁ kamala-nayanaṁ yogibhir-
dhyāna-gaṁyaṁ, vande viṣṇuṁ bhava-bhaya-haraṁ sarva-lokaikanātham ||
नमो ऽस्त्वनन्ताय सहस्रमूतर्ये सहस्र-पादािक्ष िशरोरु बाहवे ।
सहस्र-नाम्ने पुरुषाय शाश्वते सहस्र कोिट युग धािरणे नमः ॥
namo'stv anantāya sahasra-mūrtaye sahasra-pādākṣi śiroru bāhave |
sahasranāmne puruṣāya śāśvate sahasra koṭi yuga dhāriṇe namaḥ ||
ॐ िवष्णुिवर् ष्णुिवर् ष्णुर् हिर हिर हिर। oṁ viṣṇur viṣṇur viṣṇur hari hari hari.
Apasavyam
v Take the ḍone with water and pour on each piṇḍa with the following
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ नाम/नाम्नीं मम िपतुः/मातुः प्रेत/प्रेता ऊन-मािसक श्राद्धे

िपण्डोपिर - अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥ १ ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya _______ nāma/nāmnīṁ mama pituḥ/mātuḥ preta/pretā
ūna-māsika śrāddhe piṇḍopari - atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tava-
upatiṣṭhatām || 1 ||
िद्वतीय मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ २ ॥
त्रैपिक्षक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥३॥
तृतीय मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥४॥
चतुथर् मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥५॥
पञ्चम मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥६॥
ऊन-षष्ठ मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ ७ ॥
षण् मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥८॥
ऊन षण् श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥९॥
सप्तम मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ १० ॥
अष्ठम मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ ११ ॥
नवम मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ १२ ॥
दशम मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ १३ ॥
61
एकादश मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ १४ ॥

द्वादश मािसक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ १५ ॥
उनािब्दक श्राद्धे िपण्डोपिर ॰ ॥ १६ ॥
dvitīya māsika śrāddhe piṇḍopari o || 2 ||

traipakṣika śrāddhe piṇḍopari o || 3 ||
tṛtīya māsika śrāddhe piṇḍopari o || 4 ||
caturtha māsika śrāddhe piṇḍopari o || 5 ||
pañcama māsika śrāddhe piṇḍopari o || 6 ||
ūna-ṣaṣṭha māsika śrāddhe piṇḍopari o || 7 ||
ṣaṇ māsika śrāddhe piṇḍopari o || 8 ||
ūna ṣaṇ śrāddhe piṇḍopari o || 9 ||
saptama māsika śrāddhe piṇḍopari o || 10 ||
aṣṭhama māsika śrāddhe piṇḍopari o || 11 ||
navama, māsika śrāddhe piṇḍopari o || 12 ||
daśama, māsika śrāddhe piṇḍopari o || 13 ||
ekādaśa māsika śrāddhe piṇḍopari o || 14 ||
dvādaśa māsika śrāddhe piṇḍopari o || 15 ||
unābdika śrāddhe piṇḍopari o || 16 ||
v On each piṇḍa place some woollen thread,
v Take kuśa-traya tila & jala
अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम/नाम्नीं मम िपतुः/मातुः प्रेत/प्रेता अद्य आिद एकादशेऽिह्न
[द्वादश मािसकान्त] षोडश श्राद्ध िपण्डोपिर एतािन वासांिस ते मया दीयते तव-उपितष्ठताम् ॥
adya kaśyapa gotrasya ________ nāma/nāmnīṁ mama pituḥ/mātuḥ preta/pretā
adya ādi ekādaśe'hni [dvādaśa māsikānta] ṣoḍaśa śrāddha piṇḍopari etāni vāsāṁsi
te mayā dīyate tava-upatiṣṭhatām ||
v On each piṇḍa place chandan, puṣpa, tulsi, light dhūpa and dīpa & fruit (banana).
v Take kuśa-traya tila and jala
अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम/नाम्नीं मम िपतुः/मातुः प्रेत/प्रेता आद्यािद एकादशेऽिह्न

[द्वादश मािसकान्त] षोडश श्राद्ध िपण्डेषु यद् दतं गन्ध अद्य अचर्नं तत् तवोपितष्ठताम् ॥
adya kaśyapa gotrasya ________ nāma/nāmnīṁ mama pituḥ/mātuḥ preta/pretā
ādyādi ekādaśe'hni [dvādaśa māsikānta] ṣoḍaśa śrāddha piṇḍeṣu yad dataṁ
gandha adya arcanaṁ tat tavopatiṣṭhatām ||
v Pour water down near the altar.
एिभः षोडश िपण्ड-दानैः कश्यप गोत्रस्य ________ नाम/नाम्नीम् मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य प्रेतत्व
िनवृितः सद्-गित प्रिप्तश्चास्तु ॥
ebhiḥ ṣoḍaśa piṇḍa-dānaiḥ kaśyapa gotrasya ________ nāma/nāmnīm mama
pituḥ/mātuḥ pretasya pretatva nivṛtiḥ sad-gati prāptiś-cāstu ||
62
v Pour water on the bhojan pātra. — ॐ िशवा आपः सन्तु ॥ oṁ śivā āpaḥ santu ||
v offer a flower — ॐ सौमनस्यम् अस्तु ॥ oṁ saumanasyam astu ||
v offer akṣata — ॐ अक्षतां चािरष्टं चास्तु ॥ oṁ akṣatāṁ cāriṣṭaṁ cāstu ||
अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम/नाम्नीं मम िपतुः/मातुः प्रेतस्य आद्यािद एकादशेऽिह्न [द्वादश
मािसकान्त] षोडश श्राद्धे यद्दतं अन्न पानािदकं तद् उपितष्ठताम् ॥
adya kaśyapa gotrasya ________ nāma/nāmnīṁ mama pituḥ/mātuḥ pretasya
ādyādi ekādaśe'hni [dvādaśa māsikānta] ṣoḍaśa śrāddhe yad dataṁ anna
pānādikaṁ tad upatiṣṭhatām
Savyam
Prārthana
अनािद िनधनो देवः शङ् ख चक्र गदा धरः । अव्ययः पुण्डरीकाक्षः प्रेत मोक्ष प्रदो भव ॥ १ ॥
अतिस पुष्प संकाशं पीत-वास समच्युतं । ये नमस्यिन्त गोिवन्दं न तेषां िवद्यते भयम् ॥ २ ॥ कृष्ण
कृष्ण कृपालो त्वं अगतीनां गितभर्व । संसार आणर्व मग्नानां प्रसीद पुरुषोत्तम ॥ ३ ॥ नारायण
सुर श्रेष्ठ लिक्ष्म कान्त जनाधर्न । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥ ४ ॥ िहरण्य-गभर्
पुरुष व्यक्ताव्यक्त स्वरूिपणे । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥ ५ ॥
agatīnāṁ gatir bhava |saṁsāra ārṇava magnānāṁ prasīda puruṣottama || 3 ||
bhava sarvadā || 4 || hiraṇya-garbha puruṣa vyaktāvyakta svarūpiṇe |asya pretasya
Dakṣina Dānam
Saṅkalpaḥ — अद्य कश्यप गोत्रस्य मम िपतुः/मातुः ______ प्रेतस्य/प्रेताया प्रेतत्व िनवृत्त्यथर्ं
कृतैतत् अद्यािद एकादशेऽिह्न [द्वादश मािसकान्त] षोडश श्राद्धानां प्रितष्ठा फल िसद्ध्यथर्ं इदं रजतं
चन्द्र दैवतं ________ गोत्राय _____ ब्राह्मणाय दिक्षणा दानम् अहम् उत्सृजे ॥
adya kaśyapa gotrasya mama pituḥ/mātuḥ ______ pretasya/pretāyā pretatva
nivṛttyarthaṁ kṛtaitat adyādi ekādaśe'hni [dvādaśa māsikānta] ṣoḍaśa śrāddhānāṁ
pratiṣṭhā phala siddhyarthaṁ idaṁ rajataṁ candra daivataṁ ________ gotrāya
_____ brāhmaṇāya dakṣiṇā dānam aham utsṛje ||
v Remove the piṇḍas and dispose in water or feed to the birds.
v Wash hands and feet and recite the following mantra 3 x

v Extinguish the rakṣa dīpam
63
प्रमादात् कुवर्तां कमर् प्राच्यवेताध्वरेषु यत् । स्मरणाद् एव तद् िवष्णो सम्पूणर्ः स्याद् इित श्रुितः ॥
pramādāt kurvatāṁ karma prācyavetādhvareṣu yat |
smaraṇād eva tad viṣṇo sampūrṇaḥ syād iti śrutiḥ ||
कृतेन अनेन आद्यािद षोडश मािसक श्राद्ध कमर्णा श्री िपतृ स्वरूपी जनादर्न भगवान् िप्रयताम् ॥
ॐ तत्सत् ब्रह्म अपर्णम् अस्तु ॥
kṛtena anena ādyādi ṣoḍaśa māsika śrāddha karmaṇā śrī pitṛ svarūpī janārdana
bhagavān priyatām || oṁ tat sat brahma arpaṇam astu ||
12TH DAY — DVĀDAŚĀHA VIDHIḤ

Sapiṇḍi Karaṇam4
Anujñā
अपिवत्रः पिवत्रो वा सवार्वस्थं-गतोिप वा । यस्स्मरेत् पुण्डिरकाक्षं स बाह्याभ्यन्तरश्शुिचः ॥ १ ॥
नमो ब्रह्मण्य देवाय गो-ब्राह्मण िहताय च ।जगद्-िहताय कृष्णाय गोिवन्दाय नमो नमः ॥ २ ॥
नमो नमस्ते गोिवन्द पुराण पुरुषोत्तम । इदं श्राद्धं हृषीकेश रक्षतां सवर्तो िदशः ॥ ३ ॥
apavitraḥ pavitro vā sarvāvasthaṁ-gatopi vā | yassmaret puṇḍarikākṣaṁ sa
bāhyābhyantaraśśuciḥ || 1 || namo brahmaṇya devāya go-brāhmaṇa hitāya ca |
jagad-hitāya kṛṣṇāya govindāya namo namah || 2 || namo namaste govinda
purāṇa puruṣottama | idaṁ śrāddhaṁ hṛṣīkeśa rakṣatāṁ sarvato diśaḥ || 3 ||
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । श्री गोिवन्द ३ । शुभे शोभने मुहूतेर् अद्ये श्री भगवतो महा-
पुरुषस्य श्री िवष्णोः आज्ञया प्रवतर्मानस्य आद्य ब्रह्मणः िद्वतीय पराधेर् श्री श्वेत वराह कल्पे
वैवस्वत मन्वन्तरे अष्टािवं शतीत्तमे किल युगे प्रथम पादे बौद्ध अवतारे जाम्बु-द्वीपे मेरोः _______
िदग्-भागे िहरण्मय वषेर् _______ देशे _______ महा नगिर अन्तगर्ते व्यवहािरकानां प्रभवािद
षिष्ठ संवत्सरानां मध्ये _______ नाम संवत्सरे _______ अयने _______ ऋतौ _______ मासे
_______ पक्षे _______ ितथौ _______ वासर युक्तायां _______ नक्षत्र युक्तायाम्
hariḥ oṁ tat sat | śrī govinda 3 | śubhe śobhane muhūrte adye śrī bhagavato mahā-
puruṣasya śrī viṣṇoḥ ājñayā pravartamānasya ādya brahmaṇaḥ dvitīya parārdhe
śrī śveta varāha kalpe vaivasvata manvantare aṣṭāviṁśatīttame kali yuge prathama
pāde bauddha avatāre jāmbu-dvīpe meroḥ _______ dig-bhāge hiraṇmaya varṣe
_______ deśe _______ mahā nagari antargate vyavahārikānāṁ prabhavādi ṣaṣṭhi
saṁvatsarānāṁ madhye _______ nāma saṁvatsare _______ ayane _______ ṛtau
_______ māse _______ pakṣe _______ tithau _______ vāsara yuktāyāṁ _______
nakṣatra yuktāyām
4
Sapiṇḍikaraṇa can either be done on the 12th day or left until the 1st anniversary of the death.
64
Harih om tat sat. Govinda, Govinda, Govinda, in the country of ……., in the city of ……, in the year
............ of the 60 year Jovian cycle, in the ........... solstice, during the ............. season, in the month
of.......... in the ........... fortnight, on the ............. lunar day, on a ........ day under the constellation of
..............
अस्यां पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _______ नाम अस्मत् िपतुः [नम्नीः अस्मत् मातुः] प्रेतत्व
िवमोचन द्वारा वस्वािद िपतृत्व प्रािप्त अथर्ं िपता-महािदिभः सह समान उदकत्व सिपण्डत्व
सिपण्डी-करण श्राद्धम् अद्य द्वादशेऽहिन अहं किरष्ये ॥
asyāṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya _______ nāma asmat pituḥ [namnīḥ asmat
mātuḥ] pretatva vimocana dvārā vasvādi pitṛtva prāpti arthaṁ pitā-mahādibhiḥ
saha samāna udakatva sapiṇḍatva sapiṇḍī-karaṇa śrāddham adya dvādaśe'hani
ahaṁ kariṣye ||
on this the 12th day, I will perform the Unification Rites for my parent ...................... of the clan of
...................... in order to release him/her from the state of limbo and to unite him/her with Indra and
the other manes, to bestow upon him/her equal status with the progenitors of our lineage, together I
shall perform the rites of Parvana Ekodistha Sraddha and Sapiṇḍi-karana.
Apasavyam
Agnimukham
oṁ bhūrbhuvas-suvaḥ dhūma-ketu nāma agnim āvāhayāmi sthāpayāmi |
v Establish the fire with all the preliminary rites up to ājyabhāga,
v Offer 10 oblations with the following mantras. (Markandeya Purana)
अमूतार्नां च मूत्तार्नाम्, िपतृणां दीप्त तेजसाम् ।

नमस्यािम सदा तेषां, ध्यािननां िदव्य चक्षुषाम् स्वाहा ॥ १ ॥
amūrtānāṁ ca mūrttānām, pitṛṇāṁ dīpta tejasām |
namasyāmi sadā teṣāṁ, dhyānināṁ divya cakṣuṣām svāhā || 1 ||
इन्द्रादीनां च नेतारो, दक्ष मारीचयोस् तथा ।
सप्तऋष्णां तथान्येषां, तान् नमस्यािम कामदान् स्वाहा ॥ २ ॥
indrādīnāṁ ca netāro, dakṣa mārīcayos tathā |
sapta-ṛṣṇāṁ tathānyeṣāṁ, tān namasyāmi kāmadān svāhā || 2 ||
I pay reverence always to those Pitris who are honored, incorporeal, luminously splendid, who are rapt
in meditation, and who possess supernatural sight. And I pay reverence to those granters of men's
desires, who are leaders of Indra and the other gods, and of Daksa and Marici, of the seven Rishis and
other sages.
मन्वादीनां मुनीन्द्राणां, सूयर् चन्द्रमसोस् तथा ।

द्यावा पृिथव्याश्च तथा, नमस्यािम कृताञ्जिलस्, स्वाहा ॥ ३ ॥
manvādīnāṁ munīndrāṇāṁ, sūrya candramasos tathā |
dyāvā pṛthivyāśca tathā, namasyāmi kṛtāñjalis, svāhā || 3 ||
65
देव िषर् णां ग्रहाणां च, सवर् लोक नमस्कृतान् ।

अक्षय्यस्य सदा दातृअन्, नमस्यािम कृताञ्जिलस्, स्वाहा ॥ ४ ॥
deva rṣiṇāṁ grahāṇāṁ ca, sarva loka namaskṛtān |
akṣayyasya sadā dātṛan, namasyāmi kṛtāñjalis, svāhā || 4 ||
I pay reverence to all the pitris of Manu and the other chief munis, and of the sun and the moon, among
the waters and in the sea. With conjoint palms I pay reverence likewise to the constellations and the
planets, to the wind and fire and to the sky, to the heaven and to the earth. And with conjoint palms I
pay reverence to the devarishis progenitors to whom reverence is paid by all the worlds, who are always
givers of what is imperishable.
प्रजापतेः कश्यपाय, सोमाय वरुणाय च ।

योगेश्वरेभ्यश्च सदा, नमस्यािम कृताञ्जिलस्स्वाहा ॥ ५ ॥
prajāpateḥ kaśyapāya, somāya varuṇāya ca |
yogeśvarebhyaśca sadā, namasyāmi kṛtāñjalis svāhā || 5 ||
नमो गणेभ्यस्सप्तभ्यस् तथा लोकेषु सप्तसु ।

स्वयम्भुवे नमस्यािम, ब्रह्मणे योग चक्षुषे स्वाहा ॥ ६ ॥
namo gaṇebhyas saptabhyas, tathā lokeṣu saptasu |
svayambhuve namasyāmi, brahmaṇe yoga cakṣuṣe svāhā || 6 ||
सोमाधारान् िपतृ-गणान्, योग मूितर् धरांस् तथा ।

नमस्यािम तथा सोमं, िपतरं जगताम् अहम् स्वाहा ॥ ७ ॥
somādhārān pitṛ-gaṇān, yoga mūrti dharāṁs tathā |
namasyāmi tathā somaṁ, pitaraṁ jagatām aham svāhā || 7 ||
With joined palms I pay perpetual reverence to prajapati, kashyapa to Soma and to varuna and to the
prince of religious devotion. Reverence to the seven classes of pitris moreover to the seven worlds! I
pay reverence to the self existent brahma whose eyes are semi-closed in meditation. I pay reverence to
the somadhara and yogamurtidhara classes of pitris and to soma – father of the worlds.
अिग्न-रूपांस् तथैवान्यान्, नमस्यािम िपतृन् अहम् ।

अिग्नषोमम् अयं िवश्वम्, यत् एतद् अशेषतस्स्वाहा ॥ ८ ॥
agni-rūpāṁs tathaivānyān, namasyāmi pitṛn aham |
agniṣomam ayaṁ viśvam, yat etad aśeṣatas svāhā || 8 ||
ये उ तेजिस ये चैते सोम सूयार्िग्न मूतर्यः ।

जगत् स्वरूिपणश्चैव तथा ब्रह्म स्वरूिपणस्स्वाहा ॥ ९ ॥
ye u tejasi ye caite, soma sūryāgni mūrtayaḥ |
jagat svarūpiṇaścaiva, tathā brahma svarūpiṇas svāhā || 9 ||
तेभ्योऽिखलेभ्यो योिगभ्यः िपतृभ्यो यतमानसः ।

नमो नमो नमस्ते मे प्रसीदन्तु स्वधाभुजस्स्वाहा ॥ १० ॥
tebhyo'khilebhyo yogibhyaḥ, pitṛbhyo yatamānasaḥ |
namo namo namaste me, prasīdantu svadhābhujas svāhā || 10 ||
66
I pay reverence to the pitris who are in the form of fire, because this universe is entirely composed of
Agni and Soma. Now these who dwell in this light, and who have the bodies of the moon, sun and fire,
and whose true nature is the world. And whose true nature is Brahma – to those pitris, practitioners of
Bhakti I pay reverence with a subdued mind, salutations again and again to them. May they the
consumers of svadha be propitious to me.
अग्नये कव्य-वाहनाय स्वधा स्वाहा ॥ अग्नये कव्य-वाहनायेदम् ॥

agnaye kavya-vāhanāya svadhā svāhā || agnaye kavya-vāhanāyedam ||
I offer my salutations to Mystic Fire who carries the oblations.
v Make the following oblations inserting the name of the deceased
FATHER — अिस्मन् सिपण्डीकरण श्राद्धे प्रेताय मम िपत्रे यमायच स्वाहा ॥ प्रेताय यमाय च
इदं ॥
asmin sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pretāya mama pitre yamāya ca svāhā || pretāya
yamāya ca idaṁ na mama ||
MOTHER – अिस्मन् सिपण्डीकरण श्राद्धे प्रेतायै मम मात्रे यमाय च स्वाहा ॥ प्रेत्यै यमाय च इदं
न मम ॥
asmin sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pretāyai mama mātre yamāya ca svāhā || pretyai
yamāya ca idaṁ na mama ||
Savyam
ॐ वरुणाय स्वाहा ॥ वरुणाय इदं न मम ॥
oṁ varuṇāya svāhā || varuṇāya idaṁ na mama ||
v Samsrāva Homaḥ
ॐ स्वाहा ॥ वसुभ्यो रुद्रेभ्य आिदतेभ्यः संस्राव भागेभ्यः इदं ॥
ॐ भूभुर्वस्सुवस्स्वाहा ॥ प्रजापतये इदं न मम ॥
oṁ svāhā || vasubhyo rudrebhya āditebhyaḥ saṁsrāva bhāgebhyaḥ idaṁ ||
oṁ bhūr-bhuvas-suvas-svāhā || prajāpataye idaṁ na mama ||
Sviṣṭakṛta
ॐ अिग्न-िस्वष्टकृते स्वाहा । अग्नये िस्वष्टकृते इदं न मम ॥
oṁ agni-sviṣṭakṛte svāhā | agnaye sviṣṭakṛte idaṁ na mama ||
Saṅkalpaḥ — अिस्मन् सिपिण्ड-करण होम कमर्िण मध्ये संभािवत समस्त दोष प्रायिश्चत्ताथर्ं
सवर् प्रायिश्चत्तं होष्यािम ॥
asmin sapiṇḍi-karaṇa homa karmaṇi madhye saṁbhāvita samasta doṣa
prāyaścittārthaṁ sarva prāyaścittaṁ hoṣyāmi ||
For all shortcomings that occurred during the course of this sacrifice for the unification of the ancestors
I now offer final atonement and expiation.
ॐ भू स्वाहा । अग्नये इदं न मम ॥

oṁ bhū svāhā | agnaye idaṁ na mama ||
ॐ भुवस्स्वाहा । वायवे इदं न मम ॥
oṁ bhuvas-svāhā | vāyave idaṁ na mama ||
67
ॐ सुवस्स्वाहा । सूयार्य इदं न मम ॥

oṁ suvas-svāhā | sūryāya idaṁ na mama ||
ॐ श्रीिवष्णवे-स्वाहा । िवष्णवे परमात्मने इदं न मम ॥
oṁ śrīviṣṇave-svāhā | viṣṇave paramātmane idaṁ na mama ||
ॐ रुद्राय पशुपतये स्वाहा । रुद्राय पशुपतये इदं न मम ॥
oṁ rudrāya paśupataye svāhā | rudrāya paśupataye idaṁ na mama ||
Pūrṇāhuti
पूणर्म् अदःपूणर्म् इदं । पूणार्त्पूणर्म् उदच्यते । पूणर्स्य पूणर्म् आदाय । पूणर्म् एवविसष्यते ॥
pūrṇam adaḥ pūrṇam idaṁ | pūrṇāt pūrṇam udacyate |
pūrṇasya pūrṇam ādāya | pūrṇam eva-avasiṣyate ||
Marjanam
the kuṇḍa.
v Abhiṣeka from the prokṣaṇi pātra
ॐ वैश्वानराय िवद्महे । लालीलाय धीमिह । तन्नो अिग्नः प्रचोदयात् ॥

oṁ vaiśvānarāya vidmahe | lālīlāya dhīmahi | tanno agniḥ pracodayāt ||
Homage to Agni
रुद्र तेज समुद्भू तो वरदो हव्य-वाहनः । अिग्नर् वैश्वानरः साक्षात् तस्मै िनत्यं नमो नमः ॥
oṁ agnaye namaḥ agnim ātmanyudvāsayāmi ||
68
Visarjanam
Tilakam
v Collect some ashes from the fire on the sruk and then place tilak on forehead.
शािन्तरस्तु िशवं चास्तु वासवािग्न प्रसादतः । मरुतां ब्रह्मणश्चैव वसु रुद्र प्रजापितः ॥
śāntirastu śivaṁ cāstu vāsavāgni prasādataḥ |
marutāṁ brahmaṇaścaiva vasu rudra prajāpatiḥ ||
Piṇḍa Pradānam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् …………. मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्म् कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य मम िपतुः [_______ नाम्न्या प्रेत्यै मम मातुः]
सिपण्डी-करण श्राद्धे अद्य िपण्ड-प्रदानं किरष्ये ॥
prītyartham kaśyapa gotrasya _______ pretasya mama pituḥ [_______ nāmnyā
pretyai mama mātuḥ] sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe adya piṇḍa-pradānaṁ kariṣye ||
Hari Om tat sat, On this meritorious day characterised by the aforementioned astrological parameters
I shall now make the offerings of rice balls.
Apasavyam
v Prepare 4 āsanas and place kuśa blades on each with their tips to the south.
Piṇḍa Pradhānam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ……………… कश्यप
गोत्रस्य/गोत्रायाः _______ नाम प्रेतस्य मम िपतुः
[_______ नाम्न्या प्रेत्यै मम मातुः] सिपण्डी-करण श्राद्धे
अद्य िपण्ड-प्रदानं किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | .............. kaśyapa
gotrasya/gotrāyāḥ _______ nāma pretasya
mama pituḥ [_______ nāmnyā pretyai mama
mātuḥ] sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe adya piṇḍa-
pradānaṁ kariṣye ||
v Asperse the 4 āsanas with water from the Karma-pātra:—
Father
माजर्यन्तां मम िपतामहाः । माजर्यन्तां मम प्रिपताम॒हाः । माजर्यन्तां मम वृद्ध-प्रिपतामह ॥
mārjayantāṁ mama pitāmahāḥ | mārjayantāṁ mama prapitāma̱hāḥ |
mārjayantāṁ mama vṛddha-prapitāmaha ||
v Offer 4 piṇḍas to your three paternal ancestors on the 4 āsanas starting from the left.
कश्यप गोत्रस्य ___________ अस्मत् वृद्ध-प्रिपतामह एतं िपण्डं ददािम
69
kaśyapa gotrasya _G.G.Grandfather __ asmat vṛddha-prapitāmaha etaṁ piṇḍaṁ
dadāmi
कश्यप गोत्रस्य ___________ अस्मत् प्रिपतामह एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _G. Grandfather _ asmat prapitāmaha etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
कश्यप गोत्रस्य ____________ अस्मत् िपतामह एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _Grandfather_ asmat pitāmaha etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
v Offer 1 elongated piṇḍa for the deceased.
कश्यप गोत्रस्य __________________ नामाय प्रेताय मम िपत्रे एतं िपण्डं उपितष्ठ ॥
kaśyapa gotrasya __Deceased_ nāmāya pretāya mama pitre etaṁ piṇḍaṁ upatiṣṭha
O My father by the name of .................. I offer you this rice-ball.
v Offer gandham, akṣata, puṣpam, tulsi, vastram, dhūpam and dīpam on all the piṇḍas.
इह लोक पिरत्यज्य गतोऽिस परमां गितं । गृहाणाचर्न मुदा युक्तो भक्त्या मे प्रितपािदतम् ॥
iha loka parityajya gato'si paramāṁ gatiṁ |
gṛhāṇārcana mudā yukto bhaktyā me pratipāditam ||
You have attained the supreme goal after having departed this world, please delightfully accept these
offerings – given by me with devotion.
॥ इदं वोऽचर्नं — idaṁ vo'rcanaṁ ||
Mother
माजर्यन्तां मम िपतामह्या । माजर्यन्तां मम प्रिपतामह्या । माजर्यन्तां मम वृद्ध-प्रिपतामही ॥
mārjayantāṁ mama pitāmahyā | mārjayantāṁ mama prapitāmahyā |
mārjayantāṁ mama vṛddha-prapitāmahī ||
v Offer 3 piṇḍas to your three maternal ancestors on the 4 āsanas starting from the left.
कश्यप गोत्रस्य _________ अस्मत् वृद्ध-प्रिपतामही एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _G.G.Grandmother _ asmat vṛddha-prapitāmahī etaṁ piṇḍaṁ
dadāmi |
कश्यप गोत्रस्य _________ अस्मत् प्रिपतामही एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _G.Grandmother _ asmat prapitāmahī etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
कश्यप गोत्रस्य __________अस्मत् िपतामही एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _ Grandmother _ asmat pitāmahī etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
70
v Offer 1 elongated piṇḍa for the deceased mother.
कश्यप गोत्रस्य _______________ नाम्न्यै प्रेतायै मम मात्रे एतं िपण्डं उपितष्ठ ॥
kaśyapa gotrasya _Deceased__ nāmnyai pretāyai mama mātre etaṁ piṇḍaṁ
upatiṣṭha ||
O My mother by the name of .................. I offer you this rice-ball.
v Offer gandham, akshata, pushpam, tulsi, vastram, dhupam and dipam
Arghya Kalpanam
v Prepare 4 arghya-pātras in front of the piṇḍas as follows:—
v Add sesame seeds
ितलाः पाप-हराः िनत्यं िवष्णोर् दे ह समुद्भवाः । महषेर्ः गोत्र संभूताः कश्यपस्य ितलास् स्मृताः ॥
तुरीय-गुण सम्पन्न-नानागुण मनोहरम् । आनन्द सौरभं पुष्पं गृह्यताम् इदं उत्तमम् ॥
v Place it down.
Father — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______, ________, ________, ________ नाम मम
िपतामह, प्रिपतामह, वृद्ध-प्रिपतामह, मम िपतुः इदं ते अघ्यर्म् ।
Adya kaśyapa gotrasya _______, ________, ________, ________ nāma mama
pitāmaha (Grandad), prapitāmaha (G.Grandad) vṛddha-prapitāmaha (G.G.Grandad),
mama pituḥ (Father) idaṁ te arghyam
Mother — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______, ________, ________, ________ नाम्न्याः मम
िपतामिह , प्रिपतामही वृद्ध-प्रिपतामिह मम मातुः इदं ते अघ्यर्म् ।
adya kaśyapa gotrasya _______, ________, ________, ________ nāmnyāḥ
mama pitāmahi (Father's Grandma), prapitāmahī (Father's G.Grandma), vṛddha-
prapitāmahi (Father's G.G.Grandma), mama mātuḥ (Mother) idaṁ te arghyam |
71
िपतर/मातर अघर् पात्रािण पिरपूणार्िन सन्तु ॥

pitara/mātara argha pātrāṇi paripūrṇāni santu ||
अद्येह कश्यप गोत्रस्य _________ नाम प्रेत मम िपतुः [______ नािम्णः प्रेते मम मातुः]
सिपण्डी-करण श्राद्धे एष हस्ताघ्यर्स् तवोपितष्ठताम् ॥
adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāma preta mama pituḥ [______ nāmṇiḥ
prete mama mātuḥ] sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe eṣa hastārghyas tavopatiṣṭhatām ||
Arghya Saṁyojanam
FATHER
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । …………………… अद्येह _________ नाम प्रेत मम िपतुः
सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामहािदिभः सह समान उदकत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेत िपत्र अघ्यर्ं िपतुः िपत्रािद
आघ्येर्ण सह संयोजियष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | ................adyeha _________ nāma preta mama pituḥ sapiṇḍī-
karaṇa śrāddhe pitāmahādibhiḥ saha samāna udakatva siddhi arthaṁ preta pitra
arghyaṁ pituḥ pitrādi ārghyeṇa saha saṁyojayiṣye ||
MOTHER
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । …………………… अद्येह _________ नाम्न्याः प्रेता मम मातुः
सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामह्यािदिभः सह समान उदकत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेता मात्रा अघ्यर्ं िपतुः
िपत्रािद अघ्येर्ण सह संयोजियष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | ............... adyeha _________ nāmnyāḥ pretā mama mātuḥ
sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pitāmahyādibhiḥ saha samāna udakatva siddhi arthaṁ
pretā mātrā arghyaṁ pituḥ pitrādi arghyeṇa saha saṁyojayiṣye ||
v Mix all the arghyas together while reciting the following mantras:—
एष वो नुगताः प्रेताः िपतरस् तं दधािम वः । िशवम् अस्तीित शेषाणां जयतां िचरजीिवनाम् ॥

eṣa vo nugatāḥ pretāḥ pitaras taṁ dadhāmi vaḥ |
śivam astīti śeṣāṇāṁ jayatāṁ cirajīvinām || 1 ||
To these ancestors who have passed away, I make these offerings. May everything be auspicious, may
we remain and may we live long.
ये समानाः समनसः िपतरो यमराज्ये । तेषां लोकः स्वधा नमो यज्ञो देवेषु कल्पताम् ॥
ye samānāḥ samanasaḥ pitaro yamarājye |
teṣāṁ lokaḥ svadhā namo yajño deveṣu kalpatām || 2 ||
"The ancestors and Yama, the lord of death, are equal. We pay homage to the ancestors and offer yajna
to the Gods.
ये समानाः समनसो जीवा जीवेषु मामकः । तेषां श्रीमर्िय कल्पताम् अिस्मन् लोके शतगं समाः ॥
ye samānāḥ samanaso jīvā jīveṣu māmakaḥ |
teṣāṁ śrīrmayi kalpatām asmin loke śatagaṁ samāḥ || 3 ||
My life and the lives of others are equal in this world. May the glory of those hundred years of the ideal
lifespan be mine.
72
Piṇḍa Tredhā Karaṇam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् | अद्येह _________ नाम प्रेत मम िपतुः [_________ नाम्न्याः
प्रेता मम मातुः] सिपण्डी-करण श्राद्धे प्रेत िपत्रु [मात्रु] िपण्ड त्रेधा करणं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | adyeha _________ nāma preta mama pituḥ [_________ nāmnyāḥ
pretā mama mātuḥ] sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe preta pitru [mātru] piṇḍa tredhā
karaṇaṁ kariṣye ||
On this meritorious day characterised by the afore mentioned astrological parameters in this unification
rite for my father .............. I shall now divide the rice-balls.
v With a blade of darbha cut the elongated preta piṇḍa into three parts.
v Take each part and place it in front of the other three piṇḍas.
Savyam
Vaitaraṇi Godānam
v Invite the brahmin to receive the go-dānam (a coconut, betel, coin with a promise to
donate)
श्री श्री महािवष्णु स्वरूपस्य ब्राह्मणस्य इदं आसनम्
śrī mahāviṣṇu svarūpasya brāhmaṇasya idaṁ āsanam ||
िहरण्यगभर् गभर्स्थं हेम िबज िवभावसो । अनन्त पुण्य फलद अथ शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
यम द्वारे महाघोरे तप्त वैतरणी नदी । तां तारियतुं इच्छािम कृष्णां गां ददाम्यहम् ॥
hiraṇyagarbha garbhasthaṁ hema bija vibhāvaso |
ananta puṇya phalada atha śāntiṁ prayaccha me ||
yama dvāre mahāghore tapta vaitaraṇī nadī |
tāṁ tārayituṁ icchāmi kṛṣṇāṁ gāṁ dadāmyaham ||
At the gateway to Yamaloka there is a terrible boiling river called Vaitarani.
In order to assist in crossing that river I now make a donation of a black cow.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । अद्येह कश्यप गोत्रस्य _________ नाम प्रेत मम िपतुः
[_________नाम्नीं प्रेता मम मातुः] सिपण्डी-करण श्राद्धे िपण्ड-संयोजन काले िपतृ-लोक गमने
वैतरणी निद उत्तारण अथर्ं इमां सवत्सां कृष्णां गां प्रितिनिध तन् मूल्यं िहरण्यं स-ताम्बूलं महा
िवष्णु स्वरूपाय ब्राह्मणाय तुभ्यं अहं संप्रददे न मम ॥
hariḥ oṁ tat sat | adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāma preta mama pituḥ
[_________nāmnīṁ pretā mama mātuḥ] sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe piṇḍa-saṁyojana
kāle pitṛ-loka gamane vaitaraṇī nadi uttāraṇa arthaṁ imāṁ savatsāṁ kṛṣṇāṁ gāṁ
pratinidhi tan mūlyaṁ hiraṇyaṁ sa-tāmbūlaṁ mahā viṣṇu svarūpāya brāhmaṇāya
tubhyaṁ ahaṁ saṁpradade na mama ||
On this meritorious day characterised by the afore mentioned astrological parameters in this unification
rite for my father/mother .............. at the time of the co-mingling of the pindas, in order that my
father/mother may cross the Vaitarani river and enter into the realm of the Pitris, I now make this
donation of the substitute cow with its calf, together with honorarium and betel to this brahmin who is
the embodiment of Mahavishnu.
73
v If the kartā wishes to make the 10 donations it is done now, otherwise skip and proceed
with the mixing of the piṇḍas – page 76.
DASA DĀNĀNI (Optional)

v One should now make the ten types of donations according to one's ability.
धमार्िधपो धनाध्यक्षो धमर्राजो धनञ्जयः । धमर् गुप्तो धमर् जीवो धमर्ज्ञो धमर् नन्दनः ॥
dharmādhipo dhanādhyakṣo dharmarājo dhanañjayaḥ |
dharma gupto dharma jīvo dharmajño dharma nandanaḥ ||
O Lord of Dharma, thou art the preceptor of the dharma, the King of the dharma the giver of great
wealth. You are hidden within the dharma, live through the dharma, the knower of dharma and the
rejoicer in the dharma.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । नीित मागोर्ऽथर् पादश्च सत्यवान् ज्ञान-लोचनः । धमर्-राज
सदिस िवद्यमानानां द्वादश सङ् ख्याकानां पूवोर्क्त संज्ञकानां प्रीत्यथर्ं दानािन किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | nīti mārgo'rtha pādaśca satyavān jñāna-locanaḥ | dharma-rāja
sadasi vidyamānānāṁ dvādaśa saṅkhyākānāṁ pūrvokta saṁjñakānāṁ
prītyarthaṁ dānāni kariṣye ||
1. BHŪMI-DĀNAM (Earth)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं दान खण्डोक्त
फलावाप्तये च इमां भूिम प्रितिनिध मूल्यं िवष्णु दैवतां _______ गोत्राय _______ नाम ब्राह्मणाय
सम्प्रददे । ॐ तत् सन्न मम ॥
adyeha mama pituḥ [mātuḥ] ājanma kṛta sakala pāpa kṣaya dvārā śrī parameśvara
prītyarthaṁ dāna khaṇḍokta phalāvāptaye ca imāṁ bhūmi pratinidhi mūlyaṁ
viṣṇu daivatāṁ _______ gotrāya _______ nāma brāhmaṇāya sampradade | oṁ tat
sanna mama ||
On this meritorious day in order to atone for all the sins that my father (mother) committed throughout
his/her life, and in order to please the Supreme Lord, I am offering this monetary substitute for land to
the brahmin named .............. together with Vishnu.
सवर्-भूताश्रया भूिमर् वराहेण समुद्धृता । अनन्त सस्य फलदा ह्यतः शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
sarva-bhūtāśrayā bhūmir varāheṇa samuddhṛtā |
ananta sasya phaladā hyataḥ śāntiṁ prayaccha me ||
2. TILA-DĀNAM (Sesame)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इमांस् ितलान्
[तन् मूल्य द्रव्यम्] प्रजापित दैवतान् _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत्सन्न मम ॥
adyeha mama pituḥ [mātuḥ] ājanma kṛta sakala pāpa kṣaya dvārā śrī
parameśvara prītyarthaṁ imāṁs tilān [tan mūlya dravyam] prajāpati daivatān
_______ gotrāya brāhmaṇāya sampradade | oṁ tat sanna mama ||
महषेर्र् गात्र सम्भूताः कश्यपस्य ितलाः स्मृताः । तस्माद् एषां प्रदानेन मम िपत्र पापं व्यपोहतु ॥
74
maharṣer gātra sambhūtāḥ kaśyapasya tilāḥ smṛtāḥ |
tasmād eṣāṁ pradānena mama pitra pāpaṁ vyapohatu ||
3. SUVARṆA DĀNAM (Gold)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इदं सुवणर्ं [तन्
मूल्य द्रव्यम्] विह्न दैवतं _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत्सत् न मम ॥
parameśvara prītyarthaṁ idaṁ suvarṇaṁ [tan mūlya dravyam] vahni daivataṁ
_______ gotrāya brāhmaṇāya sampradade | oṁ tat sat na mama ||
िहरण्यगभर् गभर्स्थं हेम िबज िवभावसो । अनन्त पुण्य फलद अथ शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
hiraṇyagarbha garbhasthaṁ hema bija vibhāvaso |
ananta puṇya phalada atha śāntiṁ prayaccha me ||
4. ĀJYA DĀNAM (Ghee)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इदं आज्यं
[तन्मूल्य द्रव्यम्] मृत्युञ्जय दैवतां _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत्सत् न मम ॥
parameśvara prītyarthaṁ idaṁ ājyaṁ [tan mūlya dravyam] mṛtyuñjaya daivatāṁ
कामधेनोः समुद्भतू ं सवर् क्रतुषु संिस्थतम् । देवानाम् आज्यम् आहारस्-ततः शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
kāmadhenoḥ samudbhūtaṁ sarva kratuṣu saṁsthitam |
devānām ājyam āhāras-tataḥ śāntiṁ prayaccha me ||
5. VASTRA DĀNAM (Clothing)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इदं वस्त्र द्वयं
[तन् मूल्य द्रव्यम्] बृहस्पित दैवतं _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत्सत् न मम ॥
parameśvara prītyarthaṁ idaṁ vastra dvayaṁ [tan mūlya dravyam] bṛhaspati
daivataṁ _______ gotrāya brāhmaṇāya sampradade | oṁ tat sat na mama ||
शीत-वाता तप त्राणं लज्जाया रक्षणं परम् । देहालङ् करणं वस्त्रम् अतः शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
śīta-vātā tapa trāṇaṁ lajjāyā rakṣaṇaṁ param |
dehālaṅkaraṇaṁ vastram ataḥ śāntiṁ prayaccha me ||
6. DHĀNYA DĀNAM (Rice)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इदं धान्यं [तन्
मूल्य द्रव्यम्] प्रजापित दैवतां _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत्सत् न मम ॥
prītyarthaṁ idaṁ dhānyaṁ [tan mūlya dravyam] prajāpati daivatāṁ _______
gotrāya brāhmaṇāya sampradade | oṁ tat sat na mama ||
सवर्-देव-मयं धान्यं सवोर्त्पित्तकरं महत् । प्रािणनां जीवनोपायश्चातः शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
75
sarva-deva-mayaṁ dhānyaṁ sarvotpattikaraṁ mahat |
prāṇināṁ jīvanopāyaścātaḥ śāntiṁ prayaccha me ||
7. GŪḌA-DĀNAM (Jaggery)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इदं गूडं [तन्
मूल्य द्रव्यम्] सोम दैवतं _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत्सत् न मम ॥
prītyarthaṁ idaṁ gūḍaṁ [tan mūlya dravyam] soma daivataṁ _______ gotrāya
brāhmaṇāya sampradade | oṁ tat sat na mama ||
यथा देवेषु िवश्वात्मा प्रवरश्च जनादर्नः । तथा रसानां प्रवरः सदैवेक्षुरसो मतः ॥
yathā deveṣu viśvātmā pravaraśca janārdanaḥ |
tathā rasānāṁ pravaraḥ sadaivekṣuraso mataḥ ||
8. RAJATA DĀNAM (Silver)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इदं रजतं [तन्
मूल्य द्रव्यम्] चन्द्र दैवतां _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत्सत् न मम ॥
parameśvara prītyarthaṁ idaṁ rajataṁ [tan mūlya dravyam] candra daivatāṁ
प्रीितर्-यतः िपतृणां च िवष्णु शङ् करयोः सदा । िशव-नेत्रोद्भवं रौप्यम्-अतः शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
prītir-yataḥ pitṛṇāṁ ca viṣṇu śaṅkarayoḥ sadā |
śiva-netrodbhavaṁ raupyam-ataḥ śāntiṁ prayaccha me ||
9. LAVAṆA DĀNAṀ (Salt)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] आजन्म कृत सकल पाप क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं इदं लवणं [तन्
मूल्य द्रव्यम्] सोम दैवतं _______ गोत्राय ब्राह्मणाय सम्प्रददे । ॐ तत् सत् न मम ॥
prītyarthaṁ idaṁ lavaṇaṁ [tan mūlya dravyam] soma daivataṁ _______ gotrāya
brāhmaṇāya sampradade | oṁ tat sat na mama ||
यस्माद् अन्न-रसाः सवेर् नोत्कृष्टा लवणं िवना । शम्भोः प्रीितकरं यस्मादतः शािन्तं प्रयच्छ मे ॥
yasmād anna-rasāḥ sarve notkṛṣṭā lavaṇaṁ vinā |
śambhoḥ prītikaraṁ yasmād ataḥ śāntiṁ prayaccha me ||
10. UDAKA-KUMBHA DĀNAM (Water-pot)
अद्येह मम िपतुः [मातुः] प्रेतस्य मरण िदनम् आरभ्य ितिथ बद्ध चान्द्रमानेन संवत्सर पूितर् पयर्न्तं
जायमान प्रात्यिह्नक क्षुत्-िपपासा िनवृत्त्यथर्ं षष्ट्यािधक ित्रशत सङ् ख्याकान् सान्नान् सदीपान्
सदन्त-धावनान् उदक-कुम्भान् _______ ब्राह्मणाय दास्ये । ॐ तत्सन्न मम ॥
adyeha mama pituḥ [mātuḥ] pretasya maraṇa dinam ārabhya tithi baddha
cāndramānena saṁvatsara pūrti paryantaṁ jāyamāna prātyahnika kṣut-pipāsā
nivṛttyarthaṁ ṣaṣṭyādhika triśata saṅkhyākān sānnān sadīpān sadanta-dhāvanān
76
udaka-kumbhān _______ brāhmaṇāya dāsye | oṁ tatsanna mama ||
Piṇḍa Saṁyojanam
FATHER
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । अद्येह कश्यप गोत्रस्य ______________ नाम प्रेत मम िपतुः
सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामहािदिभः सह सिपण्डत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेत िपत्रु िपण्डं िपतामहािदिभः
सह संयोजियष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāma preta mama pituḥ
sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pitāmahādibhiḥ saha sapiṇḍatva siddhi arthaṁ preta pitru
piṇḍaṁ pitāmahādibhiḥ saha saṁyojayiṣye ||
Apasavyam
MOTHER
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । अद्येह कश्यप गोत्रस्य _________ नाम्न्याः प्रेता मम मातुः
सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामह्यािदिभः सह सिपण्डत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेता मात्रु िपण्डं िपतामह्यािदिभः
सह संयोजियष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāmnyāḥ pretā mama
mātuḥ sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pitāmahyādibhiḥ saha sapiṇḍatva siddhi arthaṁ
pretā mātru piṇḍaṁ pitāmahyādibhiḥ saha saṁyojayiṣye ||
v The piṇḍas are then mixed together with the following mantras.
v Pour water around the piṇḍas.
माजर्यन्तां मम िपतरः [मातरः] । माजर्यन्तां मम िपतामहाः [िपतामह्य] । माजर्यन्तां मम
प्रिपतामहाः [प्रिपतामह्य] ॥
mārjayantāṁ mama pitaraḥ [mātaraḥ] | mārjayantāṁ mama pitāmahāḥ
[pitāmahya] | mārjayantāṁ mama prapitāmahāḥ [prapitāmahya] ||
Upasthānam
गच्छस्व िपतृ लोके त्वं प्रेतत्वं च पिरत्यज । समानैः िपतृिभः साधं िवहरस्व यथा सुखम् ॥
यः किश्चत् िपतृ रूपेण ितष्ठते परमेश्वरः । सोऽयं श्राद्ध प्रदानेन तृिप्तं लभतु शाश्वतीम् ॥
gacchasva pitṛ loke tvaṁ pretatvaṁ ca parityaja |
samānaiḥ pitṛbhiḥ sādhaṁ viharasva yathā sukham ||
yaḥ kaścit pitṛ rūpeṇa tiṣṭhate parameśvaraḥ |
77
so'yaṁ śrāddha pradānena tṛptiṁ labhatu śāśvatīm ||
तृप्यत तृप्यत तृप्यत । tṛpyata tṛpyata tṛpyata |
(never use the “preta” word after this)
v Apradakṣina tri pariṣecanam - upaviti - ācamya – prācināviti
Apasavyam
v Do a tarpana with a bunch of kuśa grass
येषां न माता न बन्धुर् नान्य-गोित्रणः । ते सवेर् तृिप्तम् आयान्तु मया उत्सृष्टैः कुशैस् तथा ॥
yeṣāṁ na mātā na bandhur nānya-gotriṇaḥ |
te sarve tṛptim āyāntu mayā utsṛṣṭaiḥ kuśais tathā ||
To all those who have no mother, no kinsmen or clansmen, may they all be satisfied by this offering of
water from the kusha grass.
v Offer tilodaka with kuśa grass
v Cast the kuśa aside, remove the pavitri from the finger
मया कृतम् इदं सिपण्डी-करण श्राद्धं तत् सत् ब्रह्मापर्णम् अस्तु ।

mayā kṛtam idaṁ sapiṇḍī-karaṇa śrāddhaṁ tat sat brahmārpaṇam astu |
All the merit incurred by the performance of this Shraddha I offer up to the Supreme
v Lift each piṇḍa smell it and then place in a bucket.
पूजियत्वा तु िपण्डस्थाने िपतृंश्च प्रणमेद् ऋतून् । वसन्ताय नमस्तुभ्यं ग्रीष्माय च नमो नमः ॥
pūjayitvā tu piṇḍasthāne pitṛṁśca praṇamed ṛtūn |
vasantāya namastubhyaṁ grīṣmāya ca namo namaḥ ||
वषार्भ्यश्च शरत् संज्ञ ऋतवे नमः सदा । हेमन्ताय नमस्तुभ्यं नमस्ते िशिशराय च ॥
varṣābhyaśca śarat saṁjña ṛtave namaḥ sadā |
hemantāya namastubhyaṁ namaste śiśirāya ca ||
v Extinguish the lamp, wash hands and feet and then do acamanam.
Savyam
ॐ कृतेन अनेन सिपण्डी-करण श्राद्ध कमर्णा िपतृ स्वरूपी श्रीजनदर्न भगवान् प्रीयतां न मम ।
ॐ तत्सत् ॥
oṁ kṛtena anena sapiṇḍī-karaṇa śrāddha karmaṇā pitṛ svarūpī śrī janardana
bhagavān prīyatāṁ na mama | oṁ tat sat ||
v Take shower wear clean clothes
Perform Puṇyāham — Page 38
78
KARMĀNTA KRIYĀNI
(Karumathi Saḍaṅgu5)
Set up for Karmānta 1st part Set up for Karmānta 2nd part (Sapiṇḍikaraṇa)
All the final death ceremonies (karmandhiram) can be performed together on the 16th day.
Commence with the punyāham, or purificatory ceremony – page 38.
v According to the family tradition, food items will be prepared to be offered.
v The Kartā wearing the same dhoti used for cremation and ashes-collection, goes to the
seashore accompanied by all his close male relatives who also bathed the body of the
deceased in the funeral rites.
v After the Karta and band leave, the house is to be cleaned and all ladies take a bath.
v After reaching the seashore the karta wears the Pavitram and yajñopavitam.
Sthala Śuddhi
Namaskāram
नमो ब्रह्मण्य देवाय गो-ब्राह्मण िहताय च । जगद्-िहताय कृष्णाय गोिवन्दाय नमो नमः ॥
namo brahmaṇya devāya go-brāhmaṇa hitāya ca |
jagad-hitāya kṛṣṇāya govindāya namo namah ||
नमो नमस्ते गोिवन्द पुराण पुरुषोत्तम । इदं श्राद्धं हृषीकेश रक्षतां सवर्तो िदशः ॥
idaṁ śrāddhaṁ hṛṣīkeśa rakṣatāṁ sarvato diśaḥ ||
Rakṣa dīpa prajvalanam
भो दीप ब्रह्म रूपस्त्वं कमर्-साक्षी ह्यिवघ्नकृत् ।यावत्कमर् समािप्तस् स्यात्तावत्त्वं सुिस्थरो भव ॥
5
Usually done by South Indians
79
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । श्री गोिवन्द ३ । शुभे शोभने मुहूतेर् अद्ये श्री भगवतो महा-
पुरुषस्य श्री िवष्णोः आज्ञया प्रवतर्मानस्य आद्य ब्रह्मणः िद्वतीय पराधेर् श्री श्वेत वराह कल्पे
वैवस्वत मन्वन्तरे अष्टािवं शतीत्तमे किल युगे प्रथम पादे बौद्ध अवतारे जाम्बु-द्वीपे मेरोः _______
िदग्-भागे िहरण्मय वषेर् ______ देशे _______ महा नगिर अन्तगर्ते व्यवहािरकानां प्रभवािद षिष्ठ
संवत्सरानां मध्ये _______ नाम संवत्सरे ______ अयने ______ ऋतौ ______ मासे ______
पक्षे ______ ितथौ ______ वासर युक्तायां _______ नक्षत्र युक्तायाम् अस्यां पुण्य ितथौ
कश्यप गोत्रस्य ___________ नाम अस्मत् िपतुः [______अस्मत् मातुः] प्रेतत्व िवमोचन
द्वारा वस्वािद िपतृत्व प्रािप्त अथर्ं िपतामहािदिभः सह समान उदकत्व सिपण्डत्व िसिद्ध अथर्ं
सिपण्डी-करण श्राद्धम् अद्य त्रयोदशेऽिह्न/षोडशेऽिह्न/ित्रंशत् अिह्न अहं आचायर् द्वारेण कािरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | śrī govinda 3 | śubhe śobhane muhūrte adye śrī bhagavato
mahā-puruṣasya śrī viṣṇoḥ ājñayā pravartamānasya ādya brahmaṇaḥ dvitīya
parārdhe śrī śveta varāha kalpe vaivasvata manvantare aṣṭāviṁśatīttame kali yuge
prathama pāde bauddha avatāre jāmbu-dvīpe meroḥ _______ dig-bhāge
hiraṇmaya varṣe _______ deśe _______ mahā nagari antargate vyavahārikānāṁ
prabhavādi ṣaṣṭhi saṁvatsarānāṁ madhye _______ nāma saṁvatsare _______
ayane _______ ṛtau _______ māse _______ pakṣe _______ tithau _______
vāsara yuktāyāṁ _______ nakṣatra yuktāyām asyāṁ puṇya tithau kaśyapa
gotrasya ____________ nāma asmat pituḥ [_______asmat mātuḥ] pretatva
vimocana dvārā vasvādi pitṛtva prāpti arthaṁ pitāmahādibhiḥ saha samāna
udakatva sapiṇḍatva siddhi arthaṁ sapiṇḍī-karaṇa śrāddham adya
trayodaśe'hni/ṣoḍaśe'hni/triṁśat ahni ahaṁ ācārya dvāreṇa kāriṣye ||
Apasavyam
2. Pitri Āvāhanam
v Towards the South on an āsana, place a kūrca and invoke the preta.
FATHER — कश्यप गोत्रस्य ________ नाम प्रेत मम िपतुः षोडश अिह्न सिपिण्डकरण श्राद्धे
आवाहियष्ये ॥
kaśyapa gotrasya ________ nāma preta mama pituḥ ṣoḍaśa ahni sapiṇḍikaraṇa
śrāddhe āvāhayiṣye ||
िपतुः अिस्मन्कू चेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
pituḥ asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
MOTHER — कश्यप गोत्रायाः ________ नाम्न्याः प्रेता मम मातुः षोडश अिह्न सिपिण्डकरण
श्राद्धे आवाहियष्ये ॥
kaśyapa gotrāyāḥ________ nāmnyāḥ preta mama mātuḥ ṣoḍaśa ahni
sapiṇḍikaraṇa śrāddhe āvāhayiṣye ||
80
मातुः अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
mātuḥ asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
|| इदं वोऽचर्नं — idaṁ vo'rcanaṁ ||
Bhojana
v Place the food items on the Madhya vedi cross the palms,
touch the plate and recite.
v प्रेत िपतुः [मातुः] इदं ते भोजन पात्रम् । preta pituḥ
[mātuḥ] idaṁ te bhojana pātram |
v Sprinkle with water and then touch each of the food with the
right thumb;
पृिथवी ते पात्रं द्यौर् अिपधानं ब्रह्मणस् त्वामुखे जुहोिम ।
एको िवष्णुर् महद् भूतं पृथक् भूतान्य् अनेकशः । त्रीन्
लोकान् व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते िवश्वभुग् अव्ययः ॥
pṛthivī te pātraṁ dyaur apidhānaṁ brahmaṇas tvāmukhe
juhomi | eko viṣṇur mahad bhūtaṁ pṛthak bhūtāny-
anekaśaḥ | trīn lokān vyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśva-
bhug avyayaḥ ||
स्वाहा िवष्णो हव्यं रक्षस्व । svāhā viṣṇo havyaṁ rakṣasva |
FATHER
अद्य कश्यप गोत्रस्य ______ नाम प्रेताय िपत्रे अन्नं संप्रददे ॥
adya kaśyapa gotrasya ______ nāma pretāya pitre annaṁ saṁpradade ||
MOTHER
अद्य कश्यप गोत्रस्य ______ नाम्न्याः प्रेत्यै मात्रे अन्नं संप्रददे ॥
adya kaśyapa gotrasya ______ nāmnyāḥ pretyai mātre annaṁ saṁpradade ||
v Offer tilodaka
81
Savyam
अनेन आद्य कमार्न्त श्राद्धे भगवन् जनादर्ण िप्रयताम् ।
anena ādya karmānta śrāddhe bhagavan janārdaṇa priyatām ||
Yama Pūjā
Dhyānam
कालञ्चिन िनभाकारे िवद्युत् सम शदंष्ट्रकम् । िद्वभुजं रक्त केशञ्च कुिञ्चतं िद्वत िवभ्रमम् ॥
दण्डायुध समायुक्तं मिहषस्य तु वाहनम् । िद्वनेत्रञ्च िद्वपादञ्च सवार्भरण-भूिषतम् ॥
यमस्याकृितर्-आख्यातं भीम-रूपं प्रजापते ।
kālañcani nibhākāre vidyut sama śadaṁṣṭrakam | dvi-bhujaṁ rakta keśañca
kuñcitaṁ dvita vibhramam || daṇḍāyudha samāyuktaṁ mahiṣasya tu vāhanam |
dvi-netrañca dvi-pādañca sarvābharaṇa-bhūṣitam || yamasyākṛtir-ākhyātaṁ
bhīma-rūpaṁ prajāpate |
v Offer upacāras to Yama and Citragupta
ॐ यम-िचत्रगुप्ताभ्यां नमः — आसनं समपर्यािम

oṁ yama-citraguptābhyāṁ namaḥ — āsanaṁ samarpayāmi etc.
पुष्प पूजा — धमर्राजाय । मृत्यवे । अन्तकाय । वैवस्वताय । कालाय । सवर्-भूत-क्षयाय ।
औदुम्बराय । दध्नाय । नीलाय । परमेिष्ठने । वृकोदराय । िचत्राय । िचत्रगुप्ताय ॥
Puṣpa Pūjā — dharmarājāya | mṛtyave | antakāya | vaivasvatāya | kālāya | sarva-
bhūta-kṣayāya | audumbarāya | dadhnāya | nīlāya | parameṣṭhine | vṛkodarāya |
citrāya | citraguptāya ||
Nīrājanam
ॐ काल रूपाय िवद्महे । दण्डधराय धीमिह । तन्नो यम प्रचोदयात् ॥
ॐ लेिखिन हस्ताय िवद्महे । पत्रधाराय धीमिह । तन्नो िचत्र प्रचोदयात् ॥
oṁ kāla rūpāya vidmahe | daṇḍadharāya dhīmahi | tanno yama pracodayāt ||
oṁ lekhini hastāya vidmahe | patradhārāya dhīmahi | tanno citra pracodayāt ||
Yama Prārthana
समता सवर् भूतेषु यस्य सवर्स्य सािक्षणः । अतो यन् नाम शमनम् इित तं प्रणमाम्य्-अहम् ॥
samatā sarva bhūteṣu yasya sarvasya sākṣiṇaḥ |
ato yan nāma śamanam iti taṁ praṇamāmy-aham ||
PRADHĀNA HOMA
Agnimukham
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ dhūma-ketu nāma agnim āvāhayāmi sthāpayāmi |
v Face the south take pāyasā mixed with ghee and til and offer into the fire.
82
v Offer 23 ahutis with the Yama gāyatrī.
ॐ काल रूपाय िवद्महे । दण्डधराय धीमिह । तन्नो यम प्रचोदयात् स्वाहा । यमाय इदं न मम
॥
oṁ kāla rūpāya vidmahe | daṇḍa-dharāya dhīmahi | tanno yama pracodayāt
svāhā || yamāya idaṁ na mama || x 23
Uttarāṅgam
Sviṣṭakṛta
ॐ भू स्वाहा । अग्नये इदं न मम ॥
oṁ bhū svāhā | agnaye idaṁ na mama ||
ॐ भुवस्स्वाहा । वायवे इदं न मम ॥
oṁ bhuvas-svāhā | vāyave idaṁ na mama ||
ॐ सुवस्स्वाहा । सूयार्य इदं न मम ॥
oṁ suvas-svāhā | sūryāya idaṁ na mama ||
ॐ श्रीिवष्णवे-स्वाहा । िवष्णवे परमात्मने इदं न मम ॥
oṁ śrīviṣṇave-svāhā | viṣṇave paramātmane idaṁ na mama ||
ॐ रुद्राय पशुपतये स्वाहा । रुद्राय पशुपतये इदं न मम ॥
oṁ rudrāya paśupataye svāhā | rudrāya paśupataye idaṁ na mama ||
Pūrṇāhuti
the kuṇḍa.
Marjanam
83
Homage to Agni
रुद्र तेज समुद्भू तो वरदो हव्य-वाहनः । अिग्नर् वैश्वानरः साक्षात्तस्मै िनत्यं नमो नमः ॥
agnir vaiśvānaraḥ sākṣāt tasmai nityaṁ namo namaḥ
oṁ agnaye namaḥ agniṁ ātmany-udvāsayāmi ||
Visarjanam
Tilakam
Piṇḍa Pradhānam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । _______ नाम प्रेतस्य मम िपतुः [_______ नाम्न्या प्रेत्यै मम
मातुः] सिपण्डी-करण श्राद्धे अद्य िपण्ड-प्रदानं किरष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | _______ nāma pretasya mama pituḥ [_______ nāmnyā pretyai
mama mātuḥ] sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe adya piṇḍa-pradānaṁ kariṣye ||
Apasavyam
v Prepare 4 āsanas and place kuśa blades on each with their tips to the south.
v Asperse with water —
FATHER
माजर्यन्तां मम िपतामहाः । mārjayantāṁ mama pitāmahāḥ |
माजर्यन्तां मम प्रिपतामहाः । mārjayantāṁ mama prapitāma̱hāḥ
माजर्यन्तां मम वृद्ध-प्रिपतामह ॥ mārjayantāṁ mama vṛddha-prapitāmaha ||
v Offer 4 piṇḍas to your three paternal ancestors on the 4 āsanas starting from the left.
कश्यप गोत्रस्य ___________ अस्मत् वृद्ध-प्रिपतामह एतं िपण्डं ददािम
kaśyapa gotra _G.G.Grandfather __ asmat vṛddha-prapitāmaha etaṁ piṇḍaṁ dadāmi
कश्यप गोत्रस्य ___________ अस्मत् प्रिपतामह एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotra _G. Grandfather _ asmat prapitāmaha etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
कश्यप गोत्रस्य ____________ अस्मत् िपतामह एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotra _Grandfather_ asmat pitāmaha etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
v Offer 1 elongated piṇḍa for the deceased.
कश्यप गोत्राय __________________ नामाय प्रेताय मम िपत्रे एतं िपण्डं उपितष्ठ ॥

kaśyapa gotrāya __Deceased_ nāmāya pretāya mama pitre etaṁ piṇḍaṁ upatiṣṭha ||
84
O My father by the name of .................. I offer you this rice-ball.
MOTHER
माजर्यन्तां मम िपतामह्या । mārjayantāṁ mama pitāmahyā |
माजर्यन्तां मम प्रिपतामह्या । mārjayantāṁ mama prapitāmahyā |
माजर्यन्तां मम वृद्ध-प्रिपतामही ॥ mārjayantāṁ mama vṛddha-prapitāmahī ||
v Offer 3 piṇḍas
कश्यप गोत्रस्य _________ अस्मत् वृद्ध-प्रिपतामही एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _G.G.Grandmother _ asmat vṛddha-prapitāmahī etaṁ piṇḍaṁ
dadāmi |
कश्यप गोत्रस्य _________ अस्मत् प्रिपतामही एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _G.Grandmother _ asmat prapitāmahī etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
कश्यप गोत्रस्य __________अस्मत् िपतामही एतं िपण्डं ददािम ।
kaśyapa gotrasya _ Grandmother _ asmat pitāmahī etaṁ piṇḍaṁ dadāmi |
v Offer 1 elongated piṇḍa for the deceased mother.
कश्यप गोत्रस्य _______________ नाम्न्यै प्रेतायै मम मात्रे एतं िपण्डं उपितष्ठ ॥
kaśyapa gotrasya _Deceased__ nāmnyai pretāyai mama mātre etaṁ piṇḍaṁ
upatiṣṭha ||
v Make the following offerings on all the piṇḍas:-
॥ इदं वोऽचर्नं — idaṁ vo'rcanaṁ ||
Arghya Kalpanam
v Prepare 4 arghya-pātras in front of the piṇḍas as follows:—
85
v Add sesame seeds
ितलाः पापहराः िनत्यं िवष्णोर् दे ह समुद्भवाः । महषेर्ः गोत्र संभूताः कश्यपस्य ितलास्स्मृताः ॥
v Place it down.
Father अद्य ______ नाम मम िपतामह, ______ प्रिपतामह, ______ वृद्ध-प्रिपतामह, मम
िपतुः इदं ते अघ्यर्म् ॥
adya _______ nāma mama pitāmaha, prapitāmaha, vṛddha-prapitāmaha, mama
pituḥ idaṁ te arghyam |
Mother अद्य _______ नाम्न्याः मम िपतामिह, ______ प्रिपता-मही ______ वृद्ध-प्रिपतामिह
मम मातुः इदं ते अघ्यर्म् ॥
adya _______ nāmnyāḥ mama pitāmahi, prapitā-mahī vṛddha-prapitāmahi
mama mātuḥ idaṁ te arghyam ||
िपतर/मातर अघ्यर् पात्रािण पिरपूणार्िन सन्तु ॥
pitara/mātara arghya pātrāṇi paripūrṇāni santu ||
अद्येह _________ नाम प्रेत मम िपतुः [प्रेते मम मातुः] सिपण्डी-करण श्राद्धे एष हस्ताघ्यर्स्
adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāma preta mama pituḥ [gotre prete mama
mātuḥ] sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe eṣa hastārghyas tavopatiṣṭhatām ||
Arghya Saṁyojanam
FATHER
Saṅkalpaḥ— हिरः ॐ तत्सत् । ……………………अद्येह कश्यप गोत्रस्य ________ नाम प्रेत मम
िपतुः सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामहािदिभः सह समान उदकत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेत िपत्र अघ्यर्ं िपतुः िपत्रािद
आघ्येर्ण सह संयोजियष्ये ॥
86
Hariḥ oṁ tatsat ……………. adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāma preta
mama pituḥ sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pitāmahādibhiḥ saha samāna udakatva siddhi
arthaṁ preta pitra arghyaṁ pituḥ pitrādi ārghyeṇa saha saṁyojayiṣye ||
MOTHER
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । …………………… अद्येह कश्यप गोत्रायाः _________
नाम्न्याः प्रेता मम मातुः सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामह्यािदिभः सह समान उदकत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेता
मात्रा अघ्यर्ं िपतुः िपत्रािद अघ्येर्ण सह संयोजियष्ये ॥
Hariḥ oṁ tatsat ……………. adyeha kaśyapa gotrāyāḥ _________ nāmnyāḥ
pretā mama mātuḥ sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pitāmahyādibhiḥ saha samāna
udakatva siddhi arthaṁ pretā mātrā arghyaṁ pituḥ pitrādi arghyeṇa saha
saṁyojayiṣye ||
v Mix all the arghyas together while reciting the following mantras:—

Piṇḍa Saṁyojanam
FATHER
Saṅkalpaḥ— हिरः ॐ तत्सत् । अद्येह कश्यप गोत्रस्य _________ नाम प्रेत मम िपतुः
सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामहािदिभः सह सिपण्डत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेत िपत्रु िपण्डं िपतामहािदिभः
सह संयोजियष्ये
— hariḥ oṁ tat sat | adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāma preta mama pituḥ
sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pitāmahādibhiḥ saha sapiṇḍatva siddhi arthaṁ preta pitru
piṇḍaṁ pitāmahādibhiḥ saha saṁyojayiṣye ||
MOTHER
Saṅkalpaḥ— हिरः ॐ तत्सत् । अद्येह कश्यप गोत्रस्य _________ नाम्न्याः प्रेता मम मातुः
सिपण्डी-करण श्राद्धे िपतामह्यािदिभः सह सिपण्डत्व िसिद्ध अथर्ं प्रेता मात्रु िपण्डं
िपतामह्यािदिभः सह संयोजियष्ये ॥
— hariḥ oṁ tat sat | adyeha kaśyapa gotrasya _________ nāmnyāḥ pretā mama
mātuḥ sapiṇḍī-karaṇa śrāddhe pitāmahyādibhiḥ saha sapiṇḍatva siddhi arthaṁ
pretā mātru piṇḍaṁ pitāmahyādibhiḥ saha saṁyojayiṣye ||
v The piṇḍas are then mixed together with the following mantras.
87
एष वो नुगताः प्रेताः िपतरस्तं दधािम वः । िशवम् अस्तीित शेषाणां जयतां िचरजीिवनाम् ॥

ये समानाः समनसो जीवा जीवेषु मामकः । तेषां श्रीमर्िय कल्पताम् अिस्मन्लोके शतगं समाः ॥
v Pour water around the piṇḍas.
माजर्यन्तां मम िपतरः [मातरः] । mārjayantāṁ mama pitaraḥ [mātaraḥ] |
माजर्यन्तां मम िपतामहाः [िपतामह्य] । mārjayantāṁ mama pitāmahāḥ [pitāmahya] |
माजर्यन्तां मम प्रिपतामहाः [प्रिपतामह्य] ॥ mārjayantāṁ mama prapitāmahāḥ
[prapitāmahya] ||
Upasthānam
गच्छस्व िपतृ लोके त्वं प्रेतत्वं च पिरत्यज । समानैः िपतृिभः साधं िवहरस्व यथा सुखम् ॥
gacchasva pitṛ loke tvaṁ pretatvaṁ ca parityaja |
samānaiḥ pitṛbhiḥ sādhaṁ viharasva yathā sukham ||
Go to the world of ancestors and leave behind the state of being a Hungry ghost (pretatvaṁ). Live
happily with in quality with the ancestors."
यः किश्चत् िपतृ रूपेण ितष्ठते परमेश्वरः । सोऽयं श्राद्ध प्रदानेन तृिप्तं लभतु शाश्वतीम् ॥
yaḥ kaścit pitṛ rūpeṇa tiṣṭhate parameśvaraḥ |
so'yaṁ śrāddha pradānena tṛptiṁ labhatu śāśvatīm ||
The supreme lord (parameśvaraḥ) he resides in the form of ancestors, may he be satisfied with the
offering (śrāddha) and remain in eternal contentment.

v Apradakṣina tri pariṣecanam - upaviti - ācamya – prācināviti
Sāmānya Tarpana
FATHER — हिरः ॐ तत् सत् । गोिवन्द x३/िशव x ३ । मम उपात समस्त दुिरत-क्षय द्वारा,
श्री-परमेश्वर प्रीत्यथर्ं मम __ Father, Grandfather & Great-grandfather __ अयार्णां वसु रुद्र आिदत्य
[प्रद्युम सन्कषर्ण वासुदेव ] स्वरूपाणां अस्मत् िपतृ िपतामह प्रिपतामह िपतृणां अक्षय्य तृप्त्यथर्ं
अद्य कमार्न्त पुण्य कले ितल तपर्ण रूपेण अहं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | govinda x3/śiva x 3 | mama upāta samasta durita-kṣaya dvārā,
śrī-parameśvara prītyarthaṁ __ Father, Grandfather & Great-grandfather __aryāṇāṁ
vasu rudra āditya [pradyuma sankarṣana vasudeva 6 ] svarūpāṇāṁ asmat pitṛ
pitāmaha prapitāmaha pitṛṇāṁ akṣayya tṛptyarthaṁ adya karmānta puṇya kale tila
6
Vaiṣṇavas recite the names of Viṣṇu
88
tarpaṇa rūpeṇa ahaṁ kariṣye ||
MOTHER — हिरः ॐ तत् सत् । गोिवन्द x३/िशव x ३ । मम उपात समस्त दुिरत-क्षय द्वारा,
श्री-परमेश्वर प्रीत्यथर्ं __Mother, Paternal Grandma & Great-grandma __ अयार्णां गङ् ग यमुन
सरस्वती स्वरूपीणीं अस्मत् मातृ, िपतामही, प्रिपतामही मातृणां अक्षय्य तृप्त्यथर्ं अद्य कमार्न्त
पुण्य कले ितल तपर्ण रूपेण अहं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | govinda x3/śiva x 3 | mama upāta samasta durita-kṣaya dvārā,
śrī-parameśvara prītyarthaṁ ______Mother, Paternal Grandma & Great-grandma
_____aryāṇāṁ gaṅga yamuna sarasvatī svarūpīṇīṁ asmat mātṛ, pitāmahī,
prapitāmahī mātṛṇāṁ akṣayya tṛptyarthaṁ adya karmānta puṇya kale tila tarpaṇa
rūpeṇa ahaṁ kariṣye ||
v In a broad shallow dish place a kūrca.
इदं कूचेर् िपतृण/् मातृन् आवाहयािम । idaṁ kūrce pitṛṇ/mātṛn āvāhayāmi |

ॐ जीव नारायण स्वरूप िपत्रु देवाय िवद्महे । प्रद्युम्न संकषर्ण वासुदेव धीमिह । तन्नो िपत्रु देव
प्रचोदयात् ॥
oṁ jīva nārāyaṇa svarūpa pitru devāya vidmahe | pradyumna saṁkarṣaṇa
vāsudeva dhīmahi | tanno pitru deva pracodayāt || (Vaiṣṇavas)
ॐ जीव िशव स्वरूप िपत्रुदेवाय िवद्महे । वसुरुद्र आिदत्य िवद्महे । तन्नो िपत्रु देव प्रचोदयात् ॥
om jīva śiva svarūpa pitru devāya vidmahe | vasu rudra āditya vidmahe |
tanno pitru deva pracodayāt || (Śaivas)
v Prepare a litre jug of water mixed with sesame seeds.
v Fill your right hand with water + sesame seeds and pour it onto the flower from the thumb
– the hand should be slight turned towards the right side.
1. FATHER
अस्मत् िपता __________ नाम प्रद्युम्न/वसु स्वरूपः तृप्यताम् । इदं ितलोदकं तस्मै स्वधा
नमस्-तपर्यािम ॥ x ३
asmat pitā __________ nāma pradyumna/vasu svarūpaḥ tṛpyatām |
idaṁ tilodakaṁ tasmai svadhā namas-tarpayāmi || x 3
2. PATERNAL GRANDFATHER
अस्मत् िपतामह __________ नाम सङ् कषर्ण/रुद्र स्वरूपः तृप्यताम् ।
इदं ितलोदकं तस्मै स्वधा नमस्तपर्यािम ॥ x ३
asmat pitāmaha __________ nāma saṅkarṣaṇa/rudra svarūpaḥ tṛpyatām |
3. PATERNAL GREAT-GRANDFATHER
अस्मत् प्रिपतामह __________ नाम वासुदेव/आिदत्य स्वरूपः तृप्यताम् ।
asmat prapitāmaha __________ nāma vāsudeva/āditya svarūpaḥ tṛpyatām idaṁ
tilodakaṁ tasmai svadhā namas-tarpayāmi || x 3
89
1. MOTHER
अस्मन् माता __________ नाम देवी गङ् गा स्वरूपा तृप्यताम् ।
asman mātā __________ nāma devī gaṅgā svarūpā tṛpyatām |
2. PATERNAL GRANDMOTHER
अस्मन् िपतामही __________ नाम देवी यमुना स्वरूपा तृप्यताम् ।
asman pitāmahī __________ nāma devī yamunā svarūpā tṛpyatām |
3. PATERNAL GREAT-GRANDMOTHER
अस्मन् प्रिपतामही __________ नाम देवी सरस्वती स्वरूपा तृप्यताम् ।
asman prapitāmahī __________ nāma devī sarasvatī svarūpā tṛpyatām |
v Do tarpana with kuśa grass
येषां न माता न बन्धुर् नान्य-गोित्रणः । ते सवेर् तृिप्तम् आयान्तु मया उत्सृष्टैः कुशैस् तथा ॥
yeṣāṁ na mātā na bandhur nānya-gotriṇaḥ |
te sarve tṛptim āyāntu mayā utsṛṣṭaiḥ kuśais tathā ||
To all those who have no mothers or relatives or clansmen, for them I offer this kusha water for their
satisfaction
v Offer three libations with tila;
v Cast the darbhas aside, remove the pavitri from the finger
मया कृतम् इदं सिपण्डी-करण श्राद्धं तत् सत् ब्रह्मापर्णम् अस्तु ।
mayā kṛtam idaṁ sapiṇḍī-karaṇa śrāddhaṁ tat sat brahmārpaṇam astu |
यान्तु िपतृ-गणाः सवेर् यतः स्थानाद् उपगताः । सवेर् ते हृष्ट मनसः सवार्न् कामान् ददातु मे ॥ १ ॥
yāntu pitṛ-gaṇāḥ sarve yataḥ sthānād upagatāḥ |
sarve te hṛṣṭa manasaḥ sarvān kāmān dadātu me || 1 ||
O ancestors of mine please depart to your celestial abodes, with benevolent thoughts please grant me
your favours.
ये लोका दान-शीलानां ये लोकाः पुण्य कमर्णाम् । संपूणार्न् सवर् भोगैस्तु तान् व्रजध्वं सुपुष्कलान्
ye lokā dāna-śīlānāṁ ye lokāḥ puṇya karmaṇām |
saṁpūrṇān sarva bhogaistu tān vrajadhvaṁ supuṣkalān || 2 ||
Please depart to those realms that are earned through virtuous acts – may you enjoy to your hearts
content.
इहास्माकं िशवं शािन्तर् आयुर् आरोग्यसंपदः। वृिद्धस् सन्तान वगर्स्य जायताम् उत्तरोत्तरा ॥३॥
ihāsmākaṁ śivaṁ śāntir āyur ārogya saṁpadaḥ |
vṛddhis santāna vargasya jāyatām uttarottarā || 3 ||
90
Here in this world, through your grace may we attain all our desires, well-being, peace, longevity, health
and prosperity, and increase of descendants.
अद्य मे सफलं जन्म भवत् पादािभ वन्दनात् । अद्य मे गोत्रजाः सवेर् गता वोऽनुग्रहाद् िदवम् ॥४॥
adya me saphalaṁ janma bhavat pādābhi vandanāt |
adya me gotrajāḥ sarve gatā vo'nugrahād divam || 4 ||
Today through saluting your feet my birth has been fulfilled, and all my clan has been blessed
पत्रशाखािद दानेन क्लेिशता यूयम् ईदृशाः । तत् क्लेशजातं िचत्तात् तु िवमृत्य क्षन्तुम् अहर्थ ॥५
patra śākhādi dānena kleśitā yūyam īdṛśāḥ |
tat kleśa-jātaṁ cittāt tu vimṛtya kṣantum arhatha || 5 ||
By offering you leaves and other greens, I have troubled you much, please forgive me and disregard the
discomfort I may have caused you.
मन्त्र हीनं िक्रया हीनं भिक्त हीनं िद्वजोत्तमाः । श्राद्धं सम्पूणर्तां यातु प्रसादाद् भवतां मम ॥ ६ ॥
mantra hīnaṁ kriyā hīnaṁ bhakti hīnaṁ dvijottamāḥ |
śrāddhaṁ sampūrṇatāṁ yātu prasādād bhavatāṁ mama || 6 ||
This rite has been devoid of mantras, and proper rituals, and even devotion has been lacking O priests,
by your benediction and grace, may these obsequies offerings be considered as complete.
v The 3 Pindas are lumped together with the offerings in a white cloth and the Karta carries
it on his left shoulder and goes to the sea-shore where he throws it into the sea reciting
three times:-
ॐ नमिश्शवय ।/ॐ नमो नारायणाय। x ३ oṁ namaś-śivaya/oṁ namo nārāyaṇāya x 3
v If this is not possible or inconvenient at this time than all the biodegradable itmes can be
left under a tree.
v The Kartā returns home and has a quick shower.
Prārthana
गोत्रन् नो वधर्ताम् । दातारो नोऽिभवधर्न्तां । वेदास्सन्तितर् एव न । श्रद्धा च नो मा व्यगमत् ।
बहु दे यं च नो अस्तु । अन्नं च नो बहु भवेद् । अितथीं च लभेमिह । यािचतारश्च नस् सन्तु । मा
च यािचष्म कञ्चन । एता सत्या आिशषस् सन्तु ॥
gotran no vardhatām | dātāro no'bhivardhantāṁ | vedās santatir eva na | śraddhā
ca no mā vyagamat | bahu deyaṁ ca no astu | annaṁ ca no bahu bhaved | atithīṁ
ca labhemahi | yācitāraś ca nas santu | mā ca yāciṣma kañcana | etā satyā āśiṣas
santu ||
May our clan expand may our well-wishers increase. May our learning expand and our faith be not
diminished. May we have many objects fit to be given, and much foodstuffs. May we receive many guests
and may we have many petitioners. May we never need to petition any one, may this blessing be ours.
Savyam
यस्य स्मृत्या च नामोक्त्या तपो यज्ञ िक्रयािदषु । न्यूनं सम्पूणर्तां याित सदो वन्दे तमच्युतम् ॥
yasya smṛtyā ca nāmoktyā tapo yajña kriyādiṣu |
91
nyūnaṁ sampūrṇatāṁ yāti sado vande tamacyutam ||
अनेन कृतेन कमार्न्त कमर्णा भगवन् गदाधरः िप्रयतां न मम ॥
anena kṛtena karmānta karmaṇā bhagavan gadādharaḥ priyatāṁ na mama ||
॥ ॐ तत् सद् ब्रह्मापर्णम् अस्तु ॥

|| oṁ tat sad brahmārpaṇam astu ||
Punyāha Vācanam — Page 38
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । अद्य कश्यप गोत्रस्य/गोत्रायाः _______ मम िपतुः/मातुः

कृतैतन् कमार्न्त िक्रयािन प्रितष्ठाथर्ं अक्षय पुण्य लोक प्राप्त्यथर्ं इदं दिक्षणा द्रव्यम् _______
गोत्राय _______ शमर्णे ब्रह्मणाय दतुम् अहम् उत्सृजे ॥
Hariḥ oṁ tat sat | adya kaśyapa gotrasya/gotrāyāḥ _______ mama pituḥ/mātuḥ
kṛtaitan karmānta kriyāni pratiṣṭhārthaṁ akṣaya puṇya loka prāptyarthaṁ idaṁ
dakṣiṇā dravyam _______ gotrāya _______ śarmaṇe brahmaṇāya datum aham
utsṛje ||
92
13th DAY — ŚUBHA SVIKARAṆA
v Southerners usually perform Navagraha Homa and northerners the Gāyatri Homa.
Vaishnavas perform Purusha Sūkta Homa. One can also offer puja and homa to the
family's iṣṭha-devatā instead.
v All the family bathe, shave and wear new clothes.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । …………….मम उपात समस्त दुिरतक्षय द्वार श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्म् अद्य कश्यप गोत्रस्य _________ मम िपतुः/मातुः मरणात् अशौचान्ते त्रयोदश अिह्न
शुभत्व प्राप्यथर्ं, शास्त्रोक्त िवधानेन त्रयोदश िदने शुभ िस्वकरणं किरष्ये ॥ तदङ् गत्वेन गायित्र
महा मन्त्र हवन आख्य कमर् किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | …………. mama upāta samasta duritakṣaya dvāra śrī
parameśvara prītyartham, adya kaśyapa gotrasya ................. mama pituḥ/mātuḥ
maraṇāt aśaucānte trayodaśa ahni śubhatva prāpyarthaṁ, śāstrokta vidhānena
trayodaśa dine śubha svikaraṇaṁ kariṣye || tad aṅgatvena gāyatri mahā mantra
havana ākhya karma kariṣye ||
On this the 13th day after the death and cremation of my father/mother I now perform the Gayatri Homa
in order to mark the end of mourning and the reinstatement of auspiciousness.
तद् अङ् गत्वेन िनिवर् घ्नेन पिरसम्पाप्तथर्म् आदौ िवघ्नेश्वर पूजां किरष्ये ॥
tad aṅgatvena nirvighnena parisampāptartham ādau vighneśvara pūjāṁ kariṣye ||
तदङ् गत्वेन अन्तः-करण शुद्ध्यथर्ं, शरीर शुद्ध्यथर्ं, गृह शुद्ध्यथर्ं, सवोर्पकरण शुद्ध्यथर्ं - लघु पुण्याह
वाचनं किरष्ये ॥
tad aṅgatvena antaḥ-karaṇa śuddhyarthaṁ, śarīra śuddhyarthaṁ, gṛha
śuddhyarthaṁ, sarvopakaraṇa śuddhyarthaṁ - laghu puṇyāha vācanaṁ kariṣye ||
v Ganeśa Pūjā,
v Puṇyāha-vācanam – page 38.
v Gāyatrī Devī pūjā and Homa.
Gāyatrī Dhyānam
मुक्ता िवद्रुम हेमनील धवल-च्छायैर् मुखै स्त्री क्षणैः युक्ताम् इन्दु िनबद्ध रत्न मुकुटां तत्त्वाथर्
वणार्ित्मकाम् । गायत्रीम् वरदाभय-अंकुश कशाश् शुभ्रं कपालं गुणम् शंखं चक्रम् अथारिवन्द
युगलं हस्तैवर्हन्तीम्भजे ॥
muktā vidruma hema nīla dhavala-cchāyair mukhai strī kṣaṇaiḥ,
yuktām indu nibaddha ratna mukuṭāṁ tattvārtha varṇātmikām |
gāyatrīṁ varadābhaya-aṁkuśa kaśāś śubhraṁ kapālaṁ guṇam,
śaṅkhaṁ cakram athāravinda yugalaṁ hastair vahantīṁ bhaje ||
"I worship the one who holds in her hands a conch, discus, lotus flower and a goad, adorned with pearls,
coral, gold, blue sapphires, and white colors on her face. She is adorned with a crown of jewels (ratna)
and is the embodiment of the essence of truth and the Gayatri mantra. She holds a white skull and has
93
auspicious qualities. She displays the hand gestures of boon giving and fearlessness and I offer my
worship to her."
आयातुवरदादेवी अक्षरं ब्रह्म सिम्मतम् । गायत्रीं छन्दसां मातेदं ब्रह्मा जुषस्वा नः ॥

āyātu varadā devī akṣaraṁ brahma sammitam | gāyatrīṁ chandasāṁ mātedaṁ
brahmā juṣasvā naḥ |
v Offer the 16 upacāras and make flower offerings with the names of Gayatri devi
ॐ तरुणािदत्य-सङ् काशायै नमः । सहस्र-नयनोज्ज्वलायै ० । िविचत्र-मालाभरणायै ० ।

तुिहनाचल-वािसन्यै ० । वरदाभय-हस्ताब्जायै ० । रेवा-तीर-िनवािसन्यै ० । प्रिणत्यय-िवशेषज्ञायै
० । यन्त्राकृत िवरािजतायै ० । भद्र-पाद-िप्रयायै ० । गोिवन्द-पथ-गािमन्यै ० ॥ १० ॥
oṁ taruṇāditya-saṅkāśāyai namaḥ | sahasra-nayanojjvalāyai o | vicitra-
mālābharaṇāyai o | tuhinācala-vāsinyai o | varadābhaya-hastābjāyai o | revā-tīra-
nivāsinyai o | praṇityaya-viśeṣajñāyai o | yantrākṛta virājitāyai o | bhadra-pāda-
priyāyai o | govinda-patha-gāminyai o || 10 ||
v Perform all the preliminaries for the establishment of the fire.
v Then make 108 oblations with the Gayatri mantra.
v Perform uttarangam & Shanti patha
Visarjanam
उत्तमे िशखरे देवी भूम्यां पवर्त मूधर्िन । ब्राह्मणेभ्यो ह्यानुज्ञान गच्छ देवी यथा सुखं ॥
uttame śikhare devī bhūmyāṁ parvata mūrdhani |
brāhmaṇebhyo hyānujñāna gaccha devī yathā sukhaṁ ||
v All the relatives and friends are treated to a feast.
94
NAVAGRAHA HOMAḤ
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । …………….मम उपात समस्त दुिरतक्षय द्वार श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्म् अद्य कश्यप गोत्रस्य _________ मम िपतुः/मातुः मरणात् अशौचान्ते त्रयोदश अिह्न
शुभत्व प्राप्यथर्ं, शास्त्रोक्त िवधानेन त्रयोदश िदने शुभ िस्वकरणं किरष्ये ॥ तद् अङ् गत्वेन नवग्रह
होमं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | …………. mama upāta samasta duritakṣaya dvāra śrī
parameśvara prītyartham, adya kaśyapa gotrasya ................. mama pituḥ/mātuḥ
maraṇāt aśaucānte trayodaśa ahni śubhatva prāpyarthaṁ, śāstrokta vidhānena
trayodaśa dine śubha svikaraṇaṁ kariṣye || tad aṅgatvena Navagraha homaṁ
kariṣye ||
v Establish 2 kumbhas.
v In one kumbha invoke the navagrahas and in the other the adhidevatas.
Navagraha Āvāhanam
अथ आिदत्यािद नवग्रह देवता ध्यानं किरष्ये ।
atha ādityādi navagraha devatā dhyānaṁ kariṣye |
1. ॐ सूयर् ग्रहाय नमः । oṁ sūrya grahāya namaḥ |

िद्वभुजं पद्महस्तं च वरदं मकुटािन्वतम् । ध्यायेत्-िदवाकरं देवं सवर्-अिभष्ट प्रदायकम् ॥
ॐ भास्कराय िवद्महे, महा-द्युित-कराय धीमिह, तन्नो आिदत्य प्रचोदयात् ॥
dvi-bhujaṁ padma-hastaṁ ca varadaṁ makuṭānvitam |
dhyāyet-divākaraṁ devaṁ sarva-abhiṣṭa pradāyakam ||
oṁ bhāskarāya vidmahe, mahā-dyuti-karāya dhīmahi, tanno āditya pracodayāt ||
अिस्मन्पूवर् स्थािपतकुम्भे सूयर्ग्रहं ध्यायािम आवाहयािम स्थापयािम गन्धाक्षतपुष्पािन समपर्यािम
asmin pūrva sthāpita kumbhe sūrya grahaṁ dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi
gandhākṣata puṣpāni samarpayāmi ||
2. ॐ चन्द्र ग्रहाय नमः । oṁ candra grahāya namaḥ |
गदा-धर-धरं देवं श्वेत-वणर्ं िनशाकरम् । ध्यायेद् अमृत-संभूतं सवर् काम फल प्रदम् ॥
gadā-dhara-dharaṁ devaṁ śveta-varṇaṁ niśākaram |
dhyāyed amṛta-saṁbhūtaṁ sarva kāma phala pradam ||
ॐ िनषाकराय िवद्महे, सुधाहस्ताय धीमिह, तन्नश् चन्द्र प्रचोदयात् ॥
oṁ niṣākarāya vidmahe, sudhāhastāya dhīmahi, tannaś candra pracodayāt ||
3. ॐ अङ् गारक ग्रहाय नमः । oṁ aṅgāraka grahāya namaḥ |
रक्त-माल्याम्-बरधरं हेम-रूपं चतुर्-भुजम् । शिक्त-शूल गदा पद्मान् धारयन्तं कराम्बुजैः ॥
rakta-mālyām-baradharaṁ hema-rūpaṁ catur-bhujam |
śakti-śūla gadā padmān dhārayantaṁ karāmbujaiḥ ||
95
ॐ अङ् गारकाय िवद्महे, भूिम-पुत्राय धीमिह, तन्नः कुज प्रचोदयात् ॥

oṁ aṅgārakāya vidmahe, bhūmi-putrāya dhīmahi, tannaḥ kuja pracodayāt ||
4. ॐ बुध ग्रहाय नमः । oṁ budha grahāya namaḥ |
िसं हारूढं चतुर्-बाहुं खड् ग चमर् गदा-धरम् । सोम-पुत्रं महा-सौम्यं ध्यायेत् सवार्थर् िसिद्ध-दम् ॥
siṁhārūḍhaṁ catur-bāhuṁ khaḍga carma gadā-dharam |
soma-putraṁ mahā-saumyaṁ dhyāyet sarvārtha siddhi-dam ||
ॐ सौम्यकराय िवद्महे, सोम-सुताय धीमिह तन्नो बुध प्रचोदयात् ॥
oṁ saumyakarāya vidmahe, soma-sutāya dhīmahi tanno budha pracodayāt ||
5. ॐ बृहस्पित ग्रहाय नमः । oṁ bṛhaspati grahāya namaḥ |
वराक्ष-मािलका दण्ड कमण्डलु-धरं िवभुम् । पुष्प-रागाङ् िकतं पीतं वरदं भावयेद् गुरुम् ॥
varākṣa-mālikā daṇḍa kamaṇḍalu-dharaṁ vibhum |
puṣpa-rāgāṅkitaṁ pītaṁ varadaṁ bhāvayed gurum ||
ॐ आङ् िगरसाय िवद्महे, वागीशाय धीमिह, तन्न जीव प्रचोदयात् ॥
oṁ āṅgirasāya vidmahe, vāgīśāya dhīmahi, tanna jīva pracodayāt ||
6. ॐ शुक्र ग्रहाय नमः । oṁ śukra grahāya namaḥ |
जिटलञ्चाक्ष-सूत्रञ्च वर-दण्ड-कमण्डलुम् । श्वेत-वस्त्रोज्वलं शुक्रं सवर् दानव पूिजतम् ॥
jaṭilañcākṣa-sūtrañca vara-daṇḍa-kamaṇḍalum |
śveta-vastrojvalaṁ śukraṁ sarva dānava pūjitam ||
ॐ भागर्वाय िवद्महे, िवद्याधीषाय धीमिह, तन्न शुक्र प्रचोदयात् ॥
oṁ bhārgavāya vidmahe, vidyādhīṣāya dhīmahi, tanna śukra pracodayāt ||
7. ॐ शनैश्चर ग्रहाय नमः । oṁ śanaiścara grahāya namaḥ |
कृष्णाम्-बरधरं देवं िद्व-भुजं गृध्र-संिस्थतम् । सवर् पीडा-हरं नृणां ध्यायेद् ग्रह-गणोत्तमम् ॥
kṛṣṇām-baradharaṁ devaṁ dvi-bhujaṁ gṛdhra-saṁsthitam |
sarva pīḍā-haraṁ nṛṇāṁ dhyāyed graha-gaṇottamam ||
ॐ शनैश्चराय िवद्महे, छाय-पुत्राय धीमिह, तन्न मन्द प्रचोदयात् ॥
oṁ śanaiścarāya vidmahe, chāya-putrāya dhīmahi, tanna manda pracodayāt ||
8. ॐ राहु ग्रहाय नमः । oṁ rāhu grahāya namaḥ |
कराल-वदनं खड् ग-चमर्-शूल-वरािन्वतम् । नील-िसं हासनं राहुं ध्यायेद् रोग प्रशान्तये ॥
karāḷa-vadanaṁ khaḍga-carma-śūla-varānvitam |
nīla-siṁhāsanaṁ rāhuṁ dhyāyed roga praśāntaye ||
ॐ सैिम्हकेयाय िवद्महे, धूम्र-वणार्य धीमिह, तन्नो राहु प्रचोदयात् ॥
oṁ saimhikeyāya vidmahe, dhūmra-varṇāya dhīmahi, tanno rāhu pracodayāt ||
9. ॐ केतु ग्रहाय नमः । oṁ ketu grahāya namaḥ |
धूम्र-वणर्ं िद्व-बाहुं च केयुं च िवकृताननम् । गृध्रासनं गतं िनत्यं ध्यायेत् सवर् फलाप्तये ॥
dhūmra-varṇaṁ dvi-bāhuṁ ca keyuṁ ca vikṛtānanam |
gṛdhrāsanaṁ gataṁ nityaṁ dhyāyet sarva phalāptaye ||
ॐ ब्रह्म-पुत्राय िवद्महे, िचत्र-वणार्य धीमिह, तन्नो केतु प्रचोदयात् ॥
oṁ brahma-putrāya vidmahe, citra-varṇāya dhīmahi, tanno ketu pracodayāt ||
96
Adhidevatā Āvāhanam
Durga
शंख चक्राभयो हस्तं नव वस्त्र महाबलम् । िसं हारूढ समं पादं मिहषासुर मदर्नीम् ॥
śaṅkha cakrābhayo hastaṁ nava vastra mahābalam |
siṁhārūḍha samaṁ pādaṁ mahiṣāsura mardanīm ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः दुगार् देवी ध्यायािम आवाहयािम स्थापयािम गन्धाक्षत समपर्यािम ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ durgā devī dhyāyāmi, āvāhayāmi, sthāpayāmi
gandhākṣata samarpayāmi ||
Gaṇapati
एकदन्तं सूपर्कणर्ं गज-वक्त्रञ्चतुभुर्जम् । पाशाङ् कुश-धरञ्चैव किपत्थ-मोदक-िप्रयम् ॥
ekadantaṁ sūrpakarṇaṁ gaja-vaktrañ caturbhujam |
pāśāṅkuśa-dharañcaiva kapittha-modaka-priyam ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः महा-गणपितं ध्यायािम ० ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ mahā-gaṇapatiṁ dhyāyāmi o ||
Kṣetrapāla
उत्तूंग वृषभारूढं पद्म पत्रायतेक्षणम् । क्षेत्र पालं अहं वन्दे सवर् अिरष्टश्च शान्तये ॥
uttūṅga vṛṣabhārūḍhaṁ padma patrāyatekṣaṇam |
kṣetra pālaṁ ahaṁ vande sarva ariṣṭaśca śāntaye ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः क्षेत्र-पालकं ध्यायािम ० ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ kṣetra-pālakaṁ dhyāyāmi o ||
Abhayaṅkara (Indra)
दैत्य-दपर् िवनाशाय सहस्राक्षाय धीमते । कुिलशव्य ग्रहस्ताय नमस्तेऽस्तु शतक्रतो ॥
daitya-darpa vināśāya sahasrākṣāya dhīmate |
kuliśavya grahastāya namaste'stu śatakrato ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः अभयङ् करं ध्यायािम ० ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ abhayaṅkaraṁ dhyāyāmi o ||
Vāstu
आवाहयाम्यहं वास्तुं वज्र-दे हो महा-बलम् । िवश्वम्बरं नाग-रूपं भू-भार्-अिपर् त मस्तकम् ॥
āvāhayāmyahaṁ vāstuṁ vajra-deho mahā-balam |
viśvambaraṁ nāga-rūpaṁ bhū-bhārarpita mastakam ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः वास्तु-पुरुषं ध्यायािम ० ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ vāstu-puruṣaṁ dhyāyāmi o ||
Trayambaka
त्र्यम्बकम्यजामहे सुगिन्धं पुिष्ट वधर्नम् । ऊवार्रुकम् इव बन्धनान्मृत्योर् मुक्षीय माऽम्रुतात् ॥
tryambakaṁ yajāmahe sugandhiṁ puṣṭi vardhanam |
ūrvārukam iva bandhanān mṛtyor mukṣīya mā'mrutāt ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः त्र्यम्बकम् ध्यायािम ० ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ tryaṁbakaṁ dhyāyāmi o ||
97
Nakṣatra
ॐ श्वेत-वणैर् िवद्महे । सुधा-करायै धीमिह । तन्नो अिश्विनना प्रचोदयात् ॥
oṁ śveta-varṇai vidmahe | sudhā-karāyai dhīmahi | tanno aśvininā pracodayāt ||
ॐ अिश्वन्यािद नक्षत्र देवतां ध्यायािम ० ॥
oṁ aśvinyādi nakṣatra devatāṁ dhyāyāmi o ||
आगच्छन्तु महा भागा भास्कराद्या नवग्रहाः । यज्ञस्यास्य प्रशान्त्यथर्ं सवार्नुग्रह कारकाः ॥
āgacchantu mahā bhāgā bhāskarādyā navagrahāḥ |
yajñasyāsya praśāntyarthaṁ sarvānugraha kārakāḥ ||
स्वािमनः सवर्-जगनाथाः यावात् पूजावसानकम्, तावात् यूयं प्रीित भावेन कुम्भेष्वेषु [मण्डलेष]ु
सिन्निधं कुरुत ॥ आवािहता भवत । स्थािपता भवत । सिन्नधा भवत । सिन्नरुद्धा भवत ।
सिन्निहता भवत । प्रसीदत ॥
svāminaḥ sarva-jaganāthāḥ yāvāt pūjāvasānakam, tāvāt yūyaṁ prīti bhāvena
kumbheṣveṣu [maṇḍaleṣu] sannidhiṁ kuruta ||
āvāhitā bhavata | sthāpitā bhavata | sannidhā bhavata | sanniruddhā bhavata |
sannihitā bhavata | prasīdata ||
Upacāraḥ
v 16 Upacāra Pūjā
ॐ आवािहतानां सवार्सां देवतानां ……… oṁ āvāhitānāṁ sarvāsāṁ devatānāṁ etc.

पुष्प-अचर्न लघु — १। ॐ भानवे नमः २। हंसाय ३। भास्कराय ४। चन्द्राय ५। अब्ज-नेत्र-
समुद्भवाय ६। तारा-िधपाय ७। भौमाय ८। भूिम-सुताय ९। भूत-मान्याय १०। बुधाय ११। तारा-
सुताय १२। सौम्याय १३। वाग्-कृते १४। ब्रह्मणाय १५। ब्रह्मणे १६। िदशनाय १७। भृगवे १८।
भागर्व-सम्भुताय १९। िनशाचर-गुरवे २०। शनैश्-चराय २१। मन्दाय २२। छ् हाय-हृदय-नन्दनाय
२३। राहवे २४। स्वर्-भानवे २५। आिदत्य-चन्द्र-द्वे िशने २६। केतवे २७। केतु-स्वरूपाय २८।
केचराय ॥
Puṣpa-arcana Laghu — 1. oṁ bhānave namaḥ 2. haṁsāya 3. bhāskarāya 4.
candrāya 5. abja-netra-samudbhavāya 6. tārā-dhipāya 7. bhaumāya 8. bhūmi-
sutāya 9. bhūta-mānyāya 10. budhāya 11. tārā-sutāya 12. saumyāya 13. vāg-kṛte
14. brahmaṇāya 15. brahmaṇe 16. diśanāya 17. bhṛgave 18. bhārgava-sambhutāya
19. niśācara-gurave 20. śanaiś-carāya 21. mandāya 22. chhāya-hṛdaya-nandanāya
23. rāhave 24. svar-bhānave 25. āditya-candra-dveśine 26. ketave 27. ketu-
svarūpāya 28. Kecarāya ||
Uttara Pūjā
v Karpūra Hārati
न तत्र सूयोर् भाित न चन्द्र-तारकं नेमा िवद्युतो भािन्त कुतोऽयम् अिग्नः ।

तम् एव भान्तम् अनुभाित सवर्ं तस्य भासा सवर्म् इदं िवभाित ॥
na tatra sūryo bhāti na candra-tārakaṁ nemā vidyuto bhānti kuto'yam agniḥ |
tam eva bhāntam anubhāti sarvaṁ tasya bhāsā sarvam idaṁ vibhāti ||
98
ॐ आिदत्यािद नवग्रह देवताभ्यो नमः । आनन्द कपूर्र िनराजनं संदशर्यािम ।

oṁ ādityādi navagraha devatābhyo namaḥ | ānanda karpūra nirājanaṁ
saṁdarśayāmi |
कपूर्र िनराजन अनन्तरं पुनर् आचमिनयं समपर्यािम ॥
karpūra nirājana anantaraṁ punar ācamaniyaṁ samarpayāmi ||
v Puṣpāñjali
ब्रह्म-मुरािरस् ित्रपुरान्तकारी भानुः शिश भूिम-सुतो बुधश्च ।

गुरुश्च शुक्रः शिन राहु केतवस् सवेर् ग्रहाः शािन्तकरा भवन्तु ||
brahma-murāris tripurāntakārī bhānuḥ śaśi bhūmi-suto budhaśca |
guruśca śukraḥ śani rāhu ketavas sarve grahāḥ śāntikarā bhavantu |
ॐ आिदत्यािद नवग्रह देवताभ्यो नमः । पुराणोक्त मन्त्र पुष्पाञ्जिलं समपर्यािम ॥

oṁ ādityādi navagraha devatābhyo namaḥ |
purāṇokta mantra puṣpāñjaliṁ samarpayāmi ||
मन्त्र-हीनं िक्रया-हीनं भिक्त-हीनं समचर्नम् । मया कृतञ्च यत्-तद्-भोः क्षमध्वं ग्रह-देवताः

mantra-hīnaṁ kriyā-hīnaṁ bhakti-hīnaṁ samarcanam |
mayā kṛtañca yat-tad-bhoḥ kṣamadhvaṁ graha-devatāḥ ||
अनेन पूजानेन श्री-सूयार्िद नवग्रहािद मण्डल देवताः िप्रयन्ताम् ॥
anena pūjānena śrī-sūryādi navagrahādi maṇḍala devatāḥ priyantām ||
Agni-mukham
ॐ भूभुर्वस्सुवः मृडा नाम अिग्नम् आवाहयािम स्थापयािम ।
ॐ मृडा नाम अग्नये नमः । सुप्रितष्ठो वरदो भव ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ mṛḍā nāma agnim āvāhayāmi sthāpayāmi |
oṁ mṛḍā nāma agnaye namaḥ | supratiṣṭho varado bhava ||
Pradhāna Homaḥ
Sūrya
१. ॐ भास्कराय िवद्महे । महा-द्युित-कराय धीमिह । तन्नो आिदत्य प्रचोदयात् स्वाहा ॥
सूयार्य इदं न मम ॥
२. ॐ अग्नये स्वाहा ॥ अग्नये इदं न मम ॥
३. ॐ पशुपतये स्वाहा ॥ पशुपतये इदं न मम ॥
oṁ bhāskarāya vidmahe | mahā-dyuti-karāya dhīmahi | tanno āditya pracodayāt
svāhā || sūryāya idaṁ na mama ||
1. oṁ agnaye svāhā || agnaye idaṁ na mama ||
2. oṁ paśupataye svāhā || paśupataye idaṁ na mama ||
अिधदेवता प्रत्यिध-देवता सिहत आिदत्यग्रह प्रसादिसिद्धरस्तु ॥आिदत्य ग्रह दोष िनदोर्षो अस्तु
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita āditya graha prasāda siddhirastu ||
āditya graha doṣa nirdoṣo astu ||
99
Candra
१. ॐ िनशाकराय िवद्महे । कलानाथाय धीमिह । तन्नश्चन्द्र प्रचोदयात् स्वाहा ॥ सोमाय इदं
२. ॐ अद्भ्यस् स्वाहा ॥ अद्भ्यः इदं न मम ॥
३. ॐ गौयैर् स्वाहा ॥ गौयैर् इदं न मम ॥
1. oṁ niśā-karāya vidmahe | kalā-nāthāya dhīmahi | tannaś-candra pracodayāt
svāhā || somāya idaṁ na mama
2. oṁ adbhyas svāhā || adbhyaḥ idaṁ na mama
3. oṁ gauryai svāhā || gauryai idaṁ na mama
अिध-देवता प्रत्यिध-देवता सिहत सोम ग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ सोम ग्रह दोष िनदोर्षो अस्तु ॥
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita soma graha prasāda siddhirastu ||
soma graha doṣa nirdoṣo astu ||
Aṅgāraka
१. ॐ अङ् गारकाय िवद्महे । भूिम-पुत्राय धीमिह । तन्न कुज प्रचोदयात् स्वाहा ॥ अङ् गारकाय
इदं न मम ॥
२. ॐ पृिथव्यै स्वाहा ॥ पृिथव्यै इदं न मम ॥
३. क्षेत्र-पतये स्वाहा ॥ क्षेत्र-पतये इदं न मम ॥
1. oṁ aṅgārakāya vidmahe | bhūmi-putrāya dhīmahi | tanna kuja pracodayāt
svāhā || aṅgārakāya idaṁ na mama
2. oṁ pṛthivyai svāhā || pṛthivyai idaṁ na mama
3. kṣetra-pataye svāhā || kṣetra-pataye idaṁ na mama
अिध-देवता प्रत्यिध-देवता सिहत अङ् गारक ग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ अङ् गारक ग्रह दोष
िनदोर्षो अस्तु ॥
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita aṅgāraka graha prasāda siddhirastu ||
aṅgāraka graha doṣa nirdoṣo astu ||
Budha
१. ॐ सौम्यकराय िवद्महे । सोमसुताय धीमिह । तन्नो बुध प्रचोदयात् स्वाहा ॥ बुधाय इदं न
२. ॐ िवष्णवे स्वाहा ॥ िवष्णवे इदं न मम ॥
३. ॐ नारायणाय स्वाहा ॥ नारायणाय इदं न मम ॥
1. oṁ saumya-karāya vidmahe | soma-sutāya dhīmahi | tanno budha pracodayāt
svāhā || budhāya idaṁ na mama ||
2. oṁ viṣṇave svāhā || viṣṇave idaṁ na mama ||
3. oṁ nārāyaṇāya svāhā || nārāyaṇāya idaṁ na mama ||
अिध-देवता प्रत्यिध-देवता सिहत बुध ग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ बुध ग्रह दोष िनदोर्षो अस्तु ॥
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita budha graha prasāda siddhirastu ||
budha graha doṣa nirdoṣo astu ||
Bṛhaspati
१. ॐ सुराचायार्य िवद्महे । सुरश्रेष्ठाय धीमिह तन्नो गुरु प्रचोदयात् स्वाहा ॥ बृहस्पतये इदं न
२. ॐ इन्द्राय स्वाहा ॥ इन्द्राय इदं न मम ॥
100
३. ॐ ब्रह्मणे स्वाहा ॥ ब्रह्मणे इदं न मम ॥

oṁ surācāryāya vidmahe | suraśreṣṭhāya dhīmahi tanno guru pracodayāt svāhā ||
bṛhaspataye idaṁ na mama ||
1. oṁ indrāya svāhā || indrāya idaṁ na mama ||
2. oṁ brahmaṇe svāhā || brahmaṇe idaṁ na mama ||
अिधदेवता प्रत्यिधदेवता सिहत बृहस्पित ग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ बृहस्पित ग्रह दोष िनदोर्षो ॥
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita bṛhaspati graha prasāda siddhirastu ||
bṛhaspati graha doṣa nirdoṣo astu ||
Śukra
१. ॐ भागर्वाय िवद्महे । भृगु-सुताय धीमिह । तन्नश्-शुक्र प्रचोदयात् स्वाहा ॥ शुक्राय इदं न
२. ॐ इन्द्राण्यै स्वाहा ॥ इन्द्राण्यै इदं न मम ||
३. ॐ इन्द्राय स्वाहा ॥ इन्द्राय इदं न मम ||
1. oṁ bhārgavāya vidmahe | bhṛgu-sutāya dhīmahi | tannaś-śukra pracodayāt
svāhā || śukrāya idaṁ na mama ||
2. oṁ indrāṇyai svāhā || indrāṇyai idaṁ na mama ||
3. oṁ indrāya svāhā || indrāya idaṁ na mama ||
अिध-देवता प्रत्यिध-देवता सिहत शुक्र ग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ शुक्र ग्रह दोष िनदोर्षो अस्तु ॥
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita śukra graha prasāda siddhirastu ||
śukra graha doṣa nirdoṣo astu ||
Śani
१. ॐ पङ् गुपादाय िवद्महे । काकध्वजाय धीमिह । तन्नश्शनैश्चर प्रचोदयात् स्वाहा ॥
शनैश्चराय इदं न मम ||
२. ॐ प्रजापतये स्वाहा ॥ प्रजापतये इदं न मम ||
३. ॐ यमाय स्वाहा ॥ यमाय इदं न मम ||
oṁ paṅgu-pādāya vidmahe | kāka-dhvajāya dhīmahi | tannaś-śanaiścara
pracodayāt svāhā || śanaiścarāya idaṁ na mama ||
1. oṁ prajāpataye svāhā || prajāpataye idaṁ na mama ||
2. oṁ yamāya svāhā || yamāya idaṁ na mama ||
अिधदेवता प्रत्यिधदेवता सिहत शनैश्चरग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ शनैश्चरग्रह दोष िनदोर्षो अस्तु
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita śanaiścara graha prasāda siddhirastu ||
śanaiścara graha doṣa nirdoṣo astu ||
Rāhu
१. ॐ नाग-रूपाय िवद्महे । िसं िह-पुत्राय धीमिह । तन्नो राहु प्रचोदयात् ॥ राहवे इदं ||
२. ॐ िपतृभ्यो स्वाहा ॥ िपतृभ्यः इदं न मम ||
३. ॐ नैऋर्तये स्वाहा ॥ नैऋर्तये इदं न मम ||
1. oṁ nāga-rūpāya vidmahe | siṁhi-putrāya dhīmahi | tanno rāhu pracodayāt ||
rāhave idaṁ na mama
2. oṁ pitṛbhyo svāhā || pitṛbhyaḥ idaṁ na mama ||
101
3. oṁ nairṛtaye svāhā || nairṛtaye idaṁ na mama ||
अिधदेवता प्रत्यिधदेवता सिहत राहु ग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ राहु ग्रह दोष िनदोर्षो अस्तु ॥
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita rāhu graha prasāda siddhirastu ||
rāhu graha doṣa nirdoṣo astu ||
Ketu
१. ॐ िचत्र-वणार्य िवद्महे । िसं िह-पुत्राय धीमिह । तन्नो केतु प्रचोदयात् स्वाहा ॥
केतुभ्यो इदं न मम ||
२. ॐ ब्रह्मणे स्वाहा ॥ ब्रह्मणे इदं न मम ||
३. ॐ िचत्र-गुप्ताय स्वाहा ॥ िचत्र-गुप्ताय इदं न मम ||
1. oṁ citra-varṇāya vidmahe | siṁhi-putrāya dhīmahi | tanno ketu pracodayāt
svāhā || ketubhyo idaṁ na mama ||
2. oṁ brahmaṇe svāhā || brahmaṇe idaṁ na mama ||
3. oṁ citra-guptāya svāhā || citra-guptāya idaṁ na mama ||
अिधदेवता प्रत्यिधदेवता सिहत केतु ग्रह प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥ केतु ग्रह दोष िनदोर्षो अस्तु ॥
adhi-devatā pratyadhi-devatā sahita ketu graha prasāda siddhirastu ||
ketu graha doṣa nirdoṣo astu ||
Adhidevatā Homam
शङ् ख चक्राभयो हस्तं नव वस्त्र महाबलम् । िसं हारूढ समं पादं मिहषासुर मदर्नीम् स्वाहा ॥
śaṅkha cakrābhayo hastaṁ nava vastra mahābalam |
siṁhārūḍha samaṁ pādaṁ mahiṣāsura mardanīṁ svāhā ||
दुगार्यै इदं न मम । श्री दुगार् देवी प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥
durgāyai idaṁ na mama | śrī durgā devī prasāda siddhirastu ||
एकदन्तं सूप-र् कणर्ं गज-वक्त्रञ्चतुभुर्जम् । पाशाङ् कुश-धरञ्चैव किपत्थ-मोदक-िप्रयम् स्वाहा ॥

ekadantaṁ sūrpa-karṇaṁ gaja-vaktrañcaturbhujam |
pāśāṅkuśa-dharañcaiva kapittha-modaka-priyaṁ svāhā ||
गणपतये इदं न मम । श्री महा-गणपित प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥
gaṇapataye idaṁ na mama | śrī mahā-gaṇapati prasāda siddhirastu ||
उतूङ्ग वृषभारूढं पद्म पत्रायतेक्षणम् । क्षेत्र पालं अहं वन्दे सवर् अिरष्टश्च शान्तये स्वाहा ॥
utūṅga vṛṣabhārūḍhaṁ padma patrāyatekṣaṇam |
kṣetra pālaṁ ahaṁ vande sarva ariṣṭaśca śāntaye svāhā ||
क्षेत्रपेभ्यो इदं न मम । क्षेत्र-पाल प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥
kṣetrapebhyo idaṁ na mama | kṣetra-pāla prasāda siddhirastu ||
दैत्य-दपर् िवनाशाय सहस्राक्षाय धीमते । कुिलशव्य ग्रहस्ताय नमस्तेऽस्तु शतक्रतो स्वाहा ॥
daitya-darpa vināśāya sahasrākṣāya dhīmate |
kuliśavya grahastāya namaste'stu śatakrato svāhā ||
अभयङ् कराय इदं न मम । अभयङ् कर प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥
abhayaṅkarāya idaṁ na mama | abhayaṅkara prasāda siddhirastu ||
102
आवाहयाम्यहं वास्तुं वज्र-दे हो महा-बलम् । िवश्वम्बरं नाग-रूपं भू-भारिपर् त मस्तकम् स्वाहा ॥

āvāhayāmyahaṁ vāstuṁ vajra-deho mahā-balam |
viśvambaraṁ nāga-rūpaṁ bhū-bhār-arpita mastakaṁ svāhā ||
वास्तु-पुरुषाय इदं न मम । वास्तु-पुरुष प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥
vāstu-puruṣāya idaṁ na mama | vāstu-puruṣa prasāda siddhirastu ||
त्र्यम्बकम् यजामहे सुगिन्धं पुिष्ट वधर्नम् ।
ऊवार्रुकम् इव बन्धनान् मृत्योर् मुक्षीय माऽम्रुतात् स्वाहा ॥
ūrvārukam iva bandhanān mṛtyor mukṣīya mā'mrutāt svāhā ||
त्रयम्बकाय इदं न मम । त्र्यंबक प्रसाद िसिद्धरस्तु ॥
trayambakāya idaṁ na mama | tryaṁbaka prasāda siddhirastu ||
v Perform uttarangam
v Shanti patha
v All the relatives and friends are treated to a feast.
103
MĀSIKA EKODDIṢṬHA ŚRĀDDHA7
v Light the Rakṣa-dīpam
भो दीप ब्रह्मरूपस्त्वं कमर्-साक्षी ह्यिवघ्नकृत् । यावत् कमर् समािप्तस्स्यात्तावत्त्वं सुिस्थरो भव ॥

v Scatter til on everything
रक्षोघ्नम् अमृतं प्रोच्य ततो मे यज्ञ रक्षां कुरुष्व ॥
rakṣoghnam amṛtaṁ procya tato me yajña rakṣāṁ kuruṣva ||
v Sprinkle water on everything
अपिवत्रः पिवत्रो वा सवार्वस्थं-गतोिप वा ॰ ॥

apavitraḥ pavitro vā sarvāvasthaṁ-gatopi vā etc. ||
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । ………………। अिस्मन् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _______
मम िपतुः [_______नाम्नीं मम मातुः] अक्षय्य तृप्त्य्-अथर्ं मािसक एकोिद्दष्ठ श्राद्धं िद्वतीय/ित्रतीय
मासे आम-रूपेण अहं अद्य किरष्ये ॥
Hariḥ oṁ tat sat | ………………. asmin puṇya tithau kaśyapa gotrasya _______
mama pituḥ [_______nāmnīṁ mama mātuḥ] akṣayya tṛipti arthaṁ māsika
ekoddiṣṭha śrāddhaṁ dvitīya/tritīya māse āma-rūpeṇa ahaṁ adya kariṣye
अद्य मािसक त्रैपािक्षक िद्वतीय मािसक तृतीय चतुथर् पञ्चम ऊन-षष्ठ षष्ठ-सप्तम अष्ठम, नवम,
दशम, एकादश, उनािब्दक, द्वादश, मािसक एकोिद्दष्ठ श्राद्धं आम-रूपेण अहं अद्य किरष्ये ॥
adya māsika trai-pākṣika dvitīya māsika, tṛtīya, caturtha, pañcama, ūna-ṣaṣṭha,
ṣaṣṭha-saptama, aṣṭhama, navama, daśama, ekādaśa, unābdika, dvādaśa, māsika
ekoddiṣṭha śrāddhaṁ āma-rūpeṇa ahaṁ adya kariṣye ||
3 days of the 27th* ūnamāsika || 1 || 175th ūna ṣaṇ māsika || 9 ||
30th dvitīya māsika || 2 || 190th saptama māsika || 10 ||
5 days of the 40th traipakṣika || 3 || 210th aṣṭhama māsika || 11 ||
45th tṛtīya māsika || 4 || 240th navama māsika || 12 ||
60th caturtha māsika || 5 || 270th daśama māsika || 13 ||
75th pañcama māsika || 6 || 300th ekādaśa māsika || 14 ||
10 days of the 90th ūna-ṣaṣṭha māsika || 7 || 330th dvādaśa māsika || 15 ||
120th ṣaṇ māsika || 8 || 15 days of the 340th unābdika śrāddhe || 16 ||
v Ūna māsika should be done on odd days within the period mentioned above.
एको िवष्णुमर्हद्भूतं पृथक्भूतान्य् अनेकशः । त्रीन्लोकान् व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते िवश्वभुग् अव्ययः ॥
7
This śrāddha is performed every month until the 1st anniversary of the death.
104
eko viṣṇur mahad bhūtaṁ pṛthak bhūtāny anekaśaḥ |
trīn lokān vyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśvabhug avyayaḥ ||
v The kartā salutes the directions
ॐ प्राच्यै िदशे नमः। ॐ दिक्षणस्यै िदशे नमः। ॐ प्रतीच्यै िदशे नमः। ॐ उदीच्यै िदशे नमः
।ॐ अन्तिरक्षाय नमः। ॐ भूम्यै नमः। ॐ ब्रह्मणे नमः। ॐ िवष्णवे नमः। ॐ रुद्राय नमः ॥
oṁ prācyai diśe namaḥ | oṁ dakṣiṇasyai diśe namaḥ | oṁ pratīcyai diśe namaḥ |
oṁ udīcyai diśe namaḥ | oṁ antarikṣāya namaḥ | oṁ bhūmyai namaḥ | oṁ
brahmaṇe namaḥ | oṁ viṣṇave namaḥ | oṁ rudrāya namaḥ ||
श्राद्ध भूिमं गयां ध्यात्वा ध्यात्वा देवं गदाधरम् । ताभ्यां चैव नमस्कृत्य ततः श्राद्ध प्रवतर्ते ॥
śrāddha bhūmiṁ gayāṁ dhyātvā dhyātvā devaṁ gadādharam |
tābhyāṁ caiva namaskṛtya tataḥ śrāddha pravartate ||
1. Viśvedeva Āvāhanam
v Kartā arises and facing the north.
पुरूरव-माद्रव संज्ञकानां िवश्वान् देवान् आवाहियष्ये । आवाहय ।

purūrava-mādrava samjñakānāṁ viśvān devān āvāhayiṣye | āvāhaya |
क्रतु दक्षो वसुः सभ्यः कालकामौ धुिरलोचनौ । पुरूरव माद्रवाश्चैव िवश्वेभ्यो देवेभ्यो नमः ॥
kratu dakṣo vasuḥ sabhyaḥ kālakāmau dhurilocanau |
purūrava mādravāścaiva viśvebhyo devebhyo namaḥ ||
v Take barley, kuśa and water in the right hand and offer it on the viśvedeva āsana.
पुरूरव-माद्रव संज्ञकानां िवश्वान् देवान् अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम । िवश्वेभ्यो देवेभ्यो नमः इदं
आसनं वः स्वधा िवश्वेदेवा इहा गच्छतेह ितष्ठतेह सिन्नधत्त मम पुजां गृह्णीते ॥
purūrava-mādrava saṁjñakānāṁ viśvān devān asmin kūrce āvāhayāmi |
viśvebhyo devebhyo namaḥ idaṁ āsanaṁ vaḥ svadhā
viśvedevā ihā gacchateha tiṣṭhateha sannidhatta mama pujāṁ gṛhṇīte |
v Offer the following upacāras
इदं आचमनीयं । इदं स्नानीयम् । इदं आचमनीयं । आच्छादन अथर्ं इदं वस्त्रम् [सूत्र दभार्न् वा] ।
इदं आचमनीयं । इमे यज्ञोपवीतम् । इदं आचमनीयं । एष गन्धः । इमे ितलाक्षताः । इदं माल्यं
। घ्राण तृिप्त अथर्ं अयं वो धूपः । अवलोकन अथर्ं अयं वो दीपः । हस्त-प्रक्षालनम् । इदं नैवेद्यम्
। इदं फलम् । इदं आचमनीयं । इदं ताम्बूलम् । एष दिक्षणा ॥
105
idaṁ ācamanīyaṁ | idaṁ snānīyam | idaṁ ācamanīyaṁ | ācchādana arthaṁ idaṁ
vastram [sūtra darbhān vā] | idaṁ ācamanīyaṁ | ime yajñopavītam | idaṁ
ācamanīyaṁ | eṣa gandhaḥ | ime tilākṣatāḥ | idaṁ mālyaṁ | ghrāṇa tṛpti arthaṁ
ayaṁ vo dhūpaḥ | avalokana arthaṁ ayaṁ vo dīpaḥ | hasta-prakṣālanam | idaṁ
naivedyam | idaṁ phalam | idaṁ ācamanīyaṁ | idaṁ tāmbūlam | eṣa dakṣiṇā ||
v Take tila and flower and facing the South invoke the pituḥ;
2. Pitri Āvāhanam
FATHER
कश्यप गोत्रस्य ______ मम िपतुः प्रथम/िद्वतीय etc.। मािसक एकोिद्दष्ठे श्राद्धे आवाहियष्ये ॥
kaśyapa gotrasya ________ mama pituḥ prathama/dvitīya etc. māsika ekoddiṣṭhe
आयािह िपतृ गम्भीरैः पूव्यैर्ः सौम्य पादोतमैः । प्रजां अस्मभ्यं ददातु रियं च दीघार्युर् एव च ॥
āyāhi pitṛ gambhīraiḥ pūrvyaiḥ saumya pādotamaiḥ |
हे मम िपतुः अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
he mama pituḥ asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
MOTHER
कश्यप गोत्रस्य ________ मम मातुः प्रथम/िद्वतीय मािसक एकोिद्दष्ठे श्राद्धे आवाहियष्ये ॥
kaśyapa gotrasya ________ mama mātuḥ prathama/dvitīya māsika ekoddiṣṭhe
आयािह मातृ गम्भीरैः पूव्यैर्ः सौम्य पादोतमैः । प्रजां अस्मभ्यं ददातु रियं च दीघार्युर् एव च ॥
āyāhi mātṛ gambhīraiḥ pūrvyaiḥ saumya pādotamaiḥ |
हे मम मातुः अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
he mama mātuḥ asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
Arcana Dāna
v Offer the following upacāras
इदं आचमनीयं । इदं स्नानीयम् । इदं आचमनीयं । आच्छादन अथर्ं इदं वस्त्रम् [सूत्र दभार्न् वा] ।
इदं आचमनीयं । इमे यज्ञोपवीतम् । इदं आचमनीयं । एष गन्धः । इमे ितलाक्षताः । इदं माल्यं
। घ्राण तृिप्त अथर्ं अयं वो धूपः । अवलोकन अथर्ं अयं वो दीपः । हस्त-प्रक्षालनम् । इदं नैवेद्यम्
। इदं फलम् । इदं आचमनीयं । इदं ताम्बूलम् । एष दिक्षणा ॥
idaṁ ācamanīyaṁ | idaṁ snānīyam | idaṁ ācamanīyaṁ | ācchādana arthaṁ idaṁ
vastram [sūtra darbhān vā] | idaṁ ācamanīyaṁ | ime yajñopavītam | idaṁ
ācamanīyaṁ | eṣa gandhaḥ | ime tilākṣatāḥ | idaṁ mālyaṁ | ghrāṇa tṛpti arthaṁ
ayaṁ vo dhūpaḥ | avalokana arthaṁ ayaṁ vo dīpaḥ | hasta-prakṣālanam | idaṁ
naivedyam | idaṁ phalam | idaṁ ācamanīyaṁ | idaṁ tāmbūlam | eṣa dakṣiṇā ||
106
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ मम िपतुः/मातुः मािसक/ऊनमािसक श्राद्धे एतािन

अचर्नािन गन्ध पुष्प धूप दीप ताम्बूलािन इत्यािद ते स्वधा ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya ________ mama pituḥ/mātuḥ māsika/ūnamāsika
śrāddhe etāni arcanāni gandha puṣpa dhūpa dīpa tāmbūlāni ityādi te svadhā ||
ॐ िपतृगणाय िवद्महे, जगताधार धीमिह, तन्नो िपत्रु प्रचोदयात् ॥
oṁ pitṛgaṇāya vidmahe, jagatādhāra dhīmahi, tanno pitru pracodayāt ||
Āma Dānam
िहरण्यगभर् गभर्स्थं हेम िबज िवभावसो ॰ ।
hiraṇyagarbha garbhasthaṁ hema bija vibhāvaso etc.
Offering to the Viśvadevas
कश्यप गोत्रस्य ________ मम िपतुः/मातुः प्रथम/िद्वितय वा अनुमािसक श्राद्धे पुरूरव-माद्रव
संज्ञकानां िवश्वेषां देवानां तृिप्त अथर्ं ब्राह्मण भोजन पयार्प्त दास्यमानम् अन्नं तन् िनष्क्रयीभूतं
िकिञ्चद् िहरण्यािदकं वा अमृत रूपेण स्वाहा सम्पद्यताम् वृिद्धः ।
kaśyapa gotrasya ________ mama pituḥ/ mātuḥ prathama/dvitiya vā anumāsika
śrāddhe purūrava-mādrava saṁjñakānāṁ viśveṣāṁ devānāṁ tṛpti arthaṁ
brāhmaṇa bhojana paryāpta dāsyamānam annaṁ tan niṣkrayībhūtaṁ kiñcid
hiraṇyādikaṁ vā amṛta rūpeṇa svāhā sampadyatām vṛddhiḥ |
िहरण्यगभर् गभर्स्थं हेम िबज िवभावसो ॰ ॥
hiraṇyagarbha garbhasthaṁ hema bija vibhāvaso etc.
Offering to the Manes

FATHER
कश्यप गोत्रस्य ____________ मम िपतुः प्रथम/िद्वितय वा अनुमािसक श्राद्धे अस्मत् िपतृ
तृप्त्यथर्ं ब्राह्मण भोजन पयार्प्तं दास्यमानम् अन्नं तन् िनष्क्रयीभूतं िकिञ्चद् िहरण्यािदकं वा
अमृतरूपेण स्वाहा सम्पद्यताम् वृिद्धः ॥
kaśyapa gotrasya ____________ mama pituḥ prathama/dvitiya vā anumāsika
śrāddhe asmat pitṛ tṛptyarthaṁ brāhmaṇa bhojana paryāptaṁ dāsyamānam annaṁ
tan niṣkrayībhūtaṁ kiñcid hiraṇyādikaṁ vā amṛta rūpeṇa svāhā sampadyatām
vṛddhiḥ |
107
MOTHER
कश्यप गोत्रस्य _______ मम मातुः प्रथम/िद्वितय वा अनुमािसक श्राद्धे अस्मत् मातृ तृप्त्यथर्ं
ब्राह्मण भोजन पयार्प्तं दास्यमानम् अन्नं तन् िनष्क्रयीभूतं िकिञ्चद् िहरण्यािदकं वा अमृतरूपेण
स्वाहा सम्पद्यतां वृिद्धः ।
kaśyapa gotrasya_______ mama mātuḥ prathama/dvitiya vā anumāsika śrāddhe
asmat mātṛ tṛptyarthaṁ brāhmaṇa bhojana paryāptaṁ dāsyamānam annaṁ tan
niṣkrayībhūtaṁ kiñcid hiraṇyādikaṁ vā amṛta rūpeṇa svāhā sampadyatāṁ
vṛddhiḥ |
Prārthana
दातारो नोऽिभवधर्न्तां वेदास् सन्तितर् एव न । श्रद्धा च नो मा व्यपगात् बहु देयं च नो अस्तु ॥
अन्नं च नो बहु भवेद् अितथीं च लभेमिह । यािचतारश् च नस् सन्तु मा च यािचष्म कञ्चन ॥
dātāro no'bhivardhantāṁ vedās santatir eva na | śraddhā ca no mā vyapagāt bahu
deyaṁ ca no astu || annaṁ ca no bahu bhaved atithīṁ ca labhemahi | yācitāraś ca
nas santu mā ca yāciṣma kañcana ||
May our clan expand may our well-wishers increase. May our learning expand and our faith be not
diminished. May we have many objects fit to be given, and much foodstuffs. May we receive many guests
and may we have many petitioners. May we never need to petition any one, may this blessing be ours.
Kartā — मािसक-श्राद्धं संपन्नम् । māsika-śrāddhaṁ saṁpannam |

Dvijāḥ — सुसपन्नम् । susapannam
यान्तु िपतृ-गणाः सवेर् यतः स्थानाद् उपगताः । सवेर् ते हृष्ट मनसः सवार्न् कामान् ददातु मे ॥
sarve te hṛṣṭa manasaḥ sarvān kāmān dadātu me ||
नमस्येऽहं िपतृन्मत्यैर्ः अच्यर्न्ते भुिव ये सदा । श्राद्धे षु श्रद्धयाभीष्ट लोक पुिष्ट प्रदाियनः ॥
namasye'haṁ pitṛn martyaiḥ arcyante bhuvi ye sadā |
śrāddheṣu śraddhayābhīṣṭa loka puṣṭi pradāyinaḥ ||
I bow with devotion to the manes who, propitiated by people in this world with perfect faith, grant
nourishment & prosperity.
नमस्येऽहं िपतृञ्च्छ्राद्धे शूद्रैर्-अिप च भिक्तः। सन्तप्यर्न्ते जगत्कृत्स्नं नाम्ना ख्याताः सुकािलनः॥

namasye'haṁ pitṛñcchrāddhe śūdrair-api ca bhaktiḥ |
santarpyante jagat-kṛtsnaṁ nāmnā khyātāḥ sukālinaḥ ||
I bow with devotion to the manes whom the common people propitiate with great devotion and who are
known as Sukalins.
Kartā — अिस्मन् ___________ मािसक-श्राद्धे न्यून अितिरक्त यो िविधः स उपिवष्ट ब्राह्मणानां

वचनान् सवर्ः पिरपूणोर् नऽस्तु ॥
asmin ___________ māsika-śrāddhe nyūna atirikta yo vidhiḥ sa upaviṣṭa
brāhmaṇānāṁ vacanān sarvaḥ paripūrṇo'stu ||
Dvijāḥ — अस्तु पिरपूणर्ः । astu paripūrṇaḥ
108
Kartā (with water in his hand) — अनेन कृत मािसक-श्राद्धे न िपतरः कमार्ङ्ग देवताः प्रजापितश्च
प्रीयताम् ॥
anena kṛta māsika-śrāddhena pitaraḥ karmāṅga devatāḥ prajāpatiśca prīyatām |
यस्य स्मृत्या च नामोक्त्या तपो यज्ञ िक्रयािदषु । न्यूनं सम्पूणर्तां याित सदो वन्दे तमच्युतम् ॥
yasya smṛtyā ca nāmoktyā tapo yajña kriyādiṣu |
nyūnaṁ sampūrṇatāṁ yāti sado vande tamacyutam ||
मया िहरण्येन कृतं मािसक-श्राद्धं संपन्नम् । [सुसंपन्नम्] ॥

mayā hiraṇyena kṛtaṁ māsika-śrāddhaṁ saṁpannam | [susaṁpannam] ||
Svasti Puṇyāha Vācanam
ब्रह्मां पुण्यं महायर्च्च सृष्ट्युत्पादन कारकम् । वेद वृक्षोद्भवं यच्च तत् पुण्याहं ब्रुवन्तु नः ॥
ॐ पुण्याहम् अस्तु x ३ ॥
brahmāṁ puṇyaṁ mahāryacca sṛṣṭy-utpādana kārakam |
veda vṛkṣodbhavaṁ yacca tat puṇyāhaṁ bruvantu naḥ ||
oṁ puṇyāham astu x 3 ||
पृिथव्याम् उद्धृतायान्तु यत्कल्याणं पुरा कृतम् । ऋिषिभः िसद्ध गन्धवैर्स् तत् कल्याणं ब्रुवन्तु नः
ॐ कल्याणमस्तु x ३ ॥
pṛthivyām uddhṛtāyān tu yat kalyāṇaṁ purā kṛtam |
ṛṣibhiḥ siddha gandharvais tat kalyāṇaṁ bruvantu naḥ ||
oṁ kalyāṇam astu x 3 ||
सागरस्य तु या ऋिद्धर् महा-लक्ष्म्यािदिभः कृता । सम्पूणार् सुप्रभावा च तां च ऋिद्धं ब्रुवन्तु नः ॥
ॐ ऋिद्धरस्तु x ३ ॥
sāgarasya tu yā ṛddhir mahā-lakṣmyādibhiḥ kṛtā |
sampūrṇā suprabhāvā ca tāṁ ca ṛddhiṁ bruvantu naḥ ||
oṁ ṛddhir astu x 3 ||
स्विस्तर् या अिवनाशाख्या लोक कल्याण िसिद्धदा । िवनायक िप्रया िनत्यं तां च स्विस्त ब्रुवन्तु
नः ॐ स्विस्तरस्तु x ३ ॥
svastir yā avināśākhyā loka kalyāṇa siddhidā |
vināyaka priyā nityaṁ tāṁ ca svasti bruvantu naḥ ||
oṁ svastir astu x 3 ||
मृकण्ड सूनोर् आयुर् यद् ध्रुव लोमशयोस् तथा । आयुष्या तेन संयुक्ता जीवेम शरदश्शतम् ॥
ॐ आयुरस्तु x ३
mṛkaṇḍa sūnor āyur yad dhruva lomaśayos tathā |
āyuṣyā tena saṁyuktā jīvema śaradaś śatam ||
109
oṁ āyur astu x 3
समुद्र-मथनाज्जाता जगद् आनन्द कािरका । हिर-िप्रया च माङ् गल्या तां िश्रयं च ब्रुवन्तु नः ॥
ॐ अस्तु श्रीः x ३
samudra-mathanāj jātā jagad ānanda kārikā |
hari-priyā ca māṅgalyā tāṁ śriyaṁ ca bruvantu naḥ ||
oṁ astu śrīḥ x 3
प्रजापित लोकपालो धाता ब्रह्मा च देवराट् । भगवञ् चाश्वतो िनत्यं स नो रक्षतु सवर्तः ॥
prajāpati lokapālo dhātā brahmā ca devarāṭ |
bhagavañ cāśvato nityaṁ sa no rakṣatu sarvataḥ ||
योऽसौ प्रजापितः पूवेर् यः करे पद्म संभवः । पद्मा वै सवर् लोकानां तन्नोऽस्तु प्रजापते ॥
yo'sau prajāpatiḥ pūrve yaḥ kare padma saṁbhavaḥ |
padmā vai sarva lokānāṁ tanno'stu prajāpate ||
v take water in the hand and say:–
भगवान् प्रजापितः प्रीयताम् bhagavān prajāpatiḥ prīyatām
v Pour it down on the ground
v Recite
आयुष्मते स्विस्तमते यजमानाय दाशुषे । कृतास् सवार्िशषस्सन्तु ऋत्वग्भेर् वेद पारगैः ॥
āyuṣmate svastimate yajamānāya dāśuṣe |
kṛtās sarvāśiṣas santu ṛtvagbher veda pāragaiḥ ||
या स्विस्तब्रार्ह्मणो भूता या च देवे व्यविस्थता । धमर्-राजस्य या पत्नी स्विस्तः शािन्तस्सदा नः ॥
yā svastir brāhmaṇo bhūtā yā ca deve vyavasthitā |
dharma-rājasya yā patnī svastiḥ śāntis sadā naḥ ||
देवेन्द्रस्य यथा स्विस्तर् यथा स्विस्तगुर्रोगृर्हे । एकिलङ् गे यथा स्विस्तस्तथा स्विस्तस्सदा तव ॥
devendrasya yathā svastir yathā svastir guror gṛhe |
ekaliṅge yathā svastis tathā svastis sadā tava ||
ॐ आयुष्मते स्विस्त x ३ स्विस्त वाचन कमर्णः समृिद्धरस्तु ।
oṁ āyuṣmate svasti x 3 svasti vācana karmaṇaḥ samṛddhirastu |
SODAKA KUMBHA DĀNAM
Saṅkalpaḥ — अद्य …………… अस्यां पुण्य ितथौ मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वार श्री परमेश्वर
प्रीत्यथर्ं — कश्यप गोत्रस्य/गोत्रायाः मम िपतुः/मातुः मरण उपरान्त दाह तृष्ण उपशमन अथर्ं
सोदक कुम्भ दानं किरष्ये ॥
— adya …………… asyāṁ puṇya tithau mama upāta samasta durita kṣaya
dvāra śrī parameśvara prītyarthaṁ — kaśyapa gotrasya mama pituḥ/mātuḥ
maraṇa uparānta dāha tṛṣṇa upaśamana arthaṁ sodaka kumbha dānaṁ kariṣye ||
v Touch the kumbha filled with water with the darbha-muṣṭi
इमा आपः िशवा िशवत्तमाः, शान्ता शान्तत्तमाः, शुभा शुभत्तमाः, पूता पूतत्तमाः, पुण्या
110
पुण्यत्तमाः, मेध्य मेध्यत्तमाः, अमृताऽमृत रसाः तास् ते कृन्वन्तु भेषजम् ॥

imā āpaḥ śivā śivattamāḥ, śāntā śāntattamāḥ, śubhā śubhattamāḥ, pūtā
pūtattamāḥ, puṇyā puṇyattamāḥ, medhya medhyattamāḥ, amṛtā'mṛta rasāḥ tās te
kṛṇvantu bheṣajam ||
इमा आप िशवा सन्तु शुद्धा शुभाश्च िनमर्ला । पावनं िशतलश्चैव पूत सूयर्स्य रिश्मिभः ॥ १ ॥
पूत ब्रह्म पिवत्रेण, पूतम् इन्द्र सुनीतीिभः । वरुण स्वस्त्या पुनातु यमो धमेर्न पुनातु मां ॥ २ ॥
सवर् तीथर् जलं पुण्यं पावनं सवर् कारणं । िवष्णु पादोद्भवं शुद्धं सवर् मङ् गल दाियना ॥ ३ ॥
सवर् समुद्राः सिरताः तीथार्िन च नगा ह्रदाः । आयन्तु लोकशान्त्यथर्ं दुिरत क्षयकारकाः ॥ ४ ॥
आकाशे तु िनरालम्बो वायु-भूत िनराश्रय । प्रेत घटो मया दत्तस् तवैष उपितष्ठताम् ॥ ६ ॥
imā āpa śivā santu śuddhā śubhāśca nirmalā | pāvanaṁ śitalaścaiva pūta sūryasya
raśmibhiḥ || 1 || pūta brahma pavitreṇa, pūtam indra sunītībhiḥ | varuṇa svastyā
punātu yamo dharmena punātu māṁ || 2 || sarva tīrtha jalaṁ puṇyaṁ pāvanaṁ
sarva kāraṇaṁ | viṣṇu pādodbhavaṁ śuddhaṁ sarva maṅgala dāyinā || 3 || sarva
samudrāḥ saritāḥ tīrthāni ca nagā hradāḥ | āyantu lokaśāntyarthaṁ durita
kṣayakārakāḥ || 4 || āpaḥ sumitriyāḥ santu bhavantvoṣadhayo mama | āpo rakṣantu
māṁ nityam-āpo nārāyaṇaḥ svayam || ākāśe tu nirālambo vāyu-bhūta nirāśraya |
preta ghaṭo mayā dattas tavaiṣa upatiṣṭhatām || 6 ||
Namaskāram
FATHER:
िपत स्वगर्ः िपत धमर्ः, िपत िह परमं तपः । िपतिर प्रीितम् आपन्ने प्रीयन्ते सवर् देवताः ॥
िपता मे परमो धमर्ः िपता मे परमं तपः । स्वगर्ः िपता मे तत् तृप्तौ तृप्तम् अस्त्यिखलं जगत् ॥
pita svargaḥ pita dharmaḥ, pita hi paramaṁ tapaḥ |
pitari prītim āpanne prīyante sarva devatāḥ ||
pitā me paramo dharmaḥ pitā me paramaṁ tapaḥ |
svargaḥ pitā me tat tṛptau tṛptam astyakhilaṁ jagat ||
My father is my highest Dharma. My father is my highest Tapas. My father is my Heaven. On my father
being satisfied, the whole Universe is satisfied.
MOTHER:
माता स्वगर्ः माता धमर्ः, माता िह परमं दया । मातिर प्रीितम् आपन्ने प्रीयन्ते सवर् देवताः ॥
माता मे परमो धमर्ः माता मे परमं दया । स्वगर्ः माता मे तत् तृप्तौ तृप्तम् अस्त्यिखलं जगत् ॥
mātā svargaḥ mātā dharmaḥ, mātā hi paramaṁ dayā |
mātari prītim āpanne prīyante sarva devatāḥ ||
mātā me paramo dharmaḥ mātā me paramaṁ dayā |
svargaḥ mātā me tat tṛptau tṛptam astyakhilaṁ jagat ||
My mother is my highest Dharma. My mother is my highest compassion. My mother is my Heaven. On
my mother being satisfied, the whole Universe is satisfied.
नािस्त मातृ समाछाया नािस्त मातृसमा गितः । नािस्त मातृ समं त्राणं नािस्त मातृ समा िप्रया ॥
111
nāsti mātṛ samā chāyā nāsti mātṛ samā gatiḥ |
nāsti mātṛ samaṁ trāṇaṁ nāsti mātṛ samā priyā ||
There is no shade (protection against the sun) like the mother. There is no refuge like the mother. There
is no defense like the mother. There is no one so dear as the mother.
BOTH PARENTS:
मातरं िपतरं चैव साक्षात् प्रत्यक्ष देवताम् । जनन्या विद्धर्तो दे हो जनकेन प्रपोिषतः ।
तस्मात् कृतज्ञ भावेन भूयो भूयो नमाम्यहम् ॥
mātaraṁ pitaraṁ caiva sākṣāt pratyakṣa devatām |
jananyā varddhito deho janakena prapoṣitaḥ |
tasmāt kṛtajña bhāvena bhūyo bhūyo namāmyaham ||
My mother and father are my directly perceptible deities. My body was produced by my mother and
nurtured by my father, therefore in profound gratitude I salute both of them again and again.

112
SĀMVATSARIKA PIṆḌA-ŚRĀDDHAM
(Annual memorial rite for 3 generations— Drāhya sūtreṇa)
v Place 3 kūrcas on 3 āsanas and place three bhojan pātras in front of them.
v ācamanam — wear the pavitrī
पूता ब्रह्म पिवत्रेण, पूत सूयर्स्य रिश्मिभः । सवर् तीथर् जलं पुण्यं, पावनं सवर् कारणं ॥
pūtā brahma pavitreṇa, pūta sūryasya raśmibhiḥ |
sarva tīrtha jalaṁ puṇyaṁ, pāvanaṁ sarva kāraṇaṁ ||
1. Rakṣa Dīpa Sthāpanam
भो दीप ब्रह्म रूपस्त्वं कमर्साक्षी ह्यिवघ्नकृत् ।यावत्कमर् समािप्तस्स्यात् तावत्त्वं सुिस्थरो भव ॥

v Scatter til on everything
v Sprinkle water on everything

Namaskāram
नमो ब्रह्मण्य देवाय गो-ब्राह्मण िहताय च ।जगद्-िहताय कृष्णाय गोिवन्दाय नमो नमः ॥

namas svadhāyai svāhāyai nityam eva namo namaḥ ||
ईशानः िपतृ-रूपेण महा-देव महेश्वरः । प्रीयतां भगवान् ईशः परमात्मा सदा-िशवः ॥

īśānaḥ pitṛ-rūpeṇa mahā-deva maheśvaraḥ |
prīyatāṁ bhagavān īśaḥ paramātmā sadā-śivaḥ ||
May the Lord Siva in the form of the manes, who is the great Lord of Splendour, the Perfect One, the
Self of the Universe, the ever-blessed, the Absolute be pleased.
113
ॐ देवेभ्यो नमः ॥ oṁ devebhyo namaḥ ||

ॐ िपतृ िपतामहः प्रिपतामाहेभ्यो नमः ॥
oṁ pitṛ pitāmahaḥ prapitāmāhebhyo namaḥ ||
ॐ श्राद्ध संरक्षक श्री महा िवष्नवे नमः ॥
oṁ śrāddha saṁrakṣaka śrī mahā viṣnave namaḥ ||
2. Śrāddha Saṅkalpaḥ
मानसं वािचकं पापं कमर्णा समुपािजर् तम् । श्री राम स्मरणेनैव व्यपोहित न शंशयः ॥
mānasaṁ vācikaṁ pāpaṁ karmaṇā samupārjitam |
śrī rāma smaraṇenaiva vyapohati na śaṁśayaḥ ||
Saṅkalpaḥ हिरः ॐ तत् सत् श्री-गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द अस्य श्री भगवतो महा पुरुषस्य
िवष्णोराज्ञया प्रवतर्मानस्य आद्य ब्रह्मणो िद्वतीय पराधेर् श्री श्वेतवराह कल्पे वैवस्वत मन्वन्तरे
किलयुगे प्रथम पादे अिस्मन् वतर्मानानां व्यावहािरकाणां प्रभवादीनां षष्ट्याः संवत्सराणां
मध्ये _________ नाम संवत्सरे _________ अयने _________ ऋतौ _________ मासे
_________ पक्षे _________ पुण्य ितथौ _________ वासर _________ नक्षत्र युक्तायां
अस्यां पुण्य ितथौ मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्म्:—
hariḥ oṁ tat sat śrī-govinda govinda govinda asya śrī bhagavato mahā puruṣasya
viṣṇorājñayā pravartamānasya ādya brahmaṇo dvitīya parārdhe śrī
śvetavarāha kalpe vaivasvata manvantare kaliyuge prathama pāde asmin
vartamānānāṁ vyāvahārikāṇāṁ prabhavādīnāṁ ṣaṣṭyāḥ saṁvatsarāṇāṁ madhye
_________ nāma saṁvatsare _________ ayane _________ ṛtau _________ māse
_________ pakṣe _________ puṇya tithau _________ vāsara _________ nakṣatra
yuktāyāṁ asyāṁ puṇya tithau mama upāta samasta durita kṣaya dvārā śrī
parameśvara prītyartham:—
अस्मत् िपतृ िपतामहः प्रिपतामहानां [मातृ िपतामही प्रिपतामहीनां] अक्षय्य तृप्त्य्-अथर्ं प्रित
सांवत्सिरक श्राद्धम् अहं किरष्ये ॥
asmat pitṛ pitāmahaḥ prapitāmahānāṁ [mātṛ pitāmahī prapitāmahīnāṁ] akṣayya
tṛpty-arthaṁ prati sāṁvatsarika śrāddham ahaṁ kariṣye ||
3. Viśvedeva Āvāhanam
v Take barley, kuśa and water in the right hand and offer it on the viśvedeva āsana.
पुरूरव-माद्रव संज्ञकानां िवश्वान् देवान् आवाहियष्ये । आवाहय ।

purūrava-mādrava saṁjñakānāṁ viśvān devān āvāhayiṣye | āvāhaya |
क्रतु दक्षो वसुः सभ्यः कालकामौ धुिरलोचनौ । पुरूरव माद्रवाश्चैव िवश्वेभ्यो देवेभ्यो नमः ॥
kratu dakṣo vasuḥ sabhyaḥ kālakāmau dhurilocanau |
purūrava mādravāścaiva viśvebhyo devebhyo namaḥ ||
114
4. Pitru Āvāhanam
FATHER — कश्यप गोत्रस्य ________ मम िपतुः साम्वत्सिरक श्राद्धे आवाहियष्ये ॥

kaśyapa gotrasya ________ mama pituḥ sāmvatsarika śrāddhe āvāhayiṣye ||
आयािह िपतृ गम्भीरैः पूव्यैर्ः सौम्य पादोतमैः । प्रजां अस्मभ्यं ददातु रियं च दीघार्युर् एव च ॥
हे मम िपतुः अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
āyāhi pitṛ gambhīraiḥ pūrvyaiḥ saumya pādotamaiḥ |
he pituḥ! asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
v Take til, kuśa and water in the right hand and offer it on the pitṛ āsana.
अस्मत् िपतृ िपतामहः प्रिपतामहानान् कश्यप गोत्रानाम् ___Father__, __Grandfather___,

_Great-grandfather__ अयार्णां वसु रुद्र आिदत्य [प्रद्युम सन्कषर्ण वासुदेव ] स्वरूपाणां
आवाहयािम । अयन्तु नः िपतरः अिस्मन् यज्ञे स्वधया मदन्तु ॥
asmat pitṛ pitāmahaḥ prapitāmahānān kaśyapa gotrānām ___Father__,
__Grandfather___, _Great-grandfather__ aryāṇām vasu, rudra, āditya [pradyuma
saṅkarṣana vāsudeva] rūpānām āvāhayāmi | ayantu naḥ pitaraḥ asmin yajñe
svadhayā madantu ||
MOTHER — कश्यप गोत्रस्य __________ मम मातुः साम्वत्सिरक श्राद्धे आवाहियष्ये ॥
kaśyapa gotrasya__________ mama mātuḥ sāmvatsarika śrāddhe āvāhayiṣye ||
आयािह मातृ गम्भीरैः पूव्यैर्ः सौम्य पादोतमैः । प्रजां अस्मभ्यं ददातु रियं च दीघार्युर् एव च ॥
हे मातुः! अिस्मन्कूचेर् आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
āyāhi mātṛ gambhīraiḥ pūrvyaiḥ saumya pādotamaiḥ |
he mātuḥ! asmin kūrce āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
v Take til, kuśa and water in the right hand and offer it on the mātṛ āsana.
अस्मत् मातृ, िपतामिह प्रिपतामहीनां कश्यप गोत्रानाम् __(Father’s Grandma) __, __(Father’s Great-
grandma) _, _(Father’s G.G. Grandma) __ गङ्गा यमुना सरस्वती रूपानाम् आवाहयािम । अयन्तु नः
मातरः अिस्मन् यज्ञे स्वधया मदन्तु ॥
asmat mātṛ, pitāmahi prapitāmahīnāṁ kaśyapa gotrānām __(Father’s Grandma) __,
__(Father’s Great-grandma) _, _(Father’s G.G. Grandma) __ gaṅgā yamunā sarasvatī
rūpānām āvāhayāmi | ayantu naḥ mātaraḥ asmin yajñe svadhayā madantu ||
5. Viṣṇu Āvāhanam
सहस्रशीषार् पुरुषः सहस्राक्षः सहस्रपात् । सवर्-व्यािप भुवः स्पशार्द् अध्यितष्ठद् दशाङ् गुलम् ॥
sahasraśīrṣā puruṣaḥ sahasrākṣaḥ sahasrapāt |
sarva-vyāpi bhuvaḥ sparśād adhyatiṣṭhad daśāṅgulam ||
श्राद्ध संरक्षक श्री महा-िवष्णुम् अिस्मन् कूचेर् आवाहयािम ।
115
śrāddha saṁrakṣaka śrī mahā-viṣṇum asmin kūrce āvāhayāmi |
v Take akṣata, kuśa and water in the right hand and offer it on the viṣṇu āsana.
6. Bhojana Pradāna
v Prepare two bhojan pātras – one for Vishnu and one for Pitru
v Face south pour water from the jala pātra in an anti-clockwise circular motion around the
bhojan pātra.
1. VIṢṆU-PĀTRE
v pour water around the plate
ॐ भूभुर्वस्स्वः — सत्यं त्वातेर्न पिरिसञ्चािम

oṁ bhūrbhuvas svaḥ — satyaṁ tvārtena parisiñcāmi
v recite gāyatrī mantra
v touch the pātra — right hand over the left hand palms up.
पृिथवी ते पात्रं द्यौर् अिपधानं ब्रह्मणस् त्वा मुखे जुहोिम स्वाहा । एको िवष्णुर् महद् भूतं पृथक्
भूतान्य्-अनेकशः । त्रीन् लोकान् व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते िवश्वभुग् अव्ययः ॥
िवष्णो हव्यगुं रक्षस्व ! देव-िपतृ स्वरूपी श्री जनादर्नः प्रीयताम् ॥
pṛthivī te pātraṁ dyaur apidhānaṁ brahmaṇas tvā mukhe juhomi svāhā | eko
viṣṇur mahad bhūtaṁ pṛthak bhūtāny-anekaśaḥ |
trīn lokān vyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśvabhug avyayaḥ || viṣṇo havyaguṁ
rakṣasva ! deva-pitṛ svarūpī śrī janārdanaḥ prīyatām ||
2. PITRU-PĀTRE
v pour water around the plate
ॐ भूभुर्वस्स्वः — सत्यं त्वातेर्न पिरिसञ्चािम
oṁ bhūrbhuvas svaḥ — satyaṁ tvārtena parisiñcāmi
v recite gāyatrī mantra
v touch the pātra — left hand over the right hand.
पृिथवी ते पात्रं द्यौर् अिपधानं ब्रह्मणस् त्वा मुखे जुहोिम स्वाहा । एको िवष्णुर् महद् भूतं पृथक्
भूतान्य्-अनेकशः । त्रीन् लोकान् व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते िवश्वभुग् अव्ययः ॥
pṛthivī te pātraṁ dyaur apidhānaṁ brahmaṇas tvā mukhe juhomi svāhā |
eko viṣṇur mahad bhūtaṁ pṛthak bhūtāny-anekaśaḥ | trīn lokān vyāpya bhūtātmā
bhuṅkte viśvabhug avyayaḥ ||
िपतृ िपतामहः प्रिपतामहेभ्यः स्वधा कव्यं न मम ॥
pitṛ pitāmahaḥ prapitāmahebhyaḥ svadhā kavyaṁ na mama ||
7. Arghya-pātra Nirmāṇam
v Prepare 3 arghya-pātras as follows:—
116
v Add sesame seeds
ितलाः पापहराः िनत्यं िवष्णोदेर् ह समुद्भवाः । महषेर्ः गोत्र संभूताः कश्यपस्य ितलास् स्मृताः ॥
v Remove the pavitraka placing it on the bhojan pātra facing north.
v Recite the following saṅkalpa—
ॐ कश्यप गोत्रस्य ________ नाम मम िपतुः [________ नाम्न्याः मम मातुः] अद्यािस्मन्

सांवत्सिरक श्राद्धे एष अघर्स् ते नमः ॥
oṁ kaśyapa gotrasya ________ nāma mama pituḥ [________ nāmnyāḥ mama
mātuḥ] adyāsmin sāṁvatsarika śrāddhe eṣa arghas te namaḥ ||
ॐ िपत्रे स्थानम् अिस ॥oṁ pitre sthānam asi ||
8. Piṇḍa Pradānam
v Make 3 piṇḍas of rice-flour, ghee, til, and honey.
v Spread 3 blades of darbha with their tips to the South
FATHER
v Sprinkle water on them.
यथा चक्रायुधो िवष्णुस् त्रैलोक्यं पिर-रक्षित । एवं मण्डल तोयं तु सवर् भूतािन रक्षतु ॥
yathā cakrāyudho viṣṇus trailokyaṁ pari-rakṣati |
evaṁ maṇḍala toyaṁ tu sarva bhūtāni rakṣatu ||
माजर्यन्तां मम िपतरः । माजर्यन्तां मम िपतामहाः । माजर्यन्तां मम प्रिपतामहाः ॥
mārjayantāṁ mama pitaraḥ | mārjayantāṁ mama pitāmahāḥ |
mārjayantāṁ mama prapitāmahāḥ ||
May my father, my grandfather and my great grandfather be illustrious with spiritual knowledge.
v Offer the piṇḍas from the pitru-tīrtha.
117
एतत् ते अस्मत् िपतुः कश्यप गोत्रस्य ________ वसु-रूप/प्रद्युम -रूप ये च त्वाम् अनु ॥
etat te asmat pituḥ kaśyapa gotrasya ________ vasu-rūpa/pradyuma -rūpa ye ca
tvām anu ||
O my father of the clan of ________ by the name of ________ who is in the form of the
Vasus/pradyumna, this is for you and those who follow you.
एतत् ते अस्मत् िपतामहः कश्यप गोत्रस्य ________ रुद्र-रूप/सङ्कषर्न रूप ये च त्वाम् अनु ॥
asmat pitāmahaḥ kaśyapa gotrasya ________ rudra-rūpa/saṅkarṣana rūpa ye ca
tvām anu ||
O my grandfather of the clan of ________ by the name of ________ who is in the form of the
Rudras/sankarṣana , this is for you and those who follow you.
एतत्ते अस्मत् प्रिपतामः कश्यप गोत्रस्य ________ आिदत्य-रूप/वसुदेव रूप ये च त्वामनु ॥

etat te etat te asmat prapitāmaḥ kaśyapa gotrasya ________ āditya-
rūpa/vasudeva rūpa ye ca tvām anu ||
O my great-grandfather of the clan of ________ by the name of ________ who is in the form of the
Adityas/vasudeva, this is for you and those who follow you.
pādyam इदं पाद्यम् idaṁ pādyam

ācamanīyam इदं आचमनीयम् idaṁ ācamanīyam
snānīyaṁ इदं सुस्नानीयं idaṁ su-snānīyaṁ
vastram आच्छादन अथर्ं इदं वस्त्रम् [सूत्र दभार्न् वा]
ācchādana arthaṁ idaṁ vastram [sūtra darbhān vā]
yajñopavītam इमे यज्ञोपवीते ime yajñpavīte
gandham एष गन्धः eṣa gandhaḥ
tilākṣata इमे ितलाक्षताः ime tilākṣatāḥ
puṣpāni इमािन पुष्पािन श्री तुलसी दलािन च imāni puṣpāni śrī tulasī dalāni ca
dhūpam घ्राण तृिप्त अथर्ं अयं वो धूपः ghrāṇa tṛpti arthaṁ ayaṁ vo dhūpaḥ
dīpam अवलोकन अथर्ं अयं वो दीपः avalokana arthaṁ ayaṁ vo dīpaḥ
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य _______, _______, _______, नाम मम िपतुः, िपतामह,
प्रिपतामहानाम् [कश्यप गोत्रस्य _______, _____, ______, नाम्नीं मात्रे, िपतामिह
प्रिपतामहीनां] सांवत्सिरक श्राद्धे एतािन अचर्नािन गन्ध पुष्प धूप दीप ताम्बूलािन ते स्वधा ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya _______, _______, _______, nāma mama pituḥ,
pitāmaha, prapitāmahānām [kaśyapa gotrasya _______, _______, _______,
nāmnīṁ mātre, pitāmahi, prapitāmahīnāṁ] sāṁvatsarika śrāddhe etāni arcanāni
gandha puṣpa dhūpa dīpa tāmbūlāni te svadhā ||
v Sprinkle water and til on the balls.
माजर्यन्तां मम िपतरः । mārjayantāṁ mama pitaraḥ |
118
माजर्यन्तां मम िपतामहाः । mārjayantāṁ mama pitāmahāḥ |

माजर्यन्तां मम प्रिपतामहाः ॥ mārjayantāṁ mama prapitāmahāḥ ||
May my father, my grandfather and my great grandfather be illustrious with spiritual knowledge.
MOTHER
v Sprinkle water on the darbha.
माजर्यन्तां मम मातरः । mārjayantāṁ mama mātaraḥ |
माजर्यन्तां मम िपतामह्यः । mārjayantāṁ mama pitāmahyaḥ |
माजर्यन्तां मम प्रिपतामह्यः ॥ mārjayantāṁ mama prapitāmahyaḥ ||
v Offer the piṇḍas from the pitru-tīrtha.
एतत्ते अस्मत्मातः कश्यप गोत्रस्य __(Mother)_ गङ् गा-रूिपनी ये च त्वाम् अनु ॥
एतत्ते अस्मित्पतामिह (Father's Grandma) कश्यप गोत्रस्य ______यमुन-रूिपनी ये च त्वामनु ॥
एतत्ते अस्मत्प्रिपतामिह (Father's G. Grandma), कश्यप गोत्रस्य ______ सरस्वती रूिपनी ये च
त्वाम् अनु ॥
etat te asmat mātaḥ kaśyapa gotrasya __(Mother)__ gaṅgā-rūpinī ye ca tvām anu
||etat te asmat pitāmahi (Father's Grandma) kaśyapa gotrasya ________ yamuna-
rūpinī ye ca tvām anu ||
etat te asmat prapitāmahi (Father's G. Grandma), kaśyapa gotrasya ______ sarasvatī-
rūpinī ye ca tvām anu ||
v Offer upacāras as previously
v Sprinkle water and til on the balls.
माजर्यन्तां मम मातरः । mārjayantāṁ mama mātaraḥ |

माजर्यन्तां मम िपतामह्यः । mārjayantāṁ mama pitāmahyaḥ |
माजर्यन्तां मम प्रिपतामह्यः ॥ mārjayantāṁ mama prapitāmahyaḥ ||
May my mother my grandmother and my great grandmother be illustrious with spiritual knowledge,
िवश्वेभ्यो देवेभ्यो नमः िपतृ िपतामहः प्रिपतामेभ्यो नमः॥ श्राद्ध संरक्षक श्री महािवष्णवे नमः ॥
viśvebhyo devebhyo namaḥ ||
pitṛ pitāmahaḥ prapitāmebhyo namaḥ ||
śrāddha saṁrakṣaka śrī mahāviṣṇave namaḥ ||
v Face south pour water from the jala pātra in an anti-clockwise circular motion around
the bhojan pātra.
यथा चक्रायुधो िवष्णुस्त्रैलोक्यं पिर-रक्षित । एवं मण्डल तोयं तु सवर् भूतािन रक्षतु ॥
119
9. Āma Dānam (Donation of raw foodstuffs)
FATHER — कश्यप गोत्रस्य ____________ मम िपतुः साम्वत्सिरक श्राद्धे अस्मत् िपतृ

तृप्त्यथर्ं ब्राह्मण भोजन पयार्प्तं दास्यमानम् अन्नं तन् िनष्क्रयीभूतं िकिञ्चद् िहरण्यािदकं वा अमृत
रूपेण स्वाहा सम्पद्यतां वृद्धः ॥
kaśyapa gotrasya ____________ mama pituḥ sāmvatsarika śrāddhe asmat pitṛ
tṛptyarthaṁ brāhmaṇa bhojana paryāptaṁ dāsyamānam annaṁ tan
vṛddhiḥ ||
MOTHER — कश्यप गोत्रस्य _______ मम मातुः साम्वत्सिरक श्राद्धे अस्मत् मातृ तृप्त्यथर्ं
ब्राह्मण भोजन पयार्प्तं दास्यमानम् अन्नं तन् िनष्क्रयीभूतं िकिञ्चद् िहरण्यािदकं वा अमृत रूपेण
स्वाहा सम्पद्यतां वृद्धः ॥
kaśyapa gotrasya _______ mama mātuḥ sāmvatsarika śrāddhe asmat mātṛ
tṛptyarthaṁ brāhmaṇa bhojana paryāptaṁ dāsyamānam annaṁ tan
vrddhiḥ ||
िहरण्यगभर् गभर्स्थं हेम िबज िवभावसो ॰ ॥
hiraṇyagarbha garbhasthaṁ hema bija vibhāvaso etc. ||
10. Namaskāraḥ
तेऽिस्मन् समस्ता मम पुष्प गन्ध धूपाम्बु भोज्यािद िनवेदनेन ।

तथािग्न होमेन च यािन्त तृिप्तं सदा िपतृभ्यः प्रणतोऽिस्म तेभ्यः ॥
te'smin samastā mama puṣpa gandha dhūpāmbu bhojyādi nivedanena |
tathāgni homena ca yānti tṛptiṁ sadā pitṛbhyaḥ praṇato'smi tebhyaḥ ||
Let these manes be delighted and satiated by my offerings of flowers, incense, water and foodstuffs as
well as by Agnihoma. I bow unto those manes always.
ॐ-काराक्षर िवजातं दीप्तं पावक मण्डलम् । िपतृ-गुह्य प्रजापितः ब्रह्मा िपतर नमाम्यहम् ॥
oṁ-kārākṣara vijātaṁ dīptaṁ pāvaka maṇḍalam |
pitṛ-guhya prajāpatiḥ brahmā pitara namāmyaham ||
हुं-काराक्षर िवजातं शरच्-चन्द्र सु-िनमर्लम् । िपतृ-उष्णीष िशव त्वं िवष्णु िपतर नमाम्यहम् ॥
huṁ-kārākṣara vijātaṁ śarac-candra su-nirmalam |
pitṛ-uṣṇīṣa śiva tvaṁ viṣṇu pitara namāmyaham ||
अः-काराक्षर िवजातं नक्षत्र-देव मण्डलम् । िपतृ-महा-सूक्ष्म-ज्ञानं तय िपतर भैरवम् ॥
aḥ-kārākṣara vijātaṁ nakṣatra-deva maṇḍalam |
pitṛ-mahā-sūkṣma-jñānaṁ taya pitara bhairavam ||
120
11. Prārthana
आिशषो मे प्रदीयन्तां िपतरः करुणा-मयाः । वेदास् सन्ततयोः िनत्यं वद्धर् न्तां बान्धवाः मम ॥
पातारो मे िववद्धर् न्तां बहून्य्-अन्नािन सन्तु मे । यािचतारस्सदा सन्तु मा च याचािम कञ्चन ॥
āśiṣo me pradīyantāṁ pitaraḥ karuṇā-mayāḥ |
vedās santatayoḥ nityaṁ varddhantāṁ bāndhavāḥ mama ||
pātāro me vivarddhantāṁ bahūny-annāni santu me |
yācitāras-sadā santu mā ca yācāmi kañcana ||
िपता स्वगर्ः िपता धमर्ः िपता िह परमं तपः । िपतिर प्रीितम् आपन्ने प्रीयन्ते सवर् देवताः ॥
pitā svargaḥ pitā dharmaḥ, pitā hi paramaṁ tapaḥ |
My father is my highest Dharma. My father is my highest Tapas. My father is my Heaven. On my
father being satisfied, the whole Universe is satisfied.
My mother is my highest Dharma. My mother is my highest compassion. My mother is my
Heaven. On my mother being satisfied, the whole Universe is satisfied.
नािस्त मातृसमा छाया नािस्त मातृसमा गितः। नािस्त मातृसमं त्राणं नािस्त मातृ समा िप्रया ॥
There is no shade (protection against the sun) like the mother. There is no refuge like the mother. There
is no defense like the mother. There is no one so dear as the mother.
12. Visarjana
KĀRTĀ — अिस्मन् विषर् क -श्राद्धे न्यूनाितिरक्तो यो िविधः स उपिवष्ट ब्राह्मणानां वचनान् सवर्ः
पिरपूणोर्ऽस्तु ॥
asmin varṣika -śrāddhe nyūnātirikto yo vidhiḥ sa upaviṣṭa brāhmaṇānāṁ
vacanān sarvaḥ paripūrṇo'stu ||
121

KĀRTĀ — विषर् क-श्राद्धं संपन्नम् । varṣika-śrāddhaṁ saṁpannam ||

v rakṣa-dīpa nirvāpaṇam
KĀRTĀ (with water in his hand) — अनेन कृत साम्वत्सिरक-श्राद्धे न िपतरः कमार्ङ्ग देवताः
प्रजापितश्च प्रीयताम् ॥
anena kṛta sāmvatsarika-śrāddhena pitaraḥ karmāṅga devatāḥ prajāpatiśca
prīyatām ||
नमस्येऽहं िपतृन् मत्यैर्ः अच्यर्न्ते भुिव ये सदा । श्राद्धे षु श्रद्धयाभीष्ट लोक पुिष्ट प्रदाियनः ॥
I bow with devotion to the manes who, propitiated by people in this world with perfect faith,
grant nourishment & prosperity.
नमस्येऽहं िपतृञ्च्छ्राद्धे शूद्रैरिप च भिक्तः । सन्तप्यर्न्ते जगत्कृत्स्नं नाम्ना ख्याताः सुकािलनः ॥

I bow with devotion to the manes whom the common people propitiate with great devotion
and who are known as Sukalins.
v Place 3 kuśas on the piṇḍa then recite the following and offer water or milk.
सोमस्य ये रिश्मषु येऽकर्-िबम्बे शुक्ले िवमाने च सदा वसिन्त ।

तृप्यन्तु तेऽिस्मन् िपतरोऽन्नतो यैर् गन्धािदना पुिष्टम् इतो व्रजन्तु ॥
somasya ye raśmiṣu ye'rka-bimbe śukle vimāne ca sadā vasanti |
tṛpyantu te'smin pitaro'nnato yair gandhādinā puṣṭim ito vrajantu ||
Those who dwell in the rays of the moon, or in the disc of the sun or in a white aerial chariot forever
shall be propitiated by this. Let those manes be nourished by the food oblations, water and fragrance.
v Take the piṇḍa and smell it – later consign it to water or feed to the crows.
v Shake the arghya-pātra.
122
उित्तष्ठत िपतृ िपतामहः प्रिपतामहाः ॥ uttiṣṭhata pitṛ pitāmahaḥ prapitāmahāḥ ||

उित्तष्ठत िवश्वेदेवाः ॥ uttiṣṭhata viśvedevāḥ ||
उित्तष्ठत श्राद्ध संरक्षक श्रीमहािवष्णो ॥ uttiṣṭhata śrāddha saṁrakṣaka śrī mahā-viṣṇo ||
मन्त्र हीनं िक्रया हीनं भिक्त हीनं िद्वजोत्तमाः । श्राद्ध संपूनर्तां यातु प्रसादात् भवतां मम ॥
mantra hīnaṁ kriyā hīnaṁ bhakti hīnaṁ dvijottamāḥ |
śrāddha saṁpūrnatāṁ yātu prasādāt bhavatāṁ mama ||
These obsequies are deficient in mantras, rite and in devotion O Best of Brahmins! By your
benediction may these obsequies be complete.
If inadvertently a slip occurs while one is performing a sacrifice, mere remembrance of Vishnu rectifies
the fault. This is what is laid down by the Vedas.
यत्पाद पङ् कज स्मरणाद् यस्य नाम जपादिप ।न्यूनं कमर् भवेत्पूणर्ं तं वन्दे साम्बम् ईश्वरम् ॥
yat pāda paṅkaja smaraṇād yasya nāma japād api |
nyūnaṁ karma bhavet pūrṇaṁ taṁ vande sāmbam īśvaram ||
Through the remembrance of the Lotus Feet of Lord Siva and through reciting His holy name . A
deficient work becomes perfect. I salute Lord Siva.
ॐ िवष्णवे नमः । ॐ िवष्णवे नमः । ॐ िवष्णवे नमः ॥

oṁ viṣṇave namaḥ | oṁ viṣṇave namaḥ | oṁ viṣṇave namaḥ |
ॐ साम्ब-सदा-िशवाय नमः । ॐ साम्ब-सदा-िशवाय नमः । ॐ साम्ब-सदा-िशवाय नमः ॥
oṁ sāmba-sadā-śivāya namaḥ | oṁ sāmba-sadā-śivāya namaḥ |
oṁ sāmba-sadā-śivāya namaḥ |
अनेन कृत सांवत्सिरक एकोिद्दष्ट श्राद्धे न िपतृ-रूपी जनदर्नः प्रीयतां न मम ॥
anena kṛta sāṁvatsarika ekoddiṣṭa śrāddhena pitṛ-rūpī janardanaḥ prīyatāṁ na
mama
13. Dakṣina Dānam
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ मम िपतुः/मातुः कृतैत्तत् सांवत्सिरक श्राद्ध प्रितष्ठाथर्ं इदं
िहरण्यम् ___________ गोत्राय ________ शमर्णे ब्राह्मणाय तुभ्यम् अहं सम्प्रददे ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya__________ mama pituḥ/mātuḥ kṛtaittat sāṁvatsarika
śrāddha pratiṣṭhārthaṁ idaṁ hiraṇyam ___________ gotrāya ________ śarmaṇe
brāhmaṇāya tubhyam ahaṁ sampradade ||
123
VARṢIKA EKODDIṢṬHA ŚRĀDDHA

(Northern - For a single parent)
Requirements:–
1 bunch white flowers, raw rice 500gms, mango leaves x 5, rice-flour 500 gms, small bananas
x 6, betel leaves x 1 pkt, banana leaves x 2. Cook a selection of food that was like by the
deceased.
v Ācamanam - wear the pavitrī

पूता ब्रह्म पिवत्रेण, पूत सूयर्स्य रिश्मिभः । सवर् तीथर् जलं पुण्यं, पावनं सवर् कारणं ॥
pūtā brahma pavitreṇa, pūta sūryasya raśmibhiḥ |
sarva tīrtha jalaṁ puṇyaṁ, pāvanaṁ sarva kāraṇaṁ ||
1. Rakṣa Dīpa Sthāpanam
भो दीप ब्रह्म रूपस्त्वं कमर्साक्षी ह्यिवघ्नकृत् ।यावत्कमर् समािप्तस्स्यात् तावत्त्वं सुिस्थरो भव ॥

2. Ārambhaḥ
श्राद्ध भूमौ गयां ध्यात्वा ध्यात्वा देवं गदाधरम् । स्विपतृन् मनसा ध्यात्वा ततः श्राद्धं समाचरेत् ॥
śrāddha bhūmau gayāṁ dhyātvā dhyātvā devaṁ gadādharam |
svapitṛn manasā dhyātvā tataḥ śrāddhaṁ samācaret ||
Having imagined that the place of performance of the obsequies is Gaya, having worshipped the Lord
Gadadhara, and having mentally invoked the manes one should perform the rite.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । श्री गोिवन्द ३ । अस्य श्री भगवतो महा-पुरुषस्य श्री िवष्णोर्
आज्ञया प्रवतर्मानस्य आद्य ब्रह्मणः िद्वतीय पराधेर् श्री श्वेत वराह कल्पे वैवस्वत मन्वन्तरे
अष्ठािवं शतीत्तमे किल युगस्य प्रथम पादे जाम्बु-द्वीपे मेरोः दिक्षण िदग्-भागे िहरण्मय वषेर्
________ देशे ________ महा नगिर अन्तगर्ते व्यवहािरकानां प्रभवािद षिष्ठ संवत्सरानां मध्ये
________ नाम संवत्सरे ________ अयने ________ ऋतौ ________ मासे ________ पक्षे
________ ितथौ ________ वासर युक्तायां ________ नक्षत्र युक्तायाम् अस्यां पुण्य ितथौ,
मम उपात समस्त दुिरत-क्षय द्वार श्री परमेश्वर िप्रत्यथर्म्
hariḥ oṁ tat sat | śrī govinda 3 | asya śrī bhagavato mahā-puruṣasya śrī viṣṇor
ājñayā pravartamānasya ādya brahmaṇaḥ dvitīya parārdhe śrī śveta varāha kalpe
vaivasvata manvantare aṣṭhāviṁśatīttame kali yugasya prathama pāde jāmbu-
dvīpe meroḥ dakṣiṇa dig-bhāge hiraṇmaya varṣe ________ deśe ________ mahā
nagari antargate vyavahārikānāṁ prabhavādi ṣaṣṭhi saṁvatsarānāṁ madhye
________ nāma saṁvatsare ________ ayane ________ ṛtau ________ māse
________ pakṣe ________ tithau ________ vāsara yuktāyāṁ ________ nakṣatra
yuktāyām asyāṁ puṇya tithau, mama upāta samasta durita-kṣaya dvāra śrī
124
parameśvara prityartham
अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम अस्मत् िपतुः, [________ नाम्नीः अस्मत् मातुः] शास्त्रोक्त
फल प्राप्त्यथर्ं सांवत्सिरक एकोिद्दष्ट श्राद्धम् अहं किरष्ये ॥
adya kaśyapa gotrasya ________ nāma asmat pituḥ, [________ namnīḥ asmat
mātuḥ] śāstrokta phala prāptyarthaṁ sāṁvatsarika ekoddiṣṭa śrāddham ahaṁ
kariṣye ||
today, on this meritorious day, I will perform the annual memorial rites for my father/mother
...................... of the clan of ................... in order to obtain all the benefit mentioned in the scriptures.

3. Karma Pātra Sādhanam
decorate the four sides with sandal paste and kumkum. Cover the mouth of the vessel with
the right hand or show the ankusha mudra.
v Recite the following ślokas:—
आवाहयाम्यहं देवं वरुणं भुवनेश्वरम् । सवौर्षिधरसं िदव्यम् अमृतं प्राण-धारकम् ॥ १ ॥ अपांपते

जगन्-नाथ रस रूप गदाधर । पद्मोद्भव इहा-गच्छ शक्रेण सिहतः प्रभो ॥ २ ॥ सगणश्च सभायर्श्च
िशशुमारैक वाहन । एिह देव जलाध्यक्ष पात्रेऽिस्मन् सिन्निधम् कुरु ॥ ३ ॥
śiśumāraika vāhana |ehi deva jalādhyakṣa pātre'smin sannidhiṁ kuru || 3 ||
oṁ karma-pātraṁ susaṁpannam astu |
v Recite the following mantra and sprinkle everything:—
अपिवत्रः पिवत्रो वा सवार्वस्थं-गतोिप वा । apavitraḥ pavitro vā etc.
4. Dik Rakṣaṇa
v The kartā stands and salutes the directions.
ॐ प्राच्यै िदशे नमः। ॐ दिक्षणस्यै िदशे नमः। ॐ प्रतीच्यै िदशे नमः। ॐ उदीच्यै िदशे नमः।
ॐ अन्तिरक्षाय नमः। ॐ भूम्यै नमः। ॐ ब्रह्मणे नमः। ॐ िवष्णवे नमः। ॐ रुद्राय नमः॥
oṁ prācyai diśe namaḥ | oṁ dakṣiṇasyai diśe namaḥ | oṁ pratīcyai diśe namaḥ |
125
oṁ udīcyai diśe namaḥ | oṁ antarikṣāya namaḥ | oṁ bhūmyai namaḥ | oṁ
brahmaṇe namaḥ | oṁ viṣṇave namaḥ | oṁ rudrāya namaḥ ||
पूवेर् नारायणः पातु वािरजासस्तु दिक्षणे । प्रद्युमः पिश्चमे पातु वासुदेवस् तथोत्तरे ।
ऊध्वर्ं गोवधर्नो रक्षेद् अधस्ताच्च ित्रिवक्रमः ॥
pūrve nārāyaṇaḥ pātu vārijāsastu dakṣiṇe |
pradyumaḥ paścime pātu vāsudevas tathottare |
ūrdhvaṁ govardhano rakṣed adhastācca trivikramaḥ ||
v scatter til
अपक्रामन्तु भूतािन िपशाचाः सवर्तो िदशम् । सवेर्षाम् अिवरोधेन ब्रह्म कमर् समारभे ॥
apakrāmantu bhūtāni piśācāḥ sarvato diśam |
sarveṣām avirodhena brahma karma samārabhe ||
I am about to begin a sacred duty so may all the elementals and ghosts please depart to all
directions so that the work may be done unobstructed.
5. Bhūmi-sahita Viṣṇu Pūjana

v Holding a flower recite the following dhyāna śloka

śāntākāraṁ bhujaga-śayanaṁ padma-nābhaṁ sureśaṁ viśvādhāraṁ gagana-
dhyāna-gaṁyaṁ vande viṣṇuṁ bhava-bhaya-haraṁ sarva-lokaikanātham ||
ॐ भूिम-पत्नी सिहताय िवष्णवे नमः
oṁ bhūmi-patnī sahitāya viṣṇave namaḥ
v Offer pañcopacāra pujā to a salagrama or a kumbha.
v Place a kūrca on the Pitri-sthāna, take a flower and recite:–
6. Pitri Dhyānam
ॐ-काराक्षर िवजातं दीप्तं पावक मण्डलम् । िपतृ-गुह्य प्रजापितः ब्रह्मा िपतर नमाम्यहम् ॥
oṁ-kārākṣara vijātaṁ dīptaṁ pāvaka maṇḍalam |
pitṛ-guhya prajāpatiḥ brahmā pitara namāmyaham ||
हुं-काराक्षर िवजातं शरच्-चन्द्र सु-िनमर्लम् । िपतृ-उष्णीष िशव त्वं िवष्णु िपतर नमाम्यहम् ॥
huṁ-kārākṣara vijātaṁ śarac-candra su-nirmalam |
pitṛ-uṣṇīṣa śiva tvaṁ viṣṇu pitara namāmyaham ||
अः-काराक्षर िवजातं नक्षत्र-देव मण्डलम् । िपतृ-महा-सूक्ष्म-ज्ञानं तय िपतर भैरवम् ॥
aḥ-kārākṣara vijātaṁ nakṣatra-deva maṇḍalam |
pitṛ-mahā-sūkṣma-jñānaṁ taya pitara bhairavam ||
Āsana-dāna
v On the pitri āsana place three darbhas – points facing South
v Take til, kuśa and water in the right hand and offer it on the pitṛ āsana with the mantra
126
आयािह िपतुः [मातुः] गम्भीरैः पूव्यैर्ः सौम्य पादोतमैः । प्रजां अस्मभ्यं ददातु रियं च दीघार्युर्
एवच ॥
इमे भुग्नयोः/पुष्पयोः िपतृण्/मातुः आवाहयािम । इदं ते आसनम् ॥
āyāhi pituḥ [mātuḥ f] gambhīraiḥ pūrvyaiḥ saumya pādotamaiḥ |
ime bhugnayoḥ/puṣpayoḥ pitṛṇ/mātuḥ āvāhayāmi | idaṁ te āsanam ||
7. Arghya-pātra Nirmāṇā
v Add sesame seeds
ितलाः पाप-हराः िनत्यं िवष्णोदेर् ह समुद्भवाः । महषेर्ः गोत्र संभूताः कश्यपस्य ितलास् स्मृताः ॥
इदं तोयं यद् िवमलं पिवत्रं मङ् गलं िदव्यम् । सवर् किल कलुषञ्च प्रशमनं नमः स्वाहा ॥
िसद्धाथर् यव दू वार्िभर् गन्ध पुष्पाक्षतैयुर्तम् । ितल पुष्प समायुक्तं गृहाणाघ्यर्ं मया दत्तम् ॥
v Recite the following saṅkalpa—
अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम मम िपतुः [________ नाम्न्याः मम मातुः] अिस्मन्
सांवत्सिरक एकोिद्दष्ट श्राद्धे एष अघर्स्ते नमः ॥
adya kaśyapa gotrasya ________ nāma mama pituḥ [________ nāmnyāḥ mama mātuḥ]
asmin sāṁvatsarika ekoddiṣṭa śrāddhe eṣa arghas te namaḥ ||
v Place the argha-pātra on to the pitru āsana and then do not move or touch it again till the
end.
ॐ िपत्रे स्थानम् अिस oṁ pitre sthānam asi
8. Pitṛu Piṇḍa Pūjanam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । मम उपात ॰।
127
अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ मम िपत्रस्य [_________ मम मात्रे] साम्वत्सिरक

एकोिद्दष्ठ श्राद्ध िपण्ड-दानम् अहं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | mama upāta etc.
adya kaśyapa gotrasya __________ mama pitrasya [_________mama mātre]
sāmvatsarika ekoddiṣṭha śrāddha piṇḍa-dānam ahaṁ kariṣye ||
v In a ḍone place water, chandan, til, white flowers take it in the hands and say:
Arghya — अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ मम िपतुः/मातुः साम्वत्सिरक एकोिद्दष्ठ श्राद्ध िपण्ड-
स्थाने अत्रावने िनक्ष्व ते मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
adya kaśyapa gotrasya _______ mama pituḥ/mātuḥ sāmvatsarika ekoddiṣṭha
śrāddha piṇḍa-sthāne atrāvane nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām.
Piṇḍa — अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ मम िपतुः/मातुः साम्वत्सिरक एकोिद्दष्ठ श्राद्धे एष

िपण्डस् ते स्वधा ॥
adya kaśyapa gotrasya __________ mama pituḥ/mātuḥ sāmvatsarika ekoddiṣṭha
śrāddhe eṣa piṇḍas te svadhā ||
v Take the leaf-container in the hands and say the mantras and then pour over the piṇḍa
Arghya. — अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ मम िपतुः/मातुः साम्वत्सिरक एकोिद्दष्ठ श्राद्धे

िपण्डोपिर अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
adya kaśyapa gotrasya __________ mama pituḥ/mātuḥ sāmvatsarika ekoddiṣṭha
śrāddhe piṇḍopari atra pratyavane nikṣva te mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
pādyam इदं पाद्यम् idaṁ pādyam

snānīyaṁ इदं सुस्नानीयं idaṁ su-snānīyaṁ
vastram आच्छादन अथर्ं इदं वस्त्रम् [सूत्र दभार्न् वा]
ācchādana arthaṁ idaṁ vastram [sūtra darbhān vā]
yajñopavītam इमे यज्ञोपवीते ime yajñpavīte
gandham एष गन्धः eṣa gandhaḥ
tilākṣata इमे ितलाक्षताः ime tilākṣatāḥ
puṣpāni इमािन पुष्पािन श्री तुलसी दलािन च imāni puṣpāni śrī tulasī dalāni ca
dhūpam घ्राण तृिप्त अथर्ं अयं वो धूपः ghrāṇa tṛpti arthaṁ ayaṁ vo dhūpaḥ
128
dīpam अवलोकन अथर्ं अयं वो दीपः avalokana arthaṁ ayaṁ vo dīpaḥ

phalam इदं फलम् idaṁ phalam
tāmbūlam इदं ताम्बूलम् idaṁ tāmbūlam
dakṣiṇā एषा दिक्षणा eṣā dakṣiṇā
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य _________ मम िपतुः/मातुः सांवत्सिरक एकोिद्दष्ठ श्राद्धे एतािन
अचर्नािन गन्ध पुष्प धूप दीप ताम्बूलािन ते स्वधा ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya________ mama pituḥ/mātuḥ sāṁvatsarika ekoddiṣṭha
śrāddhe etāni arcanāni gandha puṣpa dhūpa dīpa tāmbūlāni te svadhā ||
v face east and do ācamanam
9. Bhojana Pradāna
v Face south pour water from the jala pātra in an anti-clockwise circular motion around
the bhojan pātra.
evaṁ maṇḍala toyaṁ tu sarvabhūtāni rakṣatu ||
v Prepare two bhojan pātras – one for Vishnu and one for Pitru
Gadādhara Svāmi
ॐ इदं अन्नं भू-सिहत गदाधराय नमः।
oṁ idaṁ annam – bhū-sahita gadādharāya namaḥ
v face east and do ācamanam.
v Pour some honey on the food with both hands.
मधुवाता ऋतायते मधु क्षरिन्त िसन्धवः । माध्वीनर्स्सन्त्वोषधीः ॥

madhuvātā ṛtāyate madhu kṣaranti sindhavaḥ | mādhvīrnas-santvoṣadhīḥ ||
Pātrālambhana
v kneel on the left knee
v touch the pātra — left hand under right hand over.
पृिथवी ते पात्रं द्यौर् अिपधानं ब्रह्मणस्त्वा मुखे जुहोिम स्वाहा ।

एको िवष्णुमर्हद् भूतं पृथक् भूतान्य्-अनेकशः ।
त्रीन् लोकान् व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते िवश्वभुग् अव्ययः ॥
िवष्णो हव्यगुं रक्षस्व! ॐ िवष्णवे स्वाहा हव्यं न मम ॥
pṛthivī te pātraṁ dyaur apidhānaṁ brahmaṇas tvā mukhe
juhomi svāhā |
eko viṣṇur mahad bhūtaṁ pṛthak bhūtāny-anekaśaḥ |
129
trīn lokān vyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśvabhug avyayaḥ ||
viṣṇo havyaguṁ rakṣasva ! oṁ viṣṇave svāhā havyaṁ na mama ||
v With the right thumb — indicate the food items:
ॐ इदं अन्नं । ॐ इमा आपः । ॐ इदं आज्यम् । ॐ इदं कव्यम् । ॐ एतान्युपकरणािन ॥

oṁ idaṁ annaṁ | oṁ imā āpaḥ | oṁ idaṁ ājyam | oṁ idaṁ kavyam |
oṁ etānyupakaraṇāni ||
1. Pitru ॐ इदं अन्नं िपतृभ्यो नमः oṁ idaṁ annam pitṛbhyo namaḥ
v Pour some honey on the food with both hands.
मधुवाता ऋतायते मधु क्षरिन्त िसन्धवः । माध्वीनर्स्-सन्त्वोषधीः ॥

madhuvātā ṛtāyate madhu kṣaranti sindhavaḥ | mādhvīrnas-santvoṣadhīḥ ||
Pātrālambhana
v kneel on the left knee
v touch the pātra — left hand under right hand over.
पृिथवी ते पात्रं द्यौर् अिपधानं ब्रह्मणस्त्वा मुखे जुहोिम स्वाहा ।

एको िवष्णुमर्हद्भू तं पृथक् भूतान्य्-अनेकशः ।
त्रीन्लोकान्व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते िवश्वभुग् अव्ययः ॥
िवष्णो हव्यगुं रक्षस्व! देव-िपतृ स्वरूपी श्री जनादर्नः प्रीयताम् ॥
pṛthivī te pātraṁ dyaur apidhānaṁ brahmaṇas tvā mukhe
juhomi svāhā |
eko viṣṇur mahad bhūtaṁ pṛthak bhūtāny-anekaśaḥ |
trīnlokān vyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśvabhug avyayaḥ ||
viṣṇo havyaguṁ rakṣasva! deva-pitṛ svarūpī śrī janārdanaḥ prīyatām ||
v िपत्रे स्वाहा हव्यं न मम ॥ pitre svāhā havyaṁ na mama ||With the right thumb —
touch each of the food items:
ॐ इदं अन्नं । ॐ इमा आपः । ॐ इदं आज्यम् । ॐ इदं कव्यम् । ॐ एतान्युपकरणािन ॥
oṁ idaṁ annaṁ | oṁ imā āpaḥ | oṁ idaṁ ājyam | oṁ idaṁ kavyam |
oṁ etānyupakaraṇāni ||
v Holding water and sesame in the right hand recite:—
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम अस्मत् िपत्रे [________ नाम्नीं अस्मत् मात्रे]
सांवत्सिरक एकोिद्दष्ठ श्राद्धे इदं अन्नं सोपस्करं ते स्वाहा ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya ________ nāma asmat pitre [________ nāmnīṁ asmat
mātre] sāṁvatsarika ekoddiṣṭha śrāddhe idaṁ annaṁ sopaskaraṁ te svāhā ||
v pour the water and sesame down beside the plate:
अन्न-हीनं िक्रया-हीनं िविध-हीनं च यद् भवेत् अिच्छद्रम् अस्तु तत् सवर्ं िपत्रादीनां प्रमादतः ॥
anna-hīnaṁ kriyā-hīnaṁ vidhi-hīnaṁ ca yad bhavet |
acchidram astu tat sarvaṁ pitrādīnāṁ pramādataḥ ||
130
v Face the east and do ācamanam, wear new pavitri.
v Wave a coal or burning camphor around the vedi
ये रूपािण प्रितमुञ्चमाना असुराः सन्तः स्वधया चरिन्त ।

परापुरो िनपुरो ये भरिन्त-अिग्नष्टांल्लोकात् प्रणुदाित-अस्मात् ॥
ye rūpāṇi pratimuñcamānā asurāḥ santaḥ svadhayā caranti |
parāpuro nipuro ye bharanti-agniṣṭāṁllokāt praṇudāti-asmāt ||
10. Akṣayyodaka Dāna
v Make the following offerings on the vedi.
Water — िशवा आपः सन्तु śivā āpaḥ santu

Flower — सौमनस्यम् अस्तु saumanasyam astu
Akṣataṁ — अक्षतं चिरष्टम् अस्तु akṣataṁ cariṣṭam astu
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य __________ अस्मत् िपतुः/_______ अस्मत् मातुः सांवत्सिरक
एकोिद्दष्ठ श्राद्धे दत्तैतद् अन्न पानािदकम् अक्षय्यम् अस्तु ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya __________ asmat pituḥ/_______ asmat mātuḥ sāṁvatsarika
ekoddiṣṭha śrāddhe dattaitad anna pānādikam akṣayyam astu ||
v Offer water on the piṇḍa.
ॐ अघोराः िपतरः सन्तु! oṁ aghorāḥ pitaraḥ santu!

ॐ ॐ िपतृ-क्षमा सुखाय नमः स्वाहा । oṁ oṁ pitṛ-kṣamā sukhāya namaḥ svāhā |
हुं उं िपतृ-क्षमा पूणार्य नमः स्वाहा । huṁ uṁ pitṛ-kṣamā pūrṇāya namaḥ svāhā |
अः अः िपतृ-शून्याय नमः स्वाहा । aḥ aḥ pitṛ-śūnyāya namaḥ svāhā |
11. Prārthana
पातारो मे िववद्धर् न्तां बहून्य्-अन्नािन सन्तु मे । यािचतारस्-सदा सन्तु मा च याचािम कञ्चन ॥
pātāro me vivarddhantāṁ bahūny-annāni santu me |
yācitāras-sadā santu mā ca yācāmi kañcana ||
May my compassionate ancestors grant me these blessings. May we continue in the pursuit of knowledge
and may my kinsmen and supporters increase. May we always have a surplus of food to share with
others and may we have many guests, may we have many petitioners but may we never need to petition
anyone.
िपता स्वगर्ः िपता धमर्ः, िपता िह परमं तपः । िपतिर प्रीितम् आपन्ने प्रीयन्ते सवर् देवताः ॥
131
My father is my highest Dharma. My father is my highest Tapas. My father is my Heaven. On my
father being satisfied, the whole Universe is satisfied.
My mother is my highest Dharma. My mother is my highest compassion. My mother is my Heaven. On
my mother being satisfied, the whole Universe is satisfied.
नािस्त मातृसमा छाया नािस्त मातृसमा गितः । नािस्त मातृसमं त्राणं नािस्त मातृ समा िप्रया ॥
There is no shade (protection against the sun) like the mother. There is no refuge like the mother.
There is no defense like the mother. There is no one so dear as the mother.
My and my father are my directly perceptible deities. My mother has given birth to me, and my father
has nurtured me and protected me, therefore out of gratitude I salute them again and again.
12. Visarjanam
Kartā — विषर् क-श्राद्धं संपन्नम् । varṣika-śrāddhaṁ saṁpannam |
Kartā — अिस्मन् विषर् क -श्राद्धे न्यूनाितिरक्तो यो िविधः स उपिवष्ट ब्राह्मणानां वचनान् सवर्ः
पिरपूणोर्ऽस्तु ॥
asmin varṣika -śrāddhe nyūnātirikto yo vidhiḥ sa upaviṣṭa brāhmaṇānāṁ vacanān
sarvaḥ paripūrṇo'stu ||

132


v Take the piṇḍa and smell it – later consign it to water or feed to the crows.
13. Dakṣina Dānam
Saṅkalpaḥ — ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम अस्मत् िपतुः, [________ नाम्नीः
अस्मत्
/मातुः कृतैत्तत् सांवत्सिरक एकोिद्दष्ट श्राद्ध प्रितष्ठाथर्ं इदं िहरण्यम् …… गोत्राय …। शमर्णे
ब्राह्मणाय तुभ्यम् अहं सम्प्रददे ॥
oṁ adya __________ gotra/gotre__________ mama pituḥ/mātuḥ kṛtaittat
sāṁvatsarika ekoddiṣṭa śrāddha pratiṣṭhārthaṁ idaṁ hiraṇyam …… gotrāya ….
śarmaṇe brāhmaṇāya tubhyam ahaṁ sampradade ||
14. Samarpanam
अनेन कृत सांवत्सिरक एकोिद्दष्ट श्राद्धे न िपतृ-रूपी जनदर्नः प्रीयतां न मम ॥
anena kṛta sāṁvatsarika ekoddiṣṭa śrāddhena pitṛ-rūpī janardanaḥ prīyatāṁ na mama
प्रायिश्चत्त अन्यशेषािण तपः कमार्त्मकािन वै । यािन तेषाम् अशेषाणां कृष्ण अनुस्मरणं परम् ॥
prāyaścitta anya śeṣāṇi tapaḥ karmātma kāni vai |
yāni teṣām aśeṣāṇāṁ kṛṣṇa anusmaraṇaṁ param ||
यत्पाद पङ् कज स्मरणाद्यस्य नाम जपादिप । न्यूनं कमर् भवेत् पूणर्ं तं वन्दे साम्बम् ईश्वरम् ॥
yat pāda paṅkaja smaraṇād yasya nāma japād api |
nyūnaṁ karma bhavet pūrṇaṁ taṁ vande sāmbam īśvaram ||
ॐ िवष्णवे नमः । ॐ िवष्णवे नमः । ॐ िवष्णवे नमः ।

ॐ साम्ब-सदा-िशवाय नमः । ॐ साम्ब-सदा-िशवाय नमः ।
ॐ साम्ब-सदा-िशवाय नमः ।
oṁ viṣṇave namaḥ | oṁ viṣṇave namaḥ | oṁ viṣṇave namaḥ |
oṁ sāmba-sadā-śivāya namaḥ | oṁ sāmba-sadā-śivāya namaḥ |
oṁ sāmba-sadā-śivāya namaḥ |
133
SETUPS FOR SĀMVATSARIKA & EKODDIṢṬHA ŚRĀDDHAS
134
PAURANIKA PRATYĀBDHIKA ŚRĀDDHAṀ

(Tarpaṇa-rūpa)
v Annual śrāddhā is performed on the day of the tithi of death.

v The minimum requirement is to perform śrāddhā in the form of tarpaṇa.
v Offer rice, other provisions, and vegetables to an invited brāhmin. (āmarūpa śrāddhaṁ)
अस्मद् गुरुभ्यो नमः । asmad gurubhyo namaḥ |

अस्मत्-परम गुरुभ्यो नमः । asmat-parama gurubhyo namaḥ |
अस्मत्-सवर् गुरुभ्यो नमः । asmat-sarva gurubhyo namaḥ |
शुक्लां बरधरं िवष्णुं शिश-वणर्ं चतुभुर्जम् । प्रसन्न वदनं ध्यायेत् सवर् िवघ्नोपशान्तये ॥
śuklāṁ baradharaṁ viṣṇuṁ śaśi-varṇaṁ caturbhujam |
prasanna vadanaṁ dhyāyet sarva vighnopaśāntaye ||
यस्य िद्वरद वक्त्राद्याः पािरषद्याः परःशतम् । िवघ्नं िनघ्निन्त सततं िवष्वक्सेनं तमाश्रये ॥
yasya dvirada vaktrādyāḥ pāriṣadyāḥ paraḥśatam |
vighnaṁ nighnanti satataṁ viṣvaksenaṁ tamāśraye ||
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् श्री-गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द अस्य श्री भगवतो महा पुरुषस्य
िवष्णोराज्ञया प्रवतर्मानस्य आद्य ब्रह्मणो िद्वतीय पराधेर् श्री श्वेतवराह कल्पे वैवस्वत मन्वन्तरे
अष्ठािवं शतीतते, किलयुगे प्रथम पादे जाम्बु द्वीपे मेरोः _______ िदग्-भाग __________
देशे _________ नगिर अन्तगर्ते अिस्मन् वतर्मानानां व्यावहािरकाणां प्रभवादीनां षष्ट्याः
संवत्सराणां मध्ये _________ नाम संवत्सरे _________ अयने _________ ऋतौ
_________ मासे _________ पक्षे _________ पुण्य ितथौ _________ वासर
_________ नक्षत्र युक्तायां अस्यां पुण्य ितथौ:—
Saṅkalpaḥ — hariḥ oṁ tat sat śrī-govinda govinda govinda asya śrī bhagavato
mahā puruṣasya viṣṇorājñayā pravartamānasya ādya brahmaṇo dvitīya
parārdhe śrī śvetavarāha kalpe vaivasvata manvantare aṣṭhāviṁśatītate,
kaliyuge prathama pāde jāmbu dvīpe meroḥ _______ dig-bhāga __________
deśe _________ nagari antargate asmin vartamānānāṁ vyāvahārikāṇāṁ
prabhavādīnāṁ ṣaṣṭyāḥ saṁvatsarāṇāṁ madhye _________ nāma saṁvatsare
_________ ayane _________ ṛtau _________ māse _________ pakṣe _________
puṇya tithau _________ vāsara _________ nakṣatra yuktāyāṁ asyāṁ puṇya
tithau:—
Vaiṣṇavas —श्री भगवद् आज्ञया श्रीमन्-नारायण प्रीत्यथर्ं/भगवद् कैङ् कयर् रूपं,
— śrī bhagavad ājñayā śrīman-nārāyaṇa prītyarthaṁ/bhagavad kaiṅkarya rūpaṁ,
Non-Vaiṣṇavas — मम उपात समस्त दुिरत-क्षय द्वारा, श्री-परमेश्वर प्रीत्यथर्ं,
— mama upāta samasta durita-kṣaya dvārā, śrī-parameśvara prītyarthaṁ,
135
FATHER
अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम अस्मत् िपतुः__ father, _ grandpa _, _ g.grandpa _
वसु/प्रद्युम – रुद्र/सङ् कषर्ण – आिदत्य/वसुदेव स्वरूपान् अस्मत् िपतृ िपतामहः प्रिपतामहानां
सपत्नीकानां वगैर्क/वगर् द्वय — िपतॄन् उिद्दश्य अस्मत् िपतुः प्रत्याब्दीक श्राद्धं ितल-तपर्ण रूपेण
adya kaśyapa gotrasya_________ asmat pituḥ __father_, _grandpa_, _g.grandpa_
vasu/pradyuma – rudra/saṅkarṣaṇa – āditya/vasudeva svarūpān asmat pitṛ
pitāmahaḥ prapitāmahānāṁ sapatnīkānāṁ vargaika/varga dvaya — pitṝn
uddiśya asmat pituḥ pratyābdīka śrāddhaṁ tila-tarpaṇa rūpeṇa kariṣye ||
MOTHER
अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ नाम्नीः अस्मत् मातुः _ mother _ dad’s granma _, _ dad’s great
granma _, नाम्नीं गङ् ग, यमुन सरस्वती स्वरूपाणां अस्मत् मातृ िपतामिह प्रिपतामह्यानां वगैर्क-
मातॄन् उिद्दश्य अस्मत् मातुः प्रत्याब्दीक श्राद्धं ितल-तपर्ण रूपेण अहं किरष्ये ॥
kaśyapa gotrāṇām _mother_, _dad’s granma_, _dad’s great granma _, nāmnīṁ ganga,
yamuna sarasvatī svarūpāṇāṁ asmat mātṛ pitāmahi prapitāmahyānāṁ
vargaika-mātṝn uddiśya asmat mātuḥ pratyābdīka śrāddhaṁ tila-tarpaṇa rūpeṇa
kariṣye ||
Saṅkrānti days — रािश सङ् क्रमने पुण्य-काले …।
rāśi saṅkramane puṇya-kāle ….
Lunar eclipses — सोमोपराग पुण्य काले सोमोपराग श्राद्ध ितल-तपर्ण…
somoparāga puṇya kāle somoparāga śrāddha tila-tarpaṇa…
Solar eclipses — सूयर् पराग पुण्य काले सूयर् पराग श्राद्ध ितल-तपर्ण…।
sūrya parāga puṇya kāle sūrya parāga śrāddha tila-tarpaṇa….
v Expulsion of negative forces.
अपक्रामन्तु भूतािन िपशाचाः सवर्तो िदशम् । सवेर्षाम् अिवरोधेन ब्रह्म कमर् समारभे ॥ २ ॥
apakrāmantu bhūtāni piśācāḥ sarvato diśam |
sarveṣām avirodhena brahma karma samārabhe || 2 ||
136
श्राद्ध भूिमं गयां ध्यात्वा ध्यात्वा देवं गदाधरम् । ताभ्यां चैव नमस्कृत्य ततः श्राद्ध प्रवतर्ते ॥ ५ ॥
śrāddha bhūmiṁ gayāṁ dhyātvā dhyātvā devaṁ gadādharam |
tābhyāṁ caiva namaskṛtya tataḥ śrāddha pravartate || 5 ||
v Sprinkle water upon everything.

yas-smaret puṇḍarikākṣaṁ sa bāhyābhyantaraś-śuciḥ ||
ॐ भूभुर्वस्सुवः ॐ भूभुर्वस्सुवः ॐ भूभुर्वस्सुवः

oṁ bhūr-bhuvas-suvar bhūr-bhuvas-suvar bhūr-bhuvas-suvaḥ ||
v Saying the above mantra, sprinkle tila (sesame seeds) over the place where the darbhās
will be placed for tarpaṇam.
v Arrange two rows of straight darbhās in East-West orientation for the base, as shown in
the sketch.
v If doing for both parents then arrange two sets of bughnas – father to the left/east and
mother to the right/west, with the tips to the south.
v Put aside the other bhugnā for now.
अमूतार्नां च मूत्तार्नां िपतृणां दीप्त तेजसाम् । नमस्यािम सदा तेषां ध्यािननां िदव्य चक्षुषाम् ॥
amūrtānāṁ ca mūrttānāṁ pitṛṇāṁ dīpta tejasām |
namasyāmi sadā teṣāṁ dhyānināṁ divya cakṣuṣām ||
I pay reverence always to those Pitris who are honoured, incorporeal, luminously splendid, who are
rapt in meditation, and who possess supernatural sight.
Āvāhanam
PATERNAL कश्यप गोत्रस्य __ father _ grandpa _, _ g.grandpa _ वसु/प्रद्युम – रुद्र/
संकषर्ण – आिदत्य/वसुदेव स्वरूपान् अस्मत् िपतॄ िपतामहः प्रिपतामहान् इमे भुग्नयोः/पुष्पयोः
आवाहयािम ॥
137
kaśyapa gotrasya __father_, _grandpa_, _g.grandpa_ vasu/pradyuma – rudra/
saṁkarṣaṇa – āditya/vasudeva svarūpān asmat pitṝ pitāmahaḥ prapitāmahān ime
bhugnayoḥ/puṣpayoḥ āvāhayāmi |
MATERNAL कश्यप गोत्रस्य _ mother, _ dad’s granma _, _ dad’s great granma _ नाम्नीः
गङ् गा यमुना सरस्वती स्वरूपान् अस्मत् मातॄ, िपतामिह, प्रिपतामहीं इमे भुग्नयोः/पुष्पयोः
आवाहयािम ॥
kaśyapa gotrasya _mother_, _dad’s granma_, _dad’s great granma _ nāmnīḥ gaṅgā
yamunā sarasvatī svarūpān asmat mātṝ, pitāmahi, prapitāmahīṁ ime
bhugnayoḥ/puṣpayoḥ āvāhayāmi ||
v sprinkle a few tila (sesame seeds) on the bhugna.
Āsanaṁ
सकृदािच्छन्नं बिहर् र् ऊणार् मृदु । अिस्मन्-सीदन्तु मे िपतरः। िपतामहाः प्रिपता-महाश्च अनुगैः
सह ॥
sakṛdācchinnaṁ barhir ūrṇā mṛdu | asmin-sīdantu me pitaraḥ | pitāmahāḥ
prapitā-mahāśca anugaiḥ saha ||
Paternal – कश्यप गोत्रस्य __ father, _ grandpa _, _ g.grandpa _ दासानां वसु/प्रद्युम –
रुद्र/ संकषर्ण – आिदत्य/वसुदेव स्वरूपाणां अस्मत् िपतृ िपतामहः प्रिपतामहानां ॥
kaśyapa gotrasya __father_, _grandpa_, _g.grandpa_ dāsānāṁ vasu/pradyuma –
rudra/ saṁkarṣaṇa – āditya/vasudeva svarūpāṇāṁ asmat pitṛ pitāmahaḥ
prapitāmahānāṁ ||
Maternal – कश्यप गोत्रस्य _ mother, _ dad’s granma _, _ dad’s great granma _ नाम्नीनां गङ् गा
यमुना सरस्वती स्वरूपान् अस्मत् मातुः, िपतामिह प्रिपतामहीनां च इदं आसनम् ॥
kaśyapa gotrasya _mother_, _dad’s granma_, _dad’s great granma _ nāmnīnāṁ gaṅgā
yamunā sarasvatī svarūpān asmat mātuḥ, pitāmahi prapitāmahīnāṁ ca idaṁ
āsanam ||
v Take the bhugnā which was laid aside, and offer it as āsana. idaṁarcanam
v Sprinkle a few tila (sesame seeds) on the bhugnas.
ितला रक्षन्तु िदितजात् दभार् रक्षन्तु राक्षसात् । पङ् िक्तं वै श्रोित्रयो रक्षेद् अितिथः सवर् रक्षकः ॥
tilā rakṣantu diti-jāt darbhā rakṣantu rākṣasāt |
paṅktiṁ vai śrotriyo rakṣed atithis sarva rakṣakaḥ ||
Tarpaṇam
v Offer water with tila on the bhugnās after uttering the following mantrās (one offering
after each svadhā-namas-tarpayāmi, for a total of three offerings after each mantrā)
138
FATHER
My father is my highest Dharma. My father is my highest Tapas. My father is my Heaven. On my father
being satisfied, the whole Universe is satisfied.
कश्यप गोत्रस्य _______दास वसु/प्रद्युम्न – स्वरूपान् अस्मित्पतृन् स्वधानमस्तपर्यािम । x३

kaśyapa gotrasya ________ dāsa vasu/pradyumna – svarūpān asmat pitṛn svadhā-
namas-tarpayāmi | x3
अिग्नरूपांस् तथैवान्यान् नमस्यािम िपतृन् अहम् । अिग्न सोम मयं िवश्वं यत एतद् अशेषतः ॥
agnirūpāṁs tathaivānyān namasyāmi pitṛn aham |
agni soma mayaṁ viśvaṁ yata etad aśeṣataḥ ||
I pay my obeisance to the manes who have assumed the forms of fire and others as well. The universe
is permeated by fire and the moon and it is meet that I make obeisance to them
कश्यप गोत्रस्य _____ दास वसु/प्रद्युम्न – स्वरूपान् अस्मत् िपतृन् स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३
kaśyapa gotrasya ________ dāsa vasu/pradyumna – svarūpān asmat pitṛn svadhā-
namas-tarpayāmi | x3
ये च तेजिस ये चैते सोम सूयार्िग्न मूतर्यः । जगत् स्वरूिपन्णश्चैव तथा ब्रह्म-स्वरूिपणः ॥
ye ca tejasi ye caite soma sūryāgni mūrtayaḥ |
jagat svarūpinṇaścaiva tathā brahma-svarūpiṇaḥ ||
तेभ्योऽिखलेभ्यो योिगभ्यः यतमानसः । नमो नमो नमस्तेऽस्तु प्रसीदन्तु स्वधाभुजः ॥
tebhyo'khilebhyo yogibhyaḥ yatamānasaḥ |
namo namo namaste'stu prasīdantu svadhābhujaḥ ||
Those who are in the cosmic fire, those who have assumed the forms of the sun, moon and fire, those
who have assumed the form of the universe and those who have assumed the form of brahman -
obeisance again and again to them to all those manes and yogis. I have purified my mind. Let the manes
whose diet is svadha be delighted.
कश्यप गोत्रस्य _____ दास वसु/प्रद्युम्न – स्वरूपान् अस्मत् िपतृन् स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३

kaśyapa gotrasya ________ dāsa vasu/pradyumna – svarūpān asmat pitṛn
svadhā-namas-tarpayāmi | x3
Pitāmahāḥ — Paternal Grandpa
I pay reverence always to those Pitris who are honoured, incorporeal, luminously splendid, who are
rapt in meditation, and who possess supernatural sight.
कश्यप गोत्रस्य ________ दास रुद्र/सङ् कषर्ण – स्वरूपान् अस्मत् िपतामहान्

स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३
kaśyapa gotrasya ________ dāsa rudra/saṅkarṣaṇa – svarūpān asmat pitāmahān
139
इन्द्रादीनां च नेतारो दक्ष मारीचयोस्तथा । सप्तिषर् णां तथान्येषां तान्नमस्यािम कामदान् ॥

indrādīnāṁ ca netāro dakṣa mārīcayos tathā |
saptarṣiṇāṁ tathānyeṣāṁ tānnamasyāmi kāmadān ||
And I pay reverence to those granters of men’s desires, who are leaders of Indra and the other gods,
and of Daksa and Marici, of the seven rishis and of other sages.

मन्वादीनां मुनीन्द्राणां सूयर्चन्द्रमसोस् तथा । द्यावा पृिथव्याश्च तथा नमस्यािम कृताञ्जिलः ॥
manvādīnāṁ munīndrāṇāṁ sūryacandramasos tathā |
dyāvā pṛthivyāśca tathā namasyāmi kṛtāñjaliḥ ||
I pay reverence to all the pitris of Manu and the other chief munis, and of the sun and the moon, among
the waters and in the sea. With conjoint palms I pay reverence likewise to the constellations and the
planets, to the wind and fire and to the sky, to the heaven and to the earth

Prapitāmahāḥ — Paternal great grandpa
देविषर् णां ग्रहाणां च सवर् लोक नमस्कृतान् । अक्षय्यस्य सदा दातृन् नमस्यािम कृताञ्जिलः ॥
devarṣiṇāṁ grahāṇāṁ ca sarva loka namaskṛtān |
akṣayyasya sadā dātṛan namasyāmi kṛtāñjaliḥ ||
And with conjoint palms I pay reverence to the devarishis progenitors to whom reverence is paid by all
the worlds, who are always givers of what is imperishable.
कश्यप गोत्रस्य ________ दास आिदत्य/वसुदेव - स्वरूपान् अस्मत् प्रिपतामहान् — स्वधा-

नमस्-तपर्यािम । x३
kaśyapa gotrasya ________ dāsa āditya/vasudeva - svarūpān asmat
prapitāmahān — svadhā-namas-tarpayāmi | x3
प्रजापतेः कश्यपाय सोमाय वरुणाय च । योगेश्वरेभ्यश्च सदा नमस्यािम कृताञ्जिलः ॥
prajāpateḥ kaśyapāya somāya varuṇāya ca |
yogeśvarebhyaśca sadā namasyāmi kṛtāñjaliḥ ||
With joined palms I pay perpetual reverence to prajapati, kashyapa to Soma and to varuna and to the
prince of religious devotion.

kaśyapa gotrasya________ dāsa āditya/vasudeva – svarūpān asmat
140
नमो गणेभ्यः सप्तभ्यस्तथा लोकेषु सप्तसु । स्वयम्भुवे नमस्यािम ब्रह्मणे योग चक्षुषे ॥
namo gaṇebhyaḥ saptabhyas tathā lokeṣu saptasu |
svayambhuve namasyāmi brahmaṇe yoga cakṣuṣe ||
Reverence to the seven classes of pitris moreover to the seven worlds! I pay reverence to the self
existent brahma whose eyes are semi-closed in meditation.

kaśyapa gotrasya ________ dāsa āditya/vasudeva – svarūpān asmat
MOTHER
कश्यप गोत्रस्य ________ नाम्नीः वसु/प्रद्युम्न -पत्नी रूिपणी अस्मत् मातृ स्वधा-नमस्-
तपर्यािम । x३
kaśyapa gotrasya ________ nāmnīḥ vasu/pradyumna -patnī rūpiṇī asmat mātṛ
Pitāmahī — paternal grandma
कश्यप गोत्रस्य ________ नाम्नीः रुद्र/सङ् कषर्न -पत्नी रूिपणी अस्मत् िपतामहीः —
kaśyapa gotrasya ________ nāmnīḥ rudra/saṅkarṣana -patnī rūpiṇī asmat
pitāmahīḥ — svadhā-namas-tarpayāmi | x3
Prapitāmahī — paternal g.grandma
कश्यप गोत्रस्य ________ नाम्नीः आिदत्य/वसुदेव -पत्नी रूिपणी अस्मत् प्रिपतामहीः —

kaśyapa gotrasya ________ nāmnīḥ āditya/vasudeva -patnī rūpiṇī asmat
prapitāmahīḥ — svadhā-namas-tarpayāmi | x3
MOTHER’S SIDE
Mātuḥ pituḥ — mother’s father
अिग्नरूपांस् तथैवान्यान् नमस्यािम िपतृन् अहम् । अिग्न सोम मयं िवश्वं यत एतद् अशेषतः ॥
agnirūpāṁs tathaivānyān namasyāmi pitṛn aham |
agni soma mayaṁ viśvaṁ yata etad aśeṣataḥ ||
कश्यप गोत्रस्य ________ दास वसु/प्रद्युम्न -स्वरूपान् अस्मत् मातुः िपतृन्
kaśyapa gotrasya ________ dāsa vasu/pradyumna -svarūpān asmat mātuḥ pitṛn
141
इन्द्रादीनां च नेतारो दक्ष मारीचयोस् तथा । सप्तिषर् णां तथान्येषां तान्नमस्यािम कामदान् ॥
indrādīnāṁ ca netāro dakṣa mārīcayos tathā |
saptarṣiṇāṁ tathānyeṣāṁ tānnamasyāmi kāmadān ||
Mātuḥ pitāmahāḥ — mother’s Grandpa
मन्वादीनां मुनीन्द्राणां सूयर्चन्द्रमसोस् तथा । द्यावा पृिथव्याश्च तथा नमस्यािम कृताञ्जिलः ॥
manvādīnāṁ munīndrāṇāṁ sūryacandramasos tathā |
dyāvā pṛthivyāśca tathā namasyāmi kṛtāñjaliḥ ||
कश्यप गोत्रस्य ________ दास रुद्र/सङ् कषर्ण -स्वरूपान् अस्मत् मातुः िपतामहान् — स्वधा-
kaśyapa gotrasya ________ dāsa rudra/saṅkarṣaṇa -svarūpān asmat mātuḥ
pitāmahān — svadhā-namas-tarpayāmi | x3
देविषर् णां ग्रहाणां च सवर् लोक नमस्कृतान् । अक्षय्यस्य सदा दातृन् नमस्यािम कृताञ्जिलः ॥
devarṣiṇāṁ grahāṇāṁ ca sarva loka namaskṛtān |
akṣayyasya sadā dātṛan namasyāmi kṛtāñjaliḥ ||
कश्यप गोत्रस्य ________ दास रुद्र/सङ् कषर्ण -स्वरूपान् अस्मत् मातुः िपतामहान् — स्वधा-
प्रजापतेः कश्यपाय सोमाय वरुणाय च । योगेश्वरेभ्यश्च सदा नमस्यािम कृताञ्जिलः ॥
prajāpateḥ kaśyapāya somāya varuṇāya ca |
yogeśvarebhyaśca sadā namasyāmi kṛtāñjaliḥ ||
कश्यप गोत्रस्य ________ दास रुद्र/सङ् कषर्ण -स्वरूपान् अस्मत् मातुः िपतामहान् — स्वधा-नमस्-
तपर्यािम । x३
Mātuḥ prapitāmahāḥ — mother’s great grandpa
नमो गणेभ्यः सप्तभ्यस् तथा लोकेषु सप्तसु । स्वयम्भुवे नमस्यािम ब्रह्मणे योग चक्षुषे ॥
142
namo gaṇebhyaḥ saptabhyas tathā lokeṣu saptasu |
svayambhuve namasyāmi brahmaṇe yoga cakṣuṣe ||
कश्यप गोत्रस्य ________ दास आिदत्य/वसुदेव - स्वरूपान् अस्मत् मातुः प्रिपतामहान् —
kaśyapa gotrasya ________ dāsa āditya/vasudeva - svarūpān asmat mātuḥ
सोमाधारान् िपतृ-गणान् योग मूितर् धरांस् तथा । नमस्यािम तथा सोमं िपतरं जगताम् अहम् ॥
somādhārān pitṛ-gaṇān yoga mūrtidharāṁs tathā |
namasyāmi tathā somaṁ pitaraṁ jagatām aham ||
तेभ्योऽिखलेभ्यो योिगभ्यः िपतृभ्यो यतमानसः । नमो नमो नमस्ते मे प्रसीदन्तु स्वधाभुजः ॥
tebhyo’khilebhyo yogibhyaḥ pitṛbhyo yatamānasaḥ |
namo namo namaste me prasīdantu svadhābhujaḥ ||
Mātāmahī — mother’s mother
कश्यप गोत्रस्य ________ नाम्नीः वसु/प्रद्युम्न-पत्नी स्वरूिपणी अस्मत् मातामही — स्वधा-

kaśyapa gotrasya ________ nāmnīḥ vasu/pradyumna-patnī svarūpiṇī asmat
mātāmahī — svadhā-namas-tarpayāmi | x3
Mātuḥ Pitāmahī — mother’s paternal grandma
कश्यप गोत्रस्य ________ नाम्नीः रुद्र/सङ् कषर्ण -पत्नी स्वरूिपणी अस्मत् मातुः िपतामहीः
— स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३
kaśyapa gotrasya ________ nāmnīḥ rudra/saṅkarṣaṇa -patnī svarūpiṇī asmat
mātuḥ pitāmahīḥ — svadhā-namas-tarpayāmi | x3
Prapitāmahī — mother’s paternal g.grandma
कश्यप गोत्रस्य ________ नाम्नीः आिदत्य/वसुदेव पत्नी स्वरूिपणी अस्मत् मातुः

प्रिपतामहीः — स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३
kaśyapa gotrasya ________ nāmnīḥ āditya/vasudeva patnī svarūpiṇī asmat
mātuḥ prapitāmahīḥ — svadhā-namas-tarpayāmi | x3
143
JÑĀTĪ TARPAṆAM
ज्ञाताज्ञात िपतृन् स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३
jñātājñāta pitṛn svadhā-namas-tarpayāmi | x3
ज्ञाताज्ञात िपतृ-पत्नीः स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३
jñātājñāta pitṛ-patnīḥ svadhā-namas-tarpayāmi | x3
I make these libations to all of my unknown ancestors on both sides
िपतृन् वंश्य मातृ वंश्य ये च अन्ये मत्तुदकम् अहर्िन्त तान् स्वधा-नमस्-तपर्यािम । x३

Pitṛn vaṁśya mātṛ vaṁśya ye ca anye mattudakam arhanti tān svadhā-namas-
tarpayāmi | x3
I make these libations to all of my ancestors on my mother's side and my father's side who are worthy
of water offerings from me
तेभ्योऽिखलेभ्यो योिगभ्यः िपतृभ्यो यतमानसः । नमो नमो नमस्ते मे प्रसीदन्तु स्वधाभुजः ॥

tebhyo’khilebhyo yogibhyaḥ pitṛbhyo yatamānasaḥ |
namo namo namaste me prasīdantu svadhābhujaḥ ||
v Offer water with tila to the bhugnās
तृप्यत, तृप्यत, तृप्यत tṛpyata, tṛpyata, tṛpyata

v Sprinkle tila (sesame seeds) on the bhugnās.
Prārthana
पातारो मे िववद्धर् न्तां बहून्यन्नािन सन्तु मे । यािचतारः सदा सन्तु मा च याचािम कञ्चन ॥
pātāro me vivarddhantāṁ bahūnyannāni santu me |
yācitāraḥ sadā santu mā ca yācāmi kañcana ||
May my compassionate ancestors grant me these blessings. May we continue in the pursuit of
knowledge and may my kinsmen and supporters increase. May we always have a surplus of food to
share with others and may we have many guests, may we have many petitioners but may we never
need topetition anyone.
िपता स्वगर्ः िपता धमर्ः, िपता िह परमं तपः । िपतिर प्रीितम् आपन्ने प्रीयन्ते सवर् देवताः ॥
My father is my highest Dharma. My father is my highest Tapas. My father is my Heaven. On
my father being satisfied, the whole Universe is satisfied.
144
My mother is my highest Dharma. My mother is my highest compassion. My mother is my
Heaven. On my mother being satisfied, the whole Universe is satisfied.
My and my father are my directly perceptible deities. My mother has given birth to me, and my
father has nurtured me and protected me, therefore out of gratitude I salute them again and again.
Upasthāna
ये देव पूवार्न्यिभ-तृिप्त हेतोरश्निन्त कव्यिन शुभाहृतािन ।
तृप्ताश्च ये भूित सृजो भविन्त तृप्यन्तु तेऽिस्मन् प्रणतोऽिस्म तेभ्यः ॥
ye deva pūrvānyabhi-tṛpti hetoraśnanti kavyani śubhāhṛtāni |
tṛptāśca ye bhūti sṛjo bhavanti tṛpyantu te'smin praṇato'smi tebhyaḥ ||
Let those manes be delighted with this rite - the manes who partake of the Kavyas, auspiciously
offered for their satiation after giving precedence to the deities and who when delighted create
prosperity. I bow unto them.
v pradakṣiṇa of the bhugnās, (if the location does not so permit, perform ātma- pradakṣiṇa)
while chanting the following mantras
नमस्येऽहं िपतृन् मत्यैर्ः अच्यर्न्ते भुिव ये सदा । श्राद्धे षु श्रद्धयाभीष्ट लोक पुिष्ट प्रदाियनः ॥
I bow with devotion to the manes who, propitiated by people in this world with perfect faith, grant
nourishment & prosperity.
नमस्येऽहं िपतृञ्च्छ्राद्धे शूद्रैरिप च भिक्तः । सन्तप्यर्न्ते जगत्कृत्स्नं नाम्ना ख्याताः सुकािलनः ॥

I bow with devotion to the manes whom the common people propitiate with great devotion and
who are known as Sukalins.
देवताभ्यः िपतृभ्यश्च महा-योिगभ्य एव च । नमस् स्वधायै स्वाहायै िनत्यम् एव नमो नमः ॥

v Sāṣṭānga namaskāra
v Sprinkle tila (sesame seeds) on the pitṛ varga bhugnās while chanting the following
145
यान्तु िपतृ-गणाः सवेर् यतः स्थानाद् उपगताः । सवेर् ते हृष्ट मनसः सवार्न् कामान् ददातु मे ॥
कश्यप गोत्रस्य __ father, _ grandpa _, _ g.grandpa _ दासानां वसु/प्रद्युम – रुद्र/ संकषर्ण –

आिदत्य/वसुदेव स्वरूपाणां अस्मत् िपतृ िपतामहः प्रिपतामहान्,
kaśyapa gotrasya __father_, _grandpa_, _g.grandpa_ dāsānāṁ vasu/pradyuma –
rudra/ saṁkarṣaṇa – āditya/vasudeva svarūpāṇāṁ asmat pitṛ pitāmahaḥ
prapitāmahān,
कश्यप गोत्रस्य _ mother, _ dad’s granma _, _ dad’s great granma _ मातृ, िपतामही, प्रिपतामहीश्च
यथा-सुखं यथा-स्थानं प्रितष्ठापयािम ॥
kaśyapa gotrasya _mother_, _dad’s granma_, _dad’s great granma _ mātṛ, pitāmahī,
prapitāmahīśca yathā-sukhaṁ yathā-sthānaṁ pratiṣṭhāpayāmi ||
v Untie the bhugnās and pavitram, take all the darbhas in the right hand along with tila.
Pouring tīrtha on to the right hand, chant the following and gently place the darbhas with
tila on the spot where the tarpaṇam was performed.
येषां न िपता न भ्राता न बन्धुनर् चान्य गोित्रणः ।
ते तृिप्तम् अिखला यान्तु मया दत्तैः कुशैिस्तलैः ॥
yeṣāṁ na pitā na bhrātā na bandhurna cānya gotriṇaḥ |
te tṛptim akhilā yāntu mayā dattaiḥ kuśais-tilaiḥ ||
To all those who have no father, no brother and no relatives or clansmen,
May they all be satisfied by this offering of water from the kusha grass.
येऽबन्धवा बान्धवा वा येऽन्य जन्मिन बान्धवाः ।

ते सवेर् तृिप्तम् अयान्तु ये चास्मत् तोय काङ् िक्षणः ॥
ye‘bandhavā bāndhavā vā ye‘nya janmani bāndhavāḥ |
te sarve tṛptim ayāntu ye cāsmat toya kāṅkṣiṇaḥ ||
May all those who are my associates or not, or who were my associates in my former incarnations
and all those who expect libations of water from me receive satisfaction from this water offered.
यत्र क्वचन् असम्स्थानां क्षुत् तृष्णोपहतात्मनाम् ।

इदम् अप्यक्षयञ्चास्तु मया दत्तं ितलोदकम् ॥
yatra kvacan asamsthānāṃ kṣut tṛṣṇopahatātmanām |
idam apyakṣayañcāstu mayā dattaṃ tilodakam ||
May this water and sesame offered by me remove the hunger and thirst of all beings who are
suffering therefrom, wherever they may be.
तृप्यत, तृप्यत, तृप्यत tṛpyata, tṛpyata, tṛpyata.
v Do ācamanam
अच्युताय नमः, अनन्ताय नमः, गोिवन्दाय नमः ।
acyutāya namaḥ, anantāya namaḥ, govindāya namaḥ |
146
v offer water from the garment
ये के च अस्मत् कुले जात अपुत्रः गोत्रज मृताः । ते घृनन्तु मया दत्तं वस्त्र िनष्पीडमोदकम् ॥
ye ke ca asmat kule jāta aputraḥ gotraja mṛtāḥ |
te ghṛnantu mayā dattaṁ vastra niṣpīḍamodakam ||
To all those who were born in our family who died without progeny, I now offer the water squeezed
from my garment.
v take two acamanam
प्रीयतां श्री वासुदेवः

prīyatāṁ śrī vāsudevaḥ
कायेनवाचा मनसेिन्द्रयैवार् बुद्ध्यात्मना वा प्रकृतेः स्वभावात् करोिम
यद्यत्सकलं परस्मै श्रीमन्नारायणायेित समपर्यािम
kāyenavācā manasendriyairvā buddhyātmanā vā prakṛteḥ svabhāvāt karomi
yadyatsakalaṁ parasmai śrīmannārāyaṇāyeti samarpayāmi
॥ सवर्ं श्री कृष्णापर्णमस्तु ॥

|| sarvaṁ śrī kṛṣṇārpaṇamastu ||
EKĀRCAVIDHI DAHA SAṀSKĀRAḤ
v Up to age of 24 months there is no cremation for a child only burial.

v From the third year upwards cremation is optionally done with tuṣāgninā ekarca vidhiḥ
v The deceased child is washed, decorated and brought to the cemetery.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् …………॥ अिस्मन् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य ________
प्रेतस्य मम बलकस्य [ ______ नाम्न्याः प्रेतायाः मम कन्यायाः] एकाचर् िविधना संस्कार अथर्ं
तुषािग्न उत्पादनं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat ………….. || asmin puṇya tithau kaśyapa gotrasya ________
pretasya mama balakasya kaśyapa gotrasya________ nāmnyāḥ pretāyāḥ mama
kanyāyāḥ] ekārca vidhinā saṁskāra arthaṁ tuṣāgni utpādanaṁ kariṣye ||
v A fire is lit in a clay vessel and chaff or unhusked rice is put on it (Tuṣa)
v Apradakshina parisecanam.
ॐ प्रजापतये स्वाहा । प्रजापतय इदं न मम ॥

oṁ prajāpataye svāhā | prajāpataya idaṁ na mama ||
v With unconsecrated ghee offer 12 grihīta ājyam8
8
Grihīta ājyām is the pouring of 4 spoonfuls of ghee into the sruk with the sruva and then oblating with the sruk
only.
147

Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् …………॥ अिस्मन् पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य ________
प्रेतस्य मम कुमारस्य [________ नाम्न्याः प्रेतायाः मम कन्यायाः] तुषािग्नना एकचर् िविधना
संस्किरष्यािम ॥
hariḥ oṁ tat sat ………….. || asmin puṇya tithau kaśyapa gotrasya________
pretasya mama kumārasya [ ________ nāmnyāḥ pretāyāḥ mama kanyāyāḥ]
tuṣāgninā ekarca vidhinā saṁskariṣyāmi ||
v Cremate after offering the following oblation;
अस्मात् त्वम् अिधजातोऽिस त्वद् अयं जायतां पुनः । असौ स्वगार्य लोकाय स्वाहा ॥
asmāt tvam adhijāto'si tvad ayaṁ jāyatāṁ punaḥ | asau svargāya lokāya svāhā ||
Born are you from us O Agni; let him/her again be born from you. For the attainment of the realm of
svarga I make this offering. All-hail! (Y.S.35;22)
v Throw the darvis onto the fire.
v All take bath
v Tilodakam and pinda are offered without mantras, some do the Narayana bali.
v One can chant the Bālamukunda aṣṭhakam
Bāla Mukundāṣṭakam
करारिवन्देन पदारिवन्दं मुखारिवन्दे िविनवेशयन्तम् ।
वटस्य पत्रस्य पुटे शयानं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ १ ॥
karāravindena padāravindaṁ mukhāravinde viniveśayantam |
vaṭasya patrasya puṭe śayānaṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 1 ||
O infant Krishna I contemplate upon you in my mind, with hands and feet the colour of lotus blossoms
and a face as beautiful as a full-blown lotus, lying on your back on a banyan leaf.
संहृत्य लोकान् वट पत्र मध्ये शयानम् आद्यन्त िवहीन रूपम् ।

सवेर्श्वरं सवर् िहतावतारं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ २ ॥
saṁhṛtya lokān vaṭa patra madhye śayānam ādyanta vihīna rūpam |
sarveśvaraṁ sarva hitāvatāraṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 2 ||
The one who sleeps on the vata-patra after the dissolution of the worlds, the one whose form is without
beginning or end, the one who is Lord of all, I think of Balamukundan who incarnated for the good of
all.
इन्दीवर श्यामल लोमलाङ् गं इन्द्रािद देवािचर् त पाद पद्मम् ।

सन्तान कल्पद्रुममािश्रतानां बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ ३ ॥
indīvara śyāmala lomalāṅgaṁ indrādi devārcita pāda padmam |
santāna kalpadrumamāśritānāṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 3 ||
The one who has a beautiful body that is dark like the cerulean blue lotus, the one whose lotus feet is
worshipped by Indra and other devas, I think of Balamukundan who is like the kalpaka vriksha tree
148
giving santhana-bagyam to those who bow to Him.
लम्बालकं लंिबत हार यिष्टं शृङ् गार लीलाङ् िकत दन्त पङ् िक्तं ।
िबम्बाधरं चारु िवशाल नेत्रं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ ४ ॥
lambālakaṁ laṁbita hāra yaṣṭiṁ śṛṅgāra līlāṅkita danta paṅktiṁ |
bimbādharaṁ cāru viśāla netraṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 4 ||
The one who has locks of hair falling in front of his face, the one who wears a long hanging chain, the
one whose teeth rows shine with the nectar of shringaram, the one whose lips are like the red bimba
fruit (kovai), I think of Balamukundan who has long and beautiful eyes.
िशक्ये िनधायाद्य पयोदधीिन बिहर् र् गतायां व्रज-नाियकानां ।

भुक्त्वा यथेष्टं कपटेन सुप्तं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ ५ ॥
śikye nidhāyādya payodadhīni barhir gatāyāṁ vraja-nāyikānāṁ |
bhuktvā yatheṣṭaṁ kapaṭena suptaṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 5 ||
The time when Yashoda has gone out after keeping milk, curds in the pot, the one who sleeps falsely
after eating all this, I think of this Balamukundan.
किलन्द जान्त िस्थत कािलयस्य फनाग्र रङ् गे नटन िप्रयन्तम् ।

तत्पुच्छ हस्तं शरिदन्दु वक्त्रं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ ६ ॥
kalinda jānta sthita kāliyasya phanāgra raṅge naṭana priyantam |
tat puccha hastaṁ śaradindu vaktraṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 6 ||
From the rock of Kalindhi, the one who has the desire of dancing on the hoods of the snake kaliyan, the
one who has the tip of the tail of kaliyan in his hand, the one whose face is like the moon during
sarathrithu (December month), I think of this Balamukundan.
उलूखले बद्धं उदार सौरयं उत्तुङ्ग युग्माजुर्न भङ् ग-लीलम् ।

उत्फु ल्ल पद्मयत चारु नेत्रं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ ७ ॥
ulūkhale baddhaṁ udāra saurayaṁ uttuṅga yugmārjuna bhaṅga-līlam |
utphulla padmayata cāru netraṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 7 ||
The one who is tied to a round boulder, the one who is great, the one who has the playfulness of pushing
two Marutamaram (Arjuna-Trees) to the ground, the one who has eyes like a bloomed red lotus, I think
of this Balamukundan.
आलोक्य मातुर् मुखम् आधरेण स्तन्यं िपबन्तं सरसी रुहास्यम् ।

सित्चन्-मयं देवम् अनन्त रूपं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरािम ॥ ८ ॥
ālokya mātur mukham ādhareṇa stanyaṁ pibantaṁ sarasī ruhāsyam |
sat-cin-mayaṁ devam ananta rūpaṁ bālaṁ mukundaṁ manasā smarāmi || 8 ||
The one who looks affectionately at the mother's face while sucking milk from her breasts, the one who
has eyes like the red lotus, the one whose form is Truth, Intelligence and the one who has other forms
and is a Lord, I think of this Balamukundan.
149
PAÑCAKA DAHANA PRAYOGAḤ
Note: If death takes place before the 5 panchaka nakṣatras and the cremation occurs during
them, then only the 5 puttala effigies are burnt with the body and śānti karma is not done.
If the death occurs during pañcaka and the cremation afterwards then only the śānti karma is
done.
If both death and cremation take place during pañcaka then both the incineration of the puttalas
and śānti are done.
At Cremation
Saṅkalpaḥ — कश्यप गोत्रस्य _______ मम िपतुः प्रेतस्य ________ मम मातुः प्रेतायाः

धिनष्ठािद पञ्चके _______________ नक्षत्र मरण सूिचत वंशािनष्ट िवनाशाथर्ं पुत्तलािद दाह
कमर् किरष्ये ॥
kaśyapa gotrasya _______ mama pituḥ pretasya ________ mama mātuḥ pretāyāḥ
dhaniṣṭhādi pañcake ____________ nakṣatra maraṇa sūcita vaṁśāniṣṭa
vināśārthaṁ puttalādi dāha karma kariṣye ||
v Make five kūrcas with Kusha grass and wrap each in wool, with a supārī.
v Put them in a tray and offer 16 upacāra pūjā
1. Dhaniṣṭha — ॐ अग्र-नाथाय िवद्महे । वसु-िप्रताय धीमिह । तन्नो श्रिवष्ठ प्रचोदयात् ॥

ॐ प्रेत-वाहाय नमः ॥
oṁ agra-nāthāya vidmahe | vasu-pritāya dhīmahi | tanno śraviṣṭha pracodayāt ||
oṁ preta-vāhāya namaḥ |
2. Śatabhiṣak — ॐ भेषजाय िवद्महे । वरुन दे हाय धीमिह । तन्नो शतिभष प्रचोदयात् ॥
ॐ प्रेत-सखाय नमः ॥
oṁ bheṣajāya vidmahe | varuna dehāya dhīmahi | tanno śatabhiṣa pracodayāt ||
oṁ preta-sakhāya namaḥ |
3. Pūrva-bhādrapada — ॐ तेजस्कराय िवद्महे । अजैकपादय धीमिह । तन्नो पूव-र् प्रोष्ठपद
प्रचोदयात् ॥ ॐ प्रेत-पाय नमः ॥
oṁ tejaskarāya vidmahe | ajaikapādaya dhīmahi | tanno pūrva-proṣṭhapada
pracodayāt || oṁ preta-pāya namaḥ ॥
4. Uttara-bhādrapada — ॐ अिहबुर्ध्न्याय िवद्महे । प्रितष्ठापनाय धीमिह । तन्नोऽत्तर-
प्रोष्ठपद प्रचोदयात् ॥ ॐ प्रेत-भूिम-पाय नमः ॥
— oṁ ahirbudhnyāya vidmahe | pratiṣṭhāpanāya dhīmahi | tanno'ttara-
proṣṭhapada pracodayāt || oṁ preta-bhūmi-pāya namaḥ |
5. Revatī — ॐ िवश्व-रूपाय िवद्महे । पूष्ण-देहाय धीमिह । तन्नो रेवित प्रचोदयात् ॥
ॐ प्रेत हत्रेर् नमः ॥
150
oṁ viśva-rūpāya vidmahe | pūṣṇa-dehāya dhīmahi | tanno revati pracodayāt || oṁ
preta hartre namaḥ |
ॐ पञ्चक नक्षत्रेभ्यो नमः — इमािन गन्धाक्षत पुष्प धूप दीपादीिन वस्तूिन युष्मभ्यं मया दीयते
युष्माकम् उपितष्टन्ताम् ॥
oṁ pañcaka nakṣatrebhyo namaḥ — imāni gandhākṣata puṣpa dhūpa dīpādīni
vastūni yuṣmabhyaṁ mayā dīyate yuṣmākam upatiṣṭantām ||
v The Yajamāna sprinkles til on them and places them in the coffin as follows:
On the head ॐ प्रेत वाहाय स्वाहा । oṁ preta vāhāya svāhā |
Right side ॐ प्रेत सखाय स्वाहा । oṁ preta sakhāya svāhā |
Left side ॐ प्रेत पाय स्वाहा । oṁ preta pāya svāhā |
On the navel ॐ प्रेत भूिमपाय स्वाहा । oṁ preta bhūmipāya svāhā |
Between the ॐ प्रेत हत्रेर् स्वाहा । oṁ preta hartre svāhā |
feet
Piṇḍa Dānam
v Offer the following piṇḍas on a leaf.
१. ॐ कश्यप गोत्रस्य/गोत्रायाः ________ प्रेतस्य/प्रेतायाः मृत स्थाने शव िनिमत्त एष ते प्रथम
िपन्दो मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
1. oṁ kaśyapa gotrasya/gotrāyāḥ ________ pretasya/pretāyāḥ mṛta sthāne
śava nimitta eṣa te prathama pindo mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
२. ॐ कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेतस्य/प्रेतायाः द्वार देशे पान्थ िनिमत्त एष ते प्रथम िपन्दो
2. oṁ kaśyapa gotrasya ________ pretasya/pretāyāḥ] dvāra deśe
pāntha nimitta eṣa te prathama pindo mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
३. ॐ कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेतस्य/प्रेतायाः छत्वरे खेछर िनिमत्त एष ते ित्रितय िपन्दो मया
देएयते तवोपितष्ठताम् ॥
3. oṁ kaśyapa gotrasya ________ pretasya/pretāyāh] chatvare khechara nimitta
eṣa te tritiya pindo mayā deeyate tavopatiṣṭhatām ||
४. ॐ कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेतस्य/प्रेतायाः िवश्राम -स्थाने भूत नाम्ना िनिमत्त एष ते
चतुथर् िपन्दो मया दीयते तवोपितष्ठताम् ॥
4. oṁ kaśyapa gotrasya ________ pretasya/pretāyāh] viśrāma-sthāne
bhūta nāmnā nimitta eṣa te caturtha pindo mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
५. ॐ कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेतस्य/प्रेतायाः शव हस्ते साधक िनिमत्त एष ते पञ्चम िपन्दो
5. oṁ kaśyapa gotrasya ________ pretasya/pretāyāh] śava haste sādhaka nimitta
eṣa te pañcama pindo mayā dīyate tavopatiṣṭhatām ||
151
v Place the first five Pindas in the same positioning the coffin as the 5 kurcas.
v Offer oblations into either the fire on onto the head of the corpse with the gāyatri
v mantras of the Nakṣatras.
v Then repeat:-
अिग्नमुखा सवेर् कृत शयनम् एनं गतायुषं प्रदहन्तु । धमार्धमर् समायुक्तं लोभ मोह समावृतम् ॥
दहेय सवर्गात्रािण िदव्यान् लोकान् सगच्छतु ॥
agnimukhā sarve kṛta śayanam enaṁ gatāyuṣaṁ pradahantu |
dharmādharma samāyuktaṁ lobha moha samāvṛtam ||
daheya sarvagātrāṇi divyān lokān sagacchatu |
Prārthana
कृष्ण कृपालो त्वं अगतीनां गितर् भव । संसार आणर्व मग्नानां प्रसीद पुरुषोत्तम ॥ ३ ॥ नारायण
सुर श्रेष्ठ लिक्ष्म कान्त जनाधर्न । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥ ४ ॥ िहरण्य-गभर्
पुरुष व्यक्ताव्यक्त स्वरूिपणे । अस्य प्रेतस्य मोक्षाथर्ं सुप्रीतो भव सवर्दा ॥ ५ ॥
agatīnāṁ gatir bhava |saṁsāra ārṇava magnānāṁ prasīda puruṣottama || 3 ||
bhava sarvadā || 4 || hiraṇya-garbha puruṣa vyaktāvyakta svarūpiṇe |asya pretasya
v Continue with the usual cremation ceremonies.
152
SŪTAKĀNTE PAÑCAKA ŚĀNTI KARMA

Preparation.
On 14 piles of rice from Iśāna to
Agni konas place 14 betel nuts for
the 14 yamas.
In the īśāna kona place a kumbha
for mtyuñjaya and west of that 5
kumbhas for the five nakṣatras.
South of the 5 kumbhas prepare a
vedi for the navagrahas.
And beside that the main kumbha
for Viṣṇu.
Prepare another kumbha for
puṇyāha vācanam.
संकल्पः — ॐ िवष्णुिवर् ष्णुिवर् ष्णुनर्मः । परमात्मने स्री पुरान पुरुषोत्तम श्रीमद् भगवतो महा
पुरुषस्य स्री परमेश्वर िवष्णोर् आज्ञया प्रवतर्-मानस्य अद्य स्री ब्रह्मनोऽिह्न िद्वतीये पराधेर् स्री श्वेत-
वाराह कल्पे वैवस्वत मन्वन्तरे अष्ट-िवं श-िततमे युगे किल-युगे किल-प्रथम पादे जाम्बु-द्वीपे मेरोः
_____ िदग्भागे _______ देशे _______ ग्रामे/नगरे सम्वत्सरे _______ अयने _______ ऋतौ
_______ मासे _______ पक्षे _______ वासरे _______ नक्षत्रे _______ रािश िस्थते शुभ
पुन्य ितथौ — अद्य कश्यप गोत्रस्य _________ अस्मत् िपता/माता धिनष्ठािद पञ्चक दुमर्रण
जिनत दोष उपशािन्त अथर्ं मम गृहे सवेर्षां बालादीनां दीघार्युर् आरोग्य प्राप्त्यथर्ं वंश अिरष्ट िवनाश
अथर्ं िवष्णु/मृत्युञ्जय पूजनं पूवर्कं पञ्चक शािन्तम् अहं किरष्ये ॥
Sankalpaḥ — oṁ viṣṇur viṣṇur viṣṇur namaḥ | paramātmane srī purāna
puruṣottama śrīmad bhagavato mahā puruṣasya srī parameśvara viṣṇor ājñayā
pravarta-mānasya adya srī brahmano'hni dvitīye parārdhe srī śveta-vārāha kalpe
vaivasvata manvantare aṣṭa-viṁśa-titame yuge kali-yuge kali-prathama pāde
jāmbu-dvīpe meroḥ _____ digbhāge _______ deśe _______ grāme/nagare
samvatsare _______ ayane _______ ṛtau _______ māse _______ pakṣe _______
vāsare _______ nakṣatre _______ rāśi sthite śubha punya tithau — adya kaśyapa
gotrasya _________ asmat pitā/mātā dhaniṣṭhādi pañcaka durmaraṇa janita doṣa
upaśānti arthaṁ mama gṛhe sarveṣāṁ bālādīnāṁ dīrghāyur ārogya prāptyarthaṁ
vaṁśa ariṣṭa vināśa arthaṁ viṣṇu/mṛtyuñjaya pūjanaṁ pūrvakaṁ pañcaka śāntim
ahaṁ kariṣye ||
तत् पूवार्ङ्गत्वेन पुण्याह वाचनं कलश-स्थापन पूवर्कं ग्रह-पूजनं च किरष्ये ॥
tat pūrvāṅgatvena puṇyāha vācanaṁ kalaśa-sthāpana pūrvakaṁ graha-pūjanaṁ ca
kariṣye ||
153
v Worship gaṇeśāmbikā
v Perform Svasti-Puṇyāham
v Invoke Lord Vishnu in the pradhāna kalaśa and offer upacāras.
VIṢṆU PŪJĀ

लक्ष्मी-कान्तं कमल-नयनं योिगिभर्-ध्यान-गंयं वन्दे िवष्णुं भव-भय-हरं सवर्-लोकैकनाथम् ॥
śāntākāraṁ bhujaga-śayanaṁ padma-nābhaṁ sureśaṁ, viśvādhāraṁ gagana-
dhyāna-gaṁyaṁ, vande viṣṇuṁ bhava-bhaya-haraṁ sarva-lokaikanātham ||
ॐ स्री िवष्णवे नमः । इहा-गच्छ इह-ितष्ठ पूजयािम ।
oṁ srī viṣṇave namaḥ | ihā-gaccha iha-tiṣṭha pūjayāmi |
v Make offerings with the following:
ॐ भूभुर्वः स्वः श्री िवष्णवे नमः, अघ्यर्ं समपर्यािम । पाद्यम् । आचमनम् । स्नानम् । वस्त्रम् ।
उपवीतं । गन्धम् । चन्दनम् । अक्षतम् । पुष्पं । धूपम् । दीपं । नैवेद्यम् । फलम् । ताम्बूलम् ।
िनराजनम् ॥
oṁ bhūr bhuvaḥ svaḥ, śrī viṣṇave namaḥ, arghyaṁ samarpayāmi | pādyam |
ācamanam | snānam | vastram | upavītaṁ | gandham | candanam | akṣatam | puṣpaṁ
| dhūpam | dīpaṁ | naivedyam | phalam | tāmbūlam | nirājanam ||
v Conclude Pūjā with prayers for the departed.
कृष्ण कृपालो त्वं अगतीनां गितर् भव । संसार आणर्व मग्नानां प्रसीद पुरुषोत्तम ॥ ३ ॥ नमोऽस्तु
धमर् राजाय, िपतुः प्रेतत्व मुक्तये । स मे प्रीतश्शुभं दद्यात् अिस्मल्-लोके परत्र च ॥ ४ ॥
agatīnāṁ gatir bhava | saṁsāra ārṇava magnānāṁ prasīda puruṣottama || 3 ||
namo'stu dharma rājāya, pituḥ pretatva muktaye | sa me prītaś śubhaṁ dadyāt,
asmil-loke paratra ca || 4 ||
NAVAGRAHA PŪJĀ
v Invoke and worship the navagrahas.
आिदत्याय तु रक्ताय रक्त पुष्पाम्बराय च । रक्त पुष्पन्ना गुडाय आिदत्याय नमोऽस्तु ते ॥१॥
ādityāya tu raktāya rakta puṣpāmbarāya ca |
rakta puṣpannā guḍāya ādityāya namo'stu te || 1 ||
सोमाय शुक्ल रूपाय शुक्ल वस्त्र सुमािलने । घृतन-पायसा यस्मै शुक्ल पुष्प नमोऽस्तु ते ॥२॥
somāya śukla rūpāya śukla vastra sumāline |
ghṛtana-pāyasā yasmai śukla puṣpa namo'stu te || 2 ||
154
अङ् गाराय तु रक्ताय रक्त पुष्पांबराय च । रक्त पुष्प सना यस्मै भौमाय व नमोऽस्तु ते ॥३॥
aṅgārāya tu raktāya rakta puṣpāṁbarāya ca |
rakta puṣpa sanā yasmai bhaumāya va namo'stu te || 3 ||
बुधाय हिरत-रूपञ्च हिरत वस्त्र सुमािलने । हिरत दध्यन पुष्पाय सोम-पुत्राय वै नमः ॥४॥
budhāya harita-rūpañca harita vastra sumāline |
harita dadhyana puṣpāya soma-putrāya vai namaḥ || 4 ||
गुरवे पीत रूपाय पीत-पुष्पाम्बराय च । घृतन पीत पुष्पाय देवाचायार्य वै नमः ॥ ५ ॥
gurave pīta rūpāya pīta-puṣpāmbarāya ca |
ghṛtana pīta puṣpāya devācāryāya vai namaḥ || 5 ||
शुक्राय शुक्ल-रूपाय शुक्ल पुष्पाम्बराय च । क्षीरन शुक्ल पुष्पाय भागर्वाय च ते नमः ॥ ६ ॥
śukrāya śukla-rūpāya śukla puṣpāmbarāya ca |
kṣīrana śukla puṣpāya bhārgavāya ca te namaḥ || 6 ||
शनैश्चराय कृष्णाय कृष्ण-वस्त्र सुमािलने । कृष्ण पीतन माषाय शौराय च नमोऽस्तु ते ॥७॥
śanaiś-carāya kṛṣṇāya kṛṣṇa-vastra sumāline |
kṛṣṇa pītana māṣāya śaurāya ca namo'stu te || 7 ||
राहवे धूम्र रूपाय धूम्र पुष्पाम्बराय च । धूम्र पुष्पन माषाय नमस्ते तु च राहवे ॥८॥
rāhave dhūmra rūpāya dhūmra puṣpāmbarāya ca |
dhūmra puṣpana māṣāya namaste tu ca rāhave || 8 ||
केतवे िचत्र रूपाय िचत्र वस्त्र सुमािलने । िचत्रन्न िचत्र-पुष्पाय नमस्ते तु च केतवे ॥९॥
ketave citra rūpāya citra vastra sumāline |
citranna citra-puṣpāya namaste tu ca ketave || 9 ||
NAKṢATRA PŪJĀ
v Invoke the ruling deities of the 5 nakṣatras:—
DHANIṢṬHĀ NAKṢATRA PŪJĀ — EAST
v The yajamāna is given flowers and rice, and the Pandit recites:
ॐ अग्र-नाथाय िवद्महे । वसु-िप्रताय धीमिह । तन्नो श्रिवष्ठ प्रचोदयात् ॥

oṁ agra-nāthāya vidmahe | vasu-pritāya dhīmahi | tanno śraviṣṭha pracodayāt ||
अिस्मन् पूवर् कलशे धिनष्ठा अिधष्ठाित्र-वसो इहा-गच्छ इह ितष्ठ वसवे नमः ॥
asmin pūrva kalaśe dhaniṣṭhā adhiṣṭhātri-vaso ihā-gaccha iha tiṣṭha vasave namaḥ
ŚATABHIṢAK NAKṢATRA PŪJĀ — SOUTH
ॐ भेषजाय िवद्महे । वरुन दे हाय धीमिह । तन्नो शतिभष प्रचोदयात् ॥

oṁ bheṣajāya vidmahe | varuna dehāya dhīmahi | tanno śatabhiṣa pracodayāt ||
अिस्मन् दिक्षण कलशे शत-िभस्हा अिधष्ठाित्र वरुन देव इहा गच्छ इह ितष्ठ वरुनाय नमः ॥
asmin dakṣiṇa kalaśe śata-bhishā adhiṣṭhātri varuna deva ihā gaccha iha tiṣṭha
varunāya namaḥ ||
155
PŪRVA-BHĀDRAPADA NAKṢATRA PŪJĀ — WEST
ॐ तेजस्कराय िवद्महे । अजैकपादय धीमिह । तन्नो पूव-र् प्रोष्ठपद प्रचोदयात् ॥

pracodayāt ||
अिस्मन् पिश्चम कलशे पूवार्भाद्रपद अिधष्ठात्री अजैकपाद इहा गच्छ इह ितष्ठ अजैक-पादाय
नमः ॥
asmin paścima kalaśe pūrvā-bhādra-pada adhiṣṭhātrī ajaikapāda ihā gaccha iha
tiṣṭha ajaika-pādāya namaḥ ||
UTTARA-BHĀDRAPADA NAKṢATRA PŪJĀ— NORTH
ॐ अिहबुर्ध्न्याय िवद्महे । प्रितष्ठापनाय धीमिह । तन्नोऽत्तर-प्रोष्ठपद प्रचोदयात् ॥

oṁ ahirbudhnyāya vidmahe | pratiṣṭhāpanāya dhīmahi | tanno'ttara-proṣṭhapada
pracodayāt ||
अिस्मन् उत्तर कलशे उत्तराभाद्रपद अिधष्ठात्री अिहबुर्ध्न्य इहा गच्छ इह ितष्ठ अिहबुर्ध्न्य नमः ॥
asmin uttara kalaśe uttarā-bhādra-pada adhiṣṭhātrī ahir-budhnya ihā gaccha iha
tiṣṭha ahirbudhnya namaḥ ||
REVATĪ NAKṢATRA PŪJĀ — CENTRE
ॐ िवश्व-रूपाय िवद्महे । पूष्ण-दे हाय धीमिह । तन्नो रेवित प्रचोदयात् ॥

oṁ viśva-rūpāya vidmahe | pūṣṇa-dehāya dhīmahi | tanno revati pracodayāt ||
अिस्मन् मध्य कलशे रेवती अिधष्ठात्री पूषन् इहा गच्छ इह ितष्ठ पूषने नमः ॥
asmin madhya kalaśe revatī adhiṣṭhātrī pūṣan ihā gaccha iha tiṣṭha pūṣane namaḥ
CATURDAŚA YAMA PŪJĀ

v On 14 piles of rice from Iśāna to Agni konas invoke the 14 yamas.
ॐ भूभुर्वस्स्वः यमाय नमः, आवाहयािम स्थापयािम ।ॐ धमर्-राजाय नमः ।ॐ मृत्यवे ॰ ।ॐ
वैवस्वताय ॰ ।ॐ कालाय ॰ ।ॐ सवर्-भूतक्षयाय ॰ ।ॐ औदुम्-बराय ॰ ।ॐ दध्नाय ॰ ।ॐ
नीलाय ॰ ।ॐ वृकोदराय ॰ ।ॐ परमेिष्ठने ॰ ।ॐ िचत्राय ॰ ।ॐ िछत्र-गुप्ताय ॰ ॥
oṁ bhūr-bhuvas-svaḥ yamāya namaḥ, āvāhayāmi sthāpayāmi | oṁ dharma-rājāya
namaḥ | oṁ mṛtyave o | oṁ vaivasvatāya o | oṁ kālāya o | oṁ sarva-bhūtakṣayāya
o | oṁ audum-barāya o | oṁ dadhnāya o | oṁ nīlāya o | oṁ vṛkodarāya o | oṁ
parameṣṭhine o | oṁ citrāya o | oṁ chitra-guptāya o ||
MṚTYUÑJAYA PŪJĀ — NORTH-EAST

त्र्यम्बकं यजामहे सुगिन्धं पुिष्ट वधर्नम् । ऊवार्रुकम् इव बन्धनान् मृत्योर् मुक्षीय माऽम्रुतात् ॥
ūrvārukam iva bandhanān mṛtyor mukṣīya mā'mrutāt ||
अिस्मन्कलशे अघोर िम्रत्युञ्जय दंष्ट्रा कराल इहा गच्छ इह ितष्ठ अघोर दं ष्ट्रा करालाय नमः ॥
asmin kalaśe aghora mrityuñ-jaya daṁṣṭrā karāla ihā gaccha iha tiṣṭha aghora
156
daṁṣṭrā karālāya namaḥ ||
आवािहताभ्यो सवेर्भ्यो देवताभ्यो नमः ॥ आवािहता भवत । स्थािपता । सिन्नधा भवत । सिन्नरुधा
भवत । सिन्निहता भवत । अवगुिण्ठता भवत । सुप्रीता भवत । सुप्रसन्ना भवत । स्वागतं स्वागतम्
। प्रसीदत प्रसीदत ॥ स्वािमनाः सवर्-जगनाथाः यावात् पूजावसानकम् । तावात् यूयं प्रीित भावेन
कुम्भेष्वेषु [प्रितमासु] सिन्निधं कुरुत ॥
āvāhitābhyo sarvebhyo devatābhyo namaḥ || āvāhitā bhavata | sthāpitā | sannidhā
bhavata | sannirudhā bhavata | sannihitā bhavata | avaguṇṭhitā bhavata | suprītā
bhavata | suprasannā bhavata | svāgataṁ svāgatam | prasīdata prasīdata ||
svāmināḥ sarva-jaganāthāḥ yāvāt pūjāvasānakam | tāvāt yūyaṁ prīti bhāvena
kumbheṣveṣu [pratimāsu] sannidhiṁ kuruta ||
आवािहतानां सवार्सां देवतानां रत्न-िसं हासं समपर्यािम – ॰। पुष्पैः पूजयािम
āvāhitānāṁ sarvāsāṁ devatānāṁ ratna-siṁhāsaṁ samarpayāmi – etc. puṣpaiḥ
pūjayāmi
ॐ केशवाय नमः । नारायणाय । माधवाय । गोिवन्दाय । िवष्णवे । मधुसूदनाय । ित्रिवक्रमाय
। वामनाय । श्रीधराय । हृिषकेशाय । पद्मनाभाय । दामोदराय । सङ् कषर्णाय । वासुदेवाय ।
प्रद्युम्नाय । अिनरुद्धाय । पुरुषोत्तमाय । अधोक्षजाय । नारिसं हाय । अच्युताय । जनादर्नाय ।
उपेन्द्राय । हरये । कृष्णाय ॥
oṁ keśavāya namaḥ | nārāyaṇāya | mādhavāya | govindāya | viṣṇave |
madhusūdanāya | trivikramāya | vāmanāya | śrīdharāya | hṛṣikeśāya |
padmanābhāya | dāmodarāya | saṅkarṣaṇāya | vāsudevāya | pradyumnāya |
aniruddhāya | puruṣottamāya | adhokṣajāya | nārasiṁhāya | acyutāya | janārdanāya
| upendrāya | haraye | kṛṣṇāya ||
ॐ आिदत्याय नमः । अग्नये । पशुपतये । अङ् गारकाय । पृिथव्यै । क्षेत्रपालकाय । शुक्राय ।
इन्द्राण्यै । इन्द्राय । सोमाय । अद्भ्यो । गौयैर् । बुधाय । िवष्णवे । नारायणाय । बृहस्पतये ।
इन्द्राय । मरुत्वते । ब्रह्मणे । शनैश्चराय । प्रजापतये । यमाय । राहवे । गवे । िनऋर्तये । केतवे
। ब्रह्मणे । िचत्रगुप्ताय
oṁ ādityāya namaḥ | agnaye | paśupataye | aṅgārakāya | pṛthivyai | kṣetrapālakāya
| śukrāya | indrāṇyai | indrāya | somāya | adbhyo | gauryai | budhāya | viṣṇave |
nārāyaṇāya | bṛhaspataye | indrāya | marutvate | brahmaṇe | śanaiścarāya |
prajāpataye | yamāya | rāhave | gave | nirṛtaye | ketave | brahmaṇe | citraguptāya ||
ॐ धिनष्ठाय नमः । कुजाय । वसवे । शतिभषाय । राहवे । वरुणाय । पूव-र् भद्राय । गुरवे ।
अज-चराय । उत्तर-भद्राय । सणैश्चराय । अिहभुर्ध्न्याय । रेवत्यै । बुधाय । पूष्णे ॥
oṁ dhaniṣṭhāya namaḥ | kujāya | vasave | śatabhiṣāya | rāhave | varuṇāya | pūrva-
bhadrāya | gurave | aja-carāya | uttara-bhadrāya | saṇaiścarāya | ahirbhudhnyāya |
revatyai | budhāya | pūṣṇe ||
ॐ यमाय नमः । धमर्-राजाय । मृत्यवे । अन्तकाय । वैवस्वताय । कालाय । सवर्-भूत-क्षयाय
157
। औदुम्बराय । दध्नाय । नीलाय । परमेिष्ठने । वृकोदराय । िचत्राय । िचत्र-गुप्ताय नमः ॥

oṁ yamāya namaḥ | dharma-rājāya | mṛtyave | antakāya | vaivasvatāya | kālāya |
sarva-bhūta-kṣayāya | audumbarāya | dadhnāya | nīlāya | parameṣṭhine |
vṛkodarāya | citrāya | citra-guptāya namaḥ ||
ॐ मृत्युञ्जयाय नमः। ॐ काल्यै नमः। ॐ कराल्यै नमः । ॐ िवकराल्यै नमः । ॐ
महोत्करायै नमः । ॐ संहािरन्यै नमः । ॐ दुराधषार्यै नमः । ॐ भीषनायै नमः ॥
oṁ mṛtyuñjayāya namah | oṁ kālyai namaḥ | oṁ karālyai namaḥ | oṁ vikarālyai
namaḥ | oṁ mahot-karāyai namaḥ | oṁ saṁhārinyai namaḥ | oṁ durādharṣāyai
namaḥ | oṁ bhīṣanāyai namaḥ ||
Uttara-pūjā
Namaskāram
ॐ नमस्ते अस्तु भगवन् िवश्वेश्वराय महा-देवाय त्र्यम्बकाय ित्र-पुरान्तकाय ित्रकािग्न-कालाय॑
कालािग्न-रुद्राय नील-कण्ठाय मृत्युञ्जयाय सवेर्श्वराय सदा-िशवाय श्रीमन्-महा-देवाय नमः ॥
oṁ namaste astu bhagavan viśveśvarāya mahā-devāya tryambakāya tri-
purāntakāya trikāgni-kālāya kālāgni-rudrāya nīla-kaṇṭhāya mṛtyuñjayāya
sarveśvarāya sadā-śivāya śrīman-mahā-devāya namaḥ ||
JAPAM
v Touch the kumbhas with the darbha muṣṭi while chanting the following mantras:—
॥ महा-मृत्युञ्जय कवचम् ॥
|| mahā-mṛtyuñjaya kavacam ||
Viniyogaḥ — अस्य श्री महा-मृत्युञ्जय कवचस्य श्रीभैरव ऋिषः । गायत्री छन्दः । श्री महा-
मृत्युञ्जयो महा-रुद्रो देवत । ॐ बीजं । जूं शिक्तः । सः कीलकं । हौं इित तत्त्वं । चतुर् वगर्
साधने मृत्युञ्जय कवच पाठे िविनयोगः ॥
asya śrī mahā-mṛtyuñjaya kavacasya śrībhairava ṛṣiḥ | gāyatrī chandaḥ | śrī mahā-
mṛtyuñjayo mahā-rudro devata | oṁ bījaṁ | jūṁ śaktiḥ | saḥ kīlakaṁ | hauṁ iti
tattvaṁ | catur varga sādhane mṛtyuñjaya kavaca pāṭhe viniyogaḥ ||
चन्द्रमण्डल मध्यस्थं रुद्रं भाले िविचन्त्य तम् । तत्रस्थं िचन्तयेत् साध्यं मृत्युं प्राप्तोऽिप जीवित॥
candra maṇḍala madhyasthaṁ rudraṁ bhāle vicintya tam |
tatrasthaṁ cintayet sādhyaṁ mṛtyuṁ prāpto'pi jīvati || 1 ||
ॐ जूं सःहौं िशरः पातु देवो मृत्युञ्जयो तव । ॐ श्रीं िशवो ललाटं ते ॐ हौं भ्रुवौ सदा-िशवः
oṁ jūṁ saḥ hauṁ śiraḥ pātu devo mṛtyuñjayo tava |
oṁ śrīṁ śivo lalāṭaṁ te oṁ hauṁ bhruvau sadā-śivaḥ || 2 ||
नील-कण्ठोऽवतान् नेत्रे कपदीर् तेऽवताच्छ्रु ती । ित्रलोचनोऽवताद् गण्डौ नासां ते ित्र-पुरान्तकः ॥
nīla-kaṇṭho'vatān netre kapardī te'vatācchrutī |
trilocano'vatād gaṇḍau nāsāṁ te tri-purāntakaḥ || 3 ||
मुखं पीयूष घट-भृद् ओष्ठौ ते कृित्तकाम्बरः । हनुं ते हाट केशनो मुखं बटुक भैरवः ॥ ४ ॥
158
mukhaṁ pīyūṣa ghaṭa-bhṛd oṣṭhau te kṛttikāmbaraḥ |
hanuṁ te hāṭa keśano mukhaṁ baṭuka bhairavaḥ || 4 ||
कन्धरां काल-मथनो गलं गण-िप्रयोऽवतु । स्कन्धौ स्कन्द-िपता पातु हस्तौ ते िगिरशोऽवतु ॥५
kandharāṁ kāla-mathano galaṁ gaṇa-priyo'vatu |
skandhau skanda-pitā pātu hastau te giriśo'vatu || 5 ||
नखान्ते िगिरजानाथः पायाद्-अङ् गुिल संयुतान् । स्तनौ तारापितः पातु वक्षः पशुपितर्- तव ॥
nakhān te girijā-nāthaḥ pāyād-aṅguli saṁyutān |
stanau tārā-patiḥ pātu vakṣaḥ paśupatir- tava || 6 ||
कुिक्षं कुबेर-वरदः पाश्वौर् ते मार-शासनः । शवर्ः पातु तथा नािभं शूली पृष्ठं तवावतु ॥७॥
kukṣiṁ kubera-varadaḥ pārśvau te māra-śāsanaḥ |
śarvaḥ pātu tathā nābhiṁ śūlī pṛṣṭhaṁ tavāvatu || 7 ||
िशश्णं ते शङ् करः पातु गुह्यं गुह्यकवल्लभः । किटं कालान्तकः पायाद्-ऊरू तेऽन्धक घातकः ॥
śiśṇaṁ te śaṅkaraḥ pātu guhyaṁ guhyaka-vallabhaḥ |
kaṭiṁ kālāntakaḥ pāyād-ūrū te'ndhaka ghātakaḥ || 8 ||
जागरूकोऽवताज्जानू जङ् घे ते कालभैरवः । गुल्फो पायाज्जटाधारी पादौ मृत्युञ्जयोऽवतु ॥९
jāgarūko'vatāj-jānū jaṅghe te kāla-bhairavaḥ |
gulpho pāyāj-jaṭādhārī pādau mṛtyuñjayo'vatu || 9 ||
पादािद मूधर् पयर्न्तम् अघोरः पातु ते सदा । िशरसः पाद-पयर्न्तं सद्योजातो तवावतु ॥१०॥
pādādi mūrdha paryantam aghoraḥ pātu te sadā |
śirasaḥ pāda-paryantaṁ sadyojāto tavāvatu || 10 ||
रक्षा-हीनं नाम-हीनं वपुः पात्व मृतेश्वरः । पूवेर् बल-िवकरणो दिक्षणे काल-शासनः ॥११॥
rakṣā-hīnaṁ nāma-hīnaṁ vapuḥ pātva mṛteśvaraḥ |
pūrve bala-vikaraṇo dakṣiṇe kāla-śāsanaḥ || 11 ||
पिश्चमे पावर्ती-नाथो ह्युत्तरे त्वां मनोन्मनः । ऐशान्याम्-ईश्वरः पायाद्-आग्नेय्याम्-अिग्नलोचनः
paścime pārvatī-nātho hyuttare tvāṁ manon-manaḥ |
aiśānyām-īśvaraḥ pāyād-āgneyyām-agni-locanaḥ || 12 ||
नैऋत्यां शम्भुर् अव्यान् त्वां वायव्यां वायवाहनः । उध्वेर् बल-प्रमथनः पाताले परमेश्वरः ॥१३॥
naiṛtyāṁ śambhur avyān tvāṁ vāyavyāṁ vāyu-vāhanaḥ |
urdhve bala-pramathanaḥ pātāle parameśvaraḥ || 13 ||
दश-िदक्षु सदा पातु महा-मृत्युञ्जयश्च त्वाम् । रणे राज-कुले द्यूते िवषमे प्राण-संशये ॥१४ ॥
daśa-dikṣu sadā pātu mahā-mṛtyuñjayaśca tvām |
raṇe rāja-kule dyūte viṣame prāṇa-saṁśaye || 14 ||
पायाद् ॐ जूं महा-रुद्रो देव-देवो दशाक्षरः । प्रभाते पातु त्वां ब्रह्मा मध्याह्ने भैरवोऽवतु ॥१५ ॥
pāyād oṁ jūṁ mahā-rudro deva-devo daśākṣaraḥ |
prabhāte pātu tvāṁ brahmā madhyāhne bhairavo'vatu || 15 ||
सायं सवेर्श्वरः पातु िनशायां िनत्य-चेतनः । अधर्-रात्रे महा-देवो िनशान्ते त्वां महो-मयः ॥ १६ ॥
sāyaṁ sarveśvaraḥ pātu niśāyāṁ nitya-cetanaḥ |
ardha-rātre mahā-devo niśānte tvāṁ maho-mayaḥ || 16 ||
सवर्दा सवर्तःपातु ॐ जूं सः हौं मृत्युञ्जयः । इतीदं कवचं पुण्यं ित्रषु लोकेषु दु लर्भम् ॥१७॥
sarvadā sarvataḥ pātu oṁ jūṁ saḥ hauṁ mṛtyuñjayaḥ |
159
itīdaṁ kavacaṁ puṇyaṁ triṣu lokeṣu durlabham || 17 ||
॥ इित श्री रुद्र यामले तन्त्रे श्रीदेवी रहस्ये मृत्युञ्जय कवचं सम्पूणर्म् ॥
|| iti śrī rudra yāmale tantre śrīdevī rahasye mṛtyuñjaya kavacaṁ sampūrṇam ||
HOMA
Agni-mukham
ॐ भूभुर्वस्सुवः मृडा/वरद-नाम अिग्नम् आवाहयािम स्थापयािम ।
ॐ मृडा/वरद-नाम अग्नये नमः । सुप्रितष्ठो वरदो भव ॥
oṁ bhūr-bhuvas-suvaḥ mṛḍā/varada-nāma agnim āvāhayāmi sthāpayāmi |
oṁ mṛḍā/varada-nāma agnaye namaḥ | supratiṣṭho varado bhava ||
Navagraha Homam
जपा कुसुम सङ् काशं काश्यपेयं महाद्युितम् । तमोिरं सवर् पापघ्नं प्रणतोऽिस्म िदवाकरम् ॥
japā kusuma saṅkāśaṁ kāśyapeyaṁ mahādyutim |
tamoriṁ sarva pāpaghnaṁ praṇato 'smi divākaram || 1 ||
ॐ ह्रां ॐ ह्रौं सः सूयार्य नमस्स्वाहा ॥
oṁ hrāṁ oṁ hrauṁ saḥ sūryāya namas svāhā ||
दिध शङ् ख तुषाराभं क्सीरोदाणर्व संभवम् । नमािम शिशनं सोमं शंभोर्-मुकुट भूषणम् ॥ २ ॥
dadhi śaṅkha tuṣārābhaṁ ksīrodārṇava saṁbhavam |
namāmi śaśinaṁ somaṁ śaṁbhor-mukuṭa bhūṣaṇam || 2 ||
ॐ श्रां श्रीं श्रौं सः चन्द्राय नमस्स्वाहा ॥
oṁ śrāṁ śrīṁ śrauṁ saḥ candrāya namas svāhā ||
धरणी-गभर् संभूतं िवद्युत् कािन्त समप्रभम् । कुमारं शिक्त हस्तं तं मङ् गलं प्रणमाम्यहम् ॥ ३ ॥
dharaṇī-garbha saṁbhūtaṁ vidyut kānti samaprabham |
kumāraṁ śakti hastaṁ taṁ maṅgalaṁ praṇamāmyaham || 3 ||
ॐ क्रां क्रीं क्रौं सः भौमाय नमस्स्वाहा ॥
oṁ krāṁ krīṁ krauṁ saḥ bhaumāya namas svāhā ||
िप्रयङ् गु किलका श्यामं रूपेणा प्रितमं बुधम् । सौम्यं सौम्य गुणोपेतं तं बुधं प्रणमाम्यहम् ॥
priyaṅgu kalikā śyāmaṁ rūpeṇā pratimaṁ budham |
saumyaṁ saumya guṇopetaṁ taṁ budhaṁ praṇamāmyaham || 4 ||
ॐ ब्रां ब्रीं ब्रौं सः बुधाय नमस्स्वाहा ॥
oṁ brāṁ brīṁ brauṁ saḥ budhāya namas svāhā ||
देवानाञ्च ऋषीणांच गुरुं काञ्चन सिन्नभम् । बुिद्ध भूतं ित्रलोकेशं तं नमािम बृहस्पितम् ॥ ५ ॥
devānāñca ṛṣīṇāṁca guruṁ kāñcana sannibham |
buddhi bhūtaṁ trilokeśaṁ taṁ namāmi bṛhaspatim || 5 ||
ॐ ग्रां ग्रीं ग्रौं सः गुरवे नमस्स्वाहा ॥
oṁ grāṁ grīṁ grauṁ saḥ gurave namas svāhā ||
160
िहम कुन्द मृणालाभं दैत्यानां परमं गुरुम् । सवर् शास्त्र प्रवक्तारं भागर्वं प्रणमाम्यहम् ॥ ६ ॥
hima kunda mṛṇālābhaṁ daityānāṁ paramaṁ gurum |
sarva śāstra pravaktāraṁ bhārgavaṁ praṇamāmyaham || 6 ||
ॐ द्रां द्रीं द्रौं सः शुक्राय नमस्स्वाहा ॥
oṁ drāṁ drīṁ drauṁ saḥ śukrāya namas svāhā ||
नीलाञ्जन समाभासं रिवपुत्रं यमाग्रजम् । छाया मातर्ण्ड संभूतं तं नमािम शनैश्चरम् ॥ ७ ॥

nīlāñjana samābhāsaṁ raviputraṁ yamāgrajam |
chāyā mārtaṇḍa saṁbhūtaṁ taṁ namāmi śanaiścaram || 7 ||
ॐ प्रां प्रीं प्रौं सः शनैश्चराय नमस्स्वाहा ॥
oṁ prāṁ prīṁ prauṁ saḥ śanaiścarāya namas svāhā ||
अधर्कायं महा-वीरं चन्द्रािदत्य िवमदर्नम् । िसं िहका गभर् संभूतं तं राहुं प्रणमाम्यहम् ॥ ८ ॥
ardhakāyaṁ mahā-vīraṁ candrāditya vimardanam |
siṁhikā garbha saṁbhūtaṁ taṁ rāhuṁ praṇamāmyaham || 8 ||
ॐ भ्रां बों भ्रौं सः राहवे नमस्स्वाहा ॥
oṁ bhrāṁ boṁ bhrauṁ saḥ rāhave namas svāhā ||
पलाश पुष्प सङ् काशं तारका ग्रह मस्तकम् । रौद्रं रौद्रात्मकं घोरं तं केतुं प्रणमाम्यहम् ॥ ९ ॥
palāśa puṣpa saṅkāśaṁ tārakā graha mastakam |
raudraṁ raudrātmakaṁ ghoraṁ taṁ ketuṁ praṇamāmyaham || 9 ||
ॐ स्रां स्रीं स्रौं सः केतवे नमस्स्वाहा ॥
oṁ srāṁ srīṁ srauṁ saḥ ketave namas svāhā ||
v offer samit, caru and til to the following nakṣatra gāyatrīs.
ॐ अग्र-नाथाय िवद्महे । वसु-िप्रताय धीमिह । तन्नो श्रिवष्ठ प्रचोदयात् स्वाहा ॥

oṁ agra-nāthāya vidmahe | vasu-pritāya dhīmahi | tanno śraviṣṭha pracodayāt
svāhā ||
ॐ भेषजाय िवद्महे । वरुन दे हाय धीमिह । तन्नो शतिभष प्रचोदयात् स्वाहा ॥
oṁ bheṣajāya vidmahe | varuna dehāya dhīmahi | tanno śatabhiṣa pracodayāt
svāhā ||
ॐ तेजस्कराय िवद्महे । अजैकपादय धीमिह । तन्नो पूव-र् प्रोष्ठपद प्रचोदयात् स्वाहा ॥
pracodayāt svāhā ||
ॐ अिहबुर्ध्न्याय िवद्महे । प्रितष्ठापनाय धीमिह । तन्नोऽत्तर-प्रोष्ठपद प्रचोदयात् स्वाहा ॥
oṁ ahirbudhnyāya vidmahe | pratiṣṭhāpanāya dhīmahi | tanno'ttara-proṣṭhapada
pracodayāt svāhā ||
ॐ िवश्व-रूपाय िवद्महे । पूष्ण-दे हाय धीमिह । तन्नो रेवित प्रचोदयात् स्वाहा ॥
oṁ viśva-rūpāya vidmahe | pūṣṇa-dehāya dhīmahi | tanno revati pracodayāt
svāhā ||
161
Yama āhutis
ॐ यमाय स्वाहा । यमाय इदं न मम ॥ धमर्राजाय । मृत्यवे । अन्तकाय । वैवस्वताय ।
कालाय । सवर्-भूत-क्षयाय । औदुम्बराय । दध्नाय । नीलाय । परमेिष्ठने । वृकोदराय ।
िचत्राय । िचत्र-गुप्ताय ॥
oṁ yamāya svāhā | yamāya idaṁ na mama || dharmarājāya | mṛtyave | antakāya |
vaivasvatāya | kālāya | sarva-bhūta-kṣayāya | audumbarāya | dadhnāya | nīlāya |
parameṣṭhine | vṛkodarāya | citrāya | citra-guptāya ||
v offer 108 with the following mantra:—
त्र्यंबकं यजामहे सुगिन्धं पुिष्ट वधर्नम् । ऊवार्रुकम्-इव बन्धनान्मृत्योमुर्क्षीय मामृतात् स्वाहा ॥

tryaṁbakaṁ yajāmahe sugandhiṁ puṣṭi vardhanam |
ūrvārukam-iva bandhanān mṛtyor mukṣīya māmṛtāt svāhā ||
मृत्युञ्जय महा-देव त्रािह मां शरणागतम् । जन्म मृत्यु जरा रोगैः पीिडतं कमर्-भन्दनैः ॥
mṛtyuñjaya mahā-deva trāhi māṁ śaraṇāgatam |
janma mṛtyu jarā rogaiḥ pīḍitaṁ karma-bhandanaiḥ ||
नमिश्शवाय सांबाय हरय परमात्मने । प्रणत-क्लेश नाशय योिगनां पतये नमः ॥

namaś śivāya sāṁbāya haraya paramātmane |
praṇata-kleśa nāśaya yogināṁ pataye namaḥ ||
Uttarāṅgam
Sviṣṭakṛta Āhutiḥ
Prāyaścitta Āhutiḥ
रं अग्नये इदं न मम ॥ raṁ agnaye idaṁ na mama ||
ज्ञातं च यद् अज्ञातं च यदेव वै हुतं मया । न्यूनम् अितिरक्तञ्च तत् सवर्ं क्षम्यतां प्रभो स्वाहा ॥
jñātaṁ ca yad ajñātaṁ ca yadeva vai hutaṁ mayā |
nyūnam atiriktañca tat sarvaṁ kṣamyatāṁ prabho svāhā ||
कमर्णेऽस्य पर-ब्रह्मन्-अयुक्तं िविहतञ्च यत् । तच्छान्त्यै यज्ञ-सम्पत्त्यौ व्याहृत्या हूयते िवभो ॥
karmaṇe'sya para-brahman-ayuktaṁ vihitañca yat |
tacchāntyai yajña-sampattyau vyāhṛtyā hūyate vibho ||
ॐ भूस्स्वाहा ॥ अग्नये इदं न मम ।

oṁ bhūs-svāhā || agnaye idaṁ na mama |
ॐ भुवस्स्वाहा ॥ वायवे इदं न मम ।
oṁ bhuvas-svāhā || vāyave idaṁ na mama |
162
ॐ सुवस्स्वाहा ॥ सूयार्य इदं न मम ।

oṁ suvas-svāhā || sūryāya idaṁ na mama |
Pūrṇāhuti
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य_________ प्रेतस्य [प्रेतायाह] पञ्चक मध्ये दुर्-मरण दोष िनवृत्त्यथर्ं
कृतस्य पञ्चक शािन्त कमार्ङ्गभूत हवनस्य पूणार्-हूितं होष्यािम ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya _________ pretasya [pretāyāh] pañcaka madhye dur-
maraṇa doṣa nivṛttyarthaṁ kṛtasya pañcaka śānti karmāṅgabhūta havanasya
pūrṇā-hūtiṁ hoṣyāmi ||
पूणर्मदः पूणर्म् इदं । पूणार्त् पूणर्म् उदच्यते । पूणर्स्य पूणर्म् आदाय । पूणर्म् एव-अविसष्याते ॥
pūrṇasya pūrṇam ādāya | pūrṇam eva-avasiṣyāte ||

Vasodhāra
शतधारं सहस्रधारम् अपिरिमतधारं अिच्छद्रम् अक्षयं परमं पिवत्र भगवन् अग्नये पुनातु स्वाहा ॥
śata-dhāraṁ sahasra-dhāram aparimita-dhāraṁ acchidram
akṣayaṁ paramaṁ pavitra bhagavan agnaye punātu svāhā ||
v Valedict varuna from the praṇīta pātra, then pour water on the four sides of the kuṇḍa.
Marjanam
पूवार्ं िदिश माजर्नं नमः (east) । दिक्षनां िदिश माजर्नं नमः (south) । प्रतीच्यां िदिश माजर्नं नमः (west)
। उदीच्यां िदिश माजर्नं नमः (north) । उध्वार्ं िदिश माजर्नं नमः (sprinkle upwards) ॥
v sprinkle a few drops of water in the north-east
ये िद्वषिन्त च मां िनत्यं यांश्च िद्वष्मो नरान् वयम् । आपो दुिमर् ित्रयास्तेषां सन्तु भक्षन्तु तानिप ॥
ye dviṣanti ca māṁ nityaṁ yāṁśca dviṣmo narān vayam |
āpo durmitriyāsteṣāṁ santu bhakṣantu tānapi ||
बुिद्धं िवद्यां बलं मेधां प्रज्ञां श्रद्धां यशः िश्रयम् । आरोग्यं तेज आयुष्यं देिह मे हव्यवाहन ॥
buddhiṁ vidyāṁ balaṁ medhāṁ prajñāṁ śraddhāṁ yaśaḥ śriyam |
163
ārogyaṁ teja āyuṣyaṁ dehi me havyavāhana ||
Homage to Agni
रुद्र तेज समुद्भतू ो वरदो हव्य-वाहनः । अिग्नर् वैश्वानरः साक्षात् तस्मै िनत्यं नमो नमः ॥
oṁ agnaye namaḥ agnim ātmanyudvāsayāmi ||
Visarjanam
Tilakam
v uttarāṅga pūjā
Abhiṣekam
मत्स्य कूमोर् वराहश्च नृिसंहो वामनस् तथा । रामो भागर्व रामस् त्वाम् अिभिशञ्चन्तु वािरणा ॥ १ ॥
matsya kūrmo varāhaśca nṛsiṁho vāmanas tathā |
rāmo bhārgava rāmas tvām abhiśiñcantu vāriṇā || 1 ||
इन्द्रोऽिग्नः शमनो रक्षो वरुणः पवनस् तथा । धनदश्च महेशानः िसञ्चन्तु त्वां िदगीश्वराः ॥ २ ॥
indro'gniḥ śamano rakṣo varuṇaḥ pavanas tathā |
dhanadaśca maheśānaḥ siñcantu tvāṁ digīśvarāḥ || 2 ||
रिवस्सोमो मङ्गलश्च बुधो जीविस्सतः शिनः । राहुः केतुः सनक्षत्रा अिभिषञ्चन्तु ते ग्रहाः ॥ ३ ॥
ravis somo maṅgalaśca budho jīvas sitaḥ śaniḥ |
rāhuḥ ketuḥ sa-nakṣatrā abhiṣiñcantu te grahāḥ || 3 ||
सुरस्त्वाम् अिभिषञ्चन्तु ब्रह्म-िवष्णु-महेश्वराः ।वासुदेवो जगन्नाथस् तथा सङ्कषर्नो िवभुः ।

प्रद्युम्नश्चािनरुद्धश्चैव भवन्तु िवजयाय ते ॥ ४ ॥
suras tvām abhiṣiñcantu brahma-viṣṇu-maheśvarāḥ |
vāsudevo jagan-nāthas tathā saṅkarṣano vibhuḥ |
pradyumnaścāniruddhaścaiva bhavantu vijayāya te || 4 ||
आखण्डलो-िग्नभर्गवान् यमो वै िनऋर्ित तथा ।वरुणः पवनश्चैव धनाध्यक्षस्तथा िशवः ॥ ५ ॥

ākhaṇḍalo-gnir bhagavān yamo vai nirṛti tathā |
varuṇaḥ pavanaścaiva dhanādhyakṣas tathā śivaḥ || 5 ||
ब्रह्मणा सिहत शेषाः िदक्पालाः पान्तु वस् सदा । कीितर् लर्क्ष्मीधृर्ितमेर्धा पुिष्टः श्रद्धा िक्रया मितः ॥ ६
brahmaṇā sahita śeṣāḥ dikpālāḥ pāntu vas sadā |
164
kīrtir lakṣmīr dhṛtir medhā puṣṭiḥ śraddhā kriyā matiḥ || 6 ||
बुिद्धलर्ज्जा वपुश्शािन्तः कािन्तस्तुिष्टश्च मातरः । एतास्त्वां अिभिषञ्चन्तु देवपत्न्यः समागताः ॥ ७ ॥
buddhir lajjā vapuś śāntiḥ kāntis tuṣṭiśca mātaraḥ |
etās tvāṁ abhiṣiñcantu devapatnyaḥ samāgatāḥ || 7 ||
आिदत्यश्-चन्द्रमा भौमो बुध जीव िसताकर्जाः । ग्रहा त्वाम् अिभिषञ्चन्तु राहुः केतुश्च तिपर् ताः ॥ ८ ॥
ādityaś-candramā bhaumo budha jīva sitārkajāḥ |
grahā tvām abhiṣiñcantu rāhuḥ ketuśca tarpitāḥ || 8 ||
देव-दानव गन्धवार् यक्ष राक्षस पन्नगाः । ऋषया मुनयो गावो देव-मातर एव च ॥ ९ ॥
deva-dānava gandharvā yakṣa rākṣasa pannagāḥ |
ṛṣayā munayo gāvo deva-mātara eva ca || 9 ||
देव-पत्न्यो द्रुमा नागा दैत्याश्चाप्सरसां गणाः । अस्त्रािण सवर् शस्त्रािण राजानो वाहनिन च ॥ १० ॥
deva-patnyo drumā nāgā daityāścāpsarasāṁ gaṇāḥ |
astrāṇi sarva śastrāṇi rājāno vāhanani ca || 10 ||
औषधािन च रत्नािन कालस्या वयवाश्च ये । सिरतः सागराश् शैलास् तीथार्िन जलदा नदाः ।
एते त्वाम् अिभिसञ्चन्तु सवर् कामाथर् िसद्धये ॥ ११ ॥
auṣadhāni ca ratnāni kālasyā vayavāśca ye |
saritaḥ sāgarāś śailās tīrthāni jaladā nadāḥ |
ete tvām abhisiñcantu sarva kāmārtha siddhaye || 11 ||
Āśirvadam
श्री महभ्यो नमः ! स्विस्त मन्त्राथार्ः सत्यास् सफलास् सन्तु इित भवन्तो महान्तो अनुगृह्णन्तु ॥ १ ॥
śrī mahabhyo namaḥ ! svasti mantrārthāḥ satyās saphalās santu iti bhavanto
mahānto anugṛhṇantu || 1 ||
Reverend sirs! With your blessing may all the mantras that have been recited yield their stated rewards.
अस्य मुहूतर्ः सुमुहूतोर् भूयाद् इित भवन्तो महान्तो अनुगह्ण

ृ न्तु ॥ २ ॥
asya muhūrtaḥ sumuhūrto bhūyād iti bhavanto mahānto anugṛhṇantu || 2 ||
Reverend sirs! With your blessing may this moment be considered as most auspicious.
तल्-लग्न अपेक्षया आिदत्यािद नवानां ग्रहानाम् आनुकूल्यं भूयाद् इित भवन्तो महान्तो अनुगृह्णन्तु ॥
tal-lagna apekṣayā ādityādi navānāṁ grahānām ānukūlyaṁ bhūyād iti bhavanto
mahānto anugṛhṇantu || 3 ||
With your blessing in spite of the ascendant sign, mall the Planets be well disposed.
ये ये ग्रहाः शुभेतर-स्थानेषु िस्थताः तेषां ग्रहाणां शुभ स्थान फल अवािप्तर्-अिस्वित भूयाद् इित भवन्तो
महान्तो अनुगृह्णन्तु ॥ ३ ॥
ye ye grahāḥ śubhetara-sthāneṣu sthitāḥ teṣāṁ grahāṇāṁ śubha sthāna phala
avāptir-asviti bhūyād iti bhavanto mahānto anugṛhṇantu || 3 ||
May all those planets situated in inauspicious houses yield the rewards of their positive states.
ये ये ग्रहाः शुभ-स्थानेषु िस्थताः तेषां ग्रहाणाम् अितशयेन एकादश शुभ स्थान फल अवािप्तर्-अिस्वित
165
भूयाद् इित भवन्तो महान्तो अनुगृह्णन्तु ॥ ४ ॥

ye ye grahāḥ śubha-sthāneṣu sthitāḥ teṣāṁ grahāṇām atiśayena ekādaśa śubha
sthāna phala avāptir-asviti bhūyād iti bhavanto mahānto anugṛhṇantu || 4 ||
May all those planets situated in auspicious houses yield the greatest rewards of the 11th house position.
अनयोः दम्पत्योः [सवेर्षां सह-कुटुम्बानाम्] वेदोक्तं दीघर्ं आयुष्यं भूयाद् इित भवन्तो महान्तो
अनुगह्ण
ृ न्तु ॥ ५ ॥
anayoḥ dampatyoḥ [sarveṣāṁ saha-kuṭumbānām] vedoktaṁ dīrghaṁ āyuṣyaṁ
bhūyād iti bhavanto mahānto anugṛhṇantu || 5 ||
May everyone and their families obtain the longevity that is mentioned in the Vedas.
अनयोः दम्पत्योः [सवेर्षां सह-कुटुम्बानाम्] गृहे वसतां िद्वपदां चतुष्पदां नीरोग शतायुषं भूयािदित
भवन्तो महान्तो अनुगृह्णन्तु ॥ ६ ॥
anayoḥ dampatyoḥ [sarveṣāṁ saha-kuṭumbānām] gṛhe vasatāṁ dvipadāṁ
catuṣpadāṁ nīroga śatāyuṣaṁ bhūyāditi bhavanto mahānto anugṛhṇantu || 6 ||
May all those who dwell in the house of this couple; both human and animal be free from disease and
have long life.
अनयोः दम्पत्योः [सवेर्षां सह-कुटुम्बानाम्] क्षेम स्थैयर् धैयर् सौयर् वीयर् िवजय आयुर् आरोग्य ऐश्वयर्
अिभवृिद्धः भूयाद् इित भवन्तो महान्तो अनुगृह्णन्तु ॥ ७ ॥
anayoḥ dampatyoḥ [sarveṣāṁ saha-kuṭumbānām] kṣema sthairya dhairya saurya
vīrya vijaya āyur ārogya aiśvarya abhivṛddhiḥ bhūyād iti bhavanto mahānto
anugṛhṇantu || 7 ||
May this couple (everyone) always enjoy increase of wellbeing, security, steadfastness, courage, energy,
victory, longevity, health and prosperity.
166
NĀRĀYAṆA BALI PRAYOGA

(According to Garuḍa Purāṇa)
1. Yajña Ārambha
2. Vighneśvara Pūjā
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । िश्र गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द, भगवद् आज्ञया भगवत् कैङ् कयर्
रुपेण अिस्मन् नारायन बिल कमर्िन िनिवर् घ्नेन पिरसमािप्त-अथर्ं आदौ िवघ्नेश्वर पूजनं किरष्ये।
hariḥ oṁ tat sat | śri govinda govinda govinda, bhagavad ājñayā bhagavat
kaiṅkarya rupeṇa, asmin nārāyana bali karmani nirvighnena pari-samāpti-arthaṁ
ādau vighneśvara pūjanaṁ kariṣye.
Hari Om, tat sat. Govinda x 3 with the permission of the Supreme Godhead, as service to Him alone, in
order that this requiem rite of Narayana Bali may be completed without interruption, I now offer
worship to Vighnesha.
3. Prāyaścitta Saṅkalpaḥ
Saṅkalpaḥ — ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य अकृत स्नान मरण, अशौच मरण,
हिर नाम उच्छार विजर् त मरण, पञ्च गव्य रिहत, िवकल्प हृदय, अधमर् धमर् िचन्तन, अभावभाव,
िक्रय कमर् रिहत, शृङ् िग दोष पिरहार अथर्म्, महा पातक तत् समान विजर् तानाम्, लघु पापानां
आसुर अवस्थायाम्, िक्रय लोप उत्पन्न परदेश पर गृहे मरण/दिक्षन अयने/पञ्चके/यामल
योगे/रात्रौ/कृष्ण पक्षे/गुरु हीन, तुलिस, ितल, सशर्प, गोिपचन्दन, गङ् गोदक, स्नान रिहत, पर
अिग्न दाहे, मुखे आज्य हुित रिहत, कीट पतङ् ग पिक्ष िचता मध्ये ज्विलत आिद दोष पिरहार अथर्ं,
कुगित िनवारण अथर्म्, उत्तम लोक अवाह्य अथर्म्, नारायण बिल अिधकार िसिद्ध अथर्म्, कृच्छ्र
प्रितिनिध यथा शक्त्या _______ नाम देवताय/मिन्दराय/सम्स्थाय इदं िहरण्यं अहं सम्प्रददे ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya _______ pretasya akṛta snāna maraṇa, aśauca maraṇa,
hari nāma ucchāra varjita maraṇa, pañca gavya rahita, vikalpa hṛdaya, adharma
dharma cintana, abhāvabhāva, kriya karma rahita, śṛṅgi doṣa parihāra artham,
mahā pātaka tat samāna varjitānām, laghu pāpānāṁ āsura avasthāyām, kriya lopa
utpanna paradeśa para gṛhe maraṇa/dakṣina ayane/pañcake/yāmala
yoge/rātrau/kṛṣṇa pakṣe/guru hīna, tulasi, tila, sarśapa, gopicandana, gaṅgodaka,
snāna rahita, para agni dāhe, mukhe ājya huti rahita, kīṭa pataṅga pakṣi citā
madhye jvalita ādi doṣa parihāra arthaṁ, kugati nivāraṇa artham, uttama loka
avāhya artham, nārāyaṇa bali adhikāra siddhi artham, kṛcchra pratinidhi yathā
śaktyā _______ nāma devatāya/mandirāya/samsthāya idaṁ hiraṇyaṁ ahaṁ
sampradade ||
Om today I perform atonement for the deceased ....................... who has died without the ritual bath, in an impure
manner, without recitation of the name of Hari, without having taken pancha-gavya, as an agnostic, confused
about dharma, thinking the unreal to be real, who lived devoid of ritual, in order to remove evil influences, for the
remission of major sins as well as minor sins committed in a state of self-absorption; having died without the final
rites, in a strange place, or during the Southern solstice, or during the five inauspicious days, or during the
conjunction of yamala, or during the night, during the dark fortnight, without a spiritual preceptor, without tulasi
leaves, sesame seeds, mustard seeds, sandal paste, Ganges water, without sanctifying bath, cremated in
167
unconsecrated fire, devoid of the oblations of ghee in the mouth, for the atonement of all faults like inadvertent
burning of creatures in funeral pyre, in order to prevent the deceased taking an infernal birth, in order to aid the
deceased to attain a supernal realm, in order to obtain the right to perform this Narayana Bali rite, according to
my ability I give this donation to the deity/temple or institute of ........................ in lieu of the krcchra penance.
4. Nārāyaṇa Bali Saṅkalpaḥ

Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत्, गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द अद्य कश्यप गोत्रस्य _______
प्रेतस्य- १। शृङ् िग २। दंष्ट्रे निख ३। शस्त्र घात ४। सपर् दस्त ५। गज दन्त हत्त ६। जल मग्न ७।
कण्ट-गृहण ८। िवष-भक्षन ९। अिग्न-दग्ध १०। आत्म घात ११। चण्डाल हस्त मरण १२। चौर
मािरत १३। शत्रु मािरत १४। म्लेच्छािद मािरत १५। अष्ट-शल्य मरण १६। बिन्द-गृहे पाश-मरण
१७। वृक्षारोहण १८। पावर्त आरोहण १९। शकटािद-हत्त २०। कुष्ट व्यािध मरण २१। महारोग
प्रपीिडत २२। क्षय व्यािध मरण २३। मांसाबुर्द व्यािध मरण २४। अपस्मार रोगािद मरण २५।
अनेक दुष्ट मरण -
hariḥ oṁ tat sat, govinda govinda govinda adya kaśyapa gotrasya _______
pretasya- 1. śṛṅgi 2. daṁṣṭre nakhi 3. śastra ghāta 4. sarpa dasta 5. gaja danta hatta
6. jala magna 7. kaṇṭa-gṛhaṇa 8. viṣa-bhakṣana 9. agni-dagdha 10. ātma ghāta 11.
caṇḍāla hasta maraṇa 12. caura mārita 13. śatru mārita 14. mlecchādi mārita 15.
aṣṭa-śalya maraṇa 16. bandi-gṛhe pāśa-maraṇa 17. vṛkṣārohaṇa 18. pārvata
ārohaṇa 19. śakaṭādi-hatta 20. kuṣṭa vyādhi maraṇa 21. mahāroga prapīḍita 22.
kṣaya vyādhi maraṇa 23. māṁsārbuda vyādhi maraṇa 24. apasmāra rogādi maraṇa
25. aneka duṣṭa maraṇa -
hari oṁ tat sat, govinda govinda govinda, today I perform the Narayana Bali requiem rite in order to invoke the
Grace of God for the upliftment, atonement and redemption of ................................ belonging to the clan of
.................... who died by [was killed by ] 1. horned animals, 2. clawed animals, 3. by weapons, 4. snake bite, 5.
by an elephant, 6. drowning, 7. choking, 8. from poison, 9. from burns, 10. from suicide, 11. murdered by wicked
person, 12. murdered by robbers, 13. killed by his enemies, 14. killed by barbarians (non-aryans), 15. died from
surgery, 16. from being hanged in gaol, 17. a fall from a tree, 18. fall from a mountain, 19. killed in a road
accident, 20. died from leprosy, 21. from a great disease, 22. from consumption (AIDS), 23. from cancer, 24. from
epilepsy, 25. from many unfortunate causes,
— may he/she obtain a better rebirth [or birth in the realm of Vishnu].
दुमर्रण जिनत दोष िनवृित्त अथर्ं, भगवद् कृपा कटाक्ष िसद्ध्यथर्म्, अस्य प्रेत प्रेतत्व िवमोक्षनाथर्म्,
पुनसुर्जन्म प्रािप्त अथर्ं [िवष्णु लोक प्रािप्त अथर्ं] नारायण बिल कमर् किरष्ये ॥
durmaraṇa janita doṣa nivṛtti arthaṁ, bhagavad kṛpā kaṭākṣa siddhyartham, asya
preta pretatva vimokṣanārtham, punar sujanma prāpti arthaṁ [viṣṇu loka prāpti
arthaṁ] nārāyaṇa bali karma kariṣye ||
तदङ् गत्वेन स्थल, जल, यागोपकरण शुद्ध्येथर्ं शरीर शुद्ध्येथर्ं आत्मा शुद्ध्येथर्ं पुण्याह वाचन कमर्
किरष्ये॥
tadaṅgatvena sthala, jala, yāgopakaraṇa śuddhyerthaṁ śarīra śuddhyerthaṁ ātmā
śuddhyerthaṁ puṇyāha vācana karma kariṣye ||
As a preliminary to this rite I now perform the ritual of sanctification of the site, the water, the
appurtenances of the ritual, the physical body and the mind.
168
5. Punyāha Vācanam — page 38
ॐ शत-धारं ॐ सहस्रधारं, अपिरिमतधारं अिच्छद्रम् अनन्तम् अपिरिमत अिरष्टम् अच्युतम्
अक्षयन् परमं पिवत्रं भगवान् वासुदेवः पुनातु।
oṁ śata-dhāraṁ oṁ sahasradhāraṁ, aparimitadhāraṁ acchidram anantam
aparimita ariṣṭam acyutam akṣayan paramaṁ pavitraṁ bhagavān vāsudevaḥ
punātu.
v sprinkle everything with the following mantra;
स्थानािन देसािन सहस्र-बाहो वरेण्य नामा िवरजांिस नामा ।

तेभ्यो नमस्ते मधुसूधनाय तत्रािभमानं सह रक्ष सन्तु ॐ ॥
sthānāni desāni sahasra-bāho vareṇya nāmā virajāṁsi nāmā |
tebhyo namaste madhusūdhanāya tatrābhimānaṁ saha rakṣa santu oṁ ||
6. Invocation of Satyeṣa (Nārāyaṇa).
v Spread a white cloth to the east of the altar, draw a lotus with 8 petals. Establish a kalaśa
in the center and invoke the eight śaktis in areca nuts in a clockwise manner starting in the
east.
ॐ रुिक्मणी इहागच्छ इहाितष्ह । रुिक्मणीं स्थापयािम

ॐ सत्यभामे इहागच्छ इहाितष्ह । सत्यभामां ॰ ॥
ॐ जाम्बवती इहागच्छ इहाितष्ह । जाम्बवतीं ॰ ॥
ॐ नाग्निजती इहागच्छ इहाितष्ह । नाग्निजतीं ॰ ॥
ॐ कािलन्दी इहागच्छ इहाितष्ह । कािलन्दीं ॰ ॥
ॐ िमत्रिवन्दे इहागच्छ इहाितष्ह । िमत्रिवन्दां ॰ ॥
ॐ लक्ष्मणे इहागच्छ इहाितष्ह । लक्ष्मणां ॰ ॥
ॐ कैकेयी इहागच्छ इहाितष्ह । कैकेयीं ॰ ॥
oṁ rukmiṇī ihāgaccha ihātiṣha | rukmiṇīṁ sthāpayāmi
oṁ satyabhāme ihāgaccha ihātiṣha | satyabhāmāṁ o ||
oṁ jāmbavatī ihāgaccha ihātiṣha | jāmbavatīṁ o ||
oṁ nāgnajitī ihāgaccha ihātiṣha | nāgnajitīṁ o ||
oṁ kālindī ihāgaccha ihātiṣha | kālindīṁ o ||
oṁ mitravinde ihāgaccha ihātiṣha | mitravindāṁ o ||
oṁ lakṣmaṇe ihāgaccha ihātiṣha | lakṣmaṇāṁ o ||
oṁ kaikeyī ihāgaccha ihātiṣha | kaikeyīṁ o ||
Saṅkalpaḥ — अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेतस्य ________ दुमर्रण िनिमत्त नारायण
बिल कमार्ङ्ग भूतं सत्येश पूजनं किरष्ये ॥
adya kaśyapa gotrasya ________ pretasya ________ durmaraṇa nimitta nārāyaṇa
bali karmāṅga bhūtaṁ satyeśa pūjanaṁ kariṣye ||
169
Today as an adjunct to the rite of Narayana Bali being performed for ...................... of the clan of
....................... who died by ........................ I am now performing the worship of Narayana.
v Face the east and invoke Śriman Nārāyaṇa.

śāntākāraṁ bhujaga-śayanaṁ padma-nābhaṁ sureśaṁ
viśvādhāraṁ gagana-sadṛśaṁ megha-varṇaṁ śubhāṅgam |
lakṣmī-kāntaṁ kamala-nayanaṁ yogibhir-dhyāna-gaṁyaṁ
vande viṣṇuṁ bhava-bhaya-haraṁ sarva-lokaikanātham ||
ॐ भूः पुरुषं आवाहयािम । ॐ भुवः पुरुषं आवाहयािम ।
ॐ सुवः पुरुषं आवाहयािम । ॐ भूभुर्वस्सुवः पुरुषं आवाहयािम ॥
oṁ bhūḥ puruṣaṁ āvāhayāmi |
oṁ bhuvaḥ puruṣaṁ āvāhayāmi |
oṁ suvaḥ puruṣaṁ āvāhayāmi |
oṁ bhūr bhuvas suvaḥ puruṣaṁ āvāhayāmi |
उव्यार् क्षीर समुद्रेऽिस्मन् व्योम्न सत्ये च संिस्थता । अत्रत्वं सत्यया साद्धर्ं सत्येश भव सिन्नधौ ॥
urvyā kṣīra samudre'smin vyomna satye ca saṁsthitā |
atratvaṁ satyayā sārddhaṁ satyeśa bhava sannidhau ||
ॐ अष्टौ-शिक्त सिहताय सत्येशाय नमः आवाहयािम ॥
oṁ aṣṭau-śakti sahitāya satyeśāya namaḥ āvāhayāmi ||
I pay my obeisance to the Lord of Truth along with His eight rays of energy. I invoke Him from the
transcendental realm to be present here along with His other half.
सोम सूयार्िग्न संकाशं पद्म मुष्ठ दलािन्वतम् । आसनं गृहाण सत्येश त्रैलोक्य िस्थितकारणम् ॥
soma sūryāgni saṁkāśaṁ padma muṣṭha dalānvitam |
āsanaṁ gṛhāṇa satyeśa trailokya sthiti-kāraṇam ||
ॐ अष्टौ-शिक्त सिहताय सत्येशाय आसनं समपर्यािम ॥
oṁ aṣṭau-śakti sahitāya satyeśāya āsanaṁ samarpayāmi
I offer this seat to the Supreme Lord the Preserver of the Universe; who carries the Lotus of Purity in
His hand, who is as refulgent as the Moon, Sun and Fire.
रत्नाभरण सवार्ङ्गं सवर् देव नमस्कृतं ।पाद्यं गृहाण देवेश गन्ध पुष्पािक्षतैर्-युतम् ॥
पादयोः पाद्यं समपर्यािम ॥
ratnābharaṇa sarvāṅgaṁ sarva deva namaskṛtaṁ |
pādyaṁ gṛhāṇa deveśa gandha puṣpākṣitair-yutam ||
pādayoḥ pādyaṁ samarpayāmi ||
I offer this water mixed with flowers and scents, for washing the feet of the Supreme Lord, who is
bedecked with jewels and ornaments, and adored by all the devas.
सत्येश सुख भूिमष्ठ सत्येश सुखदायक । सत्येश सत्यया युक्तं गृहाणाघ्यर्ं नमोऽस्तुते ॥
हस्तयोर् अघ्यर्ं समपर्यािम ॥
170
satyeśa sukha bhūmiṣṭha satyeśa sukhadāyaka |
satyeśa satyayā yuktaṁ gṛhāṇārghyaṁ namo'stute ||
hastayor arghyaṁ samarpayāmi ||
I offer this libation for the Hands of the Supreme Lord united with Truth, who is established in the
ground of happiness, who is the Giver of the Supreme Bliss. 43
गङ् गाजल समानीतं सुवणर् कलशे िस्थतम् । गृहाणाचमनं देव त्रैलोक्यस्या िपपावनम् ॥
आचमनं समपर्यािम ॥
gaṅgājala samānītaṁ suvarṇa kalaśe sthitam |
gṛhāṇācamanaṁ deva trailokyasyā pipāvanam ||
ācamanaṁ samarpayāmi ||
I offer this water to the Supreme Lord for rinsing the mouth, it is equal to the water of the Ganges
brought in golden pitchers, O Lord please quench the spiritual thirst of the entire Universe.
क्षीर सागर कल्लोलैः स्नािह पाप-िनषूदन । पािह मा भूत भव्येश शीतेन जल िवन्दुना ॥
स्नानाथर्ं जलं समपर्यािम ॥
kṣīra sāgara kallolaiḥ snāhi pāpa-niṣūdana |
pāhi mā bhūta bhavyeśa śītena jala vindunā ||
snānārthaṁ jalaṁ samarpayāmi ||
I offer this bath to the Supreme Lord, who bathes Himself in the Causal Waters of Time, who is the
Redeemer of sins, O Lord of Existence, save me from drowning in this ocean of materialism.
हरस्व सवर् दुिरतं येनाहं वेिष्टतोहरे । वस्त्रेणानेन शूत्रेण सत्येश कुरु वािञ्चतम् ॥
वस्त्रं समपर्यािम ॥
harasva sarva duritaṁ yenāhaṁ veṣṭitohare |
vastreṇānena śūtreṇa satyeśa kuru vāñcitam ||
vastraṁ samarpayāmi ||
I offer this radiant garment to garb Thee O Lord, O Saviour, please accept it and remove all the
negativity which surrounds me.
यज्ञेयोगे तथा साङ् ख्ये पिवत्रस् त्वं सदोच्यसे । यज्ञोपवीत दानेन कुरु मां सवर् पावनम् ॥
यज्ञोपवीतं समपर्यािम ॥
yajñeyoge tathā sāṅkhye pavitras tvaṁ sadocyase |
yajñopavīta dānena kuru māṁ sarva pāvanam ||
yajñopavītaṁ samarpayāmi ||
The Pure Spiritual knowledge taught by Thee consists of Sacrifice, Communion, and Discernment, by
this offering of a sacred thread please grant me spiritual purity.
सुगन्धं चन्दनं िदव्यं केशरागुरु संयुतम् िवलेपनं सुरश्रेष्ठ सवर् पाप हरो भव ॥
चन्दनं समपर्यािम ॥
sugandhaṁ candanaṁ divyaṁ keśarāguru saṁyutam
vilepanaṁ suraśreṣṭha sarva pāpa haro bhava ||
candanaṁ samarpayāmi ||
I offer to Thee, this divine scented sandal paste for anointing, O Lord, who art the Supreme Godhead,
Please have mercy and forgive all my sins
171
सत्यनामं नमस्तुभ्यं मूतार्मूतर् स्वरूिपणे । वासुदेव नृिसं हाख्यं किपलािदत्य भूधरः ॥

सङ् कषर्ण महावीर प्रद्युम्नािमत िवक्रम । अिनरुद्धे श गोिवन्द शाङ् र् गश्चिक्त नमोस्तुते ॥
वराह युत यज्ञेश लक्ष्मी कान्तमृतेश्वर । पुत्र पौत्र प्रदस्त्वं च पाप शत्रो िनरञ्जन ॥
पुष्प मािलकां समपर्यािम ॥
satyanāmaṁ namastubhyaṁ mūrtāmūrta svarūpiṇe |
vāsudeva nṛsiṁhākhyaṁ kapilāditya bhūdharaḥ ||
saṅkarṣaṇa mahāvīra pradyumnāmita vikrama |
aniruddheśa govinda śārṅgaścakti namostute ||
varāha yuta yajñeśa lakṣmī kāntamṛteśvara |
putra pautra pradastvaṁ ca pāpa śatro nirañjana ||
puṣpa mālikāṁ samarpayāmi ||
Salutations to Thee, O Supreme Truth, being with and without form. Thou art known as Vasudeva,
Narasimha, Kapila, the Divine Sun and Supporter of the world. Thou art the One who withdraws the
Universe, the Omnipotent One, Pradyumna, who can never be vanquished. Thou art Aniruddha the Lord
of the Universe who wields the bow saranga, salutations to Thee O Govinda! Thou art the Lord of
Sacrifice, the very Form of Sacrifice, the Lover of Lakshmi and the Supreme Lord of Immortality, Thou
art the giver of all material joys as well as the Destroyer of our internal enemies in the form of
inclination to sin. O Lord I offer Thee this garland.
शिक्त वृन्द युतो देव पूजा धूपं सुरेश्वर । गृहाणत्वर् तु सत्येश सत्ययासह रक्ष माम् ॥
धूपं समपर्यािम ॥
śakti vṛnda yuto deva pūjā dhūpaṁ sureśvara |
gṛhāṇartva tu satyeśa satyayāsaha rakṣa mām ||
dhūpaṁ samarpayāmi ||
I Offer this incense to Thee O Lord of Truth, Thou art the Omnipotent Divine Godhead, the Supreme
Lord, please accept it and protect me with the Supreme Truth.
ज्योतीरूपम् अरूपं त्वां वदिन्त मुिन पुङ्गवाः । ज्योितमर्ध्ये िस्थतो देव दीपं गृहाण नमोऽस्तुते ॥
दीपं दशर्यािम ॥
jyotīrūpam arūpaṁ tvāṁ vadanti muni puṅgavāḥ |
jyotir madhye sthito deva dīpaṁ gṛhāṇa namo'stute ||
dīpaṁ darśayāmi ||
O Lord, Thy form is that of the Supreme Light, while yet transcending all forms, thus the sages the best
of men have taught, Thou dwellest in the midst of Light please accept this offering of light.
त्राता त्वम् एव सत्येश सत्यता सह िचनयसे । गृहाण देव देवेश मम नैवेद्यम् उत्तमम् ॥
नैवेद्यं िनवेदयािम ॥
trātā tvam eva satyeśa satyatā saha cinayase |
gṛhāṇa deva deveśa mama naivedyam uttamam ||
naivedyaṁ nivedayāmi ||
O Lord of Truth! Thou art our Savior and Redeemer in truth, please accept this offering of food O
Supreme Lord, God of gods.
नारायण नमस्तेऽस्तु वासुदेव नमो नमः । त्रैलोक्य जगदाधार त्रािह मां मधुसूदन ॥
नमस्कारं समपर्यािम ॥
172
nārāyaṇa namaste'stu vāsudeva namo namaḥ |
trailokya jagadādhāra trāhi māṁ madhusūdana ||
namaskāraṁ samarpayāmi ||
O Narayana! salutations to Thee, O Krishna! salutations again and again. Thou art the Support of the
entire Universe, protect me! O Destroyer of Evil! I offer Thee my obeisance.
नारायण सुराधीश पुराण पुरुषोत्तम । पापोपशमनाथार्य प्रीत्यथर्ं प्रितगृह्यताम् ॥

प्रदिक्षणां समपर्यािम ॥
nārāyaṇa surādhīśa purāṇa puruṣottama |
pāpopaśamanārthāya prītyarthaṁ pratigṛhyatām ||
pradakṣiṇāṁ samarpayāmi ||
O Narayana, The Ancient One, the Lord of all divine potencies, the Supreme Person, I beseech Thee for
the remission of all sins. Please accept my worship and prayers.
अनेक जन्म संभूतं पापं चैव सुरेश्वर । मया दत्ताघ्यर् दानेन भुिक्त मुिक्त प्रदो भव ॥
अघ्यर्ं समपर्यािम ॥
aneka janma saṁbhūtaṁ pāpaṁ caiva sureśvara |
mayā dattārghya dānena bhukti mukti prado bhava ||
arghyaṁ samarpayāmi ||
I have taken countless births and sinned so many times O Supreme Lord, please accept this libation and
grant me happiness in this world and Final Liberation.
चन्द्रािदत्यौ च धरणी िवद्युद् अग्नी साथैव च । त्वमेव सवर् ज्योतीिष िनराजनं प्रितगृह्यताम् ॥
कपूर्र हारित समपर्यािम ॥
candrādityau ca dharaṇī vidyud agnī sāthaiva ca |
tvameva sarva jyotīṣi nirājanaṁ pratigṛhyatām ||
karpūra hārati samarpayāmi ||
Thou art the Supreme Light of Lights, Thou art the light of the Sun and the Moon, of lightening in the
sky and fire upon earth, please accept this offering of light.
Prārthana
अिग्न रुद्रेश गोिवन्द िवष्णो चिक्रन् नमोऽस्तुते । पूजां गृहाण देवेश प्रीयतां गरुड-ध्वज ॥
agni rudreśa govinda viṣṇo cakrin namo'stute |
pūjāṁ gṛhāṇa deveśa prīyatāṁ garuḍa-dhvaja ||
Thou art the Divine Light, the Withdrawer of Creation, the Preserver who turns the Wheel of Time,
salutations to Thee. Please accept my simple worship and be gracious, O Lord of hosts, Bearer of the
Garuda Pennant.
अपराध सहस्रािण लक्ष कोिट युतिन च । नश्यिन्त तत् क्षणात् पापं सत्येशस्य च पूजनात् ॥
aparādha sahasrāṇi lakṣa koṭi yutani ca |
naśyanti tat kṣaṇāt pāpaṁ satyeśasya ca pūjanāt ||
The innumerable sins committed in a myriad of births, along with all their reactions, can be destroyed
in one second by the Grace obtained from the worship of the Supreme Lord of Truth.
ॐ सत्येश संिस्थतं राजन्पूजां काले सदैव िह । क्षीरोदपाथे चन्द्रस्थ पद्म कािणर् क संिस्थतम् ।
पद्म कौमोदकी शङ् ख चक्राण्यस्त्रािण धािरणम् ॥ प्राथर्ना पूवर्क नमस्कारं समपर्यािम ॥
173
oṁ satyeśa saṁsthitaṁ rājan pūjāṁ kāle sadaiva hi |
kṣīrodapāthe candrastha padma kārṇika saṁsthitam |
padma kaumodakī śaṅkha cakrāṇyastrāṇi dhāriṇam ||
prārthanā pūrvaka namaskāraṁ samarpayāmi ||
O Lord of Truth, I invoke Thee as a monarch and I offer Thee this worship, Thou art Transcendent and
dwellest upon the Lotus of Purity, in Moon of the mind, upon the Ocean of Time. Thou holdest in Thy
hands the Lotus of spiritual unfoldment, the mace of Righteousness & Justice, the Conch of proclamation
and the Wheel of Time & Transmigration. I offer Thee my prayers and obeisance.
7. Tarpanam - Libations.
The water for tarpanam consists of sesame, barley, milk, tulasi, and sarva oshadhayah and is
offered with a conch shell.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् । गोिवन्द गोिवन्द गोिवन्द । अद्य कश्यप गोत्रस्य _______
प्रेतस्य दुमर्रण िनिमत्तक नारायण बिल पूवार्ङ्ग भूतं, पर लोके महा तृष्णा िनवारण अथर्ं वैष्णवी
सूक्तैः िवष्णो तपर्णम् अहं किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat | govinda govinda govinda | adya kaśyapa gotrasya _______
pretasya durmaraṇa nimittaka nārāyaṇa bali pūrvāṅga bhūtaṁ, para loke mahā
tṛṣṇā nivāraṇa arthaṁ vaiṣṇavī sūktaiḥ viṣṇo tarpaṇam ahaṁ kariṣye ||
Now, as an ancillary procedure to the Narayana Bali rite, in order to quench the (spiritual) thirst of the
deceased named ...................... of the clan of ....................... I now offer libations with the various
Vaishnava (Vaidika) hymns.
v Perform tarpana with the vaishnava suktas followed by the 12 names according to time and
place. After each verse repeat the following while pouring the libation;
“ओं नमो नारायणाय । प्रेतस्य मोक्षाथेर् नारायणं तपर्यािम!”

“oṁ namo nārāyaṇāya | pretasya mokṣārthe nārāyaṇaṁ tarpayāmi!”
Purānokta Puruṣa Sūktam
सहस्रशीषार् पुरुषः सहस्राक्षः सहस्रपात् ।
सवर्-व्यािप भुवः स्पशार्द् अध्यितष्ठद् दशाङ् गुलम् ॥ १ ॥
sahasraśīrṣā puruṣaḥ sahasrākṣaḥ sahasrapāt |
sarva-vyāpi bhuvaḥ sparśād adhyatiṣṭhad daśāṅgulam || 1 ||
यद्भू तं यच्च वै भव्यं सवर्म् एव भवान्यतः ।
ततो िवश्वम् इदं तात त्वत्तो भूतं भिवष्यित ॥ २ ॥
yadbhūtaṁ yacca vai bhavyaṁ sarvam eva bhavānyataḥ |
tato viśvam idaṁ tāta tvatto bhūtaṁ bhaviṣyati || 2 ||
त्वत् तो यज्ञस् सवर्-हुतः पृषदाज्यं पशुर् िद्वधः ।
ऋचस् त्वत्तोऽथ सामािन त्वत्त एवािभजिज्ञरे ॥ ३ ॥
tvat to yajñas sarva-hutaḥ pṛṣadājyaṁ paśur dvidhaḥ |
ṛcas tvatto'tha sāmāni tvatta evābhijajñire || 3 ||
174
त्वत्तो यज्ञस् त्वजायन्त त्वत्तोऽश्वाश्चैव दिन्तनः ।

गावस् त्वत्तस् समुद्भू ताः त्वत्तो जाता वयो-मृगाः ॥ ४ ॥
tvatto yajñas tvajāyanta tvatto'śvāścaiva dantinaḥ |
gāvas tvattas samudbhūtāḥ tvatto jātā vayo-mṛgāḥ || 4 ||
त्वन् मुखाद् ब्राह्मणा जातास् त्वत्तः क्षत्रम् अजायत ।
वैश्यास् तवोरुजाश् शूद्रस् तव पद्भ्यां समुद्गताः ॥ ५ ॥
tvan mukhād brāhmaṇā jātās tvattaḥ kṣatram ajāyata |
vaiśyās tavorujāś śūdras tava padbhyāṁ samudgatāḥ || 5 ||
अक्ष्णो सूयोर्ऽिनलश् श्रोत्राच् चन्द्रमा मनसस् तव ।
प्राणोऽन्तष् सुिषराज् जातो मुखाद् अिग्नर् अजायत ॥ ६ ॥
akṣṇo sūryo'nilaś śrotrāc candramā manasas tava |
prāṇo'ntaṣ suṣirāj jāto mukhād agnir ajāyata || 6 ||
नािभतो गगनं द्यौश्च िशरसस् समवतर्त ।
िदशश् श्रोत्रात् िक्षितः पद्भ्यां त्वतस् सवर्म् अभूद् इदं ॥ ७ ॥
nābhito gaganaṁ dyauśca śirasas samavartata |
diśaś śrotrāt kṣitiḥ padbhyāṁ tvatas sarvam abhūd idaṁ || 7 ||
न्यग्रोधस् सुमहान् अल्प यथा बीजे व्यविस्थतः ।
ससजर् िवश्वम् अिखलं बीज-भूते यथा त्विय ॥ ८ ॥
nyagrodhas sumahān alpa yathā bīje vyavasthitaḥ |
sasarja viśvam akhilaṁ bīja-bhūte yathā tvayi || 8 ||
बीजाङ् कुर समुद्भू तो न्यग्रोधस् सम्-उपिस्थतः ।
िवस्तारं च यथा याित त्वतस् सृष्टौ तथा जगत् ॥ ९ ॥
bījāṅkura samudbhūto nyagrodhas sam-upasthitaḥ |
vistāraṁ ca yathā yāti tvatas sṛṣṭau tathā jagat || 9 ||
यथािह कदली नान्या त्वक् पत्रेभ्योऽिभदृश्यते ।
एवं िवश्वम् इदं नान्यत् त्वतस्थम् ईश्वर दृश्यते ॥ १० ॥
yathāhi kadalī nānyā tvak patrebhyo'bhidṛśyate |
evaṁ viśvam idaṁ nānyat tvatastham īśvara dṛśyate || 10 ||
ह्लािदनी त्विय शिक्तस् सा त्वय्येका सह-भािवनी ।
ह्लाद तापकरा िमश्रा त्विय नो गुण-विजर् ते ॥ ११ ॥
hlādinī tvayi śaktis sā tvayyekā saha-bhāvinī |
hlāda tāpakarā miśrā tvayi no guṇa-varjite || 11 ||
पृथक् भूतैक भूताय सवर् भूताय ते नमः ।
व्यक्तं प्रधानं पुरुषो िवराट् सम्राट् तथा भवान् ॥ १२ ॥
pṛthak bhūtaika bhūtāya sarva bhūtāya te namaḥ |
vyaktaṁ pradhānaṁ puruṣo virāṭ samrāṭ tathā bhavān || 12 ||
175
सवर्िस्मन् सवर्-भूतस्-त्वं सवर्स् सवर् स्वरूप धृक् ।

सवर्ं त्वत्तस् समुद्भू तं नमस् सवार्त्मने ततः ॥ १३ ॥
sarvasmin sarva-bhūtas-tvaṁ sarvas sarva svarūpa dhṛk |
sarvaṁ tvattas samudbhūtaṁ namas sarvātmane tataḥ || 13 ||
सवार्त्मकोऽिस सवेर्श सवर् भूतिस्थतो यतः ।
कथयािम ततः िकं ते सवर्ं वेित्स हृिदिस्थतम् ॥ १४ ॥
sarvātmako'si sarveśa sarva bhūtasthito yataḥ |
kathayāmi tataḥ kiṁ te sarvaṁ vetsi hṛdisthitam || 14 ||
यो मे मनोरथो देव सफलस् स त्वया कृतः ।
तप्तं सुतप्तं सफलं यद् दृष्टोऽिस जगत्-पते ॥ १५ ॥
yo me manoratho deva saphalas sa tvayā kṛtaḥ |
taptaṁ sutaptaṁ saphalaṁ yad dṛṣṭo'si jagat-pate || 15 ||
Purānokta Nārāyaṇa Sūktam
नारायणः परञ्-ज्योितर्-आत्मा नारायणः परः ॥
नारायणः पर-ब्रह्म नारायण नमोऽस्तु ते ॥ १ ॥
nārāyaṇaḥ parañ-jyotir-ātmā nārāyaṇaḥ paraḥ ||
nārāyaṇaḥ para-brahma nārāyaṇa namo'stu te || 1 ||
नारायणः परो देवो दाता नारायणः परः ।
नारायणः परो ध्याता नारायण नमोऽस्तु ते ॥ २ ॥
nārāyaṇaḥ paro devo dātā nārāyaṇaḥ paraḥ |
nārāyaṇaḥ paro dhyātā nārāyaṇa namo'stu te || 2 ||
नारायणः परन् धाम ध्यानन् नारायणः परः ।
नारायणः परो धमोर् नारायण नमोऽस्तु ते ॥ ३ ॥
nārāyaṇaḥ paran dhāma dhyānan nārāyaṇaḥ paraḥ |
nārāyaṇaḥ paro dharmo nārāyaṇa namo'stu te || 3 ||
नारायण परो वेदो िवद्या नारायणः परा ।
िवश्वन् नारायणस् साक्षान्-नारायण नमोऽस्तु ते ॥ ४ ॥
nārāyaṇa paro vedo vidyā nārāyaṇaḥ parā |
viśvan nārāyaṇas sākṣān-nārāyaṇa namo'stu te || 4 ||
नारायणाद् िविधर् जातो जातो नारायणािच्छवः ।
जातो नारायणाद् िनन्द्रो नारायण नमोऽस्तु ते ॥ ५ ॥
nārāyaṇād vidhir jāto jāto nārāyaṇācchivaḥ |
jāto nārāyaṇād nindro nārāyaṇa namo'stu te || 5 ||
रिवर् नारायणन् तेजश् चान्द्र नारायण महः ।
विह्नर् नारायणः साक्षान्-नारायण नमोऽस्तु ते ॥ ६ ॥
ravir nārāyaṇan tejaś cāndra nārāyaṇa mahaḥ |
vahnir nārāyaṇaḥ sākṣān-nārāyaṇa namo'stu te || 6 ||
176
नारायण उपास्यः स्याद् गुरुर् नारायणः परः ।

नारायणः परो बोधो नारायण नमोऽस्तु ते ॥ ७ ॥
nārāyaṇa upāsyaḥ syād gurur nārāyaṇaḥ paraḥ |
nārāyaṇaḥ paro bodho nārāyaṇa namo'stu te || 7 ||
नारायणः फलन् मुख्यं िसिद्धर् नारायणः सुखम् ।
सेव्यो नारायणश्-शुद्धो नारायण नमोऽस्तु ते ॥ ८ ॥
nārāyaṇaḥ phalan mukhyaṁ siddhir nārāyaṇaḥ sukham |
sevyo nārāyaṇaś-śuddho nārāyaṇa namo'stu te || 8 ||
Prārthana
अनािद िनधनो देवः शङ् ख चक्र गदा धरः । अव्ययः पुण्डरीकाक्षः प्रेत मोक्ष प्रदो भव ॥१ ॥
avyayaḥ puṇḍarīkākṣaḥ preta mokṣa prado bhava || 1 ||
अतिस पुष्प संकाशं पीत-वास समच्युतं । ये नमस्यिन्त गोिवन्दं न तेषां िवद्यते भयम् ॥ २ ॥
कृष्ण कृष्ण कृपालो त्वं अगतीनां गितर् भव । संसार आणर्व मग्नानां प्रसीद पुरुषोत्तम ॥ ३ ॥
नारायण सुर श्रेष्ठ लिक्ष्म कान्त जनाधर्न । अनेन तपर्नेन नाथ प्रेत मोक्ष प्रदो भव ॥४ ॥
anena tarpanena nātha preta mokṣa prado bhava || 4 ||
एतद् कृतं यद् िवष्णो तपर्णं तेन श्री महा िवष्णुः प्रीतोऽस्तु ॥
etad kṛtaṁ yad viṣṇo tarpaṇaṁ tena śrī mahā viṣṇuḥ prīto'stu ||
Saṅkalpaḥ — ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य परलोके महा तृषा िनवृित्त अथर्म् इदं
उदकं उपितष्ठतु ॥
oṁ adya kaśyapa gotasya _______ pretasya paraloke mahā tṛṣā nivṛtti artham
idaṁ udakaṁ upatiṣṭhatu ||
Om, I now offer this libation for the sake of the deceased .................... of the clan of ..................... in
order to slake his/her Spiritual Thirst.
v Offer three streams of water for the deceased.
v Savyam & ācamanam.
9. Agnimukham
v Establish the sacred fire and perform all the preliminary rites up to ājya bhāga.
10. Prādhāna Homa — Principle Oblations
Saṅkalpaḥ — अद्येह कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेत प्रेतत्व िवमोक्षनाथर्म् अक्षय फल स्वगर्
प्राप्तये नारायण बलौ होम कमर्णा [आचायर् द्वारेण] यक्ष्ये ॥
177
adyeha kaśyapa gotrasya _______ preta pretatva vimokṣanārtham akṣaya phala
svarga prāptaye nārāyaṇa balau homa karmaṇā [ācārya dvāreṇa] yakṣye ||
Now I intend to perform the fire sacrifice [through the medium of my appointed priest] as an adjunct to
the requiem rite of Narayana Bali, which is being done in order to invoke the Grace of God to help the
deceased .......................... of the ......................... clan to obtain release from the earth-bound state and
to attain a good rebirth.
v Offer oblations with Purāṇokta Puruṣa and Nārāyaṇa sūktas
11. Bali pradhānam
v Offer naivedyam to the Lord with the Viṣṇu gāyatri.
v Offer tāmbūlaṁ and then offer the balis to the South of the fire on northward pointing
darbha grass;
१. ॐ नारायणाय नमः । २. ॐ सहस्र-शीषार्य नमः ।

३. ॐ सहस्र-अक्षाय नमः । ४. ॐ सहस्र-पादाय नमः ।
५. ॐ परम-पुरुषाय नमः । ६.ॐ परमात्मने नमः ।
७. ॐ परम-ज्योितषे नमः । ८. ॐ पर-ब्रह्मणे नमः ।
९. ॐ अदृश्याय नमः । १०. ॐ सवर्-कारण-कारणाय नमः ।
११. ॐ यज्ञ-पुरुषाय नमः । १२. ॐ यिज्ञने नमः ।
१३. ॐ िवश्वेदेवेभ्यो नमः । १४. ॐ सवेर्भ्यो देवेभ्यो नमः ।
१५. ॐ साध्येभ्यो नमः ।
1. oṁ nārāyaṇāya namaḥ | 2. oṁ sahasra-śīrṣāya namaḥ |
3. oṁ sahasra-akṣāya namaḥ | 4. oṁ sahasra-pādāya namaḥ |
5. oṁ parama-puruṣāya namaḥ | 6.oṁ paramātmane namaḥ |
7. oṁ parama-jyotiṣe namaḥ | 8. oṁ para-brahmaṇe namaḥ |
9. oṁ adṛśyāya namaḥ | 10. oṁ sarva-kāraṇa-kāraṇāya namaḥ |
11. oṁ yajña-puruṣāya namaḥ | 12. oṁ yajñine namaḥ |
13. oṁ viśvedevebhyo namaḥ | 14. oṁ sarvebhyo devebhyo namaḥ |
15. oṁ sādhyebhyo namaḥ |
12. Antima Homaḥ - Final Oblations
v Offer oblations of ghee
१. ॐ नारायणाय स्वाहा ॥ २. ॐ सहस्र-शीषार्य स्वाहा ॥
३. ॐ सहस्र-अक्षाय स्वाहा ॥ ४. ॐ सहस्र-पादाय स्वाहा ॥
५. ॐ परम-पुरुषाय स्वाहा ॥ ६. ॐ परमात्मने स्वाहा ॥
७. ॐ परम-ज्योितषे स्वाहा ॥ ८. ॐ पर-ब्रह्मणे स्वाहा ॥
९. ॐ अदृश्याय स्वाहा ॥ १०. ॐ सवर्-कारण-कारणाय स्वाहा ॥
११. ॐ यज्ञ-पुरुषाय स्वाहा ॥ १२. ॐ यिज्ञने स्वाहा ॥
१३. ॐ िवश्वेदेवेभ्यो स्वाहा ॥ १४. ॐ सवेर्भ्यो देवेभ्यो स्वाहा ॥
१५. ॐ साध्येभ्यो स्वाहा ॥
1. oṁ nārāyaṇāya svāhā || 2. oṁ sahasra-śīrṣāya svāhā ||
178
3. oṁ sahasra-akṣāya svāhā || 4. oṁ sahasra-pādāya svāhā ||
5. oṁ parama-puruṣāya svāhā || 6. oṁ paramātmane svāhā ||
7. oṁ parama-jyotiṣe svāhā || 8. oṁ para-brahmaṇe svāhā ||
9. oṁ adṛśyāya svāhā || 10. oṁ sarva-kāraṇa-kāraṇāya svāhā ||
11. oṁ yajña-puruṣāya svāhā || 12. oṁ yajñine svāhā ||
13. oṁ viśvedevebhyo svāhā || 14. oṁ sarvebhyo devebhyo svāhā ||
15. oṁ sādhyebhyo svāhā ||
13. Pūrṇahutiḥ - Concluding Offering.
पूणर्मदः पूणर्म् इदं । पूणार्त् पूणर्म् उदच्यते । पूणर्स्य पूणर्म् आदाय । पूणर्म् एवअविसष्याते ॥
pūrṇasya pūrṇam ādāya | pūrṇam eva-avasiṣyāte ||

v Pariseñcanam
v Then while standing offer the following oblations;
१. पृिथव्यै स्वाहा ॥ पृिथव्यै इदं न मम ॥

२. अग्नये स्वाहा ॥ वैश्वानराय अग्नये इदं ॥
३. अन्तिरक्षाय स्वाहा ॥ अन्तिरक्षाय इदं न मम ॥
४. वायवे स्वाहा ॥ वायवे इदं न मम ॥
५। िदवे स्वाहा ॥ िदवे इदं न मम ॥
६. सूयार्य स्वाहा ॥ सूयार्य इदं न मम ॥
७. िदग्भ्य स्वाहा ॥ िदग्भ्य इदं न मम ॥
८. चन्द्राय स्वाहा ॥ चन्द्राय इदं न मम ॥
९. नक्षत्रेभ्यः स्वाहा ॥ नक्षत्रेभ्यः इदं ॥
१०. अद्भ्यः स्वाहा ॥ अद्भ्यः इदं न मम ॥
११. वरुणाय स्वाहा ॥ वरुणाय इदं न मम ॥
१२. नाभ्यै स्वाहा ॥ नाभ्यै इदं न मम ॥
१३. पूताय स्वाहा ॥ पूताय इदं न मम ॥
१४. वाचे स्वाहा ॥ वाचे इदं न मम ॥
१५. प्राणाय स्वाहा ॥ प्राणाय इदं न मम ॥
१६. श्रोत्राय स्वाहा ॥ श्रोत्राय इदं न मम ॥
1. pṛthivyai svāhā || pṛthivyai idaṁ na mama ||
2. agnaye svāhā || vaiśvānarāya agnaye idaṁ ||
3. antarikṣāya svāhā || antarikṣāya idaṁ na mama ||
4. vāyave svāhā || vāyave idaṁ na mama ||
5. dive svāhā || dive idaṁ na mama ||
179
6. sūryāya svāhā || sūryāya idaṁ na mama ||
7. digbhya svāhā || digbhya idaṁ na mama ||
8. candrāya svāhā || candrāya idaṁ na mama ||
9. nakṣatrebhyaḥ svāhā || nakṣatrebhyaḥ idaṁ ||
10. adbhyaḥ svāhā || adbhyaḥ idaṁ na mama ||
11. varuṇāya svāhā || varuṇāya idaṁ na mama ||
12. nābhyai svāhā || nābhyai idaṁ na mama ||
13. pūtāya svāhā || pūtāya idaṁ na mama ||
14. vāce svāhā || vāce idaṁ na mama ||
15. prāṇāya svāhā || prāṇāya idaṁ na mama ||
16. śrotrāya svāhā || śrotrāya idaṁ na mama ||
v Wash the hands and feet and recite apavitraḥ.
v Perform Ekadaśaha śrāddha
EKĀDAŚA ŚRĀDDHA VIDHIḤ
v The yajamāna performs ācamanam takes seat, makes 11 piṇḍas, lights lamp and recites
apavitro'va - sprinkles all the accoutrements and participants.
देवकीनन्दनः कृष्णः शङ् ख चक्र गदा- धरः ।आरम्भेऽिप गया श्राद्धे पुण्डरीकाक्षोऽवतु ॥
devakīnandanaḥ kṛṣṇaḥ śaṅkha cakra gadā-dharah |
ārambhe'pi gayā śrāddhe puṇḍarīkākṣo'vatu ||
At the commencement of this rite I contemplate upon Krsna the joy of Devaki who wields the conch,
discus and mace. May the Lotus-eyed Lord protect us.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत् सत् _______ अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य प्रेतत्व
िवमुक्त्यथर्ं _______ दू मर्रण िनिमत्तक नारायण बलौ िविनत िवष्णवािद िवष्णु पयर्न्तानां एकादश
श्राद्धािन िपण्ड दान िविधना कमर् किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat _______ adya kaśyapa gotrasya _______ pretasya pretatva
vimuktyarthaṁ _______ dūrmaraṇa nimittaka nārāyaṇa balau vinita viṣṇavādi
viṣṇu paryantānāṁ ekādaśa śrāddhāni piṇḍa dāna vidhinā karma kariṣye ||
Hari om, tat sat, today in order to release ............................. of the clan of ................. from an earth
bound state, possibly caused by death due to ........................... and as an ancillary rite to the Narayana
Bali, I shall now perform the obsequies offering of the 11 rice balls.
v recite gāyatrī 3 x

devatābhyaḥ pitṛubhyaśca mahā yogibhya eva ca |
namaḥ svāhāyai svadhāyai nityaṁ eva namo namaḥ ||
v Prepare the piṇḍa-sthāna - vedi - lay down two kuśa blades pointing to the south and place
11 leaves or ḍonas on them starting in the south
1. Lord Viṣṇu — ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व
िवमुिक्त हेतवे इदं आसनं िवष्णवे नमः ॥
180
oṁ adya kaśyapa gotrasya _______ pretasya nārāyaṇa bali nimittaka pretatva
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ viṣṇave namaḥ ||
om Today during this Requiem which is being done in order to liberate _______ of the clan of
_______ from an earth-bound state; I offer this seat to Lord Vishnu, obeisance to Him.
v Offer water barley til etc on the first leaf in the south.
2. Lord Śiva; — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व िवमुिक्त
हेतवे इदं आसनं िशवाय नमः ॥
adya _______ gotrasya _______ pretasya nārāyaṇa bali nimittaka pretatva
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ śivāya namaḥ ||
I offer this seat to Lord Siva, obeisance to Him.
3. Yamānucarāḥ — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व
िवमुिक्त हेतवे इदं आसनं यमानुचराय नमः ॥
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ yamānucarāya namaḥ ||
I offer this seat to the attendants of Lord Yama, obeisance to them.
4. Somarāja— अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व िवमुिक्त
हेतवे इदं आसनं सोमराजाय नमः ॥
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ somarājāya namaḥ ||
I offer this seat to Lord Soma, obeisance to Him.
5. Havya-vāhana — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व
िवमुिक्त हेतवे इदं आसनं हव्य-वाहनाय नमः ॥
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ havya-vāhanāya namaḥ ||
I offer this seat to the Mystic Fire which conveys the oblations to the devas, obeisance to Him.
6. Kavya-vāhana — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व
िवमुिक्त हेतवे इदं आसनं कव्य-वाहनाय नमः ॥
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ kavya-vāhanāya namaḥ ||
I offer this seat to the Mystic Fire which conveys the oblations to the Manes, obeisance to Him.
7. Kālā — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व िवमुिक्त हेतवे
इदं आसनं कालाय नमः ॥
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ kālāya namaḥ ||
I offer this seat to the Lord of Time, obeisance to Him.
8. Rudra — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व िवमुिक्त
हेतवे इदं आसनं रुद्राय नमः ॥
181
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ rudrāya namaḥ ||
I offer this seat to the Destroyer of the Universe, obeisance to Him.
— (Apasavya - silently recall to mind the deceased)
9. Preta — इदं आसनं ते मया दीयते तव उपितष्टताम् ।

idaṁ āsanaṁ te mayā dīyate tava upatiṣṭatām |
I offer this seat to you; please accept it.
10. Citragupta — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व
िवमुिक्त हेतवे इदं आसनं िचत्रगुप्ताय नमः ॥
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ citraguptāya namaḥ ||
I offer this seat to Lord Chitragupta the Recorder of the deeds of mankind, obeisance to Him.
11. Viṣvarūpa — अद्य कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य नारायण बिल िनिमत्तक प्रेतत्व
िवमुिक्त हेतवे इदं आसनं िवश्वरूपाय नमः ॥
vimukti hetave idaṁ āsanaṁ viśvarūpāya namaḥ ||
I offer this seat to Universal form of the Supreme Lord Vishnu, obeisance to Him.
Arghyam
v Place 12 ḍones in a row and add the following items.
Kuśa
Water
Sesame
ितलाः पापहराः िनत्यं िवष्णोदेर् ह समुद्भवाः । महषेर्ः गोत्र संभूताः कश्यपस्य ितलास् स्मृताः ॥
Sandal Paste
चन्दनागरु कपूर्र कस्तूरी कुंकुमािन्वतम् । िवलेपनम् सुर-श्रेष्ठ प्रीत्यथर्ं प्रितगृह्यताम् ॥
candanāgaru karpūra kastūrī kuṁkumānvitam |
vilepanam sura-śreṣṭha prītyarthaṁ pratigṛhyatām ||
Flowers
v Raise the ḍone in your left hand cover it with the right hand and recite:-
182
िसद्धाथर् यव दूवार्िभगर्न्ध पुष्पाक्षतैयुर्तम् । ितल पुष्प समायुक्तं गृहाणाघ्यर्ं मया दत्तम् ॥

Arghya pradānam
v Pour a little of the arghyam on each āsana.
१. ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेतस्य दुमर्रण िनिमत्तक नारायण बिल िविहत एकादश श्राद्धे
प्रेतत्व िवमुक्तये अिभष्टलोका वाप्तये िवष्णवे एषोऽघोर् वो नमः ।
1. oṁ adya ________ gotrasya ________ pretasya durmaraṇa nimittaka
nārāyaṇa bali vihita ekādaśa śrāddhe pretatva vimuktaye abhiṣṭalokā vāptaye
viṣṇave eṣo'rgho vo namaḥ |
Om Today during this Requiem which is being done in order to liberate ...................... of the clan of
................... from an earth-bound state resulting from death due to ......................... and to invoke the
grace of God so that he/she may obtain a better rebirth; I offer this libation to Vishnu, obeisance to
Him.
२. िशवाय एषोऽघोर् वो नमः
३. यमानुचराय एषोऽघोर् वो नमः
४. सोमराजाय एषोऽघोर् वो नमः
५. हव्य-वाहनाय एषोऽघोर् वो नमः
६. कव्य-वाहनाय एषोऽघोर् वो नमः
७. कालाय एषोऽघोर् वो नमः
८. रुद्राय एषोऽघोर् वो नमः
९. (अपसव्य) प्रेताय एषो हस्ताघोर्ऽस्ते मया दीयते तव उपितष्टेताम् .
१०. िचत्रगुप्ताय एषोऽघोर् वो नमः
११. िवश्वरूपाय एषोऽघोर् वो नमः
2. śivāya eṣo'rgho vo namaḥ

3. yamānucarāya eṣo'rgho vo namaḥ
4. somarājāya eṣo'rgho vo namaḥ
5. havya-vāhanāya eṣo'rgho vo namaḥ
6. kavya-vāhanāya eṣo'rgho vo namaḥ
7. kālāya eṣo'rgho vo namaḥ
8. rudrāya eṣo'rgho vo namaḥ
9. (apasavya) pretāya eṣo hastārgho'ste mayā dīyate tava upatiṣṭetām |
10. citraguptāya eṣo'rgho vo namaḥ
11. viśvarūpāya eṣo'rgho vo namaḥ
Piṇḍa Pradhāna
v On each of the āsanas place a piṇḍa from the tips of the fingers.
183
१. अद्य कश्यप गोत्रस्य ________ प्रेत प्रेतस्य नारायण बिल कमर् िविहत एकादश श्राद्धे , प्रथम
िवष्णवे एषो अन्न िपण्डः संपद्यताम् ॥
1. adya kaśyapa gotrasya ________ preta pretasya nārāyaṇa bali karma vihita
ekādaśa śrāddhe, prathama viṣṇave eṣo anna piṇḍaḥ saṁpadyatām ||
Today during this Requiem which is being done in order to liberate ...................... of the clan of
................... from an earth-bound state; I offer this first pinda to Vishnu.
२. िद्वतीय िशवाय एषो अन्न िपण्डः संपद्यताम् ॥
2. dvitīya śivāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpadyatām ||
३. ित्रितय यमानुचराय एषो अन्न िपण्डः संपद्यताम् ॥
3. tritiya yamānucarāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpadyatām ||
४. चतुथर् सोमराजाय एषो अन्न िपण्डः संपद्यताम् ॥
4. caturtha somarājāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpadyatām ||
५. पञ्चमः हव्य-वाहनाय एषो अन्न िपण्डः संपयताम् ॥
5. pañcamaḥ havya-vāhanāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpayatām ||
६. शष्ठः कव्य-वाहनाय एषो अन्न िपण्डः संपयताम् ॥
6. śaṣṭhaḥ kavya-vāhanāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpayatām ||
७. सप्तमः कालाय एषो अन्न िपण्डः संपयताम् ॥
7. saptamaḥ kālāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpayatām ||
८. अष्टमो रुद्राय एषो अन्न िपण्डः संपयताम् ॥
8. aṣṭamo rudrāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpayatām ||
apasavya
v Face south sit with right knee bent
९. अद्य कश्यप गोत्रस्य ______ प्रेत प्रेतस्य नारायण बिल कमर् िविहत एकादश श्राद्धे , नवमः
प्रेतस्य एषो अन्न िपण्डः संपयताम् ॥
9. adya kaśyapa gotrasya ______ preta pretasya nārāyaṇa bali karma vihita
ekādaśa śrāddhe, navamaḥ pretasya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpayatām ||
savyam
१०. दशम िचत्रगुप्ताय एषो अन्न िपण्डः संपयताम् ॥
10. daśama citraguptāya eṣo anna piṇḍaḥ saṁpayatām ||
११. एकादश िवश्वरूिपणे एषो अन्न िपण्डः संपयताम् ॥
11. ekādaśa viśvarūpiṇe eṣo anna piṇḍaḥ saṁpayatām ||
अद्येहेत्यािद कश्यप गोत्रस्य ______ प्रेतस्य प्रेतत्व िवमुक्तये भगवद् कृपया अिभष्टलोकावाप्तये
नारायण बिल िनिमत्तक िवष्णवे एतािन गन्धादीिन स्वाहा संपद्यताम् ॥
adyehetyādi kaśyapa gotrasya ______ pretasya pretatva vimuktaye bhagavad
kṛpayā abhiṣṭalokāvāptaye nārāyaṇa bali nimittaka viṣṇave etāni gandhādīni
svāhā saṁpadyatām ||
Today during this Requiem which is being done in order to liberate ...................... of the clan of ................... from
an earth-bound state; to invoke the Grace of the Lord so that he/she may attain a suitable realm of rebirth, I
make all these offerings to the Supreme Godhead Lord Vishnu.
v Offer gandha, akṣata, puṣpa, sūtra, dhūpa, dīpa, jalam on each of the piṇḍas.
184
v Sprinkle barley on all the piṇḍas.
शृणुयाम् िस्थरैरङ् गैर् भद्रं कणैर्श्च दृिष्टिभः । भद्रं पश्येम यद्देव िहतम् आयुव्यर्शेमिह ॥
śṛṇuyām sthirairaṅgair bhadraṁ karṇaiśca dṛṣṭibhiḥ |
bhadraṁ paśyema yad deva hitam āyur vyaśemahi ||
Piṇḍa Visarjana
v Raise each piṇḍa in turn - smell - place in vessel - recite mantra and consign to water.
ॐ परेतन िपतरः सोम्यासो गंिभरेिभः पिथिभः ।

दत्वाय अस्मभ्यं द्रिवनेह भद्रं रियञ्च नः सवर् वीरं िनयच्छत ॥
oṁ paretana pitaraḥ somyāso gaṁbhirebhiḥ pathibhiḥ |
datvāya asmabhyaṁ dravineha bhadraṁ rayiñca naḥ sarva vīraṁ niyacchata ||
Depart hence O Pitris, Soma loving, with your majestic ancient paths, having vouchsafed to us wealth,
prosperity and auspiciousness and heroes.
v Dispose of the rest of the items - wash hands and feet - ācamanam;
Godāna Saṅkalpaḥ
ॐ अद्य कश्यप गोत्रस्य ______ प्रेतस्य प्रेतत्व िवमुक्तये भगवद् कृपया अिभष्ट लोक अवाप्तये
नारायण बिल कमर् संिहता िसिद्ध अथर्म् गोदान जन्य फल प्राप्तये गो संभन्धीनीं दिक्षणां ______
गोत्राय ______ शमर् ब्राह्मणाय दातुम् अहम् उत्सृजेत् ॥
oṁ adya kaśyapa gotrasya ______ pretasya pretatva vimuktaye bhagavad kṛpayā
abhiṣṭa loka avāptaye nārāyaṇa bali karma saṁhitā siddhi artham godāna janya
phala prāptaye go saṁbhandhīnīṁ dakṣiṇāṁ ______ gotrāya ______ śarma
brāhmaṇāya dātum aham utsṛjet ||
Today as an auxiliary rite to the Requiem which is being performed for the liberation of
.................................. of the clan of ........................ from an earth-bound state and to invoke the Grace
of God for the obtaining of a good rebirth, and to obtain merit from the gift of a cow, I now intend to
donate the price of a cow to the Revered priest ....................... Sharma of the clan of .............................,
may it be accepted.
Pārthana
गोत्रन् नो वधर्तां दातारो नो अिभवधर्तां ।वेदाः सन्तितर् एव च श्राद्धा च नो मा व्यगमद् ।
बहु देयं च नो अस्तु अन्नं च नो बहु भवेत् ।अितिथं च लभेमिह यािचतारश्च नः सन्तु ।
मा च यािचश्म कञ्चन एताः सत्य आिशषः सन्तु ॥
gotran no vardhatāṁ dātāro no abhivardhatāṁ | vedāḥ santatir eva ca śrāddhā ca
no mā vyagamad | bahu deyaṁ ca no astu annaṁ ca no bahu bhavet | atithiṁ ca
labhemahi yācitāraśca naḥ santu | mā ca yāciśma kañcana etāḥ satya āśiṣaḥ santu
185
UDAKA DĀNA PRAYOGAḤ

DAILY LIBATIONS FOR 10 DAYS9
1. Tīra Kuṇḍa Vidhiḥ

[Equipment:— a small trowel, 3 stones, a new cloth 1 meter square, a water-vessel, a
bottle of water, darbha grass, sesame seeds, a mat to sit on.]
v In the afternoon of the second day the karta wearing a new dhoti goes to a river-bank, sea-
shore or reservoir, if none of these are possible then a spot in the backyard can be chosen.
v He digs a small hole for placing the stone.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ……… मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्म्
अस्यं पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य मम िपतुः [_______ प्रेतायाः मम मातुः]
अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य दश िदन पयर्न्तं दहन जिनत क्षुत्तृष्णा शािन्त अथर्ं वासोदक
ितलोदक प्रदान अथर्ं तटाक (निद/समुद्र) ितर कुण्डे पाषाण स्थापनं किरष्ये ॥
prītyartham asyaṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya _______ pretasya mama pituḥ
[kaśyapa gotrāyāḥ _______ nāmnyāḥ pretāyāḥ mama mātuḥ] adya
prathame'hani prathama dinam ārabhya daśa dina paryantaṁ dahana janita kṣut
tṛṣṇā śānti arthaṁ vāsodaka tilodaka pradāna arthaṁ taṭāka (nadi/samudra) tira
kuṇḍe pāṣāṇa sthāpanaṁ kariṣye ||
Today I begin the daily libations of sesame and water in order to pacify the hunger and thirst that may
have been caused through cremation. As a focal point for the libations I shall establish the stones.
Invocation
v He faces the south and kneeling down on darbha grass places three stones in the pit and
invokes the spirit of the deceased.
FATHER
कश्यप गोत्रस्य ______ मम िपतुः अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य दश िदन पयर्न्तं दहन
जिनत क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं वासोदक ितलोदक प्रदान अथर्ं तटाक (निद/समुद्र) ितर कुण्डे आसु
िशलासु सािन्नध्य कुरु ॥
kaśyapa gotrasya ______ mama pituḥ adya prathame'hani prathama dinam
ārabhya daśa dina paryantaṁ dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ vāsodaka
tilodaka pradāna arthaṁ taṭāka (nadi/samudra) tira kuṇḍe āsu śilāsu sānnidhya
kuru ||
9
This is usually done by South Indians
186
MOTHER
कश्यप गोत्रायाः _________ नािम्नं प्रेता मम मातुः अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य दश
िदन पयर्न्तं दहन जिनत क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं वासोदक ितलोदक प्रदान अथर्ं तटाक (निद/समुद्र)
ितर कुण्डे आसु िशलासु सािन्नध्य कुरु ॥
kaśyapa gotrāyāḥ _________ nāmniṁ pretā mama mātuḥ adya prathame'hani
prathama dinam ārabhya daśa dina paryantaṁ dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti
arthaṁ vāsodaka tilodaka pradāna arthaṁ taṭāka (nadi/samudra) tira kuṇḍe āsu
śilāsu sānnidhya kuru ||
अस्यां पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _______ नाम/नाम्नीं मम िपतुह्/मातुःअद्य प्रथमेऽहिन दहन
जिनत क्षुत्तृष्णा शािन्त अथर्ं तटाक (निद/समुद्र) तीरकुण्डे वासोदकितलोदक प्रदानािन किरष्ये ॥
hariḥ oṁ tat sat ………….… mama upāta samasta durita kṣaya dvārā śrī
parameśvara prītyartham asyāṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya__________ nāma/
nāmnīṁ mama pituh/mātuḥ adya prathame'hani dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti
arthaṁ taṭāka (nadi/samudra) tīra kuṇḍe vāsodaka tilodaka pradānāni kariṣye ||
v With ten blades of darbha take the strip of white cloth brought from the cremation and
fold it three times.
v bend the knee and offer the water by squeezing the cloth;
FATHER — कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य मम िपतुः अद्य प्रथमेऽहिन दहन जिनत क्षुत्
तृष्णा शािन्त अथर्ं तटाक (निद/समुद्र) ितर कुण्डे मम िपत्रे एतत् वासोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrasya _______ pretasya mama pituḥ adya prathame'hani dahana
janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ taṭāka (nadi/samudra) tira kuṇḍe mama pitre etat
vāsodakaṁ dadāmi ||
MOTHER — कश्यप गोत्रायाः _______ नाम्नीं प्रेता मम मातुः अद्य प्रथमेऽहिन दहन जिनत
क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं तटाक (निद/समुद्र) ितर कुण्डे मम मात्रे एतत् वासोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrāyāḥ _______ nāmnīṁ pretā mama mātuḥ adya prathame'hani
dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ taṭāka (nadi/samudra) tira kuṇḍe mama
mātre etat vāsodakaṁ dadāmi ||
v offer three times
Tilodaka dānam
FATHER — कश्यप गोत्राय _______ प्रेताय मम िपत्रे एतत् ितलोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrāya _______ pretāya mama pitre etat tilodakaṁ dadāmi ||
MOTHER — कश्यप गोत्रायै _______ नाम्न्यै प्रेतायै मम मात्रे एतत् ितलोदकं ददािम ॥
187
kaśyapa gotrāyai _____ nāmnyai pretāyai mama mātre etat tilodakaṁ dadāmi ||
v Stand up and offer ghaṭodakam (water poured into a small clay pot.)
हे मम िपतुः/मातुः मया दत्तािन एतािन वासोदकािन ितलोदकािन उपितष्ठ ।

एतत् घट उदकं िपब ॥
he mama pituḥ/mātuḥ mayā dattāni etāni vāsodakāni tilodakāni upatiṣṭha |
etat ghaṭa udakaṁ piba ||
v Sprinkle with the ghaṭodaka.
v This ceremony should be repeated every day until the tenth.
v Taking the kumbha with water one should return home.
2. Dvāra Kuṇḍa Vidhiḥ
v To the left of the front door one should dig a small pit.
अद्य कश्यप गोत्रस्य _________ [कश्यप गोत्रायाः __________ नाम्न्याः मम मातुः] अद्य
प्रथमेऽहिन दहन जिनत क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं अहर्-अहर्-वासः उदक दान अथर्ं प्रेत शरीर
क्लृिप्त अथर्ं प्रभूत बिल प्रदान अथर्ं च गृह-द्वार कुण्डे पाषाण स्थापनं किरष्ये ॥
prītyartham adya kaśyapa gotrasya _________ [kaśyapa gotrāyāḥ __________
nāmnyāḥ mama mātuḥ] adya prathame'hani dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ
ahar-ahar-vāsaḥ udaka dāna arthaṁ preta śarīra klṛpti arthaṁ prabhūta bali
pradāna arthaṁ ca gṛha-dvāra kuṇḍe pāṣāṇa sthāpanaṁ kariṣye ||
v Place three stones or one tied with darbha grass into the pit.
v Invoke the spirit of the deceased;
FATHER
कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य मम िपतुः अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य दश िदन पयर्न्तं
दहन जिनत क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं, अहर्-अहर्-वास उदक दान अथर्ं, प्रेत शरीर क्लृिप्त अथर्ं,
अहर्-अहर् िपण्ड बिल प्रदान अथर्ं, महा क्षुन् िनवृित्त अथर्ं, प्रभूत बिल प्रदान अथर्ं च, गृह द्वार
कुण्डे आसु िशलासु कश्यप गोत्रं _______ दास प्रेतं मम िपतरं आवाहयािम । आसु िशलासु
सािन्नध्यं कुरु ॥
kaśyapa gotrasya _______ pretasya mama pituḥ adya prathame'hani prathama
dinam ārabhya daśa dina paryantaṁ dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ, ahar-
ahar-vāsa udaka dāna arthaṁ, preta śarīra klṛpti arthaṁ, ahar-ahar piṇḍa bali
pradāna arthaṁ, mahā kṣun nivṛtti arthaṁ, prabhūta bali pradāna arthaṁ ca, gṛha
dvāra kuṇḍe āsu śilāsu kaśyapa gotraṁ _______ dāsa pretaṁ mama pitaraṁ
āvāhayāmi | āsu śilāsu sānnidhyaṁ kuru ||
188
MOTHER
कश्यप गोत्रायाः _______ प्रेता मम मातुः अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य दशिदन पयर्न्तं
दहन जिनत क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं अहर्-अहर्-वास उदक दान अथर्ं प्रेता शरीर क्लृिप्त अथर्ं
अहर्-अहर् िपण्ड बिल प्रदान अथर्ं महा क्षुन् िनवृित्त अथर्ं प्रभूत बिल प्रदान अथर्ं च गृह द्वार कुण्डे
कश्यप गोत्रां _______ नाम्नीं मम मातुः आवाहयािम । आसु िशलासु सािन्नध्यं कुरु ॥
kaśyapa gotrāyāḥ _______ pretā mama mātuḥ adya prathame'hani prathama
dinam ārabhya daśadina paryantaṁ dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ ahar-
ahar-vāsa udaka dāna arthaṁ pretā śarīra klṛpti arthaṁ ahar-ahar piṇḍa bali
pradāna arthaṁ mahā kṣun nivṛtti arthaṁ prabhūta bali pradāna arthaṁ ca gṛha
dvāra kuṇḍe kaśyapa gotrāṁ _______ nāmnīṁ mama mātuḥ āvāhayāmi | āsu
śilāsu sānnidhyaṁ kuru ||
v Fold the cloth as before;
FATHER — कश्यप गोत्रस्य _________ प्रेतस्य मम िपतुः अद्य प्रथमेऽहिन दहन जिनत क्षुत्
तृष्णा शािन्त अथर्ं गृह-द्वार कुण्डे मम िपत्रे एतद् वासोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrasya _________ pretasya mama pituḥ adya prathame'hani dahana
janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ gṛha-dvāra kuṇḍe mama pitre etad vāsodakaṁ
dadāmi ||
MOTHER — कश्यप गोत्रायाः _______ नाम्नीं प्रेता मम मातुः अद्य प्रथमेऽहिन दहन जिनत
क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं गृह-द्वार कुण्डे मम मात्रे एतद् वासोदकं ददािम ॥
dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ gṛha-dvāra kuṇḍe mama mātre etad
vāsodakaṁ dadāmi ||
Pinḍa Dānam
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ……… मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं
कश्यप गोत्रस्य _______ प्रेतस्य मम िपतुः अद्य प्रथमेऽहिन गृह द्वार कुण्डे दहन जिनत क्षुत्
तृष्णा शािन्त अथर्ं वास उदक दानािन प्रेत शरीर क्लृिप्त अथर्ं िपण्ड बिल प्रदानं च किरष्ये ॥
prītyarthaṁ kaśyapa gotrasya _______ pretasya mama pituḥ adya prathame'hani
gṛha dvāra kuṇḍe dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ vāsa udaka dānāni preta
śarīra kḷpti arthaṁ piṇḍa bali pradānaṁ ca kariṣye ||
v Prepare piṇḍas from some rice-flour, honey, sesame & honey - make it the size of an egg
v Near the kuṇḍa spread darbha pointing to the south. Pour out some tilodaka.
FATHER — कश्यप गोत्राय ______ प्रेताय मम िपत्रे एतत् ितलोदकं ददािम ॥
189
kaśyapa gotrāya ______ pretāya mama pitre etat tilodakaṁ dadāmi
MOTHER — कश्यप गोत्रायै _______ नाम्न्यै प्रेतायै मम मात्रे एतत् ितलोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrāyai _____ nāmnyai pretāyai mama mātre etat tilodakaṁ dadāmi ||
v Hold the piṇḍa in your right hand and then offer from the pitṛ tīrtha
FATHER — अद्य मम िपतुः प्रथमेऽहिन प्रेत शरीर क्लृिप्त अथर्ं कश्यप गोत्राय _______
प्रेताय मम िपत्रे प्रातः/सायं एतं िपण्डं ददािम ॥
adya mama pituḥ prathame'hani preta śarīra klṛpti arthaṁ kaśyapa gotrāya _______
dāsaḥ pretāya mama pitre prātaḥ/sāyaṁ etaṁ piṇḍaṁ dadāmi ||
MOTHER — अद्य मम मातुः प्रथमेऽहिन प्रेता शरीर क्लृिप्त अथर्ं कश्यप गोत्रायाः _______
नाम्नीं प्रेता मम मात्रे प्रातः/सायं एतं िपण्डं ददािम ॥
adya mama mātuḥ prathame'hani pretā śarīra klṛpti arthaṁ kaśyapa gotrāyāḥ
_______ nāmnīṁ pretā mama mātre prātaḥ/sāyaṁ etaṁ piṇḍaṁ dadāmi ||
v Asperse tilodaka on the piṇḍa
FATHER — माजर्यतां प्रेतः मम िपता ॥ mārjayatāṁ pretaḥ mama pitā ||
MOTHER — माजर्यतां प्रेता मम माता ॥ mārjayatāṁ pretā mama mātā ||

v Stand with añjali
FATHER — हे मम िपतुः अद्य प्रथमेऽहिन मया दत्तािन वास उदकािन एतं िपण्डं एतं बिलं च
उपितष्ठ ॥
he mama pituḥ adya prathame'hani mayā dattāni vāsa udakāni etaṁ piṇḍaṁ etaṁ
baliṁ ca upatiṣṭha ||
MOTHER — हे मम मातुः अद्य प्रथमेऽहिन मया दत्तािन वास उदकािन एतं िपण्डं एतं बिलं च
उपितष्ठ ॥
he mama mātuḥ adya prathame'hani mayā dattāni vāsa udakāni etaṁ piṇḍaṁ
etaṁ baliṁ ca upatiṣṭha ||
v wash the carusthāli and with a little of the water and til pour around the bali apradakṣina.
िपण्डं बिलं च तृप्यस्व piṇḍaṁ baliṁ ca tṛpyasva

v Turn the vessel upside down and asperse.
190
SAMAṢṬHI TĪRA-DVĀRA KUṆḌA KRIYĀNI
If the rites cannot be performed every day then they can be done collectively on the 10th day.
Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ……… मम उपात समस्त दुिरत क्षय द्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यथर्ं
अस्यं पुण्य ितथौ कश्यप गोत्रस्य _______ दासः प्रेतस्य मम िपतुः [कश्यप गोत्रायाः _______
नाम्न्याः प्रेतायाः मम मातुः] अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य दश-िदन पयर्न्तं दहन जिनत
क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं वासोदक ितलोदक प्रदान अथर्ं तीर कुण्डे द्वार कुण्डे पाषाण स्थापन
अभावे अद्य सकल कायर्ं सद्य किरष्ये ॥
prītyarthaṁ asyaṁ puṇya tithau kaśyapa gotrasya _______ dāsaḥ pretasya mama
pituḥ [kaśyapa gotrāyāḥ _______ nāmnyāḥ pretāyāḥ mama mātuḥ] adya
prathame'hani prathama dinam ārabhya daśa-dina paryantaṁ dahana janita kṣut
tṛṣṇā śānti arthaṁ vāsodaka tilodaka pradāna arthaṁ tīra kuṇḍe dvāra kuṇḍe
pāṣāṇa sthāpana abhāve adya sakala kāryaṁ sadya kariṣye ||
Invocation
v Kartā faces the south and kneeling down on darbha grass places three stones in the pit and
invokes the spirit of the deceased.
FATHER
"Come, O departed one, with the ancient and kind forefathers. Grant us offspring and wealth, as well
as long life."
कश्यप गोत्रस्य ___________ मम िपतुः अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य अद्य दश िदन
पयर्न्तं दहन जिनत क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं वासोदक ितलोदक प्रदान अथर्ं एक कुण्डे आसु िशलासु
सािन्नध्य कुरु ॥
kaśyapa gotrasya ______ mama pituḥ adya prathame'hani prathama dinam
ārabhya adya daśa dina paryantaṁ dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ vāsodaka
tilodaka pradāna arthaṁ eka kuṇḍe āsu śilāsu sānnidhya kuru ||
MOTHER
कश्यप गोत्रायाः _______ नािम्नं प्रेता मम मातुः अद्य प्रथमेऽहिन प्रथम िदनम् आरभ्य अद्य दश
िदन पयर्न्तं दहन जिनत क्षुत् तृष्णा शािन्त अथर्ं वासोदक ितलोदक प्रदान अथर्ं एक कुण्डे आसु
िशलासु सािन्नध्य कुरु ॥
191
kaśyapa gotrāyāḥ _______ nāmniṁ pretā mama mātuḥ adya prathame'hani
prathama dinam ārabhya adya daśa dina paryantaṁ dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti
arthaṁ vāsodaka tilodaka pradāna arthaṁ eka kuṇḍe āsu śilāsu sānnidhya kuru
अस्यां पुण्य ितथौ मम िपतुह्/मातुः प्रथम िदनम् आरभ्य अद्य दश िदन पयर्न्तं अद्य एक कुण्डे
वासोदक ितलोदक प्रदानािन किरष्ये ॥
prītyartham asyāṁ puṇya tithau mama pituh/mātuḥ prathama dinam ārabhya adya
daśa dina paryantaṁ adya eka kuṇḍe vāsodaka tilodaka pradānāni kariṣye ||
v With ten blades of darbha take the strip of cloth and fold it three times
v Bend the knee and offer the water be squeezing the cloth 30 times.
FATHER — कश्यप गोत्रस्य _______ दासः प्रेतस्य मम िपतुः प्रथमेऽहिन

आरभ्य/िद्वतीय/ित्रतीय/तुरीय/पञ्चम/षािष्ट/सपतम/अष्ठमे/नवमे/दशमे अिह्न – दहन जिनत क्षुत्
तृष्णा शािन्त अथर्ं मम िपत्रे एतत् वासोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrasya _______ dāsaḥ pretasya mama pituḥ prathame'hani
ārabhya/dvitīya/tritīya/turīya/pañcama/ṣāṣṭi/sapatama/aṣṭhame/navame/daśame
ahni – dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ mama pitre etat vāsodakaṁ dadāmi ||
MOTHER — कश्यप गोत्रायाः _______ नाम्नीं प्रेता मम मातुः अद्य प्रथमेऽहिन
आरभ्य/िद्वतीय/ित्रतीय/तुरीय/पञ्चम/षािष्ट/सपतम/अष्ठमे/नवमे/दशमे अिह्न दहन जिनत क्षुत्
तृष्णा शािन्त अथर्ं एक कुण्डे मम मात्रे एतत् वासोदकं ददािम ॥
ārabhya/dvitīya/tritīya/turīya/pañcama/ṣāṣṭi/sapatama/aṣṭhame/navame/daśame
ahni dahana janita kṣut tṛṣṇā śānti arthaṁ eka kuṇḍe mama mātre etat vāsodakaṁ
dadāmi ||
Tilodaka dānam
FATHER — कश्यप गोत्राय _______ प्रेताय मम िपत्रे एतत् ितलोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrāya _______ pretāya mama pitre etat tilodakaṁ dadāmi ||
MOTHER — कश्यप गोत्रायै _______ प्रेतायै मम मात्रे एतत् ितलोदकं ददािम ॥
kaśyapa gotrāyai _______ pretāyai mama mātre etat tilodakaṁ dadāmi ||
v Offer 10 tarpanas, stand and offer ghaṭodakam (water poured into a small clay pot.)
हे मम िपतुः/मातुः मया दत्तािन एतािन वासोदकािन ितलोदकािन उपितष्ठ । एतत्घटोदकं िपब ॥

he mama pituḥ/mātuḥ mayā dattāni etāni vāsodakāni tilodakāni upatiṣṭha |
etat ghaṭodakaṁ piba ||
v Asperse with the ghaṭodaka.
192
Vimśati Pinḍa Dānam
v Prepare 20 piṇḍas the size of an egg from some rice-flour. (10 should be larger)
v Near the kuṇḍa spread 2 darbha pointing to the south.
Saṅkalpaḥ — अद्य कश्यप गोत्राय/ गोत्रायै _______ प्रेताय मम िपत्रे/ प्रेतायै मम मात्रे - प्रथम
िदन आरभ्य दशमे अह्ने पयर्न्तं प्रेत शरीर क्लृप्त्यथर्ं एक तन्त्रेण िवंशित िपण्डदानं किरष्ये ॥
adya kaśyapa gotrāya_______pretāya mama pitre/ pretāyai mama mātre -
prathama dina ārabhya daśame ahne paryantaṁ preta śarīra klṛptyarthaṁ eka
tantreṇa viṁśati piṇḍadānaṁ kariṣye ||
v Near the kuṇḍa spread darbha pointing to the south. Pour out some tilodaka on each of the
āsanas.
कश्यप गोत्राय ______ प्रेताय मम िपत्रे/मात्रे एतत् ितलोदकं ददािम
kaśyapa gotrāya ______ pretāya mama pitre/mātre etat tilodakaṁ dadāmi
v Hold the piṇḍa in your right hand and then offer from the pitṛ tirtha and then offer all 20.
अद्य मम िपतुः/मम मातुः प्रथमेऽहिन आरभ्य दश िदन पयर्न्तं प्रेत शरीर क्लृिप्त अथर्ं कश्यप गोत्राय
_______ प्रेताय मम िपत्रे/मम मात्रे सद्यो प्रातः/सायं िवंशित िपण्डािन ददािम ॥
adya mama pituḥ/mama mātuḥ prathame'hani ārabhya daśa dina paryantaṁ preta
śarīra klṛpti arthaṁ kaśyapa gotrāya _______ dāsaḥ pretāya mama pitre
prātaḥ/sāyaṁ etaṁ piṇḍāni dadāmi ||
v Asperse tilodaka on all the piṇḍas
माजर्यतां प्रेतः मम िपता/प्रेता मम माता ॥
mārjayatāṁ pretaḥ mama pitā/pretā mamam mātā ||
v Stand with añjali
हे मम िपतुः/मातुः अद्य दश िदन पयर्न्तं मया दत्तािन वासोदकािन एतािन िपण्डािन च उपितष्ठ ।
he mama pituḥ/mātuḥ adya daśa dina paryantaṁ mayā dattāni vāsodakāni etāni
piṇḍāni ca upatiṣṭha ||
v wash the carusthāli and with a little of the water and til pour around the bali apradakṣina.
िपण्डं बिलं च तृप्यस्व piṇḍaṁ baliṁ ca tṛpyasva

v Turn the vessel upside down and asperse.
193
FUNERAL STOTRAS
1. Yama Stotram
तपसा धमर्म् आराध्य पुष्करे भास्करः पुरा । धमार्ंशं यं सुतं प्राप धमर्-राजं नमाम्यहम् ॥ १ ॥
tapasā dharmam ārādhya puṣkare bhāskaraḥ purā |
dharmāṁśaṁ yaṁ sutaṁ prāpa dharma-rājaṁ namāmyaham || 1 ||
In the olden times, Sun God begot Yamuna and Dharma Raja as children, and the son who is the follower
of Dharma, was named as King of Dharma.
समता सवर् भूतष

े ु यस्य सवर्स्य सािक्षणः । अतो यन् नाम शमनं इित तं प्रणमाम्य्-अहम् ॥ २ ॥
samatā sarva bhūteṣu yasya sarvasya sākṣiṇaḥ |
ato yan nāma śamanaṁ iti taṁ praṇamāmy-aham || 2 ||
He treated every living being as equal and is the witness of everything, and thus he was equal to his
name and I Salute him.
येनान्तश्च कृतो िवश्वे सवेर्षां जीिवनां परम् । कामानुरूप कालेन तं कृतान्तं नमाम्य्-अहम् ॥ ३ ॥
yenāntaśca kṛto viśve sarveṣāṁ jīvināṁ param |
kāmānurūpa kālena taṁ kṛtāntaṁ namāmy-aham || 3 ||
He made all beings of the world die, at the proper time, and I Salute him who puts an end to all
beings.
िबभितर् दण्डं दण्ड्याय पािपनां शुिद्ध-हेतवे । नमािम तं दण्ड-धरं यश् शास्ता सवर् कमर्णाम् ॥ ४ ॥
bibharti daṇḍaṁ daṇḍyāya pāpināṁ śuddhi-hetave |
namāmi taṁ daṇḍa-dharaṁ yaś śāstā sarva karmaṇām || 4 ||
He gave recondite punishment using his cane to the sinners to make them pure, I Salute him who holds
the cane, who is the teacher of all duties.
िवश्वे च कलयत्येव सवार्युश्चािप सन्ततम् । अतीव दुर-् िनवायर्ञ् च तं कालं प्रणमाम्य्-अहम् ॥ ५ ॥

viśve ca kalayatyeva sarvāyuścāpi santatam |
atīva dur-nivāryañ ca taṁ kālaṁ praṇamāmy-aham || 5 ||
Since he was swallowing the world and he always takes all away, at highly exceptional circumstances
and I Salute that personification of Time.
तपस्वी वैष्णवो धमीर् यस् संयमी िविजतेिन्द्रयः । जीिवनां कमर् फलदं तं यमं प्रणमाम्य्-अहम् ॥ ६ ॥
tapasvī vaiṣṇavo dharmī yas saṁyamī vijitendriyaḥ |
jīvināṁ karma phala-daṁ taṁ yamaṁ praṇamāmy-aham || 6 ||
A penitant following the Vaishnava Dharma, one who has control of his senses, and the one who
awards the results of Karma to beings is Yama and I Salute him.
स्वात्मारामश्चसवर्ज्ञो िमत्रंपुण्य-कृतां भवेत् । पािपनां क्लेशदो यस्य पुण्यं िमत्रं नमाम्य्-अहम् ॥ ७ ॥

svātmārāmaśca sarvajño mitraṁ puṇya-kṛtāṁ bhavet |
pāpināṁ kleśado yasya puṇyaṁ mitraṁ namāmy-aham || 7 ||
Rejoicing in his own self, one who knows all, one who is a friend of those who do good deeds, and one
who troubles sinners is the son of Sun God and I Salute him.
194
2. Yama Gātha
यम संयमिन नाथश्, श्यामलाय नमः िप्रयः । दण्ड-भृन् मिहषारूढो, दिक्षनस्यां िदिश िस्थतः ॥ १ ॥
येन संिह्रयते सवर्ं, येन धमर्श्च रक्ष्यते । यस्माद् िबभेित लोकोऽयं, प्रेत-नाथ नमोऽस्तु ते ॥ २ ॥ एिह
धमर् भृताम् श्रेष्ठ, धमार्-धमर् िवचारकः । धमेर्ण धारयम् लोकान्, धमर् राजा नमोऽस्तुते ॥ ३ ॥ दण्ड
हस्त धरो-देवो, धमर् राजा महा-बलः । महा-काल महा-देव, धमर् मूतेर् नमोऽस्तुते ॥ ४ ॥ नमो धमार्य
महते, नमः पापान्तकाय च । ज्ञान िवज्ञान रूपाय, धमर् मूतेर् नमोऽस्तुते ॥ ५ ॥ यमोऽिप मिहषारूढो,
दण्ड-पािणर् भयावहः । दिक्षणा-िदिश पितर् देवो, मम पापं व्यपोहतु ॥ ६ ॥ यक्ष-रूपं इमं देव,ं
िवश्व-वणर्ं महोदरम् । भुजान्त्राद्य्-अन्त-सवार्ङ्गं, ऊध्वर्-केशं भयङ्करम् ॥ ७ ॥ आ-ताम्र नयनं चैव, गदा
हालक हस्तकं । वामे स्तमे लाला-िजह्वं, आलीढ प्रेत वाहनम् ॥ ८ ॥ देवी सिहत वामाङ्गं , वामनञ्
च महा-बलम् । सित्त्वक हेतु भूतञ्च, सवर् मार-प्रमदर्कम् ॥ ९ ॥ चक्र-मध्ये िस्थतं व्यक्तं, प्रवर मुखं
उत्तमम् । ओम्-काराक्षर िनजार्त,ं यम-राजं नमाम्यहम् ॥ १० ॥ तपसा धमर्म् आराध्य, पुष्करे भास्करः
पुरा । धमार्ंशं यं सुतं प्राप, धमर्-राजं नमाम्यहम् ॥ ११ ॥ समता सवर् भूतेष,ु यस्य सवर्स्य सािक्षणः ।
अतो यन् नाम शमनम्, इित तं प्रणमाम्य्-हम् ॥ १२ ॥ येनान्तश्च कृतो िवश्वे, सवेर्षां जीिवनां परम् ।
कामानुरूप कालेन, तं कृतान्तं नमाम्य्-अहम् ॥ १३ ॥ िबभितर् दण्डं दण्ड्याय, पािपनां शुिद्ध-हेतवे ।
नमािम तं दण्ड-धरञ्च, यश् शास्ता सवर् कमर्णाम् ॥ १४ ॥ िवश्वे च कलयत्येव, सवार्युश्चािप सन्ततम्
। अतीव दुर्-िनवायर्ञ् च, तं कालं प्रणमाम्य्-अहम् ॥ १५ ॥ तपस्वी वैष्णवो धमीर्, यस् संयमी
िविजतेिन्द्रयः । जीिवनां कमर् फल-दं, तं यमं प्रणमाम्य्-अहम् ॥ १६ ॥ स्वात्मारामश्च सवर्ज्ञो, िमत्रं
पुण्य-कृतां भवेत् । पािपनां क्लेशदो यस्य, पुण्यं िमत्रं नमाम्यहम् ॥ १७ ॥ यज्-जन्म ब्रह्मणो वंश,े
ज्वलन्तं ब्रह्म-तेजसा । यो ध्यायित परं ब्रह्मा, ब्रह्म-वंशं नमाम्यहम् ॥ १८ ॥ यमाय धमर्-राजाय मृत्यवे
चान्तकाय च । वैवस्वताय कालाय सवर्-भूत-क्षयाय च ॥ १९ ॥ औदुम्बराय दध्नाय नीलाय परमेिष्ठने
। वृकोदराय िचत्राय िचत्र-गुप्ताय वै नमो नमः ॥ २० ॥
yama saṁyamani nāthaś, śyāmalāya namaḥ priyaḥ |

daṇḍa-bhṛn mahiṣārūḍho, dakṣinasyāṁ diśi sthitaḥ || 1 ||
Salutations to Yama, the Lord of Discipline, who sits in the southern direction, mounted on a buffalo
with a staff in hand, and who is dark like the clouds.
yena saṁhriyate sarvaṁ, yena dharmaśca rakṣyate |
yasmād bibheti loko'yaṁ, preta-nātha namo'stu te || 2 ||
By whom everything is held together and by whom Dharma is protected. He by whom this world is
feared, salutations to you, O Lord of the Dead.
ehi dharma bhṛtām śreṣṭha, dharmā-dharma vicārakaḥ |
dharmeṇa dhārayam lokān, dharma rājā namo'stute || 3 ||
O Lord of Dharma, the supreme among those who uphold Dharma, the examiner of Dharma, uphold
the people by Dharma, salutations to you.
daṇḍa hasta dharo-devo, dharma rājā mahā-balaḥ |
mahā-kāla mahā-deva, dharma mūrte namo'stute || 4 ||
O God who holds the staff, the great and powerful King of Righteousness, the great Time, the great God,
salutations to you, the embodiment of Dharma.
195
namo dharmāya mahate, namaḥ pāpāntakāya ca |
jñāna vijñāna rūpāya, dharma mūrte namo'stute || 5 ||
Salutations to the great Dharma, the destroyer of sins, in the form of knowledge and wisdom, salutations
to you, the embodiment of Dharma.
yamo'pi mahiṣārūḍho, daṇḍa-pāṇir bhayāvahaḥ |
dakṣiṇā-diśi patir devo, mama pāpaṁ vyapohatu || 6 ||
Though mounted on a buffalo, the staff-bearing and terrifying Yama, the Lord of the southern direction,
may he remove my sins.
yakṣa-rūpaṁ imaṁ devaṁ, viśva-varṇaṁ mahodaram |

bhujāntrādy-anta-sarvāṅgaṁ, ūrdhva-keśaṁ bhayaṅkaram || 7 ||
This god in the form of a Yaksha, of various colors and a big belly, with arms and other limbs, and with
frightful hair, salutations to him.
ā-tāmra nayanaṁ caiva, gadā hālaka hastakaṁ |
vāme stame lālā-jihvaṁ, ālīḍha preta vāhanam || 8 ||
With red eyes, carrying a mace, a plow, and a staff in his left, and a rope and a noose in his right, the
lolling tongue of the terrifying one who carries the spirits, salutations to him.
devī sahita vāmāṅgaṁ, vāmanañ ca mahā-balam |

sattvika hetu bhūtañca, sarva māra-pramardakam || 9 ||
Along with the goddess on his left, and with the great power of the dwarf, the destroyer of all desires,
salutations to him.
cakra-madhye sthitaṁ vyaktaṁ, pravara mukhaṁ uttamam |
om-kārākṣara nirjātaṁ, yama-rājaṁ namāmyaham || 10 ||
10. In the middle of the circle [of Time], with a distinguished face, borm from the syllable Om, I bow to
Yama the King.
tapasā dharmam ārādhya, puṣkare bhāskaraḥ purā |

dharmāṁśaṁ yaṁ sutaṁ prāpa, dharma-rājaṁ namāmyaham || 11 ||
The worshipper of Dharma through meditation, the one who shines in the Pushkara, the son who
obtained a portion of Dharma, salutations to the King of Dharma.
samatā sarva bhūteṣu, yasya sarvasya sākṣiṇaḥ |
ato yan nāma śamanam, iti taṁ praṇamāmy-aham || 12 ||
Salutations to Him who is equally disposed towards all beings, who is the witness of everything, and
who is known as Shama (the pacifier).
yenāntaśca kṛto viśve, sarveṣāṁ jīvināṁ param |
kāmānurūpa kālena, taṁ kṛtāntaṁ namāmy-aham || 13 ||
Salutations to Him by whom the whole universe has been created and who is the supreme lord of all
living beings. I bow down to Him who is the destroyer of desires and who is known as Kritanta (the end).
bibharti daṇḍaṁ daṇḍyāya, pāpināṁ śuddhi-hetave |
namāmi taṁ daṇḍa-dharañca, yaś śāstā sarva karmaṇām || 14 ||
Salutations to Him who holds the staff for the rectification of sinners. I bow down to Him who is the
ruler of all actions and who is known as Dandadhara (the bearer of the staff).
viśve ca kalayatyeva, sarvāyuścāpi santatam |
atīva dur-nivāryañ ca, taṁ kālaṁ praṇamāmy-aham || 15 ||
Salutations to Him who creates and destroys everything in this world and who is difficult to overcome.
I bow down to Him who is known as Kala (time).
196
tapasvī vaiṣṇavo dharmī, yas saṁyamī vijitendriyaḥ |
jīvināṁ karma phala-daṁ, taṁ yamaṁ praṇamāmy-aham || 16 ||
Salutations to Him who is a saintly person, who is devoted to Vishnu, who has control over his senses,
and who destroys the fruits of the actions of all living beings. I bow down to Him who is known as Yama
(the god of death).
svātmārāmaśca sarvajño, mitraṁ puṇya-kṛtāṁ bhavet |
pāpināṁ kleśado yasya, puṇyaṁ mitraṁ namāmy-aham || 17 ||
Salutations to Him who is self-satisfied, who knows everything, and who is the friend of those who
perform virtuous deeds. I bow down to Him who destroys the pain of sinners and who is known as
Punyamitra (the friend of the virtuous).
yaj-janma brahmaṇo vaṁśe, jvalantaṁ brahma-tejasā |

yo dhyāyati paraṁ brahma, brahma-vaṁśaṁ namāmy-aham || 18 ||
Salutations to Him who is born in the family of Brahma, who shines with the brilliance of Brahman, and
who meditates upon the Supreme Brahman. I bow down to Him who is known as Brahmavamsa (the
descendant of Brahman).
yamāya dharma-rājāya mṛtyave cāntakāya ca |
vaivasvatāya kālāya sarva-bhūta-kṣayāya ca || 19 ||
audumbarāya dadhnāya nīlāya parameṣṭhine |
vṛkodarāya citrāya citra-guptāya vai namo namaḥ || 20 ||
Salutations to Him who is the ruler of Dharma, the god of death, and the destroyer of all living
beings. I bow down to Him who is known as Vaivasvata (the son of Vivasvan).
Salutations to Him who is Udumbara (a fig tree), Dhadhna (fire), Nilakantha (blue-throated),
Parameshthi (the highest lord), Vrikodara (one with a large belly), Citra (wonderful), and
Citragupta (the hidden recorder). I bow down to Him again and again.
12. Puṇḍarīkākṣa Stotram

नमस्ते पुण्डरीकाक्ष नमस्ते िवश्व-भावन । नमस्तेऽस्तु हृषीकेश महा-पुरुष पूवर्ज ॥ १ ॥ देवानां दानवानां
च सामान्यं अिध दैवतम् । सवर्दा चरण द्वन्द्वं व्रजािम शरणं तव ॥ २ ॥ एकस्त्वम्-अिस लोकस्य स्रष्टा
संहारकस्तथा । अध्यक्षश् चानुमन्ता च गुणमाया समावृतः ॥ ३ ॥ संसार सागरं घोरं अनन्तं क्लेश-
भाजनम् । त्वम् एव शरणं प्राप्य िनस्सरिन्त मनीिषणः ॥ ४ ॥ न ते रूपं नचाकारो नायुधािन न चास्पदम्
। तथािप पुरुषाकारो भक्तानां त्वं प्रकाशसे ॥ ५ ॥ नैव िकिञ्चत् परोक्षन्ते प्रत्यक्षोऽिस न कस्यिचत् ।
नैव िकिञ्चद् असाध्यं ते न च सोध्यिस कस्यिचत्॥६॥ कायार्णां कारणं पूवर् वचसां वाक्यम् उत्तमम् ।
योिगनां परमािसिद्धः परमं ते परं िवदुः ॥ ७ ॥ अहं भीतोिस्म देवेश संसारेऽिस्मन् भय-प्रदे । त्रािह मां
पुण्डरीकाक्ष न जाने परं पदम् ॥ ८ ॥ कालेष्विप च सवेर्षु िदक्षु सवार्सु चाच्युत । शरीरे दुगर्तौ वािप
वधर्ते मे महद् भयम् ॥ ९ ॥ त्वत्पाद कमला दन्यन्न मे जन्मान्तरेष्विप । िवज्ञानं यद् इदं प्राप्तं यद् इदं
स्थानम् अिजर् तम् ॥ १० जन्मान्तरेिप मे देव मा भूदस्य पिरक्षयः । दुगर्ताविप जातस्य त्वद् गती मे मनोरथः
॥ ११ ॥ यिद नाशं न िवदेत तावतािस्म कृती सदा । कामये िवष्णु-पादौ तु सवर् जन्मसु केवलम् ॥ १२
॥ िचन्तयेद् देव देवेशं कालानल समप्रभम् । िवस्तृतास्यं महा-शीषर्ं रक्तास्यं रक्त चन्दनम् ॥ १३ ॥
197
namaste puṇḍarīkākṣa namaste viśva-bhāvana |
namaste'stu hṛṣīkeśa mahā-puruṣa pūrvaja || 1 ||
Salutations to the lotus-eyed one, salutations to the one who sustains the world. Salutations to you,
Hrishikesha, the the primeval Being.
devānāṁ dānavānāṁ ca sāmānyaṁ adhi daivatam |

sarvadā caraṇa dvandvaṁ vrajāmi śaraṇaṁ tava || 2 ||
You are the ultimate divinity, superior to both gods and demons. I am always seeking refuge in your
feet, I surrender to you.
ekas tvam-asi lokasya sraṣṭā saṁhārakas tathā |

adhyakṣaś cānumantā ca guṇamāyā samāvṛtaḥ || 3 ||
You are the sole creator and destroyer of this universe, as well as its supervisor and controller, the
universe is enveloped in the veil of illusion.
saṁsāra sāgaraṁ ghoraṁ anantaṁ kleśa-bhājanam |
tvam eva śaraṇaṁ prāpya nissaranti manīṣiṇaḥ || 4 ||
This world is a terrible and infinite ocean of suffering. Those who are wise take refuge in you and are
liberated.
na te rūpaṁ nacākāro nāyudhāni na cāspadam |
tathāpi puruṣākāro bhaktānāṁ tvaṁ prakāśase || 5 ||
You have no form, no shape, no weapon, and no abode, yet you manifest in the form of a person for
the sake of your devotees.
naiva kiñcit parokṣante pratyakṣo'si na kasyacit |
naiva kiñcid asādhyaṁ te na ca sodhyasi kasyacit || 6 ||
You are not known indirectly, but directly present within everyone. There is nothing impossible for
you, nor is there anyone who can comprehend you.
kāryāṇāṁ kāraṇaṁ pūrva vacasāṁ vākyam uttamam |
yogināṁ paramāsiddhiḥ paramaṁ te paraṁ viduḥ || 7 ||
You are the causes of all causes, is the one that precedes all actions. The highest state achieved by
yogis is known as the ultimate and supreme knowledge.
ahaṁ bhītosmi deveśa saṁsāre'smin bhaya-prade |
trāhi māṁ puṇḍarīkākṣa na jāne paraṁ padam || 8 ||
O lord of the lotus eyes, I am afraid of this samsara and its aweful nature. Please save me, for I do
not know of any other way.
kāleṣvapi ca sarveṣu dikṣu sarvāsu cācyuta |
śarīre durgatau vāpi vardhate me mahad bhayam || 9 ||
Even in times of death and in all directions, you are present, O Achyuta. Fear is growing within me,
even as my body fails.
tvat pāda kamalād anyan na me janmāntareṣvapi |
vijñānaṁ yad idaṁ prāptaṁ yad idaṁ sthānam arjitam || 10 ||
Your lotus feet are my only shelter, even through countless lifetimes. The knowledge I have gained, as
well as the places I have attained, are due to your grace.
198
janmāntarepi me deva mā bhūdasya parikṣayaḥ |
durgatāvapi jātasya tvad gatī me manorathaḥ || 11 ||
O Lord, may I not never forget you birth after birth. Even though I was born in a difficult situation, my
only desire is to reach you.
yadi nāśaṁ na videta tāvatāsmi kṛtī sadā |

kāmaye viṣṇu-pādau tu sarva janmasu kevalam || 12 ||
Even if my body is destroyed, let my devotion remain steadfast. My only desire is to always seek the
feet of Lord Vishnu in all my births.
cintayed deva deveśaṁ kālānala samaprabham |

vistṛtāsyaṁ mahā-śīrṣaṁ raktāsyaṁ rakta candanam || 13 ||
Meditate upon the Lord of Lords, who is as radiant as the raging fire of time. He is vast, and his great
head and is adorned with red sandalwood paste."
13. Jñānāmṛta Stotram
यस्य िवश्वम् अनाद्यन्तं अजम् आत्मिन संिस्थतम् ।

सवर्ज्ञं अचलं िवष्णुं सदा ध्यायेत् स मुच्यते ॥ १ ॥
yasya viśvam anādyantaṁ ajam ātmani saṁsthitam |
sarvajñaṁ acalaṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyet sa mucyate || 1 ||
1. One attains liberation through constant contemplation upon the All-pervading Lord; who is without
beginning or end, who has the cosmos as His body, The Self Sufficient, unborn & omniscient lord.
देवं गभोर्िचतं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ।

अशरीरं िवधातारं सवर् ज्ञान मनोिरतम् ।
अचलं सवर्गं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ॥ २ ॥
devaṁ garbhocitaṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate |
aśarīraṁ vidhātāraṁ sarva jñāna manoritam |
acalaṁ sarvagaṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate || 2 ||
2. One attains liberation through constant contemplation upon the All-pervading Lord; of whom all the
Devas are various emanations. One who meditates upon the Supreme Lord without form, the Creator,
Omniscient, the Immovable and All-pervading becomes liberated.
िनिवर् कल्पं िनराभासं िनष्प्रपञ्चं िनरामयम् ।

वासुदेवं गुरुं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ॥ ३ ॥
nirvikalpaṁ nirābhāsaṁ niṣprapañcaṁ nirāmayam |
vāsudevaṁ guruṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate || 3 ||
3. One attains liberation through constant contemplation upon the All-pervading Lord; who is free from
doubts and contradictions, having limitless manifestations, transcending the creation, free from
afflictions and imperfections; Vasudeva the Preceptor of the Universe.
सवार्त्मकञ्च वै यावद् आत्म चैतन्य रूपकम् ।

शुभम् एकाक्षरं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ॥ ४ ॥
199
sarvātmakañca vai yāvad ātma caitanya rūpakam |
śubham ekākṣaraṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate || 4 ||
4. One attains liberation through constant contemplation upon the All-pervading Lord; on Vishnu, the
Most Auspicious, the One Imperishable Supreme Being, having countless manifestations.
वाक्यातीतं ित्रकालज्ञं िवश्वेशं लोक-सािक्षणम् ।

सवर्स्माद् उत्तमं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ॥ ५ ॥
vākyātītaṁ trikālajñaṁ viśveśaṁ loka-sākṣiṇam |
sarvasmād uttamaṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate || 5 ||
5. One attains liberation through constant contemplation upon the All-pervading Lord; who transcends
all mundane description, the All-knowing One, the Lord of the Universe, the Supreme witness of all
actions, the Most Excellent.
ब्रह्मािद देव गन्धवैर्र् मुिनिभः िसद्धचारणैः ।

योिगिभः सेिवतं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ॥ ६ ॥
brahmādi deva gandharvair munibhiḥ siddhacāraṇaiḥ |
yogibhiḥ sevitaṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate || 6 ||
6. One attains liberation through constant contemplation upon the All-pervading Lord; who is served
by the heavenly host led by Brahma and the other Devas, as well as by the sages and yogis.
संसार बन्धनान् मुिक्तम् इच्छं ल्लोको च ह्येषतः ।

स्तुत्वैवं वरदं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ॥ ७ ॥
saṁsāra bandhanān muktim icchaṁlloko ca hyeṣataḥ |
stutvaivaṁ varadaṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate || 7 ||
7. One attains liberation through constant contemplation upon the All-pervading Lord; All those who
desire to be liberated from the bondage of worldly existence and rebirth, become free by chanting this
hymn to the Supreme Lord, the Saviour.
संसार बन्धनात् कोऽिप मुिक्तम् इच्छन् समािहतः ।

अनन्तम् अव्ययं देवं िवष्णुं िवश्व-प्रितिष्टतम् ।
िवश्वेश्वरम् अजं िवष्णुं सदा ध्यायन् िवमुच्यते ॥ ८ ॥
saṁsāra bandhanāt ko'pi muktim icchan samāhitaḥ |
anantam avyayaṁ devaṁ viṣṇuṁ viśva-pratiṣṭitam |
viśveśvaram ajaṁ viṣṇuṁ sadā dhyāyan vimucyate || 8 ||
8. Whoever desires liberation from the travails of transmigration should with concentration meditate
upon the All-pervading Lord. One who contemplates upon the Endless Imperishable Lord Vishnu,
established in the Universe, the Unborn Lord of all the Worlds, attains liberation.
5. Mrtyavaṣṭaka
दामोदरं प्रपन्नोऽिस्म िकन्नो मृत्युः किरष्यित ।

शङ्ख चक्र धरं देवं व्यक्त-रूिपणम् अव्ययम् ।
अधोक्षजं प्रपन्नोऽिस्म िकन्नो मृत्युः किरष्यित ॥ १ ॥
dāmodaraṁ prapanno'smi kinno mṛtyuḥ kariṣyati |
200
śaṅkha cakra dharaṁ devaṁ vyakta-rūpiṇam avyayam |
adhokṣajaṁ prapanno'smi kinno mṛtyuḥ kariṣyati || 1 ||
I have surrendered myself unto the Lord who contains the entire universe within Himself; what can
Death do unto me. I have taken refuge in the Wielder of the Conch and Discus, the manifest immutable
Lord, the One who is never diminished; what can Death do unto me.
वराहं वामनं िवष्णुं नारिसंहं जनादार्नम् ।

माधवं च प्रपन्नोऽिस्म िकन्नो मृत्युः किरष्यित ॥ २ ॥
varāhaṁ vāmanaṁ viṣṇuṁ nārasiṁhaṁ janārdānam |
mādhavaṁ ca prapanno'smi kinno mṛtyuḥ kariṣyati || 2 ||
I have taken refuge in the All-pervading Lord who incarnates as Varaha, Vamana and Narasimha, He
is Destroyer of wickedness, the consort of Lakshmi; what can Death do unto me.
पुरुषं पुष्करक्षेत्र-बीजं पुण्यं जगत्-पितम् ।

लोक-नाथं प्रपन्नोऽिस्म िकन्नो मृत्युः किरष्यित ॥ ३ ॥
puruṣaṁ puṣkarakṣetra-bījaṁ puṇyaṁ jagat-patim |
loka-nāthaṁ prapanno'smi kinno mṛtyuḥ kariṣyati || 3 ||
I have taken refuge in the Supreme Being, who is the Creator of the Cosmos. The Holy Lord of the
universe, the Master of all; what can Death do unto me.
सहस्र-िशरसं देवं व्यक्ताव्यक्तं सनातनम् ।

महा-योगं प्रपन्नोऽिस्म िकन्नो मृत्युः किरष्यित ॥ ४ ॥
sahasra-śirasaṁ devaṁ vyaktāvyaktaṁ sanātanam |
mahā-yogaṁ prapanno'smi kinno mṛtyuḥ kariṣyati || 4 ||
I have taken refuge in the unlimited Lord, who is both manifest and unmanifest, the Eternal One and the
Great Yogi; what can Death do unto me.
भूतात्मानं महात्मानं यज्ञ-योिनं अयोिनजम् ।

िवश्व-रूपं प्रपन्नोऽिस्म िकन्नो मृत्युः किरष्यित ॥ ५ ॥
bhūtātmānaṁ mahātmānaṁ yajña-yoniṁ ayonijam |
viśva-rūpaṁ prapanno'smi kinno mṛtyuḥ kariṣyati || 5 ||
I have taken refuge in the Lord who is the Inner Soul of all living beings, the Supreme Soul, the source
of all sacrifices, the unborn Lord who has the universe as His body; what can Death do unto me.
Gāruḍa Purāṇa 1.233.
6. Mṛtyuñjaya Stotram
रुद्रं पशुपितं स्थानुं नील कन्ठ उमापितम् । नमािम िशरसा देवं िकं नो मृत्यु किरष्यित ॥ १ ॥
काल-कन्ठं काल मूितर्ं कालज्ञं काल-नाशनम् । नमािम िशरसा देवं िकं नो मृत्यु किरष्यित ॥ २ ॥
नील-कन्ठं िवरूपाक्षं िनमर्लं िवमल प्रभाम् । नमािम िशरसा देवं िकं नो मृत्यु किरष्यित ॥ ३ ॥
वाम-देवं महा-देवं लोक-नाथं जगत् गुरुम् । नमािम िशरसा देवं िकन्नो मृत्यु किरष्यित ॥ ४ ॥
देव-देवं जगन्-नाथं तेषां वृषभ ध्वजम् । नमािम िशरसा देवं िकं नो मृत्यु किरष्यित ॥ ५ ॥
गङ्गा-धरं महा-देवं सवार्भरण भूिषतम् । नमािम िशरसा देवं िकन्नो मृत्यु किरष्यित ॥ ६ ॥
अनाथं परमानन्दं कैवल्य-पद दाियनम् । नमािम िशरसा देवं िकन्नो मृत्यु किरष्यित ॥ ७ ॥
201
स्वगार्प्वगर्-दातारं सृिष्ट िस्थत्यान्ध कािरणम् । नमािम िशरसा देवं िकन्नो मृत्यु किरष्यित ॥ ८ ॥
उत्पित्त िस्थित संहार कतार्रं चेश्वरं गुरुम् । नमािम िशरसा देवं िकन्नो मृत्यु किरष्यित ॥ ९ ॥
माकर्ण्डेय कृतं स्तोत्रं यः पठे त् िशव सिन्नधौ । तस्य मृत्यु भयं नािस्त नािग्न-चौर भयं क्विचत् ॥ १०
मृत्युञ्जय महादेव त्रािह मां शरणागतम् । जन्म मृत्यु जरा रोगैः पीिडतं कमर्-बन्धनैः ॥ ११ ॥
नमिश्शवाय साम्बाय हरये परमात्मने । प्रणत-क्लेश नाशय योिगनां पतये नमः ॥ १२ ॥
rudraṁ paśupatiṁ sthānuṁ nīla kanṭha umāpatim |

namāmi śirasā devaṁ kiṁ no mṛtyu kariṣyati || 1 ||
kāla-kanṭhaṁ kāla mūrtiṁ kālajñaṁ kāla-nāśanam |
nīla-kanṭhaṁ virūpākṣaṁ nirmalaṁ vimala prabhām |
vāma-devaṁ mahā-devaṁ loka-nāthaṁ jagat gurum |
namāmi śirasā devaṁ kinno mṛtyu kariṣyati || 4 ||
deva-devaṁ jagan-nāthaṁ teṣāṁ vṛṣabha dhvajam |
gaṅgā-dharaṁ mahā-devaṁ sarvābharaṇa bhūṣitam |
anāthaṁ paramānandaṁ kaivalya-pada dāyinam |
svargāpvarga-dātāraṁ sṛṣṭi sthityāndha kāriṇam |
utpatti sthiti saṁhāra kartāraṁ ceśvaraṁ gurum
mārkaṇḍeya kṛtaṁ stotraṁ yaḥ paṭhet śiva sannidhau |
tasya mṛtyu bhayaṁ nāsti nāgni-caura bhayaṁ kvacit || 10 ||
mṛtyuñjaya mahādeva trāhi māṁ śaraṇāgatam |
janma mṛtyu jarā rogaiḥ pīḍitaṁ karma-bandhanaiḥ || 11 ||
namaś śivāya sāmbāya haraye paramātmane |
praṇata-kleśa nāśaya yogināṁ pataye namaḥ || 12 ||
202
FUNERAL HOMILIES
Selected Readings from the Adhyatma Ramayana

Rama's Discourse to Lakshmana (4:20-46)
भोगा मेघा िवतानस्था िवद्युल्लेखेवा चञ्चलाः ।आयुरप्यिग्न सन्तप्त लोहस्थ जल िबन्दुवत् ॥ १ ॥

bhogā meghā vitānasthā vidyullekhevā cañcalāḥ |
āyurapyagni santapta lohastha jala binduvat || 1 ||
Material pleasures are momentary like flashes of lightning appearing in the clouds. So also is life —
like a drop of water sprinkled on a red-hot griddle.
यथा व्याल गलस्थोिप भोको दंशानपेक्सते ।तथा कालाहीना ग्रस्तो लोको भोगान् अशाश्वतान् ॥
yathā vyāla galasthopi bhoko daṁśānapeksate |
tathā kālāhīnā grasto loko bhogān aśāśvatān || 2 ||
For humans in the grip of the serpent of time, to long for these extremely transitory material pleasures
is like a frog crying for food while in the mouth of a snake.
करोित दुःखेन िह कमर्-तन्त्रं, शरीर भोगाथर्म् अहर्-िनशं नरः ।

देहस्तु िभन्नः पुरुषात् समीक्ष्यते, को वात्र भोगः पुरुसेण भुज्यते ॥ ३ ॥
karoti duḥkhena hi karma-tantraṁ, śarīra bhogārtham ahar-niśaṁ naraḥ |
dehastu bhinnaḥ puruṣāt samīkṣyate, ko vātra bhogaḥ puruseṇa bhujyate || 3 ||
One struggles day and night in various occupations for securing objects of enjoyment for the body. But
the truth is that the body is different than the true Self. What use therefore are these objects of
enjoyment?
िपतृ मातृ सुत भ्रातृ दार बन्ध्वािद सङ्गमः । प्रपायाम्-इव जन्तुनां नद्यां काष्ठौघवच्-चलः ॥ ४ ॥
pitṛ mātṛ suta bhrātṛ dāra bandhvādi saṅgamaḥ |
prapāyām-iva jantunāṁ nadyāṁ kāṣṭhaughavac-calaḥ || 4 ||
For all beings the association with father, mother, offspring, siblings, spouse and other associates is
fleeting, like travelers at a wayside inn or logs of water bumping in a river.
छायेव लक्स्मीश्चपला प्रतीता, तारुण्यम् अम्बूिमर् वद् अध्रुवं च ।

स्वप्नोपमं स्त्री-सुखम् आयुर-् अल्पम्, तथािप जन्तोर्- अिभमान एसः ॥ ५ ॥
chāyeva laksmīścapalā pratītā, tāruṇyam ambūrmivad adhruvaṁ ca |
svapnopamaṁ strī-sukham āyur-alpam, tathāpi jantor- abhimāna esaḥ || 5 ||
Fortune is unstable like a shadow. So is youth like a wave in the water. Sexual enjoyment is dream-like
and unsubstantial. Life after all, is of very short duration. Yet strangely enough all beings hanker after
these things.
संसृितः स्वप्न सदृशी सदा रोगािद सङ्कुला ।गन्धवर्-नगर प्रख्या मूडस्ताम् अनुवतर्ते ॥ ६ ॥
saṁsṛtiḥ svapna sadṛśī sadā rogādi saṅkulā |
gandharva-nagara prakhyā mūḍastām anuvartate || 6 ||
This transmigratory life is like a dream. It is full of suffering arising from diseases. It is evanescent like
a castle in the air, yet fools still pursue it.
203
आयुष्यं क्षीयते यस्माद् आिदत्यस्य गतागतैः । दृष्टवान् येसां जरां मृत्यु कथिञ्चन् नैव बुध्यते ॥ ७ ॥
āyuṣyaṁ kṣīyate yasmād ādityasya gatāgataiḥ |
dṛṣṭavān yesāṁ jarāṁ mṛtyu kathañcin naiva budhyate || 7 ||
The rising and setting of the Sun mark the ebbing away of life. All around we see others succumbing to
old age and death, yet no one realizes that this too is our fate.
स एव िदवसः सैव राित्रिरत्येव मूडधीः । भोगान् अनुपतत्येव काल-वेगं न पश्यित ॥ ८ ॥

sa eva divasaḥ saiva rātrirityeva mūḍadhīḥ |
bhogān anupatatyeva kāla-vegaṁ na paśyati || 8 ||
Without realizing that every day and every night one enjoys, mark the termination of those that have
gone before, the foolish and unreflective one hankers after enjoyments, not realizing the rapidity with
which time moves on.
प्रित-क्षणं क्षरत्-येतद् आयुराम-घटाम्बुवत् । सपत्ना इव रोगौघाः शरीरं प्रहरन्त्यहो ॥ ९ ॥

prati-kṣaṇaṁ kṣarat-yetad āyurāma-ghaṭāmbuvat |
sapatnā iva rogaughāḥ śarīraṁ praharantyaho || 9 ||
The days of our lives are like water kept in an unbaked pot. Ebbing away each moment, Like enemies,
many diseases are ever ready to attack and destroy the body.
जरा व्याघ्रीव पुरतस्-तजर्यन्त्य्-अवितष्ठते । मृत्युः सहैव यात्येष समयं सम्प्रतीक्षते ॥ १० ॥

jarā vyāghrīva puratas-tarjayanty-avatiṣṭhate |
mṛtyuḥ sahaiva yātyeṣa samayaṁ sampratīkṣate || 10 ||
Old age like a tigress stands before us threatening to pounce, death too awaits an opportunity to assail
us.
देहहे भ
ं ावम्-आपन्नो राजाहां लोक-िवश्रुतः । इत्यिस्मन् मनुते जन्तुः कृिमिवङ् -भस्म संिज्ञते ॥ ११ ॥
dehehaṁbhāvam-āpanno rājāhāṁ loka-viśrutaḥ |
ityasmin manute jantuḥ kṛmiviṅ-bhasma saṁjñite || 11 ||
“I am the body”, one thinks — “I am a king, world renowned”, thus does one regard the body which is
only a synonym for worms, dirt and ashes.
त्वग् अिस्थ मांस िवण्मूत्र रेतो रक्तािद संयुतः । िवकारी पिरणामी च देह आत्मा कथं वद ॥ १२ ॥
tvag asthi māṁsa viṇmūtra reto raktādi saṁyutaḥ |
vikārī pariṇāmī ca deha ātmā kathaṁ vada || 12 ||
This body is but a combination of skin, bones, muscle, excreta, semen, blood etc. Constantly undergoing
change, how can this body be said to be the Self.
देहोहम् इित यो बुिद्धर्-अिवद्या सा प्रकीितर् ता । नाहं देहिश्चदात्मेित बुिद्धर् िवद्येित भण्यते ।

अिवद्या संसृतेर-् हेतुर-् िवद्या तस्या िनवितर् का ॥ १४ ॥
dehoham iti yo buddhir-avidyā sā prakīrtitā |
nāhaṁ dehaścidātmeti buddhir vidyeti bhaṇyate |
avidyā saṁsṛter-hetur-vidyā tasyā nivartikā || 14 ||
The conviction that one is the body is what is called avidya or nescience. I am not the body but the light
of consciousness is called vidya or wisdom. Nescience is the cause of transmigration, wisdom is the
cessation of that.
204
तस्माद् यत्नः सदा कायोर् िवद्याभ्यासे मुमुक्षुिभः । काम क्रोधादयस् तत्र शत्रवः शत्रु-सूदनः ॥ १५ ॥
tasmād yatnaḥ sadā kāryo vidyābhyāse mumukṣubhiḥ |
kāma krodhādayas tatra śatravaḥ śatru-sūdanaḥ || 15 ||
Therefore everyone who aspires for liberation should strive to cultivate wisdom. In the cultivation of
wisdom, O destroyer of enemies, the principle obstructing factors are selfish desire, anger, [delusion,
pride, greed and envy.]
तस्माच्छािन्तं भजस्वाद्य शत्रुर-् एवं भवेन्न ते । देहिे न्द्रय मनः प्राण बुदध्य
् ािदभ्यो िवलक्सणः ॥ १९ ॥
tasmāc-chāntiṁ bhajasvādya śatrur-evaṁ bhavenna te |
dehendriya manaḥ prāṇa buddhyādibhyo vilaksaṇaḥ || 19 ||
Therefore practice the generation of a peaceful mind, thereby you will have no enemies. [The Self] is
distinct from the senses, mind, life-force, intellect and other categories.
आत्मा शुद्धः स्वयं ज्योितिवर् कारी िनराकृितः । यावद्देहिे न्द्रय प्राणैर् िभन्नत्वं नात्मनो िवदुः ॥ २० ॥
ātmā śuddhaḥ svayaṁ jyotir avikārī nirākṛtiḥ |
yāvad dehendriya prāṇair bhinnatvaṁ nātmano viduḥ || 20 ||
The Self is pure and self-radiant, changeless and formless. As long as one does not realize the
distinctiveness of the Self from the body, the senses and the life-force ………
तावत्संसार दुःखौघैः पीड्यन्ते मृत्य-ु सम्युताः । तस्मात्त्वं सवर्दा िभन्नात्मानं हृिद भावय ॥ २१ ॥
tāvat saṁsāra duḥkhaughaiḥ pīḍyante mṛtyu-samyutāḥ |
tasmāttvaṁ sarvadā bhinnātmānaṁ hṛdi bhāvaya || 21 ||
So long will one be subjected to transmigration and suffering in this ocean of travail along with
[repeated] dying. Therefore one should cultivate constant mindfulness of the Self as being different to
the body/mind complex, located within the heart.
बुदध्य
् ािदभ्यो बिहः सवर्म् अनुवतर्स्व मा िखदः । भुञ्जन्प्रारब्धम् अिखलं सुखं वा दुःखमएव वा ॥२२॥
buddhyādibhyo bahiḥ sarvam anuvartasva mā khidaḥ |
bhuñjan prārabdham akhilaṁ sukhaṁ vā duḥkham eva vā || 22 ||
With this mindfulness of the Self, follow the ways of the world at the same time, do not be distressed.
Pleasure and pain are all due to the workings of operative [prarabdha] Karma.
प्रवाह पिततं कायर्ं कुवर्न्निप न िलप्यते । बाह्ये सवर्त्र कतृर्त्वं आवहन्निप राघव ॥ २३ ॥
pravāha patitaṁ kāryaṁ kurvannapi na lipyate |
bāhye sarvatra kartṛtvaṁ āvahannapi rāghava || 23 ||
Though coursing along with the flow [of life], acting [with mindfulness] one is not tainted [by the results
of actions]. Externally one appears as the agent but internally one is aware of the true nature of the
Self.
अन्तः शुद्ध स्वभावस् त्वं िलप्यसे न च कमर्िभः । एतन्मयोिदतं कृत्स्नं हृिद भावय सवर्दा ॥ २४ ॥
antaḥ śuddha svabhāvas tvaṁ lipyase na ca karmabhiḥ |
etan mayoditaṁ kṛtsnaṁ hṛdi bhāvaya sarvadā || 24 ||
Internally being pure [and at one with one's true nature], you will not be bound by [merit and demerit
accruing from] actions. Constantly reflect in your heart on these teachings of mine.
205
Readings from the Gītā

श्री भगवान् उवाच
अशोच्यान् अन्वशोचस् त्वं प्रज्ञावादांश्च भाषसे ।
गतासून् अगतासूंश्च नानुशोचिन्त पिण्डताः ॥ ११ ॥
śrī bhagavān uvāca
aśocyān anvaśocas tvaṁ prajñāvādāṁśca bhāṣase |
gatāsūn agatāsūṁśca nānuśocanti paṇḍitāḥ || 11 ||
The blessed Lord said [to Arjuna]; You are grieving for that which is not worthy of grief. The
wise lament neither for the physical body, nor for the departed Self.
न त्वेवाहं जातु नासं न त्वं नेमे जनािधपाः ।

न चैव न भिवष्यामः सवेर् वयमतः परम् ॥ १२ ॥
na tvevāhaṁ jātu nāsaṁ na tvaṁ neme janādhipāḥ |
na caiva na bhaviṣyāmaḥ sarve vayamataḥ param || 12 ||
Never was there a time when I did not exist, nor you, nor any of these people; nor in the future
shall any of us cease to exist [in essence; in the form of consciousness we are all eternal.]
देिहनोऽिस्मन् यथा देहे कौमारं यौवनं जरा ।

तथा देहान्तर प्रािप्तर् धीरस् तत्र न मुह्यित ॥ १३ ॥
dehino'smin yathā dehe kaumāraṁ yauvanaṁ jarā |
tathā dehāntara prāptir dhīras tatra na muhyati || 13 ||
As the embodied Self continually passes, in this physical body, through various stages of
transformation; like childhood to youth, to maturity and old age, at death it passes on into
another body. The wise person is not bewildered by such change.
मात्रा स्पशार्स् तु कौन्तेय शीतोष्ण सुख-दुःखदाः ।

आगमापाियनोऽिनत्यास् तांस् ितितक्षस्व भारत ॥ १४ ॥
mātrā sparśās tu kaunteya śītoṣṇa sukha-duḥkhadāḥ |
āgamāpāyino'nityās tāṁs titikṣasva bhārata || 14 ||
Contact with material nature invariably produces experiences of joy and sorrow — like the
summer and winter seasons - they are impermanent and transitory, one must learn to tolerate
them without becoming disturbed.
यं िह न व्यथयन्त्येते पुरुषं पुरुषषर्भ ।

सम दुःख सुखं धीरं सोऽमृतत्वाय कल्पते ॥ १५ ॥
yaṁ hi na vyathayantyete puruṣaṁ puruṣarṣabha |
sama duḥkha sukhaṁ dhīraṁ so'mṛtatvāya kalpate || 15 ||
That person who remains steady and calm and is not mentally disturbed by either pleasure or
pain, and remains balanced and harmonious, is fit for attaining liberation from the material
world.
नासतो िवद्यते भावो नाभावो िवद्यते सतः ।

उभयोर् अिप दृष्टोऽन्तस् त्वनयोस् तत्त्व दिशर् िभः ॥ १६ ॥
206
nāsato vidyate bhāvo nābhāvo vidyate sataḥ |
ubhayor api dṛṣṭo'ntas tvanayos tattva darśibhiḥ || 16 ||
The wise sages have understood the determined fact, that the material world and all in it, is not
eternal - it is impermanent and subject to perpetual change. But the spirit is indeed eternal - it
has always existed and will continue existing for all eternity.
अिवनािश तु तद् िविद्ध येन सवर्म् इदं ततम् ।

िवनाशम् अव्ययस्यास्य न किश्चत् कतुर्म् अहर्ित ॥ १७ ॥
avināśi tu tad viddhi yena sarvam idaṁ tatam |
vināśam avyayasyāsya na kaścit kartum arhati || 17 ||
Know that consciousness to be imperishable, by which this entire body is pervaded. [Only the
body dies – the conscious Self continues its journey through rebirth, And nothing is able to
destroy it.
अन्तवन्त इमे देहा िनत्यस्य्-ओक्ताः शरीिरणः ।

अनािशनोऽप्रमेयस्य तस्मात् युदध्य
् स्व भारत ॥ १८ ॥
antavanta ime dehā nityasy-oktāḥ śarīriṇaḥ |
anāśino'prameyasya tasmāt yuddhyasva bhārata || 18 ||
These bodies which we perceive, are [merely] the vehicles of the eternal, indestructible,
immeasurable conscious Self [— which is a ray of the Divine]; and they are subjected to having
a beginning and an end - therefore rise up and perform your duties — continue with your lives
undisturbed.
य एनं वेित्त हन्तारं यश्चैनं मन्यते हतम् ।

उभौ तौ न िवजानीतो नायं हिन्त न हन्यते ॥ १९ ॥
ya enaṁ vetti hantāraṁ yaścainaṁ manyate hatam |
ubhau tau na vijānīto nāyaṁ hanti na hanyate || 19 ||
One who thinks that the Self can cause death, or dies, does not understand the reality - the Self
neither causes death nor dies — it is only the physical body which undergoes change and
transformation [known as birth and death].
न जायते िम्रयते वा कदािचन्, नायं भूत्वा भिवता वा न भूयः ।

अजो िनत्यः शाश्वतोऽयं पुराणो, न हन्यते हन्यमाने शरीरे ॥ २० ॥
na jāyate mriyate vā kadācin, nāyaṁ bhūtvā bhavitā vā na bhūyaḥ |
ajo nityaḥ śāśvato'yaṁ purāṇo, na hanyate hanyamāne śarīre || 20 ||
The Self in actual fact pre-exists the body and is not born along with the body, nor does it die
when the body dies. It is unborn, eternal, ever-existing, undying and primeval, it does not die
when the body dies.
वासांिस जीणार्िन यथा िवहाय नवािन गृह्णाित नरोऽपरािण ।

तथा शरीरािण िवहाय जीणार्न्य-् अन्यािन संयाित नवािन देही ॥ २२ ॥
vāsāṁsi jīrṇāni yathā vihāya navāni gṛhṇāti naro'parāṇi |
tathā śarīrāṇi vihāya jīrṇāny-anyāni saṁyāti navāni dehī || 22 ||
As a person discards worn out clothes, and puts on others that are new, similarly the Self which
is the occupant of the body, discarding worn-out bodies accepts others that are new.
207
नैनं िछन्दिन्त शस्त्रािण नैनं दहित पावकः ।

न चैनं क्लेदयन्त्य्-आपो न शोषयित मारुतः ॥ २३ ॥
nainaṁ chindanti śastrāṇi nainaṁ dahati pāvakaḥ |
na cainaṁ kledayanty-āpo na śoṣayati mārutaḥ || 23 ||
The Self cannot be cut into pieces by weapons, nor can it be burnt by fire, nor moistened by
water, nor dried by the wind.
अच्छे द्योऽयम् अदाह्योऽयं अक्लेद्योऽशोष्य एव च ।

िनत्यः सवर्-गतः स्थाणुर् अचलोऽयम् सनातनः ॥ २४ ॥
acchedyo'yam adāhyo'yaṁ akledyo'śoṣya eva ca |
nityaḥ sarva-gataḥ sthāṇur acalo'yam sanātanaḥ || 24 ||
This individual Self is unbreakable and insoluble, and cannot be consumed nor dried. It is
everlasting, all pervading, unchangeable, immovable and eternally the same.
अव्यक्तोऽयम् अिचन्त्योऽयम् अिवकायोर्ऽयम् उच्यते ।

तस्माद् एवं िविदत्वैनं नानुशोिचतुम् अहर्िस ॥ २५ ॥
avyakto'yam acintyo'yam avikāryo'yam ucyate |
tasmād evaṁ viditvainaṁ nānuśocitum arhasi || 25 ||
Having realised that this Self is non-manifest, inconceivable and unchangeable, it does not
become you to grieve over the physical body.
अव्यक्तादीिन भूतािन व्यक्त-मध्यािन भारत ।

अव्यक्त िनधनान्येव तत्र का पिरवेदन ॥ २८ ॥
avyaktādīni bhūtāni vyakta-madhyāni bhārata |
avyakta nidhanānyeva tatra kā parivedana || 28 ||
All beings in this universe, have an unknown beginning, a known middle and certainly an
unknown end, therefore what cause is there for sorrow in relation to them and their flow of
change and transformation
Institutes of Viṣṇu 20:22-53

Thus it is, that in Time which is eternal, there is nothing upon which to rest, and there is nothing
created, in which there is the least stability, or permanence.
The sands on the river bank, and the rain which pours down from the sky may be measured and
counted; but not the number of our forefathers that have passed away.
In each aeon, 14 Indras (kings of the gods) come and go, and so many emperors and divine
princes have been taken by Time. What then, can one say of human beings.
Every creature is seized by Time and carried away, in accordance with the results of its actions
done in this and in previous lives, why then, should one grieve upon its passing?
Having realised that there is nothing in this world that can give us security, and that all our
friends and relatives are dying one after the other [— just as each and every one of us will], one
must choose Dharma [the path of right living] — as one's only associate.
208
Merit and demerit are one's only companions on the path of Yama the god of death, therefore
one should constantly exert oneself to accumulate greater merit and avoid demerit.
To-morrow's business should be done today, and the afternoon's business in the forenoon; for
death will not wait, whether a person has his projects or not.
While the mind is fixed upon possessions, vocation or home, or while the thoughts are fixed on
some beloved object, death suddenly carries one away; as a wolf snatches a lamb.
Time is no-one's friend, and no-one's enemy. When the effect of one's Karma; by which this
present existence is caused, has expired, death comes to claim one.
One will not die before one's time has come, even though pierced by a thousand arrows. One
will not live after one's time has run out, even though only touched by the point of a blade of
grass.
Neither medication, nor magic formulas, nor burnt-offerings, nor prayers will save one who is
in the throws of death. An impending tragedy [determined by one's own Karma] cannot be
averted by a hundred precautions; what reason then for one to grieve?
Final Liberation
(Garuḍa Purāṇa)
The blessed Lord said;
Listen, O Garuda, and I shall tell you all that you have enquired. By listening attentively, one
can attain liberation from the cycle of transmigration.
There is One Absolute Reality, in the form of the Supreme Godhead, indivisible and
Benevolent, Omniscient, the Supreme Cause, Lord of all, Pure, without a second, Self-
luminous, without beginning or end, unchangeable, the Supreme, devoid of all negative
attributes, having existence, consciousness and bliss as His qualities. All creatures are his
emanations.
Being handicapped by beginning-less ignorance; like sparks of fire, they separate into different
bodies, through the effect of karma which has no beginning.
They are controlled by virtues and vices in the form of happiness and sorrow. Their bodies have
different social functions, life-spans and enjoyment caused by their various previous karmas.
The jivas evolve through births in insentient species, in the bodies of insects, birds, animals,
men, women and deities but after obtaining Liberation do not again take birth in any material
form.
Passing through four types of bodies conditioned by their actions (karma) and leaving one body
after the other; innumerable times, the jiva finally takes birth as a human being. Acquiring
Spiritual Wisdom through merit from righteous actions, one attains liberation.
In the eight million four hundred thousand (lower) births a jiva cannot acquire Wisdom and
Discrimination, it is only in the human birth that this is possible.
After millions of births a jiva may obtain a human form, due to the aggregate of merit
accumulated in all the previous lives.
After obtaining this rare human form which is the stepping stone to Liberation; surely there is
no greater sinner than one who does not pursue the spiritual path.
Without a human body it is impossible to obtain the Supreme Goal. One should therefore, be
very cautious to guard this extremely precious body and to perform virtuous actions.
209
The body is the means of practicing the Dharma, accumulating wealth and knowledge.
Knowledge leads to meditation, meditation to unification with the Supreme; then is one quickly
liberated.
Old age stalks us like a tigress. Youth ebbs away like water from a leaking pot. Sickness
enfeebles us like an enemy. Hence one should apply oneself to Dharma alone.
As long as one is free from sorrow, and not beset by misfortune, as long as one is free from
infirmity and illness, one should practice Dharma.
As long as the health is robust, one should exert oneself in the practice of the Dharma and
discernment between the real and unreal. Only fools start digging a well when the house is on
fire.
Time flies away while the foolish person is engrossed in mundane activities. Most people do
not realise what is beneficial or harmful to them, they are unaware of their own real interest.
Even after seeing (all around) the pangs of birth, the distressed, the dead, the fallen and the
aggrieved, people do not fear, having drunk the wine of infatuation (with materialism).
Wealth is fleeting like a dream, youth is fading like a flower, age is fickle like the lightning.
Knowing this who can entertain fortitude.
A life-span of a hundred years is too little (for fulfilling all our desires). Half of that is spent in
sleep or idleness. Whatever is left is wasted due to childhood, disease, old age and misfortune.
Alas! Is that person not dead; who is idle at a place of action, sleeps at a place of awakening
and is complacent in a place of death?
When the jiva inhabits the physical body which is (unsubstantial) like foam on the sea, when
the company of the beloved is but temporary, how can a person remain indifferent?
One who does not know the Ultimate Reality; thinks that to be useful which is useless, considers
the impermanent to be the permanent and as meaningful that which is meaningless.
Being deluded by the illusion of materialism, one stumbles even while seeing, misunderstands
even while hearing and misses the import even while reading.
Even when drowning in this ocean of Time, beset by sharks in the form of death, disease, and
old age; one does not become mindful of reality.
One is not mindful that time is slipping away at every moment, one is not mindful of
impermanence as a pot of unbaked clay lying in water appears to be substantial.
It may be possible to wrap the mind up, to tear the ether, or to knot the waves; but it is not
possible to perpetuate one's existence (in this world).
(Forested ) land turns into desert, even the lofty mount Meru will one day be eroded away, even
the deep water of the ocean will dry up, what then can be said of this insignificant body?
“This child is mine, this spouse is mine, all this wealth, these relatives and friends all these
belong to me”! Even while thinking thus; one is snatched by Time ; like a wolf seizing a goat.
“This I have achieved, this I will achieve, this project has almost been accomplished”; — even
while thus aspiring , one is taken by the god-of-death.
One should do today what one plans for tomorrow, in the fore-noon what is planned for the
afternoon — for Death will not wait for one to complete the projects one sets for oneself.
Skewered on the spit of craving, basted in the oil of passion, roasted in the fire of attraction and
aversion, humans are eaten up by Death.
210
Death takes away even children, young people, the aged and even those in the womb —
everything is overcome by Death, such is this world.
Every jiva is separated from its own body and goes to the realm of Death, what permanence
then is there, in relationships of spouse, mother, father, offspring and other relatives?
This world is based upon suffering, there is no creature that is free from suffering. Whoever
renounces this material world will have joy, there is no other way.
Just as the fish tempted by the bait does not see the barbed hook, so also do those who are
engrossed in sense gratification not anticipate the torment of Death.
People are troubled in the morning by the calls of nature, by hunger and thirst at midday and
by lust and sleep at night.
All people are obsessed with their bodies, their wealth, their spouses etc. Alas remaining thus
infatuated & deluded by materialism they are born again and again.
Association with the virtuous and discernment between the beneficial and non-beneficial are
the two clear eyes. Whoever lacks them is blind and will certainly stray from the path of
Dharma.
People are completely obsessed with their own mundane affairs, with their professions or their
various stages of life. Being Ignorant of true Dharma, filled with vainglory & living in vain
they perish.
Therefore, people may be content with their own routines, but these will only further their own
sense-gratification. The only way to Liberation is through the knowledge of the Truth, O
Garuda.
Reality is not what it seems, and people suffer due unperceived causes. The meaning of the
scriptures is obscure, and people discourse on unbeneficial topics.
Not realizing that the Truth is within one. A fool is beguiled by (self study of ) the scriptures.
While the goat stands in the shed the shepherd seeks for it in the well in vain.
Scriptures are many, life is short. Obstacles come in battalions. One should discriminate
between that which is true and that which is false like a swan separating milk from water.
One cannot obtain Liberation by simply chanting Vedas nor by self-study of the Scriptures.
Liberation comes from the dawning of pure wisdom alone, not otherwise. O Garuda.
It is by instruction from the Guru alone, that one can attain realization. All (book-learned)
knowledge is vain. Among thousands of scriptural verses, the word of the Guru alone is
productive [of true knowledge].
Two words — “mine” (mama) and “not mine” (na mama) signify bondage and release. By
possessiveness is one bound (to the wheel of rebirth) and by non-possessiveness is one
Liberated.
Right Action is that which does not bind one — through the renunciation of the fruits thereof.
Right Knowledge is of the Ultimate Reality, it is that which gives liberation.
As long as engagement in mundane activities yields its petty enjoyment, as long as one pursues
the fulfilment of desires, as long as one is enamoured of sense gratification, there is little interest
in talk of the Ultimate Truth.
As long as one is obsessed with one's physical appearance, as long as one is attached to material
possessions, as long as one strives to fulfill material goals, as long as one is engaged in
formulating happiness projects. As long as the mind is unsteady, as long as one does not
meditate upon the import of the Scripture, as long as one is devoid of the blessing of the Guru,
there is little interest in talk of Ultimate Reality.
211
Therefore, one should obtain the True Knowledge of the Atman from a worthy preceptor. From
following the teaching of a Guru, one may easily attain liberation from this awesome ocean of
rebirth.
Now listen, and I shall teach you the final conclusion of Knowledge of the Ultimate Reality.
By knowing this one can attain the final goal which is known as the Great Liberation — Brahma
Nirvana.
Those who are free from egoism and delusion, who are unattached to material possessions, who
are constantly mindful of their true spiritual identity as a Self (and not the body), who are free
from material desires and their results of elation and dejection, such enlightened beings attain
that imperishable Supreme State.
That person attains the Great Liberation who, in the expanse of the mind, bathes in the holy
lake of the Wisdom in the water of Supreme Truth which removes the impurity of attraction
and repulsion (to material objects).
Whosoever contemplates upon Me (Krishna) with full devotion, with matured aversion to
rebirth, who has attained complete awareness of their true identity and whose mind is full of
peace can obtain the Great Liberation.

Puranokta Apara Prayoga Sangraha

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Puranokta Apara Prayoga Sangraha

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Puranokta Apara Prayoga Sangraha

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PURĀṆOKTA

Compiled from various Purāṇas and Tantras

Sarva Prāyaścitta — Final Atonement............................................................................... 5

THE CHIEF MOURNER — KARTĀ

ॐ नमो नारायणाय । oṁ namo nārāyaṇāya |

योऽसौ भवान् नािभमात्र प्रसूतो यज्ञैश्च मन्त्रैस्सरहस्य जप्यैः ।

योऽसौ भवान्स् ितष्ठिस सवेर् देहे नारायणस् सवर् जगत् प्रधानः ।

Godāna Pratinidhi Saṅkalpaḥ

प्रायिश्चत्ते समुत्पन्ने िनष्कृतीर् न कृता यिद । यस्य पापस्य शुदध्य

अभावावधयो भावा िनधनाविध जीिवतम् । न नाम िनधनम् दुःखं जातोऽवश्यं िवपद्यते ॥

AURDHVA DEHIKA RITES

अपसपर्न्तु ते भूता ये भूता भुिव सिम्स्थताः । ये भूता िवघ्न-कतार्रस् ते नश्यन्तु यमाज्ञया ॥

Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् ॥………... कश्यप गोत्रस्य

ॐ अम्बरीषाय िवद्महे, िसन्धु-द्वीपाय धीमिह, तन्नो गङ् गा प्रचोदयात् ॥

गयादीिन च तीथार्िन ये च पुण्याश् िशलोच्चयाः । कुरुक्षेत्रं च गङ् गा च यमुना च सिरद्वरा ॥१॥

कोिट-सूयर्-प्रभा पाप-ध्वान्त संहार-कािरणी । मण्डािकन्यै नमस्तेऽस्तु स्वगर्-दायै नमो नमः

ज्योती-रूपा जन्म-हरा जनादर्न-मनोहरा । पिततोद्धािरणी दोष-क्षिमणी दोष-विजर् ता ॥४॥

वासांिस जीणार्िन यथा िवहाय, नवािन गृह्णाित नरोऽपरािण ।

PAÑCA PIṆḌA DĀNAM2

इदं शीतलं जलं तवोपितष्ठताम् ॥ इदं गन्धस्तवोपितष्ठताम् ॥

Dvitīya Piṇḍa Dānam (Door of the House)

Caturthi Piṇḍa Dānam (Place of final rest)

Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् गोिवन्द x ३

येऽिस्मन् श्मशाने देवाः स्युभर्गवन्तः सनातनाः ।

इित श्मशान वािसभ्यो [प्रेताय, प्रेत-सखाभ्यो] बिलं सदीपं ददािम ॥

इदं शीतलं जलं तवोपितष्ठताम् ॥ इदं गन्धस् तवोपितष्ठताम् ॥

ॐ क्रव्याद नाम अग्नये नमः ॥ क्रव्याद नाम अिग्नं आवाहयािम, स्थापयािम ॥

ॐ लोमभ्यस्स्वाहा । त्वचे । लोिहताय । मेदोभ्यस् । मासेभ्यस् । स्नायुभ्यस् । अिस्थभ्यस् ।

bhayānāṁ bhayaṁ bhīṣaṇaṁ bhīṣaṇānāṁ, gatiḥ prāṇināṁ pāvanaṁ pāvanānām |

pareśa prabho sarva rūpāprakāśin, anirddeśya sarvendriyāgamya satya |

१. इमा आपो मधुमत्यो अिस्मन्स् ते लोक उपपद्यन्ताम् ।

२. इमा आपो मधुमत्यो अन्तिरक्षे ते लोक उपपद्यन्ताम् ।

३. इमा आपो मधुमत्यो स्वगोर् ते लोक उपपद्यन्ताम् ||

स्वप्नेन्द्रजाल सदृशः खलोऽस्य जीव-लोकः । प्रित-क्षणं क्षरत्य्-एतद् आयुर् आरट्ट-घटाम्बुवत्

आिददेव नमस्तुभ्यं प्रसीद मम भास्कर । िदवाकर नमस्तुभ्यं प्रभात नमोऽस्तुते ॥

Saṅkalpaḥ — हिरः ॐ तत्सत् । गोिवन्द x ३ ……………..। अस्याम् पुण्य ितथौ __________

अन्धकारे महाघोरे महत्ता तमसावृते । तमो िनवारणाथार्य इमं दीपं ददाम्यहम् ॥

ASTHI SAÑCAYANA/NIRVAPAṆA VIDHIḤ

(Done on the 3rd, 7th, or 9th day after the cremation.)

अपसपर्न्तु ते भूता ये भूता भुिव सिम्स्थताः । ये भूता िवघ्नकतार्रस्ते नश्यन्तु यमाज्ञया ॥ १ ॥

येऽिस्मन् श्मशाने देवाः स्युभर्गवन्तः सनातनाः ।

ॐ अम्बरीषाय िवद्महे, िसन्धु-द्वीपाय धीमिह, तन्नो गङ् गा प्रचोदयात् ॥

DAY 10 — DAŚAGĀTRA (Northerners)

देवताभ्यः िपतृभ्यश्च महा-योिगभ्य एव च । नमः स्वधायै स्वाहायै िनत्यम् एव नमो नमः ॥ x ३

ॐ प्राच्यै िदशे नमः । ॐ दिक्षनस्यै िदशे नमः । ॐ प्रतीच्यै िदशे नमः ।

ॐ श्राद्ध भूम्यै नमः ॥ oṁ śrāddha bhūmyai namaḥ ||

ॐ यमाय नमः । धमर्-राजाय । मृत्यवे । अन्तकाय । वैवस्वताय । दध्नाय । नीलाय परमेिष्ठने

कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेत/प्रेता अनेन जलेन स्नािह ।

कश्यप गोत्रस्य __________ प्रेत/प्रेता अत्र क्षीरं िपब।

आवाहयाम्यहं देवं वरुणं भुवनेश्वरम् । सवौर्षिधरसं िदव्यममृतं प्राण-धारकम् ॥१॥

नमो नमस्ते स्फिटक प्रभाय सुश्वेत वस्त्राय सुमङ् गलाय ।

Arghya — अत्र प्रत्यवने िनक्ष्व ते मया दीयते तव उपितष्ठताम् ॥

अद्य दशम िदने दश तोयाञ्जिलस्ते मया दीयन्ते तवोपितष्ठन्ताम् ॥

ॐ वरुणाय नमः, प्रचेतसे, सुरूिपणे, अपाम्-पतये, मकर-वाहनाय, जलािधपतये, पाश-

िशवा आपः सन्तु — सन्तु िशवा आपः ।

ऋिद्धरस्तु । समृिद्धरस्तु । पुण्याह-समृिद्धरस्तु । शािन्तरस्तु । पुिष्टरस्तु । तुिष्टरिस्त । वृिद्धरस्तु

v Sprinkle everything with the following mantra;

ॐ स्थानािन देसािन सहस्र-बाहो वरेण्य नामा िवरजांिस नामा ।

द्यौश्शािन्त॑रन्॒ तिर॑क्ष॒गुं ॒ शािन्तः॑ zिथ॒वी शािन्त॒राप॒ शािन्त॒रोष॑धय॒ शािन्तः॑ । वन॒स्पत॑य॒

Saṅkalpaḥ — ॐ अद्या शौचान्ते िद्वतीयेऽिह्न _ गोत्र/गोत्रे _