Γεωτεχνικός σχεδιαμός σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα (EC7)

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ – ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ , ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ &

ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
Γεωτεχνικός σχεδιαμός σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα (EC7)
ΠΑΛΠΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ – ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΑΕΜ : 13834 – ΑΕΜ : 13718
ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΙΚΑ
Θεσσαλονίκη , Οκτώβριος 2018

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Εισαγωγή………………………………………………………………………………… 4
2. Βάσεις Γεωτεχνικού Σχεδιασμού……………………………………………………. 6
2.1 Απαιτήσεις
2.1.1 Βασικές Απαιτήσεις
2.1.2 Αξιοπιστία
2.2 Καταστάσεις Σχεδιασμού
2.2.1 Δράσεις και καταστάσεις σχεδιασμού
2.3 Οριακές καταστάσεις αστοχίας
2.3.1 Οριακή κατάσταση EQU
2.3.2 Οριακή κατάσταση STR
2.3.3 Οριακή κατάσταση FAT
2.3.4 Οριακές καταστάσεις στον Ευρωκώδικα 7
2.4 Οριακές Kαταστάσεις Λειτουργικότητας SLS
2.5 Δράσεις , συνδυασμοί και εντάσεις
2.5.1 Δράσεις
2.5.2 Συνδυασμός Δράσεων
2.6 Ιδιότητες Υλικών
2.6.1 Υπολογισμός χαρακτηριστικών τιμών ( Χκ ) των ιδιοτήτων των υλικών
2.7 Μέθοδος των επί μέρους συντελεστών
2.7.1 Επιμέρους συντελεστές στις δράσεις
2.7.2 Επί μέρους συντελεστές στις ιδιότητες των υλικών
2.7.3 Ανοχές στην Γεωμετρία
2.7.4 Έλεγχος αντοχής για την οριακή κατάσταση STR
2.7.5 Έλεγχος ευστάθειας για την οριακή κατάστασης EQU
2.8 Γεωτεχνικές Δράσεις
2.8.1 Διάφοροι τύποι δράσεων
2.8.2 Διάκριση μεταξύ Ευμενών και Δυσμενών Δράσεων
2.9 Γεωτεχνικές παράμετροι
2.9.1 Προσεκτική εκτίμηση παραμέτρων
2.9.2 Αντιπροσωπευτικές Τιμές
1
2.9.3 Πόσο έδαφος εμπλέκεται
2.9.4 Ευρέως αποδεκτές εμπειρικές μέθοδοι για την επιλογή της
χαρακτηριστικής τιμής
2.9.5 Τυπικοί πίνακες χαρακτηριστικών τιμών
2.9.6 Σύνοψη των γεωτεχνικών χαρακτηριστικών
2.9.7 Στατιστικές Μέθοδοι
2.9.8 Κανονική ή log-κανονική κατανομή ;
2.9.9 Υπολογίζοντας την μέση τιμή με επίπεδο εμπιστοσύνης της τάξεως
του 95%
2.9.10 Στατιστική για παραμέτρους που μεταβάλλονται με το βάθος
2.9.11 Αντιμετώπιση για μικρό μέγεθος δεδομένων
2.10 Μέθοδοι σχεδιασμού
2.10.1 Πρώτη μέθοδος σχεδιασμού
2.10.2 Δεύτερη μέθοδος σχεδιασμού
2.10.3 Τρίτη μέθοδος σχεδιασμού
2.10.4 Διάκριση των δομικών και γεωτεχνικών δράσεων στη τρίτη μέθοδο
σχεδιασμού
2.10.5 Επιλογή της μεθόδου σχεδιασμού από διάφορες Ευρωπαϊκές
χώρες
3. Επιφανειακή θεμελίωση με κατακόρυφο κεντρικό φορτίο σε πυκνή άμμο.. 60
3.1 Εκφώνηση παραδείγματος
3.2 Εκτίμηση εδαφικών παραμέτρων
3.2.1 Εκτίμηση χαρακτηριστικής τιμής από τα αποτελέσματα της
γεωτεχνικής έρευνας
3.2.2 Εκτίμηση συγκεκριμένων παραμέτρων από τα αποτελέσματα της
3.3 Επίλυση παραδείγματος
3.3.1 Υπολογισμός φέρουσας ικανότητας
3.4 Σύγκριση αποτελεσμάτων
4. Επιφανειακή θεμελίωση με κεκλιμένο έκκεντρο φορτίο σε άργιλο…………. 73
4.2 Εκτίμηση εδαφικών παραμέτρω
2
5. Θεμελίωση με φρεατοπασσάλους σε άμμο……………………………………... 87
6. Θεμελίωση με φρεατοπασσάλους σε άργιλο………………………………….. 101
6.3.2 Υπολογισμός περιορισμού καθίζησης
7. Συμπεράσματα ……………………………………………………………………… 119
Βιβλιογραφία …………………………………………………………………………… 120
3
ΕΙΣΑΓΩΓΗ l ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
1. Εισαγωγή
Οι Κατασκευαστικοί Ευρωκώδικες αποτελούν μία σύνθεση δέκα διατάξεων για τον
σχεδιασμό κατασκευών και έργων πολιτικού μηχανικού όπως φαίνεται στο
παρακάτω σχήμα 1.1 .Αυτές οι διατάξεις χωρίζονται σε 58 τμήματα και συνοδεύονται
από το εθνικό παράρτημα των διαφόρων Ευρωπαϊκών χωρών οι οποίες έχουν
εισάγει τον Ευρωκώδικα στην δικιά τους πρακτική σχεδιασμού .
Παρακάτω παρατίθενται επιγραμματικά το αντικείμενο του κάθε Eυρωκώδικα :

- Eurocode : Αρχές κατασκευαστικού σχεδιασμού (ΕΝ 1990)
- Eurocode 1 : Δράσεις στις κατασκευές
- Eurocode 2 : Σχεδιασμός κατασκευών από σκυρόδεμα
- Eurocode 3 : Σχεδιασμός κατασκευών από χάλυβα
- Eurocode 4 : Σχεδιασμός συμμίκτων κατασκευών
- Eurocode 5 : Σχεδιασμός κατασκευών από ξύλο
- Eurocode 6 : Σχεδιασμός κατασκευών από τοιχοποιία
- Eurocode 7 : Γεωτεχνικός σχεδιασμός κατασκευών
- Eurocode 8 : Αντισεισμικός σχεδιασμός κατασκευών
- Eurocode 9 : Σχεδιασμός κατασκευών από αλουμίνιο
Το βασικό αντικείμενο ενδιαφέροντος των γεωτεχνικών μηχανικών αποτελεί ο
Ευρωκώδικας 7 ο οποίος καλύπτει την γεωτεχνική πλευρά του σχεδιασμού των
κατασκευών και των έργων του πολιτικού μηχανικού. Χωρίζεται σε δύο τμήματα (
χωρίς καθόλου υποτιμήματα).
Η εισαγωγή του Ευρωκώδικα 7 σηματοδότησε την μετάβαση από τις παραδοσιακές
φιλοσοφίες σχεδιασμού στις οριακές καταστάσεις σχεδιασμού .
Ο Ευρωκώδικας 7 αποτελεί την πιο αξιόπιστη και κοινώς αποδεκτή μέθοδο
σχεδιασμού . Ωστόσο λόγο της πρόσφατης έκδοσης και του μεγάλου εύρους
εφαρμογών και περιοχών που καλύπτει υπάρχουν πολλά σημεία που πρέπει να
αποσαφηνιστούν . Σκοπός αυτής της διπλωματικής είναι η αποκωδικοποίηση του
χρησιμοποιώντας της γνώσης που αποκομίστηκαν κατά την διάρκεια της πενταετούς
μας φοίτησης .Αξίζει να σημειωθεί ότι δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο επιλογής
της χαρακτηριστικής τιμής με την χρήση στατιστικών μεθόδων .
4
ΒΑΣΕΙΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ l ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Αντικείμενο της διπλωματικής

Η παρούσα διπλωματική έχει ως στόχο :
- Την αποκωδικοποίηση του Ευρωκώδικα 7 χρησιμοποιόντας τις γνωσεις που
αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της φοίτησης στο πανεπιστήμιο , αλλά και την
ικανότητα κριτικής σκέψης όπως αυτή μεταλαμπαδεύτηκε από τους
διδάσκοντες
- Την αξιολόγηση της αξιοπιστίας του Ευρωκώδικα 7 ως μια μέθοδο
γεωτεχνικού σχεδιασμού
- Την αξιολόγηση των στατιστικών μεθόδων για την επιλογή της
χαρακτηριστικής τιμής μιας γεωτεχνικής παραμέτρου
5
2 . Βάσεις Γεωτεχνικού Σχεδιασμού

2.1 Απαιτήσεις
2.1.1 Βασικές Απαιτήσεις
Σύμφωνα με τον EN 1990:2002 [2.1, (1)P], μια κατασκευή και γενικότερα ένα τεχνικό
έργο πρέπει να σχεδιάζεται και να κατασκευάζεται κατά τρόπο ώστε σε όλη τη διάρκεια
ζωής του να μπορεί με αξιόπιστο και οικονομικό τρόπο
- να παραλαμβάνει τα φορτία και να ανθίσταται στα αντίστοιχα εντατικά μεγέθη
κατά τη διάρκεια της κατασκευής και χρήσης του και
- να παραμένει λειτουργικό για τη χρήση για την οποία προορίζεται.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον EN 1990:2002 [2.1, (2)P], μια κατασκευή πρέπει να
σχεδιάζεται ώστε να διαθέτει επαρκή αντίσταση, λειτουργικότητα και ανθεκτικότητα στη
διάρκεια του χρόνου.
2.1.2 Αξιοπιστία
Σύμφωνα με τον EN 1990:2002 [2.2, (1)P], η απαιτούμενη αξιοπιστία για μια
κατασκευή επιτυγχάνεται με:
α) το σχεδιασμό σύμφωνα με τους ευρωκώδικες και
β) με την κατάλληλη κατασκευή και τον ποιοτικό έλεγχο.
Διαφορετικά επίπεδα αξιοπιστίας μπορούν να υιοθετηθούν για τη αντίσταση της
κατασκευής και τη λειτουργικότητα. Τα επίπεδα αυτά μπορούν να επιτευχθούν με
κατάλληλο συνδυασμό των σύμφωνα με τον EN 1990:2002 [2.2, (5)]:
α) μέτρων πρόληψης και προστασίας, π.χ. χρήση εμποδίων ασφαλείας,
ενεργητικά και παθητικά μέτρα πυροπροστασίας, μέτρα προστασίας έναντι
σκωρίωσης.
β) μέτρων που αφορούν στους υπολογισμούς κατά τον σχεδιασμό:
- αντιπροσωπευτικές τιμές των δράσεων
- την επιλογή επί μέρους συντελεστών
Για το σκοπό αυτό εισάγονται οι κλάσεις – κλάσεις συνεπειών (Consequences

Classes, CC) πιθανής αστοχίας και της έκθεσης των εργασιών κατασκευής σε κίνδυνο
του παρακάτω πίνακα:
6
Πίνακας 2.1 Ορισμός των κλάσεων συνεπειών

(Table B1, EN 1990:2002)
Κλάσεις Παραδείγματα από κατασκευές και
Περιγραφή
συνεπειών έργα πολιτικού μηχανικού
Υψηλός κίνδυνος για απώλεια της
Εξέδρες , Δημόσια κτίρια όπου οι
ανθρώπινης ζωής
CC3 συνέπειες της αστοχίας είναι υψηλές
Πολύ μεγάλες οικονομικές , κοινωνικές ή
(αίθουσα συναυλιών)
περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Μέτριος κίνδυνος για απώλεια της Κατοικημένα κτίρια και γραφεία ,
ανθρώπινης ζωής Δημόσια κτίρια όπου οι συνέπειες της
CC2
Σημαντικές οικονομικές , κοινωνικές ή αστοχίας είναι μέτριες
περιβαλλοντικές επιπτώσεις (γραφείο δημόσιας υπηρεσίας)
Χαμηλός κίνδυνος για απώλεια της
ανθρώπινης ζωής Αγροτικά κτίρια
CC1
Μικρές οικονομικές , κοινωνικές ή (αποθήκες , θερμοκήπια)
περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Το κριτήριο κατάταξης στις παραπάνω κατηγορίες είναι η σπουδαιότητα της

κατασκευής ή των δομικών στοιχείων όσον αφορά στις συνέπειες μιας αστοχίας,
(βλέπε Πίνακα 2.3 παρακάτω).
Προς το παρόν ή απαίτηση αξιοπιστίας των τεχνικών έργων αφορά μόνον στα δομικά
τμήματά τους [EN 1990:2002, Appendix B, B3].
Η κατάταξη των κατασκευών με βάση την αξιοπιστία μπορεί να γίνει με βάση το δείκτη
αξιοπιστίας (reliability index), β, ο οποίος λαμβάνει υπόψη την αποδεχθείσα ή
υποτεθείσα στατιστική μεταβλητότητα στις επιδράσεις των δράσεων, των αντιστάσεων
και των αβεβαιοτήτων των μοντέλων. Πίνακας 2.2.
Ορίζονται τρεις κλάσεις αξιοπιστίας (Reliability Classes, RC) με βάση το β, οι οποίες
συνδέονται με τις κλάσεις συνεπειών, CC1, CC2 και CC3, Πίνακας 2.2.
Πίνακας 2.2 Ορισμός των κλάσεων αξιοπιστίας

(Table B2, EN 1990:2002)
Κλάσεις αξιοπιστίας Ελάχιστες τιμές για β
Περίοδος αναφοράς 1 Περίοδος αναφοράς 50
έτους ετών
RC3 5.2 4.3
RC2 4.7 3.8
RC1 4.2 3.3
Σημείωση: Ο σχεδιασμός σύμφωνα με τον EC 1990 με τους επιμέρους συντελεστές του Παραρτήματος
Α1 και τους Ευρωκώδικες ΕΝ 1991 έως ΕΝ 1999 οδηγεί στο σχεδιασμό κατασκευών με δείκτη
αξιοπιστίας, β, μεγαλύτερο από 3,8 για 50 χρόνια περίοδο επαναφοράς. Τάξεις αξιοπιστίας (Reliability
Classes, RC) άνω της RC3 απαιτούν ειδική θεώρηση.
7
Διαφοροποίηση της αξιοπιστίας επιτυγχάνεται με τη χρήση διαφόρων κλάσεων

συντελεστών, γF, για βασικούς συνδυασμούς μόνιμων καταστάσεων σχεδιασμού. Επί
παραδείγματι, για τα ίδια επίπεδα επίβλεψης και ελέγχου, ένας πολλαπλασιαστικός
συντελεστής, KFI, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους επιμέρους συντελεστές, Πίνακας
2.3.
Πίνακας 2.3 Πολλαπλασιαστικός συντελεστής, KFI, για δράσεις
(Table B3, EN 1990:2002)
KFI Κλάση αξιοπιστίας
παράγοντας για δράσεις RC1 RC2 RC3
KFI 0.9 1.0 1.1
Σημείωση: Για την κλάση RC3, προτιμούνται άλλα μέτρα από τη χρήση του KFI. O συντελεστής KFI
χρησιμοποιείται μόνον για μη-ευνοϊκές δράσεις.
Διαφοροποίηση της αξιοπιστίας επιτυγχάνεται επίσης με τους επιμέρους συντελεστές

αντίστασης, γM. Συνήθως όμως αυτό δεν γίνεται παραπάνω στην περίπτωση του
ελέγχου της κόπωσης.
γ) μέτρα που αφορούν στον ποιοτικό έλεγχο. Εισάγονται τρεις κλάσεις επίβλεψης
σχεδιασμού (Design Supervision Levels, DSL), όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα
2.4.
Πίνακας 2.4 Κλάσεις επίβλεψης σχεδιασμού

(Table B4, EN 1990:2002)
Κλάσεις Ελάχιστες απαιτήσεις για τον έλεγχο των
επίβλεψης Χαρακτηριστικά υπολογισμών , των σκαριφημάτων και των
σχεδιασμού προδιαγραφών
Έλεγχος από τρίτους :
Ο έλεγχος πραγματοποιείται από έναν
DSL3 για τη RC3 Εκτενής επίβλεψη
οργανισμό διαφορετικό από αυτόν που
προετοίμασε τον σχεδιασμό
Ο έλεγχος πραγματοποιείται από ανθρώπους
που δεν είναι οι υπεύθυνοι του έργου ,
DSL2 για τη RC2 Κανονική επίβλεψη
σύμφωνα με τη πρότυπη διαδικασία του
οργανισμού
Ο έλεγχος πραγματοποιείται από τον ανθρώπο
DSL1 για τη RC1 Κανονική επίβλεψη
που προετοίμασε τον σχεδιασμό
δ) μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση των λαθών κατά το σχεδιασμό και την
κατασκευή του έργου, καθώς και ανθρώπινων λαθών.
8
Εισάγονται τρεις κλάσεις ελέγχου κατά την εκτέλεση του έργου (Inspection Levels, IL),
όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα 2.5.
Πίνακας 2.5 Κλάσεις ελέγχου κατά την εκτέλεση του έργου
(Table B5, EN 1990:2002)
Κλάσεις ελέγχου Χαρακτηριστικά Απαιτήσεις
IL3 για τη RC3 Εκτενής έλεγχος Έλεγχος από τρίτους
Έλεγχος σύμφωνα με τη πρότυπη
IL2 για τη RC2 Κανονικός έλεγχος
διαδικασία του οργανισμού
Ο έλεγχος πραγματοποιείται από τον
IL1 για τη RC1 Κανονικός έλεγχος ανθρώπο που προετοίμασε τον
σχεδιασμό
ε) μέτρων που αφορούν ζητήματα, όπως:
- τις βασικές απαιτήσεις του έργου
- το βαθμό ευρωστίας της κατασκευής (δομητική ακεραιότητα)
- την ανθεκτικότητα στο χρόνο, περιλαμβανομένου της διάρκειας ζωής
- την έκταση και την ποιότητα προκαταρκτικών ερευνών των εδαφών και άλλων
πιθανών περιβαλλοντικών επιδράσεων
- την ακρίβεια των μοντέλων που χρησιμοποιούνται
- τους κατασκευαστικούς κανόνες
στ) την κατασκευή του έργου σύμφωνα με προδιαγραφές αναφερόμενες στους

ευρωκώδικες
ζ) την επαρκή επίβλεψη και συντήρηση του έργου σύμφωνα με τις καθορισθείσες
προδιαγραφές
η) μέτρα για την πρόληψη πιθανών αιτίων αστοχίας ή μείωση των συνεπειών
2.1.3 Διάρκεια ζωής κατασκευών [ ΕΝ 1990 ]
Κατηγορία Διάρκεια ζωής (έτη) Κατασκευές
1 10 Προσωρινές κατασκευές (1)
2 10 έως 25 Δομικά στοιχεία που αντικαθίστανται π.χ. έδρανα
3 15 έως 30 Αγροτικές και παρόμοιες κατασκευές
4 50 Κτίρια και άλλες συνήθεις κατασκευές
5 100 Μνημειακές κατασκευές, γέφυρες, και άλλες κατασκευές

πολιτικού μηχανικού
(1) Κατασκευές ή τμήματα κατασκευών τα οποία μπορούν να αποσυναρμολογηθούν με σκοπό να

ξαναχρησιμοποιηθούν δεν θεωρούνται απαραίτητα προσωρινές κατασκευές
9
2.2 Καταστάσεις Σχεδιασμού

Σύμφωνα με τον [EN 1990 §1.5.2.2] , οι καταστάσεις σχεδιασμού είναι :
Μια σειρά από φυσικές καταστάσεις που αντιπροσωπεύουν την πραγματική κατάσταση
η οποία προκύπτει κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος , για το
οποίο ο σχεδιασμός θα αποδείξει ότι οι σχετικές οριακές καταστάσεις δεν
υπερβαίνονται.
Με άλλα λόγια , είναι καταστάσεις στις οποίες η κατασκευή βρίσκεται σε διαφορετική
φάση στη διάρκεια της λειτουργικής της ζωής .
Συγκεκριμένα , σύμφωνα με τον [ΕΝ 1990§3.2(2)P] :
α) σε κανονική χρήση , η κατασκευή βρίσκεται σε μία μόνιμη κατάσταση
β) κάτω από προσωρινές συνθήκες , όπως όταν κατασκευάζεται ή επιδιορθώνεται
, σε μία μεταβλητή κατάσταση
γ) ενώ κάτω από εξαιρετικές/ασυνήθιστες συνθήκες όπως μία πυρκαγιά ή μία
έκρηξη , η κατασκευή βρίσκεται σε τυχηματική κατάσταση ή (εάν πρόκειται για
σεισμό) σε σεισμική κατάσταση
Η κοινωνία είναι πρόθυμη να αποδεχτεί ότι οι πυρκαγιές και οι εκρήξεις μπορεί να
οδηγήσουν σε ζημίες των κτιρίων , ενώ τα αποτελέσματα λόγω χιονιά και αέρα όχι.
Φυσικά κανένα από αυτά τα φαινόμενα δεν πρέπει να οδηγούν σε κατάρρευση
κατασκευών .
Οι Κατασκευαστικοί Ευρωκώδικες καθορίζουν ορισμένους συγκεκριμένους

συντελεστές ανάλογα με την πιθανότητα να συμβεί ή όχι ένα γεγονός . Αναλυτικά
- για τυχηματικές και σεισμικές καταστάσεις (εξαιρετικές συνθήκες που είναι
απίθανο να συμβούν ) o συντελεστής είναι συνήθως 1.0 .
- μόνιμες και μεταβλητές καταστάσεις ( που είναι πιο πιθανό να συμβούν ) και
επομένως έχουνε συνήθως μια τιμή 1.2 - 1.5 .
b
Η ανάπτυξη των διαφόρων καταστάσεων σχεδιασμού μας βοηθάει να καθορίσουμε :
- το επίπεδο της αξιοπιστίας του σχεδιασμού που απαιτείται και
- ποιες δράσεις πρέπει να θεωρηθούν κομμάτι του σχεδιασμού.
10
2.2.1 Δράσεις και καταστάσεις σχεδιασμού

Οι καταστάσεις σχεδιασμού παίζουν ένα εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην επιλογή των
δράσεων που εισάγονται στην μελέτη σχεδιασμού και στην επιλογή των συντελεστών
οι οποίοι εφαρμόζονται τόσο στις δράσεις όσο και στις ιδιότητες των υλικών
O παρακάτω πίνακας παρουσιάζει περιληπτικά τις καταστάσεις σχεδιασμού όπως
αυτές ορίστηκαν στον ΕΝ 1990
Πίνακας 2.6 Καταστάσεις σχεδιασμού όπως ορίστηκαν στον ΕΝ 1990
(Bond & Harris , 2008)
Καταστάσεις Χρονικό
Πραγματικές Συνθήκες Πιθανότητα Παράδειγμα
Σχεδιασμού Διάστημα*
Καθημερινή
Μόνιμη Κανονικές -ΔΖΣ Βεβαιότητα
Χρήση
Κατασκευή ή
Μεταβλητή Προσωρινές <<ΔΖΣ Υψηλή
Επισκευή
Φωτιά ,
Τυχηματική Εξαιρετικές/Ασυνήθιστες Πολύ Μικρό Μικρή
Έκρηξη
Σεισμική Εξαιρετικές/Ασυνήθιστες Πολύ Μικρό Μικρή Σεισμός
*ΔΖΣ = Διάρκεια ζωής σχεδιασμού
Ο Ευρωκώδικας 7 απαιτεί μελέτη τόσο στις βραχυπρόθεσμες όσο και στις

μακροπρόθεσμες καταστάσεις σχεδιασμού , για να εκφράζει τις μεγάλες διαφορές
αντίστασης οι οποίες προέρχονται για εδάφη κάτω από την επίδραση σταγγιζόμενων
και αστράγγιστων συνθηκών .
Με μια πρώτη ματιά , οι απαιτήσεις του ΕΝ 1997-1 φαίνονται να ξεπερνούν τα όρια
των απαιτήσεων του ΕΝ 1990 . Ωστόσο όμως , δεν είναι δύσκολο να συνδυάσουμε
αυτές τις ιδέες για να καλύψουμε τις ανάγκες για τα συνήθη γεωτεχνικά προβλήματα .
Ακολουθεί ο πίνακας που περιέχει ορισμένους γενικούς κανόνες του γεωτεχνικού
Πίνακας 2.7 Γενικοί κανόνες του γεωτεχνικού σχεδιασμού
Καταστάσεις
Πραγματικές Συνθήκες Περίοδος/Διάρκεια Παράδειγμα
Σχεδιασμού
Κτήρια και γέφυρες θεμελιωμένα πάνω σε
Μόνιμη Κανονικές Μεγάλη χονδρόκοκκα εδάφη και εντελώς στραγγισμένα
λεπτόκοκκα εδάφη
Μερικώς στραγγισμένο πρανές σε λεπτόκοκκα
Μικρή
εδάφη
Μεταβλητή Προσωρινές Μεγάλη Προσωρινές εργασίες σε χονδρόκοκκα εδάφη
Μικρή Προσωρινές εργασίες σε λεπτόκοκκα εδάφη
Κτήρια και γέφυρες θεμελιωμένα πάνω σε
Τυχηματική Εξαιρετικές/Ασυνήθιστες Μεγάλη χονδρόκοκκα εδάφη και ταχέως στραγγιζόμενα
λεπτόκοκκα εδάφη
Κτήρια και γέφυρες θεμελιωμένα πάνω σε βραδέως
Σεισμική Εξαιρετικές/Ασυνήθιστες Μικρή
στραγγιζόμενα λεπτόκοκκα εδάφη
11
2.3 Οριακές καταστάσεις αστοχίας

Σύμφωνα με τον [EN 1990 §3.3(1)P] , οι οριακές καταστάσεις αστοχίας (Ultimate limit
states ή ULS) ασχολούνται με την ασφάλεια των ανθρώπων και των κατασκευών .
Ο ΕΝ 1990 αναγνωρίζει τρεις οριακές καταστάσεις αστοχίας (ULS) που πρέπει να
εξακριβωθούν .
1) Aπώλεια ισορροπίας (ΕQU) ,
2) Αστοχία λόγω υπέρβολικών παραμορφώσεων, μετατροπής σε μηχανισμό
αστοχίας , θραύση ή απώλεια ευστάθειας (STR) ,
3) Aστοχίες που προκαλούνται λόγω κόπωσης ή άλλων παραμέτρων που έχουν
σχέση με τον χρόνο (FAT) .
(Οι οριακές καταστάσεις που σχετίζονται με τον γεωτεχνικό σχεδιασμό GEO , UPL ,
HYD θα παρουσιασθούν αργότερα στο κεφάλαιο 2.3.4 ) .
Αυτά τα ακρωνύμια τριών γραμμάτων (EQU , STR ,FAT) χρησιμοποιούνται στους
Ευρωκώδικες ως συντομoγραφίες για τις οριακές καταστάσεις , οι οποίες , για τις
κατασκευές , παρουσιάζονται αναλυτικότερα στη συνέχεια .
2.3.1 Οριακή κατάσταση EQU

Η οριακή κατάσταση EQU , αφορά τη στατική ισορροπία , ορίζεται σύμφωνα με τον
[EN 1990 §6.4.1(1)P(a)] ως εξής :
Απώλεια της στατικής ισορροπίας της κατασκευής… η οποία θεωρείται σαν ένα
άκαμπτο σώμα , όπου μικρές μεταβολές στις δράσεις (ή στη κατανομή των δράσεων)
είναι σημαντικές ενώ οι αντοχές των υλικών δεν παίζουν σημαντικό ρόλο .
Σύμφωνα με τον [EN 1990 exp (6.7)] η οριακή κατάσταση EQU δεν συμβαίνει όταν οι
αποσταθεροποιητικές εντάσεις σχεδιασμού Ed,dst είναι μικρότερες ή ίσες των
σταθεροποιητικών εντάσεων σχεδιασμού Ed,stb :
Σχήμα 2.1 Έλεγχος οριακής κατάστασης EQU

12
2.3.2 Οριακή κατάσταση STR

H οριακή κατάσταση STR , η οποία αφορά τη θραύση και την υπέρβαση των
παραμορφώσεων, ορίζεται σύμφωνα με τον [EN 1990 §6.4.1(1)P(b)] ως εξής :
Εσωτερική αστοχία ή υπέρβαση των παραμορφώσεων της κατασκευής όπου οι
αντοχές των κατασκευαστικών υλικών παίζουν σημαντικότατο ρόλο
Για να εμποδίσουμε την οριακή κατάσταση STR από το να συμβεί πρέπει οι εντάσεις
σχεδιασμού Ed να είναι μικρότερες ή ίσες από τις αντίστοιχες αντιδράσεις σχεδιασμού
Rd:
Σχήμα 2.2 Έλεγχος οριακής κατάστασης STR

2.3.3 Οριακή κατάσταση FAT

Στην επιστήμη των υλικών , κόπωση ορίζεται ως η προοδευτική και τοπική
κατασκευαστική αστοχία η οποία συμβαίνει όταν το υλικό υπόκειται σε κυκλική φόρτιση
.
Η κόπωση συνδέεται κυρίως με τους αυτοκινητόδρομους ,τις γέφυρες τραίνων και τις
ψηλές κατασκευές που δέχονται μεγάλες δυνάμεις λόγω αέρα.
Αυτά τα θέματα παρουσιάζονται με ιδιαίτερη προσοχή στους Ευρωκώδικες
- 1 (Δράσεις),
- 3 ( Μεταλλικές Κατασκευές ) και
- 9 (Κατασκευές από Αλουμίνιο )
αλλά δεν αναφέρονται καθόλου στην Ευρωκώδικα 7.
13
2.3.4 Οριακές καταστάσεις στον Ευρωκώδικα 7

Όταν σχεδιάζουμε μια γεωτεχνική κατασκευή , ο μηχανικός πρέπει να αναγνωρίσει τις
πιθανές οριακές καταστάσεις αστοχίας και καταστάσεις λειτουργικότητας οι οποίες
είναι πιθανόν να επηρεάσουν μια κατασκευή .
Οριακές καταστάσεις αστοχίας είναι αυτές που θα οδηγήσουν στην αστοχία της
κατασκευής ή του εδάφους .
Οριακές καταστάσεις λειτουργικότητας είναι αυτές που θα οδηγήσουν σε μη αποδεκτές
τιμές παραμορφώσεων , ταλάντωσης ή/και θορύβου
Ο Ευρωκώδικας 7 αναγνωρίζει 5 οριακές καταστάσεις αστοχίας (ULS) για τις οποίες
παραθέτει διαφορετικές ομάδες παραμέτρων .Συγκεκριμένα , αναγνωρίζει την :
1) αστοχία ή υπερβολικές παραμορφώσεις στο εδάφους (GEO)
2) εσωτερική αστοχία ή υπερβολική παραμόρφωση κατασκευών (STR)
3) απώλεια στατικής ισορροπίας (EQU)
4) απώλεια στατικής ισορροπίας ή υπερβολική παραμόρφωση λόγω άνωσης
(UPL) και
5) υδραυλική διόγκωση , διασωλήνωση και διάβρωση (HYD) .
Οι ακόλουθες οριακές καταστάσεις πρέπει να ελέγχονται σε όλες τις γεωτεχνικές

κατασκευές :
- Απώλεια συνολικής σταθερότητας (του εδάφους ή/και των σχετιζόμενων
κατασκευών)
- Συνδυασμένη αστοχία εδάφους και κατασκευής και
- Αστοχία της κατασκευής λόγω της υπερβολικής μετακίνησης του εδάφους
2.4 Οριακές Kαταστάσεις Λειτουργικότητας SLS

Σύμφωνα με τον [EN 1990 §3.4(1)P] οι οριακές καταστάσεις λειτουργικότητας SLS
ασχολoύνται με την λειτουργικότητα της κατασκευής , την άνεση των ανθρώπων και
την εμφάνιση των κατασκευαστικών έργων .
Για την αποτροπή της οριακής κατάστασης λειτουργίας SLS , οι εντάσεις σχεδιασμού
Ed , που σε αυτήν την περίπτωση είναι οι καθιζήσεις , οι παραμορφώσεις κτλπ ,πρέπει
να είναι μικρότερες ή ίσες με τις αντίστοιχες οριακές τιμές τους Cd :
14
Σχήμα 2.3 Έλεγχος οριακής κατάστασης SLS

Οι ακόλουθες καταστάσεις λειτουργικότητας πρέπει να ελέγχονται σε όλες τις

γεωτεχνικές κατασκευές :
▪ Υπερβολικές καθιζήσεις
▪ Μη αποδεκτές δονήσεις
▪ Υπερβολική διόγκωση
2.5 Δράσεις , συνδυασμοί και εντάσεις
Η χρήση της λέξης δράση για να περιγράψει φορτίο ( και άλλες οντότητες που
λειτουργούν ως φορτία ) μας θυμίζει τον 3ο Νόμο της Κίνησης του Νεύτωνα :
‘Για κάθε δράση υπάρχει μια ίση και αντίθετη αντίδραση’
Σε όρους Ευρωκώδικα , η αντίδραση ορίζεται ως μία ένταση .
Δηλαδή , σχηματικά:
Παρακάτω εξηγείται ο τρόπος με τον οποίο οι Κατασκευαστικοί Ευρωκώδικες ορίζουν

τις δράσεις , των συνδυασμό δράσεων και τις εντάσεις που προκύπτουν .
2.5.1 Δράσεις
Σύμφωνα με τον [ΕΝ 1990 §1.5.3.1] , άμεση δράση είναι το σύνολο των δυνάμεων που
εφαρμόζονται σε μία κατασκευή ενώ έμμεση δράση θεωρείται το σύνολο των
εφαρμοζόμενων παραμορφώσεων και επιταχύνσεων . Μία γενική δράση περιγράφεται
με το σύμβολο F στους Κατασκευαστικούς Ευρωκώδικες .
Ενώ σύμφωνα με τον [ΕΝ 1990§1.5.3.3-5 & 4.1.1(1)P] οι δράσεις κατηγοριοποιούνται
ανάλογα με την διακύμανση του χρόνου , όπως ορίζεται στο παρακάτω σχήμα.
Αναλυτικά , οι :
▪ Μόνιμες δράσεις ( όπως βαρύτητα ) ορίζονται με το σύμβολο G ,
▪ Μεταβλητές δράσεις ορίζονται με το σύμβολο Q ,
15
▪ Προεντάσεις ορίζονται με το σύμβολο P και

▪ Τυχηματικές δράσεις ορίζονται με το σύμβολο Α .
Παρακάτω παρουσιάζονται όλες τους σε ένα βοηθητικό παράδειγμα
Σχήμα 2.4 Σχηματική απεικόνιση των διαφόρων δράσεων
Οι δράσεις παρουσιάζονται στον σχεδιασμό σαν χαρακτηριστικές τιμές (Fκ) , οι οποίες

μπορεί να είναι μέσες , μέγιστες , ελάχιστες ή ονομαστικές τιμές .
Πίνακας 2.8 Κατηγοριοποίηση δράσεων ανάλογα με την διακύμανση με το
χρόνου
Διακύμανση με το
Δράση Διάρκεια Παράδειγμα
χρόνο
Πιθανόν να συμβεί κατά τη Αμελητέα ή μονότονη
Ίδιο βάρος των κατασκευών ,
Μόνιμη ( G ) διάρκεια της δεδομένης πάνω από μια οριακή
σταθεροποιημένος εξοπλισμός
περιόδου αφοράς τιμή
Επιβαλλόμενα φορτία στους
Ούτε αμελητέα ούτε
Μεταβλητή ( Q ) ορόφους των κατασκευών , στα
μονότονη
δοκάρια και στις οροφές
Συνήθως μικρή
Τυχηματική ( A ) (απίθανο να συμβεί κατά τη Σημαντικού μεγέθους Εκρήξεις , σεισμικές δονήσεις
διάρκεια της ζωής σχεδιασμού )
16
Το ίδιο βάρος των έργων κατασκευής πρέπει να υπολογίζεται από τις ονομαστικές
τους διαστάσεις και τις χαρακτηριστικές τιμές του ειδικού τους βάρους
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τιμές ειδικού βάρους για υλικά που ενδιαφέρουν
τους γεωτεχνικούς μηχανικούς :
Πίνακας 2.9 Τιμές ειδικού βάρους διαφόρων υλικών

Υλικό Ειδικό βάρος , γ (Kn / m3 )
Σκυρόδεμα Κανονικό 24
Ενισχυμένο 25
Χάλυβας 77.0 – 78.5
Ξηρή άμμος 15.0 – 16.0
Χαλαρό αμμοχάλικο 15.0 – 16.0
Πυρήνες σκληρών δειγμάτων 18.5 – 19.5
Θραυσμένη σκωρία 13.5 – 14.5
Σκύρα 20.5 – 21.5
‘Αργιλος 18.5 – 19.5
2.5.2 Συνδυασμός Δράσεων
Οι αντιπροσωπευτικές τιμές των δράσεων (Frep) αποκτώνται με την εφαρμογή

κατάλληλων συντελεστών (συνδυαμού/συμμετοχής) στις χαρακτηριστικές τιμές (Fk) ,
ακολουθώντας τους κανόνες που δοθήκαν από τους ΕΝ 1990 και ΕΝ 1991.
Η αντιπροσωπευτική τιμή μια γενικευμένης δράσης δίνεται από τον τύπο :
Frep = ψ Fk
Όπου ψ είναι ένας συντελεστής συνδυασμού ή συντελεστής συμμετοχής
(combination factor), μικρότερος ή ίσος του 1.0 .
Ο συντελεστής συνδυασμού ψ παραλείπεται για μόνιμες δράσεις, για παράδειγμα μια
αντιπροσωπευτική μόνιμη δράση (Grep,j) ισούται με την χαρακτηριστική της τιμή (Gk,j).
Η τελική τιμή της μόνιμης δράσης σχεδιασμού (Gd) προέρχεται από το άθροισμα των
αντιπροσωπευτικών τιμών πολλαπλασιαζόμενες με τους κατάλληλους επιμέρους
συντελεστές γG . (Αναλυτική περιγραφή των επιμέρους συντελεστών γ γίνεται στο
κεφάλαιο 2.7)
Συνεπώς :
17
Όπου οι δείκτες sup και inf υποδηλώνουν :
δυσμενή (superior) και ευμενή (inferior) δράση αντίστοιχα αντίστοιχα
Η τελική τιμή της μεταβλητής δράσης σχεδιασμού (Qd) προκύπτει από το άθροισμα
των αντιπροσωπευτικών τιμών πολλαπλασιαζόμενες με τους κατάλληλους επιμέρους
συντελεστές γQ .
Συνεπώς :
Συγκεκριμένα :
- Σε μόνιμες και μεταβλητές καταστάσεις , η τιμή του ψ είναι συνήθως 1.0
για την «ηγετική/κύρια» μεταβλητή δράση (Qk,1) .
- Αλλά είναι μικρότερη της μονάδας (ψ = ψ0 < 1.0) για όλες τις
«συνοδευτικές» μεταβλητές δράσεις (Qk,i) .
Αξίζει να σημειωθεί ότι :

- μόνο οι δυσμενείς μεταβλητές δράσεις λαμβάνονται υπόψιν , ενώ
- οι ευμενείς μεταβλητές σε αυτή την περίπτωση αγνοούνται .
Άρα η τελική δράση σχεδιασμού Fd σε μόνιμες και μεταβλητές καταστάσεις δίνεται από
τον τύπο :
Εναλλακτικά ο ΕΝ 1990 επιτρέπει το Fd να υπολογιστεί ως :
&
18
Όπου ξ συντελεστής απόσβεσης που εφαρμόζεται σε δυσμενείς μόνιμες δράσεις (Gk,sup,j ) μόνο .
Ακολούθως παρατίθεται ένα παράδειγμα για την καλύτερη κατανόηση των παραπάνω
σχέσεων .
Σχήμα 2.5 Παράδειγμα σχηματική απεικόνισης καταπόνησης από συνδυασμό
δράσεων
Έστω μια γερανογέφυρα αυτοκινητόδρομου ο οποίος υπόκειται σε κάθετα και

οριζόντια φορτία λόγω αέρα όπως φαίνεται στο σχήμα.
Πίνακας 2.10 Συνδυασμοί φορτίσεων για τον υπολογισμό της δράσης

σχεδιασμού σε μόνιμες και μεταβλητές καταστάσεις
Δράση (τύπος*) Fk (kN) γF Fd (kN)
Συνδυασμός 1 Συνδυασμός 2
V# H# ψ V H ψ V H
Ίδιο βάρος (G) 140 0 1.35 - 189 0 - 189 0
Επιβαλλόμενο (Q) 100 0 1.5 1.0 150 0 0.7 105 0
Άνεμος (Q) 20 200 1.5 0.6 18 180 1.0 30 300
Συνολικό 357 180 324 300
*
G = Μόνιμη , Q = Μεταβλητή
19
#
V = Κατακόρυφη , Η = Οριζόντια (Παράλληλα στον αυτοκινητόδρομο)
Στον πίνακα 2.10 :

- για τον Συνδυασμό 1 θεωρείται ότι το επιβαλλόμενο φορτίο είναι η ηγετική
μεταβλητή (άρα ψ=1) και ο άνεμος συνοδευτικός (ψ0=0.6) .
- για τον Συνδυασμό 2 θεωρείται ότι ο άνεμος είναι η ηγετική (ψ=1) και το φορτίο
συνοδευτικό (ψ0 = 0.7).
- Το αποτέλεσμα των σχεδιαστικών δράσεων δίνεται στην σειρά που ονομάζεται
‘Συνολικό’ . Η κατασκευή πρέπει να σχεδιαστεί ώστε να αντέχει και τους δυο
συνδυασμούς φόρτισης
Για τυχηματικές καταστάσεις , οι συντελεστές συνδυασμού ( ψi ) που χρησιμοποιούνται

στις παραπάνω εξισώσεις , μειώνονται σε έναν μικρό βαθμό ώστε να λάβουν υπ’ όψη
την μικρότερη πιθανότητα να συμβούν αυτά τα σενάρια . Έτσι ο τελικός σχεδιασμών
δράσεων δίνεται ως :
Όπου :
- Ακ,1 η τυχαία δράση ,
- εφαρμόζεται συντελεστής ψ1 (αντί για 1) στη κύρια μεταβλητή δράση και
- ψ2 (αντί για ψ0) στις συνοδευτικές μεταβλητές δράσεις .
- σε τυχηματικές καταστάσεις, οι τιμές των μερικών συντελεστών γG ,γQ, γΑ είναι συνήθως
1.0 .
Συνεχίζοντας το παράδειγμα για να συμπεριλάβουμε τις τυχηματικές καταστάσεις

δίνουμε άλλες τιμές στις σχεδιαστικές δράσεις όπως φαίνεται παρακάτω.
Πίνακας 2.11 Συνδυασμοί φορτίσεων για τον υπολογισμό της δράσης
σχεδιασμού σε τυχηματικές καταστάσεις
Δράση (τύπος*) Fk (kN) γF Fd (kN)
V# H# ψ V H ψ V H
Ίδιο βάρος (G) 140 0 1.0 - 140 0 - 140 0
Επιβαλλόμενο (Q) 100 0 1.0 0.7 70 0 0.6 60 0
Άνεμος (Q) 20 200 1.0 0 0 0 0 0 0
Κρούση (Α) 50 80 1.0 1.0 260 80 1.0 50 80
Συνολικό 260 80 250 80
*
G = Μόνιμη , Q = Μεταβλητή
#
V = Κατακόρυφη , Η = Οριζόντια (Παράλληλα στον αυτοκινητόδρομο)
Στον πίνακα 2.11 :

- στον Συνδυασμός 3 θεωρείται ότι το φορτίο που εφαρμόζεται είναι η κύρια
δράση (ψ1=0.7) και ο άνεμος συνοδεύει (ψ2=0)
20
- στον Συνδυασμό 4 θεωρείται ότι ο άνεμος είναι η κύρια δράση (ψ1=0) και ότι το
φορτίο συνοδεύει (ψ2=0.6) .
Ο παρακάτω πίνακας 2.12 συνοψίζει τις τιμές του ψ για διάφορα σενάρια σε κατάσταση
λειτουργικότητας και σε οριακή κατάσταση.
Πίνακας 2.12 Τιμές του ψ για διάφορα σενάρια σε οριακή κατάσταση και
κατάσταση λειτουργικότητας
Συνδυασμός Συντελεστής συνδυασμού (ψ) για χαρακτηριστικές δράσεις
#
ΣGk,i *P Qk,1 Σ##Qk,j $
Ak η $ΑΕ,k
Μόνιμη 1 1 1 ψο
-
Οριακή
Μεταβλητή
Τυχηματική 1 1 Ψ1 ή Ψ 2 Ψ2 1
Σεισμική 1 1 - ψο 1
Χαρακτηριστική 1 1 1 Ψ2 -
Λειτουργι
κότητα
Συχνή 1 1 Ψ1 Ψ2 -
Οιονεί – Ψ2
1 1 - -
Μόνιμη
Δράσεις : * P = προεντάσεις , #Q1 = Κύρια μεταβλητή ##Qj = Συνοδευτική μεταβλητή
$
Α = Τυχηματική , $ΑΕ = Σεισμική
- Οι τιμές του ψ για εφαρμοσμένα φορτία δίνονται από τον ΕΝ 1991-1-1 , για
φορτία χιονιού από ΕΝ 1991-1-3 , για φορτία ανέμου ΕΝ 1990 Annex A1 ,
για φορτία λόγω θερμοκρασίας σε ΕΝ 1991-1-5.
- Για κτίρια οι τιμές του ψ0 κυμαίνονται 0.5-0.7 ,του ψ1 μεταξύ 0.2-0.7 και του
ψ2 0.3-0.6 .
Συνοψίζοντας, οι αντιπροσωπευτικές τιμές των δράσεων προκύπτουν με την

εφαρμογή διάφορων συντελεστών στις χαρακτηριστικές δράσεις για δεδομένο σενάριο
σχεδιασμού.
Σχηματικά :
Χαρακτηριστικές δράσεις Fk -> συνδυασμοί = Αντιπροσωπευτικές δράσεις Frep
2.6 Ιδιότητες Υλικών

Σύμφωνα με τον [ΕΝ1990§ 1.5.4.1και 4.2(1)] oι ιδιότητες των υλικών παρουσιάζονται
στον σχεδιασμό ως χαρακτηριστικές τιμές (Xk) με μια πιθανότητα πρόβλεψης ώστε
αυτές να μην ξεπεραστούν σε έναν υποθετικά απεριόριστο αριθμό δοκιμών .Τα
αποτελέσματα των δοκιμών για τεχνητά υλικά , όπως το σκυρόδεμα και ο χάλυβας ,
συνήθως ακολουθούν κανονική κατανομή ( ‘Gaussian’) συνάρτησης πυκνότητας
πιθανότητας (PDF) , όπως φαίνεται και στο σχήμα 2.3 .
21
Η κανονική κατανομή προκύπτει όταν μία φυσική ιδιότητα εξαρτάται από τον
συνδυασμό ενός μεγάλου αριθμού από ανεξάρτητα , τυχαία αποτελέσματα.
Συναντάται συχνά στην φύση και είναι μία από της πιο σημαντικές συναρτήσεις
πυκνότητας πιθανότητας PDF στο πεδίο της στατιστικής .
Ακολουθεί διάγραμμα με τη μορφή της καμπύλης της κανονικής κατανομής
Σχήμα 2.6 Κανονική κατανομή για τεχνητά υλικά (πχ. Σκυρόδεμα )

Σε αυτό :
- ο οριζόντιος άξονας του σχήματος μετρά την απόκλιση της μεταβλητής Χ από την μέση τιμή
της και
- ο κατακόρυφος άξονας την πυκνότητα πιθανότητας της Χ .
Eπεξήγηση σχήματος :
- Η κατώτερη χαρακτηριστική τιμή Χk ,inf (inferior) ορίζεται ως : Η τιμή του Χ που
βρίσκεται κάτω από το 5% όλων των αποτελεσμάτων που αναμένεται να
συμβούν . Δηλαδή υπάρχει 95% πιθανότητα ότι η τιμή του Χ θα είναι μεγαλύτερη
του Χk , inf .
Αυτή η τιμή χρησιμοποιείται σε καταστάσεις που αν υπερεκτιμήσουμε το
μέγεθος μιας ιδιότητας ενός υλικού δεν θα είμαστε ασφαλής .
Για παράδειγμα , η κατώτερη χαρακτηριστική τιμή πρέπει να χρησιμοποιείται
για να ελέγξουμε ότι ένα υλικό είναι αρκετά δυνατό για να αντέξει ένα
συγκεκριμένο φορτίο .
Αφού ο έλεγχος της αντοχής είναι μια πολύ συνηθισμένη απαίτηση του
κανονισμού , ο προσδιορισμός ‘κατώτερη’ (inferior) αφαιρείται από την
περιγραφή και υποδηλώνεται απλά ως Χk , όπως η «χαρακτηριστική τιμή» .
22
- Παρομοίως , η ανώτερη (superior) χαρακτηριστική τιμή Χk , sup ορίζεται ως η τιμή

του Χ η οποία βρίσκεται στο ανώτερο 5% των αποτελεσμάτων που θα συμβούν
. Δηλαδή υπάρχει πιθανότητα 95% ότι η τιμή του Χ θα είναι μικρότερη από το
Χk , sup .
Παρόλο που χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά από την αντίστοιχη κατώτερη τιμή
, η ανώτερη χαρακτηριστική τιμή είναι σημαντική σε καταστάσεις όπου η
υποτίμηση του μεγέθους μιας ιδιότητας του υλικού μπορεί να οδηγεί σε μη
ασφαλή αποτελέσματα .
Για παράδειγμα , αφού η δύναμη που επιδρά σε έναν τοίχο αντιστήριξης
εξαρτάται από το ειδικό βάρους του εδάφους που συγκρατεί , ο τοίχος θα πρέπει
να σχεδιαστεί με την ανώτερη τιμή του ειδικού βάρους του εδάφους.
Αφού η ανώτερη (superior) χαρακτηριστική τιμή δεν χρησιμοποιείται τόσο
συχνά όσο η κατώτερη , πρέπει πάντα να υποδηλώνεται ως Χk , sup .
2.6.1 Υπολογισμός χαρακτηριστικών τιμών ( Χκ ) των ιδιοτήτων των υλικών

Καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή της μεθόδου που θα ακολουθηθεί για τον
υπολογισμό των χαρακτηριστικών τιμών είναι η γνώση ή μη της τυπικής απόκλισης .
Έτσι έχουμε τις ακόλουθες δυο περιπτώσεις :
Η τιμή της τυπικής απόκλισης είναι γνωστή :
Σε καταστάσεις όπου η τυπική απόκλιση σχ (ή η διακύμανση σχ2) του πληθυσμού είναι
γνωστή , οι στατιστικοί ορισμοί του Χk , inf και Χk, sup είναι :
Όπου:
- μχ είναι η μέση τιμή του Χ ,

- σχ η τυπική απόκλιση του πληθυσμού ,
- δχ ο συντελεστής διακύμανσης (COV) και
- κΝ στατιστική σταθερά που εξαρτάται από το μέγεθος του πληθυσμού N .
Οι παραπάνω όροι ορίζονται ακολούθως ως εξής :
23
Ενώ η στατιστική σταθερά κΝ δίνεται ως :
Όπου:
- t∞95% είναι η τιμή t κατανομής Student για άπειρους βαθμούς ελευθερίας σε επίπεδο
εμπιστοσύνης 95%
Σχήμα 2.7 Τιμή t κατανομής Student για διάφορους βαθμούς ελευθερίας και
διαφορετικά επίπεδα εμπιστοσύνης
Αριθμητικές τιμές του κΝ δίνονται στο παρακάτω σχήμα από την κατώτερη γραμμή (
‘variance known’ ) , και κυμαίνεται μεταξύ του 1.645 για μέγεθος πληθυσμού 100 και
του 2 για μέγεθος πληθυσμού 2 .
Σχήμα 2.8 Τιμή της Κn για διάφορους βαθμούς ελευθερίας
24
Η τιμή της τυπικής απόκλισης δεν είναι γνωστή:

Σε περιπτώσεις όπου η διακύμανση του πληθυσμού είναι άγνωστη ( άρα πρέπει να
οριστεί ) , οι στατιστικοί ορισμοί του Χkinf και Χksupp διαφέρουν σε σχέση με την
προηγούμενη περίπτωση . Συγκεκριμένα :
Όπου :
- mx η μέση τιμή του Χ ,

- sx η τυπική απόκλιση του δείγματος ,
- Vx ο συντελεστής διακύμανσης , και
- kn στατιστική σταθερά που εξαρτάται από το μέγεθος του δείγματος n .
Οι παραπάνω όροι ορίζονται ακολούθως ως εξής :
Ενώ η στατιστική σταθερά kn δίνεται ως :
Οι αριθμητικές τιμές του kn δίνονται από το παραπάνω σχήμα από την ανώτερη
γραμμή ,( ‘variance unknown’) και κυμαίνεται από 1.645 για αριθμό δείγματος 100 και
μεγαλύτερος του 3 (>3) για πλήθος δείγματος 3 .
Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της καμπύλης είναι η απότομη αύξηση του kn
που συμβαίνει όταν το πλήθος του δείγματος μειώνεται κάτω από το δέκα (10) . Αυτό
το γεγονός έχει μεγάλη επίπτωση στην χρήση της στατιστικής για την λύση
γεωτεχνικών προβλημάτων .
25
2.7 Μέθοδος των επί μέρους συντελεστών

2.7.1 Επιμέρους συντελεστές στις δράσεις
Με τη μέθοδο των επιμέρους συντελεστών στις δράσεις :
Οι αντιπροσωπευτικές τιμές των δράσεων (Frep) μετασχηματίζονται σε τιμές
σχεδιασμού (Fd) με τον πολλαπλασιασμό τους με τον κατάλληλο επιμέρους
συντελεστή (γF) , Δηλαδή :
Fd = γF * Frep
Όπου ο επιμέρους συντελεστής γF λαμβάνει υπ’ όψη τα ακόλουθα :
- τις αβεβαιότητες όσο αναφορά το μέγεθος της δράσης
- τις αβεβαιότητες του μοντέλου
- τις διακυμάνσεις των διαστάσεων
Για δυσμενείς δράσεις ο επιμέρους συντελεστής παίρνει τιμές γF ≥ 1
Ενώ για ευμενείς δράσεις παίρνει τιμές γF≤ 1 και η προηγούμενη εξίσωση
μετασχηματίζεται ως :
Fd,fav = γF,fav Frep,fav
Η διάκριση μεταξύ ευμενών και δυσμενών δράσεων παρουσιάζεται αναλυτικά στο
κεφάλαιο 2.8.2
Σχήμα 2.9 Συντελεστές στις δράσεις
26
Οι τιμές του γF,fav και γF για μόνιμες και μη μόνιμες καταστάσεις σχεδιασμού δίνονται
στον ΕΝ 1990 και μπορεί να κυμαίνονται από 0.9 μέχρι 1.5 , αναλόγως της διάρκειας
της δράσης .
Τιμές του γ για τις οριακές καταστάσεις EQU και STR καθώς και για τον συνδυασμό
αυτών
Για την οριακή κατάσταση EQU (απώλεια στατικής ισορροπίας )

- Οι συντελεστές για μόνιμες δράσεις είναι αρκετά μικροί. Συγκεκριμένα ο
συντελεστής των δυσμενών μόνιμων δράσεων είναι γG=1.1 αυξάνοντας τις
δυσμενείς επιδράσεις των δράσεων ενώ ο συντελεστής των ευμενών μόνιμων
δράσεων είναι γG,Fav=0.9 μειώνοντας τις ευμενείς επιδράσεις για τα τις
αντίστοιχες δράσεις
- Οι δυσμενείς μεταβλητές δράσεις αυξάνονται κατά 50% , γQ=1.5 , ενώ οι

ευμενείς μεταβλητές αγνοούνται με συντελεστή 0 , γQ,Fav=0
Για την οριακή κατάσταση STR (εσωτερική αστοχία ή υπερβολικές παραμορφώσεις
κατασκευών )
- σημαντικοί συντελεστές εφαρμόζονται για δυσμενείς μόνιμες και μεταβλητές
δράσεις ( γG=1.35 και γQ=1.5 αντίστοιχα)
- οι ευμενείς μόνιμες και δυσμενείς τυχηματικές δράσεις παίρνουν τις

αντιπροσωπευτικές τους τιμές (γG,Fav=γΑ=1)
- οι ευμενείς μεταβλητές και τυχηματικές δράσεις αγνοούνται (γQ,Fav=γΑ,Fav=0)
Στον γεωτεχνικό σχεδιασμό , αυτοί οι επιμέρους συντελεστές εξαρτώνται επίσης και

από την Μέθοδο Σχεδιασμού , το οποίο αποτελεί το αντικείμενο του τελευταίου
κεφαλαίου ( 2.10 ) , και θα αναλυθεί εκτενώς στη συνέχεια .
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΕΝ 1990 επίσης επιτρέπει να ελέγχονται οι οριακές
καταστάσεις EQU και STR ταυτοχρόνως με την εφαρμογή των συντελεστών της
τελευταίας στήλης του παρακάτω πίνακα :
Πίνακας 2.13 Τιμές συντελεστή γ για διάφορες οριακές καταστάσεις

Επιμέρους
Δράση Συμβολισμός EQU STR EQU +STR
συντελεστής
Δυσμενής γG 1.1 1.35 1.35*
Μόνιμη G
Ευμενής γG,fav 0.9 1.0 1.15*
Δυσμενής γQ 1.5 1.5 1.5
Μεταβλητή Q
Ευμενής γQ,fav 0 0 0
*Δεδομένου ότι το γG = γG,fav = 1.0 δεν είναι πιο δυσμενές
27
Για τυχηματικές καταστάσεις σχεδιασμού :

- οι τιμές γG,γQγG,Fav και γΑ είναι 1.0 και
- οι τιμές γQ,Fav και γΑ,Fav είναι 0 .
2.7.2 Επί μέρους συντελεστές στις ιδιότητες των υλικών

Οι χαρακτηριστικές ιδιότητες υλικού (Χκ) μετατρέπονται σε τιμές σχεδιασμού (Χd)
διαιρώντας τους με τον κατάλληλο επιμέρους συντελεστή (γΜ) . Δηλαδή :
Χd= Χκ / γΜ
Σχήμα 2.10 Συντελεστές στις ιδιότητες των υλικών

Όπου η τιμή του γΜ λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα :

- αβεβαιότητες όσο αναφορά τα μεγέθη των ιδιοτήτων του υλικού ,
- αβεβαιότητες μοντέλου και
- διακυμάνσεις διαστάσεων .
-
Οι τιμές του γΜ για μόνιμες και μεταβλητές καταστάσεις σχεδιασμού δίνονται από τους
Κώδικες που αναφέρονται στις Αντιστάσεις (ΕΝs 1992 to 1999) και κυμαίνονται
μεταξύ 1,0 και 1,5 αναλόγως τον τύπο του υλικού .
Στον γεωτεχνικό σχεδιασμό , αυτοί οι επί μέρους παράγοντες επίσης εξαρτώνται από
την Μέθοδο Σχεδιασμού που υιοθετήθηκε για την οριακή κατάσταση STR .
Για τυχηματικές καταστάσεις σχεδιασμού , οι τιμές του γΜ είναι 1.0 .
28
2.7.3 Ανοχές στην Γεωμετρία

Οι ονομαστικές γεωμετρικές διαστάσεις ( anom ) μετατρέπονται σε τιμές σχεδιασμού
(ad) προσθέτοντας ή αφαιρώντας το κατάλληλο περιθώριο ασφαλείας ή ανοχής (Δa) :
ad = anom ± Δa
Σχήμα 2.11 Ανοχές στις γεωμετρικές παραμέτρους

Όπου το Δa λαμβάνει υπ’ όψη τις αβεβαιότητες του μεγέθους των γεωμετρικών
διαστάσεων .
Οι τιμές του Δa για μόνιμες και μεταβλητές καταστάσεις σχεδιασμού δίνονται από
τους Κώδικες που σχετίζονται με τις Αντιστάσεις (ΕΝs 1992 to 1999) και εξαρτώνται
από την ευαισθησία της κατάστασης σχεδιασμού των γεωμετρικών ατελειών .
Οι τιμές του Δa για τυχηματικές καταστάσεις σχεδιασμού είναι 0 .
2.7.4 Έλεγχος αντοχής για την οριακή κατάσταση STR
Το παρακάτω σχήμα συνδυάζει τα προηγούμενα διαγράμματα ροής για τον έλεγχο
της οριακή κατάσταση STR .
29
Σχήμα 2.12 Διαδικασία ελέγχου αντοχής

Aναλυτικά :
- δράσεις ( χαρακτηριστικές -> αντιπροσωπευτικές -> σχεδιασμού ) φαίνονται στο αριστερό

μέρος
- γεωμετρικοί παράμετροι ( ονομαστικοί -> σχεδιασμού ) φαίνονται στην μεσαία στήλη και
- οι ιδιότητες των υλικών ( χαρακτηριστικές -> σχεδιασμού ) στην δεξιά πλευρά .
- Η εισαγωγή των συντελεστών συνδυασμού ψ , επί μέρους συντελεστών γ , και ανοχών Δa
φαίνονται στα κατάλληλα σημεία στην παραπάνω διαδικασία .
Πρέπει να επισημανθεί ότι :

- Η ανάλυση των κατασκευών χρησιμοποιεί :
- δράσεις σχεδιασμού (Fd) και
- διαστάσεις σχεδιασμού (ad) για να υπολογίσει :
- τις εντάσεις σχεδιασμού (Ed)
- Η ανάλυση των τάσεων χρησιμοποιεί :
- τις ιδιότητες σχεδιασμού των υλικών (Xd) και τις
- διαστάσεις σχεδιασμού (ad) με σκοπό τον υπολογισμό :
- της αντίστασης σχεδιασμού (Rd) .
30
Όπως έχει αναφερθεί η οριακή κατάσταση STR επαληθεύετε όταν :

Οι εντάσεις σχεδιασμού είναι μικρότερες ή ίσες από τις αντιστάσεις
σχεδιασμού .
2.7.5 Έλεγχος ευστάθειας για την οριακή κατάστασης EQU
Το παρακάτω σχήμα συνδυάζει τα προηγούμενα διαγράμματα ροής για τον έλεγχο
της οριακής κατάσταση EQU .
Σχήμα 2.13 Διαδικασία ελέγχου ευστάθειας
Aναλυτικά :
- Αποσταθεροποιητικές δράσεις ( χαρακτηριστικές -> αντιπροσωπευτικές -> σχεδιασμού )

βρίσκονται στα αριστερά
- γεωμετρικοί παράγοντες ( ονομαστικές -> σχεδιασμού ) στο κέντρο και
- σταθεροποιητικές δράσεις (αντιπροσωπευτικές ->σχεδιασμού ) στα δεξιά
- Η εισαγωγή των συντελεστών συνδυασμού ψ , επί μέρους συντελεστών γ , και ανοχών Δa
φαίνονται στα σωστά σημεία στην παραπάνω διαδικασία .
31
Πρέπει και σε αυτή την περίπτωση να επισημανθεί ότι :

- Η στατική ανάλυση χρησιμοποιεί :
- τις δράσεις σχεδιασμού (Fd) (αποσταθεροποιητικές και
σταθεροποιητικές ) και
- τις διαστάσεις σχεδιασμού (ad) για να καθορίσει :
- τις σταθεροποιητικές και αποσταθεροποιητικές εντάσεις
σχεδιασμού (Ed,dst & Ed,stb) .
Η οριακή κατάσταση EQU επαληθεύετε όταν :
Οι αποσταθεροποιητικές εντάσεις σχεδιασμού είναι μικρότερες ή ίσες από τις
σταθεροποιητικές εντάσεις σχεδιασμού .
2.8 Γεωτεχνικές Δράσεις

2.8.1 Διάφοροι τύποι δράσεων
O ΕΝ 1997-1 [ΕΝ 1997-1 §2.4.2(4)] καταγράφει είκοσι διαφορετικούς τύπους
δράσεων που πρέπει να συμπεριληφθούν στον γεωτεχνικό σχεδιασμό.
Αυτές περιλαμβάνουν προφανείς καταστάσεις , όπως :
- το βάρος του εδάφους , βράχου και νερού ,
- την πίεση του εδάφους και του νερού των πόρων ,
- την αφαίρεσή φορτίου ή εκσκαφής του εδάφους αλλά και
λιγότερο προφανείς καταστάσεις όπως :
- η κίνηση λόγω καθιζήσεων ,
- η αύξηση και μείωση του όγκου λόγω κλιματικών αλλαγών ,
- η επίδραση της θερμοκρασίας , συμπεριλαμβανομένου του παγετού .
Οι κατασκευές αντιστήριξης συχνά υπόκεινται σε εάν μεγάλο εύρος δράσεων ,

συμπεριλαμβανομένου : του βάρους της επίχωσης , πρόσθετες φορτίσεις , το βάρος
του νερού , δυνάμεις λόγω κυμάτων και πάγου , δυνάμεις λόγω διαρροής , λόγω
σύγκρουσης και λόγω φαινομένων που σχετίζονται με τη θερμοκρασία .
[ΕΝ 1997-1 §9.3.1]
Παρομοίως , πολλά πρανή υπόκεινται σε εάν μεγάλο εύρος δράσεων :

προηγούμενες και τωρινές μετακινήσεις λόγω δονήσεων , κλιματικές διακυμάνσεις ,
αφαίρεση βλάστησης και δράσεις λόγω κυμάτων .
[ΕΝ 1997-1 §11.3.2(Ρ)]
Τα επιχώματα υποφέρουν από δράσεις διάβρωσης λόγω : υπερύψωσης ,παγετού ,

κυμάτων και βροχής στα πρανή και στις κορυφές τους . [ΕΝ 1997-1 §12.3(4)Ρ]
32
Σε καταστάσεις όπου η δυσκαμψία της κατασκευής επηρεάζει σημαντικά στην

κατανομή των δράσεων , για παράδειγμα στον σχεδιασμό κοιτοστρώσεων ή ομάδας
πασσάλων , η κατανομή αυτή πρέπει να υπολογίζεται από την αλληλεπίδραση
εδάφους-κατασκευής .
[ΕΝ 1997-1 §6.3(3)and7.3(4)]
Στερεοποίηση , αύξηση του όγκου , ερπυσμός , κατολισθήσεις και σεισμοί μπορούν

να επιβάλλουν σημαντικές πρόσθετες δράσεις σε πασσάλους και άλλες μορφές
βαθιών θεμελιώσεων . Όταν αναφερόμαστε σε αυτές τις δράσεις , το χειρότερο
σενάριο ίσως περιλαμβάνει τις μέγιστες τιμές αντοχής του εδάφους ή/και
δυσκαμψίας.
[ΕΝ 1997-1 §7.3.2.1(2)]
Για παράδειγμα ,η αξιολόγηση των μέγιστων τιμών της αντοχής του εδάφους μπορεί
να είναι σημαντική όταν καθορίζεται το πιθανό φορτίο σε πασσάλους λόγω αρνητικής
τριβής διεπιφάνειας . Σ’ αυτήν την περίπτωση , όσο δυνατότερο το έδαφος , τόσο
μεγαλύτερο φορτίο ασκεί στον πάσσαλο .
Ο σχεδιασμός , θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη :
▪ τις μέγιστες τιμές (the ‘superior’ values ) όταν υπολογίζουμε δράσεις και
▪ τις ελάχιστες τιμές (‘the inferior’ values) όταν υπολογίζουμε αντιστάσεις
2.8.2 Διάκριση μεταξύ Ευμενών και Δυσμενών Δράσεων

Οι Ευρωκώδικες κάνουν μία σημαντική διάκριση μεταξύ ευμενών (ή
σταθεροποιητικών ) και δυσμενών ( αποσταθεροποιητικών ) δράσεων , το οποίο
αντικατοπτρίζεται και στις τιμές των επί μέρους παραγόντων γF που εφαρμόζονται
για κάθε τύπο δράσεων.
Όπως συζητήθηκε προηγουμένως οι δυσμενείς ή αποσταθεροποιητικές δράσεις
συνήθως αυξάνονται (γF > 1) και οι ευμενείς ή σταθεροποιητικές μειώνονται ή
παραμένουν ίδιες (γF <= 1)
Ακολουθεί παράδειγμα για την καλύτερη κατανόηση των δυο εννοιών :
Ας αναλογιστούμε τον σχεδιασμό τοίχου βαρύτητας σχήματος-Τ όπως φαίνεται στο
παρακάτω σχήμα . Για να παρέχουμε αρκετή αξιοπιστία ενάντια στην αστοχία λόγω
φέρουσας ικανότητας , πρέπει να θεωρήσουμε το ίδιο βάρος του τοίχου και του
αντιστηριζόμενου εδάφους πάνω από τη βάση του (W) ως δυσμενή φορτία (αφού
αυξάνουν τις ενεργές τάσεις κάτω από την βάση του τοίχου) ενώ σαν ευμενή για
ολίσθηση και ανατροπή (αφού μειώνουν τις ενεργές τάσεις κάτω από την βάση και
εξισορροπούν τις ροπές ωρολογιακά) .
33
Σχήμα 2.14 Παράδειγμα ευμενών και δυσμενών δράσεων

Το επιβεβλημένο φορτίο q είναι :

- δυσμενές για φέρουσα ικανότητα , ολίσθηση και ανατροπή όταν δρα στα δεξιά
του εικονικού επιπέδου ενώ
- έχει την ίδια δράση με το ίδιο βάρος του τοίχου W όταν δρα στα αριστερά του
εικονικού επιπέδου .
Δυστυχώς , η διακριτοποίηση μεταξύ ευμενών και δυσμενών φορτίων δεν είναι πάντα
τόσο προφανής τους εδώ .
Ας αναλογιστούμε τις κάθετες και οριζόντιες ωθήσεις Uv και Uh εξαιτίας τους πίεσης
του νερού των πόρων του εδάφους στα όρια του τοίχου .
- Η οριζόντια ώθηση Uh είναι :
- δυσμενής για φέρουσα ικανότητα , ολίσθηση και ανατροπή ενώ
- Η κατακόρυφη ώθηση Uv είναι:
- ευμενής για φέρουσα ικανότητα αλλά
- δυσμενής για ολίσθηση και ανατροπή (αφού αυξάνει τις ροπές
ανατροπής ως προς το Ο) .
34
Είναι παράλογο να αντιμετωπίζουμε μία δράση σαν ευμενή και δυσμενή στον ίδιο
υπολογισμό , πώς μπορεί δηλαδή η πίεση του νερού των πόρων να αντιμετωπιστεί
διαφορετικά στην κατακόρυφη συνιστώσα ;
Ο Ευρωκώδικας 7αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα που έχει γίνει γνωστό ως το «Single-

Source Principle» :
Σύμφωνα με τον [ΕΝ 1997-1§2.4.2(9)P NOTE] :
Οι Δυσμενείς (αποσταθεροποιητικές) και ευμενείς (σταθεροποιητικές) μόνιμες δράσεις
μπορούν σε κάποιες περιπτώσεις να θεωρηθούν ότι προέρχονται από μία μοναδική
πηγή . Έτσι λοιπόν , ένας επιμέρους παράγοντας μπορεί να εφαρμοστεί στο σύνολο
αυτών των δράσεων ή των εντάσεων .
Η παραπάνω πρόταση επιτρέπει να το να συμπεριφερθούμε στις Uh και Uv με τον ίδιο
τρόπο . Δηλαδή , να τις θεωρήσουμε και τις δυο είτε ευμενής είτε δυσμενής , γεγονός
που δίνει και την πιο επίπονη κατάσταση σχεδιασμού .
2.9 Γεωτεχνικές παράμετροι
Οι γεωτεχνικοί μηχανικοί αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες , μεταξύ των οποίων είναι
και η ανάγκη διερεύνησης της κατάστασης του εδάφους σε κάθε εργοτάξιο .
Η διεξαγωγή πολλών επιτόπου ερευνών αφήνουν πολλά που πρέπει να ερευνηθούν
, ως αποτέλεσμα να υλοποιούνται σχεδιασμοί έργων , οι οποίοι έχουν ως βάση
ανεπαρκείς πληροφορίες .
Επιπροσθέτως , πολλά γεω-υλικά παρουσιάζουν υψηλές διακυμάνσεις στην φύση ,
γεγονός που καθιστά δύσκολο τόσο τον εντοπισμό τους όσο και την εξακρίβωση των
μηχανικών και χημικών τους ιδιοτήτων .
Σύμφωνα με τον [EN 1990 §4.2(3)] οι πηγές των αβεβαιοτήτων μπορούν να
χωριστούν σε 2 κύριες κατηγορίες :
- αυτές που συνδέονται με την μη προβλεψιμότητα της φύσης (τυχαίες) και
- αυτές που συνδέονται με τις ανακρίβειες στις προβλέψεις και εκτιμήσεις της
πραγματικότητας (επιστημονικές)
Δεν είναι ασυνήθιστο για σημαντικούς σχεδιασμούς οι παράμετροι να κυμαίνονται
μεταξύ ενός μεγάλου εύρους τιμών , όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα :
Σχήμα 2.15 Διακύμανση των τιμών αντοχής της άμμου και του βράχου σε
σχέση με τις τιμές αντοχής τεχνητών (man-made) υλικών
35
Επιπροσθέτως, έρευνες έχουν δείξει πως ο συντελεστής μεταβλητότητας διαφόρων

εδαφικών ιδιοτήτων είναι συνήθως μεγαλύτερος από ότι στα τεχνητά υλικά όπως
φαίνεται παρακάτω:
Πίνακας 2.14 Συντελεστής μεταβλητότητας διαφόρων γεωτεχνικών και

τεχνητών υλικών
Συντελεστής μεταβλητότητας ( COV ) διαφόρων γεωτεχνικών και τεχνητών υλικών
Υλικό Παράμετρος COV
tanφ 5 – 15 %
διατμητικής αντοχής
συνοχή σε καθεστώς
c’ 30 – 50 %
ενεργών τάσεων
αστράγγιστη
cu 20 – 40 %
Έδαφος διατμητική αντοχή
συμπιεστότητας mv 20 – 70 %
όγκου
φαινόμενο ειδικό
γ 1 - 10 %
βάρος
αντίσταση δοκών και
Σκυρόδεμα 8 – 21 %
υποστυλωμάτων
Χάλυβας 11 – 15 %
Αλουμίνιο 8 – 14 %
Η επιστημονική αβεβαιότητα είναι ιδιαίτερα σχετiζόμενη με τους γεωτεχνικούς

μηχανικούς , οι οποίοι σπανίως έχουν στην διάθεση τους επαρκή δεδομένα δοκιμών
τα οποία δικαιολογούν μία στατιστική προσέγγιση επιλογής παραμέτρων .
2.9.1 Προσεκτική εκτίμηση παραμέτρων

Οι εγγενείς δυσκολίες στην επιλογή χαρακτηριστικών γεωτεχνικών παραμέτρων
βάση της στατιστικής επεξήγησης λόγω του ΕΝ 1990 ,οδήγησαν στον
επαναπροσδιορισμό της χαρακτηριστικής τιμής στον Ευρωκώδικα 7 ως :
«Μια προσεκτική εκτίμηση της τιμής η οποία επιδρά στην πραγματοποίηση της
οριακής κατάστασης » [EN 1997-1 §2.4.5.2(2)P]
Τι σημαίνει όμως « μία προσεκτική εκτίμηση » ;

Ο ΕΝ 1997-1 , δυστυχώς , παρέχει μικρή καθοδήγηση , οπότε πρέπει να προβούμε
σε γενικά αποδεχόμενους ορισμούς :
- Προσεκτική (αντικ) : αποφυγή πιθανών προβλημάτων ή κινδύνων
- Εκτίμηση (ουσ) : ένας προσεγγιστικός υπολογισμός ή κρίση
-
36
Συνδυάζοντας αυτούς τους ορισμούς προκύπτει :

- Προσεκτική εκτίμηση = ένας προσεγγιστικός υπολογισμός για την αποφυγή
πιθανόν προβλημάτων ή κινδύνων
Οι λέξεις «επιδρά …της οριακής κατάστασης» αποτελούν ένα σημαντικό μέσο για τον
ορισμό μιας χαρακτηριστικής γεωτεχνικής παραμέτρου .
Σημαίνει ότι δεν υπάρχει η έννοια της χαρακτηριστικής τιμής , εν αντιθέτως υπάρχουν
πολλές πιθανές χαρακτηριστικές τιμές , για κάθε μία από τις πιθανές οριακές
καταστάσεις που θα μελετηθούν .
Για παράδειγμα , όταν επιλέγουμε την χαρακτηριστική γωνία αντοχής σε διάτμηση για
τον σχεδιασμό θεμελίωσης με πασσάλους , μπορεί να επιλεχθεί η χαμηλότερη τιμή
για τον υπολογισμό φέρουσας αντίστασης ( η οποία περιέχει την αρχική συμπίεση )
,από τον υπολογισμό τριβής στο φρεάτιο ( η οποία περιέχει την άμεση διάτμηση ) .
Έτσι προκύπτει :
φk,bear<φk,shalft
Ένα επακόλουθο του ορισμού του ΕΝ 1997-1’ είναι ότι η χαρακτηριστική τιμή μπορεί
να επιλεχθεί μόνο κατά τον σχεδιασμό της κατασκευής και όχι πριν ,αφού ο
καθορισμός των οριακών καταστάσεων είναι μια ενέργεια σχεδιασμού .
2.9.2 Αντιπροσωπευτικές Τιμές

Πριν την δημοσίευση του Ευρωκώδικα 7 , ο σχεδιασμός τοίχων αντιστήριξης στο
Ηνωμένο Βασίλειο βασιζόταν στις αντιπροσωπευτικές τιμές των εδαφικών
παραμέτρων , όπως ορίστηκαν στον BS 8002 ως :
«συντηρητική εκτίμηση … των εδαφικών ιδιοτήτων όπως υπάρχει στο πεδίο σε
κατάσταση… ορθά προσαρμοσμένη για το κομμάτι του σχεδιασμού για το οποίο
προορίζεται»
Για τις εδαφικές παραμέτρους όπως το ειδικό βάρος , το οποίο έχει μικρή διακύμανση
στην τιμή , η αντιπροσωπευτική τιμή θα πρέπει να είναι η μέση τιμή των
αποτελεσμάτων των δοκιμών πεδίου .
Όταν συμβαίνουν μεγαλύτερες διακυμάνσεις η αντιπροσωπευτική τιμή θα πρέπει να
είναι η προσεκτική εκτίμηση του κατώτερου ορίου τιμών …των αποδεκτών
δεδομένων .
Στην πράξη , οι διαφορές μεταξύ των αντιπροσωπευτικών τιμών του BS 8002 και της
προσεκτικής εκτίμησης EC 7 είναι απλώς εννοιολογική .
37
2.9.3 Πόσο έδαφος εμπλέκεται

Ένας σημαντικός παράγοντας στην επιλογή μιας χαρακτηριστικής τιμής της
παραμέτρου του εδάφους Χ είναι να εκτιμήσουμε πόσο έδαφος σχετίζεται με την
πραγματοποίηση της οριακής κατάστασης που μελετάται .
Η αστοχία ενός μέρους του εδάφους μπορεί να μην οδηγήσει στην υπέρβαση της
οριακή κατάσταση της κατασκευής – για παράδειγμα , οι δυνάμεις συχνά
ανακατανέμονται από περιοχές υψηλής-επιβάρυνσης σε παρακείμενες περιοχές
χαμηλής-επιβάρυνσης. Γι’ αυτό , η μέση τιμή αντοχή του υλικού είναι αυτή που διέπει
την πραγματοποίηση της οριακής κατάστασης .
Η χαρακτηριστική τιμή Χκ πρέπει να επιλέγεται σαν μια προσεκτική εκτίμηση τιμής
του χωρικού μέσου όρου του Χ που αντιπροσωπεύει τον σχετικό όγκο εδάφους ή
βράχου . Σε στατιστικούς όρους , ο Ευρωκώδικας 7 απαιτεί εκτίμηση 95%
διαστήματος εμπιστοσύνης για τη μέση τιμή του Χ .
Όταν εμπλέκονται μικρά μεγέθους εδαφικά δείγματα, η χαρακτηριστική τιμή του Χκ
πρέπει να επιλέγεται ως μια προσεκτική εκτίμηση του χωρικού μέσου όρου του Χ στο
διάστημα του μικρού όγκου . Αυτή η τιμή μπορεί να είναι σημαντικά μικρότερη από
αυτή που επιλέχθηκε για ένα για μεγαλύτερο μέγεθος εδάφους , αφού υπάρχει
μικρότερο μέγεθος για να υπολογιστεί ο μέσος όρος .
2.9.4 Ευρέως αποδεκτές εμπειρικές μέθοδοι για την επιλογή της

χαρακτηριστικής τιμής
Ο Ευρωκώδικας 7 απαιτεί η επιλογή της χαρακτηριστικής τιμής να είναι σύμφωνη με
τις εμπειρικές τιμές , δηλαδή με την πρακτική επαφή και παρατήρηση δεδομένων ή
γεγονότων και γνώσεων ή ικανοτήτων που αποκτήθηκαν με τον χρόνο .
Οι εμπειρικές τιμές επίσης περιλαμβάνουν απλούς κανόνες για την εκτίμηση
παραμέτρων , όπως φαίνεται και στο παραπάνω σχήμα για την.
Σχήμα 2.16 Εκτίμηση της κορυφαίας (φ) και της σταθερού-μεγέθους (φcv)
γωνίας για την αντίσταση σε διάτμηση πυριτικών άμμων και χαλικιών
38
2.9.5 Τυπικοί πίνακες χαρακτηριστικών τιμών

Οι γεωτεχνικοί μηχανικοί συχνά καλούνται να εκτιμήσουν εδαφικές παραμέτρους για
συγκεκριμένα στρώματα χωρίς το προνόμιο των αποτελεσμάτων δοκιμών γι’ αυτό το
στρώμα .
Αυτό αποτελεί συχνό σενάριο για :
- τεχνητό έδαφος ή στρώσεις κοντά στην επιφάνεια ,
- για σποραδικά στρώματα χονδρόκοκκων εδαφών (χαλίκι και άμμος) και
- για λεπτά στρώματα λεπτόκοκκου εδάφους (υλής και αργίλου) .
Στην απουσία αποτελεσμάτων δοκιμών , οι παράμετροι του εδάφους μπορούν να
επιλεχθούν από πίνακες τιμών , όπως αυτοί δίνονται σε πολλά βιβλία γεωτεχνικής
μηχανικής .
Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ο παρακάτω πίνακας :
Πίνακας 2.15 Προσδιορισμός της γωνίας τριβής μιας αργίλου από το μέτρο
πλαστικότητας
Δείκτης πλαστικότητας , Ip 15% 30% 50% 80%
Γωνία τριβής αργίλου , φ 30° 25° 20° 15°
Όταν επιλέγεται μία χαρακτηριστική τιμή Χκ από πίνακες όπως ο παραπάνω , ο

Ευρωκώδικας 7 απαιτεί να επιλεχθεί με επιφυλακτικότητα μία τιμή .
Γι’ αυτό είναι σημαντικό ο μηχανικός να κατανοεί τις βάσεις της μηχανικής του πίνακα
, έτσι ώστε ο βαθμός επιφυλακτικότητας που περιέχεται στη τιμή του πίνακα να
λαμβάνεται υπ’ όψη όταν επιλέγεται η χαρακτηριστική τιμή .
39
2.9.6 Σύνοψη των γεωτεχνικών χαρακτηριστικών

Το παρακάτω σχήμα ( 2.12 ) συνοψίζει τους τρόπους με τους οποίους μια
χαρακτηριστική τιμή επιλέγεται βάση του Ευρωκώδικα 7 .
Σχήμα 2.17 Επιλογή χαρακτηριστικής τιμής γεωτεχνικής παραμέτρου βάση του
Ευρωκώδικα 7
- Στις περισσότερες περιπτώσεις , η επιφυλακτική εκτίμηση της Χκ προκύπτει από τις

τιμές της γεωτεχνικής παραμέτρου Χ ,
- Όταν υπάρχουν επαρκή δεδομένα , στατιστικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται για να

επιλεγεί μια τιμή με επίπεδο εμπιστοσύνης 95% ( υψηλότερη ή χαμηλότερη , κατά
περίσταση )
- Απουσία επαρκών δεδομένων , γίνονται παραπομπές σε πίνακες χαρακτηριστικών

τιμών , με αυξημένη προσοχή .
- Σ’ όλα τα σενάρια , το αποτέλεσμα πρέπει να ελεγχθεί με τις αντίστοιχες εμπειρικές

τιμές .
2.9.7 Στατιστικές Μέθοδοι

Η χρήση της στατιστικής απαιτεί ένα υψηλό επίπεδο στατιστικής τεχνικής , διαθέσιμο
μόνο σε λιγοστούς σχετικά μελετητές που έχουν αφοσιώσει τον χρόνο τους για να
εκπαιδευτούν και να εξασκηθούν πάνω στην γεωτεχνική μηχανική .
Η χαρακτηριστική τιμή της ιδιότητας του υλικού Χκ ορίστηκε ως :
Xk = mX ∓ knsX
Όπου :
- mX η μέση τιμή του Χκ ,
- sX η τυπική απόκλιση και
- kn στατιστικός συντελεστής που εξαρτάται από τον αριθμό των δειγμάτων n .
Ο ορισμός μπορεί να εκφραστεί πιο απλά ως :

Χαρακτηριστική τιμή = μέση τιμή ∓ επιστημονικές x τυχαίες αβεβαιότητες
40
Στατιστικές μέθοδοι για τον καθορισμό επιστημονικών και τυχαίων αβεβαιοτήτων των
τεχνητών υλικών έχουν παρουσιαστεί σε προηγούμενη ενότητα . Η παρακάτω
ενότητα ασχολείται με το πώς τα φυσικά υλικά όπως το έδαφος διαφοροποιούνται
από τις υποθέσεις που έγιναν (και περιέχονται στον ΕΝ 1990)
2.9.8 Κανονική ή log-κανονική κατανομή ;

Η κανονική κατανομή (Gaussian) προκύπτει όταν μία φυσική ιδιότητα εξαρτάται από
τον συνδυασμό μεγάλου αριθμού ξεχωριστών , τυχαίων αποτελεσμάτων .Η κανονική
κατανομή συναντάται συχνά στην φύση και είναι μία από τις πιο σημαντικές
συναρτήσεις πυκνότητας πιθανότητας στο πεδίο της στατιστικής. Πολλές ιδιότητες
τεχνητών υλικών ακολουθούν κανονική κατανομή π.χ. η θλιπτική αντοχή του
σκυροδέματος .
Η log-κανονική κατανομή προκύπτει όταν μία φυσική ιδιότητα εξαρτάται από το
προϊόν ενός μεγάλου αριθμού ξεχωριστών , τυχαίων αποτελεσμάτων . Η log-
κανονική κατανομή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε περιπτώσεις όπου τα δεδομένα δεν
παίρνουν αρνητικές τιμές . Αφού αυτό εφαρμόζεται σε πολλές γεωτεχνικές
μεταβλητές η log-κανονική κατανομή ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους γεωτεχνικούς
μηχανικούς .
Ας αναλογιστούμε τα αποτελέσματα δοκιμών του παρακάτω σχήματος, που
πάρθηκαν από δοκιμή πενετρομέτρησης σε στρώματα αργίλου.
Αν υποθέσουμε ότι τα αποτελέσματα ακολουθούν κανονική κατανομή (η
διακεκομμένη καμπάνα του σχήματος ) τότε η μέση τιμή τις αντίστασης qc είναι 1.99
MPa και η τυπική απόκλιση 0.73 MPa . Χρησιμοποιώντας τις εξισώσεις που δόθηκαν
σε προηγούμενη ενότητα , η ανώτερη και η κατώτερη χαρακτηριστική τιμή qc είναι :
Ωστόσο , τα αποτελέσματα δοκιμών ακολουθούν περισσότερο log-κανονική

κατανομή όπως φαίνεται στο σχήμα με την ψηλή καμπάνα και ορίζεται από την
έκφραση :
41
Όπου Χ σε αυτήν την περίπτωση η αντίσταση του κώνου,P(X, λ, ζ) η συνάρτηση

πυκνότητας πιθανότητας της Χ ,λ η μέση τιμή του ln(X) , και ζ η τυπική απόκλιση του
ln(X) .
Σχήμα 2.18 Αποτελέσματα μετρήσεων CPT σε άργιλο
Η μέση τιμή λx και η τυπική απόκλιση ζx της log-κανονικής κατανομής σχετίζονται με

τις αντίστοιχες τιμές της κανονικής κατανομής ως :
Όπου σε αυτήν την περίπτωση , ζx=0.357 και λx=0.626 . , η ανώτερη και η κατώτερη
χαρακτηριστική τιμή δίνονται από :
Στην log-κανονική κατανομή προκύπτει ανώτερη χαρακτηριστική τιμή η οποία είναι

32% μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στην κανονική κατανομή και 5% μεγαλύτερη η
ανώτερη .
42
Πολλές γεωτεχνικές παράμετροι ακολουθούν περισσότερο log-κανονική κατανομή και

η στατιστική που βασίζεται στις ( πιο περίπλοκες) εξισώσεις που δόθηκαν σ’ αυτό το
κεφάλαιο προτιμώνται από αυτές που δόθηκαν σε προηγούμενη ενότητα .
2.9.9 Υπολογίζοντας την μέση τιμή με επίπεδο εμπιστοσύνης της τάξεως του
95%
Σε προηγούμενη ενότητα παρουσιάσθηκε η στατιστική βάση για την επιλογή της
ανώτερης και κατώτερης χαρακτηριστικής τιμής μιας ιδιότητας υλικού , με βάση το
5% ποσοστημόριο της κανονικής κατανομής , δηλαδή τιμές για τις οποίες υπάρχει
πιθανότητα υπέρβασης 5%
Όπως συζητήθηκε προηγουμένως , πολλοί γεωτεχνικοί σχεδιασμοί περιέχουν
μεγάλο όγκο εδάφους από τον οποίο ο χωρικός μέσος όρος των ιδιοτήτων του
υλικού είναι περισσότερο σχετικός από ότι ένα ποσοστημόριο 5% .
Σε στατιστικούς όρους , αυτό που πρέπει να υπολογίσουμε είναι το 95% των ορίων
εμπιστοσύνης σε ποσοστημόριο της τάξης του 50% .
Σ’ αυτήν την περίπτωση, αν η διακύμανση του πληθυσμού είναι γνωστή από πριν οι
στατιστικοί ορισμοί για Χk , inf ,Χk, sup είναι :
Όπου :
- μχ είναι η μέση τιμή του Χ ,
- σχ η τυπική απόκλιση του πληθυσμού ,
- δχ ο συντελεστής διακύμανσης (COV) όπως ορίστηκε προηγουμένως
- εδώ , ωστόσο ο στατιστικός συντελεστής κΝ δίνεται ως :
- Όπου t∞95% είναι η τιμή t κατανομής Student και Ν το μέγεθος του πληθυσμού.
- Η κύρια διαφορά μεταξύ του ορισμών του κΝ όπως φαίνεται παραπάνω και με αυτόν στην
προηγούμενη ενότητα είναι ο όρος μέσα στην ρίζα : (1/N) εδώ , αλλά (1/N + 1) για
ποσοστημόριο 5% .
Ενναλακτικά αν η διακύμανση του δείγματος είναι άγνωστη (άρα πρέπει να

εξακριβωθεί από το δείγμα ) , οι στατιστικοί ορισμοί για Χk , inf ,Χk, sup αλλάζουν :
43
Όπου
- mx η μέση τιμή του Χ ,
- sx η τυπική απόκλιση του δείγματος ,
- Vx ο συντελεστής διακύμανσης – όροι που ορίστηκαν σε προηγούμενη ενότητα .
- Ο στατιστικός συντελεστής kΝ δίνεται :
- Όπου tΝ-195% τιμή t κατανομής Student για (Ν-1) βαθμούς ελευθερίας για επίπεδο
εμπιστοσύνης 95% μεγέθους δείγματος Ν.
Αριθμητικές τιμές του κΝ δίνονται στο παρακάτω σχήμα από την τελευταία συνεχή
γραμμή ονομαζόμενη ‘variance known’, κυμαίνεται μεταξύ των τιμών 0.164 για
Ν=100 και 1.163 για Ν=2.
Σχήμα 2.19 Τιμή της Κn για διάφορους βαθμούς ελευθερίας

Οι τιμές του kΝ δίνονται από την άνω συνεχή γραμμή με ονομασία ‘variance known’,
και κυμαίνεται μεταξύ του 0.166 για Ν=100 και 4.464 για Ν=2 . Για σύγκριση , οι
44
διακεκομμένες γραμμές δείχνουν τις αντίστοιχες τιμές του kΝ (για εκτίμηση του
διαστήματος 5%) , όπως συζητήθηκε σε προηγούμενη ενότητα .
Επιστρέφοντας στα αποτελέσματα της δοκιμής πενετρομέτρησης ,(με μέση τιμή
1.99ΜΡa και τυπική απόκλιση 0.73 ΜPa ) , οι ανώτερη και κατώτερη χαρακτηριστική
τιμή του qc – βάση το επίπεδο εμπιστοσύνης 95% μέσω τιμών – είναι :
(υποθέτοντας ότι τα δεδομένα ακολουθούν κανονική κατανομή ) , όπου για διάστημα

5% είναι 0.78 και 3.2 MPa .
Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του παραπάνω πίνακα είναι η απότομη απόκλιση
μεταξύ των καμπυλών για Ν< 5. Η ‘variance unknown’ καμπύλη αυξάνεται απότομα
όσο ο αριθμός του δείγματος μειώνεται.
Είναι σύνηθες σε πολλές έρευνες εδαφών να συλλέγονται ελάχιστες μετρήσεις για
κάθε στρώμα και έτσι η αβεβαιότητα για κάθε αποτέλεσμα προερχόμενο από αυτές
τις μετρήσεις ( με βάση την στατιστική ) να είναι μεγάλη .
Η αβεβαιότητα μπορεί να μειωθεί αν η διακύμανση της παραμέτρου που μετριέται
είναι γνωστή από προηγούμενες έρευνες – ας παρατηρήσουμε το σχήμα και το κενό
ανάμεσα από τις καμπύλές ‘variance known’ και ‘unknown’ . Ωστόσο είναι σπάνιο να
έχουμε επαρκεί προηγούμενη γνώση των στρωμάτων που θα συναντήσουμε σε μια
γεωτεχνική έρευνα για να είναι αυτό χρήσιμο για εμάς .
2.9.10 Στατιστική για παραμέτρους που μεταβάλλονται με το βάθος

Πολλές γεωτεχνικές παράμετροι μεταβάλλονται με την περιβάλλουσα τάση και έτσι
παρουσιάζουν μία εμφανή συσχέτιση με το βάθος κάτω από την επιφάνεια του
εδάφους . Σ’ αυτές τις περιπτώσεις , οι στατιστικοί μέθοδοι που παρουσιάσθηκαν
παραπάνω – αφορούν μια μεταβλητή- πρέπει να αντικατασταθούν με στατιστικές
μεθόδους πολλών μεταβλητών .
Η χαρακτηριστική τιμή της ιδιότητας υλικού Χ που μεταβάλλεται με το βάθος z δίνεται
ως :
- Όπου :
45
- mΧ είναι η μέση τιμή του Χ ,

- mΖ η μέση τιμή του Ζ και
- εn το σφάλμα σε βάθος z .
-
Για ποσοστημόριο 5% , το σφάλμα εn δίνεται ως :
Για ποσοστημόριο 50% :
Όπου tΝ-295% τιμή t κατανομής Student για (Ν-2) βαθμούς ελευθερίας για επίπεδο
εμπιστοσύνης 95% .
Και το τυπικό σφάλμα se :
46
2.9.11 Αντιμετώπιση για μικρό μέγεθος δεδομένων

Οι τεχνικές που συζητήθηκαν παραπάνω μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να
καθορίσουν την χαρακτηριστική τιμή μιας γεωτεχνικής παραμέτρου , που δίνεται από
επαρκή όγκο δεδομένων για να δικαιολογήσουν την υπόθεση που πάρθηκε .
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι στατιστικοί μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν όταν
ο αριθμός των στοιχείων των δεδομένων n είναι μεγαλύτερος του 13 (σπάνια έχουμε
τόσα δεδομένα ),όταν ο αριθμός είναι μικρότερος του 13 μια καθαρή στατιστική
προσέγγιση είναι απαισιόδοξη για να είναι πρακτικά χρήσιμη .
Ένας απλός τρόπος να εκτιμήσουμε την χαρακτηριστική τιμή με περιορισμένη γνώση
των ιδιοτήτων του εδάφους είναι να υποθέσουμε :
Όπου :
- mX είναι η μέση τιμή του Χ και
- sX η τυπική απόκλιση του Χ ,
- Xmax είναι η μέγιστη και η Xmin ελάχιστη τιμή του Χ,
- Xmode η πιο πιθανή τιμή του Χ .
- Ο όρος sX υποθέτει ότι Xmax και Xmin είναι τρεις τυπικές αποκλίσεις πάνω και κάτω από
την μέση τιμή , άρα ακραίες τιμές που κανονικά δεν θα μετριόντουσαν σε τεστ πεδίου
ή εργαστηρίου
Αυτή η φόρμουλα ισχύει όταν αξιολογούμε χαρακτηριστικές τιμές ανεξάρτητων

εδαφών , για τα οποία η αυτό-συσχέτιση μπορεί να αγνοηθεί . Στην πράξη , τα
δείγματα μπορούν να θεωρηθούν ανεξάρτητα όταν οι τοποθεσίες τους διαφέρουν
περισσότερο από την απόσταση «αυτό-συσχέτισης» , η οποία συνήθως είναι 0.2-2
μέτρα κάθετα και 20-100 μέτρα οριζόντια .
Μία εναλλακτική στην παραπάνω προσέγγιση είναι να υποθέσουμε ότι ότι Xmax και
Xmin είναι δύο τυπικές αποκλίσεις πάνω και κάτω από την μέση τιμή :
Ένας τρόπος να βελτιώσουμε το αποτέλεσμα μια στατιστικής ανάλυσης με μικρό

μέγεθος δεδομένων είναι να χρησιμοποιήσουμε την μεταρρύθμιση Bayesian , η
οποία συνδυάζει την προηγούμενη γνώση για μία παράμετρο με μετρημένες τιμές γι’
αυτήν την παράμετρο μέσω τον παρακάτω εξισώσεων :
47
Όπου :
- mX και sX είναι οι υπολογισμένες τιμές της μέσης τιμής ,της τυπικές απόκλισης
- και μχ ,σχ οι αναμενόμενες από προηγούμενη γνώση
- και mX’ και sX’ είναι οι μεταρρυθμισμένες τιμές mX και sX .
Η χαρακτηριστική τιμή του Χ δίνεται από :
Κατάλληλες τιμές του μx μπορούν να παρθούν για παράδειγμα, από βιβλιογραφία ή

από εμπειρικές τιμές. Τιμές του σχ είναι δύσκολο να αποκτηθούν , αλλά μελέτες
προτείνουν ότι κατάλληλες τιμές για τον συντελεστή διακύμανσης σ χ/μx μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σε αντίθεση καλύτερων δεδομένων .
2.10 Μέθοδοι σχεδιασμού

Κατά την ανάπτυξη του Ευρωκώδικα 7 , έγινε ξεκάθαρο ότι :
- κάποιες χώρες θέλανε να υιοθετήσουνε μια προσέγγιση για την εισαγωγή
συντελεστή :
- στα φορτία και στις ιδιότητες των υλικών ,για τον υπολογισμό της αντοχής ,
- ενώ κάποιες άλλες προτιμούσαν την εισαγωγή ενός συντελεστή :

- στα φορτία και στις αντιστάσεις , για τον υπολογισμό της αντοχής
Για να ικανοποιηθούν αυτές οι διαφορετικές επιθυμίες , επιτευχθεί ένας συμβιβασμός

με τον οποίο κάθε χώρα θα μπορούσε να επιλέξει ( μέσω του εθνικού της
παραρτήματος ) μια ή περισσότερες από τις τρεις μεθόδους σχεδιασμού .
Οι μέθοδοι σχεδιασμού που ορίσθηκαν από τον Ευρωκώδικα 7 παρουσιάζονται σε
λίστες ακολούθως και αναλύονται λεπτομερώς στα κεφάλαια 2.10.1 έως 2.10.3 . Η
επιλογή της μεθόδου για κάθε χώρα αναλύεται στο κεφάλαιο 2.10.4
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τις ομάδες επιμέρους συντελεστών που
χρησιμοποιούνται στη κάθε μέθοδο σχεδιασμού ανάλογα με τον τύπο της
κατασκευής η οποία σχεδιάζεται .
48
Στη πρώτη μέθοδο σχεδιασμού και οι δυο συνδυασμοί πρέπει να ελεγχθούν.

Πίνακας 2.16 Oμάδες επιμέρους συντελεστών της κάθε μεθόδου σχεδιασμού
ανάλογα με τον τύπο της κατασκευής
Kατασκευή Ομάδες επιμέρους συντελεστών στη μέθοδο σχεδιασμού …

1 2 3
A1* & M2 & #A2
Γενικά Α1 & Μ1 & R1 M2 & A2 &R1 A1 & R2 & M1
& R3
Πρανή E1 & R2 & M1 M2 & E2 & R3
Πάσσαλοι και A1* & M2 & #A2
A1 & R1 & M1 R4 & A2 & M1 A1 & R2 & M1
αγκυρώσεις & R3
- Διπλώς υπογραμμισμένες ομάδες : Μείζονες επιμέρους συντελεστές
- Υπογραμμισμένες ομάδες : Ελάσσονες επιμέρους συντελεστές
- *Σε στατικές δράσεις
- #Σε γεωτεχνικές δράσεις
- Οι παραπάνω ομάδες εφαρμόζονται ως εξής :
- Α1-1 στις δράσεις
- Μ1-2 στις ιδιότητες των υλικών
- R1-4 στις αντιστάσεις
- Ε1-2 στα αποτελέσματα των δράσεων
Από του εξήντα τρεις επιμέρους συντελεστές που προσδιορίστηκαν στο παράρτημα
Α του ΕΝ 1997-1 για τις οριακές καταστάσεις GEO και STR μόνο πάνω από τους
μισούς είναι μεγαλύτεροι αριθμητικά της μονάδας ( οι υπόλοιποι είτε είναι μηδέν είτε
ένα )
Στο παραπάνω πίνακα :
- οι ομάδες εκείνες στις οποίες οι επιμέρους συντελεστές είναι σημαντικά
μεγαλύτεροι της μονάδας – και συνεπώς εισάγουν αξιοπιστία στους
υπολογισμούς – είναι διπλά υπογραμμισμένοι
- Οι ομάδες στις οποίες μόνο ένας συντελεστής είναι μεγαλύτερος της μονάδος
ή οι συντελεστές είναι σχετικά μικροί είναι απλά υπογραμμισμένοι και
- Οι ομάδες στις οποίες οι συντελεστές είναι όλοι μονάδα δεν είναι
υπογραμμισμένοι
-
Στη ουσία , η πρώτη μέθοδος σχεδιασμού παρέχει αξιοπιστία εφαρμόζοντας
διαφορετικούς επιμέρους συντελεστές σε δυο μεταβλητές σε δυο ξεχωριστούς
υπολογισμούς (combination 1 & 2)
Ενώ οι δυο άλλες μέθοδοι εφαρμόζουν συντελεστές στις δυο μεταβλητές
ταυτόχρονα , σε έναν υπολογισμό , όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα :
49
Πίνακας 2.17 Κύριες μεταβλητές στις οποίες επιβάλλεται ο επιμέρους

συντελεστής ανάλογα με την μέθοδο σχεδιασμού
Κύρια μεταβλητή στην οποία επιβάλλεται ο επιμέρους συντελεστής στη μέθοδο σχεδιασμού …
Κατασκευή 1 2 3
Δράσεις ( ή
Δράσεις των κατασκευών ( ή εντάσεις )
Γενικά εντάσεις ) και
Ιδιότητες των και ιδιότητες των υλικών
αντιστάσεις
υλικών
Εντάσεις και Εντάσεις των κατασκευών και
Πρανή Δράσεις
αντιστάσεις ιδιότητες των υλικών
Πάσσαλοι Δράσεις ( ή
Δράσεις των κατασκευών ( ή εντάσεις )
και Αντίσταση εντάσεις ) και
και ιδιότητες των υλικών
αγκυρώσεις αντιστάσεις
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανάλυση αυτή είναι έγκυρη για τους επιμέρους συντελεστές
που δίνονται στον ΕΝ1997-1 . Η κάθε χώρα μπορεί να αλλάξει αυτούς τους
συντελεστές σε αυτούς του εθνικού της παραρτήματος .
2.10.1 Πρώτη μέθοδος σχεδιασμού
Η φιλοσοφία της πρώτης μεθόδου σχεδιασμού του Ευρωκώδικα 7 είναι να ελέγξει την
αξιοπιστία της θεμελίωσης σε δυο στάδια :
Σχήμα 2.20 Έλεγχος αντοχής με τη πρώτη μέθοδο σχεδιασμού , συνδυασμός 1
50
1) Αρχικά οι επιμέρους συντελεστές εφαρμόζονται στις δράσεις (μόνο) , ενώ οι αντοχές

του εδάφους και οι αντιστάσεις δεν έχουν κάποιο παράγοντα .
Αυτό επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας επιμέρους συντελεστές από τις ομάδες Α1 ,R1 και
M1 το οποίο καλείται ‘Combination 1’ όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα .
Οι σταυροί στο διάγραμμα υποδεικνύουν ότι οι ομάδες επιμέρους συντελεστών Μ1
και R1 είναι όλοι 1.0 και συνεπώς στις αντοχές του εδάφους και στις αντιστάσεις δεν
εφαρμόζεται ουσιαστικά κάποιος παράγοντας .
Ο σταυρός που εμφανίζεται στο Δa υποδεικνύει ότι οι ανοχές δεν εφαρμόζονται
κανονικά στις ονομαστικές διαστάσεις .
Σχήμα 2.21 Έλεγχος αντοχής με τη πρώτη μέθοδο σχεδιασμού , συνδυασμός 2

2) Κατά δεύτερον , οι επιμέρους συντελεστές εφαρμόζονται στις αντοχές του

εδάφους και στις μεταβλητές δράσεις , ενώ οι μη-μεταβλητές δράσεις και οι
αντιστάσεις δεν έχουν κάποιο παράγοντα .
Αυτό επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας επιμέρους συντελεστές από τις ομάδες Α2
,R2 και M1 το οποίο καλείται ‘Combination 2’ όπως παρουσιάζεται στο
παρακάτω σχήμα .
51
Και σε αυτή την περίπτωση οι σταυροί στο διάγραμμα υποδεικνύουν ότι οι

ομάδες των επιμέρους συντελεστών Α2 και R1 είναι όλοι 1.0 ( εκτός από αυτές
των μεταβλητών δράσεων ) και συνεπώς στις μη-μεταβλητές δράσεις
Οι αριθμητικές τιμές των επιμέρους συντελεστών που απαιτούνται στην πρώτη

μέθοδο σχεδιασμού , για μόνιμη και μεταβλητή κατάσταση σχεδιασμού , είναι :
Πίνακας 2.18 Οι αριθμητικές τιμές των επιμέρους συντελεστών που
απαιτούνται στην πρώτη μέθοδο σχεδιασμού , για μόνιμη και
μεταβλητή κατάσταση σχεδιασμού
Μέθοδος σχεδιασμού 1
A1 M1 R1 A2 M2 R1
Μόνιμες Δυσμενείς γG 1.35 1.0
δράσεις ( G) Ευμενείς γG,fav 1.0 1.0
Μεταβλητές Δυσμενείς γQ 1.5 1.3
δράσεις ( Q ) Ευμενείς γQ,fav 0 0
Συντελεστής διατμητικής
γφ 1.0 1.25
αντοχής ( tanφ )
Συνοχή σε καθεστώς
γc’ 1.0 1.25
ενεργών τάσεων ( c’ )
Αστράγγιστη διατμητική
γcu 1.0 1.4
αντοχή ( cu )
Αντοχή σε μονοαξονική
γqu 1.0 1.4
θλίψη (qu )
Φαινόμενο ειδικό βάρος ( γ ) γγ 1.0 1.0
Αντίσταση ( R ) γR 1.0 1.0
Στη πρώτη μέθοδο σχεδιασμού , οι επιμέρους συντελεστές εφαρμόζονται νωρίς στην
υπολογιστική διαδικασία ( στις δράσεις και στις ιδιότητες των υλικών ) κοντά στη
πηγή της αβεβαιότητας .
Εν συντομία , παρουσιάζεται σχηματικά ακολούθως η πρώτη μέθοδος σχεδιασμού :
Σχήμα 2.22 Ιεράρχηση των παραμέτρων για την πρώτη μέθοδο σχεδιασμού
52
2.10.2 Δεύτερη μέθοδος σχεδιασμού

Η φιλοσοφία της δεύτερης μεθόδου σχεδιασμού του Ευρωκώδικα 7 είναι να ελέγξει
την αξιοπιστία της θεμελίωσης εφαρμόζοντας επιμέρους συντελεστές στις δράσεις ή
στις εντάσεις και στις αντιστάσεις ταυτοχρόνως , ενώ στις αντοχές του εδάφους δεν
εφαρμόζεται κάποιος παράγοντας
Αυτό επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας επιμέρους συντελεστές από τις ομάδες Α1 ,R2 και
M1 όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα :
Σχήμα 2.23 Έλεγχος αντοχής με τη δεύτερη μέθοδο σχεδιασμού
- Οι σταυροί στο διάγραμμα υποδεικνύουν ότι οι ομάδες επιμέρους συντελεστών Μ1

είναι όλοι 1.0 και συνεπώς στις αντοχές του εδάφους δεν εφαρμόζεται ουσιαστικά
κάποιος συντελεστής .
- Ο σταυρός που εμφανίζεται στο Δa υποδεικνύει ότι οι ανοχές δεν εφαρμόζονται
κανονικά στις ονομαστικές διαστάσεις .
Οι αριθμητικές τιμές των επιμέρους συντελεστών που απαιτούνται στην δεύτερη

53

απαιτούνται στην δεύτερη μέθοδο σχεδιασμού , για μόνιμη και
μεταβλητή κατάσταση σχεδιασμού
A1 M1 R2
Δυσμενείς γG 1.35
Μόνιμες δράσεις ( G)
Ευμενείς γG,fav 1.0
Μεταβλητές δράσεις Δυσμενείς γQ 1.5
(Q) Ευμενείς γQ,fav 0
Ιδιότητες υλικών ( Χ ) γM 1.0
Φέρουσα ικανότητα (Rv) γRv 1.4
Αντίσταση σε ολίσθηση (Rh) γRh 1.1
Αντίσταση του εδάφους σε
γRe 1.4
αντιστηριζόμενες κατασκευές
Αντίσταση του εδάφους στα πρανή γRe 1.1
Εν συντομία , παρουσιάζεται σχηματικά ακολούθως η δεύτερη μέθοδος σχεδιασμού :

Σχήμα 2.24 Ιεράρχηση των παραμέτρων για την δεύτερη μέθοδο σχεδιασμού
Στη δεύτερη μέθοδο σχεδιασμού , οι επιμέρους συντελεστές εφαρμόζονται όσο πιο

αργά γίνεται στην υπολογιστική διαδικασία , στις εντάσεις και στις αντιστάσεις .
2.10.3 Τρίτη μέθοδος σχεδιασμού

Η φιλοσοφία της τρίτης μεθόδου σχεδιασμού του Ευρωκώδικα 7 είναι να ελέγξει την
αξιοπιστία της θεμελίωσης εφαρμόζοντας επιμέρους συντελεστές στις δυνάμεις των
κατασκευών και στις ιδιότητες των υλικών ταυτοχρόνως , ενώ στις αντοχές του
εδάφους και στις αντιστάσεις δεν εφαρμόζεται κάποιος παράγοντας Αυτό
επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας επιμέρους συντελεστές από τις ομάδες Α1 ,Α2 ,Μ2 και
R3 όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα .
54
Σχήμα 2.25 Έλεγχος αντοχής με τη τρίτη μέθοδο σχεδιασμού

- Οι σταυροί στο διάγραμμα υποδεικνύουν ότι οι ομάδες επιμέρους συντελεστών R3

είναι όλοι 1.0 και συνεπώς στις περισσότερες αντιστάσεις δεν εφαρμόζεται ουσιαστικά
κάποιος παράγοντας .
- Ο σταυρός που εμφανίζεται στο Δa υποδεικνύει ότι οι ανοχές δεν εφαρμόζονται
κανονικά στις ονομαστικές διαστάσεις
Οι αριθμητικές τιμές των επιμέρους συντελεστών που απαιτούνται στην δεύτερη

απαιτούνται στην Τρίτη μέθοδο σχεδιασμού , για μόνιμη και μεταβλητή
κατάσταση σχεδιασμού
A1 A2 M2 R3
Δυσμενείς γG 1.35 1.0
Μόνιμες δράσεις ( G)
Ευμενείς γG,fav 1.0 1.0
Μεταβλητές δράσεις Δυσμενείς γQ 1.5 1.3
(Q) Ευμενείς γQ,fav 0 0
Συντελεστής διατμητικής αντοχής ( tanφ ) γφ 1.25
Συνοχή σε καθεστώς ενεργών τάσεων ( c’ ) γc’ 1.25
Αστράγγιστη διατμητική αντοχή ( cu ) γcu 1.4
Αντοχή σε μονοαξονική θλίψη (qu ) γqu 1.4
Φαινόμενο ειδικό βάρος ( γ ) γγ 1.0
Αντίσταση ( R ) ( εκτός από διατμητική
γR 1.0
αντίσταση πασσάλου σε εφελκυσμό )
Διατμητική αντίσταση πασσάλου σε
γR,st 1.1
εφελκυσμό
55
Στη τρίτη μέθοδο σχεδιασμού , οι επιμέρους συντελεστές εφαρμόζονται νωρίς στην

υπολογιστική διαδικασία ( στις δράσεις και στις ιδιότητες των υλικών ) αλλά – σε
αντίθεση με τη πρώτη μέθοδο – σε ένα μόνο στάδιο .
Εν συντομία , παρουσιάζεται σχηματικά ακολούθως η τρίτη μέθοδος σχεδιασμού :
Σχήμα 2.26 Ιεράρχηση των παραμέτρων για την τρίτη μέθοδο σχεδιασμού
2.10.4 Διάκριση των δομικών και γεωτεχνικών δράσεων στη τρίτη μέθοδο
Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της τρίτης μεθόδου σχεδιασμού είναι η διάκριση των
δομικών και γεωτεχνικών δράσεων – μεγαλύτεροι συντελεστές εφαρμόζονται στους
πρώτους από ότι στους δεύτερους , υποδηλώνοντας μεγαλύτερη αβεβαιότητα στις
τιμές τους .
Μια γεωτεχνική δράση ορίζεται ως :
Δράση μεταφερόμενη στην κατασκευή :
- από το έδαφος ,
- το στάσιμο νερό ή
- το υπόγειο νερό
-
Ο ευρωκώδικας 7 δεν ορίζει αναλυτικά τι είναι μια δομική δράση , αλλά υπαινίσσεται
ότι είναι μια δράση που δεν είναι γεωτεχνική .
Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει διάφορους εναλλακτικούς ορισμούς για τις
‘γεωτεχνικές δράσεις’ και τις εφαρμόζει στις κατάλληλες καταστάσεις σχεδιασμού
56
Πίνακας 2.21 Εναλλακτικοί ορισμοί για τις ‘γεωτεχνικές δράσεις’ και εφαρμογή
τους στις κατάλληλες καταστάσεις σχεδιασμού
Σκυρόδεμα Επίχωμα στη/στο.. Κυκλοφορία
Ορισμός γεωτεχνικών
σε τοίχο / Πίσω από τον
δράσεων Θεμελίωση Τοίχο Στέψη
θεμελίωση τοίχο
Μεταφερόμενη στην
κατασκευή από το No (STR) Yes* (GEO) Yes* (GEO) Yes (GEO) Yes* (GEO)
έδαφος
Σχεδιαστική οδηγία# STR STR GEO STR GEO
Έδαφος ή βράχος No (STR) Yes (GEO) Yes (GEO) No (STR) No (STR)
Κάτω από την
επιφάνεια του Yes (STR) Yes (STR) Yes (STR) No (GEO) No (GEO)
εδάφους
Αβεβαιότητα
No (GEO) No (GEO) No (GEO) Yes (STR) Yes (STR)
μεγέθους*
#
H επιλογή έγινε στον Ευρωκώδικα 7 ‘Σχεδιαστική οδηγία’
*Δεν είναι ξεκάθαρο ένα πρέπει να είναι Yes ή No
2.10.5 Επιλογή της μεθόδου σχεδιασμού από διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες

Το πρώτο μέρος ευρωκώδικας 7 επιτρέπει κάθε χώρα καθορίσει στο εθνικό της
παράρτημα ποια μέθοδο σχεδιασμού πρέπει να χρησιμοποιείται . Οι επιλογές των
χωρών για πρανή παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα :
Σχήμα 2.27 Εθνική επιλογή μεθόδου σχεδιασμού για τα πρανή
57
Όπως φαίνεται παραπάνω :

- η πιο διαδεδομένη μέθοδος είναι η DA3 (υιοθετήθηκε από το 65% των χωρών)
- ακολουθεί η DA1 (25%) ενώ
- μόνο η Ισπανία επέλεξε τη μέθοδο DA2 .
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ιρλανδία επιτρέπει τη χρησιμοποίηση και των τριών
μεθόδων σχεδιασμού
Η μέθοδοι DA1 και DA3 δίνουν σχεδόν ίδια αποτελέσματα όταν εφαρμόζονται για την
ευστάθεια πρανών , έτσι σχεδόν όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει κοινή
μέθοδο για το συγκεκριμένο ζήτημα .
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τις επιλογές των χωρών για τις υπόλοιπες
γεωτεχνικές κατασκευές (εκτός πρανών)
Σχήμα 2.28 Εθνική επιλογή μεθόδου σχεδιασμού για τις υπόλοιπες

γεωτεχνικές κατασκευές (εκτός πρανών)
58
Σε αυτή την περίπτωση παρατηρούμε ότι :

- η δημοφιλέστερη μέθοδος είναι η DA2 (55%)
- ακολουθεί η DA1 (35%) και
- λιγότερο δημοφιλής είναι η DA3 (10%)
Και σε αυτή την περίπτωση η Ιρλανδία επιτρέπει τη χρησιμοποίηση και των τριών
μεθόδων σχεδιασμού
Αυτός ο διαχωρισμός των Ευρωπαϊκών χωρών αντανακλά την προσωπική
παράδοση και συμβολή κάθε χώρας στη γεωτεχνική μηχανική .
59
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΣΕ ΑΜΜΟ l ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
3. Επιφανειακή θεμελίωση με κατακόρυφο κεντρικό φορτίο σε πυκνή άμμο

Η τετραγωνική επιφανειακή θεμελίωση που φαίνεται στο παρακάτω σχήμα έχει
κατασκευαστεί με σκυρόδεμα ειδικού βάρους 25 kN/m3 και έχει βάθος θεμελίωσης
0.8 m.Η επιφάνεια του εδάφους μπορεί αξιόπιστα να θεωρηθεί κάτω από κάθε
κατακερματισμένο έδαφος .
Η θεμελίωση απαιτείται να υποστηρίξει τα παρακάτω χαρακτηριστικά φορτία :
Μόνιμο : Κατακόρυφο Gv,k = 1000 kN , εξαιρώντας το ίδιο βάρος
Οριζόντιο Gh,k = 0
Μεταβλητό : Κατακόρυφο Qv,k = 750 kN
Οριζόντιο Qh,k = 0
Το έδαφος αποτελείται από πυκνή άμμο φαινόμενου ειδικού βάρους 20 kN/m3 και
κοντά στο 100% σχετική πυκνότητα .Ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας βρίσκεται στα
6 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Το ποσοστό υγρασίας πάνω από τον
υδροφόρο ορίζοντα είναι 11% και ο βαθμός κορεσμού 71% . Το βραχώδες
υπόβαθρο βρίσκεται σε βάθος 8 m .
Στο παρακάτω σχήμα 1.1 δίνεται οι τοποθεσίες των τεσσάρων γεωτρήσεων της επί
τόπου δοκιμής CPT . Τα αποτελέσματα των τεσσάρων δοκιμών CPT δίνονται
ξεχωριστά στο σχήμα 1.2 .
Ζητείται το πλάτος της τετραγωνικής θεμελίωσης με μέγιστη επιτρεπτή καθίζηση τα
25mm σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 7 .Δεν χρειάζεται να ληφθούν υπόψη οι δράσεις
λόγο παγετού και βλάστησης . Η διάρκεια ζωής της θεμελίωσης να ληφθεί 50 χρόνια.
60
Σχήμα 1.1
Σχήμα 1.2
61
62

3.2.1 Εκτίμηση χαρακτηριστικής τιμής από τα αποτελέσματα της γεωτεχνικής
έρευνας
Για την εκτίμηση της χαρακτηριστικής τιμής της αντίσταση αιχμής του κώνου (qc, κ)
της δοκιμής CPT χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των τεσσάρων γεωτρήσεων και
ακολουθήθηκε η παρακάτω διαδικασία .
Σ’ ένα υπολογιστικό φύλλο excel εισήχθησαν τα δεδομένα των τεσσάρων
γεωτρήσεων ,υπολογίστηκε ο μέσος όρος της αντίστασης αιχμής και σχεδιάστηκε το
συνολικό διάγραμμα σε συνάρτηση με το βάθος .
qc (kPa)
0 5 10 15 20 25 30
0
Τιμές από τις
CPT
1 μετρήσεις
Γραμμική
3
(Τιμές από
Βάθος (m)
τις CPT
μετρήσεις)
4
y = 0.5262x - 4.9841
9 R² = 0.8952
Για την εγκυρότερη εκτίμηση της χαρακτηριστικής τιμής του παραπάνω μεγέθους
επιλέχθηκε η μέθοδος της στατιστικής και συγκεκριμένα η διαδικασία υπολογισμού
για παραμέτρους που μεταβάλλονται με το βάθος όπως παρουσιάσθηκε στο
63
κεφάλαιο 2.9.10 . Το διάγραμμα που προέκυψαν ακολουθώντας την συγκεκριμένη

μεθοδολογία είναι το εξής :
qc (kPa)
0 5 10 15 20 25 30
0
Xk για 5%
ποσοστημόριο
ανώτερου
ορίου
1
2 Xk για 5%
κατώτερου
ορίου
Xk για 50%
Βάθος (m)
4
ανώτερου
ορίου
Xk για 50%
κατώτερου
6 ορίου
7
Xk χωρίς
επιρροή
σφάλματος εν
Με τη χρήση του παραπάνω διαγράμματος και έπειτα από συζήτηση με την κα.
Θεοδώρα Τίκα , συναποφασίστηκε να εκλεγεί ως χαρακτηριστική τιμή η qc,k = 18 MP
64

Σύμφωνα με το παράρτημα C του Ευρωκώδικα για τη χαρακτηριστική τιμή της
γωνίας τριβής φ΄ ισχύει :
Χαρακτηριστική τιμή γωνίας φ΄ = 13,5 × log qc,k + 23 = 40º
Ενώ για το μέτρο ελαστικότητας ισχύει :
Ε = 2.5 * qc,k = 45 MPa
O παρακάτω πίνακας χρησιμοποιήθηκε για να ελεγχθεί εάν τα αποτελέσματα

εμπειρικών μεθόδων συμφωνούν με τα αποτελέσματα που προέκυψαν
χρησιμοποιώντας τις σχέσεις από το παράρτημα του Ευρωκώδικα.
65

Στοιχεία Θεμελίωσης και εδαφικές παράμετροι
Στοιχεία θεμελίωσης
Τύπος Μεμονωμένο πέδιλο

Μήκος πεδίλου L(m) 2,4
Πλάτος πεδίλου Β (m) 2,4
Εμβαδόν πεδίλου Α(m2) 5,76
Βάθος θεμελίωσης D(m) 0,8
Ειδικό βάρος σκυροδέματος, γc (kN/m3) 25
Υδροφόρος ορίζοντας zw (m) 6

Ειδικό βάρος νερού γw(kN/m3) 9,81
Εδαφικές παράμετροι Εδάφους
Τύπος: Πυκνή άμμος

Συνοχή c'k (kPa) 0
Γωνία τριβής φ΄k(ο) 40,000
Ειδικό βάρος γ(kN/m3) 22
Μέτρο Ελαστικότητας Ε΄ (MPa) 45,000
Χαρακτηριστικές τιμές
66
Η μέθοδος σχεδιασμού που επιλέχθηκε είναι η DA-2 που χρησιμοποιείται στον

Ελλαδικό χώρο και αποτελείται από τον συνδυασμό των επιμέρους συντελεστών
όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα :
Μέθοδος Σχεδιασμού
DA-2*
Ed = γΕ •E(FK, XK) ≤ Rd = (1/γR) •R(FK, XK)

ή ισοδύναμα
Ed = E(γF •FK, XK) ≤ Rd = (1/γR)• R(FK, XK)
Συνδυασμός επιμέρους συντελεστών

Α1 "+" Μ1 "+" R2
γF≥1 γΜ=1 γR≥1
Μειώνονται οι αντιστάσεις
Αυξάνονται οι δράσεις
Οι αριθμητικές τιμές των επιμέρους αυτών συντελεστών παρουσιάζονται αναλυτικά

στον παρακάτω πίνακα :
Έλεγχος υπέρβασης της κατακόρυφης φέρουσας ικανότητας GEO
Επιμέρους συντελεστές
ΕΝ1997-1 Annex A (Πίνακας Α.3) γF = γΕ
Δράση Σύμβολο A1 A2
Μόνιμη Δυσμενής γG 1,35 1
Ευμενής 1 1
Μεταβλητή Δυσμενής γQ 1,5 1,3
Ευμενής 0 0
DA-2*
ΕΝ1997-1 Annex A (Πίνακας Α.4) γ Μ

Εδαφική παράμετρος Σύμβολο Μ1 M2
Γωνία τριβής * γφ΄ 1 1,25
Ενεργός συνοχή γc΄ 1 1,25
Αστράγγιστη διατμητική αντοχή γcu 1 1,4
Αστράγγιστη αντοχή γqu 1 1,4
Ειδικό βάρος γf 1 1
* ο συντελεστής εφαρμόζεται στο tanφ'
ΕΝ1997-1 Annex A (Πίνακας Α.5) γ R

Αντίσταση Σύμβολο R1 R2 R3
Αντοχή γR;v 1 1,4 1
Ολίσθηση γR;h 1 1,1 1
67
Από τα δεδομένα του προβλήματος οι χαρακτηριστικές τιμές των φορτίων είναι οι

ακόλουθες :
Φορτία
Χαρακτηριστικές Τιμές Φορτίων
Μόνιμο κατακόρυφο χωρίς τη θεμελίωση Gk (kN) 1000

Μεταβλητό κατακόρυφο (στην κορυφή της θεμελίωσης) Qvk (kN) 750
Μόνιμο οριζόντιο Hk (kN) 0
Μεταβλητό οριζόντιο (σε Η(m) πάνω από τη θεμελίωση) Qhk (kN) 0
Ύψος επιβαλλόμενου μεταβλητού οριζόνιου φορτίου H (m) 0
δηλαδή εκκεντρότητα
Χαρακτηριστικές τιμές κατά το πλάτος Β
Φορτίο θεμελίωσης Gpad-k (kN) 115,2
Μόνιμο κατακόρυφο με τη θεμελίωση ΣGk (kN) 1115,2
Άνωση λόγω νερού
Άνωση ΣPwk (kN) 0
Η τελική δράση σχεδιαμού Fd σε μόνιμες και τυχηματικές καταστάσεις δίνεται από τον τύπο :
Δευτερεύουσα μεταβλητή
δράση
Δεσπόζουσα μεταβλητή
δράση
Συντελεστής μεταβλητών δράσεων
Και στη συγκεκριμένη περίπτωση μετατρέπεται σε :

Vd = γG * ( Gk + γc*A*d) + γQ * Qk
Όπου :
- γc : ειδικό βάρος σκυροδέματος
- Α : εμβαδόν τετραγωνικής διατομής
- d : πάχος πέδιλο
68
Υπολογισμός φέρουσας ικανότητας σε στραγγιζόμενες συνθήκες
Η γενική σχέση που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της φέρουσας

ικανότητας στις συγκεκριμένες συνθήκες είναι :
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα :

Αφού η συνοχή του εδάφους είναι μηδενική και δεν έχω οριζόντια φόρτιση
Οι απαιτούμενοι συντελεστές υπολογιστήκαν με την χρήση του υπολογιστικού

φύλλου excel και παρουσιάζονται συνοπτικά στους παρακάτω πίνακες :
Συντελεστές φέρουσας ικανότητας Συντελεστές σχήματος
Νq Νc Νγ sq sc sγ
64,1952 - 106,054 1,643 - 0,700
Συντελεστές κλίσης της επιφάνειας θεμελίωσης

bq bc bγ
1,0000 1,0000 1,0000
69
Συντελεστές λοξότητας φόρτισης λόγω οριζόντιου φορτίου

m iq ic iγ
1,5 1,0000 1,0000 1,0000
Σύμφωνα με την μέθοδο σχεδιασμού DA-2 ο έλεγχος της οριακής κατάστασης γίνεται
με την ακόλουθη σχέση :
Με την χρήση του υπολογιστικού φύλλου excel και έπειτα από επαναληπτική
διαδικασία η κρίσιμη τιμή πλάτους τετραγωνικού πέδιλου για την οποία ικανοποιείται
ο έλεγχος είναι :
Έλεγχος Απαιτούμενο
Rd (kN) Vd(kN) Rd - Vd (kN) > 0 (?) Β(m)
R / A' (kPa) 1107,225005 2660,108075 2539,8675 120,2405749 1,55
`
Τιμή σχεδιασμού της

αντίστασης του εδάφους Τιμή της τελικής
(φέρουσα ικανότητα) δράσης σχεδιαμού
Πριν την τελική εκλογή πλάτους τετραγωνικού πέδιλου έπρεπε να ελεγχθεί και ο
περιορισμός σχετικά με την μέγιστη επιτρεπόμενη καθίζηση ο οποίος επέβαλε οριακή
τιμή Δhοριακή= 25 mm .
3.3.2 Έλεγχος οριακής κατάστασης λειτουργικότητας – υπολογισμός
καθίζησης
Σύμφωνα με την μέθοδο σχεδιασμού DA-2 ο έλεγχος της οριακής κατάστασης
λειτουργικότητας γίνεται με την ακόλουθη σχέση :
Σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 7 ο υπολογισμός της καθίζησης υπολογίζεται ως εξής :
70
Όπου :
- q : επιβαλλόμενο φορτίο
- Β : πλάτος πέδιλου
- Ε΄s: μέτρο ελαστικότητας
- ν΄ : λόγος Poisson
- I : συντελεστής επιρροής σχήματος
Παρατίθενται ακολούθως οι πίνακες με τις αριθμητικές τιμές για την επιλογή των
συντελεστών :
Συνοπτικά οι τιμές που προέκυψαν είναι :
I= 1,12
ν' = 0,3
Ε' (ΚPa) = 45000
Β΄=2,4 m για το οποίο η καθίζηση λαμβάνει τιμή ΔH = 0,02482 m = 24,8 mm
Σχηματικά :
ΔΗ= 0,024824 Οριακή τιμή : Δhοριακή = 0.025 m
71
Τελικά επιλέγεται η τιμή πλάτους τετραγωνικού πέδιλου Β=2,4m ώστε να

ικανοποιείται η απαίτηση της κατάστασης λειτουργικότητας , η οποία στο
συγκεκριμένο παράδειγμα είναι η δυσμενέστερη .
Πλάτος πέδιλου
Για την σύγκριση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκε ως πηγή δεδομένων τα

αποτελέσματα από διάφορες ερευνητικές ομάδες όπως παρουσιάσθηκαν στο 2 ο
Διεθνές Συνέδριο για την Αξιολόγηση του Ευρωκώδικα 7 ,Παβία, Ιταλία ,Απρίλιος
2010.
Από το παραπάνω διάγραμμα παρατηρούμε τα εξής :

- Η τιμή πλάτους πέδιλου που προέκυψε για την οριακή κατάσταση αστοχίας
συμπίπτει σχεδόν ακριβώς με τον μέσο όρο των αποτελεσμάτων καθώς
διαφέρει μόλις 5 cm .
- Η τιμή πλάτους πέδιλου που προέκυψε για την οριακή κατάσταση
λειτουργικότητας βρίσκεται εντός των οριακών τιμών των αποτελεσμάτων (0,4-
2,6m) ωστόσο διαφέρει από την μέση τιμή πράγμα φυσιολογικό μιας και
παρατηρείται μεγάλη διακύμανση στις τιμές που προκύπτουν από την
κατάσταση SLS .
72
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΣΕ ΑΡΓΙΛΟ l ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
4. Επιφανειακή θεμελίωση με κεκλιμένο έκκεντρο φορτίο σε άργιλο

Η τετραγωνική επιφανειακή θεμελίωση που φαίνεται στο παρακάτω σχήμα , με
βάθος θεμελίωσης 0.8 m , απαιτείται να μπορεί να παραλάβει τα ακόλουθα
χαρακτηριστικά φορτία :
Μόνιμο : Κατακόρυφο Gv,k = 1000 kN , εξαιρώντας το βάρος της

θεμελίωσης
Οριζόντιο Gh,k = 0
Μεταβλητό : Κατακόρυφο Qv,k = 750 kN
Οριζόντιο Qh,k =500 kN , σε ύψος 2 m πάνω από τη

θεμελίωση
Φαινόμενο βάρος σκυροδέματος γc = 25 kN/m3
Τα μεταβλητά φόρτια είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους .
Το έδαφος αποτελείται από άργιλο . Στο σχήμα 2.1 παρουσιάζεται η θέση όπου
διενεργήθηκαν 5 γεωτρήσεις SPT , ενώ οι τιμές Ν που αποκτήθηκαν από τις SPT
παρουσιάζονται στο σχήμα 2.2 . Στο σχήμα 2.3 απεικονίζεται το ποσοστό υγρασίας
73
σε διάφορα βάθη . To έδαφος έχει φαινόμενο ειδικό βάρος 21.4 kN / m3 και το

επίπεδο του υδροφόρου ορίζοντα βρίσκεται σε βάθος 1.0 m κάτω από την επιφάνεια
του εδάφους. Ζητείται να υπολογιστεί το πλάτος θεμελίωσης για σχεδιασμό
σύμφωνα με τις διατάξεις του Ευρωκώδικα 7 , με την υπόθεση ότι η θεμελίωση είναι
μιας συμβατικής κατασκευής από σκυρόδεμα . Η διάρκεια ζωής της κατασκευής να
θεωρηθούν τα 50 χρόνια .
Σχήμα 2.1 Θέσεις των SPT γεωτρήσεων
Σχήμα 2.2 Τιμές Ν που καταγράφηκαν στο πεδίο
74
Σχήμα 2.3 Ποσοστό υγρασίας σε διάφορα βάθη
Σχήμα 2.4 Γεώτρηση 1
75
76
77

έρευνας
Για την εκτίμηση της χαρακτηριστικής τιμής του μεγέθους NSPT της δοκιμής SPT
χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των πέντε γεωτρήσεων και ακολουθήθηκε η
παρακάτω διαδικασία .
Σ’ ένα υπολογιστικό φύλλο excel εισήχθησαν τα δεδομένα των πέντε γεωτρήσεων,
υπολογίστηκε ο μέσος όρος της τιμής του μεγέθους NSPT και σχεδιάστηκε το
συνολικό διάγραμμα σε συνάρτηση με το βάθος .
ΝSPT-ΒΑΘΟΣ
0 10 20 30 40
N-SPT 5 0 60 70 80 90
0,0
1,0
2,0
ΜΟ Δοκιμων Spt
3,0
4,0
ΒΑΘΟΣ
5,0
6,0
Γραμμική (ΜΟ
Δοκιμων Spt)
7,0
y = 0,1494x - 5,185
8,0
9,0
78
ΝSPT-ΒΑΘΟΣ
N-SPT
0 20 40 60 80 100 120
0,0
Χκ 5% ποσοστμόριο
ανώτερου ορίου
1,0
κατώτερου ορίου
2,0
3,0
4,0
Χκ χωρίς το σφάλμα
εν
ΒΑΘΟΣ
5,0
Γραμμική (Χκ 5%
ποσοστμόριο
ανώτερου ορίου)
6,0
κατώτερου ορίου)
7,0
κατώτερου ορίου)
8,0
ανώτερου ορίου)
9,0
Γραμμική (Χκ χωρίς το
σφάλμα εν)
10,0
79
Με τη χρήση του παραπάνω διαγράμματος και έπειτα από συζήτηση με την κα

Θεοδώρα Τίκα , συναποφασίστηκε να εκλεγεί ως χαρακτηριστική τιμή η N SPT = 62 .
Για τον υπολογισμό της αστράγγιστης διατμητικής αντοχής χρησιμοποιείται η τιμή Ν60
η οποία είναι η διορθωμένη ως προς την ενέργεια τιμή NSPT .
N60 = NSPT * CΕ = 62 * 0.9 = 55.8 Όπου CΕ = 0.9 , παράγοντας διόρθωσης για

την ενέργεια
Από το διάγγραμμα stroud (1974) :
cu = f1 * (N60) Έτσι τελικά :
Cu = 6.5 *55,8 = 362.7 Kpa
Για PI = 14 , από το διάγραμμα : f1 = 6.5
Όπου PI = WL - PL
Για να ελεγχθεί εάν τα αποτελέσματα εμπειρικών μεθόδων συμφωνούν με τα

αποτελέσματα που προέκυψαν χρησιμοποιώντας τις παραπάνω σχέσεις ,
χρησιμοποιήθηκαν τα αποτελέσματα από τον πίνακα (Terzaghi ,1996) σύμφωνα με
τον οποίο :
Κατάσταση εδάφους NSPT Cu(kPa)
Σκληρό >30 >200

Σύμφωνα με την μέθοδο σχεδιασμού DA-2 ο έλεγχος της οριακής κατάστασης γίνεται
με την ακόλουθη σχέση :
80
Τύπος Μεμονωμένο πέδιλο

Μήκος πεδίλου L(m) 2,43
Πλάτος πεδίλου Β (m) 2,43
Βάθος θεμελίωσης D(m) 0,8
2.0 m
Υδροφόρος ορίζοντας zw (m) 1

Ειδικό βάρος νερού γw(kN/m3) 9,81
Εδαφικές παράμετροι Έδαφος Α
Τύπος: Άργιλος
Συνοχή cu (kPa) 362,7
81

DA-2*


Α1 "+" Μ1 "+" R2


Ευμενής 1 1
Ευμενής 0 0
DA-2*


82

Φορτία
Μόνιμο κατακόρυφο χωρίς τη θεμελίωση Gk (kN) 1000

Μεταβλητό κατακόρυφο (στην κορυφή της θεμελίωσης) Qvk (kN) 750
Μόνιμο οριζόντιο Hk (kN) 0
Μεταβλητό οριζόντιο (σε Η(m) πάνω από τη θεμελίωση) Qhk (kN) 500
Ύψος επιβαλλόμενου μεταβλητού οριζόνιου φορτίου H (m) 2
Φορτίο θεμελίωσης Gpad-k (kN) 20
Μόνιμο κατακόρυφο με τη θεμελίωση ΣGk (kN) 1020
Η τελική δράση σχεδιαμού Fd σε μόνιμες και μεταβλητές καταστάσεις δίνεται από τον τύπο :
Δεσπόζουσα μεταβλητή δράση

Δευτερεύουσα μεταβλητή δράση
Συντελεστής μεταβλητών δράσεων
83
Και στη συγκεκριμένη περίπτωση μετατρέπεται σε :

Vd = γG * ( Gk + γc*A*d) + γQ * Qk1 + γQ * ψ0,1 * Qk2
Όπου :
- γc : ειδικό βάρος σκυροδέματος
- Α : εμβαδόν τετραγωνικής διατομής
- d : πάχος πέδιλου
Υπολογισμός φέρουσας ικανότητας σε αστράγγιστες συνθήκες
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα , για αστράγγιστη φόρτιση , στον Ευρωκώδικα 7 :
Για τη φέρουσα ικανότητα ισχυέι : qu = 5.14 * Cu*Sc*ic*bc + po
Όπου Νc = 5.14 για φ = 0 , στην αστράγγιστη φόρτιση

Νc , συντελεστής που μεταβάλλεται με τη γωνία φ
Συντελεστής μορφής της θεμελίωσης s c

Sc = 1 +0.2B/L = 1 = 0.2 =
1,2
Συντελεστής κλίσης του φορτίου ic

ic = 0.5 +0.5(1-H/BLCu)^0.5 =
0,937761746
Συντελεστές κλίσης της επιφάνειας θεμελίωσης b c

bq bc bγ
Όπου ω είναι η κλίση της βάσης θεμελίου σε ακτίνια - 1 - 2ω/(π+2) -
- 1 -
84
Ολική επιφόρτηση p o
po = γ1 * D = 21.4 * 0.8 =
17,12
Έτσι τελικά για τη φέρουσα ικανότητα :

qu = 5.14 * Cu*Sc*ic*bc + po
qu = 5.14 * 362.7 *1.2 * 0.938 * 1 + 17.12
qu = 2115.018312
Άρα η κατακόρυφη αντίσταση σχεδιασμού :

Rvd = qu * B' * L' / γRv
Rvd = 2115.018312 * A' / 1.4
Για την εύρεση της δυσμενέστερης περίπτωσης φόρτισης χρησιμοποιήθηκαν

διαφορετικές τιμές του συντελεστή συνδυασμού ψ ορίζοντας την κάθε μία μεταβλητή
δράση πότε ως δεσπόζουσα και πότε ως δευτερεύουσα .
Διάφοροι συνδιασμοί φορτίσεων ώστε να εντοπιστεί ο κρίσιμος συνδιασμός
γG γQ ψ0,1 Vd(kN) Μd (kNm) eB B' (m) L' (m) A' (m2) B/3-e B>0
Δυσμενής φόρτιση 1,35 1,5 1 3225,00 1500,00 0,465 1,50 1,50 2,25 0,34 1
1,35 1,5 0,7 3000,00 1500,00 0,500 1,43 1,43 2,04 0,31 2
Ευμενής φόρτιση 1 1,5 1 2875,00 1500,00 0,522 1,39 1,39 1,92 0,29 3
Δυσμενής φόρτιση 1,35 1,5 0,7 2639,00 1500,00 0,568 1,29 1,29 1,67 0,24 4
1,35 1,5 1 2976,50 1500,00 0,504 1,42 1,42 2,02 0,31 5
Η επιφόρτιση στην επιφάνεια του εδάφους (ευμενής δράση) qκ (kPa) 0
Έλεγχος Έλεγχος Απαιτούμενο

Rd (kN) Vd (kN) Rd - Vd (kN) > 0 (?) B/3-e B >0 (?) Β(m)
R / A' (kPa) 1 3737,12 3225,00 512,12 0,37 2,50

2 3179,94 3000,00 179,94 0,32 2,45
3 2904,29 2875,00 29,29 0,29 2,43
4 2691,29 2639,00 52,29 0,25 2,47
5 3055,27 2976,50 78,77 0,31 2,43
Έλεγχος φέρουσας ικανότητας και εκλογή του απαιτούμενου πλάτους πεδίλου : L = 2.43 m
85

2010.
Ταυτότητα Απάντησης Μέθοδος Σχεδιασμού Πλάτος πέδιλου (m)
3 DA-1 3,5
6 DA-3 2,1
57 DA-1 3,1
60 DA-1 3,7
44 DA-3 2,28
65 DA-1 3,2
85 DA-2 2,7
110 DA-3 2,35
Βαγγελής-Παλπάνης DA-2 2,43
Συμπεράσματα :
- Η τιμή πλάτους πέδιλου που προέκυψε για την οριακή κατάσταση
αστοχίας θεωρείται αξιόπιστη καθώς έχει μικρή διακύμανση από το
σύνολο τον απαντήσεων
- Συγκεκριμένα απέχει μόλις 27 cm από την απάντηση η οποία
προέκυψε χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο σχεδιασμού DA-2
- Ενώ η διακύμανση από τις απαντήσεις που προέκυψαν όπου είχε
χρησιμοποιηθεί διαφορετική μέθοδος σχεδιασμοί είναι αναμενόμενα
μεγαλύτερη η μικρότερη .
86
ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΜΕ ΦΡΕΑΤΟΠΑΣΣΑΛΟΥΣ ΣΕ ΑΜΜΟ l ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
5. Θεμελίωση με φρεατοπασσάλους σε άμμο

Ένα κτίριο πρόκειται να θεμελιωθεί με τη χρήση φρεατοπασσάλων διαμέτρου 450
mm που θα εδράζονται σε μεσαίας πυκνότητας έως πυκνή άμμο και τα κέντρα τους
απέχουν απόσταση 2m μεταξύ τους. Οι πάσσαλοι τοποθετούνται με προσωρινή
επένδυση , γεμίζοντας την με νερό και τσιμέντο την ίδια μέρα με την εκσκαφή . Κάθε
πάσσαλος μεταφέρει χαρακτηριστικό κατακόρυφο μόνιμο φορτίο 300 κΝ και
χαρακτηριστικό κατακόρυφο μεταβλητό φορτίο ίσο με 150 κΝ . Η συγκεκριμένη
κατασκευή είναι μικρή οπότε δεν θα χρησιμοποιηθούν επαναληπτικές φορτίσεις .
Θεωρείται ότι η καθίζηση στην λειτουργία της κατασκευής δεν θα επηρεάσει τον
σχεδιασμό .
Η άμμος είναι Πλειστόκαινος λεπτή και μεσαία άμμος . Η έδραση είναι ουσιαστικά
οριζόντια . Η άμμος καλύπτεται από Ολόκαινα στρώματα χαλαρής άμμου , μαλακής
αργίλου και τύρφης . Μία δοκιμή CPT εκπονήθηκε σε απόσταση 5 m από από την
κατασκευή για να αναγνωριστεί το εδαφικό προφίλ . Η CPT εκτελέστηκε και
αξιολογήθηκε σύμφωνα με τον DIN 4094:2002 χρησιμοποιώντας αιχμή 10 cm2 χωρίς
μετρήσεις για την τριβή και την πίεση των πόρων του νερού . Η επιφάνεια του
εδάφους είναι περίπου ΝΝ +2,5 m (NN = επίπεδο αναφοράς) και ουσιαστικά
οριζόντιος . Ο υδροφόρος ορίζοντας είναι περίπου 1,4 m κάτω από την επιφάνεια του
εδάφους.
Χρησιμοποιώντας τον Ευρωκώδικα 7 , να υπολογίσετε το μήκος σχεδιασμού των πασσάλων

όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα .
87
Σχήμα . 3.1
88

έρευνας
Για την εκτίμηση της χαρακτηριστικής τιμής της αντίσταση αιχμής του κώνου (qc, κ)
της δοκιμής CPT χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα της παραπάνω γεώτρησης και
ακολουθήθηκε η παρακάτω διαδικασία .
Σ’ ένα υπολογιστικό φύλλο excel εισήχθησαν τα δεδομένα της γεώτρησης και
συγκεκριμένα η αντίσταση αιχμής και σχεδιάστηκε το συνολικό της διάγραμμα σε
συνάρτηση με το βάθος όπως φαίνεται στο ακόλουθο σχήμα:
0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 qc 10,00 12,00 14,00 16,00 18,00
0
y = 0,1715x + 0,4046
y = -0,1436x + 3,4335
y = -0,4123x + 4,6733
ΈΔΑΦΟΣ_Α
5
(ΣΥΝΕΚΤΙΚ
Ο)
y = 0,568x + 4,4872
ΈΔΑΦΟΣ_Β
(ΑΜΜΩΔΕ
Σ)
10
ΈΔΑΦΟΣ_Γ
(ΣΥΝΕΚΤΙΚ
Ο)
ΒΑΘΟΣ
y = -0,7929x + 14,58 ΈΔΑΦΟΣ_Δ

(ΑΜΜΩΔΕ
15 Σ)
ΈΔΑΦΟΣ_Ε
(ΣΥΝΕΚΤΙΚ
Ο)
ΈΔΑΦΟΣ_Σ
20 Τ(ΑΜΜΩΔ
ΕΣ)
Γραμμική
(ΈΔΑΦΟΣ_
Α(ΣΥΝΕΚΤΙ
ΚΟ))
25 Γραμμική
(ΈΔΑΦΟΣ_
Β(ΑΜΜΩΔ
ΕΣ))
y = 0,2734x + 18,165
30
89
Συνδυάζοντας τις πληροφορίες του παραπάνω διαγράμματος αλλά και της

γεώτρησης καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η εδαφική στήλη αποτελείται από έξι
διαφορετικά εδάφη , τρία αμμώδη και τρία συνεκτικά που εναλλάσσονται διαδοχικά .
Η στατιστική ανάλυση έγινε σε δύο τμήματα ,αρχικά για βάθος από 0 έως 2,9m και
προέκυψε το ακόλουθο διάγραμμα :
qc (MPa)
-10 -5 0 5 10 15 20 25 30
0 Xk Χωρις εν-
ΕΔΑΦΟΣ_Α
Χκ για 5%
κατώτερου ορίου-
ΕΔΑΦΟΣ_Α
Xk 5% ποσοστημόριο
ανώτερου ορίου-
1 ΕΔΑΦΟΣ_Α
Xk 50%
ΕΔΑΦΟΣ_Α
Xk 50%
Βάθος (m)
ΕΔΑΦΟΣ_Α
2 Xk Χωρις εν-
ΕΔΑΦΟΣ_Β
Xk για 5%
ΕΔΑΦΟΣ_Β
3 ΕΔΑΦΟΣ_Β
Xk 50%
ΕΔΑΦΟΣ_Β
Xk 50%
ΕΔΑΦΟΣ_Β
4
90
Ενώ στο δεύτερο τμήμα από 2,9m μέχρι 28,1m :
0 5 10 qc (MPa) 15 20 25
2,9 Xk Χωρις εν-ΕΔΑΦΟΣ_Γ
ΕΔΑΦΟΣ_Γ
ΕΔΑΦΟΣ_Γ
ΕΔΑΦΟΣ_Γ
7,9 Xk 5% ποσοστημόριο
ΕΔΑΦΟΣ_Γ
ΕΔΑΦΟΣ_Δ
Xk -ΕΔΑΦΟΣ_Δ
ΕΔΑΦΟΣ_Δ
12,9
ΕΔΑΦΟΣ_Δ
Βάθος (m)
ΕΔΑΦΟΣ_Δ
Xk-ΕΔΑΦΟΣ_Ε
17,9 ΕΔΑΦΟΣ_Ε
ΕΔΑΦΟΣ_Ε
ΕΔΑΦΟΣ_Ε
ΕΔΑΦΟΣ_Ε
22,9 ΕΔΑΦΟΣ_ΣΤ
ΕΔΑΦΟΣ_ΣΤ
ΕΔΑΦΟΣ_ΣΤ
ΕΔΑΦΟΣ_ΣΤ
Xk -ΕΔΑΦΟΣ_ΣΤ
27,9
91
Με τη χρήση των παραπάνω διαγράμματος και έπειτα από συζήτηση με την κα.
Θεοδώρα Τίκα , συναποφασίστηκε να εκλεγεί ως χαρακτηριστική τιμή για καθένα
από τα εδάφη η εξής :
qc (Mpa)
Έδαφος Α Συνεκτικό 3,35
Έδαφος Β Αμμώδες 7,19
Έδαφος Γ Συνεκτικό 2,61
Έδαφος Δ Αμμώδες 3,61
Έδαφος Ε Συνεκτικό 3,2
Έδαφος ΣΤ Αμμώδες 12,2

Σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα που παρουσιάζει την συσχέτιση χαρακτηριστικών
και ιδιοτήτων αμμωδών εδαφών για δοκιμή CPT (Nixon,1982)
Ενώ για συνεκτικά εδάφη :

Cu = (qc - σνο ) / Νκ
Όπου Νκ = 17.5 για κανονικά στερεοποιημένες αργίλους
Έτσι προέκυψε ο παρακάτω πίνακας :
qc (Mpa) σvo (Κpa) φ΄ Cu (Kpa)

Έδαφος Α Συνεκτικό 3,35 34,2 189,4742857
Έδαφος Β Αμμώδες 7,19 31
Έδαφος Γ Συνεκτικό 2,61 63 145,5428571
Έδαφος Δ Αμμώδες 3,61 28
Έδαφος Ε Συνεκτικό 3,2 239 169,2
Έδαφος ΣΤ Αμμώδες 12,2 33
92

Τύπος Ομάδα φρεατοπάσσαλων

Μήκος πασσάλων L(m) 17,5
Διάμετρος πασσσάλων
Β (m) 0,45
Υδροφόρος ορίζοντας
zw (m) 1,4
Ειδικό βάρος νερούγw(kN/m3) 9,81
Εδαφικές παράμετροι Έδαφος Α
Τύπος: Clay with sand seams

Συνοχή cu (kPa) 189,474286
Γωνία τριβής φ΄k(ο) -
Μέτρο Ελαστικότητας Εu (MPa) -
Εδαφικές παράμετροι Έδαφος B
Τύπος: Fine sand

Συνοχή c' (kPa) -
Γωνία τριβής φ΄k(ο) 31,000
Μέτρο Ελαστικότητας Ε' (MPa) -
93
Εδαφικές παράμετροι Έδαφος Γ Εδαφικές παράμετροι Έδαφος Δ
Τύπος: Clay with sand seams Τύπος: Fine sand

Συνοχή cu (kPa) 145,543 Συνοχή c' (kPa) -
Γωνία τριβής φ΄k(ο) - Γωνία τριβής φ΄k(ο) 28,000
Μέτρο Ελαστικότητας Εu (MPa) - Μέτρο Ελαστικότητας Ε' (MPa) -
Χαρακτηριστικές τιμές Χαρακτηριστικές τιμές
Εδαφικές παράμετροι Έδαφος E Εδαφικές παράμετροι Έδαφος ΣΤ
Τύπος: Clay with sand seams Τύπος: Fine sand

Συνοχή cu (kPa) 169,2 Συνοχή cu (kPa) 0
Γωνία τριβής φ΄k(ο) - Γωνία τριβής φ΄k(ο) 33,000
Μέτρο Ελαστικότητας Εu (MPa) - Μέτρο Ελαστικότητας Εu (MPa) -
Χαρακτηριστικές τιμές Χαρακτηριστικές τιμές

DA-2*


Α1 "+" Μ1 "+" R2
94


Φορτία
Μόνιμο κατακόρυφο φορτίο κάθε πασσάλου Gk (kN) 300

Μεταβλητό κατακόρυφο φορτίο κάθε πασσάλου
Qvk (kN) 150
Μόνιμο οριζόντιο φορτίο Hk (kN) 0
Μεταβλητό οριζόντιο φορτίο Qhk (kN) 0
Ύψος επιβαλλόμενου μεταβλητού οριζόνιου φορτίου
H (m) 0
95
Μεθοδολογία επίλυσης πασσάλου με τον Ευρωκώδικα 7 για μέθοδο σχ. DA-2:

Φορτίο σχεδιασμού
Για τον έλεγχο της επάρκειας ενός πασσάλου εφαρμόζονται επιμέρους

συντελεστές ασφάλειας στα φορτία της κατασκευής ( ή στο αξονικό φορτίο
που δέχεται ο πάσσαλος ) , στις παραμέτρους αντοχής του εδάφους και
στις οριακές αντιστάσεις του εδάφους στον πάσσαλο (αντίσταση αιχμής και
πλευρική τριβή) .
Οι χαρακτηρηστικές τιμές των μόνιμων (VG) και προσωρινών (VQ) αξονικών

φορτίων των πασσάλων πολλαπλασιάζονται με τους επιμέρους συντελεστές
ασφαλείας γG και γQ αντίστοιχα , για να προκύψει το φορτίο σχεδιαμού
(Vd) του πασσάλου
Έτσι λοιπόν ισχύει : Vd = γG * VG + γQ *VQ

Vd = 1.35 * 300 + 1.5 *500
Vd = 630
Θλιπτική αντίσταση σχεδιασμού του πασσάλου (Rd )
H θλιπτική αντίσταση σχεδιασμού του πασσάλου (Rd ) προκύπτει από τη φέρουσα

ικανότητα διαιρώντας τις χαρακτηριστικές τιμές της αντίστασης αιχμής (Rbk) και της
πλευρικής τριβής (Rsk) με τους κατάλληλους επιμέρους συντελεστές ασφαλείας γ b και γs ,
αντίστοιχα
Έτσι λοιπόν ισχύει :

Rd = Rbk / γb + Rs k / γs
Σύμφωνα με τη 2η μέθοδο ελέγχου που εφαρμόζεται στην Ελλάδα : γb = 1.1 και γs = 1.1
Έτσι τελικά :
Rd = Rbk / 1.1 + Rsk / 1.1
96
Η μέθοδος που συνήθως εφαρμόζεται στην Ελλάδα για τον υπολογισμό

της αντίστασης αιχμής και της πλευρικής τριβής του πασσάλου
χρησιμοποιεί τη χαρακτηριστική εδαφική τομή , δηλαδή την τομή που
περιλαμβάνει τις χαρακτηριστικές τιμές των εδαφικών παραμέτρων
που προέκυψαν απο τη γεωτεχνική έρευνα .
Συγκεκριμένα , οι υπολογισθείσες τιμές των Qb και Qs διαιρούνται με

έναν συντελεστή προσομοίωσης ίσο με 1.3 για να προκύψουν οι
χαρακτηριστικές τιμές της αντίστασης αιχμής (R bk ) και της πλευρικής
τριβής (R sk )
Έτσι λοιπόν ισχύει :

Rbk = Qb / 1.3 όπου , Qb : Η οριακή αντίσταση του εδάφους στην αιχμή του πασσάλου
Rsk = Qs / 1.3 και Qs : Η συνολική οριακή πλευρική τριβή που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ του
πασσάλου και των 'n' εδαφικών στρώσεων
Έτσι τελικά :
Rd = Qb / (1.1*1.3) + Qs / (1.1*1.3)
Πριν τον υπολογισμό των παραπάνω μεγεθών αξίζει να σημειωθεί ότι για τον
υπολογισμό της οριακής πλευρικής τριβής δεν λήφθηκαν υπόψη τα πρώτα
14,9 m καθώς η παρουσία μεγάλου ποσοστού οργανικών στο έδαφος έκρινε
έναν τέτοιον υπολογισμό αναξιόπιστο .
Υπολογισμός Qb και Qs
Qb = (π*D^2/4) * qb
Qs = π*D*(∑ Li *fsi )
97
Όπου
- qb : οριακή αντίσταση αιχμής ανά μονάδα επιφάνειας της αιχμής
- fs : οριακή πλευρική τριβή ανά μονάδα παράπλευρης επιφάνειας του
πασσάλου
Υπολογισμός qb
Αμμώδη εδάφη Αργιλικά εδάφη
qb = σ'vb * Nq qb = Nc * Cub
Όπου Νq = 0.21*e^(0.17)*φ΄ Όπου Cub είναι η αστράγγιστη
διατμητική αντοχή του εδάφους
Για φρεατοππάσαλο :
φ΄= φ'b - 3 Ενώ για την περίπτωση των
πασσάλων Nc = 9
Όπου φ'b η γωνία του εδάφους στην (Skempton , 1951)
περιοχή της αιχμής του πασσάλου
Max qb = 10 MPa Max qb = 10 MPa
Υπολογισμός Fs
fs = K * tanδ * σ'v fs = α * cu
Όπου : Όπου :
Cu είναι η ατράγγιση διατμητική αντοχή
a είναι ένας εμπειρικός συντελεστής που
Κ και δ = φ΄
για την περίπτωση των
φρεατοπασσάλων προκύπει από την
όπου φ΄η γωνία διατμητικής αντοχής ακόλουθη εμπειρική σχέση :
του εδάφους
α = 0.21 +26/Cu <= 1 , Cu σε Kpa
Max fs = 100 KPa Max fs = 100 KPa
98
Υπολογισμός Κ=1-sinφ
Κ2= 0,48
Κ4= 0,53
Κ6= 0,44
διαδικασία η κρίσιμη τιμή μήκος πασσάλου είναι 17,5m για την οποία ικανοποιείται ο
έλεγχος :
Τα τελικά αποτελέσματα των qb και fs υπολογίζονται στον παρακάτω πίνακα για

μήκος πασσάλου 17,5m :
Έδαφος Α Έδαφος Β Έδαφος Γ Έδαφος Δ Έδαφος Ε Έδαφος ΣΤ

qb 4960,022477
fs 54,42114286 9,5616 47,83142857 17,1349 51,38 39,38528
Άρα οι τελικές τιμές της οριακής αντίστασης του εδάφους (Qb) και της οριακής
πλευρικής τριβής (Qs) είναι :
Qb 788,457573
Qs 116,8679413
Έτσι η θλιπτική αντίσταση σχεδιασμού του πασσάλου είναι :
Rd = 633,1 κΝ
99

αποτελέσματα από διάφορες ερευνητικές ομάδες όπως παρουσιάσθηκαν στο 2ο
2010.
- Ο μέσος όρος μήκος πασσάλου για διάφορες μεθόδους σχεδιασμού ήταν τα
18,7 m
- Το εύρος τιμών των αποτελεσμάτων ήταν τα 4 m και συγκεκριμένα η ελάχιστη
υπολογισθείσα τιμή ήταν τα 17,0m(-9%) και η μέγιστη τα 21,0m(+12%) .
Παρατηρήσεις :
- Για τις τιμές των αποτελεσμάτων παρατηρούμε ότι η διακύμανση είναι
σχετικά μικρή για διάφορες μεθόδους σχεδιασμού και άρα διαφορετικές
τιμές επιμέρους συντελεστών γεγονός μου υποδεικνύει την αξιοπιστία για
σχεδιασμό σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 7.
- Η τιμή των 17,5m που υπολογίσαμε απέχει μόλις 6,4% από την μέση τιμή
των αποτελεσμάτων γεγονός που υποδεικνύει ότι η τιμή μπορεί να
θεωρηθεί έγκυρη .
100
ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΜΕ ΦΡΕΑΤΟΠΑΣΣΑΛΟΥΣ ΣΕ ΑΡΓΙΛΟ l ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
6. Θεμελίωση με φρεατοπασσάλους σε άργιλο

Ένα κτίριο πρόκειται να θεμελιωθεί με τη χρήση φρεατοπασσάλων διαμέτρου 450
mm που θα εδράζονται εξολοκλήρου πάνω σε άργιλο και τα κέντρα τους απέχουν
απόσταση 2m μεταξύ τους . Οι πάσσαλοι τοποθετούνται εν ξηρό , χωρίς επένδυση ,
και σκυροδετούνται την ίδια μέρα. Κάθε πάσσαλος μεταφέρει χαρακτηριστικό
κατακόρυφο μόνιμο φορτίο 300 κΝ και χαρακτηριστικό κατακόρυφο μεταβλητό φορτίο
ίσο με 150 κΝ. Η συγκεκριμένη κατασκευή είναι μικρή οπότε δεν θα
χρησιμοποιηθούν επαναληπτικές φορτίσεις . Υπάρχει περιορισμός για την καθίζηση ,
με οριακή τιμή τα 20 mm . Η διάρκεια ζωής κατασκευής είναι τα 50 χρόνια . Η έδραση
είναι ουσιαστικά οριζόντια .
Η αστράγγιστη διατμητική αντοχή της αργίλους σε διάφορα βάθη μπορεί να

υπολογιστεί από τα αποτελέσματα των τεσσάρων διαφορετικών τύπων δοκιμών οι
οποίες διενεργήθηκαν στο πεδίο :
1. τριαξονική δοκιμή σε δείγματα που αντλήθηκαν από 6 γεωτρήσεις SG 11, SG
12, SG 14, SG 15, SG 16 και SG 17 ,
2. Δοκιμές SPT στις 6 προαναφερθείσες γεωτρήσεις
3. Μια δοκιμή CPT και
4. Δυο δοκιμές SBP για τον υπολογισμού της οριακής πίεσης , οι οποίες
διενεργήθηκαν στις τοποθεσίες που φαίνονται στο σχήμα 4.
101
Τα αποτελέσματα της αστράγγιστης τριαξονικής δοκιμής παρουσιάζονται στο σχήμα

4.2 , ενώ τα αποτελέσματα της δοκιμής CPT στο σχήμα 4.3 .Στο σχήμα 4.4 τα
αποτελέσματα της δοκιμής SPT ενώ στο σχήμα 4.5 τα αποτελέσματα των 2 SBP
δοκιμών . Ο σχεδιαστής μπορεί να επιλέξει για το σχεδιασμό όλα τα δεδομένα ή
μέρος αυτών . Κάτω από τα 20 m , η αστράγγιστη διατμητική αντοχή υποτίθεται ότι
δεν αυξάνεται περαιτέρω .
Η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα βρίσκεται στην επιφάνεια της αργίλου , και η
πίεση του νερού των πόρων μπορεί να θεωρηθεί ότι ακολουθεί υδροστατική
κατανομή . Το φαινόμενο ειδικό βάρος της αργίλου είναι 20 kN/m3 . Σε αυτή τη
τοποθεσία η επιφάνεια του εδάφους πρέπει να ληφθεί στα +17 m από το επίπεδο
αναφοράς , το οποίο είναι επίσης και το επίπεδο επιφάνειας της αργίλου.
Χρησιμοποιώντας τον Ευρωκώδικα 7 να υπολογιστεί το μήκος σχεδιασμού του
πασσάλου στην τοποθεσία που φαίνεται στο σχήμα 4.1
Σχήμα 4.1 Κάτοψη περιοχής ενδιαφέροντος
102
Σχήμα 4.2 Αποτελέσματα δοκιμών αστράγγιστης τριαξονικής δοκιμής
103
Σχήμα 4.3 Αντίσταση αιχμής κώνου από τις δοκιμές CPT
104
Σχήμα 4.4 Αποτελέσματα δοκιμής SPT για τις γεωτρήσεις SG 11, SG 12, SG 14, SG
15, SG 16 και SG 17
105
Σχήμα 4.5 Αποτελέσματα των 2 SBP δοκιμών
106

έρευνας
Για την εκτίμηση της χαρακτηριστικής τιμής του μεγέθους Cu της τριαξονικής δοκιμής
χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των έξι γεωτρήσεων και ακολουθήθηκε η παρακάτω
διαδικασία .
Σ’ ένα υπολογιστικό φύλλο excel εισήχθησαν τα δεδομένα των γεωτρήσεων ,
υπολογίστηκε ο μέσος όρος της αντίστασης αιχμής και σχεδιάστηκε το συνολικό της
διάγραμμα σε συνάρτηση με το βάθος ως προς την επιφάνεια του εδάφους όπως
φαίνεται στο ακόλουθο σχήμα:
CU-ΒΑΘΟΣ
20
15
10
ΒΑΘΟΣ
0
0 50 100 150 200 250 300
-5 y = -0,0826x + 19,096
-10
CU
107

Διάγραμμα Χαρακτηριστικής Τιμής

20
Xk χωρίς το σφάλμα
15
εν
10 ανώτερου ορίου
Xk 5%ποσοστημόριο
Βάθος
5
Xk 50%ποσοστημόριο
0
-200 -100 0 100 200 300 400 500
Xk 50%
-5
-10 Cu
108

Τύπος Ομάδα φρεατοπάσσαλων

Μήκος πασσάλων L(m) 12,5
Διάμετρος πασσσάλων
Β (m) 0,45
Υδροφόρος ορίζοντας
zw (m) 0
Ειδικό βάρος νερούγw(kN/m3) 9,81

DA-2*


Α1 "+" Μ1 "+" R2
109

Ευμενής 1 1
Ευμενής 0 0
DA-2*



Φορτία
Μόνιμο κατακόρυφο φορτίο κάθε πασσάλου Gk (kN) 300

Μεταβλητό κατακόρυφο φορτίο κάθε πασσάλου
Qvk (kN) 150
Μόνιμο οριζόντιο φορτίο Hk (kN) 0
Μεταβλητό οριζόντιο φορτίο Qhk (kN) 0
Ύψος επιβαλλόμενου μεταβλητού οριζόνιου φορτίου
H (m) 0
110
Φορτίο σχεδιασμού
Για τον έλεγχο της επάρκειας ενός πασσάλου εφαρμόζονται επιμέρους

συντελεστές ασφάλειας στα φορτία της κατασκευής ( ή στο αξονικό φορτίο
που δέχεται ο πάσσαλος ) , στις παραμέτρους αντοχής του εδάφους και
στις οριακές αντιστάσεις του εδάφους στον πάσσαλο (αντίσταση αιχμής και
πλευρική τριβή) .
Οι χαρακτηρηστικές τιμές των μόνιμων (VG) και προσωρινών (VQ) αξονικών

φορτίων των πασσάλων πολλαπλασιάζονται με τους επιμέρους συντελεστές
ασφαλείας γG και γQ αντίστοιχα , για να προκύψει το φορτίο σχεδιαμού
(Vd) του πασσάλου
Έτσι λοιπόν ισχύει : Vd = γG * VG + γQ *VQ

Vd = 1.35 * 300 + 1.5 *500
Vd = 630
111
112
Όπου
- qb : οριακή αντίσταση αιχμής ανά μονάδα επιφάνειας της αιχμής
- fs : οριακή πλευρική τριβή ανά μονάδα παράπλευρης επιφάνειας του
πασσάλου
Υπολογισμός qb
qb = σ'vb * Nq qb = Nc * Cub
Όπου Νq = 0.21*e^(0.17)*φ΄ Όπου Cub είναι η αστράγγιστη
διατμητική αντοχή του εδάφους
φ΄= φ'b - 3 Ενώ για την περίπτωση των
πασσάλων Nc = 9
Όπου φ'b η γωνία του εδάφους στην (Skempton , 1951)
περιοχή της αιχμής του πασσάλου
Max qb = 10 MPa Max qb = 10 MPa
Υπολογισμός Fs
fs = K * tanδ * σ'v fs = α * cu
Όπου : Όπου :
Cu είναι η ατράγγιση διατμητική αντοχή
a είναι ένας εμπειρικός συντελεστής που
Κ και δ = φ΄
για την περίπτωση των
φρεατοπασσάλων προκύπει από την
όπου φ΄η γωνία διατμητικής αντοχής ακόλουθη εμπειρική σχέση :
του εδάφους
α = 0.21 +26/Cu <= 1 , Cu σε Kpa
Max fs = 100 KPa Max fs = 100 KPa
113
Για το συγκεκριμένο παράδειγμα καθ’ όλη την εδαφική στήλη υπάρχει αργιλικό
έδαφος του οποίου η τιμή της διατμητικής αντοχής μεταβάλλεται γραμμικά με το
βάθος . Με την χρήση της μεθόδου ελαχίστων τετραγώνων (γραμμική
παλινδρόμηση) υπολογίστηκε η σχέση των δύο μεγεθών :
CuΚ(z)=10,235*z+41,1781
Έτσι ο υπολογισμός της οριακής πλευρικής τριβής δίνεται ως εξής :
Qs=πDα∫Cu(z)dz
διαδικασία η κρίσιμη τιμή μήκος πασσάλου είναι 12,5m για την οποία ικανοποιείται ο
έλεγχος :
Για 12,5m η Cu(κPa)= 169,1
Nc= 9
Cub= 169,1
qb= 1522
Qb 241,9473471
Qs 742,86
Έτσι η θλιπτική αντίσταση σχεδιασμού του πασσάλου είναι :
Rd = 688,7 κΝ
114
Για την εγκυρότητα του παραπάνω υπολογισμού το παράδειγμα υπολογίστηκε ξανά

χρησιμοποιώντας αυτήν την φορά ως πηγή δεδομένων την δοκιμή CPT.
Συγκεκριμένα με την χρήση του παρακάτω σχήματος αποφασίστηκε ότι η εδαφική
στήλη αποτελείται από 2 τύπους αργίλου(0-10m & 10-20m) .
Οι χαρακτηριστικές τιμές διατμητικής αντοχής που προέκυψαν από την παραπάνω

διαδικασία είναι :
Για 0-10m : Cu= 102.857 kPa
Για 10-20m : Cu= 155.428 kPa
Η σχέση υπολογισμού που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό των 2 παραπάνω
μεγεθών είναι :
Για συνεκτιικά εδάφη : Cu = (qc - σνο ) / Νκ
Ακολουθώντας την προηγούμενη διαδικασία έπειτα από επαναληπτική διαδικασία ο

έλεγχος φέρουσας ικανότητας ικανοποιείται για μήκος πασσάλων 14 m για το οποίο
η θλιπτική αντίσταση σχεδιασμού προέκυψε :
Rd = 666,9 κΝ
115
6.3.2 Υπολογισμός περιορισμού καθίζησης

Στο παράδειγμα υπάρχει περιορισμός για την καθίζηση ,με οριακή τιμή τα 20 mm .Για
αυτή την οριακή τιμή υπολογίστηκαν οι οριακές δυνάμεις αντίστασης (Qb & Qs).
Ο τρόπος υπολογισμού έγινε αφού συμβουλευτήκαμε με παρακάτω σχήμα για
οριακή κατάσταση λειτουργικότητας .
Το σχήμα παρουσιάζει τη μεταβολή των 2 αντιστάσεων με το μέγεθος της καθίζησης
Σύμφωνα με το σχήμα παρατηρούμε ότι :

η πλευρική αντοχή του πασσάλου ενεργοποιείται σχετικά ακαριαία
η αντίσταση αιχμής ενεργοποιείται γραμμικά ανάλογα με την καθίζηση του πασσάλου
Για καθίζηση 20mm , άρα ρ = 4.4%D
Πλευρική Τριβή 742,86 Έχει ενεργοποιηθεί πλήρως η πλευρική τριβή

Αντίταση αιχμής 106,4568 Για 20/450=4,4% Περίπου η μισή αντίσταση αιχμής
Για καθίζηση 20mm υπολογίστηκε η παρακάτω δύναμη αντίστασης του πασσάλου :
Rd(kN)= 849,3
Που καθιστά τον πάσσαλο ασφαλή τόσο για την οριακή κατάσταση
λειτουργικότητας(Rd=849,3kN) όσο και για την οριακή κατάσταση αστοχίας
(Rd=688,7kN) συνεπώς δεν απαιτείται επιμύκηνση του πασσάλου.
Για την εγκυρότητα του παραπάνω υπολογισμού το παράδειγμα ξαναλύθηκε
χρησιμοποιώντας αυτήν την φορά ως πηγή δεδομένων την δοκιμή CPT
116
6.4 Σύγκριση Αποτελεσμάτων

2010.
Για την επίλυση του παραδείγματος χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα δύο δοκιμών .
Αρχικά επιλέχθηκε ως πηγή δεδομένων η τριαξονική δοκιμή (UU) καθώς θεωρήθηκε
πιο έγκυρη αφού η τιμή του απαιτούμενου μεγέθους αποτελεί εξαγώγιμο στοιχείο της
δοκιμής χωρίς να υπεισέρχεται σε αυτό το σφάλμα κάποιας εμπειρικής σχέσης .
Η δεύτερη δοκιμή από την άλλη στηρίχθηκε στα δεδομένα της δοκιμής CPT,ο λόγος
που χρησιμοποιήθηκε η συγκεκριμένη δοκιμή αφού το πλήθος των αποτελεσμάτων
αναφοράς που υπήρχαν γι’ αυτή την δοκιμή ήταν μεγαλύτερο έναντι των υπολοίπων.
Συγκεκριμένα το πλήθος των αποτελεσμάτων για κάθε δοκιμή παρουσιάζεται στο
ακόλουθο σχήμα :
Σ’ ότι αφορά την σύγκριση για το μήκος του πασσάλου χρησιμοποιήθηκε το

παρακάτω σχήμα :
117
Παρατηρήσεις :
- Η τιμή των 12,5m που υπολογίσαμε απέχει 16% από την μέση τιμή των
αποτελεσμάτων ενώ η τιμή 14m απέχει 6,5% γεγονός που υποδεικνύει ότι oi
τιμές μπορούν να θεωρηθούν έγκυρες .
- Οι διαφορά στην αριθμητική τιμή των δύο αποτελεσμάτων οφείλεται στην
χρήση διαφορετικής πηγής πληροφοριών γεγονός που καταδεικνύει ότι ο
μελετητής θα πρέπει να γνωρίζει τις βάσεις του γεωτεχνικού σχεδιασμού έτσι
ώστε να κάνει σωστή χρήση των εμπειρικών μεθόδων.
118
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ l ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
7. Συμπεράσματα
Με το πέρας της παρούσα διπλωματικής καθίσταται πλέον σαφές ότι ο Ευρωκώδικας
7 αποτελεί την πιο σύγχρονη και ολοκληρωμένη μέθοδο σχεδιασμού καθώς οδηγεί
σε αποτελέσματα τα οποία είναι τόσο έγκυρα όσο και συγκρίσιμα .
- Έγκυρα γιατί το σύνολο των αποτελεσμάτων έχει την μικρότερη διακύμανση
σε σχέση με όλες τις προηγούμενες μεθόδους σχεδιασμού
- Συγκρίσιμα γιατί καθίσταται δυνατή η σύγκριση με τα αποτελέσματα που
παρήχθησαν σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση , ανεξάρτητα της μεθόδου
υπολογισμού που ακολουθήθηκε σε κάθε περίπτωση .
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η χρήση στατιστικών μεθόδων σε περιπτώσεις όπου
υπάρχει μεγάλο πλήθος δεδομένων οδηγεί σε ασφαλέστερους υπολογισμούς καθώς
είναι απαλλαγμένη από την αβεβαιότητα που υπεισέρχεται στις εμπειρικές μεθόδους.
Μία εξαιρετικά σημαντική διαπίστωση που προέκυψε εξετάζοντας τα διαφορετικά
αποτελέσματα που προκύπτουν ανάλογα με την μέθοδο εκτίμησης της
χαρακτηριστικής τιμής είναι η αναγκαιότητα της ύπαρξης τόσο εμπειρίας όσο και
κριτικής ικανότητας από τον μελετητή ώστε να γίνει σωστή χρήση των διατάξεων του
Ευρωκώδικα 7 .
119
Βιβλιογραφία
Τίκα Θ.Μ., Σημειώσεις μαθήματος Εδαφομηχανική Ι , Θεσσαλονίκη , Εργαστήριο

Εδαφομηχανικής και Θεμελιώσεων
Τίκα Θ.Μ., Σημειώσεις μαθήματος Εργαστηριακές και Επιτόπου Δοκιμές

Εδαφομηχανικής , Εργαστηριο Εδαφομηχανικής και Θεμελιώσεων
Τίκα Θ.Μ., Σημειώσεις μαθήματος Εδαφομηχανική ΙΙΙ , Θεσσαλονίκη , Εργαστήριο

Εδαφομηχανικής και Θεμελιώσεων
M.Καββαδάς , “Eφαρμογές του Ευρωκώδικα 7 σε θέματα σχεδιασμού Γεωτεχνικών

Έργων” , Ημερίδα ΣΠΜΕ , Ηράκλειο
A.Bond – A.Harris (2008) , “Decoding Eurocode 7” , London
Τ.Hara (2011) , “Application of reliability based design (RBD) to Eurocode 7” , Gifu

University , Japan
British standard BS EN 1997-1 : 2004 , “Part 1 : General Rules” , London
British standard BS EN 1997-2 : 2007 , “Part 2 : Ground investigation and testing” ,

London
British Standard BS EN 1990 : 2002 , “Basis of structural design” , London
T.Orr (2012) , “How Eurocode 7 has affected geotechnical design ” , Trinity College
Dublin , Ireland
David Norbury (2011) , “Site investigation” , Cambridge , England
120

Γεωτεχνικός σχεδιαμός σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα (EC7)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Γεωτεχνικός σχεδιαμός σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα (EC7)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Γεωτεχνικός σχεδιαμός σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα (EC7)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ – ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ , ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ &

Γεωτεχνικός σχεδιαμός σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα (EC7)

ΠΑΛΠΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ – ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Θεσσαλονίκη , Οκτώβριος 2018

Παρακάτω παρατίθενται επιγραμματικά το αντικείμενο του κάθε Eυρωκώδικα :

Αντικείμενο της διπλωματικής

2 . Βάσεις Γεωτεχνικού Σχεδιασμού

Για το σκοπό αυτό εισάγονται οι κλάσεις – κλάσεις συνεπειών (Consequences

Πίνακας 2.1 Ορισμός των κλάσεων συνεπειών

Το κριτήριο κατάταξης στις παραπάνω κατηγορίες είναι η σπουδαιότητα της

Πίνακας 2.2 Ορισμός των κλάσεων αξιοπιστίας

Διαφοροποίηση της αξιοπιστίας επιτυγχάνεται με τη χρήση διαφόρων κλάσεων

Διαφοροποίηση της αξιοπιστίας επιτυγχάνεται επίσης με τους επιμέρους συντελεστές

Πίνακας 2.4 Κλάσεις επίβλεψης σχεδιασμού

στ) την κατασκευή του έργου σύμφωνα με προδιαγραφές αναφερόμενες στους

2.1.3 Διάρκεια ζωής κατασκευών [ ΕΝ 1990 ]

Κατηγορία Διάρκεια ζωής (έτη) Κατασκευές

1 10 Προσωρινές κατασκευές (1)

2 10 έως 25 Δομικά στοιχεία που αντικαθίστανται π.χ. έδρανα

3 15 έως 30 Αγροτικές και παρόμοιες κατασκευές

4 50 Κτίρια και άλλες συνήθεις κατασκευές

5 100 Μνημειακές κατασκευές, γέφυρες, και άλλες κατασκευές

(1) Κατασκευές ή τμήματα κατασκευών τα οποία μπορούν να αποσυναρμολογηθούν με σκοπό να

2.2 Καταστάσεις Σχεδιασμού

Οι Κατασκευαστικοί Ευρωκώδικες καθορίζουν ορισμένους συγκεκριμένους

2.2.1 Δράσεις και καταστάσεις σχεδιασμού

Ο Ευρωκώδικας 7 απαιτεί μελέτη τόσο στις βραχυπρόθεσμες όσο και στις

2.3 Οριακές καταστάσεις αστοχίας

2.3.1 Οριακή κατάσταση EQU

Σχήμα 2.1 Έλεγχος οριακής κατάστασης EQU

2.3.2 Οριακή κατάσταση STR

Σχήμα 2.2 Έλεγχος οριακής κατάστασης STR

2.3.3 Οριακή κατάσταση FAT

αλλά δεν αναφέρονται καθόλου στην Ευρωκώδικα 7.

2.3.4 Οριακές καταστάσεις στον Ευρωκώδικα 7

Οι ακόλουθες οριακές καταστάσεις πρέπει να ελέγχονται σε όλες τις γεωτεχνικές

2.4 Οριακές Kαταστάσεις Λειτουργικότητας SLS

Σχήμα 2.3 Έλεγχος οριακής κατάστασης SLS

Οι ακόλουθες καταστάσεις λειτουργικότητας πρέπει να ελέγχονται σε όλες τις

Παρακάτω εξηγείται ο τρόπος με τον οποίο οι Κατασκευαστικοί Ευρωκώδικες ορίζουν

▪ Προεντάσεις ορίζονται με το σύμβολο P και

Οι δράσεις παρουσιάζονται στον σχεδιασμό σαν χαρακτηριστικές τιμές (Fκ) , οι οποίες

Πίνακας 2.9 Τιμές ειδικού βάρους διαφόρων υλικών

2.5.2 Συνδυασμός Δράσεων

Οι αντιπροσωπευτικές τιμές των δράσεων (Frep) αποκτώνται με την εφαρμογή

Όπου οι δείκτες sup και inf υποδηλώνουν :

δυσμενή (superior) και ευμενή (inferior) δράση αντίστοιχα αντίστοιχα

Αξίζει να σημειωθεί ότι :

Εναλλακτικά ο ΕΝ 1990 επιτρέπει το Fd να υπολογιστεί ως :

Έστω μια γερανογέφυρα αυτοκινητόδρομου ο οποίος υπόκειται σε κάθετα και

Πίνακας 2.10 Συνδυασμοί φορτίσεων για τον υπολογισμό της δράσης

Στον πίνακα 2.10 :

Για τυχηματικές καταστάσεις , οι συντελεστές συνδυασμού ( ψi ) που χρησιμοποιούνται

Συνεχίζοντας το παράδειγμα για να συμπεριλάβουμε τις τυχηματικές καταστάσεις

Στον πίνακα 2.11 :

Συνοψίζοντας, οι αντιπροσωπευτικές τιμές των δράσεων προκύπτουν με την

2.6 Ιδιότητες Υλικών