q2 6.3 Approved For Printing Ap6 q2 Week 3 Module 3
q2 6.3 Approved For Printing Ap6 q2 Week 3 Module 3
q2 6.3 Approved For Printing Ap6 q2 Week 3 Module 3
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 3
Ikatlong Linggo
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa
pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12
habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa
pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang
pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung paano
gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang
hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa
iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing
nakapaloob sa modyul.
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
1
9. Ano ang mahalagang nagawa at ipinagkaloob ng Pamahalaang Komonwelt sa mga
kababaihan?
A. karapatang bumoto C. karapatng magtrabaho
B. karapatang manunkulan sa pamahalaan D. arapatang ihalal
10. Ang pagpapasinaya sa pamahalaang Komonwelt ay naganap noong_____ .
A. Nobyembre 15, 1935 C. Nobyembre 17, 1935
B. Nobyembre 16, 1935 D. Nobyembre 18, 1935
Aralin
ANG PAMAHALAANG KOMONWELT
3
Ang Pamahalaang Komonwelt ay nasa ilalim ng Batas Tydings-McDuffie. Ang
pagkakatatag nito ay isang pagsasakatuparan sa pagsisikap ng mamamayang Pilipino sa
pamumuno ni Manuel L. Quezon.
M U E L Q E N
E R O O M A
2
Ano ang kahulugan?
ANG PAMAHALAANG KOMONWELT
Alinsunod sa itinadhana ng Batas Tydings-McDuffie isang malasariling pamahalaan
ang itinatag sa Pilipinas. Ito ay tinawag na Pamahalaang Komonwelt (Commonwealth) .
Nagkaroon ng halalan para sa mamumuno ng Pamahalaang Komonwelt noong Setyembre
1935. Pinasinayaan ito noong Nobyembre 15, 1935 at noong araw ding yaon, nanumpa si
Manuel L. Quezon bilang Pangulo ng Komonwelt. At si Sergio Osmeña naman ang
Pangalawang Pangulo.Naitatag ang Tanggulang Militar bilang paghahanda sa kasarinlan ng
bansa. Nang manungkulan si Manuel L. Quezon bilang pangulo ng Pamahalaang Komonwelt,
nagsagawa agad siya ng mga reorganisasyon sa pamahalaan batay sa mga probisyon ng bagong
Saligang Batas ng 1935. Nilikha niya ang Lupon ng Pamahalaang Tagasiyasat upang mapag-
aralan ang lahat ng sangay at kalagayan ng gobyerno. Maraming kagarawaran at kawanihan
ang binuo upang matugunan ang mga pangangailangan ng bansa. Ang ilan sa mga ito ay ang
Kagawaran ng Pambansang Tanggulan, Pananalapi, Katarungan, Paggawa. Naitatag din ang
Pambansang Sangguniang Pangkabuhayan, Pambansang Sanggunian sa Edukasyon, at Surian
ng Wikang Pambansa.
Programang Pangkabuhayan
Dahil sa pagsasamantala ng mga dayuhang mananakop, hindi naging matatag ang
kabuhayan sa ating bansa noon. Upang umunlad ang kabuhayan, matugunan ang suliranin at
pangangailangan ng bansa, at magkaroon ng katarungang panlipunan (social justice) isinagawa
ng Pamahalaang Komonwelt ang sumusunod:
1. Nagtatag ng Court of Industrial Relations para mapahusay ang hukuman na siyang
susuri sa mga alitan ng mga manggagawa at kapitalista;
2. Nagtatag ng Rural Progress Administration of the Philippines upang mapabuti ang
kalagayan ng pamumuhay sa mga probinsya;
3. Nagkaloob ang pamahalaan ng malalaking piraso ng lupa sa mga magsasaka para
magkaroon sila ng sariling lupang sasakahin;
4. Nagtayo ng mga hiraman ng salapi para sa mga magsasaka;
5. Ipinatupad ang patakarang Homestead. Nagtayo ng mga pamayanan sa pagsasaka sa
Koronadal at ibang pook sa Mindanao. Naglikas ng mga manggagawa sa Luzon upang
manirahan sa pook.
6. Nagkaroon ng kontrata ang mga magsasaka at nagmamay-ari ng lupang sasakahin.
7. Nagtalaga ng kaukulang sahod (minimum wage) at 8-hour labor para sa mga
manggagawa.
8. Nagtatag ng mga sangay at tanggapan na naglalayong mapaunlad ang industriya at
korporasyong pangangalakal. Maging ang kilusang pangkooperatiba sa larangan ng
pamamahagi at pagbibili ng paninda.
Programang Pang-edukasyon
Sinikap ng Pamahalaang Komonwelt na mapahusay ang sistema ng edukasyon sa bansa.
Nilikha ni Pangulong Quezon ang Pambansang Sanggunian sa Edukasyon o National Council
for Education. Inilabas din ng Pambansang Asamblea ang Education Act ng 1940 na nagbigay
daan sa mga pagbabago ng sistemang pang-edukasyon. Ang ilan sa mga probisyon nito ay ang:
1. Pagtaas sa gulang ng mga mag-aaral na dapat tanggapin sa unang taon ng mababang
paaralan sa pitong taon sa halip na anim;
2. Pag-alis sa ika-7 baitang sa mababang paaralan kung kaya naging anim na taon na
lamang ito;
3
3. Pagtakda sa taong pampaaralan mula Hunyo hanggang Marso;
4. Walang bayad na edukasyong primarya sa buong bansa ayon sa itinadhana ng Saligang
Batas;
5. Pagbigay-diin ng edukasyon ang paglinang ng damdaming makabayan sa mga
mamamayan.
Ang mga itinuro sa mga paaralan ay ang buhay at nagawa ng mga dakilang Pilipino .
Tulad nina Jose Rizal, Andres Bonifacio, Marcelo H. Del Pilar, Apolinario Mabini at iba pang
bayani. Hindi na pinag-ukulan ng pansin ang buhay ng mga bayaning Amerikano. Ang pinag-
ukulan ng pansin ay ang paglinang ng kabutihang asal, sibika, disiplina at kahusayan sa
gawaing kamay at karunungang bokasyonal. Mga itinatag na tanggapan at sangay ng
pamahalaan gaya ng Tanggapan ng Edukasyong Pribado. Ito ay upang higit na mapabuti ang
pangangasiwa sa mga paaralang pribado.Itinatag din ang Tanggapan ng Edukasyong
Pangmatanda (Adult Education Office) . Ito ay pang higit na mapalaganap ang edukasyon sa
madla pati sa matatanda.
Programa sa Sining at Agham
Ayon sa itinadhana ng Saligang Batas, ang pamahalaan ay magtatakda ng salaping
gugugulin para sa pagpapaunlad ng sining, agham at panitikan. Nagpadala ang pamahalaan ng
pensyonadong dalubhasa sa mga larangang ito sa ibang bansa. Nagkaroon din ng mga
patimpalak sa pagpipinta at pagsusulat. At nagkaloob ang pamahalaan ng malalaking gantimpla
para sa mga nagwagi. Ang lahat ng uri ng pagganyak upang maibalik sa mga katutubong awitin
at sayaw ng mga Pilipino ay binigyan ng kaukulang pansin.
Programa sa Transportayon at Komunikasyon
Itinaguyod ng Pamahalaang Komonwelt (Commonwealth) ang pagpapabuti ng sistema
ng transportasyon at komunikasyon sa bansa. Ito ay sa pamamagitan ng pagpapagawa at
pagpapahusay ng mga sumusunod:
1. Tulay at daan upang mapaglapit ang mga lungsod at bayan;
2. Paliparan upang mapabilis ang transportasyon at komunikasyon sa malalayong lugar;
3. Mga linya ng tren, tulad ng pagpapahaba ng linya mula La Union hanggang Albay;at
4. Mahusay na lingkuran ng telepono at radyo.
Ang Tanggulang Bansa
Itinadhana ng Saligang Batas na ang pagtatanggol sa Estado ang pangunahing tungkulin
ng pamahalaan. Sa pagtupad ng tungkuling ito lahat ng mamamayan sa ilalim ng batas ay
kailangang magkaloob ng serbisyong militar o sibil. Ang Batas sa Tanggulang Bansa o
National Defense Act ay nagtadhana ng sapilitang pagkakaloob ng serbisyong militar. Ang
pagtatatag ng Hukbong Pilipino na siyang mamamahala sa pagsasanay, pag-aayos, at
pagpapanatili ng hukbong magtatanggol sa bansa laban sa mga dayuhang mananakop. At iba
pang gawain upang mapanatili ang katahimikan at kaayusan sa bansa. Hindi nakapagtatag ng
hukbong propesyonal dahil malaki ang salaping gugugulin ng pamahalaan upang maitatag ito.
Dahil dito, lahat ng mag-aaral na lalaki sa mataas na paaralan ay sinamay sa pamamagitan ng
Preparatory Military Training o PMT . Ito ay upang maging handa sa anumang
pangangailangan ng bansa.
Wikang Pambansa
Alinsunod sa tadhana ng Saligang Batas gumawa ng hakbang ang Pamahalaang
Asamblea para sa paglinang ng isang wikang pambansa . Ito ay batay sa isa sa mga ginagamit
na katutubong wika. Iminungkahi ni Quezon sa Asamblea na magpatibay ng isang batas na
lumikha ng Surian ng Wikang Pambansa. Ang wikang Tagalog ang napili nilang gawing
saligan ng wikang pambansa. Ipinalabas ni Pangulong Quezon ang Kautusang Blg. 134 na
4
Tagalog ang saligan ng wikang Pambansa. Ito ay upang magbigay daan sa pagkakaisa ng mga
Pilipino. Naglabas din siya ng isang kautusan para sa pagtuturong panlahat na ang wikang
Pambansa ay ituro sa lahat ng antas ng mga paaralan. Dahil dito , siya ay tinaguriang “Ama ng
Wikang Pambansa”.
Karapatan ng mga Kababaihan
Isa sa mga mahalagang nagawa ng Pamahalaang Komonwelt ay ang pagkakaloob sa
mga babae ng karapatang bumoto. Kung nanaisin ng mga babae maaari silang bumoto. Isang
plebisito ang idinaos noong Abril 30, 1937. Nagnais na alamin kung ano ang hangad ng mga
babae. Ang bilang ng mga babae na sumang-ayon ay umabot sa 500,000. Kaya mula noon,
nagkaroon na sila ng karapatang bumoto. Hindi lamang ang karapatang ito ang ipinagkaloob
sa kababaihan. Maaari din silang kumandidato sa anumang pwesto sa tanggapan ng
pamahalaan. Si Bb. Carmen Planas ang unang babaeng konsehal sa Maynila, at ang unang
babaeng inihalal sa Mababang Kapulungan ng Kongreso ng Pilipinas ay si Gng. Elisa Ochoa.
Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
1. Ilarawan ang tinatawag na malasariling pamahalaan o Komonwelt. _______________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Ibigay ang mga iba’t-ibang programang ipinatupad ng administrasyong Quezon.
Ilarawan ang bawat isa. _________________________________________________
____________________________________________________________________
3. Ano ang kahalagahan ng pagbibigay ng karapatang bumoto sa mga kababaihan?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
5
GAWAIN C : Panuto:Isulat sa patlang ang Tama kung ang pahayag ay wasto at Mali
kung hindi.
____1. Nagtatag ng patakarang Homestead para mapahusay ang hukuman na siyang
susuri sa mga alitan ng mangagagawa at kapitalista.
____2. Isang malasariling pamahalaan ang itinatag sa bansa sa pamumuno ni Manuel
Quezon.
____3. Nagtalaga ng kaukulang sahod at at 6-hour labor para sa mga manggagawa.
____4. Pinagbuti ng pamahalaan ang sistema ng transportasyon, edukasyon at
komunikasyon sa bansa.
____5. Pagkakaloob ng karapatang bumuto sa mga kababaihan.
Sagutin ang pangunahing tanong sa malikhaing paraan batay sa natutunan mong aral.
A. Anong programa ng Pamahalaang Komonwelt ang patuloy pa ring ipinatutupad
hanggang sa kasalukuyan. Ipaliwanag ang sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
6
B. Court of Industrial Relations D. Preparatory Military Training
2. Alin sa mga sumusunod na pangungusap ang naglalarawan ng Patakarang Homestead?
A. Pagpapatayo ng mga pamayanan sa pagsasaka sa Koronadal at ibang pook sa
Mindanao.
B. Paggawa ng mga daan, gusali at tulay
C. Pagtatatag Rural Progress Administration upang mapabuti ang kalagayan ng
pamumuhay sa probinsya
D. Pagkakaroon ng kontrata at lupang sasakahin.
3. Ano ang programang nilikha ni Pangulong Quezon upang mapahusay ang sistema sa
edukasyon?
A. Pambansang Sanggunian sa Pananalapi
B. Pambansang Sanggunian sa Edukasyon
C. Pambansang Tanggulang Militar
D. Surian ng Wikang Pambansa
4. Ang mga sumusunod ay naglalarawan ng programa sa transportasyon maliban sa isa.
A. Pagpapatayo ng tulay at daan upang mapaglapit ang mga lungsod at bayan.
B. Pagkakaron ng Paliparan para mapabilis ang transportasyon at komunikasyon sa
malalayong lugar.
C. Pagkakaroon ng mahusay na lingkuran ng telepono at radio.
D. Pagpapalawak ng mga patubig sa sakahan.
5. Ano ang batas na nagtadhana ng sapilitang pagkakaloob ng serbisyo militar?
A. National Defense Act
B. Preparatory Military Training
C. Adult Education Office
D. Court of Industrial Relations
6. Sino ang kauna-unahang babaeng nahalal sa Mababang Kapulungan ng Kongreso?
A. Bb. Carmen Planas C. Gng. Corazon Aquino
B. Gng. Elisa Ochoa D. Gng. Gloria Aroyo
7. Kailan naganap ang plebisito upang alamin ang hangad ng mga kababaihan sa
pagkakaloob ng karapatang bumoto?
A. Abril 27, 1937 C. Abril 29, 1937
B. Abril 28, 1937 D. Abril 30, 1937
8. Anong wika ang napili upang gawing saligan ng wikang pambansa?
A. Cebuano C. Tagalog
B. Waray D. Ilokano
9. Ang mga sumusunod na probisyon ay nakasaad sa Education Act ng 1940 na nagbigay
daan sa pagbabago ng sistema ng edukasyon maliban sa isa.
A. Pagtakda sa taong pampaaralan mula Agosto hanggang Abril.
B. Pagbibigay diin ng edukasyon ang paglinang ng damdaming makabayan sa mga
mamamayan.
C. Pag-alis sa ika-7 baitang sa mababang paaralan kung kaya naging anim na taon na
lamang ito.
D. Pagtaas sa gulang ng mga mag-aaral na dapat tanggapin sa unang taon ng mababang
paaralan sa pitong taon sa halip na anim.
10. Sino ang kauna-unahang nahalal bilang konsehal sa lungsod ng Maynila ?
A. Bb. Carmen Planas C. Gng. Corazon Aquino
B. Gng. Elisa Ochoa D. Gng. Gloria Arroyo
7
Ano pa ang kaya kong gawin?
Sanggunian
• Antonio, Eleonor D, Emilia L. Banlaygas, and Evangeline M.
Dallo(2017) : KAYAMANAN 6. Rex Publishing; Sampaloc Maynila.
pp. 131-134
• https://www.scribd.com/doc/259371989/Mga-Misyong-
Pangkalayaan
• https://www.youtube.com/watch?
8
EXECUTIVE COMMITTEE FOR HYBRID MODULE