JD Monthly Magazine For IAS and KAS JUNE-2020 PDF

JNANA DARSHANA IAS
CPÀëgÀ zÁ¸ÉÆÃºÀ NzÀÄUÀjUÉ £ÀªÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ,
CPÀëgÀ zÁ¸ÉÆÃºÀ ªÀiÁ¸À¥ÀwæPÉAiÀÄ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÀAaPÉUÉ ¤ÃªÉ®è ¹éÃPÀj¹zÀ jÃw C¨sÆ À vÀ¥ÇÀ ªÀð.
¤ªÀÄä ¨ÉA§®, ¦æÃw «±Áé¸ÀPÉÌ £ÀªÀÄä C£ÀAvÀ zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ C¨sÀåyðUÀ½UÉ £ÁªÀÅ ªÀiÁqÀÄwÛgÄÀ ªÀ
C½®Ä ¸ÉÃªÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀÄwÛzÉ JAzÀÄ ¨sÁ«¹zÉÝÃªÉ. £ÀªÀÄä ¸ÉÃªÉ ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¢zÀÄÝ JgÀqÀ£ÉÃ
¸ÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß D£À¯ÉÊ£ï £À°è ¥ÀæPÀlUÉÆ½¸ÀÄwÛzÉÝÃªÉ.
F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è vÀªÀÄä ªÀÄÄAzÉ ºÀAaPÉÆ¼ÀÄîwÛgÀÄªÀAvÀºÀ «µÀAiÀÄªÉÃ£ÉAzÀgÉ §zÀÄQ£À°è ¸ÁzsÀ£ÉUÉ

¨ÉÃQgÀÄªÀÅzÀÄ eÁÕ£À ºÁUÀÆ zÀÄqÀÄØ C®è ºÉÆgÀvÁV £ÁªÀÅ ¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÉA§ ¥Àæ§® EZÁÑ ±ÀQÛ , zÀÈqsÀ ¸ÀAPÀ®à
ºÁUÀÆ ¤gÀAvÀgÀ ¥Àj±ÀæªÀÄ F ªÀÄÆgÀÄ JAvÀºÀ eÁÕ¤ ºÁUÀÆ ²æÃªÀÄAvÀ£À£ÀÄß ¸À»vÀ »A¢PÀÄÌªÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢ªÉ. ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À®èAvÀÆ EzÀgÀ ¤zÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀ¶ÖªÉ.
DzÀÝjAzÀ £ÀªÀÄä «zÁåyðUÀ½UÉ £ÁªÀÅ PÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢µÉÖÃ ¤ªÀÄä UÀÄjAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÉUÉ ¤ªÀÄUÉ ¥Àæ¨Às®
EZÁÑ±ÀQÛ ºÁUÀÆ zÀÈqsÀ ¸ÀAPÀ®à EgÀ°. DUÀ ¤ªÀÄä ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ºÁ¢AiÀÄ°è K£É ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ½zÀÝgÀÆ ¥ÀjºÁgÀ
PÀAqÀÄPÉÆ¼ÀÄî«j. UÀÄj ¸Á¢ü¸À®Ä £ÁªÀÅ ªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ¤gÀAvÀgÀªÁVzÀÝgÉ ¸ÀªÄÀ ¸ÉåUÀ¼ÄÀ
vÁvÁÌ°PÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄä ¥ÀæAiÀÄvÀßªÉÃ vÁvÁÌ°Pï DVzÀÝgÉ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ ±Á±ÀévÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ ¤gÀAvÀgÀ
¥ÀæAiÀÄvÀß ¤ªÀÄä §zÀÄQ£À ¨sÁUÀªÁVgÀ° DUÀ AiÀÄ±À¸ÀÄì ¤ªÀÄä£ÀÄß CgÀ¹ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
¤ªÀÄä ¥ÀæAiÀÄvÀßPÉÌ vÀPÀÌ AiÀÄ±À¸ÀÄì ¹UÀ° JAzÀÄ ºÁgÉÊ¸ÀÄvÀÛ.....
Team JD
6364000670
Contact us
For JD Super 60 Classes

For IAS Kannada Literature class
I.A
.S
vÀAiÀiÁjUÉ º
ÉªÉÄ
ä
eÁÕ£À zÀ±Àð£À
I
Ai
°Àè
ÀÄ
À ÀßqÀz
ªÃÉ¢
A
P£
PÉ.
JNANA DARSHANA S
PÀ£ÀßqÀzÀ°è I.A.S vÀAiÀiÁj £ÀqÉ¸ÀÄªÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÆgÀvÉ ¤ÃV¸ÀÄªÀ, ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À
¤ÃqÀÄªÀ ºÁUÀÆ DvÀä«±Áé¸À vÀÄA© AiÀÄ±À¹ì£À zÀqÀ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ, ¸ÀA¸ÉÜUÀÆ ºÉZÁÑV eÁÕ£À zÀ±Àð£À
JA§ÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀPÁÌV ºÁUÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄPÀÌ½UÁV £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¤gÀAvÀgÀ ±ÁAwAiÀÄÄvÀ ZÀ¼ÀÄªÀ½.
- zÀ±Àð£À PÀÄªÀiÁgï H.G ¥ÀæzsÁ£À ¸ÉÃªÀPÀ (eÁÕ£À zÀ±Àð£À)
PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è
tr ation
s
Regi pen
GS Prelims cum Mains
1. £ÀÄjvÀ C£ÀÄ¨sÀ« ²PÀëPÀgÀÄ.

is O
vÀgÀUÀw 2. I.A.S ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è GwÛÃtðgÁzÀªÀjAzÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À.
«±ÉÃµÀUÀ¼ÀÄ 3. ¤gÀAvÀgÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ºÁUÀÆ CvÀÄå£ÀßvÀ CAPÀUÀ½¸À®Ä PÁAiÀÄð¸ÀÆa.

4. ¥ÀoÀå ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÉÆA¢UÉ zÀ±Àð£À ¸Àgï CªÀjAzÀ MOTIVATIONAL vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÄ.
JNANADARSHANA JNANA DARSHANA IAS

www.jnanadarshana.com | 6364000670
#25, 2nd Floor, 17th Cross road, Near Vijayanagara Metro. Land mark: Opposite to New Shanthi Sagar
Note: COVID PÁgÀt¢AzÀ «zÁåyðUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄªÁUÀ¯ÉAzÀÄ ONLINE vÀgÀUÀwUÀ¼À£Àß £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. C£ÀÄªÀÄw zÉÆgÉvÀ £ÀAvÀgÀ OFFLINE vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¥Àj«r
gÁdQÃAiÀÄ JAJ¸ïJAE ªÀVÃðPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆÃAzÀtÂ
PÀÄjvÀÄ KQÃPÀÈvÀ C¢ü¸ÀÆZÀ£É__________16
¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ ¤AiÀÄªÀÄ 266 ªÀÄvÀÄÛ 267___1 CxÀð±Á¸ÀÛç ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
«ÄÃ¸À¯Áw ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÌ®è - ¸ÀÄ¦æÃA ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DAiÀÄ-
PÉÆÃmïð________________________1 ªÀåAiÀÄ__________________________17
DzsÀÄ¤PÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ
¨É¼ÀªÀtÂUÉ________________________1 ¸ÀªÀiÁd
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 10 £ÉÃ C£ÀÄ¸Àæa__________3
¥ÀPÁëAvÀgÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ_________________3
"¦JA ¸Àé¤¢ü ¥ÀæzÁs £À ªÀÄAwæ ©Ã¢
¨sÁgÀvÀzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwAiÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
ªÁå¥ÁjUÀ¼À DvÀä¤¨sÀðgÀ ¤¢ü"_________23
CA±ÀUÀ¼ÀÄ_______________________4
«±Àé ¨ÁåAQ£À ¸ÁÖ¸ïð AiÉÆÃd£É_______23
DyðPÀvÉ £Á±Á ªÀÄÄPÀÛ ¨sÁgÀvï: ªÁ¶ðPÀ QæAiÀiÁ
AiÉÆÃd£É (2020-21)______________23
PÀ¤µÀ× ¨ÉA§® ¨É¯É_________________7
eÁUÀwPÀ ²PÀët ªÀiÁ¤ljAUï (fEJA)
PÀÈ¶ PÉëÃvÀæPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ_________8 ªÀgÀ¢_________________________24
CªÀ±ÀåPÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À PÁAiÉÄÝUÉ wzÀÄÝ¥Àr____8 ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéAiÀÄA GzÉÆåÃVUÀ½UÉ
PÀÈ¶ GvÀà£Àß ªÁå¥ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁtÂdå gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¦AZÀtÂ AiÉÆÃd£É_________24
(GvÉÛÃd£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À) ªÀÄ»¯Á Q¸Á£ï ¸À±ÀQÛPÀgÀt
¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ_______________________9 ¥ÀjAiÉÆÃd£É____________________24
gÉÊvÀjUÉ (¸À§°ÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉ) ¨É¯É UÀj¨ï PÀ¯Áåuï gÉÆÃdgï C©üAiÀiÁ£ï___25
SÁvÀj ºÁUÀÆ PÀÈ¶ ¸ÉÃªÉUÀ¼À M¥ÀàAzÀ
M£ï £ÉÃµÀ£ï-M£ï gÉÃµÀ£ï PÁqïð
¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ’_____________________10
AiÉÆÃd£______________________26
PÀÈ¶ PÉëÃvÀæPÉÌ ¸ÀgÀPÁgÀ DvÀä ¤¨sÀðgÀ ¨sÁgÀvÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr vÉUÉzÀÄPÉÆArgÀÄªÀ ¨sÀzÀævÉ
PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ_______________________10
J¥sïrL; «zÉÃ² £ÉÃgÀ §AqÀªÁ¼À £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À JgÀqÀ£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr
ºÀÆrPÉ________________________13 ªÀÄ¸ÀÆzÉ_______________________27
¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ: 43£ÉÃ ¸ÁÜ£À______14 ¨sÁgÀvÀ–aÃ£Á UÀr ¸ÀªÀÄ¸Éå___________28

Dgï©L G¸ÀÄÛªÁjUÉ ¥ÀlÖt ¸ÀºÀPÁgÀ 59 ZÉÊ¤Ã¸ï C¦èPÉÃ±À£ïUÀ¼À£ÄÀ ß
¨ÁåAPïUÀ¼ÀÄ_____________________14 ¤µÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ___________________31
«zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ___________14
ii
¥Àj«r
«eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À ªÉÄÊPÉÆæÃ ¥sÀÅqï ¥ÉÇæ¸É¹AUï JAlgï¥ÉÊæ¸À¸ï
(J¥sïJAE) O¥ÀZÁjPÀUÆ
É ½¸ÀÄªÀ
¨sÁgÀvï£Émï AiÉÆÃd£É______________32 AiÉÆÃd£É_______________________45
¨ÁºÁåPÁ±À: SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæPÀÆÌ CªÀPÁ±À___33 ªÀÄjÃZï________________________46
PÉÆªÁQì£ï______________________33 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆgÀV£À «±ÀézÀ ªÉÆzÀ® AiÉÆÃUÀ
¸ÀÆAiÀÄðUÀæºÀt___________________33 «±Àé«zÁå®AiÀÄ____________________46
CAUÁA±À PÀÈ¶___________________34 PÀÄ²£ÀUÀgÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt___________.46
©J¸ï–4 ªÀÄvÀÄÛ ©J¸ï–6 £ÀqÀÄªÉ ªÀiÁå£Áä£Àð°è ±ÉéÃ vÉÊ® ªÀÄvÀÄÛ C¤®
ªÀåvÁå¸À«zÉAiÉÄÃ?_________________34 AiÉÆÃd£É_______________________47
F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è ¨sÀÆPÀA¥_________.47
CAvÁgÁ¶ÖæÃAiÀÄ PÀÄA¨sÁgï ¸À±ÀQÛPÁgÀ£ï PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ_____.48
¸ÀvÀå¨sÀªÀiÁ ¥ÉÇÃlð¯ï______________.48
f-7 gÁµÀÖæUÀ¼À MPÀÆÌlPÉÌ ¨sÁgÀvÀ
dUÀ£ÁßxÀ gÀxÀAiÀiÁvÉæ_______________.49
¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ_______________35
PÁå¥ÀÖ£ï CdÄð£ï_________________49
©æPïì ¸ÀAWÀl£É__________________.36
LJJ¸ï ªÀÄÄRå¥ÀjÃPÉëAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå
¨ÁºÁåPÁ±À ¤¯ÁÝtPÉÌ £Á¸Á
CzsÀåAiÀÄ£À 1 ºÁUÀÆ ¸ÁªÀiÁ£Àå CzsåÀ AiÀÄ£À 2
UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæUÀ¼ÀÄ_________________.37
¥ÀwæPÉUÀ¼À ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ_________________50
¨ÁèåPï ¯ÉÊªïì ªÀiÁålgï_____________38
AiÀÄÄ.J¸ï. aÃ£Á ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ G¢éUÀßvÉAiÀÄ
§UÉÎ D¹AiÀiÁ£ï gÁdåUÀ¼ÀÄ JZÀÑj¹zÉ___39
fÃ«±Á¸ÀÛæ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ
«ÄqÀvÉ zÁ½ (Locust attacks)______40

QÃl£Á±ÀPÀ ¨Áå£ï?_______________.41
‘¤¸ÀUÀð’ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ_____________42
UÀAUÁ £À¢AiÀÄ ªÀiÁ°£Àå____________43
EvÀgÉ
“ªÉÄÊ ¯ÉÊ¥sï - ªÉÄÊ AiÉÆÃUÀ” ¸ÀàzsÉð____44

PÁ½zÁ¸À _____________________44
f¯ÁåArAiÀiÁ___________________45
iii
If you are donating¥Àyou
j«rare not only paying
for you but also funding thousands of weaker
section aspirants who can not pay.
Thank You.
iv
JNANA DARSHANA IAS CPÀëgÀ zÁ¸ÉÆÃºÀ
gÁdQÃAiÀÄ PÉÆÃmÁ UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉÆÃj ¸À°è¹zÀÝ

CfðUÀ¼À «ZÁgÀuÉ £ÀqÉ¹zÀ wæ¸ÀzÀ¸Àå ¦ÃoÀ,
F C©ü¥ÁæAiÀÄ ºÉÆgÀ ºÁQzÉ.
¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ ¤AiÀÄªÀÄ 266 ªÀÄvÀÄÛ 267
"«ÄÃ¸À¯Áw J£ÀÄßªÀÅzÀÄ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ «ªÉÃZÀ£É
¸À¤ßªÉÃ±À: UÀÈºÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À ¸ÁÜ¬Ä ¸À«ÄwAiÀÄ DzsÀj¹zÀ ¸ÀªÀ®vÀÄÛ. CzÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄÆ®¨sÆÀ vÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ «rAiÉÆÃ PÁ£ÀágÉ£ïì ªÀÄÆ®PÀ ºÀPÀÄÌ JAzÀÄ AiÀiÁgÀÆ ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄªÀAw®è.
¸À«ÄwAiÀÄ ¸À¨sÉUÉ ¸ÉÃgÀ®Ä gÁdå¸À¨Ás EzÀgÀ C£ÀÄ¸ÁgÀ «ÄÃ¸À®Ä ¸ÀªÀ®vÀÄÛ ¤ÃqÀzÉÃ
PÁAiÀÄðzÀ²ð C£ÀÄªÀÄw ¤gÁPÀj¹zÉ. ºÉÆÃzÀ ¥ÀPÀëzÀ°èCzÀjAzÀ ¤AiÀÄªÀÄ
G®èAWÀ£ÉAiÀiÁVzÉ JAzÀÄ zÀÆgÀÄªÀAw®è.”
KPÉ? «ÃrAiÉÆPÁ£ÀágÉ£ïì ¸À¨ÉsUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀÄªÀÄw¸À¢gÀ®Ä PÁgÀt CzÀÄ UË¥ÀåvÉAiÀÄ ¥s§
É æªÀjAiÀÄ¯ÉèÃ ¸ÀÄ¦æÃA DzÉÃ±À
vÀvÀéªÀ£ÀÄß G®èAX¸ÀÄvÀÛzÉ. CAvÀºÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è M§â ¸ÀzÀ¸Àå KPÁAVAiÀiÁV ¸ÀgÀPÁj £ËPÀjAiÀÄ°è J¹ì/J¹Ö «ÄÃ¸À°UÉ
PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ SÁvÀj¬Ä®è DzÀÝjAzÀ AiÀiÁgÀÆ §®ªÀAvÀ ªÀiÁqÀÄªÀAw®è.
¥ÀgÀªÁ¤UÉ ¤gÁPÀj¸À¯ÁVzÉ. «ÄÃ¸À¯Áw ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÄÀ Ì C®è.
PÉÆÃmïðUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ F ¢¸ÉAiÀÄ°è gÁdå
¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ K£ÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÀÛªÉ? ¸ÀgÀPÁgÀUÀ½UÉ DzÉÃ±À ¤ÃqÀÄªÀAw®è.
«ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄÄ ¸ÀA¥ÀÇtð DAiÀiÁ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ
¸ÀA¸ÀwÛ£À PÀlÖqÀzÀ°è ¸À«Äw ¸À¨ÉsUÀ¼À£ÀÄß
«ªÉÃZÀ£Á¢üPÁgÀ. PÁ£ÀÆ¤£À CrAiÀÄ°è
£ÀqÉ¸À¨ÉÃPÁVzÉ JAzÀÄ ¤AiÀÄªÀÄ 267
¸ÀgÀPÁgÀ PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀ wÃªÀiÁð£ÀUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ
ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ, ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀ
ªÀiÁ£ÀåvÉ EzÉ. EzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÄÀ ¥Àr¹
C¢üPÁgÀ ¹àÃPÀgïUÉ EzÉ.
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀQÌ£À CrAiÀÄ°è
J¯Áè ¸À«Äw ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß SÁ¸ÀVAiÀiÁV
«ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄªÀAw®è JAzÀÄ
£ÀqÉ¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ¤AiÀÄªÀÄ 266
PÀ¼ÉzÀ ¥sÉ§æªÀjAiÀÄ°è ¸ÀÄ¦æÃA PÉÆÃmïð
DzÉÃ²¸ÀÄvÀÛzÉ.
wÃ¥ÀÅð ¤ÃrvÀÄÛ.
«ÄÃ¸À¯Áw ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÌ®è - ¸ÀÄ¦æÃA DzsÄÀ ¤PÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
PÉÆÃmïð
DzsÀÄ¤PÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨ÁæºÀäuÉÃvÀgÀjUÉ ¥ÀæxÀªÄÀ
«ÄÃ¸À¯Áw ºÀPÀÄÌ »AzÀÄ½zÀªÀgÀ K¼ÉÎUÉ ¨ÁjUÉ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀªÀgÄÀ
£ÉgÀªÁUÀ§®è HgÀÄUÉÆÃ¯É «£ÀB PÉÆ¯Áè¥ÀÅgÀ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ bÀvæÀ¥Àw
‘ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÄÌ’ C®è JAzÀÄ ¸ÀÄ¦æÃA ±ÁºÀÄªÀÄºÁgÁdgÀÄ (PÀÄuÁ© CxÀªÁ
PÉÆÃmïð ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¸ÀàµÀÖªÁV ºÉÃ½zÉ. PÀÄgÀÄ§) vÀ£Àß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀjUÉ
vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ªÉÄrPÀ¯ï PÁ¯ÉÃdÄ ¥ÀæªÉÃ±À vÀªÀÄä d£Àä ¢£ÀªÁzÀ 1902, dÄ¯ÉÊ 26 gÀAzÀÄ
¤ÃrPÉ ¸ÀAzÀ¨sÀð EvÀgÉ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀð ¨ÁæºÀäuÉÃvÀgÀjUÉ J¹ì/J¹Ö/M©¹
(M©¹)zÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ¥ÀævÉåÃPÀ «ÄÃ¸À®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ ±ÉÃ. 50 «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß
Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 1

eÁjUÉ vÀAzÀgÀÄ. DzÀgÉ ¨Á®UÀAUÁzsÀgÀ ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±ÀzÀ°è »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ½UÉ
w®PÀgÀÄ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆÃ¢ü¹zÀgÀÄ. «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ
zÉÃ±ÀzÀ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è 340
¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ ªÀÄºÁgÁd £Á®ér PÀÈµÀÚgÁd
gÀr 1953 d£ÀªÀj 29 gÀAzÀÄ PÁPÁ
MqÉAiÀÄgï 1921 gÀ°è J¯Áè »AzÀÄ½zÀ
PÁ¯ÉÃ®Ìgï CªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è gÁ¶ÖæÃAiÀÄ
eÁwUÀ½UÉ CxÀªÁ ¨ÁæºÀäuÉÃvÀgÀjUÉ ±ÉÃ. 75
»AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ¼À ªÉÆzÀ® DAiÉÆÃUÀªÀ£ÄÀ ß
gÀµÀÄÖ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¹zÀgÀÄ.
£ÉÃ«Ä¹vÀÄ. F DAiÉÆÃUÀªÀÅ 1955gÀ ªÀiÁZïð
EzÀ£ÀÄß ¸Àgï.JA. «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå vÀ£Àß ¢ªÁ£ï
30 gÀAzÀÄ vÀ£Àß ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¹vÀÄ. F
ºÀÄzÉÝUÉ gÁfÃ£ÁªÉÄ ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀgÀ¢AiÀÄ°è 2,399 eÁwUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
«gÉÆÃ¢ü¹zÀgÀÄ.
¸À°è¹ EzÀgÀ°è 837 eÁwUÀ¼ÄÀ Cw
ªÀÄzÁæ¸ï£À°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ 1921 gÀ°è
»AzÀÄ½zÀ eÁwUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉÃ½vÀÄ. F
PÉÆÃªÀÄÄªÁgÀÄ ¸ÀgÀPÁj DzÉÃ±ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀgÀ¢AiÀÄÄ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ¼À°è CºÀð
¨ÁæºÀäuÉÃvÀgÀjUÉ J¹ì/J¹Ö/M©¹UÀ½UÉ ±ÉÃ. 44,
«zÁåyðUÀ½UÉ vÁAwæPÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ²PÀët
¨ÁæºÀätjUÉ ±ÉÃ. 16, ªÀÄÄ¹èªÀÄjUÉ ±ÉÃ. 16,
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è ±ÉÃ. 70 gÀµÀÄÖ «ÄÃ¸À¯Áw
DAUÉÆèÃ EArAiÀÄ£ÀßjUÉ/Qæ²ÑAiÀÄ£ÀßjUÉ ±ÉÃ. 16
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÀPÁj £ËPÀjUÀ¼À°è
ªÀÄvÀÄÛ J¹ì/J¹ÖUÀ½UÉ ±ÉÃ. 8 gÀµÀÄÖ «ÄÃ¸À¯Áw
¸ÀÜ½ÃAiÀÄjUÉ PÉ¼ÀPÀAqÀAvÉ «ÄÃ¸À¯Áw
¤ÃrvÀÄ.
¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ Class-1 ºÀÄzÉÝUÀ¼À°è ±ÉÃ. 25,
1909, 1919, 1935gÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ Class-2 ºÀÄzÉÝUÀ¼À°è ±ÉÃ. 33, Class-3,4
PÁAiÉÄÝAiÀÄr «ÄÃ¸À¯ÁwUÉ CªÀPÁ±À ºÀÄzÉÝUÀ¼À°è ±ÉÃ. 40 JAzÀÄ DAiÉÆÃUÀ
¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ²¥sÁgÀ¸ÀÄ ªÀiÁrvÀÄÛ.
1950, d£ÀªÀj 26 gÀAzÀÄ £ÀªÀÄä ¸ÀA«zsÁ£À ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±ÀzÀ°è 2£ÉÃ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ¼À
eÁjUÉ §AvÀÄ. CzÀgÀ°è J¹ì 15 ±ÉÃ., J¹Ö DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß 1978 gÀ°è ©.¦. ªÀÄAqÀ¯ï
3±ÉÃ., M©¹UÀ½UÉ 27 ±ÉÃ. «ÄÃ¸À¯Áw CªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è gÀa¹vÀÄ. F
¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. 15(4) 16(4) PÀæªÀÄªÁV ²PÀët DAiÉÆÃUÀªÀÅ 1980£ÉÃ r¸ÉA§gï 31 PÉÌ
ªÀÄvÀÄÛ GzÉÆåÃUÀzÀ°è ±ÉÊPÀëtÂPÀªÁV »AzÀÄ½zÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¹ 3,743 eÁwUÀ¼À£ÄÀ ß
ªÀUÀðUÀ½UÉ ¥Áæw¤zsÀåªÀ£ÀÄß PÀ°à¹vÀÄ. EzÀPÉÌ »AzÀÄ½zÀ eÁwUÀ¼ÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹ zÉÃ±ÀzÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁ®«Äw «¢ü¹®è. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è 52 ±ÉÃ. EgÀÄªÀ »AzÀÄ½zÀ
330 ªÀÄvÀÄÛ 332£ÉÃ «¢üUÀ¼À°è «zsÁ£À¸À¨És ªÀUÀðUÀ½UÉ «ÄÃ¸À¯Áw ¤ÃqÀ®Ä ²¥sÁgÀ¸ÄÀ
¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉUÀ¼À°è gÁdQÃAiÀÄ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrvÀÄ. GzÁ: PÀ£ÁðlPÀzÀ°è MPÀÌ°UÀ,
¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 340 gÀr °AUÁAiÀÄvÀ, PÀÄgÀÄ§, PÀÄA¨ÁgÀ, wUÀ¼À,
»AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ½UÉ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀa¹ «±ÀéPÀªÀÄð, §tfUÀ, G¥ÁàgÀ, ¨É¸ÛÀ, £ÁAiÀÄÄØ,
CªÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ CUÀvÀåPÀæªÀÄ ªÀ»¸À®Ä gÉrØ, PÉªÀiÁä, PÀëwæAiÀÄ, ªÀÄrªÁ¼À, UÉÆ®è,
w½¸À¯ÁVvÀÄÛ. ºÀÆUÁgÀ, FrUÀ, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 333 eÁwUÀ¼À£ÄÀ ß
ªÀÄAqÀ¯ï DAiÉÆÃUÀ vÀ£Àß »AzÀÄ½zÀ eÁwUÀ¼À

¥ÀnÖAiÀÄ°è ¸ÉÃj¹zÉ. EzÀÄ ²PÀëtzÀ°è, ªÉÆzÀ® ¥ÀPÁëAvÀgÀ: ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆvÀÛªÆ É zÀ®
GzÉÆåÃUÀzÀ°è, gÁdQÃAiÀÄzÀ°è, PÉÊUÁjPÁ ¨ÁjUÉ ¥ÀPÁëAvÀgÀ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ. CzÀÄ 1937gÀ°è.
PÉëÃvÀæzÀ°è M©¹ UÀ½UÉ 27 ±ÉÃ.zÀµÀÄÖ GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±À «zsÁ£À¸À¨ÉsUÉ ªÀÄÄ¹èA
«ÄÃ¸À¯Áw ¤ÃqÀ®Ä ²¥sÁgÀ¸ÀÄ ªÀiÁrvÀÄ. °ÃUï¤AzÀ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÀÝ ºÀ¦üÃeï
¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 124 £ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr ªÀÄºÀªÀÄäzï E¨Áæ»A PÁAUÉæ¸ïUÉ ¸ÉÃjzÀÄÝ
ªÀiÁr 2019 gÀ°è DyðPÀªÁV ªÉÆzÀ® ¥ÀPÁëAvÀgÀ ¥ÀæPÀgÀt. 1960gÀ
»AzÀÄ½zÀªÀjUÉ 10 ±ÉÃ. «ÄÃ¸À¯Áw ¤ÃrvÀÄÛ. zÀ±ÀPÀzÀ°è ¥ÀPÁëAvÀgÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑVzÀÝªÅÀ .
EzÀgÀ°è J¹ì, J¹Ö, M©¹UÀ½UÉ ©lÄÖ ¥ÀPÁëAvÀjUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV AiÀiÁªÀÅzÉÃ
DyðPÀªÁV »AzÀÄ½zÀªÀjUÉ 10 ±ÉÃ. ¹zÁÞAvÀ CxÀªÁ «µÀAiÀÄ DzsÁjvÀ
«ÄÃ¸À¯Áw ¤ÃrvÀÄÛ. PÁgÀtUÀ½UÁV ¥ÀPÀë §zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅ¢®è.
C¢üPÁgÀ zÁºÀªÉÃ EzÀPÉÌ ¥ÀæªÄÀ ÄR
PÁgÀtªÁVgÀÄvÀÛzÉ. EzÉÃ PÁgÀtPÁÌV ªÁ¯ïÖ
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 10 £ÉÃ C£ÀÄ¸ÀÆa «mïªÀÄ£ï ¥ÀPÁëAvÀgÀªÀ£ÀÄß " ZÀÄ£Á¬ÄvÀ
¸ÀzÀ¸Àå£À ¤gÀAvÀgÀ C¢üPÁgÀ' JAzÀÄ
¸ÀÄ¢ÝAiÀÄ°è KPÉ? PÀgÉ¢zÁÝgÉ.
PÀ¼ÉzÀ ªÀµÀð dÄ¯ÉÊ£À°è DqÀ½vÁgÀÆ BJP PÁ¬ÄzÉ eÁj: 1985gÀ d£ÀªÀj 30gÀAzÀÄ
©eÉ¦UÉ ¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁzÀ 10 ±Á¸ÀPÀgÀ «gÀÄzÀÞ ¨sÁgÀvÀ ±Á¸ÀPÁAUÀªÀÅ ¥ÀPÁëAvÀgÀ ¤µÉÃzsÀ
C£ÀºÀðvÉ «ZÁgÀuÉ £ÀqÉ¸À®Ä PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß 52£ÉÃ ¸ÀA«zsÁ¤PÀ
wÃªÀiÁð¤¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ «gÉÆÃzsÀ PÁAUÉæ¸ï wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ eÁjUÉ vÀA¢vÀÄ. F
¥ÀPÀë ¸À°è¹zÀÝ ªÀÄ£À«UÉ ¸ÀàA¢¸ÀÄªÀAvÉ UÉÆÃªÁ PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 10£ÉÃ
«zsÁ£À¸À¨sÁ ¹àÃPÀgï CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÄ¦æÃA C£ÀÄ¸ÀÆaAiÀÄ°è ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÀÄÝ, «¢ü 101,
PÉÆÃmïð PÉÆÃjzÉ. 102, 190 ªÀÄvÀÄÛ 191PÉÌ ºÉÆ¸À CA±ÀUÀ¼À£ÄÀ ß
¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ. 10£ÉÃ C£ÀÄ¸ÀÆaAiÀÄÄ
¥ÀPÁëAvÀgÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ
±Á¸ÀPÁAUÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå «zsÁ£À¸À¨Ás
M§â ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ MAzÀÄ ¥ÀPÀë¢AzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ¥ÀPÁëAvÀgÀ PÁgÀtPÁÌV
DAiÉÄÌAiÀiÁV, vÁ£ÀÄ DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ ±Á¸ÀPÀ C£ÀºÀðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÁÝVzÉ. F
¸ÁÜ£ÀPÉÌ gÁfÃ£ÁªÉÄ ¤ÃqÀzÉ, E£ÉÆßAzÀÄ ªÀÄ¸ÀÆzÉ gÁdå¸À¨ÉsAiÀÄ°è CAVÃPÁgÀ ¥ÀqÉzÁUÀ
¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃjzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ¥ÀPÁëAvÀgÀ JAzÀÄ gÁfÃªï UÁA¢ü"¸ÁªÀðd¤PÀ fÃªÀ£ÀªÀ£ÄÀ ß
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ±ÀÄzÀÞUÉÆ½¸ÀÄªÀ°è EzÀÄ ªÉÆzÀ® ºÉeÓÉ' JAzÀÄ
ºÉÃ½zÀÝgÀÄ.
M§â ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ MAzÀÄ ¥ÀPÀë¢AzÀ
DAiÉÄÌAiÀiÁV, vÁ£ÀÄ DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ ±Á¸ÀPÀ PÁ¬ÄzÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÄÀ
¸ÁÜ£ÀPÉÌ gÁfÃ£ÁªÉÄ ¤ÃqÀzÉ, E£ÉÆßAzÀÄ
¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃjzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ¥ÀPÁëAvÀgÀ JAzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃjzÀ PÉÃAzÀæ ±Á¸ÀPÁAUÀ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀÄÛ gÁdå «zsÁ£À¸À¨Ás ¸ÀzÀ¸åÀ gÀÄ vÁªÀÅ

DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ ¥ÀPÀëPÉÌ gÁfÃ£ÁªÉÄ M§â ¸ÀzÀ¸Àå£ÀÄ ¥ÀPÁëAvÀgÀ ªÀiÁrzÁÝ£Æ
É Ã
ªÀiÁrzÀgÉ CªÀgÀ£ÀÄß ±Á¸ÀPÁAUÀ¢AzÀ E®èªÉÃ JA§ ¤tðAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸À¨Ás ¥ÀwUÀ¼ÄÀ
C£ÀºÀðUÉÆ½¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀzÀ£ÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¥ÀPÁëAvÀgÀ ¤µÉÃzsÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃjzÀ PÉÃAzÀæ ±Á¸ÀPÁAUÀ PÁ¬ÄzÉ C£ÀéAiÀÄ wÃªÀiÁð£À PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀ
ªÀÄvÀÄÛ gÁdå «zsÁ£À¸À¨sÁ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ C¢üPÁgÀ ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.
±Á¸ÀPÁAUÀzÀ°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÁUÀ ªÀÄvÀ
wzÀÄÝ¥Àr
ZÀ¯Á¬Ä¸ÀzÉ EzÀÝgÉ CxÀªÁ vÁ¤gÀÄªÀ ¥ÀPÀëzÀ
DzÉÃ±ÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁV ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¹zÀgÀÆ 91£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀPÁëAvÀgÀ
CªÀgÀ£ÀÄß ±Á¸ÀPÁAUÀ¢AzÀ PÁ¬ÄzÉUÉ wzÀÄÝ¥Àr vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¥ÀPëÀzÀ 1/3
C£ÀºÀðUÉÆ½¸À§ºÀÄzÀÄ ¨sÁUÀ ±Á¸ÀPÁAUÀ ¸À¨ÉsAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¥ÀPëÀªÀ£ÄÀ ß
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃjzÀ PÉÃAzÀæ ±Á¸ÀPÁAUÀ vÀåf¹zÀgÉ CzÀ£ÀÄß ¥ÀPÁëAvÀgÀªÀ®è JAzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ gÁdå «zsÁ£À¸À¨sÁ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉ 52£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr ºÉÃ½vÀÄÛ. DzÀgÉ 91£ÉÃ
£ÀAvÀgÀ ¥ÀPÁëAvÀgÀ ªÀiÁrzÀgÉ wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄ°è CzÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
C£ÀºÀðUÉÆ½¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÀiÁvÀæªÀ®è, ¥ÀPÁëAvÀgÀUÉÆAqÀ ¸ÀzÀ¸åÀ
£ÉÃ«ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¥ÀæªÀiÁt ªÀZÀ£À ¹éÃPÀj¹zÀ G½¢gÀÄªÀ ¸ÀzÀ¸ÀåvÀé PÁ®zÀªÀgÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
DgÀÄ wAUÀ¼À §½PÀ ¥ÀPÁëAvÀgÀ ªÀiÁrzÀgÀÆ ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀ gÁdQÃAiÀÄ ºÀÄzÉÝ
CªÀgÀ£ÀÄß C£ÀºÀðUÉÆ½¸À§ºÀÄzÀÄ C®APÀj¸ÀÄªÀAw®è JAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¹vÀÄ.
M§â ±Á¸ÀPÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄÆ® ¥ÀPÀëzÀ ¸ÀªÉÄÃvÀ
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃj vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ
ªÀÄÆ® gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ D ¥ÀPÀëzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwAiÀÄ
¸ÀzÀ¸ÀågÁVzÉÝÃªÉ JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹zÀgÉ CzÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀPÁëAvÀgÀ ¤µÉÃzsÀ PÁ¬ÄzÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ
¥ÀPÁëAvÀgÀ C¤¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅ¢®è. 1. ¥ÀAZÀ²Ã® vÀvÀéUÀ¼ÄÀ :
ªÀiÁvÀÈ ¥ÀPÀëzÀ°èzÀÝ ©PÀÌnÖ¤AzÁV ±Á¸ÀPÁAUÀzÀ «±ÀézÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ «©ü£Àß ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ
¥ÀPÀëzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸ÀASÉå 1/3QÌAvÀ PÀrªÉÄ ºÁUÀÆ gÁdQÃAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÜÉ UÀ¼À£ÄÀ ß
E®è¢zÀÝgÉ CAxÀ UÀÄA¦£À ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ
C£ÀºÀðUÉÆ½¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ¸ÀºÀ¨Á¼ÉéAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆArªÉ. EzÉÃ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É 1954 dÆ£ï wAUÀ¼À°è
¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ CxÀªÁ gÁdå¸À¨sÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå
«±Àé±ÁAw zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ aÃ£Á ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ
«zsÁ£À¸À¨sÉ/«zsÁ£À¥ÀjµÀwÛ£À ¸À¨sÁ¥ÀwAiÀiÁV
(CA¢£À aÃ£ÁzÀ ¥ÀæzÁs ¤ ZË.J£ï. ¯ÁAiÀiï
DAiÉÄÌAiÀiÁUÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ¥ÀPÀëPÉÌ gÁfÃ£ÁªÉÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzÁs ¤ dªÁºÀgÀ¯Á¯ï
¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ ¥ÀPÁëAvÀgÀ J¤¸ÀÄªÀÅ¢®è.
£ÉºÀgÀÆ) ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀ
KPÉAzÀgÉ, CªÀgÀÄ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÈ¢ÞUÁV LzÀÄ vÀvÀéUÀ¼À£ÄÀ ß
PÁ¥ÁqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV gÁfÃ£ÁªÉÄ
C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀªÀÅ. CªÀÅUÀ¼ÉÃ ¥ÀAZÀ²Ã®
¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.
vÀvÀéUÀ¼ÀÄ, CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ,

1. ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ gÁµÀÖçUÀ¼À ¥ÁæzÉÃ²PÀ ºÁUÀÆ «zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹zÀgÄÀ .
¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÉUÉ UËgÀªÀ. 1965gÀ°è ªÀÄvÀÄÛ 1971gÀ°è £ÀqÉzÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À
2. ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ DPÀæªÀÄt ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ. «gÀÄzÀÞzÀ AiÀÄÄzÀÞUÀ¼ÀÄ F ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß
3. DAvÀjPÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À°è ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ C¼ÀªÀr¹PÉÆArzÀÝªÀÅ. £ÀAvÀgÀzÀ ¥ÀæzÁs ¤UÀ¼ÁzÀ
ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ Cl¯ï ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬ÄAiÀÄªÀgÄÀ £ÀªÄÀ ä
4. ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ zÉÃ±ÀzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¹,
5. ±ÁAwAiÀÄÄvÀ ¸ÀºÀ¨Á¼Éé. EªÀÅ £ÀªÀÄä ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ eÉÆvÉ ªÉÄÊwæ ¨ÁAzsÀªÀåPÉÌ ¥ÀæAiÀÄvÀß
zÉÃ±ÀzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwAiÀÄ vÀ¼ÀºÀ¢ ªÀiÁrzÀgÀÄ.
J£Àß§ºÀÄzÁVzÉ.
6. 3. ªÀ¸ÁºÀvÄÀ ±Á»vÀéPÌÉ «gÉÆÃzsÀ :
2. C°¥ÀÛ ¤Ãw : ¨sÁgÀvÀzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ ¤Ãw
¢éwÃAiÀÄ ªÀÄºÁAiÀÄÄzÀÞzÀ §½PÀ «±ÀéªÀÅ JgÀqÀÄ ªÀ¸ÁºÀvÀÄ±Á»vÀéªÀ£ÀÄß «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ
±ÀQÛ §tUÀ¼ÁV «¨sÁUÀªÁVvÀÄÛ. CªÉÄjPÁ gÁµÀÖç E£ÉÆßAzÀÄ gÁµÀÖçªÀ£ÀÄß vÀ£Àß ¸Áé¢üÃ£ÀPÌÉ
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÁÜ£À £ÉÃvÀÈvÀézÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨ÀÄs vÀé vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ D zÉÃ±ÀzÀ ¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÀéªÀ£ÄÀ ß
gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÉÆÃ«AiÀÄvï gÀµÁå ºÀwÛQÌ ¸ÁéxÀðPÁÌV zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ
»jvÀ£ÀzÀ PÀªÀÄÄå¤¸ïÖ gÁdåUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÁV ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ªÀ¸ÁºÀvÀÄ ±Á»vÀé JAzÀÄ
dUÀwÛ£À zsÀÄÈ«ÃPÀgÀt PÀAqÀÄ §A¢vÀÄ. C®èzÉ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ªÀ¸ÁºÀvÀÄ ±Á»vÀéªÀ£ÄÀ ß
JgÀqÀÆ §tUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ²ÃvÀ® ¸ÀªÀÄgÀªÀÇ «gÉÆÃ¢ü¹ ¸ÀévÀAvÀæUÀ½¹PÉÆAqÀ ¨sÁgÀvÀ
¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. D ¢£ÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ F ¸Áé¨Ás «PÀªÁV CzÀ£ÀÄß «gÉÆÃ¢ü¹ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
JgÀqÀgÀ°è AiÀiÁªÀ ±ÀQÛ §tPÀÆÌ ¸ÉÃgÀzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄÆ¯ÉAiÀÄ°è ªÀ¸ÁºÀvÄÀ ±Á»vÀé
C°¥ÀÛ¤Ãw C£ÀÄ¸Àj¹ vÀl¸ÀÜªÁ¬ÄvÀÄ. EgÀPÀÆqÀzÀÄ JAzÀÄ zÉºÀ° ªÀÄvÀÄÛ
eÉÆvÉUÉ F JgÀqÀÄ §tUÀ¼À ¨ÁAqÀÆAUï£À°è dgÀÄVzÀ KµÁå gÁµÀÖçUÀ¼À
«±Áé¸ÀUÀ½¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀ°è (1949 ªÀÄvÀÄÛ 1955) vÀ£ßÀ
CªÉÄjPÁ¢AzÀ DyðPÀ £ÉgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¤®ÄªÀ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¹vÀÄ.
¸ÉÆÃ«AiÀÄvï gÀµÁå¢AzÀ ¨sÀzÀævÁ £ÉgÀªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ°è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. C®èzÉ «±ÀézÀ 4. ªÀtð¨sÃÉ zÀ ¤ÃwUÉ «gÉÆÃzsÀ :
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ «zÀåªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß CzÀgÀ UÀÄt- MAzÀÄ d£ÁAUÀzÀ CxÀªÁ ªÀtðzÀ
zÉÆÃµÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÁéUÀw¸ÀÄªÀ d£À¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ d£ÁAUÀ CxÀªÁ
CxÀªÁ «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀ ¸ÀévÀAvÀæ ªÀtðzÀ d£À¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß vÀªÄÀ VAvÀ
PÁAiÀÄð±ÉÊ°AiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ gÀÆ¦¹vÀÄ. QÃ¼ÀÄ JAzÀÄ ¨sÁ«¹ CªÀgÀ£ÀÄß PÀqÉUÀtÂ¸ÄÀ ªÀ
EAvÀºÀ C°¥ÀÛ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¹ CxÀªÁ «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀ ¤ÃwUÉ ªÀtð¨sÉÃzÀ
«zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwAiÀÄ°è C£ÀÄ¸Àj¹zÀ QÃwð ¤Ãw JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F
¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸À®ÄèvÀÛzÉ. £ÉºÀgÀÆ £ÀAvÀgÀzÀ°è ¯Á¯ï ªÀtð¨sÉÃzÀ ¤ÃwAiÀÄÄ CªÀiÁ£À«ÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
§ºÀzÀÆÝgï ±Á¹Ûç ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß G®èAX¹ «±Àé±ÁAw
EA¢gÁUÁA¢üAiÀÄªÀgÀÄ ¸ÀªÁ°UÉ ¸ÀªÁ°£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀ¨Á¼ÉéUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ

ªÀtð¨sÉÃzÀ ¤Ãw dUÀwÛ£À°è J°èAiÀÄÆ AiÀiÁªÀ gÁµÀÖçPÀÆÌ vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ gÀPÀëuÁªÀÇåºÀ CvÀåUÀvÀå.
gÁµÀÖçªÀÇ C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÁgÀzÀÄ JA§ DzÀgÀÆ ¨sÁgÀvÀ «±Àé±ÁAw ºÁUÀÆ ¸ÀºÀ¨Á¼ÉéUÉ
«zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ ºÉÆA¢zÉ. ¥ÀÇgÀPÀªÁzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ ¤ÃwUÉ «±ÉÃµÀªÁV
EwÛÃa£ÀªÀgÉUÀÆ zÀQët D¦üæPÁzÀ°è MvÀÄÛ ¤ÃrzÉ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀªÅÀ vÀ£ßÀ
C®à¸ÀASÁåvÀ ©½AiÀÄgÀÄ §ºÀÄ¸ÀASÁåvÀ 51£ÉÃ «¢üAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
D¦üæPÀ£ï zÉÃ²AiÀÄgÀ£ÀÄß vÀªÀÄä »rvÀzÀ°ènÖzÀÝgÀÄ ¸ÀºÀ¨Á¼Éé ºÁUÀÆ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁ£ÀÆ¤UÉ
JA§ÄzÀÄ «±ÉÃµÀªÁVzÉ. F ªÀtð¨sÉÃzÀ UËgÀªÀ vÀAzÀÄPÉÆqÀÄªÀAvÀºÀ «zÉÃ±ÁAUÀ
¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß D¦üæPÁUÁA¢ü JAzÉÃ ¥Àæ¹zÀÞgÁzÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ
£É®ì£ïªÀÄAqÉÃ® CªÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è D¦üæPÀ£ï «zÉÃ±ÁAUÀ SÁvÉ £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ
£ÁåµÀ£À¯ï PÁAUÉæ¸ï §®ªÁV RAr¹ ¤Ãw ¤gÀÆ¥ÀuÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÄÀ ÄR
ºÀ«ÄäPÉÆArzÀÝ ZÀ¼ÀÄªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.
¨ÉA§°¹vÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄj¸Á¢ü¹vÀÄ. EzÀÄ £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ «zÉÃ±ÁAUÀ
¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÁUÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ »vÁ¸ÀQÛ
5. ¤±Àå¹ÛçÃPÀgÀt : ºÁUÀÆ ¸ÁªÀðd¤PÀ C©ü¥ÁæAiÀÄªÀ£ÄÀ ß UÀt£ÉUÉ
PÉ®ªÀÅ ¤¢ðµÀÖ §UÉAiÀÄ ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀªÀÄä «zÉÃ±ÁAUÀ
ºÀAvÀºÀAvÀªÁV E®èªÁV¸ÀÄªÀÅzÉÃ ¤Ãw «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è
¤±Àå¹ÛçÃPÀgÀt. dUÀwÛ£À°è ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À GvÁàzÀ£É, gÀÆ¦¸À¯ÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀ PÁªÀÄ£ïªÉ¯ïÛ D¥sï
ªÀiÁgÁl, ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀÄ°è ¨sÁj ¥ÉÊ¥ÉÇÃn £ÉÃ±À£ïì ºÁUÀÆ ¸ÁPïð (¸Ëvï K¶AiÀÄ£ï
£ÀqÉ¢zÉ. F jÃwAiÀÄ ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À ÇÉÆÃ¹AiÉÄÃ±À£ï ¥sÁgï jÃeÉ£À¯ï PÉÆÃ -
¥ÉÊ¥ÉÇÃn¬ÄAzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÀÄºÁAiÀÄÄzÀÞ D¥ÀgÉÃ±À£ï) F JgÀqÀÆ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
£ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÉA§ DvÀAPÀ ºÀ®ªÀÅ gÁµÀÖçUÀ¼À°è ºÀ®ªÁgÀÄ zÉÃ±ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¤PÀl ¸ÀA§AzsÀ
GAmÁVzÉ. ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À ¥ÉÊ¥ÉÇÃnUÉ M¼ÀUÁzÀ ºÉÆAzÀ®Ä §AiÀÄ¹zÉ. ªÉÄÃ¯ÁV, «±Àé
gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ CZÁvÀÄAiÀÄð¢AzÀ¯ÉÆÃ, ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçªÁV
vÀ¥ÀÅàUÀæ»PÉ¬ÄAzÀ¯ÉÆÃ ¨ÉÃPÉAvÀ¯ÉÃ MAzÀgÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛ §A¢zÉ.
ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ AiÀÄÄzÀÞ ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ®Æè
Cté¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ
¸ÀA¨sÀªÀ«gÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ ¨sÁgÀvÀ
±ÁAw¦æAiÀÄ gÁµÀÖçªÁVzÀÄÝ UÀÄuÁvÀäPÀ ºÁUÀÆ
UÁvÀæzÀ ¥Àj«ÄwAiÀÄ°è£À ¤±Àå¹ÛçÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß
¥Àæw¥Á¢¸ÀÄvÀÛzÉ. ±ÁAw ¸ËºÁzÀðvÉUÉ MvÀÄÛ
¤ÃrzÀ ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæzÁs ¤ £ÉºÀgÀÆgÀªÀgÀ
PÁ®zÀ°è ¸ÀºÀdªÁVAiÉÄÃ ¤±Àå¹ÛçÃPÀgÀtPÉÌ
¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¹vÀÄ.
¸ÀA¥ÀÇtð ¤±Àå¹ÛçÃPÀgÀt ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀ
«ZÁgÀªÁVzÉ, KPÉAzÀgÉ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ

DyðPÀvÉ ¥ÀqÉzÀ ¨É¯ÉUÀ¼À°è£À ¸ÀªiÀ Á£ÀvÉ, ºÀÆqÀÄªÀ½-

ºÀÄlÄÖªÀ½ ¸ÀªiÀ Á£ÀvÉ, ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉ ¨É¯ÉUÀ¼À
¥ÀæªÈÀ wÛ ªÀÄwÛvÀgÀ CA±ÀUÀ¼ÄÀ .
PÀ¤µÀ× ¨ÉA§® ¨É¯É
dvÉUÉ, ¥ÀÇgÉÊPÉ ¸ÀA§A¢üvÀ ªÀiÁ»wAiÀiÁzÀ
¸ÀAzÀ¨sÀð: PÀ¤µÀ× ¨ÉA§® ¨É¯É (JAJ¸ï¦) PÉëÃvÀæ, E¼ÀÄªÀj, GvÁàzÀ£É, gÀ¥ÅÀs Û, DªÀÄzÀÄ,
¥ÀnÖAiÀÄ°è 23 ºÉZÀÄÑªÀj ¸ÀtÚ CgÀtå GvÁàzÀ£É zÉÃ²ÃAiÀÄ ®¨såÀ vÉ, ¸ÀPÁðj / ¸ÁªÀðd¤PÀ
(JAJ¥sï¦) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÁV ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÄÀ CxÀªÁ G¢ÝªÄÉ UÀ¼À°è£À ¸ÀgÀPÄÀ C®èzÉ
§ÄqÀPÀlÄÖ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ¥ÀæPÀn¹zÉ. ¨ÉÃrPÉ ¸ÀA§A¢üvÀ ªÀiÁ»wAiÀiÁzÀ vÀ¯Á
¸ÀgÁ¸Àj §¼ÀPÉ, ¥ÀæªÈÀ wÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ
CªÀÅUÀ¼À°è ªÁå£ï vÀÄ¼À¹ ©ÃdUÀ¼ÀÄ, ªÁå£ï
WÀlPÀUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåð, PÀÈ¶ GvÀà£ßÀ UÀ¼À
fÃgÁ, ªÀÄ±ÀÆæªÀiï, ¨ÁèåPï gÉÊ¸ï ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ ªÉZÑÀ ªÀiÁgÁl ªÉZÑÀ - zÁ¸ÁÛ£ÄÀ ,
eÉÆÃºÀgï gÉÊ¸ï ¸ÉÃjªÉ.
¸ÁUÁtÂPÉ, ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ, ªÀiÁgÁl ¸ÉÃªÉUÀ¼ÄÀ ,
ªÀÄºÀvÀé: vÉjUÉ / PÀgÀUÀ¼ÄÀ ªÀÄwÛvÀgÀ CA±ÀUÀ¼À£ÄÀ ß EzÀÄ
¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÄ 50 jAzÀ 73PÉÌ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ªÁå¦ÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉaÑ¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ COVID-19 ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ ¨ÉA§® ¨É¯É ºÉZÑÀ¼À
gÉÆÃUÀzÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ eÁjUÉ §gÀÄvÀÛzÉ,
gÉÊvÀgÀ DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ
EzÀjAzÁV §ÄqÀPÀlÄÖ MFP ¸ÀAUÀæºÀPÁgÀjUÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÅlªÀÅ ªÀÄÄAUÁgÀÄ
CUÀvÀåªÁzÀ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÀAUÁ«Ä£À 14 PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À ¨ÉA§®
¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä wÃªÀiÁð¤¹zÉ.
¨ÉA§® ¨É¯É JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
‘PÀÈ¶ ªÉZÀÑUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨É¯É DAiÉÆÃUÀzÀ
PÀ¤µÀ× ¨ÉA§® ¨É¯É gÉÊvÀgÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ (¹J¦¹) ²¥sÁgÀ¸ÀÄUÀ¼À DzsÁgÀzÀ°è 2020–
¨É¼ÉUÀ¼À wÃªÀðvÀgÀ ¨É¯É PÀÄ¹vÀzÀ «gÀÄzÀÞ 21£ÉÃ ¸Á°£À ªÀÄÄAUÁgÀÄ ºÀAUÁ«Ä£À 14
¨sÁgÀvÀ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ MAzÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ªÀÄzsÀå ¨É¼ÉUÀ¼À ¨ÉA§® ¨É¯É ºÉaÑ¸À®Ä ¥ÀæzÁs ¤
¥ÀæªÉÃ±À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è £ÀqÉzÀ ¸ÀaªÀ
PÀÈ¶ ªÉZÀÑ ªÀÄvÀÄÛ ¨É¯É DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¥ÀÅl ¸À¨sÉAiÀÄ°è wÃªÀiÁð¤¸À¯ÁVzÉ.
²¥sÁgÀ¹£À C£ÀéAiÀÄ, ¨sÁgÀvÀ ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ PÉ®ªÀÅ EzÀjAzÁV PÀÈ¶UÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ ªÉZÀÑQÌAvÀ ±ÉÃ
¨É¼ÉUÀ¼À ©vÀÛ£ÉUÉ ªÉÆzÀ®Ä PÀ¤µÀ× ¨ÉA§® 50jAzÀ 83gÀµÀÄÖ ºÉaÑ£À DzÁAiÀÄ UÀ½¸À®Ä
¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß WÉÆÃ¶¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀ¤µÀ× ¨ÉA§® gÉÊvÀjUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀ°zÉ.
¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀ®ªÁgÀÄ CA±ÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ
¨sÀvÀÛzÀ ¨ÉA§® ¨É¯ÉAiÀÄ°è ¸Àé®à
ªÉÄÃ¯É ¯ÉPÀÌ ºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è
KjPÉAiÀiÁVzÀÝgÉ, JuÉÚ©Ãd, ¨ÉÃ¼ÉPÁ¼ÀÄ
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄªÀÅ - GvÁàzÀ£Á ªÉZÑÀ,
ºÁUÀÆ ¹j zsÁ£ÀåUÀ¼À ¨ÉA§® ¨É¯ÉAiÀÄ°è
¥ÀjPÀgÀUÀ¼À ¨É¯ÉUÀ¼À°è£À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÄÀ , CAvÀgÀ
UÀt¤ÃAiÀÄ KjPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ¥ÁåPÉÃeï
gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¨É¯É ¥Àj¹Üw, gÉÊvÀgÀÄ ¤ÃrzÀ ªÀÄvÀÄÛ

eÁjUÉ gÀÆ¦¹gÀÄªÀ ¤Ã®£ÀPÉëUÀÆ ¸ÀA¥ÀÅl ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼ÀÄ ®¨sÀå EzÀÝgÉ, EzÀgÀ°è §ºÀÄ
¸À¨sÉAiÀÄ°è M¦àUÉ ¸ÀÆa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¥Á®Ä £ÀµÀÖªÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß, ºÁ¼ÁUÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß
vÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
PÀÈ¶ PÉëÃvÀæPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ
PÁAiÉÄÝAiÀÄ ¯Á¨sÀUÀ¼ÄÀ :
CªÀ±ÀåPÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß wzÀÄÝ¥Àr

ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÄÀ , ¨ÉÃ¼É
PÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ, vÉÊ® ©ÃdUÀ¼ÀÄ, SÁzÀå vÉÊ®UÀ¼ÄÀ ,
FgÀÄ½î ªÀÄvÀÄÛ §mÁmÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀ±åÀ PÀ
¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¥ÀnÖ¬ÄAzÀ vÉUÉzÄÀ
ºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ SÁ¸ÀV ºÀÆrPÉzÁgÀjUÉ
ºÉaÑ£À ªÀÄzsÀå¥ÀæªÉÃ±ÀzÀ ¤AiÀÄAvÀætªÀ£ÄÀ ß
¤ªÁgÀuÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
GvÁà¢¸ÀÄªÀ, CzÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄªÀ, CzÀ£ÄÀ ß
¸ÁV¸ÀÄªÀ, «vÀj¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÇgÉÊ¸ÀÄªÀ
¸ÁévÀAvÀæåªÀÅ ªÀiÁgÁlzÀ DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
CªÀ±ÀåPÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À PÁAiÉÄÝUÉ wzÀÄÝ¥Àr GvÉÛÃf¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ªÀ®AiÀÄPÉÌ SÁ¸ÀV
ªÀ®AiÀÄzÀ / «zÉÃ²Ã £ÉÃgÀ ºÀÆrPÉAiÀÄ£ÀÄß
CªÀ±ÀåPÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À PÁAiÉÄÝAiÀÄ ZÁjwæPÀ
DPÀ¶ð¸ÀÄvÀzÉ.
wzÀÄÝ¥ÀrUÉ ¸ÀA¥ÀÅl C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrvÀÄ.
EzÀÄ ²ÃvÀ°ÃPÀgÀt zÁ¸ÁÛ£ÀÄUÁgÀUÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ
PÀÈ¶AiÀÄ°è ¥ÀjªÀvÀð£É vÀgÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ gÉÊvÀgÀ
DºÁgÀ ¥ÀÇgÉÊPÉ ¸ÀgÀ¥À½AiÀÄ DzsÀÄ¤ÃPÀgÀtzÀ°è
DzÁAiÀÄ ºÉaÑ¸ÀÄªÀ ªÀÄÄAUÁuÉÌAiÀÄ PÀæªÀÄ
ºÀÆrPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ
EzÁVzÉ.
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
»£Éß¯É: ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ ¤AiÀÄAvÀæt ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÄÀ ß
GzÁjÃPÀgÀt ªÀiÁqÀÄªÁUÀ, §¼ÀPÉzÁgÀgÀ
¨sÁgÀvÀªÀÅ §ºÀÄvÉÃPÀ PÀÈ¶ –GvÀà£ÀßUÀ¼À°è
»vÁ¸ÀQÛUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÁ gÀQë¸À®àqÄÀ ªÀAvÉ
ºÉZÀÄÑªÀj GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¹zÀÝgÀÆ,
SÁwæ¥Àr¹zÉ.
gÉÊvÀjUÉ ²ÃvÀ°ÃPÀÈvÀ zÁ¸ÁÛ£ÀÄ, ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ
WÉÆÃ¶¸À¯ÁzÀ wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄÄ gÉÊvÀjUÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀÄÛ gÀ¦üÛUÉ ¸ÀA§A¢ü¹ CªÀ±ÀåPÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À
§¼ÀPÉzÁgÀjUÉ ¨É¯É ¹ÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÄÀ ªÀ
PÁAiÉÄÝAiÀÄ PÁgÀt¢AzÁV GzÀåªÀÄ²Ã®vÀézÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ°zÉ. EzÀÄ PÀÈ¶-
¸ÀÆàwð E®èzÀ PÁgÀtPÁÌV, CªÀjUÉ
GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ zÁ¸ÁÛ£ÀÄ ¸Ë®¨såÀ UÀ¼À
GvÀà£ÀßUÀ½UÉ GvÀÛªÀÄ ¨É¯É zÉÆgÉAiÀÄÄwÛ®è.
PÉÆgÀvÉ¬ÄAzÀ ºÁ¼ÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
²ÃWÀæªÉÃ ºÁ¼ÁUÀÄªÀ PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À §A¥Àgï
¨É¼É §AzÁUÀ gÉÊvÀgÀÄ ¨sÁjÃ £ÀµÀÖ
C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄvÁÛgÉ. ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ

EzÀÄ UÀrAiÀÄ CqÉvÀqÉgÀ»vÀ CAvÁgÁdå
ªÀÄvÀÄÛ gÁdåzÉÆ¼ÀUÉ ªÁå¥ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁtÂdåPÉÌ
PÀÈ¶ GvÀà£Àß ªÁå¥ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁtÂdå
GvÉÛÃd£À ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. gÁdå PÀÈ¶ GvÀà£ßÀ
(GvÉÛÃd£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À) ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ±Á¸À£ÀUÀ¼Àr C¢ü¸Æ À a¸À¯ÁzÀ
¨sËwPÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÀÆ ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉ
¸ÀA¥ÀÅlªÀÅ “PÀÈ¶ GvÀà£Àß ªÁå¥ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀPÁ±À gÉÊvÀjUÉ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
ªÁtÂdå (GvÉÛÃd£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À)
¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ 2020 PÉÌ C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrzÉ. EzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ°è ªÁå¥ÀPÀªÁV
¤AiÀÄAvÀætzÀ°ègÀÄªÀ PÀÈ¶ ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉUÀ¼À£ÄÀ ß
F ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ¬ÄAzÀ gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä
’C£ï ¯ÁPï ’ ªÀiÁqÀÄªÀ ZÁjwæPÀ
GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄPÀÛªÁV ªÀiÁgÁl
PÀæªÀÄªÁVzÉ.
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. a®ègÉ ªÀiÁgÁlzÀ PÀA¥À¤UÀ¼ÄÀ ,
DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ WÀlPÀUÀ¼ÄÀ , a®ègÉ ªÀiÁgÁl EzÀÄ gÉÊvÀjUÉ ºÉaÑ£À DAiÉÄÌUÀ¼À£ÄÀ ß
eÁ®UÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀUÀlÄ RjÃ¢zÁgÀjUÉ MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ., CªÀjUÉ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ RZÀð£ÀÄß
£ÉÃgÀªÁV ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ CªÀjUÉ GvÀÛªÄÀ
zÀgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¹PÉÆ¼Àî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ
»£Éß¯É: ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÄ ºÉZÀÄÑªÀj GvÀà£Àß EgÀÄªÀ ªÀ®AiÀÄzÀ
gÉÊvÀgÀÄ EAzÀÄ vÀªÀÄä GvÁàzÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
gÉÊvÀgÀÄ PÀrªÉÄ GvÀà£Àß EgÀÄªÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À
ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀÄªÀ°è ««zsÀ ¤§AðzsÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼ÀPÉzÁgÀjUÉ GvÀÛªÀÄ zÀgÀzÀ°è GvÀà£ßÀ UÀ¼À£ÄÀ ß
JzÀÄj¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. C¢ü¸ÀÆavÀ J.¦.JA.¹.
ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ¥ÁæAUÀtUÀ¼À ºÉÆgÀUÉ gÉÊvÀjUÉ
EzÀjAzÀ D ªÀ®AiÀÄzÀ §¼ÀPÉzÁgÀjUÉ PÀrªÉÄ
vÀªÀÄä PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÁl
zÀgÀzÀ°è GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ ®¨sÀåªÁzÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¤§AðzsÀUÀ½ªÉ. ªÀiÁvÀæªÀ®è
gÉÊvÀgÀÄ gÁdå ¸ÀgÀPÁgÀUÀ¼À £ÉÆAzÁ¬ÄvÀ ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕAiÀÄÄ ªÀUÁðªÀuÉ ªÉÃ¢PÉAiÀÄ°è
¥ÀgÀªÁ£ÀV ºÉÆA¢gÀÄªÀªÀjUÉ ªÀiÁvÀæªÉÃ E¯ÉPÁÖæ¤Pï ªÁå¥ÁgÀzÀ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀªÀ£ÀÄß CqÉ vÀqÉ
GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. gÀ»vÀ E¯ÉPÁÖæ¤Pï ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄÆ®PÀzÀ
ªÁå¥ÁgÀªÀ£ÀÄß SÁwæUÉÆ½¸ÀÄªÀ EgÁzÉ
eÉÆvÉUÉ gÁdåUÀ¼ÀÄ eÁjUÉ vÀA¢gÀÄªÀ ««zsÀ
ºÉÆA¢zÉ.
J.¦.JA.¹. PÁAiÉÄÝUÀ¼À C£ÀéAiÀÄ ««zsÀ
gÁdåUÀ½UÉ PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À ªÀÄÄPÀÛ ¸ÁUÁlPÉÌ F ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕAiÀÄÄ ªÀÄÆ®vÀºÀ J.¦.JA.¹.
CqÉ vÀqÉUÀ½ªÉ. ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ ºÉZÀÄÑªÀj ªÁå¥ÁgÀzÀ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß gÉÊvÀjUÉ MUÀ¢¸ÀÄªÀ
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ºÉZÄÀ ÑªÀj
¸ÀàzÉsðAiÀÄ PÁgÀtPÁÌV EzÀÄ gÉÊvÀjUÉ GvÀÛªÄÀ
F ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕAiÀÄÄ gÉÊvÀjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀvÀðPÀjUÉ
¨É¯É ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À ªÀiÁgÁl ªÀÄvÀÄÛ RjÃ¢AiÀÄ°è
DAiÉÄÌAiÀÄ ¸ÁévÀAvÀæåªÀ£ÀÄß MzÀV¹PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ RArvÀªÁVAiÀÄÆ MAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ,
MAzÀÄ PÀÈ¶ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä

zÁjAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄä F ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕAiÀÄÄ eÁUÀwPÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉUÉ
¥Àj±Àæ«Ä gÉÊvÀjUÉ GvÀÛªÀÄ ¥sÀ¸À®£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉÊ¸À®Ä
SÁwæ¥Àr¸À®Ä £É¯ÉUÀlÖ£ÀÄß ºÁPÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀÇgÉÊPÉ ¸ÀgÀ¥À½AiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä SÁ¸ÀV
§AqÀªÁ¼À DPÀ¶ð¸À®Ä ªÉÃUÀªÀzÀsðPÀªÁV
gÉÊvÀjUÉ (¸À§°ÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉ) ¨É¯É
PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
SÁvÀj ºÁUÀÆ PÀÈ¶ ¸ÉÃªÉUÀ¼À M¥ÀàAzÀ
gÉÊvÀjUÉ G£ÀßvÀ ªÀiË®åzÀ PÀÈ¶ ¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ’
vÀAvÀæeÁÕ£À ®©ü¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ EAvÀºÀ
gÉÊvÀjUÉ (¸À§°ÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉ) ¨É¯É GvÁàzÀ£ÉUÀ½UÉ ¹zÀÞ ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉAiÀÄÆ
SÁvÀj ºÁUÀÆ PÀÈ¶ ¸ÉÃªÉUÀ¼À M¥ÀàAzÀ ®©ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀÄVæÃªÁeÉÕUÉ ¸ÀA¥ÀÅl C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrzÉ. gÉÊvÀgÀÄ £ÉÃgÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉAiÀÄ°è
¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ, zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ a®ègÉ ªÁå¥ÁgÀ, vÉÆqÀV¹PÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ, D ªÀÄÆ®PÀ
gÀ¥sÀÅÛ PÉ®¸ÀUÀ¼À°è vÉÆqÀVPÉÆ¼ÀÄîªÀ gÉÊvÀgÀ ªÀÄzsÀåªÀwðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¹PÉÆAqÀÄ zÀgÀzÀ
¸À§°ÃPÀgÀtPÉÌ £ÉgÀªÁUÀ°zÉ ¥ÀÇtð ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CªÀjUÉ
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. gÉÊvÀjUÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ gÀPëÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
»£Éß¯É ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ «ªÁzÀ ¥ÀjºÁgÀ ªÀåªÀ¸ÜÉ AiÀÄ£ÀÄß
¥ÀjºÁgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹ ¸ÀàµÖÀ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀÈ¶AiÀÄÄ ¸ÀtÚ ¸ÀtÚ UÁvÀæzÀ ¨sÀÆ
PÁ®«ÄwAiÉÆA¢UÉ MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.
»qÀÄªÀ½UÀ½AzÁV «¨sÀd£Á ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ ºÀªÁªÀiÁ£À
CªÀ®A§£É, GvÁàzÀ£Á C¤²ÑvÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ PÉëÃvÀæPÉÌ DvÀä ¤¨sÀðgÀ ¨sÁgÀvÀ
¸ÀgÀPÁgÀ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ JgÀÄ ¥ÉÃgÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr vÉUÉzÄÀ PÉÆArgÀÄªÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
zË§ð®åUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. EzÀÄ
PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß CvÀåAvÀ C¥ÁAiÀÄzÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶, «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ
M¼À¸ÀÄj ªÀÄvÀÄÛ GvÁàzÀ£É ¤ªÀðºÀuÉ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è PÀÈ¶ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð ¯Áf¹ÖPïì,
zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ CzÀPÀë PÉëÃvÀæªÁV ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄªÀAvÉ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÈ¢Þ, DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÁvÀäPÀ
ªÀiÁrzÉ. ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §®¥Àr¸ÀÄªÀ PÀæªÄÀ UÀ¼À£ÄÀ ß
¥ÀæPÀn¹zÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÀgÀÄ
¯Á¨sÀUÀ¼ÀÄ
PÀÈ¶, «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ
F ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕAiÀÄÄ gÉÊvÀjUÉ PÉëÃvÀæUÀ½UÉ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð ¯Áf¹ÖPïì ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌgÀuÁUÁgÀgÀÄ, CVæUÉÃlgÀÄUÀ¼ÀÄ, §ÈºÀvï
¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÈ¢ÞUÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÀgÄÀ ¥ÀæPÀn¹zÀ
a®ègÉ ªÁå¥ÁgÀ¸ÀÜgÀÄ, gÀ¥ÀÅs ÛzÁgÀgÀÄ
PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ:
EvÁå¢AiÀÄªÀgÀ eÉÆvÉAiÀÄ°è KPÀ jÃwAiÀÄ
¸ÀªÀiÁ£À ªÀÄlÖzÀ°è, AiÀiÁªÀÅzÉÃ ±ÉÆÃµÀuÉ 1. gÉÊvÀjUÉ ¥sÁªÀiïð UÉÃmï ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðPÁÌV 1
¨sÀAiÀÄ E®èzÉ ªÀåªÀºÀj¸À®Ä ®PÀë PÉÆÃn gÀÆ. PÀÈ¶ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð ¤¢ü
¸À±ÀQÛÃPÀgÀtUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ.

PÀÈ¶ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ ªÉÄt¹£ÀPÁ¬Ä, ªÀÄºÁgÁµÀÖæzÀ°è QvÀÛ¼É
¥ÁªÀiïð-UÉÃmï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÆºÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è EvÁå¢) C£ÀÄ¸Àj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(¥ÁæxÀ«ÄPÀ PÀÈ¶ ¸ÀºÀPÁj ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, gÉÊvÀ 3. ¥ÀæzÁs £À ªÀÄAwæ ªÀÄvÀìå ¸ÀA¥ÀzÀ AiÉÆÃd£É
GvÁàzÀPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, PÀÈ¶ GzÀå«ÄUÀ¼ÀÄ, (¦JAJAJ¸ïªÉÊ) ªÀÄÆ®PÀ «ÄÃ£ÀÄUÁgÀjUÉ
¸ÁÖmïð C¥ï UÀ¼ÀÄ, EvÁå¢) 20,000 PÉÆÃn gÀÆ.
zsÀ£À¸ÀºÁAiÀÄPÁÌV 1,00,000 PÉÆÃn gÀÆ.
¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¥sÁªÀiïð-UÉÃmï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ M¼À£Ár£À «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉAiÀÄ
¸ÀªÀÄÆºÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è, PÉÊUÉlÄPÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄUÀæ, ¸ÀÄ¹ÜgÀ, ¸ÀªÀÄUÀæ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀPÁðgÀ
DyðPÀªÁV PÁAiÀÄð¸ÁzsÀåªÁzÀ PÉÆAiÀÄÄè ¦JAJAJ¸ïªÉÊ C£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÄÀ vÀÛzÉ.
£ÀAvÀgÀzÀ ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À ¸ÁUÀgÀ, M¼À£ÁqÀÄ «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ
C©üªÀÈ¢ÞUÉ GvÉÛÃd£À. ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀ¯ÉÃ d®ZÀgÀ ¸ÁPÀuÉ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ 11,000
¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. PÉÆÃn gÀÆ. ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðPÁÌV -
«ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ, PÉÆÃ¯ïØ ZÉÊ£ï,
2. ªÉÄÊPÉÆæÃ ¥sÀÅqï JAlgï¥ÉÊæ¸À¸ï (JAJ¥sïE)
ªÀiÁgÀÄðPÀmÉÖ EvÁå¢UÀ¼ÀÄ-9000 PÉÆÃn gÀÆ.
O¥ÀZÁjQÃPÀgÀtPÁÌV 10,000 PÉÆÃn gÀÆ.
MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
J¥sïJ¸ïJ¸ïJL DºÁgÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß PÀqÀ®PÀ¼É PÀÈ¶, C®APÁjPÀ «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ
¸Á¢ü¸À®Ä, ¨ÁæAqïUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ eÉÆvÉUÉ ºÉÆ¸À «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ ºÀqÀUÄÀ UÀ¼ÄÀ ,
ªÀiÁPÉðnAUï ªÀiÁqÀ®Ä C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀtÚ ¥ÀvÉÛºÀZÀÄÑ«PÉ, ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ eÁ®
DºÁgÀ GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ, gÉÊvÀ GvÁàzÀPÀ EvÁå¢UÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÁUÀ°ªÉ.
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃ£ÀÄUÁgÀjUÉ ¤µÉÃzsÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ ¨ÉA§®
¸ÀºÀPÁj ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉA§°¸À¨ÉÃPÁVzÉ. («ÄÃ£ÀÄUÁjPÉUÉ C£ÀÄªÀÄw E®èzÀ
vÁAwæPÀ G£ÀßwÃPÀgÀtzÀ CUÀvÀå«gÀÄªÀ 2 ®PÀë CªÀ¢üAiÀÄ°è), ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆÃtÂ «ªÉÄ
JAJ¥sïEUÀ½UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæzÁs ¤ EgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ 5 ªÀµÀðUÀ¼À°è 70 ®PÀë l£ï
²æÃ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀ zÀÆgÀzÀÈ¶ÖAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑªÀj «ÄÃ£ÀÄ GvÁàzÀ£ÉUÉ
GvÉÛÃf¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£É ‘ªÉÇÃPÀ¯ï ¥sÁgï PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¯ÉÆÃPÀ¯ï «xï UÉÆèÃ§¯ï Omï jÃZï’ 55 ®PÀëPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ d£ÀjUÉ GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±À
¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ gÀ¥ÀÅs Û 1,00,000 PÉÆÃn gÀÆ. UÀ½UÉ
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J¸ï¹ / J¸ïn zÀÄ¥ÀàmÁÖUÀÄvÀÛzÉ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, »ªÀiÁ®AiÀÄ£ï
MqÉvÀ£ÀzÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÀvÁéPÁAPÉëAiÀÄ gÁdåUÀ¼ÀÄ, F±Á£Àå ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÀvÁéPÁAPÉëAiÀÄ
f¯ÉèUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÉZÀÄÑ UÀªÀÄ£À f¯ÉèUÀ¼ÀvÀÛ ºÉZÀÄÑ UÀªÀÄ£À ºÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
PÉÃA¢æÃPÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀè¸ÀÖgï DzsÁjvÀ 4. gÁ¶ÖÃæ AiÀÄ ¥ÁætÂ gÉÆÃUÀ ¤AiÀÄAvÀt
æ PÁAiÀÄðPÀæªÄÀ
«zsÁ£À (GzÁ. GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ªÀiÁªÀÅ,
PÀ£ÁðlPÀzÀ°è mÉÆªÉÄmÉÆ, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è eÁ£ÀÄªÁgÀÄ, JªÉÄä, PÀÄj, ªÉÄÃPÉ ªÀÄvÀÄÛ
ºÀA¢UÀ¼À (MlÄÖ 53 PÉÆÃn ¥ÁætÂUÀ¼ÄÀ )

PÁ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨Á¬Ä ªÀÄvÀÄÛ §Ææ¸É¯ÉÆÃ¹¸ï 7. eÉÃ£ÀÄ¸ÁPÀuÉUÉ G¥ÀPæÀªÄÀ UÀ¼ÄÀ - 500 PÉÆÃn
gÉÆÃUÀPÉÌ (J¥sïJAr) ±ÉÃ.100 ®¹PÉ gÀÆ
¤ÃqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä PÁ®Ä
EzÀPÁÌV ¸ÀPÁðgÀ MAzÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¨Á¬Ä ºÁUÀÆ §Ææ¸É¯ÉÆÃ¹¸ï
vÀgÀÄvÀÛzÉ:
PÁ¬Ä¯ÉUÁV gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¥ÁætÂ gÉÆÃUÀ
¤AiÀÄAvÀæt PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ (J¥sïJAr) ªÀ£ÀÄß 1. ¸ÀªÀÄUÀæ eÉÃ£ÀÄ¸ÁPÀuÉ C©üªÀÈ¢Þ PÉÃAzÀæUÀ¼ÄÀ ,
MlÄÖ 13,343 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è ¸ÀAUÀæºÀuÉ, ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃRgÀuÁ
DgÀA©ü¸À¯ÁVzÉ. PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ, PÉÆAiÀÄÄè £ÀAvÀgÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiË®åªÀzÀsð£É ¸Ë®¨sÀåUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ
5. ¥À±ÀÄ¸ÀAUÉÆÃ¥À£É ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð C©üªÈÀ ¢Þ ¤¢ü
ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð C©üªÀÈ¢Þ
- gÀÆ. 15,000 PÉÆÃn
2. ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À C£ÀÄµÁ×£À ªÀÄvÀÄÛ
qÉÊj ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ, ªÀiË®åªÀzsÀð£É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀvÉÛºÀZÀÄÑ«PÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÜÉ AiÀÄ£ÀÄß
eÁ£ÀÄªÁgÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðzÀ°è SÁ¸ÀV C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
ºÀÆrPÉUÉ ¨ÉA§® ¤ÃqÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ 3. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß UÀÄjAiÀiÁV¹ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÈ¢Þ
15,000 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£É 4. UÀÄtªÀÄlÖzÀ £ÀÆåQèAiÀÄ¸ï ¸ÁÖPï ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð C©üªÀÈ¢Þ ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß eÉÃ£ÀÄ£ÉÆt vÀ½UÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ.
¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. GvÀÛªÀÄ GvÀà£ÀßUÀ¼À gÀ¥ÀÅs Û
EzÀÄ 2 ®PÀë eÉÃ£ÀÄ¸ÁPÀuÉzÁgÀjUÉ DzÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ WÀlPÀUÀ½UÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ zsÀ£À
ºÉaÑ¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ UÁæºÀPÀjUÉ UÀÄtªÀÄlÖzÀ
¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
eÉÃ£ÀÄvÀÄ¥Àà ¹UÀ®Ä PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ.
6. VqÀªÀÄÆ°PÉ PÀÈ¶UÉ GvÉÛÃd£À: 4,000 PÉÆÃn
8. ‘TOP’ to TOTAL - 500 PÉÆÃn gÀÆ
gÀÆ
DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ GzÀåªÀÄUÀ¼À ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
OµÀ¢üÃAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À PÀÈ¶ CrAiÀÄ°è 2.25 ®PÀë
(JAMJ¥sï¦L) £ÀqÉ¸ÀÄwÛgÀÄªÀ “D¥ÀgÉÃµÀ£ï
ºÉPÉÖÃgï ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß gÁ¶ÖæÃAiÀÄ OµÀzÀs
VæÃ£ïì” C£ÀÄß mÉÆªÀiÁåmÉÆ, FgÀÄ½î ªÀÄvÀÄÛ
¸À¸ÀåUÀ¼À ªÀÄAqÀ½ (J£ïJA¦©) ¨ÉA§°¹zÉ.
D®ÆUÀqÉØ¬ÄAzÀ J¯Áè ºÀtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÄA¢£À JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è 4,000 PÉÆÃn
vÀgÀPÁjUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F
gÀÆ. CAzÁdÄ ªÉZÀÑzÀ°è 10,00,000 ºÉPÉÖÃgï
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑªÀj¬ÄAzÀ
VqÀªÀÄÆ°PÉ PÀÈ¶AiÀÄ ªÁå¦ÛUÉ §gÀ°zÉ. EzÀÄ
PÉÆgÀvÉ¬ÄgÀÄªÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ½UÉ ¸ÁUÀuÉUÉ
gÉÊvÀjUÉ 5,000 PÉÆÃn DzÁAiÀÄ vÀgÀ°zÉ.
±ÉÃ.50 ¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£À MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ, ²ÃvÀ®
OµÀ¢üÃAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ¼À
¸ÀAUÀæºÁUÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ ¸ÀAUÀæºÀUÁgÀUÀ½UÉ
eÁ® EgÀÄvÀÛzÉ. J£ïJA¦© UÀAUÁ wÃgÀzÀ°è
±ÉÃ.50% ¸À©ìr ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À 6
800 ºÉPÉÖÃgï ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß OµÀ¢üÃAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À
wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV
PÁjqÁgï DV C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À°zÉ.
¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
«¸ÀÛj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ EzÀÄ gÉÊvÀjUÉ GvÀÛªÄÀ

¨É¯É ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä, PÉqÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ 3. PÀÈ¶ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ¨É¯É ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ
ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ UÁæºÀPÀjUÉ PÀrªÉÄ zÀgÀzÀ°è ¨sÀgÀªÀ¸É
GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ ¹UÀ®Ä PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌgÀuÉzÁgÀgÀÄ, ¸ÀAUÀæºÀPÁgÀgÀÄ, zÉÆqÀØ
PÀÈ¶ PÉëÃvÀæzÀ DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÁvÀäPÀ a®ègÉ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ, gÀ¥ÅÀs ÛzÁgÀgÄÀ
¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ½UÉ PÉÃAzÀæ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÀgÄÀ ªÀÄwÛvÀgÀgÉÆA¢UÉ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀæPÀn¹zÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ: ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀ jÃwAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹PÉÆ¼Àî®Ä
gÉÊvÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ ¸ÀPÁðgÀªÅÀ
1. gÉÊvÀjUÉ GvÀÛªÀÄ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä CUÀvÀå
PÁ£ÀÆ£ÀÄ§zÀÞ ZËPÀlÖ£ÀÄß CAwªÀÄUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀgÀPÀÄUÀ¼À PÁAiÉÄÝUÉ wzÀÄÝ¥Àr
gÉÊvÀjUÉ C¥ÁAiÀÄªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ,
CUÀvÀå ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼À PÁAiÉÄÝUÉ ¸ÀPÁðgÀ wzÀÄÝ¥Àr D±Áé¹vÀ DzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ
vÀgÀ°zÉ. zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ, SÁzÀå vÉÊ®UÀ¼ÀÄ, ¥ÀæªÀiÁtÂÃPÀgÀtªÀÅ ZËPÀnÖ£À C«¨sÁdå
JuÉÚPÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ, ¨ÉÃ¼ÉPÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ, FgÀÄ½î ªÀÄvÀÄÛ CAUÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
D®ÆUÀqÉØ ¸ÉÃjzÀAvÉ PÀÈ¶ DºÁgÀ
¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß C¤AiÀÄAwævÀUÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ.
gÁ¶ÖæÃAiÀÄ «¥ÀvÀÄÛUÀ¼ÀÄ, §gÀUÁ®zÀAvÀºÀ J¥sïrL; «zÉÃ² £ÉÃgÀ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÀAUÀæºÀPÉÌ «ÄwAiÀÄ£ÀÄß
«¢ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ 2019–20£ÉÃ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀµÀðzÀ°è ¨sÁgÀvÀªÅÀ
¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ CxÀªÁ ªÀiË®å «zÉÃ² £ÉÃgÀ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉ (J¥sïrL)
¸ÀgÀ¥À½AiÀÄ°ègÀÄªÀªÀjUÉ CªÀÅUÀ¼À ¸ÁÜ¦vÀ DPÀ¶ð¸ÀÄªÀ°è «±ÀézÀ 9£ÉÃ CwzÉÆqÀØ
¸ÁªÀÄxÀåð M¼À¥ÀlÖAvÉ CxÀªÁ gÀ¥sÀÅÛ ¨ÉÃrPÉUÉ zÉÃ±ÀªÁVzÉ.
M¼À¥ÀlÖ AiÀiÁªÀÅzÉÃ gÀ¥sÀÅÛzÁgÀjUÉ.AiÀiÁªÀÅzÉÃ ₹ 3.82 ®PÀë PÉÆÃn ªÉÆvÀÛzÀ §AqÀªÁ¼À
¸ÀAUÀæºÀ «ÄwAiÀÄÄ C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀÅ¢®è, DPÀ¶ð¹zÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ CwzÉÆqÀØ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄÄ PÉÆÃ«qï ¦qÀÄV£À £ÀAvÀgÀªÇÀ
2. gÉÊvÀjUÉ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ DAiÉÄÌUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä PÀÈ¶ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉ DPÀ¶ð¸ÀÄªÀ°è
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°è EgÀ°zÉ JAzÀÄ ªÁå¥ÁgÀ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä PÉÃAzÀæzÀ PÁ£ÀÆ£À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ
¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀªÀÅ ¹zÀÞ¥Àr¹zÀ eÁUÀwPÀ §AqÀªÁ¼À
gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ –
ºÀÆrPÉ ªÀgÀ¢AiÀÄ°è w½¸À¯ÁVzÉ.
gÉÊvÀjUÉ vÀªÀÄä GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß ¯Á¨sÀzÀ zÀgÀzÀ°è 2018gÀ°è ₹ 3.15 ®PÀë PÉÆÃn §AqÀªÁ¼À
ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁPÀµÀÄÖ DAiÉÄÌUÀ¼ÀÄ DPÀ¶ð¹ 12£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èvÀÄÛ. C©üªÀÈ¢Þ
CqÉvÀqÉ¬Ä®èzÀ CAvÀgÀ-gÁdå ªÁå¥ÁgÀ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ KµÁå ªÀ®AiÀÄzÀ°è ‘J¥sïrL’
PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À E-ªÁå¥ÁgÀPÁÌV MAzÀÄ DPÀ¶ð¸ÀÄªÀ°è ¨sÁgÀvÀ 5£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è EzÉ.
ZËPÀlÄÖ

¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ: 43£ÉÃ ¸ÁÜ£À ¤®ÄèªÀ, oÉÃªÀtÂzÁgÀgÀ ºÀtzÀ zÀÄ§ð¼ÀPÉAiÀiÁ
UÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¦àvÀ¸ÀÜ ¤zÉÃð±ÀPÀ
ªÁ¶ðPÀ eÁUÀwPÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ°è ªÀÄAqÀ½UÀ¼À£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¸ÀÄªÀ°è gÁdQÃAiÀÄ
¨sÁgÀvÀªÀÅ 43£ÉÃ ±ÉæÃAiÀiÁAPÀªÀ£ÀÄß ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀPÉÌ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ PÀrªÁt ©Ã¼À°zÉ.
G½¹PÉÆArzÉ. ‘ªÉÆzÀ°¤AzÀ®Æ ‘AiÀÄÄ¹©’UÀ¼À ªÉÄÃ¯É
E£ï¹ÖlÆåmï D¥sï ªÀiÁå£ÉÃeïªÉÄAmï Dgï©L£À ¤AiÀÄAvÀæt, vÀ¥Á¸ÀuÉ EzÉÝÃ EzÉ.
qÉªÀ®¥ïªÉÄAmï (LJAr) ¹zÀÞ¥Àr¹gÀÄªÀ ºÁ¢ vÀ¦àzÀ ‘AiÀÄÄ¹©’UÀ¼À DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½
ªÀgÀ¢AiÀÄ°è F ªÀiÁ»w EzÉ. gÀzÀÄÝ¥Àr¸ÀÄªÀ (¸ÀÆ¥Àgï¹Ãqï) C¢üPÁgÀªÅÀ F
PÀ¼À¥É ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët »AzÉ gÁdå ¸ÀPÁðgÀPÉÌ EvÀÄÛ. gÁdåUÀ¼À F
PÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß FUÀ QvÀÄÛPÉÆAqÀÄ Dgï©LUÉ
ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀ PÁgÀtPÉÌ ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉæÃAiÀiÁAPÀ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. gÁd QÃAiÀÄ ªÀÄÄRAqÀgÀ
PÉ¼ÀªÀÄlÖzÀ°è EzÉ JAzÀÄ EAlgï£ÁåµÀ£À¯ï ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À, ¨ÉÃPÁ©nÖAiÀiÁV ¸Á® ªÀÄAdÆgÀÄ,
©¹£É¸ï ¸ÀÆÌ¯ï w½¹zÉ. PÉÆÃmïð RmÉè ªÀÄwÛvÀgÀ M¼À¸ÄÀ ½UÀ ¼À°è
63 zÉÃ±ÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¹AUÀ¥ÀÅgÀ ªÉÆzÀ® ‘AiÀÄÄ¹©’UÀ¼ÀÄ ¹®ÄQPÉÆ¼ÀÄîªÀÅ zÀPÌÉ E£ÀÄß
¸ÁÜ£ÀzÀ°è EzÉ. CªÉÄjPÀªÀÅ 3£ÉÃ ¸ÁÜ£À¢AzÀ ªÀÄÄAzÉ PÀrªÁt ©Ã¼À°zÉ’.
10£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ aÃ£Á 14 jAzÀ 20£ÉÃ
«zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ
¸ÁÜ£ÀPÉÌ PÀÄ¹¢zÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À §zÀ¯ÁVgÀ¢zÀÝgÀÆ, dÆ.5gÀ ºÉÆwÛUÉ zÉÃ±ÀzÀ EwºÁ¸ÀzÀ¯èÉÃ
¢ÃWÁðªÀ¢ü GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±À ¥ÀæUÀw, ZÁ°Û ¸ÁªÀðPÁ°PÀ UÀjµÀ× «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ
SÁvÉ ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À, CvÁåzsÀÄ¤PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À (¥sÁgÉPïì) ¸ÀAUÀæºÀªÁVzÉ. 1991gÀAzÀÄ «zÉÃ²
gÀ¥sÀÅÛ, «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ, gÁdQÃAiÀÄ «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ PÀÄ¹zÀÄ, a£Àß CqÀ«lÄÖ
¹ÜgÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ MmÁÖgÉ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¸Á® vÀgÀ¨ÉÃPÁzÀ zÀÄ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ
¸ÀÄzsÁgÀuÉ PÀArzÉ JzÀÄj¹vÀÄÛ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è F KjPÉUÉ
PÁgÀtUÀ¼ÀÄ, ªÀÄºÀvÀéUÀ¼ÀÄ, ºÀ¼ÉAiÀÄ £É£À¥ÅÀ UÀ¼ÄÀ
Dgï©L G¸ÀÄÛªÁjUÉ ¥ÀlÖt ¸ÀºÀPÁgÀ
E°èªÉ.
¨ÁåAPïUÀ¼ÀÄ
dÆ.5gÀ ºÉÆwÛUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ «zÉÃ±À «¤ªÀÄAiÀÄ
¥ÀlÖt ¸ÀºÀPÁj ¨ÁåAPïUÀ¼À (AiÀÄÄ¹©) ¸ÀAUÀæºÀ ¥ÀæªÀiÁt 38.169 ®PÀë PÉÆÃn gÀÆ.
ªÉÄÃ®Ä¸ÀÄÛªÁ jAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ j¸Àªïð (501.9 ©°AiÀÄ£ï qÁ®gï) ªÀÄÄnÖzÉ. EzÀÄ
¨ÁåAPïUÉ ªÀUÁð¬Ä¸ÀÄªÀ ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ eÁjUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸ÀzÀ¯ÉèÃ 500 ©°AiÀÄ£ï
§A¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ UÁæºÀPÀgÀ »vÀgÀPÀëuÉUÉ ºÉÆ¸À qÁ®gï UÀrzÁnzÀ ªÉÆzÀ® GzÁºÀgÀuÉ.
§® §A¢zÀÄÝ, CªÀgÀ «±Áé¸À §jÃ dÆ.5gÀ ªÁgÁAvÀåzÀ¯ÉèÃ 62,365
ªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀ°zÉ. PÉÆÃn gÀÆ. (8.2 ©°AiÀÄ£ï qÁ®gï)
KjPÉAiÀiÁVvÀÄÛ. E£ÀÄß ªÀiÁZïð wAUÀ¼À°è
¤zÉÃð±ÀPÀ ªÀÄAqÀ½UÀ¼À ªÀAZÀ£ÉUÉ, ‘J£ï¦J’
¢UÀâAzsÀ£À WÉÆÃµÀuÉAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ¢AzÀ
¨sÁgÀPÉÌ ¨ÁåAPïUÀ¼ÀÄ ¢ªÁ½ CAaUÉ §AzÀÄ

dÆ.5ªÀgÉUÉ 2.418 ®PÀë PÉÆÃn gÀÆ. (31.8 zÉÃ±ÀzÀ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ
©°AiÀÄ£ï qÁ®gï) KjPÉAiÀiÁVzÉ. ¸ÀzÀåzÀ ¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀPÀgÀªÁVgÀÄªÀAvÉ ªÀiÁrzÉ. CwºÉZÄÀ Ñ
¹ÜwAiÀÄ°è E AzÉÃ ¨sÁgÀvÀPÉÌ D±ÁQgÀt. «zÉÃ² remittance §gÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À°è
¨sÁgÀvÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è EzÉ.
«zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¨sÁgÀvÀzÀ°è «zÉÃ² £ÉÃgÀ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉ
PÀÆqÁ F ¤nÖ£À°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 60 ©°AiÀÄ£ï
zÉÃ±ÀzÀ ªÀÄzsÀåªÀwð CxÀªÁ ¸ÉAlæ¯ï ¨ÁåAPï
qÁ®gï PÀÆr¹zÉ. CAvÁgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è
(¨sÁgÀvÀzÀ°è j¸Àªïð ¨ÁåAPï D¥sï
FªÀgÉUÉ «zÉÃ² £ÉÃgÀ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉUÉ
EArAiÀiÁ)ºÉÆA¢gÀÄªÀ MlÆÖ «zÉÃ² PÀgÉ¤ì
aÃ£Á CzsÀåvÉ AiÀiÁVzÀÝgÉ, FUÀ ¨sÁgÀvÀ
ªÀiË®åªÀ£ÀÄß «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ
ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ. zÉÃ±ÀzÀ «zÉÃ²
J£ÀÄßvÁÛgÉ. F ¸ÀAUÀæºÀzÀ°è «zÉÃ²¨ÁåAPïUÀ¼À
«¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀPÉÌ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄzÀ
£ÉÆÃlÄUÀ¼ÀÄ, ¨ÁAqï, oÉÃªÀtÂ, ¸ÀPÁðj
PÉÆqÀÄUÉAiÀÄÄ UÀªÀÄ£ÁºÀðªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÉPÀÄåjn, mÉædj ©¯ïUÀ¼ÀÄ, CAvÁgÁ¶ÖæÃAiÀÄ
ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤¢üAiÀÄ°ègÀÄªÀ oÉÃªÀtÂ, §AUÁgÀzÀ
zÁ¸ÁÛ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAvÁgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ
¤¢ü ¤ÃqÀÄªÀ special drawing rights
J®èªÀÇ ¸ÉÃjgÀÄvÀÛzÉ.
«zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀzÀ ªÀÄÆ® AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è AiÀiÁªÀ zÉÃ±ÀªÀÇ

¸ÁéªÀ®A©AiÀÄ®è. ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À ¨ÉÃrPÉUÉ
C£ÀÄUÀÄtªÁV DªÀÄzÀÄ, gÀ¥sÀÅÛ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼ÀÄ
£ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄvÀÛªÉ. qÁ®gï, ¥ËAqï,
AiÀÄÄgÉÆÃ, AiÉÄ£ï »ÃUÉ eÁUÀwPÀ PÀgÉ¤ìUÀ¼À°è Dgï©L ¥ÁvÀæªÃÉ £ÀÄ?
ZÁ°ÛAiÀÄ°èªÉ. £ÀªÀÄä PÀgÉ¤ì ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ©lÖgÉ,
£ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ ZÁ®£ÉAiÀÄ°èzÉ. AiÀiÁªÀ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄzÀ gÀPÀëPÀ£ÀAvÉ Dgï©L
zÉÃ±ÀªÀÅ DAiÀiÁvÀQÌAvÀ, ¤AiÀiÁðvÀ EgÀÄvÀÛzÉ. gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÀj«UÉ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ, D zÉÃ±ÀzÀ §½ ºÉaÑUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ EzÀgÀ ªÀÄÄRå PÉ®¸À.
«zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è C¥ÀªiÀ Ë®å
£ÉÆÃrzÁUÀ, CAvÁgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ªÁå¥ÁgÀzÀ°è AqÁUÀ, Dgï©L qÁ®gÀ£ÀÄß ªÀiÁgÀÄvÀÛzÉ.
¨sÁgÀvÀªÀÅ PÉÆgÀvÉ ªÁå¥ÁgÀ (Trade Deficit) gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiË®å KjzÁUÀ qÁ®gÀ£ÄÀ ß
C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄwÛzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 11 «Ä°AiÀÄ£ï PÉÆAqÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. MnÖ£À°è JgÀqÀ£Æ
À ß
¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ «zÉÃ±ÀUÀ¼À°è zÀÄrAiÀÄÄwÛzÀÄÝ, ¸ÀªÀÄvÀÆPÀzÀ°èqÀÄvÀÛzÉ.
CªÀgÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 80 ©°AiÀÄ£ï qÁ®gï
KjPÉUÉ PÁgÀt?
ºÀtªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀPÉÌ PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. EzÀÄ,

£ÉÃgÀ «zÉÃ² ºÀÆrPÉ (J¦üØL) ¨sÁjÃ CyðPÀvÉUÉ ºÉÃUÉ §® ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ :«zÉÃ²
¥ÀæªÀiÁtzÀ°è KjzÉ. ºÀ®ªÀÅ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ zÀÈqsÀªÁVzÀÝgÉ, zÉÃ±ÀzÀ
PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼À°è «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ zÀgÀªÀÅ ¹ÜgÀªÁV EgÀÄvÀÛzÉ.
µÉÃgÀÄ RjÃ¢¹zÁÝgÉ. ªÀiÁZïð£À°è «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄPÁÌV ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉAiÀÄ°è
J¦üØL 30,398 PÉÆÃ.gÀÆ., K¦æ¯ï£À°è RjÃ¢¸À¨ÉÃPÁzÀ C¤ªÁAiÀÄðvÉ EgÀzÉÃ,
15,959 PÉÆÃn gÀÆ. ºÀjªÀÅ £ÀªÀÄäzÉÃ ¸ÀAUÀæºÀªÀ£ÀÄß §¼ÀPÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ
zÁR¯ÁVzÉ. «¤ªÀÄAiÀÄ zÀgÀzÀ°è KgÀÄ ¥ÉÃgÀÄ DUÀÄªÀÅ¢®è.
ªÀiÁZïð£À°è 60,000 PÉÆÃn gÀÆ. F ºÀtªÀ£ÀÄß vÀÄvÀÄð ¹ÜwAiÀÄ°è
J¦üàLAiÀÄ£ÀÄß (¥sÁj£ï §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÁPÀµÀÄÖ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ
¥ÉÇÃmïð¥sÉÇÃ°AiÉÆ E£Éé¸ïÖªÉÄAmï) ¸ÀAUÀæºÀ«zÀÝgÉ, «zÉÃ² ºÀÆrPÉzÁgÀjUÉ vÀªÄÀ ä
«zÉÃ² PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ºÀÆrPÉ §UÉUÉ ¨sÀgÀªÀ¸É §gÀÄvÀÛzÉ.
»AvÉUÉzÀÄ ArzÀÝªÀÅ. F ¥Àj¹Üw JAJ¸ïJAE ªÀVÃðPÀgt À ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆÃAzÀtÂ
¢rüÃgï §zÀ¯ÁV, dÆ£ï ªÉÆzÀ®£ÉÃ PÀÄjvÀÄ KQÃPÀÈvÀ C¢ü¸ÀÆZÀ£É
ªÁgÀzÀ¯ÉèÃ 20,896 PÉÆÃn gÀÆ.
§AqÀªÁ¼À §A¢zÉ. ªÉÄÊPÉÆæÃ ¸Áä¯ï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀåªÀÄ GzÀåªÀÄUÀ¼À
j®AiÀÄ£ïì EAqÀ¹ÖæÃ¸ï£À°è «zÉÃ² (JAJ¸ïJAE) ¸ÀaªÁ®AiÀÄªÀÅ dÄ¯ÉÊ 1
PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ®PÀë PÉÆÃ.gÀÆ.UÀÆ C¢üPÀ jAzÀ eÁjUÉ §gÀ°gÀÄªÀ JAJ¸ïJAEUÀ¼À
§AqÀªÁ¼À ºÀj¹zÀÄÝ. ªÀVÃðPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆÃAzÀtÂUÉ KQÃPÀÈvÀ
PÉÆÃ«qï ¥ÀjuÁªÀÄ vÉÊ®zÀ DªÀÄzÀÄ C¢ü¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀr¹zÉ.
E½PÉAiÀiÁVzÉ, «zÉÃ±ÀAiÀiÁ£À vÀVÎzÉ. F C¢ü¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄÄ JAJ¸ïJAEUÀ¼À
»ÃUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è qÁ®gï ªÀVÃðPÀgÀt CxÀªÁ £ÉÆÃAzÀtÂUÉ
ºÉÆgÀºÀjªÀÅ ¤AwzÉ. ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ »A¢£À J¯Áè
PÀ¼ÉzÀªÀµÀð ¸É.20gÀAzÀÄ PÉÃAzÀæ «vÀÛ C¢ü¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß vÉgÀªÀÅUÉÆ½¹ AiÀiÁjUÉ
¸ÀaªÉ ¤ªÀÄð¯Á ¹ÃvÁgÁªÀÄ£ï ªÁtÂdå §gÀÄvÀÛzÉ.
vÉjUÉ PÀrvÀUÉÆ½¹zÀgÀÄ. C°èAzÀ «zÉÃ²
EwÛÃa£À C¢ü¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ:
«¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ 5.546 ®PÀë PÉÆÃn
gÀÆ. KjzÉ. JAJ¸ïJAEAiÀÄ£ÀÄß E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ GzÀåªÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆÃAzÀtÂ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß GzÀåªÀÄ
K£ÀÄ ¯Á¨sÀ?
£ÉÆÃAzÀtÂ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
UÀjµÀ× «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ¢AzÀ ¸ÀéAiÀÄA WÉÆÃµÀuÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É
¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ Dgï©LUÉ JAvÀºÀ £ÉÆÃAzÀtÂAiÀÄ£ÀÄß D£ï¯ÉÊ£ï£À°è
©PÀÌnÖ£À®Æè ¥Àj¹Üw ¤¨sÁ¬Ä¸À§®è ¸À°è¸À§ºÀÄzÀÄ. zÁR¯ÉUÀ¼ÀÄ, ¥ÀwæPÉUÀ¼ÄÀ
DvÀä«±Áé¸À«gÀÄvÀÛzÉ. zÉÃ±Àz¼ÀUÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀPÉÌ CxÀªÁ ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀÅgÁªÉAiÀiÁV
¨ÉÃPÁzÀ ºÀt ¥ÀÇgÉÊ¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

C¥ï¯ÉÆÃqï ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ
CUÀvÀå«®è.
JAJ¸ïJAE ªÀVÃðPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®
ªÀiÁ£ÀzÀAqÀªÉAzÀgÉ AiÉÆÃd£É, CxÀð±Á¸ÀÛç ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G
G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀ»ªÁn£À°è ªÀiÁrgÀÄªÀAvÀºÀ
ºÀÆrPÉ. ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
DAiÀÄ-ªÀ
ªÀåAiÀÄ
¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtPÁ¹£À CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÀvÀé
JAJ¸ïJAEUÁV ºÉÆ¸À ªÁåSÁå£À ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À, ªÉZÀÑ ºÁUÀÆ
¸Á®UÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ CzsåÀ AiÀÄ£À
ºÉÆ¸À ¥ÀjµÀÌgÀuÉAiÀÄ «ªÀgÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ.
¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ºÁUÀÆ ªÉZÑÀUÀ¼À
Cw ¸ÀtÚ PÉÊUÁjPÉ:
1 PÉÆÃn
¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À°è£À ºÉÆAzÁtÂPÉ
gÀÆ¥Á¬ÄªÀgÉV£À ºÀÆrPÉ ªÀÄvÀÄÛ 5 PÉÆÃn
ªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ §UÉÎ C¨såÀ ¹¸ÀÄªÀÅzÉÃ
gÀÆ¥Á¬ÄªÀgÉV£À ªÀ»ªÁlÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀ
¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ JAzÀÄ qÁ®Ö£ïgÀªÀgÄÀ
PÀA¥À¤.
ªÁåSÁå¤¸ÀÄvÁÛgÉ. ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ
¸ÀtÚ PÉÊUÁjPÉ: 10 PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬ÄªÀgÉV£À
¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À, ªÉZÀÑ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á®
ºÀÆrPÉ ºÁUÀÆ 50 PÉÆÃn gÀÆ.ªÀgÉV£À
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ avÀætªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
ªÀ»ªÁlÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀ PÀA¥À¤.
ªÀÄzÀåªÀÄ PÉÊUÁjPÉ:
20 PÉÆÃn ªÀÄºÀvéÀ: DyðPÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ
gÀÆ¥Á¬ÄªÀgÉV£À ºÀÆrPÉ ºÁUÀÆ 200 ¹ÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ
PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬ÄªÀgÉV£À ªÀ»ªÁl£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÀ£Àß ªÀgÀªÀiÁ£À, ªÉZÑÀ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉÆA¢gÀÄªÀ PÀA¥À¤. ¸Á®PÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÁ® PÁ®PÉÌ
C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄªÀ ¤ÃwUÉ PÉÆÃ²ÃAiÀÄ ¤Ãw CxÀªÁ
. «wÛÃAiÀÄ ¤Ãw J£ÀÄßvÁÛgÉ. DyðPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¹ÜgÀvÉ ¸Á¢ü¹ ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÀªiÀ Á£À
ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ «wÛÃAiÀÄ
¤ÃwAiÀ
AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝÃ±ÀUÀ¼ÁVªÉ.
2. DAiÀÄ-ªÀ ªÀåAiÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÄAUÀqÀ ¥ÀvÀæ

¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥Àæw ªÀµÀð vÀ£ßÀ DAiÀÄ-
ªÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è
ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀµÀðªÀÅ K¦æ¯ï 1gÀAzÀÄ
¥ÁægÀA¨sÀªÁV CzÀgÀ ªÀÄÄA¢£À ªÀµÀðzÀ

ªÀiÁZïð 31PÉÌ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À AiÉÆÃUÀPÉëÃªÀÄzÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ««zsÀ
ªÀµÀðzÀ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀzÀj ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÁV ºÀtªÀ£ÀÄß ªÉZÀÑ
ªÀµÀðzÀ°è vÀAiÀiÁj¹ ¸ÀA¸ÀwÛ£À C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÉZÑÀ
¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. D DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ. CAzÀgÉ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÀ£ßÀ ¥ÀæeÉUÀ¼À
vÀ£Àß PÉÆÃ²ÃAiÀÄ ¤ÃwAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß »vÀzÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÉZÑÀªÉÃ
¸Á¢ü¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÉZÀÑ. 20£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªiÀ Á£ÀzÀ°è
PÀ¯Áåt gÁdåUÀ¼À GzÀAiÀÄzÉÆA¢UÉ DzsÄÀ ¤PÀ
ºÁUÁzÀgÉ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À PÁAiÀÄðPÉëÃvÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁvÀæ
«¸ÀÛgÀuÉAiÀiÁVzÉ. ºÁUÁV ¸ÁªÀðd¤PÀ
¸ÀPÁðgÀzÀ MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÉZÀÑªÀÇ ºÉZÁÑVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ
ªÉZÀÑUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ vÀAiÀiÁj¹zÀ CAzÁdÄ gÁdå¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ ªÉZÀÑzÀ
¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ ¥ÀvÀæ CxÀªÁ ¨Á§ÄÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
ªÀÄÄAUÀqÀ ¥ÀvÀæ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀÄ
¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß E¥ÀàvÀÛ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ¸ÀPÁðgÀzÀ
w½¸ÀÄªÀ MAzÀÄ zÁR¯ÉAiÀiÁVzÉ. PÉÃAzÀæ ¥ÁvÀæUÀ¼À «¸ÁÛgÀªÀÅ C¢üPÀUÉÆArzÀÝjAzÀ
ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉÃ ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÉZÀÑªÀÇ KjPÉAiÀiÁVzÉ.
DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÉZÀÑªÀÅ DyðPÀ C©üªÈÀ ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß
¥ÉÆÃ¶¸ÀÄªÀ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¹
DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ ¥ÀvÀæzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ: ¥ÉÆgÉAiÀÄ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ §AqÀªÁ¼À
¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀÅ CzÀgÀ ªÉZÀÑQÌAvÀ ºÀÆrPÉUÉ EgÀÄªÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÄÀ ß
ºÉZÁÑVzÀÝgÉ, CzÀ£ÀÄß G½vÁAiÀÄ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ ¸ÀÄzsÁj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. G½vÁAiÀÄ, ºÀÆrPÉ
JAvÀ®Æ; ªÀgÀªÀiÁ£ÀQÌAvÀ ªÉZÀÑªÀÅ ºÉZÁÑVzÀÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ D«µÁÌgÀUÀ½UÉ GvÉÛÃdPÀUÀ¼À£ÄÀ ß
CzÀ£ÀÄß PÉÆgÀvÉAiÀÄ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ JAvÀ®Æ; MzÀV¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉÃ DyðPÀ
ªÀgÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÉZÀÑUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÝgÉ, ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß wÃªÀæUÉÆ½¹ ¹ÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÆß
CzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À DAiÀÄªÀåAiÀÄ JAvÀ®Æ RavÀ¥Àr¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ. C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ CAzÀgÉ ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÉZÀÑzÀ ¥ÀæªÄÀ ÄR
¨sÁgÀvÀzÀAvÀºÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ GzÉÝÃ±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ:
PÉÆgÀvÉAiÀÄ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÀÄAr¸ÀÄªÀ DyðPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÆ®PÀ C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÉZÀÑ ªÀiÁr, wÃªÀæUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ;
DyðPÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä GzÀåªÀÄ, ªÀåªÀºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄwÛªÉ. ªÁtÂdåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¸ÀÄªÀÅzÀÄ;
PÀÈ¶ ºÁUÀÆ UÁæ«ÄÃt
¸ÁªÀðd¤PÀ ªÉZÀÑUÀ¼ÀÄ:
C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¸ÀÄªÀÅzÀÄ;
¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁµÀÖçzÀ gÀPÀëuÉ, DqÀ½vÀ ¤ªÀðºÀuÉ,
DyðPÀ C©üªÀÈ¢Þ ºÁUÀÆ d£ÀgÀ

¸ÀAvÀÄ°vÀ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæeÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àæw¥sÀ¯Á¥ÉÃPÉë E®èzÉ
¥ÉÆæÃvÁì»¸ÀÄªÀÅzÀÄ; ¸ÀPÁðgÀPÉÌ PÉÆqÀ¨ÉÃPÁzÀ PÀqÁØAiÀÄ
¸ÁªÀiÁfPÀ-DyðPÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ªÀAwUÉAiÀÄ£ÀÄß vÉjUÉ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. PÉÃAzÀæ
¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄªÀÅzÀÄ; ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥ÀæeÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É £Á£Á
jÃwAiÀÄ vÉjUÉUÀ¼À£ÀÄß «¢ü¹
¸ÀA¥ÀÆtð GzÉÆåÃUÀ ¸Á¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ;
ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄwÛzÉ. vÉjUÉUÀ¼ÄÀ
ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀPÁðgÀzÀ §ºÀÄªÀÄÄRå ªÀgÀªiÀ Á£ÀzÀ
¸ÁªÀiÁfPÀ PÀ¯ÁåtªÀ£ÀÄß
ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVªÉ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÉjUÉUÀ¼À£ÄÀ ß
C¢üPÀUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
«¢ü¸ÀÄªÁUÀ ºÉZÀÄÑ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÅÀ ¼ÀîªÀgÀ
¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ªÉÄÃ¯É ºÉaÑ£À vÉjUÉAiÀÄ£ÀÆß, PÀrªÉÄ
¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀÅ ««zsÀ DyðPÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀÅ¼ÀîªÀgÀ ªÉÄÃ¯É PÀrªÉÄ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ºÁUÀÆ ªÀåQÛUÀ¼À ªÉÄÃ¯É «¢ü¹zÀ vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß «¢ü¸ÀÄwÛzÉ. §qÀªÀjUÉ
vÉjUÉUÀ½AzÀ; ¸ÀPÁðgÀzÀ G¢ÝªÉÄUÀ½AzÀ zÉÆgÀQzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À vÉjUÉAiÀÄ°è «£Á¬Äw ¤ÃrzÉ.
ªÀgÀªÀiÁ£À¢AzÀ; C£ÀÄzÁ£À ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½AzÀ CzÉÃ jÃwAiÀÄ°è ²æÃªÀÄAvÀgÀÄ §¼À¸ÄÀ ªÀ
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. d£ÀgÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ°è£À ¸ÀgÀPÀÄ-¸ÉÃªÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÉaÑ£À
ºÉZÀÑ¼À¢AzÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÀÆ vÉjUÉAiÀÄ£ÀÆß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå d£ÀgÄÀ
ºÉZÁÑUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ, ¸ÀPÁðgÀ ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ §¼À¸ÀÄªÀ ¸ÀgÀPÀÄ-¸ÉÃªÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÀrªÉÄ
ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛ°zÉ. vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß «¢ü¸ÀÄwÛzÉ. ¸ÀPÁðgÀ vÉjUÉ
¸ÀA«zsÁ£ÀªÀÅ PÉÃAzÀæ ºÁUÀÆ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À «¢ü¸ÀÄªÀ°è C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄªÀ F ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ vÉjUÉ ¤Ãw J£ÀÄßvÁÛgÉ.
CªÀÅUÀ¼À ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®UÀ¼À£ÀÆß
¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ «¢ü¸ÀÄªÀ vÉjUÉUÀ¼À°è
ªÀÄÆ®UÀ¼À §UÉÎ ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV w½AiÉÆÃt ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
A. PÀAzÁAiÀÄ ªÀgÀªÀiÁ£À (Revenue Receipts): CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ,
C) ¥ÀævÀåPÀë vÉjUÉUÀ¼ÀÄ §) ¥ÀgÆÉ ÃPÀë
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ««zsÀ vÉjUÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÉjUÉUÀ¼ÀÄ.
vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÀ C) ¥ÀævÀåPÀë vÉjUÉUÀ¼ÄÀ (Direct Taxes):
ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß PÀAzÁAiÀÄ ªÀgÀªÀiÁ£À JAzÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ AiÀiÁgÀ ªÉÄÃ¯É vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀÄ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÁ¸ÀÛªÀ «¢ü¸ÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ CªÀgÉÃ D vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÀAzÁAiÀÄ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁªÀw¹zÀgÉ, CAvÀºÀ vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀævÀåPÀë
ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ «zsÀUÀ¼À£ÁßV vÉjUÉ J£ÀÄßvÁÛgÉ. F vÉjUÉUÀ¼À£ÄÀ ß
ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ, vÉjUÉ EvÀgÀjUÉ ªÀUÁð¬Ä¸À®Ä §gÀÄªÀÅ¢®è.
ªÀgÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ ªÀgÀªÀiÁ£À. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÄÀ
UÀ½¸ÀÄªÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀwÛ£À
1) vÉjUÉ ªÀgÀªÀiÁ£À (Tax Revenue):
ªÉÄÃ¯É «¢ü¸ÀÄªÀ vÉjUÉUÀ¼ÄÀ ¥ÀævÀåPÀë

vÉjUÉUÀ¼ÁVªÉ. ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀævÀåPÀë ¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÉjUÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÄÀ ¥Àr¹
vÉjUÉUÀ¼ÉAzÀgÉ, ªÀgÀªÀiÁ£À vÉjUÉ, PÀA¥À¤ EvÀgÉ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ®Æ ªÀgÀªiÀ Á£ÀªÀ£ÄÀ ß
vÉjUÉ, ¸ÀA¥ÀwÛ£À vÉjUÉ, ¸ÁÖA¥ï ±ÀÄ®Ì ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ
EvÁå¢. ªÀgÀªÀiÁ£À J£ÀÄßvÁÛgÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ
§) ¥ÀgÉÆÃPÀë vÉjUÉUÀ¼ÀÄ (Indirect ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ
Taxes): ¸ÀPÁðgÀªÀÅ «¢ü¸ÀÄªÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ:
vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß EvÀgÀgÀ ªÉÄÃ¯É 1. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ jdªïð ¨ÁåAPÀÄ
UÀ½¸ÀÄªÀ ¯Á¨sÀ;
ªÀUÁð¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÝgÉ, CAvÀºÀ
2. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉÊ¯Éé UÀ½¸ÀÄªÀ ¯Á¨sÀ;
vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀgÉÆÃPÀë vÉjUÉ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀgÉÆÃPÀë vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß 3. CAZÉ ªÀÄvÀÄÛ zÀÆgÀªÁtÂ ¸ÉÃªÉUÀ½AzÀ
§gÀÄªÀ ªÀgÀªÀiÁ£À;
¸ÀgÀPÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃªÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
«¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁ:- ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 4. ¸ÁªÀðd¤PÀ GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ UÀ½¸ÀÄªÀ
ªÀgÀªÀiÁ£À;
¸ÀgÀPÀÄ- ¸ÉÃªÉUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ
5. £Átå ªÀÄÄzÀæuÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è GvÁàzÀPÀ£À ªÉÄÃ¯É
vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß «¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. GvÁàzÀPÀ£ÀÄ F lAPÀ¸Á¯É¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ ªÀgÀªiÀ Á£À;
6. ««zsÀ jÃwAiÀÄ ±ÀÄ®ÌUÀ¼ÀÄ, zÀAqÀUÀ¼ÄÀ ;
vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁgÁlUÁgÀ¤UÉÀ
ªÀUÁð¬Ä¹zÀgÉ, ªÀiÁgÁlUÁgÀ£ÀÄ EvÁå¢.
CAwªÀÄªÁV D vÉjUÉ ºÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß
§¼ÀPÉzÁgÀ¤UÉ ªÀUÁð¬Ä¸ÀÄvÁÛ£É. CAzÀgÉ B. §AqÀªÁ¼À ªÀgÀªÀiÁ£À (Capital
¸ÀPÁðgÀ GvÁàzÀPÀ£À ªÉÄÃ¯É vÉjUÉ Receipts):
«¢ü¹zÀgÉ, CzÀgÀ ºÉÆgÉ ºÉÆgÀÄªÀªÀ£ÀÄ F ªÀÄÆ®zÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀÅ ¸ÀPÁðgÀPÌÉ
§¼ÀPÉzÁgÀ£ÁVgÀÄvÁÛ£É. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ºÉÆgÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ CxÀªÁ CzÀgÀ D¹ÛUÀ¼À£ÄÀ ß
«¢ü¸ÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀgÉÆÃPÀë PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ¸ÀPÁðgÀ
vÉjUÉUÀ¼ÉAzÀgÉ, PÉÃAzÀæ C§PÁj vÉjUÉ, ªÀiÁqÀÄªÀ ¸Á®UÀ¼ÀÄ CzÀgÀ ºÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiË®åªÀ¢üðvÀ vÉjUÉ, DªÀÄzÀÄ gÀ¥ÀÄs Û ºÉaÑ¹zÀgÉ, ¸ÁªÀðd¤PÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼À µÉÃgÀÄUÀ¼À
¸ÀÄAPÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÉÃªÁ vÉjUÉ, EvÁå¢. dÄ¯ÉÊ ªÀiÁgÁl¢AzÀ CzÀgÀ D¹ÛUÀ¼À ¥ÀæªiÀ Át
1, 2017jAzÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ J®è ¥ÀgÉÆÃPÀë PÀgÀUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §AqÀªÁ¼À ªÀgÀªiÀ Á£À
vÉjUÉUÀ¼À §zÀ¯ÁV MAzÉÃ ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
¸ÉÃªÁ vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß (GST) eÁjUÉ
vÀA¢zÉ. ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸Á® (IÄt)
¸ÀPÁðgÀªÀÅ §AqÀªÁ¼À ªÀgÀªiÀ Á£ÀªÀ£ÄÀ ß
2) vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ ªÀgÀªiÀ Á£À(Non-Tax §ºÀÄªÀÄÄRåªÁV DAvÀjPÀ ºÁUÀÆ «zÉÃ²
ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¸Á® ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄÆ®PÀªÇÀ
Revenue) :
¸ÀAUÀæ»¸ÀÄvÀÛzÉ. zÉÃ±ÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀæeÉUÀ¼ÄÀ ,
¨ÁåAPÀÄUÀ¼ÀÄ, ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, GzÀåªÀÄ

¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀÄªÀÅUÀ½AzÀ ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÀ vÀÄA©PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. CªÀ±Àå ©zÀÝgÉ ºÉZÄÀ ÑªÀj
¸Á®ªÀÅ DAvÀjPÀ ¸Á®ªÁzÀgÉ; «zÉÃ² ¥ÀæªÀiÁtzÀ £ÉÆÃlÄ ªÀÄÄ¢æ¸ÀÄªÀÅzÀÆ EzÀgÀ°è
¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ, «zÉÃ² ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjPÉÆArzÉ. »ÃUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ jdªïð
ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¨ÁåAQ¤AzÀ ¸Á® ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÉÜUÀ½AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¸Á®ªÀÅ «zÉÃ² ºÉÆ¸À ºÀt ¸ÀÈ¶Ö¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÉÆgÀvÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ
¸Á®ªÁVzÉ. JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ. F J®è PÀæªÄÀ UÀ½AzÁV
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸Á®ªÀ®èzÉ EvÀgÉ ºÀtzÀ ZÀ¯ÁªÀuÉ C¢üPÀªÁV C©üªÈÀ ¢Þ
ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ®Æ §AqÀªÁ¼À ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥sÀ°vÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄªÁUÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ¬ÄzÉ.
¸ÀAUÀæ»¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ
¨sÁgÀvÀzÀ°è £Á®ÄÌ «zsÀzÀ PÉÆgÀvÉ
GzÀåªÀÄUÀ¼À°è ºÀÆrgÀÄªÀ vÀ£Àß
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
§AqÀªÁ¼ÀªÀ£ÀÄß »AzÀPÉÌ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß F PÉ¼ÀV£À jÃwAiÀÄ°è ¯ÉPÌÀ
ºÀÆrPÉ »AvÉUÉvÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ. gÁdå
ºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ:
¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ
¸Á® ªÀÄvÀÄÛ ºÀtPÁ¹£À £ÉgÀªÀ£ÀÄß PÁ®PÁ®PÉÌ «wÛÃAiÀÄ PÉÆgÀvÉ (Fiscal Deficit):
ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ ºÀÆrPÉ DAiÀÄªÀåAiÀÄzÀ°è ¸ÀPÁðgÀzÀ PÀAzÁAiÀÄ
»AvÉUÉvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á® ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw¬ÄAzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸Á¯ÉÃvÀgÀ §AqÀªÁ¼À
¸ÀAUÀæºÀªÁUÀÄªÀ ºÀtªÀ£ÀÄß ¸Á¯ÉÃvÀgÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀUÀ½VAvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ MlÄÖ ªÉZÑÀ
§AqÀªÁ¼À ªÀgÀªÀiÁ£À J£ÀÄßvÁÛgÉ. ºÉZÁÑVzÀÝgÉ, CzÀ£ÀÄß «wÛÃAiÀÄ PÉÆgÀvÉ
J£ÀÄßvÁÛgÉ. CzÀ£ÀÄß »ÃUÉ PÀAqÀÄ
»rAiÀÄÄvÉÛÃªÉ:
PÉÆgÀvÉAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ (Deficit Financing):
«wÛÃAiÀÄ PÉÆgÀvÉ = (PÀAzÁAiÀÄ ªÀgÀªÀiÁ£À +
F ªÉÆzÀ®Ä w½¹zÀAvÉ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä ¸Á¯ÉÃvÀgÀ §AqÀªÁ¼À ªÀgÀªÀiÁ£À) - MlÄÖ
vÀ£Àß ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß CAzÁdÄ ªÀiÁr, CzÀPÉÌ ªÉZÀÑ
vÀPÀÌAvÉ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¸ÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ
ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV vÀ£Àß gÉªÉ£Æ
À å PÉÆgÀvÉ:
ªÀgÀªÀiÁ£ÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. gÉªÉ£ÀÆå SÁvÉAiÀÄ ªÉZÀÑªÀÅ gÉªÉ£ÀÆå SÁvÉAiÀÄ
EzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ªÀgÀªÀiÁ£ÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVzÁÝUÀ gÉªÉ£ÆÀ å PÉÆgÀvÉ
GvÀÛªÀÄªÁzÀÄzÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÀ£Àß ªÀgÀªÀiÁ£À GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄvÀÄÛ ªÉZÀÑzÀ £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀªÀ£ÀÄß CzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀÅ:
¨sÁgÀwÃAiÀÄ jdªïð ¨ÁåAQ£À°è vÁ£ÀÄ gÉªÉ£ÀÆå PÉÆgÀvÉ = gÉªÉ£ÀÆå SÁvÉAiÀÄ
ºÉÆA¢gÀÄªÀ £ÀUÀzÀÄ ¸ÀAUÀæºÀªÀ£ÀÄß ªÀgÀªÀiÁ£À- gÉªÉ£ÀÆå SÁvÉAiÀÄ ªÉZÀÑ
»A¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ, DAvÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ «zÉÃ²
ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¸Á® ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ¥ÁæxÀ«ÄPÀ PÉÆgÀvÉ:
¨sÁgÀwÃAiÀÄ jdªïð ¨ÁåAQ¤AzÀ ¸Á®
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ, ªÀÄÄAvÁzÀ PÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ

ZÁ°Û ªÀµÀðzÀ «wÛÃAiÀÄ PÉÆgÀvÉ¬ÄAzÀ PÀ¼ÉzÀ
ªÀµÀðzÀ §rØ ¥ÁªÀwAiÀÄ£ÀÄß ªÀeÁUÉÆ½¹zÁUÀ Donate
¥ÁæxÀ«ÄPÀ PÉÆgÀvÉ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. to keep this sevices
¥ÁæxÀ«ÄPÀ PÉÆgÀvÉ = «wÛÃAiÀÄ PÉÆgÀvÉ -
§rØ¥ÁªÀw
Free
ªÀÄÄAUÀqÀ¥ÀvÀæ CxÀªÁ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ PÉÆgÀvÉ:
EzÀÄ MmÁÖgÉ ªÀgÀªÀiÁ£À ºÁUÀÆ ªÉZÀÑUÀ¼À
£ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀªÁVzÉ. CzÀgÀ ¯ÉPÀÌ »ÃUÉ
ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ:
ªÀÄÄAUÀqÀ¥ÀvÀæ CxÀªÁ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ PÉÆgÀvÉ =
MlÄÖ ªÀgÀªÀiÁ£À - MlÄÖ ªÉZÀÑ
DzÀgÉ C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÉÆgÀvÉUÀ¼ÀÄ DyðPÀ

ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ GvÀÛªÀÄªÀ®è KPÉAzÀgÉ CªÀÅ gÁµÀÖçPÉÌ
ºÉÆgÉ ¸ÀÈ¶Ö¸ÀÄvÀÛªÉAiÀÄ®èzÉÃ C¤AiÀÄAwævÀ
PÉÆgÀvÉUÀ¼ÀÄ ºÀtPÁ¹£À C²¸ÀÄÛ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
CzÀÄ ºÀtzÀÄ§âgÀªÀ£ÀÆß ºÉaÑ¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ
CAvÀºÀ ¥ÀæªÀÈwÛUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä 2003gÀ°è
¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ PÉÆÃ²ÃAiÀÄ ºÉÆuÉUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÄAUÀqÀ¥ÀvÀæ ¤ªÀðºÀuÉ PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß (Fiscal
Responsibility and Budget Management
Act, FRBMA) eÁjUÉ vÀA¢zÉ. EzÀÄ
¥ÀæªÀÄÄRªÁV ºÀtPÁ¹£À ²¸ÀÄÛ ¥Á°¸ÀÄªÀÅzÀÄ,
PÉÆgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ«Ää ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, DyðPÀ
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁªÀðd¤PÀ ¤¢üUÀ¼À ¸ÀÆPÀÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄÄAUÀqÀ¥ÀvÀæzÀ°è ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À
¸Á¢ü¸ÀÄªÀ UÀÄj ºÉÆA¢zÉ.

¸ÀªÀiÁd K£ÀzÄÀ ?
STARS JAzÀgÉ ¨ÉÆÃzsÀ£É-PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ

"¦JA ¸Àé¤¢ü ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ©Ã¢ ªÁå¥ÁjUÀ¼À ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß gÁdå PÁAiÀÄðPÀæªÄÀ PÁÌV
DvÀä¤¨sÀðgÀ ¤¢ü" (STARS) §®¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÀÄ DgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁdåUÀ¼À°è ±Á¯Á
©Ã¢ ªÁå¥ÁjUÀ½UÉ PÉÊUÉlÄPÀÄªÀ zÀgÀzÀ°è
²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀªÀ£ÄÀ ß
¸Á®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ¥ÀæzÁs ¤ ²æÃ
¸ÀÄzsÁj¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
£ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ «±ÉÃµÀ ªÉÄÊPÉÆæÃ
DgÀÄ gÁdåUÀ¼ÀÄ- »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À, PÉÃgÀ¼À,
PÉærmï ¸Ë®¨sÀå AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÉ.
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À, ªÀÄºÁgÁµÀÖæ, Mr±Á ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 50 ®PÀë ©Ã¢ ªÁå¥ÁjUÀ½UÉ
gÁd¸ÁÜ£À.
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¤ÃqÀÄªÀ UÀÄj
1.5 «Ä°AiÀÄ£ï ±Á¯ÉUÀ¼À°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 250
ºÉÆA¢zÉ.
«Ä°AiÀÄ£ï «zÁåyðUÀ¼ÀÄ (6 jAzÀ 17
F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr ©Ã¢§¢ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ
ªÀµÀðzÉÆ¼ÀV£ÀªÀgÀÄ), ªÀÄvÀÄÛ 10 zÀ±À®PÀëPÆ À Ì
UÀjµÀ× ₹ 10,000 ¸Á® ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÁVzÀÄÝ, ºÉZÀÄÑ ²PÀëPÀgÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÄÀ zÀ
EzÀ£ÀÄß MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ°è ¸ÀªÀiÁ£À ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
PÀAvÀÄUÀ¼À°è ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
F ¸Á®ªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁ®zÀ°è ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw £Á±Á ªÀÄÄPÀÛ ¨sÁgÀvï: ªÁ¶ðPÀ QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£É
ªÀiÁqÀÄªÀ ªÁå¥ÁjUÀ½UÉ ±ÉÃ 7gÀµÀÄÖ ¸À©ìr (2020-21)
®©ü¸À°zÀÄÝ, D ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV CªÀgÀ
"ªÀiÁzÀPÀªÀ¸ÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ CPÀæªÀÄ PÀ¼îÀ¸ÁUÀuÉ
¨ÁåAPï SÁvÉUÉ ªÀUÁðªÀuÉ
«gÀÄzÀÞ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¢£À" zÀ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÉ.
¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À§°ÃPÀgÀt
¸ÀaªÁ®AiÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹zÉ.
QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£É F PÉ¼ÀV£À CA±ÀUÀ¼À£ÄÀ ß

ºÉÆA¢zÉ:
eÁUÀÈw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ.
G£ÀßvÀ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, «±Àé«zÁå®AiÀÄ
PÁåA¥À¸ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á¯ÉUÀ¼ÀvÛÀ UÀªÄÀ £À
ºÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨Ás ªÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ®A©vÀ
d£À¸ÀASÉåAiÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ.
«±Àé ¨ÁåAQ£À ¸ÁÖ¸ïð AiÉÆÃd£É

¸ÉÃªÁ ¥ÀÇgÉÊPÉzÁgÀjUÁV ¸ÁªÀÄxÀåð EzÀÄ ªÁ¶ðPÀ ªÀ»ªÁlÄ 1.5 PÉÆÃn gÀÆ.
ªÀÈ¢Þ¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ. ªÀgÉUÉ EgÀÄªÀ ªÁå¥ÁjUÀ½UÉ (CAUÀrAiÀÄªÀgÄÀ
/ a®ègÉ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéAiÀÄA
¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼ÀÄ:
GzÉÆåÃVUÀ½UÉ) gÀÆ¦¹gÀÄªÀ ¦AZÀtÂ
£ÁPÉÆÃðnPïì PÀAmÉÆæÃ¯ï §ÆågÉÆÃ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
¥ÀAeÁ¨ï, ºÀjAiÀiÁt, zÉºÀ°, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±À EzÀÄ ¸ÀéAiÀÄA¥ÉÃæ jvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéAiÀÄA PÉÆqÀÄUÉ
ªÀÄvÀÄÛ F±Á£ÀåPÉÌ ¸ÉÃjzÀ “ºÉZÀÄÑ ¦ÃrvÀ” 272 DzsÁjvÀ ¦AZÀtÂ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÉ. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr zÁR¯Áw ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ½UÉ
F f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß PÉÃAzÀæªÀÅ ªÀiÁzÀPÀ zÀæªÀå GavÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÉÃªÀ£É¬ÄAzÀ ºÉZÀÄÑ ¥Àæ¨Ás «vÀªÁVzÉ JAzÀÄ zÁR¯Áw ¸ÀéAiÀÄA ¥ÀæªÀiÁtÂÃPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É
UÀÄgÀÄw¹zÉ. DzsÁjvÀªÁVzÉ.
‘£À±Á ªÀÄÄPÀÛ ¨sÁgÀvï’ C©üAiÀiÁ£ÀªÀ£ÄÀ ß ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ½UÉ 60 ªÀµÀð zÁnzÀ ªÉÄÃ¯É
ªÀÄÆ®vÀB 2015 gÀ°è ¥ÀAeÁ¨ï£À°è ªÀiÁ¹PÀ 3,000 / - gÀÆ ¦AZÀtÂ
²gÉÆÃªÀÄtÂ CPÁ° zÀ¼À ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÀiÁzÀPÀ zÀæªÀå ¸ÉÃªÀ£É¬ÄAzÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀjuÁªÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ªÀiÁ¹PÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ 50%
©ÃgÀÄªÀ f¯ÉèUÀ¼À gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ, ¥Á®£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ 50%
¥ÀAeÁ¨ï£À 22 f¯ÉèUÀ¼À°è 18 f¯ÉèUÀ¼ÀÄ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«¬ÄAzÀ
J£ï¹©¬ÄAzÀ UÀÄgÀÄw¸À®àlÖªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ºÀjAiÀiÁtzÀ 22 f¯ÉèUÀ¼À°è 10 f¯ÉèUÀ¼ÁVªÉ.
ªÀÄ»¯Á Q¸Á£ï ¸À±ÀQÛPÀgt
À ¥ÀjAiÉÆÃd£É
eÁUÀwPÀ ²PÀët ªÀiÁ¤ljAUï (fEJA) ªÀgÀ¢
¸À¤ßªÉÃ±À: PÀÈ¶UÉ ¸ÀA§A¢¹zÀ gÁ¶ÖæÃAiÀÄ
2020 eÁUÀwPÀ ²PÀët ªÀiÁ¤ljAUï ¤Ãw (NPF) (2007) gÀ ¤§AzsÀ£ÉUÀ½UÉ
(fEJA) ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ ©qÀÄUÀqÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV UÁæ«ÄÃuÁ©üªÈÀ ¢Þ
ªÀiÁrzÀ. ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ, UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ E¯ÁSÉ,
CzÀgÀ DzÉÃ±ÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV, 2020 ªÀÄ»¼Á gÉÊvÀjUÁV ¥ÀævÉåÃPÀªÁV ªÀÄ»¯Á
fEJA ªÀgÀ¢AiÀÄÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ºÀvÀÄÛ Q¸Á£ï ¸À±ÀQÛPÀgÀt ¥ÀjAiÉÆÃd£À (MKSP)
UÀÄjUÀ¼À ªÉÄÃ°£À ¸ÀÄ¹ÜgÀ C©üªÀÈ¢Þ UÀÄj 4 PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¸ÀÄwÛzÉ.
(J¸ïrf 4), ªÀÄvÀÄÛ J¸ïrf
PÁAiÀÄð¸ÀÆaAiÀÄ°è£À EvÀgÀ ¸ÀA§A¢üvÀ ²PÀët AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ §UÉÎ
UÀÄjUÀ¼ÀvÀÛ ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß «ªÀÄ²ð¸ÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÄ ¢Ã£ÀzÀAiÀiÁ® CAvÉÆåÃzÀAiÀÄ
ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéAiÀÄA GzÉÆåÃVUÀ½UÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ- (DAY-NRLM) G¥À
gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¦AZÀtÂ AiÉÆÃd£É: WÀlPÀªÁVzÉ.

EzÀÄ PÀÈ¶AiÀÄ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥ÀæzÁs ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÄÀ ªÉÄUÁ
¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀ¼À£ÀÄß ‘UÀj¨ï PÀ¯Áåuï gÉÆÃdgï C©üAiÀiÁ£ï’ C£ÀÄß
¸À§°ÃPÀgÀtUÉÆ½¸À®Ä ®¨sÀå«gÀÄª ªÀ ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ.
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄvÀÛzÉ.
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÄÀ :
MKSP "ªÀÄ»¼É"AiÀÄ£ÀÄß "gÉÊvÀgÁV"
UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ ¨ÉA§®ªÁVgÀÄªÀ vÀªÀÄä f¯ÉèUÀ½UÉ »A¢gÀÄVzÀ PÁ«ÄðPÀjUÉ
¸ÀÄ¹ÜgÀ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄÀ ß PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄzÀ CªÀÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀ
¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä ±Àæ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÆ®PÀ vÀPÀëtzÀ CUÀvåÀ vÉUÀ¼À£ÄÀ ß
¥ÀÇgÉÊ¸ÀÄªÀÅzÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÉÆzÀ®
PÀÈ¶AiÀÄ ªÀÄ»¼Á PÉÃA¢æÃAiÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÄÀ ß
DzÀåvÉAiÀiÁVzÉ.
eÁjUÉÆ½¸ÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ:
UÁæ«ÄÃt £ÁUÀjPÀgÀ ªÉÄÃ®Æ UÀªÄÀ £À
¨sÁgÀvÀ ¸ÉÃjzÀAvÉ C©üªÀÈ¢Þ²Ã® gÁµÀÖæUÀ¼À ºÀj¸À¯ÁVzÉ.
§ºÀÄ¥Á®Ä DyðPÀvÉAiÀÄ°è UÁæ«ÄÃt DgÀÄ gÁdåUÀ¼À 116 f¯ÉèUÀ¼À°è 125 ¢£ÀUÀ¼À
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ºÉZÀÄÑ PÀÈ¶AiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀÄvÁ
vÁÛgÉ. «ÄµÀ£ï ªÉÆÃqï£À°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä EzÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ°è 80% QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ UÁæ«ÄÃt PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ C©üAiÀiÁ£ÀÀªÁVzÉ.
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ vÀªÀÄä fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄPÁÌV PÀÈ¶ 50,000 PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiË®åzÀ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è vÉÆqÀV¹PÉÆArzÁÝgÉ. ¯ÉÆÃPÉÆÃ¥ÀAiÉÆÃV F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr
±ÉÃPÀqÁ 20 gÀµÀÄÖ «zsÀªÉ, ¥ÀÅgÀÄµÀ PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
vÉÆgÉzÀÄºÉÆÃUÀÄ«PÉ CxÀªÁ ¥ÀÅgÀÄµÀ GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨Á½PÉ
ªÀ®¸ÉAiÀÄ PÁgÀt¢AzÁV ¹ÛæÃAiÀÄgÀÄ PÀÈ¶ §gÀÄªÀ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À®Ä 25
fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄ ZÀlÄªÀnPPÉAiÀÄ°è «©ü£Àß jÃwAiÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ
vÉÆqÀV¹PÉÆArzÁÝgÉ. C£ÀÄµÁ×£ÀªÀ£ÀÄß EzÀÄ M¼ÀUÉÆArzÉ.
ºÉaÑ£À ªÀÄ»¼Á £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ gÉÊvÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÉÃªÁ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ²
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, «¸ÀÛgÀuÁ ¸ÉÃªÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ UÁæªÄÀ UÀ¼ÄÀ F
GvÁàzÀ£Á ¸ÀévÀÄÛUÀ¼ÁzÀ ©Ãd, ¤ÃgÀÄ, ¸Á®, PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÉÌ ¸ÉÃgÀ°ªÉ.
¸À©ìr EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄwÛ®è. C®èzÉ PÀÈ¶ PÁ«ÄðPÀgÁV
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ¥ÀÅgÀÄµÀjVAvÀ PÀrª
ªÉÄ ªÉÃvÀ£À
¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
UÀj¨ï PÀ¯Áåuï gÉÆÃdgï C©üAiÀiÁ£ï
£ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ PÉÆÃ«qï -19 19 ©PÀÌnÖ£À ªÀÄzsÉå

UÁæ«ÄÃt ¨sÁgÀvÀzÀ°è fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄzÀ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ

£ÀPÀP®
À Ä vÀ¦à, ¨sÀæµÁÖZÁgÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ JA§
aAvÀ£É EzÉ.
M£ï £ÉÃµÀ£ï-M£ï gÉÃµÀ£ï PÁqïð AiÉÆÃd£É
eÁj ºÉÃUÉ?:
¸ÀAzÀ¨sÀð:
LJA¦rJ¸ï(¥ÀrvÀgÀ «vÀgÀuÉ ¸ÉÃªÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ
F AiÉÆÃd£ÉUÉ E£ÀÆß 14 gÁdåUÀ¼ÀÄ /
¤ªÀðºÀuÉ) vÀAvÀæeÁÕ£À §¼À¹ PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
AiÀÄÄnUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀ¨ÉÃPÁVzÉ. FUÁUÀ¯ÉÃ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÉÃj ºÀ®ªÁgÀÄ gÁdåUÀ¼À°è
eÁjAiÀÄ°èzÉ. D£ÉÊè£ï ªÀÄÆ®PÀªÉÃ J®è
MAzÀÄ gÁµÀÖæ MAzÀÄ gÉÃµÀ£ï PÁqïð
¥ÀrvÀgÀzÁgÀgÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß EzÀgÀ°è
MAzÀÄ gÁdåzÀ°è ¥ÀrvÀgÀ aÃn ºÉÆA¢gÀÄªÀ
vÀÄA§¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
£ÁUÀjPÀgÀÄ zÉÃ±ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ gÁdåzÀ°è
¨ÉÃPÁzÀgÀÆ ¥ÀrvÀgÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ‘MAzÀÄ zÉÃ±À
MAzÉÃ ¥ÀrvÀgÀ aÃn’AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß 2020gÀ
MAzÀÄ gÁµÀÖæ, MAzÀÄ ¥ÀrvÀgÀ aÃn AiÀÄ
dÆ£ï 30gÉÆ¼ÀUÉ eÁjUÉ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ gÁdå ¥ÀæªÀiÁtÂvÀ ¸ÀégÀÆ¥À:
ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ½UÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðg
ÁðgÀ ««zs zsÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ §¼À¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß UÀt£ÉUÉ
¸ÀÆa¹zÉ. vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ¥ÀrvÀgÀ aÃnUÉ ¥ÀæªÀiÁtÂvÀ
F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄr gÉÃµÀ£ï PÁqïð ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸À¯ÁVzÉ.
¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ zÉÃ±ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨sÁUÀzÀ°è gÁ¶ÖæÃAiÀÄ §¼ÀPÉUÁV, ¥ÀrvÀgÀ aÃnAiÀÄ£ÀÄß
£ÁåAiÀÄ¨É¯É CAUÀrUÀ¼À°è ¸À©ìrzÀgÀzÀ°è DºÁgÀ ¢é¨sÁµÁ ¸ÀégÀÆ¥Àz°è
À°è ¤ÃqÀÄªÀAvÉ gÁdå
zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß RjÃ¢¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¸ÀPÁðgÀUÀ½UÉ ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ, EzÀgÀ°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ
¨sÁµÉAiÀÄ®èzÉ, EvÀgÀ MAzÀÄ ¨sÁµÉ (»A¢
CxÀªÁ EAVèµÀ) §¼À¸À®Ä ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ.
gÁdåUÀ½UÉ 10-CAQAiÀ
CAQAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtÂvÀ ¥ÀrvÀgÀ aÃn
¸ÀASÉå EgÀÄªÀAvÉ w½¸À¯ÁVzÉ, EzÀgÀ°è ªÉÆzÀ®
JgÀÀqÀÄ CAPÉUÀ¼ÀÄ gÁdå ¸ÀAPÉÃvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÄA¢£À JgÀqÀÄ CAPÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀrvÀgÀ aÃn
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.
EzÀ®èzÉ, ¥ÀrvÀgÀ aÃnAiÀÄ°è ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¥ÀæwAiÉÆ§â
¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ ©ü£Àß ¸ÀzÀ¸Àå ID UÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À®Ä
¨sÀæµÁÖZÁgÀ ªÀÄÄPÀÛPÉÌ ¸ÀºÀPÁj: ¥ÀrvÀgÀ aÃn ¸ÀASÉåAiÉÆA¢UÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß §qÀªÀjUÉ, CzÀgÀ®Æè JgÀqÀÄ CAQUÀ
AQUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁUÀ
Á ÄvÀÛzÉ.
¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÀ®¸É PÁ«ÄðPÀgÀ C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV
ªÀiÁqÀ®Ä aAvÀ£É £ÀqÉ¢zÉ. CAzÀgÉ, EªÀgÀÄ
vÁªÀÅ ºÉÆÃzÀ PÀqÉAiÀÄ¯Éè¯Áè, MAzÉÆAzÀÄ PÁqïð
ªÀiÁr¹PÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. ºÉÆ¸À ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è ªÀ®¸É
PÁ«ÄðPÀggÀÀÄ, vÀªÀÄä ªÀÄÆ® ¸ÀÜ¼ÀzÀ PÁqïð C£ÉßÃ
§¼À¹ ¥ÀrvÀgÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. EzÀjAzÀ

¨sÀzÀævÉ ©ænµï ¸ÀªÉÃðAiÀÄgïUÀ¼ÀÄ

G¥À£À¢UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆ®ªÉAzÀÄ vÉÆÃj¹zÀgÄÀ .
ºÀ®ªÀÅ
PÁ¯Á¥Á¤ ¥ÀæzÃÉ ±ÀzÀ ¥À²ÑªÄÀ QÌgÄÀ ªÀ £À¢AiÀÄ£ÀÄß

£ÉÃ¥Á¼ÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À JgÀqÀ£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr UÀrAiÉÄAzÀÄ £ÉÃ¥Á¼À ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ D
ªÀÄ¸ÀÆzÉ: £À¢AiÀÄ£ÀÆß ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ CzÀgÀ ¥ÀÇªÀðQÌgÄÀ ªÀ
¥ÀªÀðvÀzÀ PÀrzÁzÀ CAZÀÄ UÀrAiÉÄAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ
¨sÁgÀvÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß
ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ «ªÁzÀzÀ ªÀÄÆ®. F MlÆÖ
¨sÀÆ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉAzÀÄ ºÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîªÀ zÉÃ±ÀzÀ
¥ÁæAvÀå EgÀÄªÀÅzÀÄ °¥ÀÅ¯ÉSï ¥ÀªÀðvÀzÀ
ºÉÆ¸À £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß O¥ÀZÁjPÀUÉÆ½¸À®Ä
vÀ¥Àà°£À°è. 80 Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgïUÀ¼À °¥ÀÅ¯ÉSï
£ÉÃ¥Á¼À ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤uÁðAiÀÄPÀ ¸ÀA«zsÁ£À
¥Á¸ï (¥ÀªÀðvÀzÀ ªÉÄÃ°£À zÁj)
wzÀÄÝ¥Àr ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄAr¹zÉ.
«ªÁzÀzÀ°èzÉ. EzÀÄ 11,890 Cr JvÀÛgÀ¢AzÀ
ºÉÆ¸À £ÀPÉëAiÀÄÄ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ ¨sÁUÀªÁV 20,280 CrUÀ¼ÀªÀgÉUÉ £ÉlÖUÉ KgÀÄvÀÛzÉ.
°A¦AiÀiÁzsÀÄgÁ, °¥ÀÅ¯ÉSï ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ- £ÉÃ¥Á¼ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À UÀrAiÀÄ MlÄÖ
PÀ¯Á¥Á¤AiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ DAiÀÄPÀnÖ£À GzÀÝ 1758 Q.«ÄÃ. PÁ¯Á¥Á¤ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ
ªÀÄºÀvÀézÀ d«ÄÃ£À£ÀÄß awæ¸ÀÄvÀÛzÉ. MlÄÖ «¹ÛÃtð 372 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgï.
1962jAzÀ EAqÉÆÃ n¨Él£ï ¨ÁqÀðgï
¥ÉÇ°Ã¸ï zÀ¼À F ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÄÀ ß
£ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ.
PÁ¯Á¥Á¤ J°èzÉ?
'PÁ¯Á¥Á¤' JA§ ¥ÀæzÉÃ±À EgÀÄªÀÅzÀÄ

¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÁRAqÀ gÁdåzÀ UÀr ºÁUÀÆ
£ÉÃ¥Á¼ÀzÀ UÀr ¸ÉÃgÀÄªÀ°è. CzÉÃ ºÉÆwÛUÉ,
E£ÉÆßAzÀÄ ªÀÄÆ¯É¬ÄAzÀ aÃ£ÁzÀ MAzÀÄ
wæPÉÆÃ£ÀzÀAxÀ ¨sÁUÀ PÀÆqÀ E°èUÉ
ZÁaPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.
«ªÁzÀ KPÉ? CAzÀgÉ EzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ- aÃ£Á,
£ÉÃ¥Á¼À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ- ¸ÉÃgÀÄªÀAxÀ wæ¸ÀA¢ü.
1816gÀ°è ©ænµï EArAiÀiÁ ºÁUÀÆ £ÉÃ¥Á¼ÀzÆ É A¢UÉ EAxÀ JgÀqÄÀ wæ¸ÀA¢üUÀ¼ÄÀ
£ÉÃ¥Á¼ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀÄUÁ° M¥ÀàAzÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀQÌªÉ. MAzÀÄ °¥ÀÅ¯ÉÃSï ¥ÀæzÃÉ ±ÀzÀ
£ÉÃ¥Á¼ÀzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄÄªÀ PÁ° £À¢AiÉÄÃ PÁ¯Á¥Á¤. E£ÉÆßAzÀÄ ¹QÌA ºÁUÀÆ
¨sÁgÀvÀzÉÆA¢V£À ¥À²ÑªÀÄ UÀr JAzÀÄ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ ¥ÀÇªÀðQÌgÀÄªÀ f£ÀìAUï ZÀÄ° UÀr
CzÀgÀ°èM¥Àà¯Á¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ, F PÁ° £À¢AiÀÄ ¥ÀæzÉÃ±À.
ªÀÄÆ® AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ ¸ÀàµÖÀªÁUÀ°®è. ºÀ®ªÀÅ

EzÀÄ MAzÀÄ §UÉAiÀÄ°è aÃ£Á- ¨sÁgÀvÀ ±ÀAiÉÆÃPï¤AzÀ zË®vï ¨ÉÃUï N°ØªÀgÉUÉ
ºÁUÀÆ ¨sÀÆvÁ£ï £ÀqÀÄªÉ PÀ¼ÉzÀ ªÀµÀð 255 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀ gÀ¸ÉÛ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. F
vÀ¯ÉzÉÆÃjzÀ «ªÁzÀzÀ PÉÃAzÀæ©AzÀÄªÁVzÀÝ ªÀiÁUÀðzÀ°è ±ÀAiÉÆÃPï, UÁ®é£ï PÀtÂªÉ ªÀÄvÀÄÛ
qÉÆÃPÁèªÀiï£À ºÁUÉAiÉÄÃ EzÉ. ªÀÄÄUÉÆÃð §½ ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤«Äð¸À¨ÉÃQzÉ.
UÁ®é£ï §½ ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤«Äð¸ÀÄªÀ
¨sÁgÀvÀ–aÃ£Á UÀr ¸ÀªÀÄ¸Éå PÁªÀÄUÁjAiÀÄ£ÀÄß ¤°è¹ JAzÀÄ aÃ£Á
MvÁÛ¬Ä¸ÀÄwÛzÉ. zË®vï ¨ÉÃUï N°Ø
ªÁAiÀÄÄ£É¯ÉUÉ ¸ÀªÀðIÄvÀÄ gÀ¸ÉÛ PÁAiÀiÁðgÀA¨sÀ
ªÀiÁrzÀgÉ, ¹AiÀiÁa£ï ¤ÃUÀð®Äè ¥ÀæzÉÃ±ÀPÉÌ
F £É¯É¬ÄAzÀ¯ÉÃ ªÁAiÀÄÄ ¸ÀA¥ÀPÀð
PÀ°à¸À§ºÀÄzÀÄ.
"UÁ®é£ï PÀtÂªÉAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ ¸ÀAWÀµÀðªÀÅ

zÀÄgÀzÀÈµÀÖPÀgÀ; CµÉÖÃ C®è, MAzÀÄ zÉÆqÀØ
JZÀÑjPÉ UÀAmÉ. CwPÀæªÀÄtzÀ°è ¥À¼ÀVgÀÄªÀ
aÃ£Á F »AzÉAiÀÄÆ EAvÀºÀ
zÀÄ¸ÁìºÀ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrvÀÄÛ.
¯ÁUÁ¬ÄÛ¤AzÀ®Æ JgÀqÀÄ ºÉeÉÓ
ªÀÄÄ£ÀÄßUÀÄÎªÀÅzÀÄ, MAzÀÄ ºÉeÉÓAiÀÄµÉÖÃ »AzÉ
¸ÀjAiÀÄÄªÀÅzÀÄ CzÀgÀ ¸Àé¨sÁªÀ."
¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ GvÀÛgÀzÀ ªÁAiÀÄÄ£É¯É
zË®vï ¨ÉÃUï N°ØAiÀÄ°è EzÉ. 1962gÀ
¨sÁgÀvÀ–aÃ£Á AiÀÄÄzÀÞzÀ ªÉÃ¼É EzÀ£ÀÄß
¤«Äð¸À¯ÁVvÀÄÛ. AiÀÄÄzÀÞzÀ £ÀAvÀgÀ F
ªÁAiÀÄÄ£É¯É ¤¶ÌæAiÀÄªÁVvÀÄÛ. 2008gÀ°è
ªÁAiÀÄÄ£É¯É ªÀÄvÉÛ PÁAiÀiÁðgÀA¨sÀ ªÀiÁrvÀÄ.
2013gÀ°è Kgï¹Öæ¥ï ¤«Äð¹, ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉAiÀÄ
¨sÁj ¸ÀgÀPÀÄ¸ÁUÀuÉ «ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß
E½¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
FUÀ ¯ÉÃºï¤AzÀ E°èUÉ ¸ÀªÀðIÄvÀÄ gÀ¸ÉÛ
¤«Äð¸ÀÄªÀ PÁªÀÄUÁj £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ.

UÀr «ªÁzÀzÀ ªÁå¦Û ¥ÁAUÁAUï ¸ÀgÆ
É ÃªÀgÀzÀ ©PÀÌlÄÖ K£ÀÄ?
CPÁëAiÀiï a£ï£À°è, vÀ£Àß 38 ¸Á«gÀ ZÀzÀgÀ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ aÃ£Á £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸àÀgÀ
Q.«ÄÃ. ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß aÃ£Á ªÀ±ÀzÀ°è M¦àvÀªÁzÀ UÀr gÉÃSÉ E®è. ¥À²ÑªÄÀ ¨sÁUÀzÀ°è
Ej¹PÉÆArzÉ JA§ÄzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁ¸ÀÛªÀ ¤AiÀÄAvÀæt gÉÃSÉAiÀÄ£ÉßÃ (J¯ïJ¹)
¥Àæw¥ÁzÀ£É. CPÁëAiÀiï a£ï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ UÀr UÀr gÉÃSÉ JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. DzÀgÉ,
¥ÀÇªÀð ®qÁSï. ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ 5,180 J¯ïJ¹AiÀÄ §UÉÎAiÀÄÆ ©ü£Áß©ü¥ÁæAiÀÄ EzÉ.
ZÀzÀgÀ Q.«ÄÃ. ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀÅ J¯ïJ¹ ¥ÁåAUÁAUï ¸ÀgÉÆÃªÀgÀzÀ ªÀÄzsÉå
1963gÀ°è aÃ£ÁPÉÌ ¤ÃrvÀÄÛ. CgÀÄuÁZÀ® ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ, gÉÃSÉ J°è
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 90 ¸Á«gÀ ZÀzÀgÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ JA§ «ZÁgÀzÀ°è MªÀÄävÀ
Q.«ÄÃ. ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À E®è. ¸ÀgÉÆÃªÀgÀzÀ GvÀÛgÀ zÀAqÉAiÀÄ°è£À
ºÁUÀÆ GvÀÛgÁRAqÀAqÀzÀ ¨sÁUÀªÁVgÀÄªÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ªÀÄÄAZÁZÀÄ ºÀ¸ÛÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÄªÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ ¸Á«gÀ ZÀzÀgÀ. Q.«ÄÃ. ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼ÀAvÉ PÁtÂ¸ÀÄvÀÛzÉ. £ÀPÉëAiÀÄ°è F
¥ÀæzÉÃ±À vÀ£ÀßzÀÄ JAzÀÄ aÃ£Á ªÁ¢¸ÀÄwÛzÉ. ªÀÄÄAZÁZÀÄUÀ¼À£ÀÄß ‘¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ
U¼ÀÄ’ (¦üAUÀ¸ïð)
JAzÉÃ £ÀªÀÄÆ¢¸À¯ÁVzÉ. ¥À²ÑªÄÀ zÀ
¥ÀÇªÀð ®qÁSï£À°è K£ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ?
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ‘¨ÉgÀ¼ÀÄ 1’ EzÀÝgÉ ¥ÀÇªÀðzÀ
¥ÀÇªÀð ®qÁSï£À°è JgÀqÀÆ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁj PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ‘¨ÉgÀ¼ÀÄ–8’
8’ EzÉ. J¯ïJ¹ 4£ÉÃ
¸ÀASÉåAiÀÄ AiÉÆÃzsÀgÀ£ÀÄß dªÀiÁ¬Ä¹ªÉ. PÀ¼ÉzÀ ¨ÉgÀ½£À ªÀÄÆ®PÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ
PÉ®ªÀÅ ªÁgÀUÀ¼À°è ¥ÀæPÀÄë§Þ ¥Àj¹Üw aÃ£Á ºÉÃ½zÀgÉ, 8£ÉÃ ¨ÉgÀ¼À£ÄÀ ß ºÁzÀÄ
¤ªÀiÁðtªÁVzÉ. UÁ®é£ï PÀtÂªÉ¬ÄAzÀ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄwÛzÉ.
¸ÉÊ¤PÀgÀ£ÀÄß »AzÀPÉÌ PÀgÉ¹PÉÆ¼Àî®Ä JgÀqÀÆ »ÃUÁV, E°è ¨sÁgÀv–aÃ£Á
À– AiÉÆÃzsÀgÀ
zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀÄPÀvÉ ªÀÄÆ®PÀ ¤zsÀðj¹ªÉ. £ÀqÀÄªÉ DUÁUÀ ¸ÀAWÀµÀð £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛ¯ÉÃ
»A¢gÀÄUÀÄ«PÉ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ £ÀqÀÄªÉAiÉÄÃ EgÀÄvÀÛzÉ.
»A¸ÁvÀäPÀ ªÀÄÄSÁªÀÄÄT £ÀqÉ¢zÉ.
aÃ£ÁzÀ CwPÀæªÄÀ tPÁj ªÀvÀð£ÉUÃÉ £ÀÄ PÁgÀt?
¥ÁAUÁAUï vÉÆì ¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ
©PÀÌnÖUÉ E£ÀÆß ¥ÀjºÁgÀ zÉÆgÉw®è. E¢ÃUÀ ®qÁSï£À°è GAmÁVgÀÄªÀ
¸ÀAWÀµÀðPÉÌ ºÀ®ªÀÅ PÁgÀtUÀ½gÀ§ºÀÄzÀÄ.
PÉÆÃ«qï-1919 ªÀÄÆ® PÀÄjvÀ vÀ¤SÉUÉ ¨sÁgÀvÀ
zsÀé¤UÀÆr¹zÀÄÝ, aÃ£ÁªÀ£ÀÄß vÉÆgÉgAiÀÄÄwÛgÄÀ ªÀ
GzÀåªÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁéUÀw¹zÀÄÝ, «zÉÃ²
£ÉÃgÀ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉUÉ ¤§AðzsÀ
«¢ü¹zÀÄÝ aÃ£ÁªÀ£ÀÄß PÉgÀ½¹gÀ§ºÀÄzÀÄ.
PÁ²äÃgÀzÀ «µÀAiÀÄzÀ°è vÉUÉzÄÀ PÉÆAqÀ
gÁdQÃAiÀÄ ¤tðAiÀÄ, V°Îmï–
ï ¨Á°Ö¸ÁÛ£ï
«µÀAiÀÄªÁV ¨sÁgÀvÀ vÉÆÃgÀÄwÛgÄÀ ªÀ

zsÉÆÃgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹, EwºÁ¸ÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±À aÃ£ÁzÀ ¨sÁUÀ. »ÃUÁV UÀr
vÀ¥ÀÅàUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀ, «ZÁgÀzÀ°è ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ C¢üPÁgÀ
ªÀÄÄAzÉÆAzÀÄ ¢£À CPÉÊìa£ï ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß n¨ÉmïUÉ E®è. »ÃUÁV ªÉÄPïªÉÆºÀ£ï ¯ÉÊ£ï
»A¥ÀqÉAiÀÄ®Ä AiÀÄwß¸À§ºÀÄzÀÄ JA§ C£ÀÄß UÀr JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À®Ä ¸ÁzsåÀ «®è’
DvÀAPÀ¢AzÀ®Æ gÀ¸ÉÛ PÁªÀÄUÁjUÉ aÃ£Á JA§ÄzÀÄ aÃ£ÁzÀ ¥Àæw¥ÁzÀ£É.
CrØ ªÀiÁrgÀ°PÉÌ ¸ÁPÀÄ.
¨sÁ¬Ä ¨sÁ¬Ä J£ÀÄßvÀÛ¯ÃÉ AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁrvÀÄ
¨sÁgÀvÀ ¤«Äð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ MAzÀÄ gÀ¸ÉÛ ªÀÄvÀÄÛ
MAzÀÄ ¸ÉÃvÀÄªÉ aÃ£ÁzÀ ÇÀªÀiÁzsÁ£ÀPÉÌ CA¢£À ¥ÀæzÁs ¤ dªÁºÀgï ¯Á¯ï £ÉºÀgÄÀ
PÁgÀt. MAzÀÄ gÀ¸ÛÉAiÀÄÄ ¥ÁAUÁAUï CªÀgÀÄ C°¥ÀÛ ¤ÃwAiÀÄ ¨sÁUÀªÁV
¸ÀgÉÆÃªÀgÀzÀ ªÀÄÄAZÀÆtÂ £É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß J®ègÁµÀÖæUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉßÃºÀªÀ£ÀÄß §AiÀÄ¹zÀÝgÄÀ .
¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ; E£ÉÆßAzÀÄ gÀ¸ÉÛAiÀÄÄ CzÀgÀAvÉ aÃ£ÁzÉÆA¢UÉ ¸ÉßÃºÀºÀ¸ÛÀ ZÁa,
zÀ§ÄðPï–±ÀAiÉÆÃPï ªÀÄÆ®PÀ zË®vï ¨ÉÃUï »A¢-aÃ¤ ¨sÁ¬Ä ¨sÁ¬Ä JAzÀÄ
N°Ø £É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ. F gÀ¸ÉÛAiÀÄ §tÂÚ¹zÀÝgÀÄ.
GzÀÝ 255 Q.«ÄÃ. J¯ïJ¹AiÀÄ F ¨sÁUÀzÀ°è DzÀgÉ, PÀÄvÀAwæ aÃ£Á ªÀiÁvÀæ £É¥ÀPÌÉ UÉ¼ÉvÀ£À
¨sÁgÀvÀªÀÅ PÉÊUÉwÛPÉÆArgÀÄªÀ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð ªÀiÁr ¸À¢Ý®èzÉÃ 1962gÀ°è¨Ás gÀvÀzÀ «gÀÄzÀÞ
¤ªÀiÁðt PÁªÀÄUÁjUÀ¼ÀÄ aÃ£ÁzÀ AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁjvÀÄ. G¨sÀAiÀÄ gÁµÀÖæUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À
¤zÉÝUÉr¹ªÉ. CPÁëAiÀiï a£ïUÉ ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ£ÀÄß »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ UÀr AiÀÄÄzÀÞPÉÌ PÁgÀtªÁVvÀÄÛ.
gÀªÁ¤¸ÀÄªÀ ºÀªÀtÂPÉ EzÀÄ JAzÀÄ aÃ£Á 1962gÀ £ÀªÉA§gï 20gÀAzÀÄ PÀzÀ£À
ºÉÃ¼ÀÄwÛzÉ. 2019gÀ DUÀ¸ïÖ 6gÀAzÀÄ «gÁªÀÄªÀ£ÀÄß aÃ£Á ¥ÀæPÀn¹vÀÄ.
¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀiÁvÀ£ÁrzÀÝ UÀÈºÀ ¸ÀaªÀ F AiÀÄÄzÀÞªÀÅ G¨sÀAiÀÄ gÁµÀÖæUÀ½UÀÆ
C«Ävï ±Á CªÀgÀÄ, CPÁëAiÀiï a£ï ªÉÄÃ¯É ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß PÀ°¹vÀÄ. D §½PÀ ªÁ¸ÀÛ«PÀ
ºÀPÀÄÌ ¥Àæw¥ÁzÀ£É ªÀiÁrzÀÝgÀÄ. F ºÀPÀÄÌ AiÀÄÄzÀÞ £ÀqÉ¢®èªÁzÀgÀÆ AiÀÄÄzÀÞ ¥Àj¹Üw
¥Àæw¥ÁzÀ£ÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ GzÉÝÃ±ÀzÀ §UÉÎ DUÁUÀ ¤ªÀiÁðtªÁUÀÄvÀÛ¯ÉÃ EzÉ.
aÃ£ÁzÀ°è C£ÀÄªÀiÁ£À ªÀÄÆr¹zÉ ‘ªÉÄPïªÉÆºÀ£ï ¯ÉÊ£ï’ ¤AzÀ zÀQëtQÌgÄÀ ªÀ
J£Àß¯ÁUÀÄwÛzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ §ºÀÄ¥Á®Ä
ªÉÄPïªÉÆºÀ£ï ¯ÉÊ£ï ¨sÁUÀ vÀ£ÀßzÀÄ JA§ÄzÀÄ aÃ£ÁzÀ ªÁzÀ. F
¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ
¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ aÃ£Á £ÀqÀÄªÀt GzÉÝÃ±À¢AzÀ¯ÉÃ 1962gÀ°è aÃ£Á AiÀÄÄzÀÞ
CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ UÀrgÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹vÀÄ. PÀzÀ£À «gÁªÀÄ WÉÆÃµÀuÉAiÀiÁzÀ
‘ªÉÄPïªÉÆºÀ£ï ¯ÉÊ£ï’ J£Àß¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀAvÀgÀ UÀrAiÀÄ£ÀÄß ‘PÀzÀ£À «gÁªÀÄ UÀr’
1914gÀ°è ©ænµï ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ n¨Émï JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1993gÀ ¢é¥ÀQëÃAiÀÄ
£ÀqÀÄªÀt M¥ÀàAzÀÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ F M¥ÀàAzÀzÀ°è EzÀ£ÀÄß ªÁ¸ÀÛªÀ UÀr gÉÃSÉ
UÀrgÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ F (¯ÉÊ£ï D¥sï DPÀÄåAiÀÄ¯ï PÀAmÉÆæÃ¯ï–
UÀrgÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß aÃ£Á M¦àPÉÆAr®è. ‘n¨Émï J¯ïJ¹) JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1996

ªÀÄvÀÄÛ 2003gÀ°è EzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜUÉ zsÀPÉÌ vÀgÄÀ ªÀ
¥ÀÇgÀPÀ M¥ÀàAzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è vÉÆqÀVPÉÆArªÉ JA§
«±Áé¸ÁºÀð ªÀiÁ»w EgÀÄªÀÅzÀjAzÀ F
M¥ÀàAzÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ
PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ.
F UÀrAiÀÄ£ÀÄß «ªÁ¢vÀ UÀr JAzÉÃ JgÀqÀÆ DAqÁæAiÀiïØ ªÀÄvÀÄÛ LMJ¸ï
zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¨ÉÃPÀÄ ¥Áèmï¥sÁªÀiïðUÀ¼À°è ®¨sÀå«gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ
JgÀqÀÆ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ UÀr ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆ¨ÉÊ¯ï C¦èPÉÃ±À£ïUÀ¼À£ÄÀ ß
±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁV ªÀiÁvÀÄPÀvÉ ªÀÄÆ®PÀ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ¥Àr¹PÉÆAqÀ §UÉÎ ºÀ®ªÁgÀÄ
§UÉºÀj¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ
ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß
UÀr CAwªÀÄªÁUÀÄªÀgÉUÉ JgÀqÀÆ PÀqÉAiÀÄ
¹éÃPÀj¹zÉ ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉzÁgÀgÀ qÉÃmÁªÀ£ÄÀ ß
¸ÉÃ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀ UÀrgÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß
¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆgÀV£À ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ
zÁl¨ÁgÀzÀÄ. ±À¸ÀÛæ¸ÀfÓvÀ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ
¸ÀªÀðgïUÀ½UÉ C£À¢üPÀÈvÀ jÃwAiÀÄ°è
£ÀqÉ¸À¨ÁgÀzÀÄ
gÀªÁ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
UÀr ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄÄ JgÀqÀÆ zÉÃ±ÀUÀ¼À ªÁtÂdå
DzÀÝjAzÀ, PÉÆÃn ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÆ¨ÉÊ¯ï
ªÀ»ªÁn£À ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀzÀAvÉ
§¼ÀPÉzÁgÀgÀ »vÁ¸ÀQÛ PÁ¥ÁqÀÄªÀ
£ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ
GzÉÝÃ±À¢AzÀ F ¤zsÁðgÀ
PÁ²äÃgÀ, ®qÁPï ªÀÄvÀÄÛ CgÀÄuÁZÀ®
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ.
¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è£À UÀr «ªÁzÀªÀ£ÀÄß KPÀPÁ®zÀ°è
§UÉºÀj¹PÉÆAqÀÄ, UÀrAiÀÄ£ÀÄß
CAwªÀÄUÉÆ½¹¨ÉÃPÀÄ
JgÀqÀÆ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ dAnAiÀiÁV ¸ÀªÉð £ÀqÉ¹,
UÀrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ
59 ZÉÊ¤Ã¸ï C¦èPÉÃ±À£ïUÀ¼À£ÄÀ ß ¤µÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ
nPïmÁPï ªÀÄvÀÄÛ «ÃZÁmï ¸ÉÃjzÀAvÉ 59

ಆ ¥ïUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ ¤µÉÃ¢ü¹zÉ.
59 aÃ¤Ã C¦èPÉÃ±À£ïUÀ¼À£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ

KPÉ ¤zsÀðj¹vÀÄ?
F C¦èPÉÃ±À£ïUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÀé

ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄUÀævÉ, ¨sÁgÀvÀzÀ gÀPÀëuÉ, ¨sÀzÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ

«eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð

PÀ°à¸À¯ÁVvÀÄÛ. ªÀÄÄAzÉ ªÀÄÆgÀÄ ºÀAvÀUÀ¼À°è
F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀPÌÉ vÀgÀ®Ä
¨sÁgÀvï£Émï AiÉÆÃd£É ¤zsÀðj¹, ªÀÄÆgÀÆ ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß 2016gÀ
r¸ÉA§gï ªÉÃ¼ÉUÉ ¥ÀÇtðUÉÆ½¸À®Ä
¨sÁgÀvï£Émï AiÉÆÃd£É C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ°è «¼ÀA§
wÃªÀiÁð¤¸À¯ÁVvÀÄÛ.
K¤zÀÄ ¨sÁgÀvï£Émï AiÉÆÃd£É? MAzÀÄ ®PÀë UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð
PÀ°à¸ÀÄªÀ ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ AiÉÆÃd£É 2017gÀ
zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ UÁæªÀÄ ºÁUÀÆ UÁæªÄÀ zÀ
r¸ÉA§gï£À°è ¥ÀÇtðUÉÆArvÀÄ.
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄ£ÉUÀÆ D¦ÖPÀ¯ï ¥sÊÉ §gï
E£ÀÆß 1.31 ®PÀë UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ
ªÀÄÆ®PÀ ¨Áæqï¨ÁåAqï EAl£Éðmï ¸ÀA¥ÀPÀð
EAl£Éðmï MzÀV¸ÀÄªÀ JgÀqÀ£ÉÃ ºÀAvÀzÀ
PÀ°à¸À®Ä ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£ï ¹AUï CªÀgÀ
AiÉÆÃd£ÉUÉ 2021gÀ DUÀ¸ïÖªÀgÉUÉ PÁ®«Äw
£ÉÃvÀÈvÀézÀ AiÀÄÄ¦J ¸ÀPÁðgÀ 2011gÀ°è
¤UÀ¢ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
DgÀA©ü¹zÀÝ AiÉÆÃd£É EzÀÄ. DUÀ EzÀPÉÌ
gÁ¶ÖæÃAiÀÄ D¦ÖPÀ¯ï ¥sÉÊ§gï ¸ÀA¥ÀPÀð PÉ®ªÀÅ gÁdåUÀ¼À°è DAiÀiÁ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÉÃ
AiÉÆÃd£É JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVvÀÄÛ. J£ïrJ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ ºÉÆuÉ
¸ÀPÁðgÀ, ‘¨sÁgÀvï £Émï’ AiÉÆÃd£É JAzÀÄ ºÉÆvÀÄÛPÉÆAqÀgÉ, PÉ®ªÀÅ gÁdåUÀ¼À°è SÁ¸ÀV
ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÉ. PÀA¥À¤UÉ D ºÉÆuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀ»¸À¯ÁVzÉ. «ÄPÀÌ
PÀqÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ EAl£Éðmï
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À®Ä ¨sÁgÀvï
¸ÀA¥ÀPÀðzÀ ºÉÆuÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆvÀÄÛPÉÆArªÉ.
¨Áæqï ¨ÁåAqï £ÉmïªÀPïð °«ÄmÉqï
(©©J£ïJ¯ï) JA§ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÉÊ¥sÊÉ gÀÆlgï C¼ÀªÀrPÉ PÀÄApvÀ
ºÀÄlÄÖºÁPÀ¯ÁVzÉ. ¥ÀæwÃ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ
PÀ¤µÀ× 100 JA©¦J¸ï ¨ÁåAqï«qïÛ zÉÃ±ÀzÀ UÁæªÀÄUÀ½UÉ ªÉÊ¥sÉÊ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀzÀ F CAvÀeÁð® ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ
ªÀÄºÀvÁéPÁAQë AiÉÆÃd£ÉUÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÉ 7 ®PÀëPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ªÉÊ¥sÉÊ gÀÆlgïUÀ¼À£ÄÀ ß
¤ªÀÄð¯Á ¹ÃvÁgÁªÀÄ£ï CªÀgÀÄ ªÀÄAr¹zÀ C¼ÀªÀr¸À¨ÉÃQzÉ. ¥Àæw UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄ
ªÁå¦ÛAiÀÄ°è (UÁæªÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉåUÉ
2020–21gÀ §eÉmï£À°è ₹6,000 PÉÆÃn
C£ÀÄUÀÄtªÁV) 2jAzÀ 5 gÀÆlgïUÀ¼À£ÄÀ ß
«ÄÃ¸À°nÖzÀÝgÀÄ.
C¼ÀªÀr¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ. ¥Àæw UÁæªÄÀ PÀÆÌ
AiÀiÁªÁUÀ ¥ÀÇtðUÉÆ¼Àî¨ÉÃQvÀÄÛ F AiÉÆÃd£É? PÀ¤µÀ× 1 ªÉÊ¥sÉÊ gÀÆlgï, ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå
EgÀÄªÀ UÁæªÀÄUÀ¼À°è MAzÀQÌAvÀ ºÉZÄÀ Ñ
AiÀÄÄ¦J £ÉÃvÀÈvÀézÀ ¸ÀPÁðgÀ F
gÀÆlgïUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¹zÁUÀ 2013gÉÆ¼ÀUÉ
F PÉ®¸À 2019gÀ r¸ÉA§gï CAvÀåPÉÌ ±ÉÃ
J®è UÁæªÀÄUÀ½UÀÆ EAl£Éðmï ¸ÀA¥ÀPÀð
100gÀµÀÄÖ ¥ÀÇtðUÉÆ¼Àî¨ÉÃQvÀÄÛ. DzÀgÉ F
MzÀV¸ÀÄªÀ UÀÄj ElÄÖPÉÆ¼Àî¯ÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ, D
¸ÀPÁðgÀzÀ CªÀ¢ü PÉÆ£ÉUÉÆ¼ÀÄîªÀµÀÖgÀ°è 59

PÉ®¸ÀzÀ ¥ÀæUÀw CvÀåAvÀ ¤ÃgÀ¸ÀªÁVzÀÄÝ, ±ÉÃ EArAiÀiÁ °«ÄmÉqï (J£ïJ¸ïLJ¯ï)’
3.32gÀµÀÄÖ PÉ®¸À ªÀiÁvÀæ ¥ÀÇtðUÉÆArzÉ. JA§ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. £ÀªÄÀ ä
¨ÁºÁåPÁ±À ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÄÀ ß SÁ¸ÀV
¨ÁºÁåPÁ±À: SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæPÀÆÌ CªÀPÁ±À PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ UÀjµÀ× ªÀÄlÖzÀ°è §¼ÀPÉ
ªÀiÁrPÉÆ¼Àî®Ä F ¸ÀA¸ÉÜ £ÉgÀªÁUÀ°zÉ
¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉëÃvÀæzÀ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è SÁ¸ÀV PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ PÉÆªÁQì£ï
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ PÉÃAzÀæ ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÅl
M¦àUÉ ¤ÃrzÉ. ‘EzÀjAzÀ F PÉëÃvÀæzÀ vÀéjvÀ qÀæUï PÀAmÉÆæÃ®gï d£ÀgÀ¯ï D¥sï EArAiÀiÁ
¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ°zÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ (r¹fL) C£ÀÄªÉÆÃ¢¹zÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ®
PÀA¥À¤UÀ½UÉ eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ªÀÄºÀvÀé PÉÆÃ«qï ®¹PÉ EzÀÄ.
zÉÆgÉAiÀÄ°zÉ. ¨sÁj ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è GzÉÆåÃUÀ PÉÆÃªÁQì£ï JA§ÄzÀÄ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ SARS
¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁUÀ°zÉ’ COV-2 ªÉÊgÀ¸ï ¸ÉÊÖæ£ï ¤AzÀ gÀa¸À¯ÁzÀ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¤¶ÌæAiÀÄ ®¹PÉ.
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ (E¸ÉÆæ) ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ
L¹JADgï ªÀÄvÀÄÛ £ÁåµÀ£À¯ï E£ï¹ÖlÆåmï
SÁ¸ÀV PÀA¥À¤UÀ½UÉ ®¨sÀå«gÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀ£ÀÄß
D¥sï ªÉÊgÁ®f (J£ïL«)
¤ªÀðºÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV PÉÃAzÀæ
¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ªÉÄÃdgï
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¨ÁºÁåPÁ±À ¨sÁgÀvï §AiÉÆÃmÉPï PÀA¥À¤ F ®¹PÉAiÀÄ£ÀÄß
GvÉÛÃd£À ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÀÈwÃPÀgÀt PÉÃAzÀæªÀ£ÄÀ ß
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÉ.
(IN-SPACe) ¸ÁÜ¦¹zÉ
¨ÁºÁåPÁ±À PÉëÃvÀæzÀ J¯Áè ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄðUÀæºÀt
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¤UÁzÀ¯ÉèÃ EgÀ°ªÉ.
zÉÃ±ÀªÀÅ 2020 gÀ dÆ£ï 21 gÀAzÀÄ ªÁ¶ðPÀ
PÉëÃvÀæzÀ°è SÁ¸ÀVAiÀÄªÀgÀ
¸ÀÆAiÀÄðUÀæºÀtPÉÌ ¸ÁQëAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
¨sÁVAiÀiÁUÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸À®Ä PÉÃAzÀæ
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß F UÀæºÀtªÀÅ ¥Àæw MAzÀÄ CxÀªÁ JgÀqÄÀ
gÀÆ¦¸À°zÉ. UÀæºÀUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀµÀðUÀ½UÉÆªÉÄä ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄªÀ C¥ÀgÆ À ¥ÀzÀ
AiÀiÁ£ÀUÀ¼À®Æè SÁ¸ÀV PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ªÁ¶ðPÀ UÀæºÀtªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ GvÀÛgÀ
¨sÁVAiÀiÁUÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. UÉÆÃ¼ÁzsÀðzÀ ªÀµÀðzÀ Cw GzÀÝzÀ
EAvÀºÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è ¨sÁVAiÀiÁUÀÄªÀ ¢£ÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃjPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ, EzÀ£ÄÀ ß ¨ÉÃ¹UÉ
PÀA¥À¤UÀ¼À£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀàzÁs ðvÀäPÀ CAiÀÄ£À ¸ÀAPÁæAw JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ’ ¸ÀÆAiÀÄðUÀæºt
À JAzÀgÃÉ £ÀÄ?
zÉÃ±ÀzÀ°è FUÀ ¨ÁºÁåPÁ±À ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ,
¥ÀÇgÉÊPÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV £ÀqÉAiÀÄÄwÛªÉ. EzÀ£ÀÄß EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð£À £ÀqÄÀ ªÉ
¨ÉÃrPÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV £ÀqÉAiÀÄÄªÀAvÉ ZÀAzÀæ£ÀÄ vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è ZÀ°¸ÀÄªÁUÀ
§zÀ°¸À¨ÉÃQzÉ. EzÀPÁÌV ‘£ÀÆå ¸ÉàÃ¸ï

¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É £ÀqÉAiÀÄÄªÀ MAzÀÄ
£ÉÊ¸ÀVðPÀ WÀl£ÉAiÀiÁVzÉ
¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀægÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ©J¸ï–4 ªÀÄvÀÄÛ ©J¸ï–6 £ÀqÀÄªÉ
¸ÀAAiÉÆÃUÀzÀ°èzÁÝUÀ CzÀÄ CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ°è ªÀåvÁå¸À«zÉAiÉÄÃ?
¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ.
©J¸ï JA§ÄzÀÄ EAzsÀ£ÀzÀ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÆß
¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁºÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀºÁPÀÄªÀ
ªÀiÁ°£ÀåPÁgÀPÀUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ «Äw ºÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
©J¸ï–4 ªÁºÀ£ÀUÀ¼À°è ©J¸ï–4 UÀÄtªÀÄlÖzÀ
EAzsÀ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ©J¸ï–6
ªÁºÀ£ÀUÀ¼À°è ©J¸ï–6 EAzsÀ£ÀªÀ£ÉßÃ
§¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
CAUÁA±À PÀÈ¶ ¥ÉmÉÆæÃ¯ï JAf£ïUÀ¼À ºÉÆUÉAiÀÄ°è EAUÁ®zÀ

ªÀiÁ£ÁPÉÊìqï ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ 833jAzÀ (©J¸ï–4)
667PÉÌ (©J¸ï–6) E½PÉAiÀiÁUÀ°zÉ.
CAUÁA±À PÀÈ¶AiÀÄ°è MAzÀÄ ¸À¸ÀåzÀ ºÉÊqÉÆæPÁ§ð£ï ¥ÀæªÀiÁt 83 PÀtUÀ½AzÀ 76
¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ vÀÄ¢¬ÄAzÀ CAUÁA±ÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ PÀtUÀ½UÉ E½PÉAiÀiÁUÀ°zÉ.
CxÀªÁ fÃªÀPÉÆÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹ ºÉÆ¸À
¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F fÃªÀPÉÆÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ©J¸ï–4 rÃ¸É¯ï JAf£ï GUÀÄ¼ÀÄªÀ
£ÀAvÀgÀ MAzÀÄ PÀÈvÀPÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è Ej¸ÀÄvÁÛgÉ. ºÉÆUÉAiÀÄ°è £ÉÊmÉÆæd£ï DPÉÊìqï ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ 250
C°è CªÀÅ wÃªÀæªÁV «¨sÀf¹ fÃªÀPÉÆÃ±ÀUÀ¼À «Ä°UÁæAUÀ½AzÀ ©J¸ï–6 JAf£ï£À°è 80
¸ÀtÚ UÀÄA¥ÀÄ CxÀªÁ PÁå®¸ï(callus) C£ÀÄß «Ä°UÁæAUÉ E½PÉAiÀiÁUÀ°zÉ. rÃ¸É¯ï PÀtUÀ¼À
GAlÄªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉå 25jAzÀ 4.5 PÀtUÀ½UÉ E½PÉAiÀiÁUÀ°zÉ.
«¨sÉÃ¢ÃPÀgÀtPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ (¥ÀæwWÀ£À «ÄÃlgï ºÉÆUÉAiÀÄ°è EgÀ§ºÀÄzÁzÀ
UÀjµÀ× PÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå)
ºÁªÉÆÃð£ïUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ E£ÉÆßAzÀÄ
ªÀiÁzsÀåªÀÄPÉÌ F PÁå®¸ï C£ÀÄß
ªÀUÁð¬Ä¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀtÚ ¸À¹UÀ¼À£ÀÄß £ÀAvÀgÀ
ªÀÄtÂÚ£À°è Ej¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. C°è CªÀÅ ¥ËæqÀs
¸À¸ÀåUÀ¼ÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. CAUÁA±À PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß
§¼À¹PÉÆAqÀÄ gÉÆÃUÀªÀÄÄPÀÛ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À°è MAzÀÄ
¥ÉÆÃµÀPÀ ¸À¸Àå¢AzÀ C£ÉÃPÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß
¨É¼É¸À§ºÀÄzÀÄ. F vÀAvÀæªÀ£ÀÄß C®APÁjPÀ
¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À®Ä ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.

CAvÁgÁ¶ÖæÃAiÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀ ¥ÀæwªÀµÀð ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¸ÄÀ ÛvÀ

¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß CªÉÄjPÀ
ºÉÆwÛzÉ.
1975gÀ°è EzÀgÀ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. 1997gÀ°è
¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ
gÀµÁåªÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀl£ÉUÉ ¸ÉÃj¹PÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ.
»ÃUÁV EzÀ£ÀÄß f8 JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯Á¬ÄvÀÄ.
¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ CªÉÄjPÀ CzsÀåPÀë 2014gÀ°è, ¥ÀPÀÌzÀ zÉÃ±À GPÉæÃÉ £ï£À DAvÀjPÀ
læA¥ï ¥Àæw¥Á¢¹zÁÝgÉ. ¸ÀzÀå EgÀÄªÀ UÀÄA¥ÀÅ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À°è gÀµÁå ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À £ÀqÉ¹,
ºÁ° «zÀåªÀiÁ£ÀUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁV Qæ«ÄAiÀiÁ zÉÃ±À C°èAzÀ «WÀnvÀUÆ É ¼Àî®Ä
¥ÀæwQæ¬Ä¸ÀÄwÛ®è. CzÀ£ÀÄß f-10, f-11 JAzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁrvÀÄ. »ÃUÁV gÀµÁåªÀ£ÄÀ ß
§zÀ®Ä ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ dvÉUÉ f8¤AzÀ ºÉÆgÀUÉ ºÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÀ
E£ÀÆß ªÀÄÆgÀÄ gÁµÀÖæUÀ¼À£ÀÄß UÀÄA¦UÉ MPÀÆÌl ªÀÄvÉÛ f7 D¬ÄvÀÄ. FUÀ gÀµÁåªÀ£ÄÀ ß
¸ÉÃ¥ÀðqÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ. ¥ÀÅ£ÀB ¸ÉÃj¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÉAzÀÄ læA¥ï
ºÉÃ¼ÀÄwÛzÁÝgÉ.
f7 zÉÃ±ÀUÀ¼À F ªÀµÀðzÀ (46£ÉÃ) ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉ
dÆ£ï 10- 12gÀAzÀÄ CªÉÄjPÀzÀ PÁåA¥ï f7£À ¥Àæ¸ÄÀ ÛvÀvÉ
qÉÃ«qï£À°è £ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃQvÀÄÛ. DzÀgÉ CzÀ£ÀÄß
CªÉÄjPÀ CzsÀåPÀë qÉÆ£Á¯ïØ læA¥ï 1975gÀ°è f7 ¸ÀAWÀl£É gÀÆ¥ÀÅUÉÆAqÁUÀ,
ªÀÄÄAzÀÆrzÁÝgÉ. CzÀPÉÌ CªÀgÀÄ ¤ÃrzÀ MmÁÖgÉ dUÀwÛ£À fr¦AiÀÄ°è ±ÉÃ.75gÀµÄÀ Ö
PÁgÀt: ‘‘ºÉÆ¸À eÁUÀwPÀ ¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ°è f7 EzÀgÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖæUÀ¼À ¥Á°zÀÄÝ, ¸ÀAWÀl£É
JA§ÄzÀÄ C¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀiÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀ, §°µÀ×ªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ EAzÀÄ aÃ£Á, ¨sÁgÀvÀ
D¸ÉàæÃ°AiÀiÁ, zÀQët PÉÆjAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAvÁzÀ EvÀgÀ §°µÀ× CxÀðªÀåªÀ¸ÜÉ UÀ¼ÄÀ
gÀµÁåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ CzÀ£ÄÀ ß gÀÆ¥ÀÅUÉÆArzÀÄÝ, f7£À ¸ÁªÀÄxÀåð
§°µÀ×UÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ.’’ ²y®UÉÆArzÉ. PÀ¼ÉzÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è eÁUÀwPÀ
fr¦AiÀÄ°è f7£À ¥Á®Ä ±ÉÃ.40. EAzÀÄ
f7£À°è AiÀiÁjzÁÝgÉ? f7VAvÀ f20 ¸ÀAWÀl£É ºÉZÄÀ Ñ
¥Àæ¨Ás ªÀ±Á°AiÀiÁVzÉ.
f7 JA§ÄzÀÄ ªÁtÂdå ªÀåªÀºÁgÀzÀ°è
ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À MAzÀÄ ¸ÀªÄÀ ÆºÀ. FUÉÃPÉ §zÀ¯ÁªÀuÉ?
¸ÀzÀå EzÀgÀ°ègÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ CªÉÄjPÀ, ©æl£ï,
PÉ£ÀqÁ, ¥sÁæ£ïì, dªÀÄð¤, El° ªÀÄvÀÄÛ f7 «¸ÀÛj¸ÀÄªÀ læA¥ï AiÉÆÃZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
d¥Á£ï. ¸ÀªÀiÁªÉÃ±ÀzÀ°è «±ÉÃµÀ aÃ£Á «gÀÄzÀÞ MAzÀÄ §°µÀ× MPÀÆÌlªÀ£ÄÀ ß
DºÁé¤vÀgÁV PÉ®ªÉÇªÉÄä EvÀgÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ gÀÆ¦¸ÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßªÉAzÀÄ vÀdÕgÄÀ
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ PÀ¼ÉzÀ ºÉÃ¼ÀÄwÛzÁÝgÉ. ©æPïì, f20 ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ®ªÀÅ
ªÀµÀð ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ §°µÀ× ªÁå¥ÁgÀ MPÀÆÌlUÀ¼À°è aÃ£Á PÀÆqÀ
CªÀgÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï MPÀÆÌl EzÀÄÝ, aÃ£ÁzÀ G¥À¹Üw¬Ä®èzÀ MAzÀÄ

§°µÀ× MPÀÆÌlªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀÄªÀÅzÀÄ læA¥ï ©æPïì ¸ÀAWÀl£É
GzÉÝÉÃ±ÀªÁVzÉ. PÀ¼ÉzÀ MAzÀÄ ªÀµÀð¢AzÀ®Æ
f7 PÁAiÀÄðªÉÊRjAiÀÄ §UÉÎ CªÉÄjPÀPÉÌ ©æPïì CxÀªÁ ©æPïì ¸ÀAWÀl£É – ¨Éæf¯ï,
¸ÀªÀiÁzsÁ£À«gÀ°®è ºÁUÀÆ aÃ£ÁzÀ gÀ²AiÀÄ, ¨sÁgÀvÀ, aÃ£Á ªÀÄvÀÄÛ zÀQët D¦üæPÀ
ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ ¥Àæ¨sÁªÀ, ªÁå¥ÁgÀ ªÉÊRjAiÀÄ LzÀÄ gÁµÀÖæUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ MAzÀÄ
§UÉÎ DPÀæªÀÄtPÁj nÃPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÀÛ¯ÉÃ ¸ÀAWÀl£É. F zÉÃ±ÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®PÀëgÀUÀ¼ÁzÀ
§A¢zÉ. PÉÆgÉÆ£Á ªÉÊgÁtÄ«¤AzÁV vÀ£ÀUÉ (CPÉÆæ¤ªÀiï CxÀªÁ ¥ÀæxÀªÀiÁPÀëgÀ) B –
DVgÀÄªÀ £ÀµÀÖzÀ §UÉÎAiÀÄÆ CªÉÄjPÀ, ¨Éæf¯ï, R-gÀ²AiÀÄ, I –¨sÁgÀvÀ CxÀªÁ
aÃ£ÁªÀ£ÀÄß nÃQ¹zÉ. ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ aÃ£ÁzÀ
EArAiÀiÁ, C- aÃ£Á ªÀÄvÀÄÛ S- zÀQët
¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß PÀÄApvÀUÉÆ½¸À®Ä, CzÀgÀ ¥ÀPÀÌzÀ
D¦üæPÀ (¸Ëvï D¦üæPÁ) ¸ÉÃj¹zÀ ºÉ¸ÀgÄÀ
zÉÃ±ÀªÁzÀ ºÁUÀÆ ªÁå¥ÁgÀzÀ°è aÃ£ÁPÉÌ
¥ÉÊ¥ÉÇÃn ¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß BRICS.
§¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ læA¥ï M¼À GzÉÝÃÉ ±À. ªÉÆzÀ®Ä F ªÉÆzÀ®PÀëgÀªÀ£ÀÄß UÉÆÃ¯ïØªÄÀ £ï
D¸ÉàæÃ°AiÀÄ PÀÆqÀ EwÛÉÃZÉUÉ aÃ£ÁzÀ ¸ÁåPïì (MAzÀÄ eÁUÀwPÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ
¤®ÄªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀlÄªÁV nÃQ¹zÀÄÝ, CzÀ£ÀÄß PÁ¥ÀðgÉÃ±À£ï) 2001gÀ°è (£Á®ÄÌ zÉÃ±ÀUÀ¼À£ÄÀ ß
PÀÆqÀ f7UÉ ¸ÉÃj¸À®Ä læA¥ï M¼ÀUÉÆAqÀ ©æPï DV) §¼À¹vÀÄ. 2009gÀ°è
ªÀÄÄAzÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ. £Á®ÄÌ zÉÃ±ÀUÀ¼À BRIC ¸ÀAWÀl£ÉAiÀiÁV
DgÀA¨sÀUÉÆAqÀ EzÀÄ 2010gÀ°è zÀQët
¨sÁgÀvÀPÉÌµÀÄÖ ¯Á¨sÀ?
D¦üæPÀªÀÇ ¸ÉÃjzÀ £ÀAvÀgÀ ©æPïì D¬ÄvÀÄ.
«¸ÀÛjvÀ f7 ¸ÀAWÀl£É ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀjAzÀ 2009jAzÀ®Æ F ¸ÀAWÀl£É ªÁ¶ðPÀªÁV
¨sÁgÀvÀPÉÌ RArvÀªÁVAiÀÄÆ ¯Á¨sÀ«zÉ. ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉ ¸ÉÃgÀÄvÁÛ §A¢zÉ.
ªÁtÂdå ¸ÀA§A¢ü «ZÁgÀUÀ¼À°è CªÉÄjPÀzÀAxÀ
ªÉÆzÀ® ±ÀÈAUÀ¸À¨És
§°µÀ× gÁµÀÖæ eÉÆvÉVgÀÄªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀPÉÌ
¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀ. ªÀÇåºÁvÀäPÀ «ZÁgÀUÀ¼À°è §°µÀ× ©æPï£À (£ÀAvÀgÀzÀ°è ©æPïì) ªÉÆzÀ® ±ÀÈUÀ¸À¨É
«Ä°lj ¥ÀªÀgï DVgÀÄªÀ CªÉÄjPÀ ªÀÄvÀÄÛ dÆ£ï 16, 2009gÀ°è gÀ²AiÀÄzÀ
aÃ£ÁªÀ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛªÀjzÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÁzÀ gÀµÁå, AiÀÄPÀmÃÉ £ÀâUÀð£À°è £ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
zÀQët PÉÆjAiÀiÁ, D¸ÉàæÃ°AiÀiÁUÀ¼À G¥À¹Üw ªÉÆzÀ® ±ÀÈAUÀ ¸À¨ÉsAiÀÄ°è ¨Éæf¯ï CzsåÀ PÀëgÁzÀ
¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀ°zÉ. EvÀÛ aÃ£Á, ®Ä¬Äeï E£Á¹AiÉÆ ®Ä® qÀ ¹®é,
K¹AiÀiÁ£ï zÉÃ±ÀUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ªÁå¥ÁgÀ gÀ²AiÀÄzÀ CzsÀåPÀë ¢«Äwæ ªÉÄqÀéqÉÃªï, ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÀA§AzsÀ ªÀÈ¢Þ¹PÉÆ¼ÀÄîwÛzÀÄÝ, Dgï¹E¦ ¥ÀæzÁs £À ªÀÄAwæ ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£ï ¹AUï ªÀÄvÀÄÛ
ºÁUÀÆ DgïM©AiÀÄ ºÉ¸Àj£À°è ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß aÃ£ÁzÀ CzsÀåPÀë ºÀÄ fAmÁªÉÇ ºÁdjzÀÝgÄÀ .
PÀqÉUÀtÂ¸À®Ä ªÀÄÄAzÁVzÉ. ªÁtÂdå dUÀwÛ£À°è
E°è ZÀað¹zÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ DyðPÀ
C¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÁUÀzÉ EgÀ®Ä ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ, ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ gÁµÀÖæ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ
§°µÀ× MPÀÆÌlªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀÄ CUÀvÀå.

¸ÀÄzsÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ 2007-2008
2008 gÀ eÁUÀwPÀ 50 ±ÀPÀvÉÆÃn qÁ®gÀ£ÀÄß £ÀÆgÀÄ ±ÀPÀPÆ
É Ãn
DºÁgÀ ¨É¯ÉAiÀÄ ©PÀÌlÖ£ÀÄß ZÀað¹vÀÄ. qÁ®gïUÉ ºÉaÑ¸ÀÄªÀ GzÉÞÃ±À ºÉÆAzÀ¯ÁVzÉ.
zÀQët D¦üæPÀzÀ ¸ÉÃ¥ÀðqÉ ¨ÁºÁåPÁ±À ¤¯ÁÝtPÉÌ £Á¸Á UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæUÀ¼ÀÄ
zÀQët D¦üæPÀªÀÅ F ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀ ªÁtÂdå ¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀAZÁgÀ PÉëÃvÀæzÀ°è

¥ÀæAiÀÄvÀß 2010gÀ°è DgÀA©ü¹vÀÄ. D ªÀgÀÄµÀzÀ ªÀÄºÀÀvÀézÀ AiÀÄ±À¸ÀÄì ¸Á¢ü¹gÀÄªÀ ‘¸ÉàÃ¸ï JPïì’
15 K¦æ¯ï 2010gÀ°è ¨Éæf¯ï£À°è £ÀqÉzÀ PÀA¥À¤ £Á¸ÁzÀ E§âgÀÄ UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæUÀ¼À£ÄÀ ß
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è zÀQët D¦üæPÀzÀ ¤UÀ¢vÀ PÀPÉëUÉ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ°è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁVzÉ.
CzsÀåPÀë eÁPÉÆ¨ï dÄªÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ jAiÀÄzï ¥sÁèjqÁzÀ PÉ£Àr ¨ÁºÁåPÁ±À PÉÃAzÀæ¢AzÀ
C¯ï ªÀÄ°Ì (¥Áå®¸ÉÊÖ£ï £Áå±À£À¯ï
¸ÉàÃ¸ïJPïì ¤«Äð¹zÀ ‘¥sÁ®Ì£ï–9’ï gÁPÉmï
CxÁjnAiÀÄ, «zÉÃ±ÁAUÀ ¸ÀaªÀ) E§âgÀÆ
ªÀÄÆ®PÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¨ÁºÁåPÁ±À
CwyUÀ¼ÁV ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. zÀQët D¦üæPÀ
¤¯ÁÝtPÉÌ F UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæUÀ¼ÀÄ ¥ÀAiÀÄt
24 r¸ÉA§gï 2010gÀAzÀÄ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå
PÉÊUÉÆArzÁÝgÉ. F ¸ÁzsÀ£ÉUÊÉ zÀ ªÉÆzÀ®
gÁµÀÖæªÁ¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀl£É ºÉ¸ÀjUÉ 'J¸ï'
SÁ¸ÀV PÀA¥À¤ J£ÀÄßªÀ ºÉUÎÀ ½PÉUÉ ‘¸Éà¸ï JPïì’
¸ÉÃj ©æPïì D¬ÄvÀÄ.
¥ÁvÀæªÁVzÉ.
UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæUÀ¼ÁzÀ gÁ§mïð ¨Á¨ï ¨ÉºßÀ PÉ£ï

ºÉÆ¸À C©üªÀÈ¢Þ ¨ÁåAPï (49) ªÀÄvÀÄÛ qËUÁè¸ï ºÀ°ð (53)
¨ÁºÁåPÁ±À ¤¯ÁÝtPÉÌ vÉgÀ½zÀªÀgÀÄ. ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ°è
ªÉÆzÀ®Ä ©æPïì qÉªÀ¯É¥ïªÉÄAmï ¨ÁåAPï
¥ÉÊ®mïUÀ¼ÁVzÀÝ F E§âgÀÄ, 2000gÀ°è £Á¸Á
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛzÀÄÝ £ÀAvÀgÀ CzÀPÉÌ
¸ÉÃjzÀÝgÀÄ. ¨ÁºÁåPÁ±À ¤¯ÁÝtPÉÌ PÀ¼ÄÀ »¸ÀÄªÀ
ºÉÆ¸À C©üªÀÈ¢Þ ¨ÁåAPï (£ÀÆå
ªÀÄÄ£Àß E§âgÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ªÁgÀUÀ½UÀÆ ºÉZÄÀ Ñ
qÉªÀ®¥ïªÉÄAmï ¨ÁåAPï) JAzÀÄ
PÁ® PÁégÀAmÉÊ£ï ªÀiÁqÀ¯ÁVvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉ¸Àj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ªÀåªÀ¸ÜÉ
(E£ï¥sÁæ¸ÀÖæPÀÑgÀ¯ï) ¥ÁæeÉPïÖUÀ½UÉ zsÀ£À¸ÀºÁAiÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV PÉÆÃ«qï–19
Ã«qï ¥ÀjÃPÉëUÉ
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. M¼À¥Àr¸À¯ÁVvÀÄÛ.
EzÀPÉÌ J¯Áè ©æPïì zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÆ vÀ¯Á 10 2011gÀ §½PÀ CªÉÄjPÀzÀ £É®zÀ°è PÉÊUÉÆAqÀ
±ÀvÀPÉÆÃn qÁ®gï ($) DgÀA©üPÀ §AqÀªÁ¼À ªÀÄºÀvÀézÀ ªÉÆzÀ® ¨ÁºÁåPÁ±À AiÉÆÃd£É
(¸ÁÖlð¥ï PÁå¦l¯ï) ºÀÆrªÉ. DgÀA©üPÀ EzÁVzÉ.

CªÉÄjPÀ CzsÀåPÀë qÉÆ£Á¯ïØ læA¥ï F ¸ÁªÀðd¤PÀgÀÄ awæ¹PÉÆArzÀÄÝ, £Á£Á
PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß RÄzÁÝV «ÃQë¸À®Ä ¸ÉÆÃ²AiÀÄ¯ï vÁtUÀ¼À°èCªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß
¥sÁèjqÁUÉ vÉgÀ½zÀÝgÀÄ. ºÀAaPÉÆAqÀzÀÄÝ, CªÀÅ J®ègÀ PÀtÂÚUÉ ©zÀÄÝ
gÉÆaÑUÉÃ¼À®Ä ¥ÀÇgÀPÀªÁ¬ÄvÀÄ. D¦üæPÀ£ï
¨ÁèåPï ¯ÉÊªïì ªÀiÁålgï CªÉÄjPÀ£ÀßgÀÄ ºÁUÀÆ CªÀgÀ£ÀÄß ¨ÉA§°¸ÀÄªÀ
©½AiÀÄgÀÄ PÀÆqÀ «Ä£Éß¥ÉÇ°¸ï£À°è ¥Àæw¨sl À £ÉUÉ
2013gÀ°è CªÉÄjPÀzÁzÀåAvÀ '¨ÁèåPï ¯ÉÊªïì
E½zÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀ F ¥Àæw¨sl
À £ÉUÀ¼ÄÀ
ªÀiÁålgï' JA§ ZÀ¼ÀªÀ½ ¨sÀÄV¯É¢ÝvÀÄ.
CªÉÄjPÀzÁzÀåAvÀ ºÀgÀrzÀªÀÅ. £ÀÆåAiÀiÁPïð,
¥sÉÇèÃjqÁzÀ°è mÉæ«£ï ªÀiÁnð£ï JA§
PÉÆ®gÁqÉÆ, PÁå°¥sÉÇÃ¤ðAiÀiÁ, N»AiÉÆÃUÀ¼À®Æè
PÀjAiÀÄ£À£ÀÄß ©½AiÀÄ£ÉÆ§â ±ÀÆmï ªÀiÁr
£ÀqÉ¬ÄvÀÄ. ªÁ¶AUÀÖ£ïUÀÆ ºÀ©âvÀÄ. ¸ÉÆÃªÀÄªÁgÀ
¸Á¬Ä¹zÀgÀÆ zÉÆÃµÀªÀÄÄPÀÛ£ÁVzÀÝ. EzÀ£ÀÄß
±ÉéÃvÀ¨ÀsªÀ£ÀzÀ ºÉÆgÀUÀÆ ¸Á«gÁgÀÄ PÀjAiÀÄgÀÄ
«gÉÆÃ¢ü¹ ¥Àæw¨sÀl£É £ÀqÉ¢vÀÄÛ. £ÀAvÀgÀ
dªÀiÁ¬Ä¹ læA¥ï DqÀ½vÀPÉÌ, ¥ÉÇ°Ã¸ï ªÀåªÀ¸ÜÉ UÉ
2014gÀ ±ÀÆmËmï ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À£ÀÆß
¢üPÁÌgÀ PÀÆVzÀgÀÄ. dUÀwÛ£À¯ÉèÃ §°µÀ×ªÁzÀ
¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ §ÈºÀvÁÛV ¨É¼ÉzÀÄ, ErÃ
«Ä°lj, ¥ÉÇ°Ã¸ï ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆA¢zÀÝgÀÆ
dUÀwÛ£À UÀªÀÄ£À ¸É¼É¢vÀÄÛ. E¢ÃUÀ F
¨ÉaÑ©zÀÝ CzsÀåPÀë læA¥ï, ±ÉéÃvÀ¨ÀsªÀ£ÀzÀ¯èÉÃ EgÀÄªÀ
ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀÄwÛ£À ªÉÃUÀªÀzÀsð£É
§APÀgï M¼ÀUÉ ¸ÉÃjPÉÆAqÀgÀÄ!
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¢QÌ£À°è¸ÁVzÉ.
CªÉÄjPÀzÀ°è ©½AiÀÄjAzÀ PÀjAiÀÄgÀ ªÉÄÃ¯É
CªÉÄjPÀzÀ PÀjAiÀÄ - ©½AiÀÄ PÀ®ºÀ?
DUÀÄwÛgÀÄªÀ zËdð£ÀåPÉÌ ±ÀvÀªiÀ Á£ÀUÀ¼À
CªÉÄjPÀzÀ D¼ÀzÀ°è ¸ÀzÁ fÃªÀAvÀªÁVgÀÄªÀ EwºÁ¸À«zÉ. MAzÀÄ PÁ®zÀ°è E°èzÝÀ ªÀÄÆ®
ªÀtðzÉéÃµÀ ªÀÄvÉÆÛªÄÉ ä ¨sÀÄV¯É¢ÝzÉ. ¤ªÁ¹UÀ¼À£ÀÄß AiÀÄÄgÉÆÃ¦¤AzÀ §AzÀ
±ÉéÃvÀªÀtÂÃðAiÀÄgÀÄ- PÀ¥ÀÅàªÀtÂÃðAiÀÄgÀ£À £ÀqÀÄªÉ ±ÉéÃvÀªÀtÂÃðAiÀÄgÀÄ ¸ÀªÀð£Á±À ªÀiÁrzÀÝgÄÀ . £ÀAvÀgÀ
vÀ¯ÉªÀiÁgÀÄUÀ½AzÀ ºÀjzÀÄ§AzÀ zÉéÃµÀ C½zÀÄ½zÀ CªÉÄjPÀ£ï EArAiÀÄ£ÀßgÀ£ÄÀ ß
¥ÀæPÀlªÁUÀ®Ä ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ WÀl£É fÃvÀzÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÁßV¹zÀÝgÀÄ. £ÀAvÀgÀ D¦üæPÀzÀ
PÁgÀtªÁVzÉ. PÀjAiÀÄgÀ£ÀÄß E°èUÉ fÃvÀzÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÁßV PÀgÉvÀAzÀÄ
zÀÄr¹PÉÆAqÀgÀÄ. F JgÀqÀÆ d£ÁAUÀUÀ¼ÄÀ
¥ÉÇ°Ã¸ÀgÀÄ F ¨Áj PÀ¥ÀÅà ªÀtÂÃðAiÀÄ ªÀåQÛ
eÁeïð ¥sÁèAiÀiïØ JA¨ÁvÀ£À£ÀÄß ºÁqÀºÀUÀ¯ÉÃ ±Éé◌ೕvÀªÀtÂÃðAiÀÄgÀÄ zËdð£ÀåªÀ£ÀÄß ±ÀvÀªiÀ Á£ÀUÀ¼À
PÀÄwÛUÉAiÉÆwÛ PÉÆAzÀÄ©nÖzÁÝgÉ. CzÉÃ FUÀ PÁ® ¸À»¹PÉÆAqÀgÀÄ.
ºÉÆÃgÁl ¨sÀÄV¯ÉÃ¼À®Ä PÁgÀt.
1860gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è, °APÀ£ïgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ
gÉÆaÑUÉzÀÝ PÀjAiÀÄgÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è PÁ£ÀÆ¤£À ªÀÄÆ®PÀ fÃvÀªÀ£ÄÀ ß
¤µÉÃ¢ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è CªÉÄjPÀzÀ°è
JµÉÆÖÃ ªÀµÀðUÀ½AzÀ ±ÉéÃvÀªÀtÂÃðAiÀÄ ¥ÉÇ°Ã¸ÀgÀ ©½AiÀÄgÀÄ- PÀjAiÀÄgÀ £ÀqÀÄªÉ zÉÆqÀØ
£Á£Á §UÉAiÀÄ zËdð£ÀåUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄvÀÛ CAvÀAiÀÄÄðzÀÞªÉÃ £ÀqÉ¢vÀÄÛ. ªÀiÁnð£ï ®ÆxÀgï
§A¢gÀÄªÀ PÀ¥ÀÅàªÀtÂÃðAiÀÄgÀÄ F WÀl£É¬ÄAzÀ QAUï PÀjAiÀÄgÀ ºÉÆÃgÁlzÀ £ÉÃvÀÈvÀé ªÀ»¹zÀÝgÄÀ .
¹rzÉzÀÝgÀÄ. ¥sÁèAiÀiïØ£À PÀUÉÆÎ¯ÉAiÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀAvÀgÀ EªÀgÀ ¥ÀÅvÀæ, QAUï dÆ¤AiÀÄgï

PÁ®zÀ°èAiÀÄÆ PÀjAiÀÄgÀ ºÉÆÃgÁl K¦æ¯ï DgÀA¨sÀzÀ°è, «AiÉÄmÁßA vÀ£ßÀ
ªÀÄÄAzÀÄªÀj¬ÄvÀÄ. «ÄÃ£ÀÄUÁjPÁ zÉÆÃtÂUÀ¼À°è MAzÀ£ÄÀ ß
aÃ£ÁzÀ PÀqÀ® PÀuÁÎªÀ®Ä ºÀqÀV¤AzÀ
F ºÉÆÃgÁlzÀ »£Éß¯É, UÁA¢ü ªÀiË®åUÀ¼À
ªÀÄÄ¼ÀÄV¹zÉ JAzÀÄ ºÉÃ½zÀgÀÄ.
¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ fÃªÀ£ÀzÀ°è ªÉÄÃ¯É
§AzÀ §gÁPï M¨ÁªÀÄ CªÀgÀÄ CªÉÄjPÀzÀ ªÉÆvÀÛ d£ÀªÀjAiÀÄ°è, aÃ£ÁzÀ zÉÆÃtÂ
ªÉÆzÀ® PÀ¥ÀÅàªÀtÂÃðAiÀÄ CzsÀåPÀëgÁzÀgÀÄ. DzÀgÀÆ EAqÉÆÃ£ÉÃµÁåzÀ «±ÉÃµÀ DyðPÀ ªÀ®AiÀÄPÉÌ
CªÉÄjPÀzÀ ¥ÉÇ°Ã¸ÀgÀ°è ºÁUÀÆ ¸ÁªÀðd¤PÀ GvÀÛgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À £ÁåZÀÄ£ÁzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è
fÃªÀ£ÀzÀ°è ºÉaÑgÀÄªÀ ±ÉéÃvÀªÀtÂÃðAiÀÄgÀ°è, CwPÀæ«Ä¹vÀÄ.
PÀjAiÀÄgÀ£ÀÄß vÀÄ½AiÀÄÄªÀ ¸Àé¨sÁªÀ ¨ÉÃgÀÄ©nÖzÉ F WÀl£ÉUÀ½AzÁV, «AiÉÄmÁßA ªÀÄvÀÄÛ
¦ü°¥ÉÊ£ïì DUÉßÃAiÀÄ KµÁåzÀ°è ºÉZÄÀ ÑwÛgÄÀ ªÀ
2014gÀ®Æè EAxÀzÉÃ WÀl£É C¨sÀzÀævÉAiÀÄ §UÉÎ JZÀÑjPÉ ¤ÃrªÉ.
EzÀ®èzÉ, aÃ£Á ¤Ãj£À°è vÀ£Àß ºÀPÄÀ ÌUÀ½UÉ
• 2014gÀ®Æè £ÀÆåAiÀiÁPïð £ÀUÀgÀzÀ°è ¥sÁèAiÀiïØ
DzsÁgÀªÁV §¼À¸ÀÄªÀ £ÉÊ£ï-qÁå±ï
xÀgÀzÀ WÀl£É £ÀqÉ¢vÀÄÛ. C®Æè JjPï
gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛªÉÄä G¯ÉèÃT¸À¯ÁVzÉ, F
UÁ£Àðgï JA§ PÀjAiÀÄ£À£ÀÄß ¥ÉÇ°Ã¸ï
¸Á°UÉ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ
C¢üPÁjAiÉÆ§â PÀÄwÛUÉAiÉÆwÛ »rzÀÄ
DzsÁgÀ«®è JAzÀÄ EAqÉÆÃ£ÉÃµÁå
PÉÆA¢zÀÝ. DvÀ£ÀÆ 'L PÁAmï ©æÃzï'
ºÉÃ½PÉAiÉÆA¢UÉ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä «gÉÆÃ¢ü¹zÉ.
JAzÀÄ ºÀ£ÉÆßAzÀÄ ¨Áj £ÀgÀ½zÀÝ. 2016gÀ°è
«Ä£Éß¸ÉÆÃmÁzÀ°è ©½AiÀÄ£ÉÆ§â ¦ü®AqÉÆÃ
PÁå¹Ö¯É JA§ PÀjAiÀÄ£À£ÀÄß «£ÁPÁgÀt
UÀÄArQÌ PÉÆAzÀÄºÁQzÀÝ. CzÉÃ ªÀµÀð
®Æ¹AiÀiÁ£ÀzÀ°è ¹rUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÀÄwÛzÀÝ
D®Ö£ï ¸ÀÖ°AðUï JA¨ÁvÀ£À£ÀÄß ¥ÉÇ°Ã¸ÀgÀÄ
±ÀÆmï ªÀiÁr ¸Á¬Ä¹zÀÝgÀÄ.
AiÀÄÄ.J¸ï. aÃ£Á ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ G¢éUÀßvÉAiÀÄ §UÉÎ

D¹AiÀiÁ£ï gÁdåUÀ¼ÀÄ JZÀÑj¹zÉ
¸ÀªÀÄ¸Éå K£ÀÄ?
K¦æ®ß°è, ©ÃfAUï KPÀ¥ÀQëÃAiÀÄªÁV

«AiÉÄmÁßA ªÀÄvÀÄÛ ¦ü°¥ÉÊ£ïì ¸ÀºÀ ¸ÀàzÁs ðvÀäPÀ
ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ
vÉÆAzÀgÉUÉÆ¼ÀUÁVgÀÄªÀ d®ªÀiÁUÀðUÀ¼À°è
¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ºÉÆ¸À DqÀ½vÀ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¸ÀÄªÀÅzÁV WÉÆÃ¶¹vÀÄ.

fÃ«±Á¸ÀÛæ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀPÉÌ §gÀÄvÀÛªÉ. MAzÀÄ ¢£ÀPÉÌ «ÄqÀvÉ

¸ÀgÁ¸Àj 200 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï zÀÆgÀzÀªÀgÉUÉ
UÁ½AiÀÄ°è ºÁgÁqÀÄvÀÛ ¸ÁUÀ§®èzÄÀ JAzÀÄ
«ÄqÀvÉ zÁ½ (Locust attacks) ªÀgÀ¢ «ªÀj¹zÉ.
®PÁëAvÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è zÁ½ £ÀqÉ¸ÄÀ ªÀ
®PÁëAvÀgÀ «ÄqÀvÉUÀ¼À zÁ½UÉ gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ 3.60
«ÄqÀvÉUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É zÁ½ £ÀqÉ¸ÄÀ vÀÛªÉ.
®PÀë ºÉPÉÖÃgï UÀ¼ÀµÀÄÖ ¨É¼ÉUÉ ºÉÆqÉvÀ ©¢ÝzÉ.
zÉÆqÀØ «ÄqÀvÉAiÉÆAzÀÄ CAzÁdÄ vÀ£ßÀ
PÀ¼ÉzÀ ªÀµÀð ªÉÄÃ wAUÀ½£À°è zÀQët vÀÆPÀzÀµÉÖÃ ¢£ÀA¥Àæw DºÁgÀ(¨É¼É)ªÀ£ÄÀ ß
¥ÁQ¸ÁÛ£À¢AzÀ ºÁj §AzÀ ®PÁëAvÀgÀ «ÄqÀvÉUÀ¼À w£ÀÄßvÀÛzÉ. MAzÀÄ ¢£ÀPÉÌ 2 UÁæA£ÀµÄÀ Ö ¨É¼É
zÁ½¬ÄAzÀ SÁjÃ¥sï ¨É¼É £Á±ÀªÁVvÀÄÛ. E¢ÃUÀ w£ÀÄßvÀÛzÉ. »ÃUÉ 40 «Ä°AiÀÄ£ï «ÄqÀvÉUÀ¼ÄÀ
gÁ© (»AUÁgÀÄ) ¨É¼É «ÄqÀvÉUÀ¼À zÁ½UÉ MAzÀÄ ¢£ÀPÉÌ w£ÀÄßªÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ 35 ¸Á«gÀ
£Á±ÀªÁVzÉ d£ÀgÀ DºÁgÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁAvÀgÀªÁVzÉ JAzÀÄ
ªÀgÀ¢ w½¹zÉ.
F «ÄqÀvÉUÀ¼ÀÄ J¯É, ºÀÆªÀÅ, ºÀtÄÚUÀ¼ÄÀ ,
©Ãd, UÉÆÃ¢ü, VqÀzÀ PÁAqÀ, PÉÆA¨ÉUÀ¼À£ÄÀ ß
w£ÀÄßvÀÛªÉ. ¨sÁjÃ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è «ÄqÀvÉUÀ¼ÄÀ
»ÃUÉ w£ÀÄßªÀÅzÀjAzÀ ErÃ ¨É¼ÉAiÉÄÃ
£Á±ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ
K¤zÀÄ QÃl¨ÁzsÉ? ¥ÀjºÁgÀ
EzÀgÀ°è ¸ÀtÚ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ eÁwAiÀÄ d£À¦æAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ:

«ÄqÀvÉUÀ¼ÀÄ EzÀÄÝ, EAvÀºÀ QÃlUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÄ®¨sÀªÁV UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. vÉ¼ÀÄªÁzÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §¼À¸ÀÄªÀ ¤AiÀÄAvÀæt
GzÀÝ PÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ «ÄqÀvÉUÀ¼ÀÄ «zsÁ£ÀªÉAzÀgÉ QÃl£Á±ÀPÀ. ¨sÀÆ«Ä CxÀªÁ
¸ÀÄ®¨sÀªÁV ºÁgÀ§®èªÀÅ. EªÀÅ ªÉÊªÀiÁ¤PÀ ªÁºÀ£ÀUÀ½AzÀ ¹A¥Àr¸À®àlÖ
MAnAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÉÃ ºÉZÀÄÑ. DzÀgÉ QÃl£Á±ÀPÀ ¸ÀA¥ÀÇtð »AqÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß PÀrªÉÄ
PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è KPÀPÁ®PÉÌ CªÀ¢üAiÀÄ°è UÀÄjAiÀiÁV¸À§ºÀÄzÀÄ.
C¢üPÀªÁV UÀÄA¥ÀÅ, UÀÄA¥ÁV zÁ½ ¥ÉÇ°Ã¸ï ¸ÉÊgÀ£ï §¼À¹ ¥À£ÁßzÀ°è
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. 1993gÀ°è ®PÁëAvÀgÀ «ÄqÀvÉUÀ¼ÀÄ f¯ÁèqÀ½vÀªÀÅ «ÄqÀvÉUÀ¼À »AqÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß
¨É¼ÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É zÁ½ £ÀqÉ¹zÀÝªÀÅ. ºÉzÀj¸ÀÄwÛzÉ.
F «ÄqÀvÉUÀ¼À ªÀÄÆ® D¦üæPÁªÁVzÀÄÝ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¸ÉºÉÆÃgï f¯ÉèAiÀÄ §Ärß
ªÀÄ¼ÉUÁ®zÀ £ÀAvÀgÀ «ÄqÀvÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄzsÀå ªÀÄvÀÄÛ £À¸ÀÄæ®èUÀAeï ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è£À gÉÊvÀgÄÀ
KµÁåUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÁgÁl £ÀqÉ¸ÀÄvÁÛ

«ÄqÀvÉUÀ¼À£ÀÄß Nr¸ÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßzÀ°è QÃl£Á±ÀPÀ ¨Áå£ï?
¥ÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆqÉAiÀÄÄwÛzÁÝgÉ.
ºÀ®ªÀÅ zÀ±ÀPÀUÀ½AzÀ d£À¦æAiÀÄªÁVgÀÄªÀ
gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÉÃvÀgÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ:
ºÁUÀÆ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¥sÀ°vÁA±À
QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÊªÀiÁ¤PÀ ¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ 27 QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À ¤µÉÃzsÀPÌÉ
¹A¥Àr¸ÀÄ«PÉ¬ÄAzÀ w½zÀÄ§AzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀ PÀgÀqÀÄ ¥Àæ¸ÁÛªÀ£É ¹zÀÞ¥Àr¹zÉ.
CqÀØ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ, EªÀÅUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÅ PÀrªÉÄ
¸ÀPÁðgÀUÀ¼À «ÄqÀvÉ ¤AiÀÄAvÀæt ¤ÃwUÀ¼ÀÄ C¥ÁAiÀÄPÁjAiÀiÁVgÀÄªÀ CUÀÎzÀ d£ÀjPï
gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ ¹A¥ÀqÀuÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁvÀæ QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼ÉÃ DVgÀÄªÀÅzÀÄ gÉÊvÀgÀ°è DvÀAPÀ
PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁVªÉ JA§ §UÉÎ vÀdÕgÀÄ ¤gÁ±É ªÀÄÆr¹zÉ.
ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ. FUÁUÀ¯ÉÃ C¢üPÀ ¤ªÀðºÀuÁ ªÉZÑÀ ºÁUÀÆ
¨É¼ÉzÀ GvÀà£ÀßUÀ½UÉ zÀgÀ PÀÄ¹vÀ¢AzÀ
¥ÀjUÀtÂ¸À®Ä PÉ®ªÀÅ gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÉÃvÀgÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÄÀ : ºÉÊgÁuÁVgÀÄªÀ gÉÊvÀgÀÄ, zÀÄ¨Áj zÀgÀ vÉvÄÀ Û
ºÉÆ¸À QÃl£Á±ÀPÀ RjÃ¢¸À¨ÉÃPÁzÀ
¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÆß
C¤ªÁgÀåvÉ ¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁUÀÄªÀ ¸ÁzsåÀ vÉ
UÀÄgÀÄw¹ «ÄqÀvÉ ¯ÁªÁðUÀ¼ÀÄ ºÁgÀÄªÀ
EgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ £ÀqÉAiÀÄ «gÀÄzÀÞ
ªÉÆzÀ®Ä CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £Á±À¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÁå¥ÀPÀ ÇÀªÀiÁzsÁ£À ªÀåPÀÛªÁUÀÄwÛzÉ.
«ÄqÀvÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆ®è®Ä vÉÊ®-mÁqïð
‘ªÀiÁ£ÀªÀ ºÁUÀÆ ¥ÁætÂUÀ½UÉ
¥ÀgÀzÉUÀ¼À §¼ÀPÉ (EzÀ£ÀÄß ¸ÉÊ¥Àæ¸ï ¥ÀgÀzÉ
C¥ÁAiÀÄPÁjAiÀiÁVgÀÄªÀ 27 ªÀiÁzÀjAiÀÄ
JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ).
QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À DªÀÄzÀÄ, GvÁàzÀ£É, ªÀiÁgÁl,
¤ªÀé¼À ªÀåªÀ¸ÉÜ: ¤ªÀé¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ "«avÀæªÁzÀ"
¸ÁUÁl, «vÀgÀuÉ ºÁUÀÆ §¼ÀPÉ ¤µÉÃ¢ü¸À®Ä
aÃ®ªÀ£ÀÄß »rzÀÄ ºÉÆ®UÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ®Æ
¤zsÀðj¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À §zÀ°UÉ ºÉÆ¸À
vÀÆUÁqÀÄªÀÅzÀÄ, F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è AiÀÄÄªÀ
QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À §¼ÀPÉUÉ CªÀPÁ±À«gÀÄvÀÛzÉ.
«ÄqÀvÉUÀ¼À£ÀÄß §¯ÉUÉ ©Ã½¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
¤µÉÃzsÀ PÀÄjvÀÄ DPÉëÃ¥ÀuÉ ¸À°è¸ÀÄªÀªÀjUÉ 45
zsÉÆÃmÁgï «zsÁ£À: ¥ÉÇzÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É «±ÁæAw ¢£ÀUÀ¼À CªÀPÁ±À«zÉ’ JAzÀÄ ªÉÄÃ 14gÀAzÀÄ
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ «ÄqÀvÉUÀ¼À£ÀÄß mÁæå¥ï ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀgÀPÁgÀ w½¹zÉ
PÀA§½ §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄ .
£ÉÊ¸ÀVðPÀ ¥ÀgÀ¨sÀPÀëPÀUÀ¼ÁzÀ PÀtdUÀ¼ÀÄ, ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ ¤µÉÃzsÀ ¥Àæ¸ÁÛ«vÀ OµÀzÀsUÀ¼ÄÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjÃ¸ÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀtÚ »AqÀÄUÀ¼À£ÀÄß
C¹¥sÉÃmï, CmÁægÉhÄÊ£ï, ªÉÄ¯ÁyAiÀÄ£ï,
«ÄqÀvÉ vÁtUÀ¼À°è EqÀÄªÀÅzÀjAzÀ
ªÀiÁåAPÉÆÃgÉhÄ¨ï, ªÉÆÃ£ÉÆÃPÉÆm
æ Æ
É ¥Á¸ï,
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV ¤AiÀÄAwæ¸À§ºÀÄzÀÄ.
Qé£À¯ï¥sÁ¸ï, PÁå¥ÉÖ◌ೖ£ï, PÁ¨ÉAðqÉÃjhÄªÀiï,
gÁdåzÀ ¸ÀAWÀnvÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À eÉÆvÉUÉ
§ÄmÁPÉÆèÃgï, PÁ¨ÉÆÃð¥sÀgÁ£ï,
CAvÀgÀ gÁdå ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ
PÉÆèÃgÉÆÃ¥sÉj¥sÁ¸ï, lÄ 4 r, qÉ¯ÁÖªÄÉ yæ£ï,
¸ÀºÀPÁgÀPÉÌ MvÀÄÛ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ.
rPÉÆÃ¥sÉÇ¯ï, qÉÊ«ÄxÉÃmï, ¨É£ï¥sÀgÁPÀ¨ïð,

r£ÉÆÃPÁå¥ï, qÀÄågÁ£ï, ªÉÄxÁ«Ä¯ï, ErÃ ªÀÄÄA§¬Ä £ÀUÀgÀªÉÃ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ
DQë¥sÉÇèÃ¥sÉð£ï, ¥ÉArªÉÄxÁ°£ï, ªÉÄÃ¯É ¤AwzÉ. ºÁVzÀÆå,
¸À¯ÉÆáÃ¸À®ágÁ£ï, yAiÉÆÃrPÁ¨ïð, ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÉÃPÉ F £ÀUÀgÀªÀ£ÄÀ ß
yAiÉÆÃ¥sÁ£Àmï J«Äy¯ï, ygÀªÀiï, ¨Á¢ü¹®èJA§ ¥Àæ±Éß ¸ÀºÀd. CgÀ©âÃ
gÉhÄÊ£É¨ï, jhÄgÀªÀiï. ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ qÉÊ£Á«ÄPïìUÀ¼ÉÃ
¤µÉÃzsÀ AiÀiÁPÉ? ªÀÄÄA§¬Ä £ÀUÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À
J®è QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀPÀ® fÃ«UÀ½UÀÆ ªÀPÀæzÀÈ¶Ö ©Ã¼À¢gÀ®Ä PÁgÀt J£ÀÄßvÁÛgÉ
C¥ÁAiÀÄPÁj. ºÁUÁV QÃl£Á±ÀPÀPÉÌ vÀdÕgÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀµÀðPÉÌ MAzÉgÉqÄÀ
gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ §¼ÀPÉ PÀrªÉÄ eÉÊ«PÀ GvÀà£Àß ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw ¸ÀªÄÀ ÄzÀæªÇÀ
§¼ÀPÉ ºÉaÑ¸ÀÄªÀ GzÉÝ◌ೕ±À C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ. §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ®èAvÀÆ
DvÀAPÀ K£ÀÄ? vÀÄ¸ÀÄ ºÉZÉÑÃ JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
CUÀÎzÀ zÀgÀzÀ F zÉÃ¹ gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ ªÀÄÄA§¬ÄAiÀÄvÀÛ §gÀ¯ÁgÀªÅÀ

¤µÉÃ¢ü¹ «zÉÃ² PÀA¥À¤UÀ½UÉ ªÀÄuÉ ºÁQzÀgÉ
zÀÄ¨Áj ¸ÁzsÀåvÉ. zÉÃ¹ GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉÆqÉvÀ. CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁUÀÄªÀ
«zÉÃ² PÀA¥À¤UÀ¼À ¥ÁgÀªÀÄå. ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄzÀvÀÛ ©Ã¸ÀÄvÀÛ
MªÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ CqÉÃ£ï PÉÆ°èAiÀÄvÀÛ
ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. CxÀªÁ GvÀÛgÀzÀ UÀÄdgÁvï£ÀvÛÀ
‘¤¸ÀUÀð’ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ ©Ã¸À¯ÁgÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ. 1998gÀ ZÀAqÀªiÀ ÁgÀÄvÀPÌÉ
UÀÄdgÁvÀß°è¸Á«gÁgÀÄ d£ÀgÄÀ
138 ªÀµÀðzÀ §½PÀ ªÀÄÄA§¬Ä ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥ÁætPÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÀÝgÀÄ. 2017gÀ°è
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀªÀ£ÀÄß JzÀÄj¸À°zÉ! PÉÆgÉÆ£Á ¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁVzÀÝ ªÁAiÀÄÄ ZÀAqÀªiÀ ÁgÀÄvÀ
¸ÀAPÀl C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀÄÄA§¬ÄUÉ UÀÄdgÁvï£ÀvÀÛ ¸ÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ, ¥ÀÇªÀðzÀvÛÀ
‘¤¸ÀUÀð’ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉÆqÉvÀ ¤ÃqÀÄªÀAwzÉ. ZÀ°¹ ªÀÄÄA§AiÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀPÉÌ
1882gÀ §½PÀ ¥Àæ§® ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ! C¥Àà½¸ÀÄªÀÅzÀÄ wÃgÁ C¥ÀgÀÆ¥À. DzÀgÆ À ,
JgÀqÀÄ ªÀµÀðzÀ »AzÉ ªÀÄÄA§¬Ä£ÀvÛÀ NTÃ
ªÀÄÄA§¬Ä AiÀiÁªÀvÀÆÛ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÊPÉÆèÃ£ï §A¢vÁÛzÀgÀÆ, wÃgÀPÉÌ C¥Àà½¸ÀÄªÀ
JzÀÄj¹®è. CAzÀgÉ, ¹PÁÌ¥ÀmÉÖ ºÉÆwÛUÉ CzÀÄ vÀ£Àß ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
C¥ÁAiÀÄªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArvÀÄÛ.
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ªÀÄÄA§¬Ä
ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß PÁr®è. DzÀgÉ, 1882gÀ°è ZÀAqÀªiÀ ÁgÀÄvÀ JAzÀgÃÉ £ÀÄ?
©Ã¹zÀ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀPÉÌ MAzÀÄ ®PÀë d£ÀgÀÄ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀªÀÅ ºÀªÁªÀiÁ£ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
¸ÀwÛzÀÝgÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. CAzÀgÉ, ¤¸ÀUÀð MAzÀÄ «zÀåªÀiÁ£À. ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ªÁAiÀÄÄ¨sÁgÀ
¸ÉÊPÉÆèÃ£ï K£ÁzÀgÀÆ UÀÄgÀÄªÁgÀ C¥Àà½¹zÀgÉ PÀÄ¹vÀ¢AzÀ UÁ½ eÉÆÃgÁV ¥ÀæzÀQëuÉ E®èªÉÃ
138 ªÀµÀðzÀ §½PÀ ªÀÄÄA§¬Ä C¥ÀæzÀQëuÁ ¥ÀxÀzÀ°è ¸ÀÄgÀÄ½ ¸ÀÄvÀÄÛvÁÛ PÀrªÉÄ
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀPÉÌ ¸ÁQëAiÀiÁUÀ°zÉ!

MvÀÛqÀ EgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀvÀÛ ªÀÄÄ£ÀÄßUÀÄÎªÀÅzÉÃ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ ªÀiÁ°£Àå
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ.
UÀAUÁ £À¢AiÀÄÄ, »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°è£À
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ gÀÆ¥ÀÅUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ »ÃUÉ... UÀAUÉÆÃwæ¬ÄAzÀ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ UÀAUÁ
¸ÁUÀgÀzÀ vÀ£ÀPÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 2500 km VAvÀ®Æ
ªÁAiÀÄÄ¨sÁgÀ PÀÄ¹vÀzÀ PÉÃAzÀæ ©AzÀÄ«£À ¸ÀÄvÀÛ ºÉZÀÄÑ zÀÆgÀ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±À, ©ºÁgÀ
UÀjµÀ× MvÀÛqÀzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ gÀÆ¥ÀÅUÉÆAqÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ MAzÀÄ
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ gÀÆ¥ÀÅUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ £ÀÆgÀPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ¥ÀlÖt ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À
«gÀÄzÀÞ ªÀwð¸ÀÄªÀ ±ÀQÛUÀ¼ÀÄ UÁ½ PÀ¸À ºÁUÀÆ vÁådåUÀ¼À£ÀÄß UÀAUÉUÉ
gÀÆ¥ÀÅUÉÆ¼Àî®Ä PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛªÉ. EzÀjAzÀ ¸ÀÄjAiÀÄÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ ZÀgÀArAiÀiÁV
ªÀÄ¼É ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ ¤ªÀiÁðtUÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ. ¨sÀÆ ¥ÀjªÀwðvÀªÁVzÉ. ¥Àæw¤vÀå ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¸ÀzÀ ZÀgÀAr
ªÉÄÃ¯ÉÊä£À°è£À ©¹ UÁ½AiÀÄ ¥sÀ®ªÁV ¤ÃgÀÄ Cw ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è UÀAUÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV ªÁAiÀÄÄ¨sÁgÀ PÀÄ¹vÀ GAmÁV ¸ÉÃgÀÄwÛzÉ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ¸Áß£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ,
¸ÀtÚ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¸ÀÄAlgÀUÁ½ §mÉÖ vÉÆ¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÀªÀ ¸ÀA¸ÁÌgÀzÀ
¤ªÀiÁðtUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. §Æ¢ CxÀªÁ CgÉ¨ÉAzÀ ±ÀªÀUÀ¼À£ÄÀ ß
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°èAiÀÄÆ EzÉ §UÉAiÀÄ ªÀÄÄ¼ÀÄV¸ÀÄªÀAvÀºÀ EvÀgÉ ªÀiÁ£ÀªÀ
«zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ WÀn¸ÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄªÀ ªÀiÁ°£ÀåzÀ §UÉÎ
gÀÆ¥ÀÅUÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀÜ¼À, CªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåð, AiÉÆÃa¹. vÀzÀ£ÀAvÀgÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ
¸ÁUÀÄªÀ ªÉÃUÀ DzsÀj¹ CªÀÅUÀ½UÉ vÁådåUÀ¼À£ÀÄß ºÀj¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ
ªÁAiÀÄÄ¨sÁgÀ PÀÄ¹vÀ, ©gÀÄUÁ½, ¸ÀÄAlgÀUÁ½, ªÀiÁ°£ÀåzÀ MvÀÛqÀPÉÌ (pollution load) PÉÆqÀÄUÉ
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ, vÀÆ¥sÁ£ï ªÀÄwÛvÀgÀ ¤ÃqÀÄwÛªÉ. F «µÀPÁj ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ £À¢AiÀÄ zÉÆqÀØ
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¨sÁUÀUÀ¼À°è «ÄÃ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆ®ÄèvÀÛªÉ. £ÀªÀiÁ«Ä
¸ÉÊPÉÆèÃ£ï, ºÀjPÉÃ£ï, mÉÊ¥sÀÇ£ï ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉÃ£Á? UÀAUÉ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀÅ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ ¸ÀAgÀPëÀuÁ
PÁAiÀÄðªÁVzÀÄÝ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ dÆ£ï
J®èªÀÇ MAzÉÃ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ 2014 gÀAzÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðPÀæªÄÀ ªÁV
¨sÁUÀUÀ¼À°è CzÀPÉÌ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ºÉ¸ÀgÀÄ. C£ÀÄªÉÆÃ¢¸À®ànÖzÉ. ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÄÀ ß
CmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀ: ºÀjPÉÃ£ï ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV PÀrªÉÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥sÉ¹¦üPï ¸ÁUÀgÀ: mÉÊ¥sÀÇ£ï UÀAUÁ£À¢AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB±ÉÑÃvÀ£ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ JA§
»AzÀÆ ªÀÄºÁ¸ÁUÀgÀ: ¸ÉÊPÉÆèÃ£ï JgÀqÀÄ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ F
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß PÉÊUÉwÛPÆ
É ¼Àî¯ÁVzÉ.
UÀAUÁ£À¢AiÀÄ£ÀÄß ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¸ÀÄªÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ (The National Mission for
Clean Ganga) JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ C£ÀÄµÁÖ£À
¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ CPÉÆÖÃ§gï 2016gÀAzÀÄ
¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ.

EvÀgÉ PÁ½zÁ¸À £ÀªÀÄä zÉÃ±À PÀAqÀ ªÉÆzÀ®

£ÁUÀgÀPÀPÀ«. DvÀ UÀÄ¥ÀÛgÀ ¸ÀétðAiÀÄÄUÀPÌÉ
¸ÉÃjzÀªÀ£ÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. £ÀªÄÀ ä gÁµÀÖæ
“ªÉÄÊ ¯ÉÊ¥sï - ªÉÄÊ AiÉÆÃUÀ” ¸ÀàzsÉð
C¨sÀÄåzÀAiÀÄzÀ GvÀÌµÀðªÀ£ÀÄß PÀArzÀÄÝ D
EzÀ£ÀÄß “fÃªÀ£ï AiÉÆÃUÀ” ¸ÀàzsÉð JAzÀÆ PÁ®zÀ°èAiÉÄÃ. PÁ½zÁ¸À£À PÁªÀåUÀ¼À°è
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÀétðAiÀÄÄUÀzÀ ¸ÀªÀð¸ÀéªÀÇ CAzÀªÁV
CqÀPÀªÁVzÉ; ºÁUÁV CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß
EzÀÄ «ÃrAiÉÆ ¨ÁèVAUï ¸ÀàzsÉðAiÀiÁVzÉ.
NzÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀÄåvÀÛªÄÀ
EzÀÄ DAiÀÄÄµï ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CA±ÀUÀ¼É®è £ÀªÀÄä Cj«UÉlÄPÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À ªÀÄAqÀ½
PÀ«AiÉÆ§â£À ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀgÁPÁµÉ×. EzÀ£ÄÀ ß
(L¹¹Dgï) UÀ¼À dAn ¥ÀæAiÀÄvÀßªÁVzÉ.
¸Á¢ü¹zÀ PÁ½zÁ¸À£À zÀ±Àð£ÀªÀ£ÄÀ ß MAzÉÃ
gÁµÀÖæªÀ£ÀÄß GzÉÝÃ²¹ ªÀÄ£ï Q ¨Ávï ¨sÁµÀt ªÁPÀåzÀ°è CqÀV¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ »ÃUÉ
ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¥ÀæzsÁ¤ WÉÆÃ¶¹zÀgÀÄ.
¸ÀAUÀæ»¸À§ºÀÄzÀÄ — ¸ÀÄR ¥ÀqÀ¨ÃÉ PÀÄ, DzÀgÉ
F ¸ÀàzsÉðAiÀÄÄ ªÀåQÛUÀ¼À fÃªÀ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É CzÀgÀ°è CAlÄ ¨É¼À¹PÉÆ¼Àî¨ÁgÀzÄÀ .
AiÉÆÃUÀzÀ ¥ÀjªÀvÀðPÀ ¥Àæ¨Ás ªÀªÀ£ÄÀ ß fÃªÀ£ÀªÀ£ÀÄß ZÉ£ÁßV £ÀqÀ¹ vÀÈ¦Û PÁt®Ä
PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ dÆ£ï 21, EzÀQÌAvÀ M¼ÉîAiÀÄ G¥ÀzÉÃ±ÀªÀ£ÄÀ ß
2020 gÀAzÀÄ §gÀ°gÀÄªÀ DgÀ£ÉÃ C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ÇÁzsÀå.
CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ AiÉÆÃUÀ ¢£ÁZÀgÀuÉAiÀÄ
PÁ½zÁ¸À£À PÀÈwUÀ¼ÄÀ K¼ÀÄ. JgÀqÄÀ
(LrªÉÊ) DZÀgÀuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
ªÀÄºÁPÁªÀåUÀ¼ÄÀ : gÀWÄÀ ªÀA±À ªÀÄvÀÄÛ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è MAzÁVzÉ.
PÀÄªÀiÁgÀ¸ÀA¨sÀªÀ;
PÁ½zÁ¸À JgÀqÄÀ RAqÀPÁªÀåUÀ¼ÄÀ : IÄvÀÄ¸ÀAºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÄÃWÀzÀÆvÀ;
ªÀÄÆgÀÄ £ÁlPÀUÀ¼ÄÀ : «PÀæªÉÆÃªÀð²ÃAiÀÄ,
ªÀiÁ®«PÁVß«ÄvÀæ ªÀÄvÀÄÛ C©üeÁÕ£À±ÁPÀÄAvÀ®.
EªÀÅUÀ¼À°è MAzÉÆAzÀÆ «²µÀÖ. gÁªÀiÁAiÀÄt
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÁ¨sÁgÀvÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÄÀ ¥Àr¹zÀgÉ
gÀWÀÄªÀA±ÀªÉÃ ¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ GZÀÑPÆ É ÃnAiÀÄ
ªÀÄºÁPÁªÀå.
PÀÄªÀiÁgÀ¸ÀA¨sÀªÀ vÀ£Àß ¨ÉÃgÉAiÀÄ ¸ÁégÀ¸åÀ UÀ¼À
ºÉÆgÀvÁV zÉÃªÀªÁtÂAiÀÄ CvÀåAvÀ aPÀÌzÁzÀ
ªÀÄºÁPÁªÀåªÉA§ QÃwð UÀ½¹zÉ; EzÀ£ÄÀ ß
ªÀÄºÁPÁªÀåªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÉAzÉÃ
D®APÁjPÀgÀÄ vÀªÀÄä ¤®ªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß
¥ÀjµÀÌj¹PÉÆAqÀÄ ºÉÆ¸À ®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß

gÀÆ¦¹zÀgÀÄ. IÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß D±Àæ¬Ä¹ ErAiÀÄ
PÁªÀå ªÉÄÊzÁ¼À§ºÀÄzÉAzÀÄ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ
vÉÆÃj¹PÉÆnÖzÀÄÝ IÄvÀÄ¸ÀAºÁgÀªÁzÀgÉ,
¸ÀAzÉÃ±ÀPÁªÀåªÉA§ ¥ÀæPÁgÀPÉÌ £ÁA¢ ºÁrzÀÄÝ
ªÉÄÃWÀzÀÆvÀ.
«PÀæªÉÆÃªÀð²ÃAiÀÄ ‘vÉÆæÃlPÀ’ JA§
«®PÀët«¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¹ «²µÀÖªÉ¤¹zÉ.
ªÀiÁ®«PÁVß«ÄvÀæ ¥ÁæAiÀÄ±ÀB ‘£ÁnPÉ‘UÀ¼À
ªÀ®AiÀÄzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ.
E£ÀÄß C©üeÁÕ£À±ÁPÀÄAvÀ®zÀ §UÉUÉ
ºÉÃ¼À¯ÉÃ¨ÉÃQ®è. ªÁå¸ÀgÀÄ ¸ÀÈf¹zÀ PÀxÉAiÀÄ£ÀÆß
ªÀÄgÉªÀiÁqÀ§®è PÀ¸ÀÄªÀÅ EzÀQÌzÉAiÉÄAzÀgÉ
CzÀQÌAvÀ zÉÆqÀØ ¥Àæ±À¹Û K¤¢ÝÃvÀÄ!
f¯ÁåArAiÀiÁ
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ £ÀÆåf¯ÉAqï 50 ®PÀë d£À¸ÀASÉå

ºÉÆA¢gÀÄªÀ MAzÀÄ ¥ÀÅlÖ ¢éÃ¥ÀgÁµÀÖæ. DzÀgÉ
85 «Ä°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ CzÀÄ PÀÆqÀ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ ¸ÁUÀgÀ vÀ¼ÀzÀ DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
zÉÆqÀØ RAqÀªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ, DUÀ f¯ÁåArAiÀiÁzÀ mÉPÁÖ¤Pï gÉÃSÁ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß
f¯ÁåArAiÀiÁ JAzÀÄ PÀgÉ¹PÉÆ¼ÀÄîwÛzÀÝ M¼À ArzÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆ® zÉÃ±ÀzÀ
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¨sÀÆ¨sÁUÀ PÀvÉ ºÉÃ¼ÀÄvÀÛªÉ. dvÉUÉ ¤Ãj£À°è ªÀÄÄ¼ÀÄVgÀÄªÀ
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À°è ªÀÄÄ¼ÀÄV ºÉÆÃV, FUÀ ¨sÀÆ¨sÁUÀzÀ°è »AzÉ qÉÊ£ÉÆÃ¸ÁgïUÀ¼ÄÀ ¸ÀºÀ
£ÀÆåf¯ÉAqï EgÀÄªÀµÀÄÖ ¨sÀÆRAqÀ ªÀiÁvÀæ fÃ«¸ÀÄwÛzÀÝªÀÅ JA§ CA±ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÉÆ¸À
G½zÀÄ ArzÉ. £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÀPÀÄ ZÉ®ÄèvÀÛªÉ. qÉÊ£ÉÆÃ ¸ÁgïUÀ¼À
F CA±ÀªÀ£ÀÄß ¸Á©ÃvÀÄ ¥Àr¸ÀÄªÀ JgÀqÀÄ ZÀ®£ÀªÀ®£ÀUÀ¼À ªÀZÀÄðªÀ¯ï C£ÀÄ¨sÆ
À w
£ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ EAlAiÀiÁðQÖªï ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÁVzÉ.
ªÉ¨ï¸ÉÊmï MAzÀ£ÀÄß D zÉÃ±ÀzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á
ªÉÄÊPÉÆæÃ ¥sÀÅqï ¥ÉÇæ¸É¹AUï JAlgï¥ÉÊæ¸À¸ï
¸ÀA¸ÉÜ, fJ£ïJ¸ï ¸ÉÊ£ïì ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ.
(J¥sïJAE) O¥ÀZÁjPÀUÆ É ½¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£É
(¦JA J¥sïJAE) JA§ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß

PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¥ÁægÀA©ü¹zÉ.
F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß 2024-25gÀªÀgÉUÉ LzÀÄ
ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

GzÉÝÃ±ÀUÀ¼ÀÄ: ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆgÀV£À «±ÀézÀ ªÉÆzÀ® AiÉÆÃUÀ
«±Àé«zÁå®AiÀÄ
¸ÀÆPÀëä DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ WÀlPÀUÀ½UÉ
ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆgÀV£À «±ÀézÀ ªÉÆzÀ® AiÉÆÃUÀ
GzÀåªÀÄUÀ¼À DzÁAiÀÄzÀ°è ºÉaÑ¸À®Ä «±Àé«zÁå®AiÀÄªÀ£ÀÄß ¯Á¸ï KAd°Ã¸ï£À°è
UÀªÀÄ£ÀºÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÉ
DºÁgÀzÀ UÀÄtªÀÄlÖ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄgÀPÀëvÁ EzÀPÉÌ «ªÉÃPÁ£ÀAzÀ AiÉÆÃUÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ
ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À ªÀ¢üðvÀ C£ÀÄ¸ÀgÀuÉ. (ªÁAiÀÄÄ) JAzÀÄ ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁVzÉ.
¨ÉA§® ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ªÉÊeÁÕ¤PÀ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃUÀzÀ DzsÄÀ ¤PÀ
§®¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£ÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É
ÇÀAWÀnvÀ ªÀ®AiÀÄ¢AzÀ O¥ÀZÁjPÀ D£ï¯ÉÊ£ï ¥ÀzÀ« PÁAiÀÄðPÀæªÄÀ UÀ¼À£ÄÀ ß
ªÀ®AiÀÄPÉÌ ¥ÀjªÀvÀð£É. ¤ÃqÀ°zÉ.
ªÀÄ»¼Á GzÀå«ÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæSÁåvÀ ¨sÁgÀvÀzÀ AiÉÆÃUÀ UÀÄgÀÄ qÁ.JZï.
ªÀÄºÀvÁéPÁAPÉëAiÀÄ f¯ÉèUÀ¼À ªÉÄÃ¯É «±ÉÃµÀ Dgï. £ÁUÉÃAzÀæ, ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀ
UÀªÀÄ£À. AiÉÆÃUÀzÀ PÀÄ®¥Àw C£ÀÄ¸ÀAzsÀ£À ¸ÀA¸ÁÜ£À
§ÄqÀPÀlÄÖ f¯ÉèUÀ¼À°è£À ¸ÀtÚ CgÀtå (J¸ïªÀAiÀiÁ¸Á) CªÀgÀÄ ªÁAiÀÄÄ«£À ªÉÆzÀ®
GvÀà£ÀßUÀ¼ÀvÀÛ UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. CzsÀåPÀëgÀÄ.
ªÀÄjÃZï PÀÄ²£ÀUÀgÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt
EzÀÄ ¸ÀÄzsÁjvÀ DAn-mÁ¦ðqÉÆ rPÉÆAiÀiï PÀÄ²£ÀUÀgÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtªÀ£ÄÀ ß

¹¸ÀÖªÀiï DVzÀÄÝ, EzÀÄ J¯Áè ªÀÄÄAZÀÆtÂ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtªÉAzÀÄ
ºÀqÀUÀÄUÀ½AzÀ ºÁgÀ§®è ¸ÁªÀÄxÀåð WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ
ºÉÆA¢zÉ. CzÀÄ GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°èzÉ.
EzÀ£ÀÄß EwÛÃZÉUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ¥ÀqÉAiÀÄÄ PÀÄ²£ÀUÀgÀªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¨ËzÀÞ AiÀiÁvÁæ
¸ÉÃj¹PÉÆArvÀÄ. ¸ÀÜ¼ÀªÁVzÀÄÝ, UËvÀªÀiï §ÄzÀÞ
gÀPÀëuÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÈÀ ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜ ªÀÄºÁ¥Àj¤ªÁð£ï ¥ÀqÉzÀ£ÀÄ
(rDgïrM) ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV «£Áå¸ÀUÉÆ½¹zÉ PÀÄ²£ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ºÀwÛgÀzÀ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ±ÁæªÀ¹Û
ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÉ. (238 Q«ÄÃ), PÀ¦¯Áé¸ÀÄÛ (190 Q«ÄÃ) ªÀÄvÀÄÛ
EzÀÄ M¼À§gÀÄªÀ mÁ¦ðqÉÆªÀ£ÀÄß ®ÄA©¤ (195 Q«ÄÃ) zÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ EvÀgÀ
¥ÀvÉÛºÀZÀÑ®Ä, ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨ËzÀÞ vÁtUÀ½ªÉ.
vÀl¸ÀÜUÉÆ½¸À®Ä ¸ÀªÀÄxÀðªÁVzÉ.

¸ÉÃvÀÄªÉUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀzÀ
PÁAiÀÄðvÀAvÀæzÀ ¨sÁUÀªÁVzÉ.
ªÀiÁå£Áä£Àð°è ±ÉéÃ vÉÊ® ªÀÄvÀÄÛ C¤® AiÉÆÃd£É
ªÀiÁå£Áägï£À°è ±ÉéÃ vÉÊ® ªÀÄvÀÄÛ C¤®

AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÛµÀÄÖ C©üªÀÈ¢ÞUÉ MJ£ïf¹ F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è ¨sÆ
À PÀA¥
«zÉÃ±ï °«ÄmÉqï (M«J¯ï) ºÉZÀÄÑªÀj
121.27 «Ä°AiÀÄ£ï ºÀÆrPÉUÉ ¹¹EJ dÆ£ï 21 gÀAzÀÄ 5.1 wÃªÀævÉAiÀÄ ªÀÄzsÀåªÀÄ
C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrzÉ. wÃªÀævÉAiÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀªÀÅ «ÄeÉÆÃgÁA,
MJ£ïf¹ «zÉÃ±ï (M«J¯ï) 2002 jAzÀ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, ªÀÄtÂ¥ÀÅgÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ F±Á£Àå
ªÀiÁå£Áägï£À°è ±ÉéÃ C¤® AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÀÄV¹vÀÄ.
¥Àj±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄð ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆPÀA¥À£À C¥ÁAiÀÄzÀ £ÀPëÉAiÀÄ
£ÀqÉ¸ÀÄwÛzÉ. ¥ÀæPÁgÀ, «ÄeÉÆÃgÁA ªÀÄvÀÄÛ wæ¥ÀÅgÀ JgÀqÆ
À
£ÉgÉAiÀÄ gÁµÀÖæUÀ¼À°è£À vÉÊ® ªÀÄvÀÄÛ C¤® gÁdåUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV ªÀ®AiÀÄ 5 gÀ°èzÉ.
¥Àj±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÃÉ ±À AiÀiÁªÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°èzÉ?
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¦J¸ÀÄåUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄÄ
¨sÁgÀvÀzÀ DPïÖ F¸ïÖ ¥Á°¹AiÉÆA¢UÉ
ºÉÆA¢PÉAiÀiÁVzÉ, ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ EAzsÀ£À
¸ÀÄgÀPÀëvÉAiÀÄ CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ
§®¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ vÀ£Àß
£ÉgÉºÉÆgÉAiÀÄªÀgÉÆA¢UÉ J£Àfð

J¯ÉQÖæPï ZÁPï £ÀAvÀºÀ EwÛÃa£À, ºÉÆ¸À
vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ PÀÄA¨ÁjPÉ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÄÀ .
PÉ«L¹ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÖÉ
¸ÀA¥ÀPÀð.
CAvÀgÀgÁ¶ÖÃæ AiÀÄ AiÉÆÃUÀ ¢£À:
¥Àæw ªÀµÀð dÆ£ï 21 gÀAzÀÄ

DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
2020 gÀ yÃªÀiï: “DgÉÆÃUÀåPÁÌV AiÉÆÃUÀ -
ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è AiÉÆÃUÀ”.
zÉÊ»PÀ ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄ PÀÄjvÁzÀ eÁUÀwPÀ
QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è DgÉÆÃUÀåªÀ£ÄÀ ß
¸ÀÄzsÁj¸ÀÄªÀ ¸ÁzsÀ£ÀªÁV «±Àé DgÉÆÃUÀå
¸ÀA¸ÉÜ AiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß G¯ÉèÃT¹zÉ 2018–
2018
2030: DgÉÆÃUÀåPÀgÀ dUÀwÛUÉ ºÉZÄÀ Ñ ¸ÀQæAiÀÄ
d£ÀgÀÄ.
»£Éß¯É:
PÀÄA¨sÁs gï ¸À±ÀQÛPÁgÀ£ï PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ AiÀÄÄJ£ï dÆ£ï 21 C£ÀÄß CAvÁgÁ¶ÖæÃAiÀÄ

AiÉÆÃUÀ ¢£ÀªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ, 2014 gÀ
EzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ zÀÆgÀzÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è PÀÄA¨ÁgÀgÀ r¸ÉA§gï 11 gÀAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨ÉsAiÀÄ 69
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸À§°ÃPÀgÀtPÁÌV SÁ¢ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃ C¢üªÉÃ±À£ÀzÀ°è ¤tðAiÀÄªÀ£ÄÀ ß
UÁæªÀÄ PÉÊUÁjPÁ
jPÁ DAiÉÆÃUÀzÀ (PÉ«L¹) CAVÃPÀj¹vÀÄ.
MAzÀÄ G¥ÀPÀæªÀÄªÁVzÉ.
¸ÀvÀå¨sÀªÀiÁ ¥ÉÇÃlð¯ï
AiÀÄÄ.¦., JA.¦., ªÀÄºÁgÁµÀÖæ, eÉ & PÉ,
ºÀjAiÀiÁt, gÁd¸ÁÜ£À, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À, UÀtÂ ¸ÀaªÁ®AiÀiÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹zÉ.
ÇÁìA, UÀÄdgÁvï, vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, Mr±Á,
UÀtÂUÁjPÉ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°è DvÀä¤Ã¨sÁðgÀïUÁV
vÉ®AUÁt ªÀÄvÀÄÛ ©ºÁgÀ ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ®ªÀÅ
¸ÀvÀå¨sÀªÀiÁ JAzÀgÉ «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À
gÁdåUÀ¼À°è£À PÀÄA¨ÁgÀjUÉ F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ
AiÉÆÃd£É.
vÀ®Ä¥ÀÅvÀÛzÉ.
UÀtÂ ªÀiÁ»w «¨sÁUÀzÀ gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ªÀiÁ»w
PÀÄA¨ÁgÀjUÉ F PÉ¼ÀV£À ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. PÉÃAzÀæ (J£ïL¹) «£Áå¸ÀUÆ É ½¹zÉ,
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðUÀvÀUÆ
É ½¹zÉ.
¸ÀÄzsÁjvÀ PÀÄA¨ÁjPÉ GvÀà£ÀßUÀ½UÉ vÀgÀ¨ÉÃw

AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÀt / £ÀA¢WÉÆÃµÀ, vÀ®zsÁéd ªÀÄvÀÄÛ zÉÃªÀzÁ®£À
C£ÀÄzÁ£ÀzÀ §¼ÀPÉAiÉÆA¢UÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¥Àæ¸ÁÛ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß D£ï¯ÉÊ£ï£À°è ¸À°è¸À®Ä EzÀÄ gÀxÀUÀ¼À ªÁ¸ÀÄÛ²°à MAzÉÃ jÃw EzÀÝgÆ À ¸ÀºÀ
C£ÀÄªÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÆgÀÄ zÉÃªÀvÉUÀ½UÉ ºÉÆ¸À gÀxÀUÀ¼À£ÄÀ ß ¥Àæw
¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ ¥ÀæUÀwAiÀÄ ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀµÀð ªÀÄgÀ §¼À¹ ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À CAwªÀÄ vÁAwæPÀ ªÀgÀ¢UÀ¼À£ÀÄß gÀxÀPÉÌ £Á®ÄÌ ªÀÄgÀzÀ PÀÄzÀÄgÉUÀ¼À£ÄÀ ß
J¯ÉPÁÖæ¤Pï ¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ°è ¥ÉÇÃlð¯ï£À°è eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉ.
¸À°è¸À§ºÀÄzÀÄ.
¸ÀÄ¢ÝAiÀÄ°è KPÉ?
dUÀ£ÁßxÀ gÀxÀAiÀiÁvÉæ
dÆ£ï 23 jAzÀ ¤UÀ¢AiÀiÁVzÀÝ Mr±ÁzÀ
¥ÀÅjAiÀÄ dUÀ£ÁßxÀ zÉÃªÀ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÀÄ¦æÃA PÉÆÃmïð ªÁ¶ðPÀ gÀxÀAiÀiÁvÉæAiÀÄ£ÀÄß
vÀqÉ»r¢zÉ. ¸ÀÄ¦æÃA PÉÆÃmïð, ‘F ªÀµÀðzÀ
gÀxÀAiÀiÁvÉæUÉ £ÁªÀÅ CªÀPÁ±À ¤ÃrzÀgÉ
¨sÀUÀªÁ£ï dUÀ£Áßxï £ÀªÀÄä£ÀÄß PÀë«Ä¸ÀÄªÀÅ¢®è’
JAzÀÄ ºÉÃ½zÉ.
PÁå¥ÀÖ£ï CdÄð£ï
PÉÃAzÀæ gÉÊ¯ÉéAiÀÄ CrAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥ÀÅuÉAiÀÄ gÉÊ¯Éé

¸ÀAgÀPÀëuÁ ¥ÀqÉ, ¹ÌæÃ¤AUï ªÀÄvÀÄÛ PÀuÁÎªÀ®Ä
wÃªÀæUÉÆ½¸À®Ä gÉÆÃ¨Ámï ‘PÁå¥ÉÊÖ£ï
CdÄð£ï’ C£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÉ.
¥ÀÅjAiÀÄ ¨sÀUÀªÁ£ï dUÀ£Áßxï CªÀgÀ gÉÆÃ¨ÉÆÃmï ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀ£ÀÄß gÉÊ®ÄUÀ¼À°è
UËgÀªÁxÀðªÁV ‘gÀxÀUÀ¼À GvÀìªÀ’ JAzÀÄ ºÀwÛzÁUÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ «gÉÆÃ¢ü CA±ÀUÀ¼À£ÄÀ ß
d£À¦æAiÀÄªÁVgÀÄªÀ gÀxÀAiÀiÁvÉæ GvÀìªÀ. UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.
F GvÀìªÀªÀ£ÀÄß ¨sÀUÀªÁ£ï dUÀ£Áßxï, CªÀgÀ EzÀÄ ªÉÆÃµÀ£ï ¸É£Àìgï, MAzÀÄ PÁåªÉÄgÁ
¸ÀºÉÆÃzÀj zÉÃªÀvÉ ¸ÀÄ¨sÀzÁæ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ qÉÆÃªÀiï PÁåªÉÄgÁªÀ£ÄÀ ß
¸ÀºÉÆÃzÀgÀ ¨Á®¨sÀzÀæjUÉ C¦ð¸À¯ÁVzÉ. ºÉÆA¢zÉ. PÁåªÉÄgÁUÀ¼ÀÄ C£ÀÄªÀiÁ£Á¸ÀàzÀ
zÉÃªÁ®AiÀÄzÀ ªÀÄÆgÀÆ zÉÃªÀvÉUÀ¼ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd«gÉÆÃ¢ü ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß
dUÀ£ÁßxÀ, ¸ÀÄ¨sÀzÁæ ªÀÄvÀÄÛ ¨Á®¨sÀzÀæ - F ¥ÀvÉÛºÀZÀÑ®Ä PÀÈvÀPÀ §Ä¢ÞªÀÄvÉÛ PÀæªÀiÁªÀ½UÀ¼À£ÄÀ ß
ºÀ§âzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ «©ü£Àß gÀxÀUÀ¼À°è §¼À¸ÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀæAiÀiÁtÂ¸ÀÄvÁÛgÉ. gÀxÀUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV

LJJ¸ï ªÀÄÄRå¥ÀjÃPÉëAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå CzsÀåAiÀÄ£À 1 ºÁUÀÆ ¸ÁªÀiÁ£Àå CzsÀåAiÀÄ£À 2 ¥ÀwæPÉUÀ¼À
¥ÀoÀåPÀæªÀÄ:
¸ÁªÀiÁ£Àå CzsÀåAiÀÄ£À 1
(¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌøw, eÁUÀwPÀ EwºÁ¸À ºÁUÀÆ ¨sÀÆUÉÆÃ¼À±Á¸ÀæÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd)
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÈÌw - ¥ÁæaÃ£À PÁ®¢AzÀ DzsÀÄ¤PÀ PÁ®zÀªÀgÉUÉ PÀ¯Á ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ, ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ
ªÁ¸ÀÄÛ²®àzÀ ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼ÀÄ.
DzsÀÄ¤PÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ EwºÁ¸ÀªÀÅ ºÀ¢£ÉAl£ÉÃ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄzsÀå¨sÁUÀ¢AzÀ EA¢£ÀªÀgÉUÉ- ªÀÄºÀvéÀzÀ

WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ, ªÀåQÛvÀéUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ.
¸ÁévÀAvÀæå ºÉÆÃgÁl - CzÀgÀ ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÉÃ±ÀzÀ ««zsÀ ¨sÁUÀUÀ½AzÀ ¥ÀæªÄÀ ÄR
PÉÆqÀÄUÉzÁgÀgÀÄ / PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ.
¸ÁévÀAvÉÆæåÃvÀÛgÀ KQÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ zÉÃ±ÀzÉÆ¼ÀUÉ ªÀÄgÀÄ¸ÀAWÀl£É.
eÁUÀwPÀ EwºÁ¸À 18 £ÉÃ ±ÀvÀªÀiÁ£À¢AzÀ £ÀqÉzÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ- PÉÊUÁjPÁ PÁæAw, eÁUÀwPÀ AiÀÄÄzÀÞUÀ¼ÄÀ ,
gÁ¶ÖæÃAiÀÄ UÀrUÀ¼À ¥ÀÅ£ÀgÀðZÀ£É, ªÀ¸ÁºÀvÀÄ±Á», CªÀ¸ÁºÀwÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ, ¸ÀªiÀ ÁdªÁzÀ,
§AqÀªÁ¼À±Á», PÀªÀÄÄå¤¸ïÖ ¥ÀAxÀUÀ¼ÀAvÀ gÁdQÃAiÀÄ vÀvÀÛéaAvÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÉÄÃ¯É CzÀgÀ
¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀëtUÀ¼ÀÄ, ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ.
ªÀÄ»¼É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ¸ÀAWÀl£É, d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ, §qÀvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ
¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ, £ÀUÀjÃPÀgÀt, CzÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀjºÁgÀ.
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÉÄÃ¯É eÁUÀwÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
¸ÁªÀiÁfPÀ ¸À§°ÃPÀgÀt, PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ, ¥ÁæzÉÃ²PÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ eÁvÀåwÃvÀvÉ.
«±ÀézÀ ¨sËwPÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀëtUÀ¼ÀÄ.

¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À «vÀgÀuÉ (zÀQët KµÁå ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ

G¥ÀRAqÀ ¸ÉÃjzÀAvÉ); «±ÀézÀ ««zsÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è (¨sÁgÀvÀ ¸ÉÃjzÀAvÉ) ¥ÁæxÀ«ÄPÀ, ¢éwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
vÀÈwÃAiÀÄ ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¤PÀgÀtPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ.
¨sÀÆPÀA¥ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀÄ£Á«Ä, eÁé¯ÁªÀÄÄT ZÀlÄªÀnPÉ, ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sËUÉÆÃ½PÀ

«zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¨sËUÉÆÃ½PÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå ¨sËUÉÆÃ½PÀ «zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼À ¸ÀÜ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ
(d®gÁ² ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAdÄUÀqÉØ ¸ÉÃjzÀAvÉ) ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸Àå ºÁUÀÆ ¥ÁætÂ ªÀUÀðUÀ¼À ªÉÄÃ¯É §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ
¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£Àå CzsÀåAiÀÄ£À 2
(DqÀ½vÀ, ¸ÀA«zsÁ£À, gÁdQÃAiÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ)
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£À- LwºÁ¹PÀ DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ, «PÀ¸À£À, ªÉÊ²µÀÖåUÀ¼ÀÄ, wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼ÀÄ, ªÀÄºÀvÀézÀ

¤§AzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ® ¸ÀAgÀZÀ£É.
PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåUÀ¼À PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼ÀÄ, MPÀÆÌl ªÀåªÀ¸ÉÜ gÀZÀ£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ C¢üPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀtPÁ¸ÀÄ ºÀAaPÉ ºÁUÀÆ
CzÀQÌgÀÄªÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ.
««zsÀ CAUÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄ«PÉ, «ªÁzÀ ¤ªÁgÀuÁ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ.
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÁA«zsÁ£À, EvÀgÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆÃ°PÉ.
¸ÀA¸ÀvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ±Á¸ÀPÁAUÀUÀ¼ÀÄ-EªÀÅUÀ¼À gÀZÀ£É, PÁAiÀÄð, ªÀåªÀºÁgÀ, C¢üPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼ÄÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ.
PÁAiÀÄAðUÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀiÁAUÀ, ¸ÀaªÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀzÀ E¯ÁSÉUÀ¼À gÀZÀ£É, ¸ÀAWÀl£É ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄð ¸ÀégÀÆ¥À; MvÀÛqÀzÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ O¥ÀZÁjPÀ /C£Ë¥ÀZÁjPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÄÀ ºÁUÀÆ
gÁdQÃAiÀÄzÀ°è CªÀÅUÀ¼À ¥ÁvÀæ.

d£À ¥Áæw¤zsÀå PÁAiÉÄÝAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀëtUÀ¼ÀÄ.
««zsÀ ¸ÁA«zsÁ¤PÀ ºÀÄzÉÝUÀ¼À £ÉÃªÀÄPÁw, ¸ÁA«zsÁ¤PÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ, PÁAiÀÄðUÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ

««zsÀ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼ÀÄ.
±Á¸À£À§zÀÞ, ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ CgÉ-£ÁåAiÀiÁAUÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ.
¸ÀPÁðgÀzÀ ¤ÃwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è£À C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÀPÁðgÀzÀ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À «£Áå¸À
ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄµÁ×£À¢AzÀ GAmÁUÀÄªÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ.
C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ªÀåªÀ¸ÉÜ - ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ ¸ÀAWÀUÀ¼ÄÀ , ««zsÀ
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, zÁ¤UÀ¼ÀÄ, zÀwÛ, ¸ÁA¹ÜPÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¥Á®ÄzÁgÀgÀ ¥ÁvÀæ.
PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåUÀ½AzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ zÀÄ§ð® ªÀUÀðUÀ½UÉ PÀ¯Áåt AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ F

AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉ; F zÀÄ§ð® ªÀUÀðUÀ¼À gÀPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÝUÁV gÀa¸À¯ÁzÀ
PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ, E¯ÁSÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ.
DgÉÆÃUÀå, ²PÀët, ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉUÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ.
§qÀvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¹«UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ.
DqÀ½vÀ, ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀzÁ¬ÄvÀé, E-DqÀ½vÀ- §¼ÀPÉ, ªÀiÁzÀjUÀ¼ÀÄ, AiÀÄ±À¸ÀÄìUÀ¼ÀÄ, «ÄwUÀ¼ÄÀ

ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄxÀåð PÀÄjvÀAvÉ ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼ÀÄ; £ÁUÀjPÀgÀ ¸À£ÀßzÀÄÝ, ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉ-GvÀÛgÀzÁ¬ÄvÀé ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁA¹ÜPÀ ºÁUÀÆ EvÀgÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ.
¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ°è £ÁUÀjPÀ ¸ÉÃªÉUÀ¼À ¥ÁvÀæ.
¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ £ÉgÉºÉÆgÉ- ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ.
¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ CxÀªÁ ¨sÁgÀvÀzÀ »vÁ¸ÀQÛUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄªÀ ¢é¥ÀQëÃAiÀÄ, ¥ÁæzÉÃ²PÀ
ªÀÄvÀÄÛ eÁUÀwPÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ M¥ÀàAzÀUÀ¼ÀÄ.

¨sÁgÀvÀzÀ »vÁ¸ÀQÛUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀ®¸ÉUÁgÀgÀ ªÉÄÃ¯É C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÈÀ ¢Þ
ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À ¤ÃwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄzÀ ¥ÀjuÁªÀÄ.
¥ÀæªÀÄÄR CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, KeÉ¤ìUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÃ¢PÉUÀ¼ÀÄ - CªÀÅUÀ¼À gÀZÀ£É, DzÉÃ±À.

I.A
.S
vÀAiÀiÁjUÉ º
ÉªÉÄ
ä
eÁÕ£À zÀ±Àð£À
I
Ai
°Àè
ÀÄ
À ÀßqÀz
ªÃÉ¢
A
P£
PÉ.
JNANA DARSHANA S
PÀ£ÀßqÀzÀ°è I.A.S vÀAiÀiÁj £ÀqÉ¸ÀÄªÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÆgÀvÉ ¤ÃV¸ÀÄªÀ, ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À
¤ÃqÀÄªÀ ºÁUÀÆ DvÀä«±Áé¸À vÀÄA© AiÀÄ±À¹ì£À zÀqÀ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ, ¸ÀA¸ÉÜUÀÆ ºÉZÁÑV eÁÕ£À zÀ±Àð£À
JA§ÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀPÁÌV ºÁUÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄPÀÌ½UÁV £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¤gÀAvÀgÀ ±ÁAwAiÀÄÄvÀ ZÀ¼ÀÄªÀ½.
- zÀ±Àð£À PÀÄªÀiÁgï H.G ¥ÀæzsÁ£À ¸ÉÃªÀPÀ (eÁÕ£À zÀ±Àð£À)
PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è
tr ation
s
Regi pen
GS Prelims cum Mains
1. £ÀÄjvÀ C£ÀÄ¨sÀ« ²PÀëPÀgÀÄ.

is O
vÀgÀUÀw 2. I.A.S ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è GwÛÃtðgÁzÀªÀjAzÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À.
«±ÉÃµÀUÀ¼ÀÄ 3. ¤gÀAvÀgÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ºÁUÀÆ CvÀÄå£ÀßvÀ CAPÀUÀ½¸À®Ä PÁAiÀÄð¸ÀÆa.

4. ¥ÀoÀå ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÉÆA¢UÉ zÀ±Àð£À ¸Àgï CªÀjAzÀ MOTIVATIONAL vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÄ.
JNANADARSHANA JNANA DARSHANA IAS

www.jnanadarshana.com | 6364000670
#25, 2nd Floor, 17th Cross road, Near Vijayanagara Metro. Land mark: Opposite to New Shanthi Sagar
Note: COVID PÁgÀt¢AzÀ «zÁåyðUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄªÁUÀ¯ÉAzÀÄ ONLINE vÀgÀUÀwUÀ¼À£Àß £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. C£ÀÄªÀÄw zÉÆgÉvÀ £ÀAvÀgÀ OFFLINE vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

JD Monthly Magazine For IAS and KAS JUNE-2020 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

JD Monthly Magazine For IAS and KAS JUNE-2020 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

JD Monthly Magazine For IAS and KAS JUNE-2020 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

JNANA DARSHANA IAS

CPÀëgÀ zÁ¸ÉÆÃºÀ NzÀÄUÀjUÉ £ÀªÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ,

F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è vÀªÀÄä ªÀÄÄAzÉ ºÀAaPÉÆ¼ÀÄîwÛgÀÄªÀAvÀºÀ «µÀAiÀÄªÉÃ£ÉAzÀgÉ §zÀÄQ£À°è ¸ÁzsÀ£ÉUÉ

¤ªÀÄä ¥ÀæAiÀÄvÀßPÉÌ vÀPÀÌ AiÀÄ±À¸ÀÄì ¹UÀ° JAzÀÄ ºÁgÉÊ¸ÀÄvÀÛ.....

For JD Super 60 Classes

1. £ÀÄjvÀ C£ÀÄ¨sÀ« ²PÀëPÀgÀÄ.

«±ÉÃµÀUÀ¼ÀÄ 3. ¤gÀAvÀgÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ºÁUÀÆ CvÀÄå£ÀßvÀ CAPÀUÀ½¸À®Ä PÁAiÀÄð¸ÀÆa.

JNANADARSHANA JNANA DARSHANA IAS

¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ: 43£ÉÃ ¸ÁÜ£À______14 ¨sÁgÀvÀ–aÃ£Á UÀr ¸ÀªÀÄ¸Éå___________28

fÃ«±Á¸ÀÛæ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ

«ÄqÀvÉ zÁ½ (Locust attacks)______40

“ªÉÄÊ ¯ÉÊ¥sï - ªÉÄÊ AiÉÆÃUÀ” ¸ÀàzsÉð____44

gÁdQÃAiÀÄ PÉÆÃmÁ UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉÆÃj ¸À°è¹zÀÝ

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 1

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 2

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 3

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 4

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 5

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 6

DyðPÀvÉ ¥ÀqÉzÀ ¨É¯ÉUÀ¼À°è£À ¸ÀªiÀ Á£ÀvÉ, ºÀÆqÀÄªÀ½-

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 7

CªÀ±ÀåPÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß wzÀÄÝ¥Àr

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 8

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 9

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 10

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 11

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 12

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 13

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 14

«zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀzÀ ªÀÄÆ® AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è AiÀiÁªÀ zÉÃ±ÀªÀÇ

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 15

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 16

2. DAiÀÄ-ªÀ ªÀåAiÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÄAUÀqÀ ¥ÀvÀæ

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 17

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 18

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 19

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 20

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 21

DzÀgÉ C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÉÆgÀvÉUÀ¼ÀÄ DyðPÀ

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 22

STARS JAzÀgÉ ¨ÉÆÃzsÀ£É-PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ

QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£É F PÉ¼ÀV£À CA±ÀUÀ¼À£ÄÀ ß

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 23

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 24

UÀj¨ï PÀ¯Áåuï gÉÆÃdgï C©üAiÀiÁ£ï

£ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ PÉÆÃ«qï -19 19 ©PÀÌnÖ£À ªÀÄzsÉå

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 25

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 26

¨sÀzÀævÉ ©ænµï ¸ÀªÉÃðAiÀÄgïUÀ¼ÀÄ

PÁ¯Á¥Á¤ ¥ÀæzÃÉ ±ÀzÀ ¥À²ÑªÄÀ QÌgÄÀ ªÀ £À¢AiÀÄ£ÀÄß

'PÁ¯Á¥Á¤' JA§ ¥ÀæzÉÃ±À EgÀÄªÀÅzÀÄ

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 27

"UÁ®é£ï PÀtÂªÉAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ ¸ÀAWÀµÀðªÀÅ

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 28

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 29

Telegram @JNANADARSHANA www.jnanadarshana.com Page 30

59 ZÉÊ¤Ã¸ï C¦èPÉÃ±À£ïUÀ¼À£ÄÀ ß ¤µÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ

nPïmÁPï ªÀÄvÀÄÛ «ÃZÁmï ¸ÉÃjzÀAvÉ 59

¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ: 43£ÉÃ ¸ÁÜ£À14 ¨sÁgÀvÀ–aÃ£Á UÀr ¸ÀªÀÄ¸Éå_____28