Filipino Baitang 1

Ikatlong Markahan

1
2
Aralin 1: Amang Pipit… Nanay Pipit Pamantayang
A. Panimula Pangnilalaman:
1. Balik-aral Naipamamalas
ang kakayahan
Magparinig ng awiting “Ang Pipit.” sa mapanuring
Pagkatapos ay pag-usapan ang ideya ng pakikinig sa
mga mag-aaral tungkol sa pagpapahalaga sa pag-unawa sa
hayop. Maaari ding pag-usapan ang maaaring napakinggan
nararamdaman ng isang hayop kung ito’y
sinasaktan (https://www.youtube.com/watch?v
=GCpN8l_sWKQ). Pamantayang
Pagganap:
2. Pangganyak Paggawa ng
a. Ipakuwento muli sa mga mag-aaral ang sariling kuwento
narinig na pangyayari sa awiting “Ang Pipit.” kaugnay ng nabasa/
napakinggan
b. Magbigay ng mga tanong.
• Ano ang dapat mong gawin kapag Mga Kasanayang
nakakita ka ng mga ibon o ng Pampagkatuto:
kanilang pugad?
1. Nasasabi
• Paano ka makatutulong upang ang sariling
mapangalagaan ang mga ibon? ideya tungkol
sa tekstong
B. Katawan napakinggan
1. Paglalahad 2. Nakapagtatanong
Ipabasa ang seleksiyon. tungkol sa
napakinggang
Amang Pipit… Nanay Pipit kuwento
“Twit! Twit!” ang huni ng mga munting inakay nina 3. Nasisipi nang
Amang Pipit at Nanay Pipit. wasto at malinaw
ang mga salita sa
“Naku! Nagugutom na ang ating mga inakay,” wika ni
hulwaran
Amang Pipit.
4. Napagsusunod-
“Oo. Kailangang maghanap tayo ng kanilang
sunod ang mga
pagkain,” sagot ni Nanay Pipit.
pangyayari ng
“Sandali lamang kami ng inyong nanay. Maghahanap kuwentong
kami ng inyong pagkain,” wika ni Amang Pipit. napakinggan
“Twit! Twit!” parang sagot ng mga inakay sa pugad. batay sa
pangungusap
Lumipad nang palayo sa pugad ang dalawang ibon.
Bakit umalis sa pugad sina Amang Pipit at Nanay Pipit?

3
 Nakakita si Amang Pipit ng malaking uod sa puno. 5. Naisasalaysay
Tutukain na sana niya ito nang may naramdaman siyang muli ang
pumukol sa kanya. napakinggang
Tinirador pala siya ng isa sa mga batang naglalaro. teksto gamit
Tinamaan si Amang Pipit. Siya ay bumagsak. ang mga
Samantala, si Nanay Pipit ay nakakita ng bulate. pangungusap
Tinuka niya ito at mabilis na lumipad. Nadaanan niya si
Amang Pipit na hawak na sa kamay ng mga bata.
Natakot si Nanay Pipit. Baka siya makita ng mga bata.
Mabilis siyang lumipad.
Bakit natakot si Nanay Pipit?
Ngunit nakita siya ng tumirador kay Amang Pipit.
Kumuha ng malaking bato ang bata. Tinirador niya si
Nanay Pipit. Tinamaan at bumagsak sa lupa si Nanay
Pipit. Tuwang-tuwa ang mga bata habang hawak nila ang
dalawang ibon.
Ano ang nangyari kay Nanay Pipit?
“Twit! Twit!” ang parang iyak ng mga inakay sa pugad.
Nagugutom na sila. Ang hindi nila alam, hindi na babalik
sa kanilang pugad sina Amang Pipit at Nanay Pipit.
Mula sa Gintong Diwa, pahina 184–186, ni Liza M. Lemi

Habang binabasa ang seleksyon, hayaang

magtanong ang mga mag-aaral ng mga susunod na
mangyayari sa kuwento.

2. Talakayan
a. Bakit humuhuni ang mga inakay?
b. Bakit umalis sina Amang Pipit at Nanay
Pipit?
c. Ano ang ginawa ng mga bata kay Amang
Pipit?
d. Ano ang nangyari kay Nanay Pipit?
e. Bakit hindi na sila makakabalik sa pugad?

Sabihin sa mga mag-aaral na sila naman ang

magtanong tungkol sa akda upang sagutin
ng ibang kaklase o kaya naman ay ng guro.
Maaaring magsimula ang tanong sa:

4
 a. Ano? _____________________________
b. Sino? _____________________________
c. Saan? ____________________________
d. Kailan? ___________________________
e. Bakit? ____________________________

3. Paglalahat
Pagsunod-sunurin ang mga pangyayaring
naganap sa kuwento. Lagyan ng 1–5 ang bawat
bilog.

Naghanap ng pagkain sina Amang Pipit at

Nanay Pipit.

Tinamaan din ng tirador si Nanay Pipit.

Pareho silang namatay.

Nagugutom ang mga inakay.

Tinirador ng bato si Amang Pipit.

C. Kongklusyon
1. Paglalapat
Ipaawit sa mga mag-aaral ang isang
awitin. Ipasagot ang mga tanong.
Pagsunod-sunurin ang mga pangyayari.
Isulat ang bilang 1–5 sa .

Ano raw ang nangyari sa isang pipit?

Iiyak ang pipit.

Nasaktan ito at bumagsak.

Ang pipit ay pinukol.

Natamaan ng bato ang pakpak nito.

May sinabi ito sa mamang malupit.

5
 Gumawa ng sariling kuwento tungkol sa
isang hayop na kapareho ng nangyari sa “Ang
Pipit.”
a. __________________________________
__________________________________

b. __________________________________
__________________________________

c. __________________________________
__________________________________

d. __________________________________
__________________________________

e. __________________________________
__________________________________

2. Pagpapahalaga
Ipasipi sa mga mag-aaral ang
pangungusap na ito:
“Ang mga hayop ay nangangailangan ng
aruga at pagmamahal mula sa tao.”
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________

3. Takdang Aralin
Gumawa ng mga babala sa pangangalaga
ng mga hayop.

6
Aralin 2: Pamana ng Kalikasan Pamantayan
Pangnilalaman:
A. Panimula
Naipamamalas
1. Balik-aral
ang kakayahan
Ipasagot ang pagsasanay na ito. sa mapanuring
Piliin ang magalang na pananalita na pakikinig at
iyong dapat gamitin. pag-unawa sa
napakinggan
a. Magandang araw po
b. Walang anuman Pamantayang
Pagganap:
c. Makikiraan po
Naipamamalas
d. Tuloy po
ang kaalaman sa
e. Paalam po tamang paraan ng
pagtapon ng basura
1) Papasok ka na sa paaralan at nasa kusina
ang iyong nanay. Mga Kasanayang
2) Nag-uusap sa pintuan ang tatay at ang Pampagkatuto:
iyong kapitbahay. Nais mong lumabas. 1. Nakabubuo ng
3) Kumakatok sa pintuan ang inyong ninang. tanong matapos
4) Magpapasalamat ang iyong kaibigan sa mapakinggan
ipinahiram mong lapis. ang kuwento
5) Nakita mo sa simbahan ang iyong guro. 2. Naiuulat ng
pasalita ang mga
naobserbahang
2. Pangganyak pangyayari sa
Magpakita nang madalas makita sa paligid. loob ng silid-
aralan at sa
kapaligiran
Bawal magtapon ng basura. 3. Nasasabi ang
nilalaman ng
aklat batay sa
pamagat
Bawal magputol ng punongkahoy.
4. Nagagamit ang
magagalang
na pananalita
Bawal pumitas ng mga bulaklak. sa angkop na
sitwasyon

7
B. Katawan 5. Nababasa ang
1. Paglalahad mga salita
at babala na
Babasahin ang kuwento upang madalas makita
mapakinggan ng mga mag-aaral. Maaari din sa paligid
namang irekord ang kuwento.

Pamana ng Kalikasan
Tagapagsalaysay: Dumalaw minsan sa lupa si Bathala.
Pinagmasdan niya ang kanyang ginawa. Natuwa
ng ganap sa nakitang ganda. Tao ay tinawag saka
kinausap.

Bakit natuwa si Bathala?

Bathala: Nilikhang daigdig na inyong tahanan

Naritong mga bagay kaloob sa inyong lahat
Ingatan ninyo at laging alagaan
Hindi magugutom, lalo kung masipag.

Bakit dapat alagaan ang mga bagay sa daigdig?

Tao: Maraming biyaya ang lupa at dagat

Mga isda, hayop, puno, at halaman
Kaloob sa amin, mga pakinabang
Sa lahat pong ito, salamat, Bathala.

Bakit nagpapasalamat ang tao?

Bathala: Mga likas na yaman at kapaligiran

Ang bughaw na langit, talang makikislap,
Hatid na liwanag ng araw at buwan
Kayong mga tao ang tagapagmana

Ano-anong magagandang nililikha ng biyaya sa tao?

8
Tao: Hindi masasayang, hindi masisira
Kalikasang bigay sa Inyo nagmula
Pangako po namin, tunay na asahan,
Susundin, gagawin, buong katapatan

Ano ang pangako ng tao?

Tagapagsalaysay: Lagi mong tandaan, itong kalikasan

Mula sa Maykapal, gawa Niyang lahat
Pagyamanin natin sa abot ng kaya
Ang tungkuling ito, ating pagtulungan.

Ano ang dapat tandaan ng tao?

Mula sa Gintong Diwa, Liza Lemi, pp. 167-168

2. Talakayan
Matapos ipabasa ang seleksiyon, pabubuuin ng
tanong ang mga mag-aaral.
Halimbawa:
a. Bakit nilikha ni Bathala ang daigidig?
b. Sino ang tinatawag ni Bathala?
c. Ano ang hatid ng araw at buwan?
Ipakita ang pabalat ng ilang aklat tungkol sa
hayop at kalikasan. Hingin ang ideya ng mga
mag-aaral kung ano ang maaaring nilalaman
ng kuwento.

Sanggunian: http://thekristianenigma.blogspot.com/
search?q=alamat+ng+gubat

9
 3. Paglalahat
Pabigyan ng pansin ang taludtod na ito.
“Lagi mong tandaan, itong kalikasan mula
sa Maykapal, gawa niyang lahat.
Pagyamanin natin sa abot ng ating
makakaya ang tungkuling ito, ating
pagtulungan.”

C. Kongklusyon
1. Paglalapat
Isa-isahin ang mga mag-aaral base sa
kanilang naobserbahan sa ating kapaligiran at
kung ano ang kanilang pangakong gagawin.
Halimbawa:
Naoobserbahan ko po na maraming bata
ang hindi alam kung saan dapat itapon ang
basura. Hindi nila alam kung paano ihihiwalay
ang nabubulok at hindi nabubulok.
Naobserbahan ko po maraming nagtatapon
ng basura sa ilog. Ipinangangako ko po na hindi
na ako magtatapon sa ilog.
Tukuyin ang nilalaman ng sumusunod na
mga aklat.

Si Langgam at Tipaklong

Bibliya

Lutong Bahay

Alamat ng Pinya

ABAKADA

10
2. Pagpapahalaga
Pabigyan ng pansin sa mga mag-aaral ang
katagang ito.
“Mahalin natin ang ating kalikasan.”

3. Takdang Aralin
Ipagawa: Gumawa ng mga babala upang
mapangalagaan ang kalikasan. Isulat ito sa
kartolina o illustration board. Maaaring gawing
pangkatan.

11
Aralin 3: Masisipag Kami Pamantayang
Pangnilalaman:
A. Panimula
Naipamamalas
1. Balik-aral
ang kakayahan
Pasagutan sa mga mag-aaral ang mga sa mapanuring
gawain. pakikinig at
Buuin ang salitang magkakatulad ang pag-unawa sa
kahulugan. napakinggan
a. TUWANG-TUWA
Pamantayang
M S Y NG–MASAYA Pagganap:
Makabuo ng
b. IBIG talaan ng isang
G ST linggong gawaing
pantahanan ng
bawat miyembro ng
c. NAGTUNGO pamilya
N GP NTA
Mga Kasanayang
Pampagkatuto:
d. SARAP
1. Nasasagot ang
M L S mga tanong
tungkol sa
e. KASUOTAN pakikinggang
tugma/tula
D M T
2. Naipahahayag
ang sariling
2. Pagganyak ideya/damdamin
Magbanggit ng mga salita at ipagawa o reaksiyon
ito sa mga mag-aaral na galing sa tulang tungkol sa
babasahin. napakinggang
tugma/tula
a. Nagwawalis
3. Nabibigyang-
b. Nagluluto kahulugan ang
c. Nag-aayos mga simpleng
d. Naghuhugas talaan
e. Naglilinis 4. Naisasakilos ang
napakinggang
tula o awit

12
B. Katawan 5. Natutukoy ang
1. Paglalahad kahulugan ng
Basahin muna ang tula. Pagkatapos, tula o awit
bigyan ng panahon ang mga mag-aaral upang 6. Natutukoy ang
gawan ng kilos ang bawat bahaging naibigan kahulugan ng
nila. salita batay sa
kasingkahulugan
Masisipag Kami
Tumutulong ka ba sa gawaing-bahay?
Si Tatay ang naghahanap-buhay.
Si Nanay ang nag-aayos ng tahanan.
Si Ate ay naglalaba ng damit.
Nagwawalis si Kuya.
Ako nama’y naghuhugas ng pinggan.
Ang aming bunso,
Maliit pa’y gusto ring tumulong
Masisipag kaming lahat
Kaya ang buhay nami’y uunlad

Mula sa Filipino sa Bagong Siglo, p. 80 ni Arceli M. Villamin,

Fedeliza G. Sebastian, at Chita R. Villamin

2. Talakayan
a. Pag-usapan sa klase ang ibig sabihin ng
mga salitang initiman.
• Tumutulong ka ba sa gawaing-
bahay?
• Si Tatay ang naghahanap-buhay.
• Ako nama’y naghuhugas ng
pinggan.
• Kaya ang buhay nami’y uunlad.
b. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga
katanungan.
• Sino ang nag-aayos ng bahay?

13
 • Sino ang nagtratrabaho para sa
pamilya?
• Sino ang nagwawalis ng basura?
• Sino ang naghuhugas ng pinggan?
c. Ipasulat sa mga mag-aaral ang mga
pangalan ng miyembro ng kanilang
pamilya sa unang hanay. Sa tapat ng
bawat araw ng isang linggo, ipasulat kung
anong gawaing bahay ang madalas na
ginagawa ng bawat isa.

Talaan ng mga Miyembro ng Pamilya at Kanilang

Gawain Araw-Araw
Miyembro
Linggo Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Sabado
ng Pamilya

3. Paglalahat
Sabihin: May kanya-kanyang tungkulin ang
bawat bahagi ng pamilya.
Halimbawa:
Tatay – Naghahanapbuhay
Nanay – Nagpapanatili ng kaayusan ng
tahanan

14
C. Kongklusyon
1. Paglalapat
Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga
tanong na ito upang makuha ang sariling ideya,
damdamin, o reaksiyon.
a. Ano ang iyong nararamdaman kapag
inuutusan ka sa mga gawaing-bahay?
b. Bakit kailangan magtulungan ng bawat
kasapi ng tahanan?

2. Takdang Aralin
Ipagawa: Ikuwento ang mga ginagawa mo sa
loob ng iyong tahanan.

15
Aralin 4: Ang Apat na Baka at ang Leon Pamantayang
nilalaman:
A. Panimula
Naipapamalas
1. Balik-aral
ang kakayahan
Magdikta ng mga pangungusap na may sa mapanuring
kaugnayan sa babasahing akda. pakikinig at
a. Pagkakaisa ang daan sa kapayapaan. pag-unawa sa
napakinggan
b. Naku, darating na ang Leon!
c. Ano kaya ang kailangang gawin upang
hindi maapi? Pamantayang
Pagganap:
2. Pagganyak
Nakabubuo ng
Ipakita ang larawan ng isang leon at ng
pagkakasunod-
mga baka. Pagkatapos, itanong kung ano kaya
sunod ng isang
ang maaaring mangyari sa kuwento batay sa
kuwento
mga tauhan.
Bakit mahalaga ang pagkakaisa?
Mga Kasanayang
Pampagkatuto:
B. Katawan
1. Naisusulat nang
1. Paglalahad
may wastong
Iparinig ang kuwento. Maaari ding ipabasa baybay at bantas
sa ilang piling mag-aaral ang ilang bahagi at ang salita o
ang iba naman ay makikinig. pangungusap na
ididikta ng guro
Ang Apat na Baka at ang Leon
2. Naipapakita ang
Sa paaralan, may kuwentong inihanda si Bb. Rigor sa pagtanggap sa
kanyang klase. mga ideya ng
Bb. Rigor: Mayroon akong kuwento sa inyo ngayon. Isa napakinggang
itong pabula. teksto/akda
Bino: Ano po ba ang pabula? 3. Nahuhulaan
Bb. Rigor: Isang maikling kuwento ang pabula. ang susunod na
Kuwento ito ng mga hayop. Nagbibigay mangyayari sa
ito ng aral. Nagsasalita ang mga hayop sa napakinggang
kuwentong ito. Hindi ito totoo. teksto

Didi: Ano po ang pamagat ng pabula? 4. Nakasasali sa

isang usapang
Bb. Rigor: “Ang Apat na Baka at ang Leon” tungkol sa
O, handa na ba kayong makinig? napakinggang
Mga Bata: Opo, Bb. Rigor. kuwento

16
Bb. Rigor: Isang araw, habang naglalakad ang leon,
nakadama ito ng matinding gutom.
Mayamaya, may nakita itong apat na baka.
Leon: Mukhang mapalad ako ngayong araw na ito.
My apat na baka. Malalaki at matataba pa ito.

Dahan-dahan lumapit ang leon sa apat na baka.

Ngunit napansin siya ng mga ito. Kaagad-agad na
nagsama sila. Nagtalikuran sila nang pabilog. Pinagsama-
sama pa nila ang kanilang buntot.
Tuwing lalapit ang leon ay lalong pinagdirikit ng
mga baka ang kanilang likuran. Kahit saan humanap
ng magandang lugar ang leon, hindi niya makuhang
makalapit sa mga baka. Kaya umalis na lamang ito.

Mga baka: Akala siguro ng leon madali niya tayong

makakain. Hindi niya alam na kapag
nagsama-sama at pinagdikit natin ang ating
mga buntot, mas malakas tayo.
Isang araw, nagtalo-talo ang mga baka. At
nagkahiwalay silang lahat. Nakita sila ng leon at isa-isa
silang sinugod nito at kinain.
Bino: Ganyan ang nangyayari kapag walang
pagkakaisa.
Didi: Kaya dapat nagtutulungan at nagkakaisa
ang lahat.
Bb. Rigor: Tama, mga bata. Iyan ang dapat nating
tandaan.
Komunikasyon 1, pahina 225–228, nina
Emilia L. Banlaygas at Eleanor D. Antonio,

2. Talakayan
Pag-uusapan ng mga mag-aaral ang
kuwentong binasa. Gabayan ang mga mag-
aaral gamit ang mga tanong sa ibaba.
a. Sino ang mga tauhan sa pabula?
b. Ano ang naramdaman ni Leon?
c. Ano ang ginawa ni Leon sa mga baka?
d. Ano ang masasabi niyo sa ginawang
taktika ng mga baka?

17
 e. Ano kaya ang mangyayari sa mga baka
kung hindi sila nagkaisa?

C. Kongklusyon
1. Paglalapat
Ipasagot sa mga mag-aaral ang pagsasanay.
Tapusin ang bawat pangyayari sa
kuwento. Pagkatapos, ayusin ito nang sunod-
sunod, isulat ang bilang 1–5 sa tamang kahon.
Pinagsama-sama ng mga _______ ang
kanilang _______.
Kaya nang makita sila _______ inisa-isa
silang sinugod at _______ nito.
Napansin ng mga _______ na papalapit si
_______.
Minsan, nagtalo-talo ang mga _______ at
sila’y _______.
Dahil walang nagawa si Leon siya’y
_______.

Tapusin ang pangungusap na

nagkukuwento. Tiyaking tama ang bantas.
a. Ako ay ___________.
b. Si Leon ay ___________.
c. ___________ ay nagbibigay ng gatas at
karne.
d. Tayo na sa ___________.
e. Maamo ang hayop na ___________.

2. Paglalahat
Pabigyan ng pansin sa mga mag-aaral ang
katagang ito:
Dapat magtulungan at magkaisa ang lahat.

3. Takdang Aralin
Gumawa ng slogan tungkol sa pagkakaisa.

18