ORDO MISSAE

Ritus initiales
1. Populo congregato, sacerdos cum ministris ad altare accedit,
dum cantus ad introitum peragitur.
Cum ad altare pervenerit, facta cum ministris profunda
inclinatione, osculo altare veneratur et, pro opportunitate, crucem
et altare incensat. Postea cum ministris sedem petit.

Cantu ad introitum absoluto, sacerdos et fideles, stantes, signant

se signo crucis, dum sacerdos, ad populum conversus, dicit:
In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti.
Populus respondet:
Amen.
2. Deinde sacerdos, manus extendens, populum salutat, dicens:
Gratia Domini nostri Iesu Christi, et caritas Dei, et
communicatio
Sancti Spiritus sit cum omnibus vobis.

Vel:
Gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu
Christo.
Vel:
Dominus vobiscum.
Populus respondet:
Et cum spiritu tuo.
Episcopus, loco Dominus vobiscum, in hac prima salutatione
dicit:
Pax vobis.
3. Sacerdos, vel diaconus vel alius minister, potest brevissimis
verbis introducere fideles in Missam diei.

Actus panitentialis
4. Deinde sequitur actus panitentialis ad quem sacerdos fideles
invitat, dicens:
Fratres, agnoscamus peccata nostra,
ut apti simus ad sacra mysteria celebranda.

2
Fit brevis pausa silentii. Postea omnes simul formulam
confessionis generalis perficiunt:
Confiteor Deo omnipotenti et vobis, fratres,
quia peccavi nimis
cogitatione, verbo, opere et omissione:
et, percutientes sibi pectus, dicunt:
mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa.
Deinde prosequuntur:
Ideo precor beatam Mariam semper Virginem,
omnes Angelos et Sanctos,
et vos, fratres, orare pro me
ad Dominum Deum nostrum.
Sequitur absolutio sacerdotis:
Misereatur nostri omnipotens Deus
et, dimissis peccatis nostris,
perducat nos ad vitam aternam.
Populus respondet:
Amen.

Vel:
5. Sacerdos fideles invitat ad actum panitentialem:
Fratres, agnoscamus peccata nostra,
ut apti simus ad sacra mysteria celebranda.
Fit brevis pausa silentii.

Postea sacerdos dicit:

Miserere nostri, Domine.
Populus respondet:
Quia peccavimus tibi.
Sacerdos:
Ostende nobis, Domine, misericordiam tuam.
Populus:
Et salutare tuum da nobis.
Sequitur absolutio sacerdotis:
Misereatur nostri omnipotens Deus
et, dimissis peccatis nostris,
perducat nos ad vitam aternam.
Populus respondet:
Amen.
3
Vel:
6. Sacerdos fideles invitat ad actum panitentialem:
Fratres, agnoscamus peccata nostra,
ut apti simus ad sacra mysteria celebranda.
Fit brevis pausa silentii.

Postea sacerdos, vel diaconus vel alius minister, sequentes, vel

alias, invocationes cum Kyrie, eleison profert:
Qui missus es sanare contritos corde: Kyrie, eleison.
Populus respondet:
Kyrie, eleison.
Sacerdos:
Qui peccatores vocare venisti: Christe, eleison.
Populus:
Christe, eleison.
Sacerdos:
Qui ad dexteram Patris sedes, ad interpellandum pro
nobis: Kyrie, eleison.
Populus:
Kyrie, eleison.

Sequitur absolutio sacerdotis:

Misereatur nostri omnipotens Deus
et, dimissis peccatis nostris,
perducat nos ad vitam aternam.
Populus respondet:
Amen.

7. Sequuntur invocationes Kyrie, eleison, nisi iam pracesserint in

aliqua formula actus panitentialis.
V. Kyrie, eleison. R. Kyrie, eleison.
V. Christe, eleison. R. Christe, eleison.
V. Kyrie, eleison. R. Kyrie, eleison.
8. Deinde, quando prascribitur, cantatur vel dicitur hymnus:
Gloria in excelsis Deo
et in terra pax hominibus bona voluntatis.
Laudamus te,
benedicimus te,
4
adoramus te,
glorificamus te,
gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam,
Domine Deus, Rex calestis,
Deus Pater omnipotens.
Domine Fili Unigenite, Iesu Christe,
Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris,
qui tollis peccata mundi, miserere nobis;
qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem
nostram.
Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis.
Quoniam tu solus Sanctus, tu solus Dominus,
tu solus Altissimus,
Iesu Christe, cum Sancto Spiritu: in gloria Dei Patris.
Amen.

9. Quo hymno expleto, sacerdos, manibus iunctis, dicit:

Oremus.
Et omnes una cum sacerdote per aliquod temporis spatium in
silentio orant.
Tunc sacerdos, manibus extensis, dicit orationem collectam, qua
expleta, populus acclamat:
Amen.

Liturgia verbi
10. Deinde lector ad ambonem pergit, et legit primam lectionem,
quam omnes sedentes auscultant.
Ad finem lectionis significandam, lector acclamat:
Verbum Domini.
Omnes respondent:
Deo gratias.
11. Psalmista, seu cantor, psalmum cantat vel dicit, populo
responsum proferente.

12. Postea, si habenda sit secunda lectio, lector eam ex ambone

legit, ut supra.
Ad finem lectionis significandam, lector acclamat:
Verbum Domini.
5
Omnes respondent:
Deo gratias.

13. Sequitur Alleluia, vel alter cantus a rubricis statutus, prouti

tempus liturgicum postulat.

14. Interim sacerdos incensum, si adhibetur, imponit. Postea

diaconus, Evangelium prolaturus, ante sacerdotem profunde
inclinatus, benedictionem petit, submissa voce dicens:
Iube, domne, benedicere.
Sacerdos submissa voce dicit:
Dominus sit in corde tuo et in labiis tuis:
ut digne et competenter annunties Evangelium suum:
in nomine Patris, et Filii, + et Spiritus Sancti.
Diaconus signat se signo crucis et respondet:
Amen.

Si vero non adest diaconus, sacerdos ante altare inclinatus

secreto dicit:
Munda cor meum ac labia mea, omnipotens Deus,
ut sanctum Evangelium tuum digne valeam nuntiare.
15. Postea diaconus, vel sacerdos, ad ambonem pergit, ministris
pro opportunitate cum incenso et cereis eum comitantibus, et
dicit:
Dominus vobiscum.
Populus respondet:
Et cum spiritu tuo.
Diaconus, vel sacerdos:
Lectio sancti Evangelii secundum N.,
et interim signat librum et seipsum in fronte, ore et pectore.
Populus acclamat:
Gloria tibi, Domine.
Deinde diaconus, vel sacerdos, librum, si incensum adhibetur,
thurificat, et Evangelium proclamat.

16. Expleto Evangelio, diaconus, vel sacerdos acclamat:

Verbum Domini.
Omnes respondent:
Laus tibi, Christe.
Deinde librum osculatur dicens secreto:

6
Per evangelica dicta deleantur nostra delicta.
17. Deinde fit homilia, qua a sacerdote vel diacono habenda est
omnibus diebus dominicis et festis de pracepto; aliis diebus
commendatur.

18. Homilia expleta, cantatur vel dicitur, quando prascribitur,

symbolum seu professio fidei:
Toni integri in Graduali romano inveniuntur.
Credo in unum Deum,
Patrem omnipotentem,
factorem cali et terra,
visibilium omnium et invisibilium.
Et in unum Dominum Iesum Christum,
Filium Dei Unigenitum,
et ex Patre natum ante omnia sǽcula.
Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo
vero,
genitum, non factum, consubstantialem Patri:
per quem omnia facta sunt.
Qui propter nos homines et propter nostram salutem
descendit de calis.
Ad verba qua sequuntur, usque ad factus est, omnes se inclinant.
Et incarnatus est de Spiritu Sancto
ex Maria Virgine, et homo factus est.
Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato;
passus et sepultus est,
et resurrexit tertia die, secundum Scripturas,
et ascendit in calum, sedet ad dexteram Patris.
Et iterum venturus est cum gloria,
iudicare vivos et mortuos,
cuius regni non erit finis.
Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem:
qui ex Patre Filioque procedit.
Qui cum Patre et Filio simul adoratur et
conglorificatur:
qui locutus est per prophetas.

7
Et unam, sanctam, catholicam et apostolicam
Ecclesiam.
Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum.
Et exspecto resurrectionem mortuorum,
et vitam venturi sǽculi. Amen.

19. Loco symboli nicano-constantinopolitani, prasertim tempore

Quadragesima et tempore paschali, adhiberi potest symbolum
baptismale Ecclesia Romana sic dictum Apostolorum.
Credo in unum Deum
Patrem omnipotentem, Creatorem cali et terra,
et in Iesum Christum, Filium eius unicum,
Dominum nostrum,
Ad verba qua sequuntur, usque ad Maria Virgine, omnes se
inclinant.
qui conceptus est de Spiritu Sancto,
natus ex Maria Virgine,
passus sub Pontio Pilato,
crucifixus, mortuus, et sepultus,
descendit ad inferos,
tertia die resurrexit a mortuis,
ascendit ad calos,
sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis,
inde venturus est iudicare vivos et mortuos.
Credo in Spiritum Sanctum,
sanctam Ecclesiam catholicam,
sanctorum communionem,
remissionem peccatorum,
carnis resurrectionem,
vitam aternam. Amen.

20. Deinde fit oratio universalis, seu oratio fidelium.

8
 Liturgia Eucharistica
21. His absolutis, incipit cantus ad offertorium. Interim ministri
corporale, purificatorium, calicem, pallam et missale super altare
collocant.
22. Expedit ut fideles participationem suam oblatione manifestent,
afferendo sive panem et vinum ad Eucharistia celebrationem, sive
alia dona, quibus necessitatibus Ecclesia et pauperum
subveniatur.
23. Sacerdos, stans ad altare, accipit patenam cum pane, eamque
ambabus manibus aliquantulum elevatam super altare tenet,
submissa voce dicens:
Benedictus es, Domine, Deus universi,
quia de tua largitate accepimus panem,
quem tibi offerimus,
fructum terra et operis manuum hominum:
ex quo nobis fiet panis vita.
Deinde deponit patenam cum pane super corporale.
Si vero cantus ad offertorium non peragitur, sacerdoti licet hac
verba elata voce proferre; in fine populus acclamare potest:
Benedictus Deus in sǽcula.

24. Diaconus, vel sacerdos, infundit vinum et parum aqua in

calicem, dicens secreto:
Per huius aqua et vini mysterium
eius efficiamur divinitatis consortes,
qui humanitatis nostra fieri dignatus est particeps.

25. Postea sacerdos accipit calicem, eumque ambabus manibus

aliquantulum elevatum super altare tenet, submissa voce dicens:
Benedictus es, Domine, Deus universi,
quia de tua largitate accepimus vinum,
quod tibi offerimus,
fructum vitis et operis manuum hominum,
ex quo nobis fiet potus spiritalis.
Deinde calicem super corporale deponit.
Si vero cantus ad offertorium non peragitur, sacerdoti licet hac
verba elata voce proferre; in fine populus acclamare potest:
Benedictus Deus in sǽcula.

26. Postea sacerdos, profunde inclinatus, dicit secreto:

9
In spiritu humilitatis et in animo contrito
suscipiamur a te, Domine;
et sic fiat sacrificium nostrum in conspectu tuo hodie,
ut placeat tibi, Domine Deus.
27. Et, pro opportunitate, incensat oblata, crucem et altare.
Postea vero diaconus vel alius minister incensat sacerdotem et
populum.
28. Deinde sacerdos, stans ad latus altaris, lavat manus, dicens
secreto:
Lava me, Domine, ab iniquitate mea,
et a peccato meo munda me.

29. Stans postea in medio altaris, versus ad populum, extendens

et iungens manus, dicit:
Orate, fratres:
ut meum ac vestrum sacrificium
acceptabile fiat apud Deum Patrem omnipotentem.
Populus surgit et respondet:
Suscipiat Dominus sacrificium de manibus tuis
ad laudem et gloriam nominis sui,
ad utilitatem quoque nostram
totiusque Ecclesia sua sancta.

30. Deinde sacerdos, manibus extensis, dicit orationem super

oblata;
qua conclusa, populus acclamat:
Amen.

PREX EUCHARISTICA
31. Tunc sacerdos incipit Precem eucharisticam.
Manus extendens, dicit:
Dominus vobiscum.
Populus respondet:
Et cum spiritu tuo.
Sacerdos, manus elevans, prosequitur:
Sursum corda.
Populus:
Habemus ad Dominum.
Sacerdos, manibus extensis, subdit:
10
Gratias agamus Domino Deo nostro.
Populus:
Dignum et iustum est.
Sacerdos prosequitur prafationem, manibus extensis.
In fine autem prafationis iungit manus et, una cum populo,
ipsam prafationem concludit, cantans vel clara voce dicens:
Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth.
Pleni sunt cali et terra gloria tua.
Hosanna in excelsis.
Benedictus qui venit in nomine Domini.
Hosanna in excelsis.

PRAFATIO COMMUNIS I
De universali restauratione in Christo
72. Sequens prafatio dicitur in Missis, qua prafatione propia
carent, nec sumere debent prafationem de tempore.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
V. Sursum corda.
R. Habemus ad Dominum.
V. Gratias agamus Domino Deo nostro.
R. Dignum et iustum est.
Vere dignum et iustum est, aquum et salutare,
nos tibi semper et ubique gratias agere:
Domine, sancte Pater, omnipotens aterne Deus:
per Christum Dominum nostrum.
In quo omnia instaurare tibi complacuit,
et de plenitudine eius nos omnes accipere tribuisti.
Cum enim in forma Dei esset, exinanivit semetipsum,
ac per sanguinem crucis sua pacificavit universa;
unde exaltatus est super omnia
et omnibus obtemperantibus sibi
factus est causa salutis aterna.
Et ideo cum Angelis et Archangelis,
cum Thronis et Dominationibus,
cumque omni militia calestis exercitus,
hymnum gloria tua canimus,
11
sine fine dicentes:
Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth.
Pleni sunt cali et terra gloria tua.
Hosanna in excelsis.
Benedictus qui venit in nomine Domini.
Hosanna in excelsis.

PRAFATIO COMMUNIS II
De salute per Christum
73. Sequens prafatio dicitur in Missis, qua prafatione propia
carent, nec sumere debent prafationem de tempore.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
V. Sursum corda.
R. Habemus ad Dominum.
V. Gratias agamus Domino Deo nostro.
R. Dignum et iustum est.
Vere dignum et iustum est, aquum et salutare,
nos tibi semper et ubique gratias agere:
Domine, sancte Pater, omnipotens aterne Deus:
Qui bonitate hominem condidisti,
ac iustitia damnatum misericordia redemisti:
per Christum Dominum nostrum.
Per quem maiestatem tuam laudant Angeli,
adorant Dominationes, tremunt Potestates.
Cali calorumque Virtutes, ac beata Seraphim,
socia exsultatione concelebrant.
Cum quibus et nostras voces ut admitti iubeas,
deprecamur,
supplici confessione dicentes:
Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth.
Pleni sunt cali et terra gloria tua.
Hosanna in excelsis.
Benedictus qui venit in nomine Domini.
Hosanna in excelsis.

12
 PREX EUCHARISTICA II
99. Quamvis prafatione propria instructa sit, Prex eucharistica
hac adhiberi potest etiam cum aliis prafationibus, cum iis
prasertim qua mysterium salutis compendiose reprasentant, v.
gr. cum prafationibus communibus.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
V. Sursum corda.
R. Habemus ad Dominum.
V. Gratias agamus Domino Deo nostro.
R. Dignum et iustum est.

V
ere dignum et iustum est, aquum et salutare,
nos tibi, sancte Pater,
semper et ubique gratias agere
per Filium dilectionis tua Iesum Christum,
Verbum tuum per quod cuncta fecisti:
quem misisti nobis Salvatorem et Redemptorem,
incarnatum de Spiritu Sancto et ex Virgine natum.
Qui voluntatem tuam adimplens
et populum tibi sanctum acquirens
extendit manus cum pateretur,
ut mortem solveret et resurrectionem manifestaret.
Et ideo cum Angelis et omnibus Sanctis
gloriam tuam pradicamus, una voce dicentes:
Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth.
Pleni sunt cali et terra gloria tua.
Hosanna in excelsis.
Benedictus qui venit in nomine Domini.
Hosanna in excelsis.

100. Sacerdos, manibus extensis, dicit:

Vere Sanctus es, Domine, fons omnis sanctitatis.
101. Iungit manus, easque expansas super oblata tenens, dicit:
Hac ergo dona, quǽsumus,
Spiritus tui rore sanctifica,
iungit manus et signat semel super panem et calicem simul,
dicens:

13
ut nobis Corpus et + Sanguis fiant
Domini nostri Iesu Christi.
Iungit manus.

102. In formulis qua sequuntur, verba Domini proferantur

distincte et aperte, prouti natura eorundem verborum requirit.
Qui cum Passioni voluntarie traderetur,
accipit panem, eumque parum elevatum super altare tenens,
prosequitur:
accepit panem et gratias agens fregit,
deditque discipulis suis, dicens:
parum se inclinat
Accipite et manducate ex hoc omnes:
hoc est enim Corpus meum,
quod pro vobis tradetur.
Hostiam consecratam ostendit populo, reponit super patenam,
et genuflexus adorat.

103. Postea prosequitur:

Simili modo, postquam cenatum est,
accipit calicem,
eumque parum elevatum super altare tenens, prosequitur:
accipiens et calicem
iterum tibi gratias agens dedit discipulis suis, dicens:
parum se inclinat
Accipite et bibite ex eo omnes:
hic est enim calix Sanguinis mei
novi et aterni testamenti,
qui pro vobis et pro multis effundetur
in remission e m peccatorum.
Hoc facite in meam commemorationem.
Calice mostendit populo, deponit super corporale, et genuflexus
adorat.

104. Deinde dicit:

Mysterium fidei.
Et populus prosequitur, acclamans:
Mortem tuam annuntiamus, Domine,
et tuam resurrectionem confitemur, donec venias.
14
Vel:
Quotiescumque manducamus panem hunc
et calicem bibimus,
mortem tuam annuntiamus, Domine, donec venias.

Vel:
Salvator mundi, salva nos,
qui per crucem et resurrectionem tuam liberasti nos.
105. Deinde sacerdos, extensis manibus, dicit:
Memores igitur mortis et resurrectionis eius,
tibi, Domine, panem vita
et calicem salutis offerimus,
gratias agentes quia nos dignos habuisti
astare coram te et tibi ministrare.
Et supplices deprecamur
ut Corporis et Sanguinis Christi participes
a Spiritu Sancto congregemur in unum.
Recordare, Domine, Ecclesia tua toto orbe diffusa,
ut eam in caritate perficias
una cum Papa nostro N. et Episcopo nostro N. *
et universo clero.
In Missis pro defunctis addi potest:
Memento famuli tui (famula tua) N.,
quem (quam) (hodie) ad te ex hoc mundo vocasti.
Concede, ut, qui (qua) complantatus (complantata) fuit
similitudini mortis Filii tui,
simul fiat et resurrectionis ipsius.

Memento etiam fratrum nostrorum,

qui in spe resurrectionis dormierunt,
omniumque in tua miseratione defunctorum,
et eos in lumen vultus tui admitte.

Omnium nostrum, quǽsumus, miserere,

ut cum beata Dei Genetrice Virgine Maria,

15
beatis Apostolis et omnibus Sanctis,
qui tibi a sǽculo placuerunt,
aterna vita mereamur esse consortes,
et te laudemus et glorificemus
iungit manus
per Filium tuum Iesum Christum.

106. Accipit patenam cum hostia et calicem, et utrumque

elevans, dicit:
Per ipsum, et cum ipso, et in ipso,
est tibi Deo Patri omnipotenti,
in unitate Spiritus Sancti,
omnis honor et gloria
per omnia sǽcula saculorum.
Populus acclamat:
Amen.
Deinde sequitur ritus communionis, p. 597.

Ritus communionis
124. Calice et patena depositis, sacerdos, iunctis manibus, dicit:
Praceptis salutaribus moniti,
et divina institutione formati,
audemus dicere:

Extendit manus et, una cum populo, pergit:

Pater noster, qui es in calis:
sanctificetur nomen tuum;
adveniat regnum tuum;
fiat voluntas tua, sicut in calo, et in terra.
Panem nostrum cotidianum da nobis hodie;
et dimitte nobis debita nostra,
sicut et nos dimittimus debitoribus nostris;
et ne nos inducas in tentationem;
sed libera nos a malo.

125. Manibus extensis, sacerdos solus prosequitur, dicens:

Libera nos, quǽsumus, Domine, ab omnibus malis,
da propitius pacem in diebus nostris,
ut, ope misericordia tua adiuti,
16
et a peccato simus semper liberi
et ab omni perturbatione securi:
exspectantes beatam spem
et adventum Salvatoris nostri Iesu Christi.
Iungit manus.
Populus orationem concludit, acclamans:
Quia tuum est regnum,
et potestas, et gloria in sǽcula.

126. Deinde sacerdos, manibus extensis, clara voce dicit:

Domine Iesu Christe, qui dixisti Apostolis tuis:
Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis:
ne respicias peccata nostra,
sed fidem Ecclesia tua;
eamque secundum voluntatem tuam
pacificare et coadunare digneris.
Iungit manus.
Qui vivis et regnas in sǽcula saculorum.
Populus respondet:
Amen.

127. Sacerdos, ad populum conversus, extendens et iungens

manus, subdit:
Pax Domini sit semper vobiscum.
Populus respondet:
Et cum spiritu tuo.
128. Deinde, pro opportunitate, diaconus, vel sacerdos,
subiungit:
Offerte vobis pacem.
Et omnes, iuxta locorum consuetudines, pacem, communionem
et caritatem sibi invicem significant; sacerdos pacem dat diacono
vel ministro.

129. Deinde accipit hostiam eamque super patenam frangit, et

particulam immittit in calicem, dicens secreto:
Hac commixtio Corporis et Sanguinis
Domini nostri Iesu Christi
fiat accipientibus nobis in vitam aeternam.

17
130. Interim cantatur vel dicitur:
Alia melodia in Graduali romano inveniuntur.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: dona nobis
pacem.
Quod etiam pluries repeti potest, si fractio panis protrahitur.
Ultima tamen vice dicitur: dona nobis pacem.

131. Sacerdos deinde, manibus iunctis, dicit secreto:

Domine Iesu Christe, Fili Dei vivi,
qui ex voluntate Patris,
cooperante Spiritu Sancto,
per mortem tuam mundum vivificasti:
libera me per hoc sacrosanctum Corpus et Sanguinem
tuum ab omnibus iniquitatibus meis et universis
malis: et fac me tuis semper inharere mandatis,
et a te numquam separari permittas.

Vel:
Perceptio Corporis et Sanguinis tui, Domine Iesu
Christe, non mihi proveniat in iudicium et
condemnationem: sed pro tua pietate prosit mihi
ad tutamentum mentis et corporis,
et ad medelam percipiendam.
132. Sacerdos genuflectit, accipit hostiam, eamque aliquantulum
elevatam super patenam vel super calicem tenens, versus ad
populum, clara voce dicit:
Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi.
Beati qui ad cenam Agni vocati sunt.

Et una cum populo semel subdit:

Domine, non sum dignus, ut intres sub tectum meum,
sed tantum dic verbo, et sanabitur anima mea.

133. Et sacerdos, versus ad altare, secreto dicit:

Corpus Christi custodiat me in vitam aternam.
Et reverenter sumit Corpus Christi.

18
Deinde accipit calicem et secreto dicit:
Sanguis Christi custodiat me in vitam aternam.
Et reverenter sumit Sanguinem Christi.

134. Postea accipit patenam vel pyxidem, accedit ad

ommunicandos, et hostiam parum elevatam unicuique eorum
ostendit, dicens:
Corpus Christi.
Communicandus respondet:
Amen.
Et communicatur.
Eo modo agit et diaconus, si sacram Communionem distribuit.

135. Si adsint sub utraque specie communicandi, servetur ritus

suo loco descriptus.
136. Dum sacerdos sumit Corpus Christi, inchoatur cantus ad
Communionem.
137. Distributione Communionis expleta, sacerdos vel diaconus vel
acolythus purificat patenam super calicem et ipsum calicem.
Dum purificationem peragit, sacerdos dicit secreto:
Quod ore sumpsimus, Domine, pura mente capiamus,
et de munere temporali fiat nobis remedium
sempiternum.
138. Tunc sacerdos ad sedem redire potest. Pro opportunitate
sacrum silentium, per aliquod temporis spatium, servari, vel
psalmus aut aliud canticum laudis aut hymnus proferri potest.

139. Deinde, stans ad altare vel ad sedem, sacerdos, versus ad

populum, iunctis manibus, dicit:
Oremus.
Et omnes una cum sacerdote per aliquod temporis spatium in
silentio orant, nisi silentium iam pracesserit. Deinde sacerdos,
manibus extensis, dicit orationem post Communionem. Populus in
fine acclamat:
Amen.

Ritus conclusionis
140. Sequuntur, si necessaria sint, breves annuntiationes ad
populum.
141. Deinde fit dimissio. Sacerdos, versus ad populum, extendens
manus, dicit:
19
Dominus vobiscum.
Populus respondet:
Et cum spiritu tuo.
Sacerdos benedicit populum, dicens:
Benedicat vos omnipotens Deus,
Pater, et Filius, et Spiritus Sanctus.
Populus respondet:
Amen.
144. Deinde diaconus, vel ipse sacerdos, manibus iunctis, versus
ad populum dicit:
Ite, missa est.
Populus respondet:
Deo gratias.

20