Bizans Resim Sanatı

Özet Geç Antik-Erken Bizans Dönemi'nde Anadolu'da birçok kült görülmektedir. Hıristiyanlık'ta kutsal sayılan azizler, rölikleri ve adlarına inşa edilen kiliseler büyük öneme sahiptir. Bölgeden bölgeye değişebildiği gibi kentsel olarak da farklılık gösteren aziz kültleri Anadolu'nun diğer bölgelerinde olduğu gibi Karadeniz ve yakın çevresinde de büyük öneme sahiptir. Karadeniz Bölgesi'nde görülen azizlerden bazılarının doğum ve ölüm tarihlerinin yanında gömüldükleri yerler net olarak bilinmemektedir.Antik Dönem inançlarından etkilenen azizler, Bizans Dönemi'nde atribü ve isim değişiklikleriyle yeni bir bedene bürünür ve kiliselerin duvar resimlerinde, ikonalarda ve litürjik eşyalarda yerini alır. Karadeniz Bölgesi'nin çok geniş bir alan olması ve birçok aziz kültüne ev sahipliği yapması sebebiyle Karadeniz Ereğlisi, Safranbolu, Amasra, Bartın ve Sinop gibi çeşitli yerlerde görülen Hagios Andreas, Hagios Georgios, Hagios Phokas, Hagios Stephanos ve Hagios Theodoros gibi kutsal azizler çalışma kapsamında sınırlı tutulmuştur. Abstract There are a lot of cults in the Late Antique and Early Byzantium periods in Anatolia. The saints and relics of these saints, and the churches build in their names have an important place in Christianity. Changeable from region to region and city to city the saint cults are important in the Blacksea region and surroundings as in the other regions of Anatolia. The birth and death dates and burial grounds of some of the saints in the Black sea region are not clearly known. Inspired by the Antiquity beliefs, the saints took their place in the wall paintings, icons and liturgical materials of the churches and shaped into a new body with attributions and name changes. Because the Black Sea Region is large and hosts a lot of saint cults, the study is limited to the saints such as Hagios Andreas, Hagios Georgios, Hagios Phokas, Hagios Stephanos and Hagias Theodoros in places such as Karadeniz Ereğlisi, Safranbolu, Amasra, Bartın and Sinop.

Öz Bizans Dönemi tasvirlerinde sıklıkla işlenen on iki yortudan biri olan "İsa'nın Mabede Takdimi" sahnesinin uygulandığı mozaikler ve farklı teknikte işlenen, on iki eserdeki betimlemeler incelendiğinde, Batı üretimi eserlerle Bizans üretimlerinde temel kompozisyonun paylaşıldığı ancak imgelemede belli farklılıkların bulunduğu görülmektedir. Aynı anda gerçekleşen iki önemli olay olan İsa'nın Simeon ile buluşması ve Meryem'in arınmasını içinde barındıran törenlerin, Doğuda ve Batıda, farklı içerik ve tarihlerde kutlandığı izlenmektedir. Doğuda Epifani'den kırk gün sonra "İsa'nın Mabede Takdimi" olarak kutlanan bayram, Batıda "Meryem'in Arınması" onuruna kutlanılmaktadır. Çalışmamız kapsamında, bu sahnenin betimlendiği eserlerden seçilen bazı örnekler incelenerek, ikonografik açıdan ortaklıklarının ve farklılıklarının saptanması amaçlanmıştır. Abstract In Byzantine mosaics, frescoes and handicrafts, the scene of the Presentation of Christ in the Temple, which is one of the twelve feasts of Orthodoxy, was often depicted. It is seen that the basic composition of this scene is shared with western works, but some differences are observed in the imagery.