çalışma Hayatı

Çalışma yaşamında kadınların cinsiyet ve sahip oldukları roller nedeniyle daha dezavantajlı bir konumda oldukları görülmektedir. Bir kadın çalışma yaşamında yer alırken aynı zamanda anne, eş, evlat, gelin, abla vs. rollerini de birlikte yürütmek durumunda kalmaktadır. Çalışan kadınlar iş yaşamında kendilerine biçilen görevleri yerine getirmekte fakat mesai bitiminde ev işleri, çocuk bakımı, yaşlı bakımı gibi üstlendikleri sorumluluklar sebebiyle ikinci mesaiye başlamaktadırlar. Bu şekilde gününü iş yaşamı, özel yaşam ve aile yaşam sorumluluklarına ayıran kadınlar iş yaşamı-özel yaşam ve aile yaşamı arasındaki dengeyi sağlamakta güçlük çekebilmektedirler. Çalışan kadınların iş yaşamında ve aile yaşamında karşılaştıkları sorunlar, alanlar arası denge kurma çabaları, zihnen veya bedenen eve işi, işi ise eve götürme sorunsalı zamanla tükenmelerine yol açmaktadır. Çocuk sahibi bir kadın akademisyen olarak ele aldığım bu eserimde iş ve aile alanları arasında sınır geçirgenlikleri fazla olan kadın akademisyenlerin iş-aile-özel yaşam arasındaki dengeyi kurma aşamalarında tükenmelerine yönelik analiz ve uyumlaştırma politikaları yer almaktadır.

Tarih boyunca teknolojide yaşanan büyük gelişmeler, hem toplumsal yapılarda hem de bireyin toplum içindeki rollerinde önemli değişimlere yol açmışlardır. Bu bağlamda teknolojik gelişmelerin, istihdam ve ücretler üzerindeki etkileri de tartışma konusu olmaktadır. Bazı uzmanlar ve yazarlar otomasyon süreci, endüstriyel robotlar ve yapay zekâyı çalışmanın sonu olarak görmektedirler. Başka bir grup ise daha önce yaşanan teknolojik değişimlerde olduğu gibi dijitalleşme ve otomasyonun, uzun vadede işgücü talebini ve dolayısıyla istihdamı ve ücretleri artıracağını ileri sürmektedirler.
Teknolojik ilerlemeler, mevcut durumda insan emeği gerektiren birçok faaliyeti otomatikleştirmeyi mümkün kılmaktadır. Bu durum, çalışma yaşamının dijitalleşmesi ve yapay zekâ teknolojileri ile beyaz yakalı işler için geçerli olurken, robotlar ve nesnelerin interneti aracılığı ile mavi yakalı işler için de geçerli olmaktadır. Diğer bir ifadeyle teknolojinin genişleyen uygulama alanları ile mevcut işlerin büyük bir bölümü yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Ancak bu gelişmeler işgücünün tamamen ortadan kalkacağı ve işgücünün teknolojiye devredileceği anlamına gelmemektedir. Çünkü teknoloji, bazı iş türlerine olan ihtiyacı ortadan kaldırırken, yenilerini yaratır ve işgücü girdilerinin verimliliğini artırmak için farklı yollardan yararlanılacak bir dizi araç sağlar. Hatırlanacak olursa Endüstri Devrimi sonrasında bazı işler ortadan kalkarken çok daha fazla yeni iş ortaya çıkmıştır. Endüstri devrimi ile verimlilikte ve buna bağlı olarak toplum refahında artış yaşanmış böylece daha önce yalnızca en zengin insanlara sunulan sağlık, eğitim ve diğer faydalardan yararlanabilen bir orta sınıf ortaya çıkmıştır (World Economic Forum , 2015, s. 32).
Bu bağlamda çalışmada teknolojik gelişmeler ile dijitalleşmenin çalışma hayatı ve işgücü üzerindeki etkileri literatür üzerinden ele alınmıştır. Öncelikle endüstrileşme ve dijitalleşme kavramları açıklanmış, teknolojik gelişmeler ele alınmıştır. Daha sonra esnek ve kendi hesabına çalışmayı ifade eden gig ekonomisinde yaşanan genişleme ve olası sonuçları üzerinde durulmuştur. Bunlara ilaveten teknoloji ve dijitalleşmenin işgücü üzerindeki etkilerine yönelik görüşler incelenerek çalışmanın geleceği ile ilgili olası senaryolar tartışılıp değerlendirilmek suretiyle çalışma sonlandırılmıştır.

Son 30-40 yılda yeni ekonomide meydana gelen dönüşümler arasında üretimdeki değişimlere paralel olarak çalışma biçimleri, meslekler, meslek algısı, organizasyon yapıları ve iş hayatı genel anlamda değişime uğramıştır. Özellikle esnekliğe ve bilgiye dayalı olarak yeni meslekler ortaya çıkmış ve hâlihazırdaki meslekler de bilginin merkezî role sahip olduğu yeni formlar bulmuşlardır. Üretim tarzında ve çalışma hayatında ortaya çıkan değişmeler yeni bir çalışan sınıfının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışma söz konusu yeni çalışanların ideal tipini anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda niteliksel bir çalışma yöntemi izlenmiştir. Amaçsal örneklem yöntemi ile ulaşılan 19 çalışanla açık uçlu sorularla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler, Nvivo adlı bilgisayar programı ile analiz edilmiştir. Görüşme yapılan profesyonel çalışanlar, esnek çalışma prensibini benimsemiş ve bilgiye dayalı sektörlerdeki çalışanlardır. Yeni çalışma biçimlerinde emek, günümüzde sanayi toplumlarında tanımlandığı şeklinden yavaş yavaş uzaklaşmış, maddiliğini yitirmiş ve soyutlaşmıştır. Yeni çalışma biçimlerinde, bütün hayatı bir kariyer çizgisine dayanan geleneksel rutin ve öngörülebilir iş anlayışı zayıflamış; meslek, kimlik kazandırma vasfını yitirmiş; mesleklerin yerini işler almış; iş, mesai ve ofis sınırları dışına çıkarak hayatın bütün alanlarına yayılmış ve gündelik hayat daha fazla iş ekseninde şekillenmeye başlamıştır.
ABSTRACT:
Among transformations that have been observed for the last three or four decades, parallel to changes in production, working styles, jobs, job perception, organization structures and business life have witnessed some changes. New jobs have emerged based on the flexibility and information, and current jobs have found new forms that information has a central role. This study aims to understand the “ideal type” of the new working group in question. For this aim, a qualitative method has been followed. Purposive sampling has been used for reaching the interviewees and 19 in-depth interviews have been conducted by using
open ended questions. The results have been analyzed by using software named Nvivo. The interviewed professionals are from the flexible working and knowledge-based sectors. In the working styles, labor has been moved away from its definition in industrial era, lost its material characteristics and has become abstract. The understanding ofwork that is routine, predictable and based on a linear career path has been weakened, jobs have lost its identity giving characteristics, and replaced with work, which has extended beyond the office and classical working hours and dispersed to all realms of existence, and daily life had began to be shaped more on the axis of work.

Tarih boyunca çeşitli devletler, birtakım kamu hizmetlerini, vatandaşları üzerine zorunlu çalışma yükümlülükleri yükleyerek yerine getirme yolunu tercih etmişlerdir. Bu uygulamanın örneklerini Osmanlı Devleti’nde de görmek mümkündür. Osmanlı Devleti’nde zorunlu çalışmaya genellikle tarımda, maden işletmeciliğinde, yapı işlerinde ve askerî endüstride rastlanılmaktadır. Bunlardan yapı işleri içerisinde ele alınabilecek olan karayolu yapımında çalışma yükümlülüğü uygulamasının ilk örneğine, 1861 tarihli düzenlemede rastlanılmaktadır. Buna göre; 18 yaşından 60 yaşına kadar olup, çalışmaya engel bir sakatlık ya da hastalığı bulunmayan tüm erkekler yılda 20 gün yol inşaatında çalışmaya mecbur tutulmuşlardı. Ancak devlet memurları, imamlar, mektep hocaları, papazlar, hahamlar gibi bazı gruplar bu çalışma yükümlülüğünden muaf sayılmışlardı. Ayrıca 1890 tarihinde yapılan bir değişiklikle karayolu yapımında çalışma yükümlülüğüne alternatif olarak, nakdi bedel karşılığında muafiyet uygulaması getirilmişti. Buna göre; çalışma yükümlülüğü olanlar ya bizzat yılda 4 gün çalışacaklar ya da bunun karşılığında 12 kuruş vergi vererek muaf olacaklardı. Son olarak 1908 tarihli Umûr-i Nâfia Nizamnamesinde, bedenen çalışma yerine nakdi bedel uygulamasının önemi üzerinde durulduğu görülmektedir.  Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti’nin son döneminde karayolu yapımında çalışma yükümlülüğü düzenlemelerini ele alarak zorunlu çalışma uygulamalarına dair bir örneği ortaya koymaktır.

Son dönemde sadece ülkemizde değil dünyada da sıkça gündeme gelen göç olgusu, birçok problemi beraberinde getirmektedir. Göçmenler, göç ettikleri ülkelerin çalışma hayatlarında dezavantajlı bir konumda yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı; göçmenlerin ayırımcılık nedeniyle çalışma hayatlarında karşılaştıkları sorunları belirlemek ve bazı çözüm önerilerinde bulunmaktır. Bu çalışmada; göçmenlerin, göç ettikleri ülkelerin çalışma hayatlarında ne-den dezavantajlı bir konumda yer aldıkları; grup üyeleri arasındaki demografik farklılıkların grubun işleyişi üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ileri süren İlişkisel Demografi Kuramı çerçevesinde açıklanacaktır. ABSTRACT The fact of immigration, which recently occupies not only the agenda of Turkey but also the world, brings along many problems. Immigrants take place in disadvantageous groups in working life of the country they have migrated to. The aim of this study is to determine the problems that immigrants face because of discrimination and offer some solutions. In this study, why immigrants are in a disadvantage position in the countries they have migrated to will be explained in the frame of Relational Demography Theory which states that demographic differences between group members affect negatively the function of the group.

Günümüz çalışma hayatı koşulları, çalışılan alan, meslek dalı, içinde bulunulan toplumun
kültürel yapısı ve kurumsal kültürün taşıdığı özellikler bakımından farklılıklar arz etmektedir.
Bu farklılıkların bir araya gelmesi ile birlikte bir değişim ve dönüşüm süreci içerisinde
olunduğu gerçeği yadsınılamamaktadır.
Bahsi geçen dönüşümün en önemli yansımalarından biri ise kariyer planlama olgusu üzerinde
işlemektedir. zellikle iş hayatı içerisinde yeni olan Y Kuşağı bireylerinin, kariyer planlama
süreci içerisindeki yaklaşım ve algıları, kendi nesil ve dönem özelliklerine göre değişiklik
göstererek, çalışma ortamında bir takım çatışmaları beraberinde getirebilmektedir.
Bu çalışmada akademisyen olarak çalışmakta olan Y Kuşağı bireylerinin, içerisinde
bulundukları mevcut içsel ve dışsal koşullar incelenerek, bireysel kariyer planları
konusundaki ilerleme süreçlerinin olasılığı ve olması gerekliliğinin tespiti sağlanmaya
çalışılmıştır.

Son yıllarda gündemden düşmeyen konuların başında büyüyen ve yayılan bir sorun olarak yoksulluk gelmektedir. Âdeta artan zenginliğe inat yoksulluk kitleselleşmektedir. Görünen odur ki zenginlik ile yoksulluk arasında kutuplaşma arttıkça “yöntem” ve “yönetim sorunu” olarak yoksulluk tartışılmaya devam edecektir. Yoksulluğun farklı dinamik ve süreçlerle gelişmesinin yanında yeni durum ve olaylarla yeni nitelik kazanması, yoksulluğu birçok farklı boyutu ile gündeme getirecektir. Bu çalışmada bilinenin aksine, yoksulluğa emek ve ücret bağlamında yaklaşılarak çalışan yoksullara değinilecektir. Bir taraftan sosyal devletin ve uygulamalarının –özellikle Batı dünyasında– yaygınlaşmasına denk olarak tam istihdam hedefi ne neredeyse yaklaşılmış, diğer taraftan işçiye ödenen ücret çalışan kesimi tatmin edecek bir boyuta ulaşmıştır. Oysa günümüzde hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde daha fazla işsizliğin ortaya çıkmasına paralel olarak, birçok sektörde-özellikle mavi yakalılarda- çalışanların ücretleri düşme eğilimi göstererek, çalışma hayatında yoksulluk gündeme gelmiştir. Küreselleşme ile istihdamın esnekleşmesi, çalışma şartlarının değişmesi, ücretlerin düşmesi, akrabalık bağlarının ve yardımlaşmanın bireyselleşme sonucunda zayıflaması, devletlerin sosyal harcamalardan kaçınma çabası vb. sonucunda yeni yoksulluklar ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla yeni yoksullara dönük politikalarda paradigma değişimi olmuştur. Çalışmada, değişen yoksulluk tanımlarından hareketle yoksulluğun dönüşümü ifade edilecektir. Yeni yoksulluğun en önemli göstergesi olarak çalışma yaşamında da karşılaşılan yoksulluğun boyutları kısaca tanımlanacaktır. Yeni yoksulluk ile yoksulluk literatürüne katkı sağlanması amaçlanırken, diğer taraftan çalışma yaşamında karşılaşılan yoksulluğa yönelik farkındalığın arttırılması hedeflenmektedir.
ABSTRACT:
In the recent years, at the beginning of the important issues on the agenda, growing
and spreading poverty comes as a problem. Despite the persistence of increasing wealth, poverty is becoming a mass issue. As the polarization of wealth and poverty increase, poverty will continue to be discussed as “method” and “management problem”. The fact that poverty is having a new character with new conditions and developments in addition to changes in different dynamics and processes, it will bring poverty to our attention. In this study, contrary to many researches, poverty has been approached through labor and wages, and working poor has been discussed.
As part of spreading welfare state and its implementations in the West, when the target of full-employment is reached; the wages were satisfactory for labor. But today due to existence of more unemployment, the wages is inclined to decrease and there exists poverty in working life. Flexibility of employment with globalization, changing working conditions, falling wages, weakening of the family-kinship and solidarity as a result of individualism and as a result of an effort of state to avoid social spending, new poverty has emerged. Therefore, paradigm has been shifted in policies oriented to the new poor. In this study, departing from the definitions of old and new poverty, the transformation of poverty will be discussed. The nature of poverty in working life as the biggest indication of new poverty will be defined briefly. It aims both to contribute to new poverty literature and to create awareness about poverty in working life.

İşçi sınıfının içinde farklı pozisyonlarda ve şartlarda birçok grup var. Bunlardan biri de beyaz yakalı grubu. Beyaz yakalılar işçi olduklarını bilmemekle, statü ve kariyer düşkünü olmakla, işi ile özdeşleşmekle eleştirilir, örgütlenmeye, direnmeye davet edilir[1]. Bu yaklaşım çeşitli varsayımlar içerir; beyaz yakalının direnmediğini, beyaz yakalı işlerin kariyer getireceğini, beyaz yakalı dışındakilerin işi ile özdeşleşmediğini, özdeşleşmenin bireysel bir tercih olduğunu varsayan bu yaklaşım sorunlu ve temelsizdir. Bu varsayımların sanki işçi olduğunu bilen herkes örgütlüymüş gibi aynı zamanda işçi olduğunu öğrenince örgütlenecek bir özne düşüncesi vardır.

Hiç kuşkusuz işsizlik günümüzde hem az gelişmiş hem de gelişmiş ülkelerin en önemli ortak sorunlarından birisidir. İşsizliği azaltmak ve istihdamı artırmak amacıyla çok sayıda çalışma yapılmakta ve birçok önlem alınmaktadır. İşsizlik oranını azaltmanın oldukça güçleştiği kriz dönemlerinde ise işsizliğin yol açacağı yaraların tedavisi büyük önem taşımaktadır. Zira işsizlik hem psikolojik hem de fiziksel sağlığı olumsuz etkilediği gibi sosyal yapıda da bazı sorunlara yol açmaktadır. Bu yüzden toplum, işsizliği çözülmesi gereken en öncelikli sorun olarak görmektedir