Âlim

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları No: 70 Bu kitap KAYSERİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’nin bir kültür hizmetidir. This book is a public service of KAYSERİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Eserin tüm hakları saklıdır. Yazılar ve görsel malzemeler izin alınmadan kullanılamaz. No photographs, drawings or documents may be reproduced Without the written permission of the author. ISBN: 978-975-8046-70-6 Baskı ve Cilt: Acar Basım ve Cilt San. Tic. A.Ş. / İstanbul Tel: (212) 422 18 34 Ön Kapak: Filiz Bengi’nin, Kayseri Döner Kümbet bezemelerinden iki yanı aslanlı hayat ağacıyla, çift başlı kartal motifini kümbet ile birlikte ele aldığı yorumu. Arka Kapak: Gevher Nesibe Medresesi taç kapısının yanında yer alan geometrik bezemeli gül bezeğinin Jale Yavuz tarafından değerlendirilmiş şekli. Bu kitap Mart 2009 tarihinde 1500 adet basılmıştır. This book was printed in March 2009 in a run of 1500. Kayseri Büyükşehir Belediyesi KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ Cilt 1 Yayına Hazırlayan ÜLKE YAYIN HABER TİC. LTD. ŞTİ. Merkez: Klodfarer Cad. Altan İş Merkezi No:3/19 Sultanahmet - İstanbul Tel: (212) 518 95 78 - 79 Ankara Bürosu: Necatibey Cad. Ankara Kapalı Çarşısı 8/88 Sıhhiye - Ankara Tel: (312) 232 14 07 Bilim ve Dan›şma Kurulu: Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak, Prof. Dr. Mehmet Şahin, Prof. Dr. Mustafa Kara Yay›n Haz›rlama ve Genel Koordinatör: Fatih Gökdağ Yay›n Kurulu: Prof. Dr. Atabey K›l›ç, Doç. Dr. Y›ld›ray Özbek, Yrd. Doç. Dr. Gülbadi Alan, Fatih Gökdağ, Yusuf Turan Günayd›n Denetleme Kurulu: Mustafa Yalçın, Oktay Durukan, Mehmet Çayırdağ Yay›n Kurulu Yard›mc›lar›: Ayşe Esra Baykan, Cenk Demir, Mehmet Vural Yay›n Sekreteri: ‹smail Çakmak Düzelti: Kas›m Gezen, Suna Demirer Teknik Yönetim ve Tasar›m: Sermin Alipaşa, Asl›han Erverdi, Mahmut Karatoprak Arşiv: Cengiz Arslan Fotoğraf: Mustafa Kilaborucu, Hazal Akbaş Dizgi, Uygulama, Teknik Hizmetler: A Ajans Reklamc›l›k Filmcilik Matbaac›l›k San. ve Tic. Ltd. Şti. Yay›na Katk›da Bulunanlar: Mehmet Çayırdağ, Ahmet Emin Güven, Prof. Dr. Mustafa Keskin, Mahmut Sabah, S. Burhanettin Akbaş, Hüseyin Cömert, Prof. Dr. ‹smail Görkem, Emir Kalkan, Alim Gerçel, Kadir Day›oğlu, Doç. Dr. Şükrü Karatepe, Mustafa Ç›nar, Yusuf Özmerdivenli, Bekir Oğuzbaşaran, Kadir Özdamarlar Görsel Malzeme Katk›s›nda Bulunanlar: Kaz›m Yedekçioğlu, Nihat Karakaya, Osman Akşehirlioğlu, Halil Tekiner, Faruk Yaman Faydalan›lan Arşivler: Kayseri Valiliği Fotoğraf Arşivi, ‹çişleri Bakanl›ğ› Arşivi, TBMM Kütüphanesi, TTK Arşivi, Millî Kütüphane, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Arşivi, Genelkurmay ATASE Başkanlığı Kütüphane ve Arşivi Y A Z A R L A R Abdulvahap TAŞTAN (Prof. Dr.), Ahmet GÜNDÜZ (Yrd. Doç. Dr.), Ahmet Kamil C‹HAN (Doç. Dr.), Ahmet Raşit ER‹ŞM‹Ş, Alim GERÇEL, Atabey KILIÇ (Prof. Dr.), Bayram Bilge TOKEL, Betül AYDO⁄DU (Arş. Gör.), Cahit GÜNBATTI (Prof. Dr.), Celil ARSLAN (Yrd. Doç. Dr.), Cengiz KARTIN (Okutman), Cenk DEM‹R, Ceren ÇIKIN, Cihad ŞAH‹NO⁄LU, Emir KALKAN, Erhan ÇAPRAZ, Erhan YOSKA (Arş. Gör.), Erol AKSOY (Okutman), Fevzi ERARSLAN, Gonca BÜYÜKMIHÇI (Yrd. Doç. Dr.), Gökhan BOLAT (Arş. Gör.), Gülbadi ALAN (Yrd. Doç. Dr.), Halil SEVERCAN, Halil TEK‹NER, Halit ERK‹LETL‹O⁄LU, Hamdi B‹ÇER, Hasan ELMAA⁄AÇ, Hasibe MAZIO⁄LU (Prof. Dr.), Hiroki WAKAMATSU (Assoc. Prof. Dr.), Hülya TOKER (Dr.), Hüseyin CÖMERT, ‹rfan B‹ROL, Kadir ÖZDAMARLAR (Dr.), Kemal GÖDE (Prof. Dr.), Kerim TÜRKMEN (Prof. Dr.), Mahmut SABAH, Mehmet AYMAN, Mehmet BAYRAKDAR (Prof. Dr.), Mehmet ÇAYIRDA⁄, Mehmet ‹NBAŞI (Prof. Dr.), Mehmet SOMUNCU (Doç. Dr.), Mehmet SÜME (Dr.), Mehmet VURAL, Mustafa BAKTIR (Prof. Dr.), Mustafa CENG‹Z, Mustafa DEM‹R, Mustafa DENKTAŞ (Prof. Dr.), Mustafa IŞIK (Dr.), Mustafa KESK‹N (Prof. Dr), Neslihan ALTUNCUO⁄LU (Okutman), Nesrin AFŞAR ÇEL‹K (Aile Araşt›rma Uzman›), Nevzat ÖZKAN (Prof. Dr.), Nilay KARAKAYA (Yrd. Doç. Dr.), Osman ERAVŞAR (Doç. Dr.), Osman GERÇEK, Ozan TÜLÜCE, Ömer ERDOĞAN, Rasim DEN‹Z (Dr.), Recep TEK, Remzi KILIÇ (Prof. Dr.), S. Burhanettin AKBAŞ, Saim C‹RT‹L (Yrd. Doç. Dr.), Serdar SAK‹N (Arş. Gör. Dr.), Suat ÇABUK (Yrd. Doç. Dr.), Sultan TOPÇU (Arş. Gör.), Şehrazat Karagöz (Arkeolog, Dr.), Şennur ŞENEL (Yrd. Doç. Dr.), Şeyda Güngör AÇIKGÖZ (Öğr. Gör. Dr.), Şükrü ÖZTÜRK, Vacit ‹MAMO⁄LU (Prof. Dr.), Vedat Ali TOK, Veli ALTINKAYA, Y. Çağatay SEÇK‹N (Yrd. Doç. Dr.), Y›ld›ray ÖZBEK (Doç. Dr.), Yusuf Turan GÜNAYDIN, Zübeyir KARS (Yrd. Doç. Dr.) KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ ÂLİM Âlim (1802–1881). Kendisi Müderriszade Mehmed Âlim Efendi olarak da bilinir. Babas› Kayseri’nin meşhur âlimlerinden Mu’îdzade Mehmed Emin Efendi’dir. Bağl› bulunduğu ailede pek çok âlim ç›km›şt›r. As›l unvan› “Mu’îdzade” iken soyunda eğitim öğretimle uğraşan kişilerin çokluğundan dolay› “Müderriszade” şöhretiyle an›ld›. ‹lk eğitimini babas› Mehmed Emin Efendi’den ald›ktan sonra meşhur âlim Kâs›m Efendi’nin ders halkas›na girdi; yirmi y›ldan fazla, bu büyük âlimin dersine devam ederek tam manas›yla feyz alarak 1831’de bu değerli zattan icazet ald›. Daha sonra hocas›n›n k›z›yla evlendi. ‹cazet ald›ktan sonra çeşitli dinî ilimleri okutmaya başlad›, asr›n âlimleri aras›nda Kayseri’de şöhret kazand›. Otuz seneden fazla bir zaman Hunat Camii’nde ilimlerin yay›lmas›na hizmet ederek pek çok öğrencisine icazet verdi. Tan›nm›ş vezirlerden ve eski sadrazamlardan M›s›rl› Kâmil Paşa’n›n gençlik zamanlar›nda hususi muallimliğini yaparak teveccühlerine mazhar oldu. Ahmet Emin Güven’in neşrinden ald›ğ›m›z Âlim Efendi’nin bir gazelini aşağ›ya al›yoruz: Tâb-ı hüsnüñ ey sanavber mâh-ı tâbân oldı hep Sahra-yı kübrâ gibi ‘âlemde rahşân oldı hep Serv-i kaddin şâh-ı tûbâ-yı behiştden nev-nihâl Şimdi sâyeñ serv-i nâzım zıll-ı ihsân oldı hep Sîne-i billûrıñı itdim temâşâ ben gönül ‘Aklımı yağmaya virdim mest ü hayrân oldı hep ALT Bir onulmaz derde düşdüm hâliyâ ‘aşk içre ben ‘Âlimâ cây-ı karârım nâr-ı sûzân oldı hep Kaynakça: A. Nazif, Meşâhir (Diriöz’ler), s. 8384; Köksal, KDŞ, s. 146-148; Güven, Kayseri’de Mecmualar, s. 94-95. ATABEY KILIÇ ÂLİM EFENDİ bk. ÇINAR, ÂLİM ALKAN, MUSTAFA Öğretim üyesi, elektronik mühendisi, bürokrat (Kayseri, 1962–). Telekomünikasyon Kurumu Başkan Yard›mc›s›’d›r. Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Elektronik Mühendisliği Bölümünden mezun oldu. Yüksek lisans ve doktora çal›şmas›n› Erciyes Üniversitesinin Fen Bilimleri Enstitüsü, Elektronik Anabilim Dal›nda tamamlad›. Niğde Üniversitesinde Elektronik Bölüm Başkanl›ğ› yapt›. Elektronik ‹mza Koordinasyon Kurulu Başkan› ve Doç. Dr.’dur. Evli ve 2 çocuk babas›d›r. Mustafa Alkan Kaynakça: www.tk.gov.tr YAYIN KURULU ALTAN, KÂZIM Bağlama icrac›s› ve yap›mc›s›, bestekâr (Kayseri, 1906–1959). Birçok Radyoevi sanatç›s›na bağlama yapt›. Abdurrahman Sami Yalç›n, Emminin Mehmet Ağa, Eczac› Naci Ergindoğan, Hayrullah Kocatürk, Ahmet Gazi Ayhan, Emin Aldemir, Yahya Yahyabeyoğlu, Solak Sebahattin Yörük gibi saz icrac›lar›yla birlikte konserler verdi, türküler icra etti. Karanfilim Budama, Kap› Ard›na As›vermiş Eleği, Talas Alt› Haymana vb. derlediği birçok türküyü Radyoevi arşivine kazand›rd›. 2001 y›l›nda Kayseri Büyükşehir Belediyesince düzenlenen törende, musikiye verdiği hizmetlerden dolay› ad›na şilt verildi. Kaynakça: Ç›nar, Musikî Yolcular›, s.13. YAYIN KURULU Bende-i nâ-kâmı mesrûr eyledin ikrâr ile Sonra zâlim kûşe-i bâlinde nisyân oldı hep Fikr iderken gabgab-ı gerdânıñı leyl ü nehâr Tâk-ı eyvân-ı vücûdum cisr-i vîrân oldı hep ALTINDİŞ, HÜSEYİN Öğretim üyesi, Matematikçi (Kayseri, 1955–). Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesidir. ‹lk, orta ve lise öğrenimini Kayseri’de tamamlad›. Atatürk Üniversi- Hüseyin Altındiş / 115